Oost en West: praten over Berlijn Oosteuropees topgesprek over Duitse kwestie Russische ruimtevaart een militair wapen? Euopese gemeenschappen leven te luxueus /ft eeft donfce Kij, Meervoudige echo's DE RUSSISCHE ster van buitenlandse zaken Rusk als de Westduitse bondskanselier Adenauer hebben gisteren verklaard dat Berlijn onderhandeld worden. Willy Brandt doet vreemde uitspraak taire macht de vluchtelingenstroom kan indammen. Met verontwaardiging maakte hij er gewag van, dat de Oost- i schijn dan erkelijkheid." duitse communisten feller zijn bij het 1 mishandelen van Duitsers dan de Rus sen. Wel vroeg hij begrip voor dc Oost- duitsers, of ze vluchten of niet. Hij voeg- j de er een vreemde zin aan toe: ..Zij zijn evenmin als wij aansprakelijk voor het feit dat Duitsland de oorlog heeft verloren. Zij dragen een zware last voor ons allen." Dat het in Oost-Duitsland steeds slechter gaat, blijkt wel uit het te ge ringe aanbod van goederen. Tal van behoeften worden slechts voor de helft gedekt. Ook.eenvoudige en nood- ook, dat het Westeh moet overwegen zo zakelijke artikelen zijn schaars. Daar- j nodig economische sancties te nemen als i bij komt nog de koersdaling van de Chroesjtsjef sprak op een bijeen- tegenmaatregel tegen de oostelijke druk Oostduitse mark. De Westduitse wis- komst van de vereniging voor Rus-"'aaJ"b,J die selkantoren geven voor 510 Oostduit- sisch-Roemeense vriendschap in Mos- vo^ het se marken n°g slechts 100 Westduit- kou. Hij verklaarde dat zijn regering ™0Ye7e beUn^anhet volk „Dat U al- in geval van een conflict niet zal aar- tijd goedkoper dan oorlog", aldus de zelen van atoomwapenen gebruik te 1 kanselier. Adenauer geloofde overigens maken. „De imperialisten willen on- in een gesprek met de Russen, ze kracht op de proef stellen, maar Chester Bowles zeide nog. na een be- hun armen zijn te korf, verzekerde ="2; tïïrtH? I hij. ..De Sowjetunte stelt de gestel,,.VjfëTv'L™, ke mogendheden voor gezamenlijk dei echter niet gecompromitteerd worden", problemen op te lossen", zei hij ver- voegde hij er aan toe. der. Hij wees er ook op, dat voor uit-Willy Brandt, de burgemeester kennelijk wilde verachten en Rusk Sat.,----- zojuist een gesprek rnet president Ken- j Rusk noemde het thans nog nedy gehad. De bondskanselier had zijn i vroeg om te voorspellen wanneer het opvatting vervat in een verkiezingsrede Oost-W est-overleg zou beginnen, maar in Kiel. |dat het Westen naar overleg streeft. De Amerikaanse onderminister van wilde hij wel beamen, buitenlandse zaken. Bowles, sprak in Over ccn westelijke topconferentie zei Athene over dc Berlijnse kwestie. Hi j j Adenauer in Kiel, dat dc belangrijkste gaf als zijn overtuiging te kennen dat j voorwarden daarvoor moeten zijn vast- het Westen in Berlijn geen tweede Mün- beslotenheid en eenheid. Adenauer zei chen zal krijgen. 'ook, dat het Westeh moet overwegen voering van het programma van de West-Berlijn. verklaarde gisteravond dat Communistische partij handhaving ket Oostduitse regime slechts met mih- van de vrede noodzakelijk is. Leek het er even op, dat Chroesjtsjef j een gematigde rede zou houden, later werd hij agressief en druk met zijn ar-' men zwaaiend, schreeuwde hij uit, dat j er in een nieuwe oorlog honderden mil- j joenen mensen zouden sterven. „Heren, j dit zijn niet meer de oude tijden, toen jullie hier kwamen en honderd jaar ge- leden de Krimbewoners verpletterden. Er is nu geen tsaristisch Rusland meer maar een heerschappij van arbeiders, van het Sowjetvolk. Als er oorlog komt, zal niets zelfs de Acropolis in Grie kenland niet gespaard blijven." Later, op een receptie, bleek de pre mier milder gestemd. Hij liep naar en kele westelijke ambassadeurs om hen te verzekeren, dat hij niet denkt dat er oor log komt. Hij zei van mening te zijn, dat Kennedy, Macmillan en De Gaul le redelijke mensen zijn. Minister Rusk zei op een persconferen tie, dat zijn besprekingen in Europa „een grote mate van eenheid" hadden getoond. Het verschil van inzicht tussen de Verenigde Staten en Frankrijk over het vaststellen van een tijdschema voor een benadering van de Russen, achtte hij zeer onbelangrijk. ,,De kloof beslaat Binnenkort twee nieuwe raketten de ruimte in Israël zal binnenkort twee raketten lanceren, die groter en beter gecon strueerd zijn dan de eerste Israëlische raket, die op 5 juli met succes is afge schoten. Verwacht wordt, dat deze raketten, die officieel worden omschreven als meertrappige raketten voor meteorologi sche peilingen, een hoogte van ongeveer 160 km zullen bereiken en dus dubbel zo hoog zullen komen als de eerste. Premier en minister van landsverde diging David Ben Goerion zou de leden van net kabinet hebben ingelicht over bijzonderheden, van de plannen der Is raëlische rakettenbouwers, geleerden en technici, die zijn onttrokken aan ver schillende Israëlische instituten en van hun plan voor toekomstig onderzoek van de stratosfeer en ionosfeer. Optreden tegen vluchtelingen (Van onze correspondent) In de zitting van de „Volks- kammer", het schyn-parlement der communistische oostzonc van Duitsland, in Oost-Berljjn, heeft de Oostduitse minister van bui tenlandse zaken, dr. Lothar Bolz, medegedeeld dat in de late herfst de ministers van buitenlandse zaken van de Oostblok-landcn zullen bijeenkomen ter bespre king van het afzonderlijk vredes verdrag dat deze landen met de Duitse democratische republiek willen sluiten. Minister Bolz zeide, dat in deze lan den thans reeds voorbereidingen op het gebied der buitenlandse- en eco nomische politiek worden getroffen voor de tijd na de ondertekening van het separate vredesverdrag. De verklaring van minister Bolz was niet zozeer bedoeld voor de leden der „Volkskammer". Er zij in dit verband aan herinnerd, dat eveneens in de late herfst de regeringsleiders der Grote Drie en der bondsrepubliek zullen bijeen komen ter bespreking van de Duitse en Berlijnse kwesties. De oostblok-confe- rentie is bestemd om het Westen on der druk te zetten. Minister Bolz beschuldigde de bonds republiek er van een revanche-oorlog te gen dc D.D.R. voor te bereiden. Het weglokken van Oostduitse burgers is door Bonn georganiseerd om het afzon derlijke vredesverdrag te verhinderen. Niet alleen dat: het is voorts een voor bereiding van gewapende agressie tegen dc D.D.R. Bonn bedient zich daarmede, van dezelfde methoden, aldus de minis- ter. als Hitier tegen. Tsjecho-Slowakije en Polen. Ook daar werden vluchtbewe-i gingen van „Volksdeutschen" georgani seerd om een voorwendsel te scheppen voor een gewapend ingrijpen. De „Volkskammer" machtigde de re gering in Oost-Berlijn tot het nemen van verdere strenge maatregelen om aan de vlucht van Oostduitsers Bourguiba wil niet in armen van Rode Beer terechtkomen President Bourguiba van Tunesië heeft ontkend dat zijn land overzwaait naar een bondgenootschap met Rusland, na het vertrek van de Franse troepen uit Bizerta. In een rede tot 2000 personen zei Bour- quiba: ..We werpen onszelf niet in de armen van de Rode Beer. Wij hebben om Sowjethulp gevraagd om de evacua tie van Bizerta te verkrijgen. Deze eva cuatie dient de belangen van Tunesië en van Rusland. Daarom zijn Rusland en wij het eens. Bourguiba zei: ..Als ik Sovjcthulp aan neem betekent dat niet dat ik mijn po-; litiek wijzig." De Franse regering heeft besloten een van de regimenten die als j versterking naar Bizerta gezonden wer-j Wesl-Bcrlijn paal en perk te stellen. Het is niet bekend wat voor maatre gelen dit zullen zijn. Vermoedelijk is er sprake van een algemeen reisverbod van Oostduitsers naar de bondsrepubliek en van dc uitgifte van speciale „grenspa- pieren" voor het overschrijden van dc zonegrens in Berlijn. Het informatiebureau West heeft meegedeeld, dat de communistische schoolautoriteiten de Oostberlijnse ou ders verboden hebben hun kinderen het volgend schoolseizoen naar West- berlijnse scholen te zenden. Dit sei zoen begint 1 september. marken, terwijl men voor 20,82 Westduitse marken 100 Oostduitse marken kan krijgen. .Napalmbommen zijn niet gebruikt'" De Portugese minister van buitenland se zaken Alberto Franco Nogeuira. heeft j de buitenlandse pers sterk overdreven zijn. Voor de leden van de buitenlandse persvereniging in Lissabon verklaarde hij, dat de acties van de Portugese troepen tegen de terroristen defensieve j acties waren. Hij zei in antwoord, op vragen dat i een groot aantal Afrikanen uit Angola naar Kongo gevlucht is toen de ge vechten begonnen en zei dat dit in hoofdzaak vrouwen en kinderen waren. De meesten van hen keerden naar Angola terug toen de Portugese troe pen de orde op verschillende plaatsen hersteld hadden, zei hij. De minister noemde de berichten dat de Portugese troepen napalmbommen gebruikt had den tegen schuilplaatsen van terroristen „leugens", maar hij bevestigde de ar restatie van verschillende rooms-katho- lieke en protestantse missionarissen. Hij zei dat hiertoe overgegaan was omdat sommigen van hen betrokken waren bij de activiteit van de terroristen en omdat anderen weigerden te vertrekken uit ge vaarlijke gebieden. V.N. zitten weer op zwart zaad Secretaris-generaal Hammarskjöld heeft gewaarschuwd, dat de V.N. wel licht hun werkzaamheden in het gebied van Gaza en in Kongo zullen moeten staken, als zij niet uiterlijk in het be gin van het komende jaar extra finan ciële steun krijgen. Hij voorspelde dat er tegen het einde van dit jaar een kastekort van veertig miljoen dollar zal zijn, hetgeen een half jaar later tot ne gentig miljoen zal zijn gestegen, als op de komende zitting van de Algemene Verg&deriftg riiet middelen zullen war den gevonden om de landen, die nog niet hun-deel in de kosten hebben be taald, tot betaling te bewegen, of als er geen regelingen op lange termijn worden getroffen om de tekorten aan te vullen. Hammarskjöld stelde voor in het ko mende jaar 73.533.500 dollar voor het werk van de V.N. uit te trekken, of ruim een half miljoen dollar meer dan in dit jaar. Titofs Wostok een les F Uw autokosten gaan omlaag. Stap over op Mobiloil Special, de motorolie die zorgt voor een perfecte smering oor een lager benzineverbruik. En... stap over op Mobil Special benzine met tetramel, de nieuwe Ameri kaanse benzine met hoog octaangetal. Nu ook in ons land steeds meer verkrijgbaar. Met Mobil Special benzine rijdt U veel meer kilometers. Stap over op Mobil en U stapt over op besparingen. Mobil Oil Nederland N.V. Rotterdam KRITIEK VAN CONTROLECOMMISSIE (Van een onzer redacteuren) HET licht van het internationa le machtsevenwicht is hef bccit van de nieuwste militaire middelen van zeer groot gewicht", zegt com modore dr. M. W. J. Af. Broekmeij- er. directeur van de Luchtmacht Stafschool te 's-Gravenhage in zijn belangwekkende en recente studie .Strategische Economie"En hi.) vervolgt: .goals de Amerikaanse strategische bommenwerpers die de Sowjet Unie konden bereiken (ter wijl laatstgenoemd land omgekeerd niet in het bezit was van vlieg tuigen die de VS. konden bedrei gen) enkele jaren na 1945 de vrede afdwongen, zo vormden later weer dc A- cn H-bommen, alsmede dc ge leide wapens en de atoomonderzee boot militaire middelen die alleen al door hun aanwezigheid de balans van de macht naar de NAVO deden door slaan en agressie voorkwamen". Deze uitspraak dringt zich onmid dellijk op als men zich gaat afvragen of de Sowjet Unie wellicht een wa pen in de ruimte vaart bezit dat zij en zij alleen kan hanteren. Immers: zou Rusland dat wapen inderdaad hébben, dan kan dit alleen maar in houden dat de ba lans van de macht naar Chroesjtsjef gaat doorslaan cn wat dat betekent behoeft aan nie mand in de vrije wereld meer dui delijk te worden gemaakt. Het pünt waar het om gaat is der halve: Hééft Rus land met zijn dui delijke voorsprong in de ruimtevaart dit wapen in han den? Bij het zoeken naar een antwoord dient men de feiten te laten spreken. Feit is dat Rus land aardsatellie- ten of ruimtepro- jectielcn van be hoorlijk zwaar ge wicht ruim 4700 kg om de aarde kan laten cirkelen Er is opnieuw kritiek geleverd op dc Europese gemeenschappen. Ditmaal is liet de begrotingscon trolecommissie, de „Europese rekenkamer", die in haar ver slag over het financiële beheer van E.E.G. en Euratom in 1959 de trage gang van zaken bccriti- scert, hij de beoordeling van ont wikkelingsprojecten uit dc ge associeerde landen cn gebieden overzee. De controlecommissie heeft de in druk, dat de verordeningen voor het beheer van het fonds zijn vastgesteld POLITIEKE ROVERIJ MAX VN-personeel redde velen het leven In het te Leopoldstad gepubliceerde tiende rapport over de werkzaamheden van burgerpersoneel van de Ver. Naties in Kongo wordt gezegd, dat dit perso neel het leven heeft gered van naar schatting een kwart miljoen mensen in Zuid-Kasai. Men slaagde erin, met gel den uit het kindernoodfonds van de V.N. melk te distribueren en daarmee ziekten, die het gevolg waren van onvol doende voeding, te onderdrukken. De 750 burgers uit 29 landen werken in ziekenhuizen, op vliegvelden, in post kantoren. landbouwscholen, kantoren en hutten overal in Kongo. Zij vullen het hiaat op, dat Is ontstaan door de ineen storting van het bestuur en het vertrek van de grote meerderheid van de Belgen uit Kongo. Volgens het rapport werd het werk in een aantal sectoren belemmerd door, obstructie van de zijde van „ambtenaren van het vroegere koloniale bewind". Reeks stakingen in Indonesië Linkse Indonesische vakbonden heb- len een reeks stakingen georganiseerd |op ondernemingen, bij de spoorwegen, I in havens van Noord-Sumatra en in een gloeilampenfabriek te Soerabaja. De mi- I litaire autoriteiten in Noord-Sumatra I hebben alle stakingen onwettig ver klaard. De stakers kunnen op staande voet worden ontslagen. In Soerabaja zijn [dertig arbeiders gearresteerd. De Noord- isumatraanse vakbonden, die verbonden zijn met de onder communistische lei- jfJ- enoCT -,en loons_ van pensioeneisen. De stakers I gloeilampenfabriek willen ever procent loon meer. maar aan met terug- I werkende kracht tot 1 januari 1960. Een militaire woordvoerder in Noord-Suma- dat de stakingen bedoeld zijn ter 's Is op grond van overwegingen, die in de praktijk minder juist zijn gebleken. Op zeer korte termijn dient hierin verandering gebracht te worden. Over het algemeen blijkt de commis sie tevreden over het gevoerde finan ciële beleid. Aan kritische opmerkingen ontbreekt het uiteraard niet. Zo is de commissie van mening, dat ;poedig gelijke financiële reglementen 'oor de drie gemeenschappen (EEG, Euratom en EGKS) dienen te komen. De commissie is het niet eens met het systeem bij de gemeenschappen, dat de overuren van de ambtenaren worden uitbetaald, waardoor sommige ambtena ren ettelijke duizenden guldens boven hun jaarsalaris verdienen. Verder kriti seert de commissie onder meer de ex ploitatiekosten van het wagenpark van net Europese Hof. Het aantal recepties voor de Europese ambtenaren dient be perkt te worden en het is opgevallen, dat er bij de Euratom-commissie zoveel met luxe TEE-treinen gereisd wordt. Uit het verslag blijkt, dat er een me ningsverschil is gerezen tussen de Eura tom-commissie en de controlecommissie. Deze laatste had opgemerkt, dat Eura tom elektrische reken- en schrijfmachi nes heeft gekocht, die aanzienlijk duur der zijn dan de machines, die bij de EEG-commissie in gebruik zijn. Eura tom verklaarde, dat men andere machi nes nodig had voor verschillende bijzon dere werkzaamheden. Op de vraag, wat voor bijzondere werkzaamheden dit dan wel waren, weigerde Euratom verde re gegevens te verstrekken. Hiermee is de controlecommissie het niet eens. daar zij moet kunnen beschikken over alle gegevens, die passen in het kader van ae controle op een juist financieel beheer. Dat het verslag nu pas uitgebracht kan worden, wijt de controlecommissie aan traagheid bij het beantwoorden van de vragen. Reeds op 29 oktober 1960 zijn dc laatste vragenlijsten aan de betrokken instanties gezonden, doch het heeft tot februari van dit jaar ge duurd voor alle antwoorden binnen wa- dat die zich in zo'n projectiel bevindt zichzelf kan lan ceren, wat nader omschreven wil zeggen: dat hij zichzelf door en kele manipulaties van de laatste rakettrap, die het projectiel de be nodigde snelheid heeft gegeven om aan de aantrek kingskracht van de aarde te ont snappen, kan los maken. Vérder kan hij eigenhan dig landen op een plaats die hij ver kiest; hij vermag derhalve zijn snel heid te regelen en zijn koers te veranderen. Als dit alles mogelijk blijkt te zijn cn men bovendien nog eens aan liet gewicht van zo'n Russische satelliet denkt, wie durft dan nog de (welis waar theoretische, maar toch uiterst reële) mogelijkheid uit te sluiten dat enkele atoomwapens In dc satelliet mee worden gevoerd welke tijdens het rondcirkelen om dc aarde op bepaal de doelen kunnen worden gericht? Dat is dc ene kant. Nu de andere. Aangenomen nu, dat dit zo kan geschieden: hoevéél atoom wapens kan zo'n ruimtevaarder dan meevoeren? Hoogstens één of twee. Doch dat zal dan nooit een desastreu ze militaire actie betekenen: het zet, offensief gezien, geen zoden aan de dijk. En aangezien in de moderne stra tegie nog steeds als elementaire regel geldt dat „de eerste klap een daalder waard is", dat het met andere woor den de overrompelende, de massale, de grootscheepse aanval moet zijn wel ke alleen maar voor de aanvaller ef fect kan sorteren, dan ligt de gevolg trekking voor de hand dat de Russen nimmer ccn dergelijke militaire actie vanuit dc ruimte zullen initiëren als ze niet een grote serie bemande satel lieten met atoomwapens aan boord in de ruimte kunnen brengen. Tot dat laatste rijn ze beslist nog niet in staat. Men ral vragen: Hoe weet men dat hier in het Westen? Dat is betrekkelijk eenvoudig: vla dc radarschermen cn. nog gedetailleerder, via de onbemande, maar wel van veel instrumentarium voorziene, Ame rikaanse lichte satellieten die rich om de aarde en dus ook boven Rusland bewegen, kan men, ook zonder dat het aan dc wereld officieel wordt be kend gemaakt, het aantal Russische lanceringen waarnemen. Er la inder daad al een zekere controle in de ruim- Uit de gegevens die op deze wijze ter beschikking kwamen blijkt, dat de USSR beslist nog niet In staat geacht mogen worden een continue reek* sa tellieten bewapend en wel In dc ruim te te tirengen. Er is sprake van een flink aantal gelukte, maar van een oneindig veel groter aantal MISluktc lanceringen. Men mag nooit vergeten dat zelfs dc Russen met hun ruimtevaart in het experimentele stadium verkeren; cr wordt „alleen nog maar" hoera geroepen elf er ccn man een aan tal malen om dc aarde heeft gc- drdaaid en behou den terug is. Zo'n bemande satelliet moet evenwel na betrekkelijk korte tijd weer terug naar de aarde: de mens houdt het cr niet onbeperkte tijd in vol. Het huidige stadium laat zich vergelij ken met dat van dc luchtvaart in haar prille begin. Toen Blériot in zijn lappen vlieg tuigje de eerste tocht over het naai had volbracht was toch evenmin acuut gevaar te duchten van dc luchtvaart als tac tisch wapen, als militaire machts factor? Hetzelfde Scldt thans voor c ruimtevaart. En afgezien nog van het kunnen: wat te denken van de ontzagwekken de kostenfactor die zou gaan spe len indien Rusland ccn continue reeks satellieten zou willen lanceren? Dit aspect kan waarlijk niet wor den afgedaan met de dooddoener: het kin daar allemaal wel. Ook Rusland kan financieel maar niet onge breideld zijn gang gaan. Dc conclusie die uit dit alles ge trokken zou kun nen worden Is dat het directe ge vaar van de ruim tevaart als militair wapen niet groot is. Aten late zich daardoor evenwel niet in slaap wie gen: op langere termijn in dit wy een periode noemen van tien jaar ls dat gevaar cr wel dagclljk. want het staat nu toch wel voor militaire insiders als een paal boven water dat de Sowjet Unie gelijk had toen zij jaren geleden reeds de militaire waarde van dc ruimtevaart welbewust verdringen we nu even dc wetenschappelijke en propagandistische waarde onderkende door zich daar van de aanvang af met hart en ziel op te concentreren. Hier raken we dan meteen het es sentiële punt van dit betoog. De denk fout van Amerika is geweest dat het verschil heeft gemaakt tussen de ont wikkeling van geleide projectielen voor strategische cn tactische doeleinden enerzijds (in welke ontwikkeling de V.S. een duidelijke voorsprong heb ben bewerkstelligd) cn het aanwenden van dc ruimtevaart voor militaire doeleinden andenzijds. Rusland had dc visie om ln de luchtvaart het sta dium van de supcrbomnicnwerper een voudig over tc slaan cn zich onmid dellijk toe te leggen op dc ontwikke ling van dc ruimtevaart, waarvan thans dc oogst wordt binnengehaald. BEANGSTIGENDE VRAAG In verband met bet belang rijkste wereldnieuw» van de af gelopen week: de ruimtereis van majoor Titof met dc Rus sische Wostok, die zeventien maal om dr. aarde draaide om vervolgens behouden te landen, is een beangstigende vraag aan de orde gekomen. Nog wel by Rusland» onmiddellijke, iu ruimtrvaartkundig opzicht ach- ter liggende tegenspeler: de Verenigde Staten van Amerika, wier raak die van dc gehele vrije wereld, dus ook dc onze Niet alleen toonaangevende Amerikaanse bladen, maar ook congresleden en zelfs Adlai Ste venson, die uitdrukkelijk sprak namens president Kennedy stel den namelijk dc mogelijkheid dat bemande kunstmanen wel eens zouden kunnen worden gebruikt voor het bestoken van tigingsv pen». Met andere woordendi tijd lijkt nabij dat de kewape ningswrdloop zicll tol «Ie we reldniimte gaat uitstrekken. - Is dat zo? Hier doemen andere, even min geruststellende, vragen 0| zoals: Hééft men aun de au de re kant van liet y/.ere dijn, gezien liet aldaar b de ontwikkel! gor- ■elliclit al i dit Wc: bovendien geen enkel doeltref fend verdedigingsmiddel tegen over kan «tellen? In bijgaand artikel zullen wy trachten aan de hand van infor maties, ons verstrekt van uiterst de-kundige militaire zijde, enig licht op deze zaak tc werpen. verband hoorden ondermijning De Kongolese regering in kingen worden afgeschaft evenals de ..Instappen maar". Het is tijd voor onderhandelingen ÉT.'Z,.™""' °p dagbladen verboden 'en heef» mege-1 deeld dat het verbod ook geldt voor al le Franse weekbladen van uiterst rechts. I Het Duitse medische tijdschrift Euromed is van leer getrokken tegen een firma in pharmaceu- tische artikelen, die voor één van haar produkten reclame had gemaakt, door er op te wijzen, dat het middel doeltreffend heid had bewezen in het concentratiekamp van de nazi's in Dachau. Mense lijke proefkonijnen had den na toediening van het middel een daling van hun lichaamstempe ratuur tot 18 graden Cel sius overleefd. Euromed noemde deze reclame „smakeloos". I Verkiezingsboekje van de CDU in West-Duits- land hebben op de om slag een tekening van koningin Elizabeth naast die van Adenauer met als tekst: „Partners van de vrije wereld". De Westduitse ambassade is ingelicht over het Engel se gebruik om het ko ningshuis buiten de poli tiek te houden. De Utrechtse politie gaat „brommen". Veer tig gloednieuwe brom fietsen zijn gisteren bij het hoofdbureau van po litie afgeleverd en ze zul len één dezer dagen door de agenten in gebruik worden genomen. I In de vergaderzaal van de raad van com missarissen van het in aanbouw zijnde ge bouw van een Austra lische verzekerings maatschappij komt een tafel. Niet zo maar een tafel, maar één, die zo groot is, dat deze neer gezet moet worden, voor dat dc zaal gebouwd is. Het tafelblad meet na melijk 7,30 bij 2,70 meter. I In Nederlands Nieuw- Guinea is vrijdag te Aja- maroe in de Vogelkop een gedeelte van een brede autoweg, die in de nabije toekomst Ajama- roe met Teminabocan aan de westkust zal ver binden. officieel geopend. I De verpleegsters van het Antoniusziekenhuis in Utrecht kunnen voortaan, hoe laat ze ook aan de lunch verschijnen, reke nen op een warme maal tijd. Eergisteren is in dit ziekenhuis namelijk een hypermodern cafetaria in gebruik genomen. 6*2) Het zou onjuist zijn te veronder stellen dat voor het opwekken van echo's beslist rotswanden, metsel werk of bosranden noodzakelijk zijn. Bijna overal kan een echo worden gehoord en zelfs een telegraafpaal die eenzaam in de vlakte staat is vaak al voldoende om een merkbare echo te geven. De geluiden moeten echter minstens 1/20 seconde na el kaar komen om geseheiden te worden gehoord en de waarnemer moet zich dus op S meter of méér van het re flecterende voorwerp bevinden. Flult- seinen van schepen worden daarom soms prachtig terug gekaatst door een ander passerend schip. Een dergelij ke terugkaatsing van geluld kan vol gens sommigen zelfs worden teweeg ge bracht door een ho- ge golf. Er zl)n in ons land enkele echo's die de volle aandacht hebben van het regionale toerisme. Zü worden dan ook regelmatig vermeld in de plaatselijke brochures van Ijverige V.V.V.'s. Voor de kampioen op het gebied van de echo moeten we echter toch weer naar het buitenland gaan, hetgeen op zichzelf niet bevreem dend is, aangezien de gesteldheid van het terrein daar in het algemeen gunstiger Is. Met ver van Koblenz, tussen Goar en Oberwesel. rijst lood recht uit de RUn de veelbezongen Lorelei op, berucht bü de schippers In vroegere tijden, maar beroemd om haar echo die een roep 17 maal be antwoordt. Hetzelfde haait de echo Van Woodstock overdag uit, maar 'a nachts is zy wat aktiever, want tijdens de duisternis wordt het geluid TOCH IS HET ZO! 20-voudig herhaald. Een merkwaar dige echo is voorts beschreven op het kasteel van Simonetta by Milaan, waar tussen dc evenwUdig lopende zijvleugels van het hoofdgebouw de knal van een pistoolschot 56 maal wordt herhaald. Evenals by Serajewo Is dus ook In dit geval één schot voldoende om een hele artillerie in werking te stellen. De meteoroloog W. Dove heeft in de vorige eeuw bovendien nog be richten gepubliceerd over de 15-vou- dige echo van het Lago del Ltipo. terwijl vóór de laatste wereldoorlog in de buurt van 1 plaats tussen twee dige echo kon wor den gehoord. De meest beroemde echo uit de oudheid is echter ongetwy- feld het klankwon- der geweest dat bU het grafmonument van het geslacht Metellus. In de Romeinse Campania, kon worden beluisterd. Dit echofeno meen speelde het klaar een 15-letter- greplg vers van Virgllllus 8 maal volledig weer te geven, een prestatie die we zelfs van sommige leerlingen van gymnasia niet mogen verwach ten. althans niet na de eerste zegging. Door onbekende oorzaken Is deze echo later weer verdwenen, zodat de juistheid der klassieke overlevering helaas nooit getoetst Is kunnen worden. Waarom zouden w> nu ook niet eens spreken over die merkwaardige fluistergalerljen. waardoor een op fluistertoon gevoerd gesprek zonder merkbare verzwakking langs de ge hele lengte der wanden kan voort kruipen? Langzaam Nu pas komen do V.S. (vrij lang zaam nog) in beweging. Vrij langzaam: sinds korte tijd is men hier bezig vol doende financiële middelen tc ver schaffen voor het benodigde zuiver en toegepast wetenschappelijk onder zoek: Is men de wetenschappelijke mankracht, die bepaald onvoldoende was. op peil gaan brengen; heeft men het naast elkaar werken, Ja elkaar beconcurreren van land-, zee- en lucht macht in de V.S. ongedaan gemaakt en orde op zaken gesteld door ccn drastische coördinatie toe te passen. Daarmee is uiteraard de technolo gische achterstand die Amerika ver- Seleken bij Rusland in de ruimtevaart ceft nog niet opgeheven. Integendeel. In dit verband zijn bijvoorbeeld ook enkele ciifers over het snel toenemen de aantal wetenschapsmensen in de USSR cn het griezelig teruglopende aantal in de V.S. kenmerkend. Voor beeld: de ingenieursopleiding in Ame rika en de Sowjet Unie. In 1950 ver- rneldd.' de USA een ciifcr van 53 000 tegen 38.000 uit dc USSR. Ze* jaar later: de USA 26.000 en dc USSR 71.000... Men kan rustig aannemen dat die curven zich in dc daaropvolgende jaren nog ongunstiger aftekenden. Totale research Daar kan, neen mag de vrije wereld deze zaak niet alleen aan de V.S. overlaten. Verdere coördi natie Is nodig. Men zal het moeten zoeken in een totale rulmtevaart- research; men formere die research «o nodig tot een NAVO-project. Het Westerse Intellect en vernuft dat waarlijk niet onderschat mag worden ««rht reeds tc lang om tc worden Ingeschakeld. Wat ontbreekt Is In feite nog steeds coördinatie, bunde ling. Integratie. visie, waakzaamheid. Er zijn In dit opzleht al genoeg krach- apUd°P rr0te *chaal len dodc 100 vcr' WIJ begonnen met een aanhaling uit het boek „Strategische Economie van dr. Broekmeljcr en willen er ook met een eindigen: „De strijd voor de vre de wordt gevoerd In dr laboratoria. Wanneer men daarin hedeu achterop raakt heeft men de oorlog van mor gen niet alleen bij voorbaat verloren doch zelfs uitgelokt!" i Strategist problemen van de totale =^S«. ooor dr M. W J. M Broekmi Uitgave van Elsevier, Amsterdam,

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1961 | | pagina 5