DE „VILLA" VAN ALFRED KRUPP
Eichmann zwijgt over
intieme overwegingen
Overgang chr. ulo te
Leiderdorp
ACADEMISCHE EXAMENS
Opvoering van ,Le Nozze
brengt zaal in extase
Finse vormgeving: koel
zakelijk, nuchter
NIEUWE LEIIISCHE COURANT
VRIJDAG 14 JULI 1961
Hij liet honderden woudreuzen verplanten, reed rond in een toren-op-
wielen om het mooiste uitzicht te bepalen
spaarde kosten noch moeite m
kon niet voorkomen dat
zijn eigen stempel op de architectuur drukte-
Eenzelvig, ongezellig, vreugdeloos en zakelijk
ViUa „Hügel" bestaat uit een
groot en een klein huis. De
aanduiding villa is veel te be
scheiden voor dit pompeuze
paleis.
ALFRED KRUPP (geb. 1907)
(Van een onzer redacteuren)
villa ,JHügel", die vele jaren de
zetel is geweest van de familie
Krupp, staat sinds 1953 open vooi
het publiek. Veel toeristen, die Essen
in het Roergebied bezoeken, maken van de gelegenheid gébruik de villa
een veel te bescheiden woord voor dit paleis en de tentoonstellingen,
die er geregeld worden georganiseerd, te bezichtigen. Miljoenen mensen
de bezoekersstroom is inderdaad reusachtig hébben er de i>oet over
de drempel gezet, die anders alleen betreden werd door zeer gewichtige
personages, onder wie niet alleen de leden van de familie Krupp en mach
tige industriëlen, doch ook koningen en keizers. Er zijn jaren geweest, dat
het ondenkbaar was, dat een „gewoon sterveling" er over de vloer kwam
of het moest natuurlijk zijn voor dienstbetoon. Nu lopen de massa's „ge-
toone mensen" er ongehinderd binnen, na overigens hun penningen voor
de entree te hebben geofferd. Een Krupp woont er niet meer op villa
„Hügel". Alfred Krupp (geboren in 1907), die indertijd als oorlogsmis
dadiger terecht heeft gestaan in Neurenberg en ongeve<£ drie jaren vav
de twaalf, waartoe hij was veroordeeld, in vrij comfortabele gevangen
schap heeft doorgebracht, heeft een ivat gerieflijker „Wohnsitz" met
zijn we goed voorgelicht vijftien kamers. Dit riante huis ligt overigens
in de nabijheid van de villa „Hügel".
er trouwens wat graag de spot mee
dreven
De oude Alfred Krupp had trouwens
altijd wat bijzonders. Al tegen het einde
van de zestiger jaren maakte hij zijn
plannen voor zijn representatieve villa.
Om te bepalen vanwaar hij het mooiste
uitzicht zou hebben, liet hij zich op een
houten toren op wielen over de heuvel
voortrollen om zo over de bomen heen
te kunnen zien. Zo vond hij de plaats,
„wo es sein sollte". De Frans-Duitse
oorfog direigde hem nog roet in de bouw
plannen te gooien. De Franse metselaars,
die hij in dienst had, trokken weg. Frans
bouwmateriaal, dat hij wilde gebruiken,
was niet meer te krijgen. De plannen
werden daarom veranderd. En alie6
kostte nog weer meer geld.
In 1873 betrokken de Krupp6 him nieu_
we woning. De familie bleef §r tot het
einde van de tweede wereldoorlog. In
194ö kwamen er andere bewoners: de
geallieerden. In 1953 stelde Bertha Krupp
von Bohlen und Halbach (een naam die
herinneringen oproept aan de „dikke
Bertha's" uit de eerste wereldoorlog) de
villa ter beschikking voor culturele doel
einden. Om de familierelaties hierbij even
uiteen te rafelen: Bertha Krupp is de
moeder van de tegenwoordige bezitter
varF-<üt -enorme Krupp-etgendommen. Al
fred Krupp. Bertha tKrupp rouwde In
1906 me eeii diplomaat, Gustav von Boh.
len und Halbach. Deze kreeg van de
Duitse keizer het recht de naam Krupp
De villa „Hügel" werd gesticht door
de grootvader van de tegenwoordige Al
fred Krupp. Grootvader Krupp droeg
behalve dezelfde voornaam Alfred,
ook nog de bijnaam „Kanonnenkoning".
Of de familie Krupp ooit met genoegen
op de „Hügel" heeft gewoond is zeer
de vraag, want de kleinste kamer was
nog een zaal, intimiteit ontbrak er altijd
en nergens is een knus hoekje te vinl
den. Toch is viiMa „Hügel" bijzonder
indrukwekkend.
Alfred Krupp (1812—1887) de zoon
van Früedrich Krupp (17871826), die
de stichter van de gietstaalfabriek was.
die indertijd de allergrootste van Europa
was liet de villa nar zijn eigen ont
werpen in de jaren 1870 tot 1872 bouwen.
Voor vele eeuwen zou het bouwwerk
zijn. Dat -is hem tegengevallen, want al
in het begin van het bouwen toonden
de muren als gevolg van een orkaan
en zware regenval scheuren en verzak
kingen, hoewel er tevoren talrijke proef,
boringen waren gedaan en allerlei ruim
ten en holten in het inwendige van de
rotsen waren opgevuld. Die verzakkin
gen maakten allerlei maaregelen nood
zakelijk, die alles nog kostbaarder maak
ten dan het al was. En dat hoewel Alfred
Krupp alles eigenlijk op een koopje klaar
wilde hebben. Hij heeft zdch dan ook
IhettoaUde malen razend gemaakt en
natuifrlijk werden er dan ook „koppen
gesneld".
Iets van zijn onverzettelijke wil blijkt
wel hieruit, dat de heuvel, waar het
huis boven op verrees, hem te kaal
was. Het zou, vond Krupp, te lang
duren om jong geboomte te laten
groeien. Dus liet hij met speciaal ge.
construeerde voertuigen op monster-
grote wielen woudreuzen van heinde en
verre aanvoeren. Hij kocht hele Alleeën
op om die te laten verplanten. Hon
derden bomen werden zo vervoerd, tot
verbazing van Krupp's tijdgenoten, die
zijn eigen nam te plaatsen, opdat
het „begrip" Krupp niet verloren zou
gaan. Sinds 1953 zijn er allerlei tentoon
stellingen geweest, die elk van een kwart
möyjoen tot 300.000 bezoekers hebben ge
trokken. Nu is er, tot 27 augustus '61,
de tentoonstelling „Vijfduizend jaar Egyp
tische kunst" te zien, die ook in Amster
dam is geweest, doch die in villa ..Hü
gel" wel een uitermate mooie opstelling
heeft gekregen. De villa herbergt trou
wens veel eigen schoons, zoals schilde-
Bevorderd van klas 1 naar 2: Cobie vani Koos Los. Kees Moraal. Tineke Nauta,
Aalst, Koudekerk, Marijke Bernet, Wout Leiden. Nico Oosterom, Leni Planting,
Boot, Woubrugge, Jantien v. d. Graaf, Nico Reyneveld, Leiden, Theo Ringers.
Zoeterwoude, Tine de Jong, Koudekerk. Leiden, Kees van Rijn, Hoogmade, Piet
Lidy de Koning. Erna Odendaal, Nel Oos- Sleeboom, Hans Starreveld, Hazerswoude,
terom, Corrie van der Sterre, Albert Henri Verbeek, Piet Verra, Zoeterwoude,
Vuyk, Leiden, Leen Wassenburg, Kirstin Ria Wernecke, Frans van Wijck, Jan
IJssenagger, Jan Gert Dorrepaal, Zoeter- IJzerman, Dick Poelman,
woude, Ria van Ingen Schenau, Leen
Riezebos, Koos Roest, Arie van Garderen.
Dick Branderhorst, Michael van Baaren,
Oegstgeest, Wim Batelaan, Koudekerk,
Eef Boom, Koudekerk, Else Boon, Marga
Bosman, Ineke van Dommele, Jaap
Francke. Yolande van der Hoogen, Mar-
tien de Jong, Guus Klijn, Leiden, Joke
Koning, Zoeterwoude, Herman de Ko
ning, Ineke Lamers, Frits Pannekoek,
Oegstgeest, Mieke Schouten, Cobi van
Soest, Zoeterwoude, Mieke van der Stoel,
Zoeterwoude, Andre van Straalen, Geert
je van der Vis, Koudekerk, Jaap van
der Vliet, Kees van Waardhuizen, Hannie
Wassenaar. Teun Westdijk, Zoeterwoude.
Ineke Fieseler, Nel Molenaar, Leiden,
Elvira Oosterhof, Frans Roest
Bevorderd van klas 2 naar 3: Piet
Barendse, Jaap van den Berg, Gertjan
Borreman, Ard Corts, Warmond, Ria van
Egmond, Willy Fros, Joke van der Graaf.
Gerda Gijzenij, Jan Holland, Attie van
Ingen Schenau, Hans van "amp, Leiden,
Anneke Kluiwstra, Henk Leemans, Cora
van Leeuwen. Anneke Lock, Roel Mun-
nik. Nel Nicolai, Sjaak Roest, Carla Riet
veld, Jan van Rijn, Hoogmade, Yvonne
de Sterke, Mas Verhoeks, Henk van der
Werff, Marijke Aarinksen van Menxel.
Carla van Beveren, Zoeterwoude, Rob
Buurman, Esmoreit Hilal, Ria Hogewo-
ning. Kees Knol, Zoeterwoude, Hans
Koster, Zoeterwoude, Rob Oechies. Jan
Onrust, Peter de Raaf, Leiden, Sjaak
Rietveld, Hazerswoude, Adri Rooda, Piet
Vernet, Hazerswoude, Franny van
Wolk. Joke van der Wijngaard, Bert
der Wijngaard, Zita Zuidervaart
Bevorderd van klas 3 naar klas 4: Ans
van Aalst, Zoeterwoude, Rietje van Al
Ier, Leiden. Ge Bavelaar, P.ientje vai
Bokhorst, Ria de Jong, Rina Meyer, Zoe-
terwoude. Riet Munnik, Lies Plomp, Suus
Plomp, Willeke van der Reyden, Siem
Schalkers. Willy Smit Geertje van Soest.
Gerard Kooreman, Lia Rietveld, Hazers
woude. Suus Batelaan Hazerswoude, Rob
van Benten, Leiden, Marian Blijleven.
Toni Delfos. Zoeterwoude, Janny van
Dommele. Kees van Ginhoven, Koude
kerk, Sari Ginjaar, Irfaan Hilal, Gerard
Koning, Zoeterwoude. Piet Kruidenier,
Meer-Brenning (Amsterdam), mar. M d»
Bruljne-van Lange (Roterdam). Prop. ex
theologie: D de Bruijn (Amsterdam), me)
G M M Gilhuis (cum laude) (Den Haag)
P H B Pool (Zeist), H Rooze (Boechout)
(België). J D Sinte Maartensdijk (Rotter
dam), H Appess (Den Haag), F van der
Weij (Goes) W M Verbaan (Rotterdam)
J van Andel (Rotterdam). Kand. ex. rech
ten: G R Rutgers (Delft). P van Steense»
(Vlaardingen). P van der Kooy (Rotter
dam), G E Kulsdom (Den Haag). W Blan
ken (Rotterdam). D Hodksema (Oosterbeek)
6 L Sijtsma (Gorredijk). M.O. A pedago
giek: mej. J S de Boer (Utrecht), mej. J
Bloemert (Apeldoorn), mej. M Jonker
(Hardinxveld-Giessendam), mej. H B
Schram (Woerden), msj. I Schukken (Apel
doorn) mej. S Wolters (Klazienaveen). J
Wolters (Klazienaveen). P D Hofland (Rot
terdam). MO. B ex. pedagogiek: S Akker
man (Sneek) U Jansen (Amsterdam). A
Jellema (Leev^Men). E de Jong «Holten!
J Mol (Haarlem). J Reinsma (Bolsward)
J M Verburg (Amsterdam). B Frezer»
(Apeldoorn), mej. M Vink (Utrecht).
sterdam). Kand. ex. peorchologieJ Post
J H Haverman (Am
sterdam), H S Wouters (Dordrecht). Kand
ex. politicologie: S Faber (Wleringerwerg)
D Mantz (Voorburg). W G F van Vlie»
(Hilversum), s van der Wielen (Midden-
meer). Kand. ex. Frans: mej. J Scheps (Am
sterdam) J Hagen (Roterdam). B Luttik
(Hilversum).
geschiedenis: E C
Amsterdam
Visser (Amsterdar
H A de Rijp. P 1
M I Paulussen (Amsterdam). Doet.
B P
klas-
Am-
(Alkmaar). Kand.
Dekker (Amsterdam). Doet.
mej. M W H Schfeuder en H
meyer (Amsterdam). Doet. i
H_ IA Mar-
tin en F D Heyt cn E L Drukker (Am
sterdam). Prop. ex. theologie: mej. M
Tuinman, C Hamelink. J van Zwleten de
Blom. F J Hooghoud, s A van Wijk (Am
sterdam). J Blok (Hoorn) en met lof mej
J J Grotegoed (Amsterdam).
AMSTERDAM, Gem. Univ. Geslaagd
voor doet. ex. Spaans: mej. T de Vries
(Amsterdam). Doet. ex. Frans: mej. E O
Buter. mej. ACM Wiewei, J Th Verhul»-
donk (Amsterdam). Kand. ex. Frans: mej
C J Westendorp (Amsterdam). Doet. ex
Engels: mevr. J Boekkooi-Veldstra (Eind
hoven), D Visser en C W F Hopster (Am
sterdam) Kand. ex. rechten: mej. G W
Eef tl r»ck en P Maitland en C C J van Riet
schoten (Amsterdam). Notarieel ex.: J F
Hussen (Eindhoven). Doet. ex. psycho
rijen, gobelins, porselein en al zo meer
In een grote zaal hangen onder meer
de familieschdlderijen. Van vorstelijk uit
ziende figuren tot teder aandoende tafe
relen van kinderen bij en op kleins
paardjes en van lieve, kleine meisjes aan
moeders hand. Heren, die er de bezoe
kers rondleiden, fluisteren nog met eer
bied de naam Krupp von Bohlen und
Halbach. Uit wat zij vertellen blijkt ook
een zekere tragiek. Zo is er een groot
schilderij van het gezin van Bertha en
Gustav Krupp von Bohlen und Halbach
Het schilderij werd gemaakt ter gelegen
heid van hun zilveren huwelijksfeest
Men kan het schilderij nu denkbeeldig
in twee delen splitsen. Allen, die op dp
rechterhelft staan afgebeeld, zijn over
leden of gesneuveid. Wie rinks staan, ziin
nog in leven. Het lijkt wel, of de schil
der helderziend is geweest, zo treft de»«
wetenschap de beschouwer.
Hoewel het gebouw wel imposant Is. U
het niet bepaald „mooi". Het is pompeus
en protserig, overigens a la mode van do
tijd waarin het werd opgetrokken. Het
gebouw is eertijds licht van kleur ge
weest. Nu is het goorbruin. De oude Al
fred Krupp is meer de technicus ge
weest dan de man met archiecondsch
inzicht. Hij was en hij was zich
daarvan heel goed bewust technicus,
koopman, organisaor en kanonnenkoning.
Welnu, hij zou ook de architect zijn
En het huis werd dan ook het „gezicht"
van Krupp. Alles wat er de naam kun si
verdient, is er door anderen in- en aan
gebracht. Wat van Krupp getuigt, go
tuigt ook van zijn wezen: eenzelvig, on
gezellig, vreugdeloos, zakelijk, in feit»
eenzaam. Dat schrijven de Duitsers in
een toelichtend werkje over Krupp en
zijn schepping. Er is in feite nogal wat
kritiek op Krupp. Merkwaardig is even
wel. dat die woorden zijn gedrukt in
een bedrijf, dat kennelijk tot het beza»
behoort: „Friedrdch Krupp Grafische An-
stalt. Essen"
De techniek heeft grote invloed ge
had op de wensen, die Alfred Krupn
koesterde ten aanzien van zijn re
presentatieve woning. Hoewel de fa
milie haar vermogen onder meer te
danken had aan de smeltovens en do
hitte van de vuren, was Krupp bang
voor vuur. Hij wilde daarom niet, dat
er hout werd gebruikt btf de eigen
ljjke bouw. Steen en ijzer. Dat waren
oorspronkelijk de materialen voorna
melijk. Dc grote hal in het grote hul»
(er was ook een „klein" huis) kreeg
een ijzeren gewelf. De bangheid voor
vuur had nog een gevolg bU dc in
richting van het gebouw. Krupp
geen gas. Petroleum was hem ook te
gevaarlijk voor de verlichting. De grote
hallen en zalen moesten met kaarsen
worden verlicht
„Comfort"
Krupp wilde wel alle mogelijke
fort. De temperatuur zou het hele jaar
door gelijk moeten zijn. Daarom werden
alle vensters vast. Een geweldig stelsel
van ventilatoren en grote leidingen zorg
de voor de luchtverversing
warming of koeling, al naar het jaar
getijde was. Er werd een apart
mingssysteem ontworpen.
De eerste „air-conditionJng" op aarde
was bij Krupp te vinden. Maar ook daar
van had de familie geen plezier. De
hoge vertrekken bleken niet warm te
krijgen te zijn. Toen de Krupps hun pa
leis betrokken in januari 1873 vergingen
ze van de kou. Later in de zomer broeide
de hitte op het ijzeren dak. De venti
latoren ware reuzen-Installaties -ove
rigens konden er niets tegen uit
richten. En daar de vensters niet open
konden, omdat de grote man het zo ge
wild had, daar hij niet op de tocht wilde
zitten, waarvoor hij als de dood moet
zijn geweest, leefden de bewoners
in een oven, Krupp beende als een
zinnige door zijn grote huis. Alles werd
verbouwd en weggenomen en vervangen.
De rijkste man van Duitsland had er
vermogen aan gespendeerd. Het was
gesmeten geld geweest. En ook dat
hem dwars, al betekende dat vermogen
voor hem niet zo heel veel, want hij
kon met de miljoenen smijten als hij
wilde.
De oude Alfred Krupp is niet
meer. Hij waart niet meer toornig
door de zalen van zijn villa. Maar
villa „Hügel" is er nog. Daar is nog
veel te vinden, dat aan de geest van
Krupp, de kanonnenkoning, herin
nert. De rijkdom imponeert er. Geld
maakt niet gelukkig, maar het is
wel gemakkelijk. Krupp heeft zich
zélf bewezen, dat het geld ook onge
makkelijk kon zijn. Dat is het in zijn
huis, waarvan hij zich veel had voor
gesteld, tenminste voor hem zelf ge
weest, al zal hij dat nooit hebben
willen erkennen.
Faillissementen
nse Burgwal 24,
Van Lansber-
gestraat 3. idem; F H Cornewel. v/h V d
Heunstraat 4. Den Haag. thans Oude Delft
44 Delft: R van Gelder (v/h garage). Kerk-
laan 103. Rijswijk.
Geëindigd: L Verhaar, Sumatrastraat 40.
Oegstgeest.
l AN HET EIND van de zitting in het proces Eichmann van gistermid-,
dag heeft Eichmann nog een enkele poging gedaan om de verant
woordelijkheid af te schuiven, maar het is duidelijk dat Hausner lang
zaam maar zeker terrein gaat winnen. Hausner citeerde een door Eich
mann ondertekend bevel aan de bevelhebber van de Sicherheitspolizei
in Nederland. Eichmann verbood in dit bevel de briefwisseling tussen de
bewoners van het kamp Westerbork en hun verwanten.
Eichmann zegt in dit document dat
hij „van zeer betrouwbare zijde" ver
nomen had dat er brieven het kamp
werden binnengesmokkeld.
Hausner: Wat had uw bureau hier
mee te maken?
Eichmann: Het bevel is gedateerd
5 november 1943. Men was toen zeer
voorzichtig in Frankrijk en Nederland
omdat men een geallieerde invasie ver
wachtte. Het hoofdkwartier van de
Duitse veiligheidsdienst had inlichtin
gen ontvangen omtrent deze brief
wisseling en die aan mijn afdeling
doorgegeven om er een eind aan te
maken.
Hausner: Maar waarom speciaal aan
uw afdeling?
Eichmann: Omdat het over Joden ging
Hausner: Juist, het ging over Joden
Alles wat de Joden betrof, ging door uw
handen. Ik heb het antwoord dat ik
wilde hebben.
Hausner wilde toen met alle geweld
weten of Eichmann destijds de m;
moord op de Europese Joden als
misdaad beschouwde. Ik weet zeker dat
ik toen zelfmoord gepleegd zou hebben
als men mij bevolen had mij in te laten
met de verdelging van de Joden, aldus
Eichmann.
Hausner ondervroeg Eichmann
de betrekkingen die hij met Rudolf
Hoess onderhield. Hoess was toen com
mandant van het kamp Auschwitz. Eich-
n antwoordde dat Hoess rechtstreek*
Hit-ler ondergeschikt was cn dat hu
Eichmann slechts bevelen over
bracht. Hoess heeft echter verklaard dat
Eichmann de vrije hand had bij de
verdelging van de Joden.
U hebt toch in Buenos Aires gezegd
dat Hoess zoiets als de „geïncarneerde
accuratesse" was, zo vroeg Hausner.
Ja, dat is juist, aldus Eichmann. Hel
zat zo: in het begin had ik een zekei
recht om naar eigen goedvinden te han
delen, maar zodra de plannen klaar
ren, had ik slechts te gehoorzamen.
Hausner heeft Eichmann gevraagd of
hij de commandant van het kamp Ausch
witz, Hoess, als een misdadiger be
schouwde.
Eichmann antwoordde dat hij Hoess
heeft gezegd diens werk nooit te hebben
Hausner reageerde daar als volgt op:
..Maar ik heb u gevraagd of u hem als
een misdadiger beschouwde? Zag u diep
in uw hart een misdadiger in hem?"
Tastbare stilte
Er heerste een tastbare stilte in de
zaal toen Eichmann rechtop, bijna
de houding, zei: Dit is een zeer pi
soonlyke vraag. Wat ik toen niet heb
gezegd, zal ik ook nu niet zeggen. Wat
mijn binnenste omging en om
gaat, houd ik voor my.
Hausner: Maar zag u nu wel of niet
:en moordenaar in hem?
Langzaam en moeilijk antwoordde
Eichmann: Ik heb geen zin weer te
Jenken aan wat er toen in mij om
ging.
Hausner: U kunt deze vraag niet ont
wijken. Hoe dacht u over het uitroeiings
raat en de bediener daarvan? U moet
antwoorden.
Eichmann: Er komt een punt waarop
een mens aan de rand var
komt en zijn hand uitsteekt en zijn
ver neemtmaar dit is een zaak
Glanspunt van Holland Festival
topvorm, vol-
maakt ingèspeeld na enkele voor
stellingen, bracht gisteravond in di
stampvolle Kon. Schouwburg de laat
ste opvoering van Mozarts opera „Le
Nozze di Figaro". Dirigent Giulini
bracht een tintelende en bruisende
Mozart, vol bravoure en uitbundigheid
a la Rossini doch met behoud va
Mozartiaanse verfijning. Vocaal viel
men van de ene verrukking in de
dere en het meer dan geestdriftige
publiek heeft gejubeld en bejubeld
bracht schier eindeloze ovaties en open
doekjes.
De veel omstreden en veel omschreven
figuur van de Gravin werd gebracht
door Elisabeth Schwarzkopf en het i:
respect en bewondering dat wij haar
naam eerst noemen. De gevoelsdiepte
die zij in deze rol heeft gelegd, door
dacht en innerlijk overwogen vol
grijpende expressie tekent de Gravin als
een begrijpende, gekwetste doch
gevensgezinde vrouw. Enerzijds onge
naakbaar, anderzijds vol hunkering,
stond deze Gravin boven het spel
de verwikkelingen, de'intriges en listig
heden. Alleen met haar spel reeds bracht
Elisabeth Schwarzkopf het publiek
haar voeten, na haar betoverende zang
van de aria in de derde acte kende het
enthousiasme in de zaal geen grenzc
Men moet dit spel gezien en deze za
gehoord hebben, om tot de erkenning
kunnen komen dat deze Gravin-creatie
momenteel door geen andere kunstena
res kan worden overtroffen.
Een meeslepende en spontane, onstui
mige en jongensachtige Cherubino werd
gespeeld door de Italiaanse sopraan Ste-
fania Malagü. Zij werd d<: verrassing
van deze voorstelling, met haar prachtig
materiaal oogstte zij ovaties. Een zange-
het Nederlandse publiek
geen onbekende mag blijven! Graziella
Sciutti was voor ons de volmaakte
Susanna, ondeugend en schalks met et
charme waarmede zy niet alleen Figa:
doch de gehele zaal wist te verovere
Giuseppe Taddai was de indrukwekkende
Figaro, een spontane en levenslustige
figuur, qua vocaliteit en qua spel
Figaro die er zijn mocht. Een beheerste
Graaf zag en hoorde men van Hermann
Hoge prijzen op de
eerste boilenveiling
Vandaag begint in de bollenstreek de
eerste boilenveiling. Het zijn wel de eer
ste veilingen in de bollenstreek, maar
niet van het seizoen. Die is zo juist in
Bovenkarspel gehouden. Groot was het
aanbod niet, maar de belangstelling weL
Wat de prijzen betreft, de exporteurs
hebben gedemonstreerd dat ze niet ver
wachten dat de bollen „over de mand"
zullen lopen, zoals dat heet wanneer een
overvloedig aanbod wordt verwacht
De prijzen waren hoog. Twaalven van
vrij nieuwe gele Caliph of Bagdad
deden f 14,per 100 en de bij de
broeiers zo gewilde grandtulp Victorine
x noteerden f 10,voor zift twaalf
f 8,voor elven. De dubbele witte
ieder weer anders reageert Ik hel Engelenburcht vond kopers voor resp.
niet het recht er een oordeel over ui f 9,en f 8,terwijl Sunburst voor
te spreken hoe anderen die dergelijk" f 11.en f 10,van de hand ging. De
bevelen ontvingen, hadden moeten han parkiet Doorman werd afgenomen voor
delen.. f 11,50 en f 10,50, Red Giant voor f 11,50
I en f 8,Red Matador voor f 8,en
Hausner zei toen: Tijdens het politic if 7_. Het bekende rode Kersttulpje
verhoor hebt u gezegd dat u uw vadc Brilliant Star werd afgedrukt op f 15,—
tgenhandig zou hebben doodgeschote. per 100 en dan betrof het nog elven.
ndien de leider van de S.S. u had ge
.egd dat hij een verrader was?
Eichmann: Indien hij een verradei
Hausner: Neen, indien de leider van
Je S S. u dat had gezegd.
Eichmann zei daarop nijdig: Ik neem
aan dat in dat geval de leider van de
S.S. mij had moeten bewijzen dat mijn
vader een verrader was.
Hausner: Dus zij hadden het u moeter
bewijzen. Hebbén zij u bewezen da.
Je Joden moesten worden uitgeroeid?
Eichmann: Ik heb ze niet uitgeroeid
Ik wil mijn verantwoordelijkheid niet
van my afschuiven.
Met crocussen liep het niet zo wild.
Narcissen en hyacinten worden op de
veiling in Bovenkarspel ook in het hoog
seizoen slechts in vrij kleine hoeveel
heden aangeboden. Voor die artikelen
moet men op de Lissese veilingen zijn,
naar vandaag en morgen zullen er stel-
,ig niet veel geveild worden.
Doordat de remmen weigerden is een
Nederlandse tourmgcar vandaag op een
langzaam rijdende goederentrein gere
den. Twaalf passagiers werden lioht ge
wond. De verwondingen van mevrouw
P. Visser uit Amsterdam lieten zich
ernstig aanzien. Het ongeluk gebeurde
by Tout-Rosières.
Prey, een Graaf die zijn waardigheid
bewust was en als vocalist een overtui
gend tegenspeler van Elisabeth Schwarz
kopf. Joseph Rouleau als Bart old en Mimj
Aarden als Marcellina zorgden voor d
komische noot doch werden daarin ovei
troffen door de mcejterlijke creatie va
Don Basilio gebracht door Trans Vroon:
Chris Taverne, Gé Smith eft Wilma Dries-
sen als Barbarina wisten zich bij dit
hoge niveau goed aan te passen. De
coupure van het ballet in het 3e bedrijf
valt toe te juichen, de zangers voerden
de Spaanse dans uit en daar is niets op
tegen. Het Nederlands Kamerkoor (met
Nelly Groenevelt en Martha van Kerk
hof!) en het Residentie-Orkest verhoog
den het feestelijke karakter van deze
opvoering. Het vocale ensemble door
voortreffelijk gezongen koorgedeelten,
het Res.-Orkest door het gave en pun
tige spel. Het Holland Festival 1961 kende
weinig hoogtepunten van dit gehalte
daarom zal deze „Nozze"-opvoering lang
in herinnering blijven 1
Adr. Hager
GRONINGEN
Noach. mej. H C Hettema. mej. L Bauduln
C G v d Klauw. L HRor-
A Hamers. N F Tjebbes (Am
sterdam) en A J Wijnands (Tiel). KanA
geneeskunde 2e deel: E G Faber (Bus.
m). R J van der Wal (Abcoude). J J 0
Oudenaarden, H Rcngcllnk. J F I van den
Broek. J A H Koelen. M E Greenberg. D
A Olie en J ter Schegget (allen U Am-
etend am).
- Geslaagd voor kand. ex
J N Nieken (Groningen).
Niere (Epe). Kand. ex. geneesminae
mej. Th A v d Vliet (Haren) en J F
Pik (Veendam). Kand. ex. tandheelkunde:
L J Wesseldijk (Den Haag). Th
(Den Dolder), H Hoope (Heemdke
Laarman en B Slmon (Groningen).
/etcnsch.: R P M Voor
hoeve (Rijswijk). Baccalaureaat» ex. theo
logie: H W Jansen (Den Haag).
UTRECHT Geslaagd voor kand. ex.
soc. geografie: M J van Son (Terheijden),
de Groot (StecnwlJk). W J Swart (Hoog-
and). G M Kelder (VUsslngen). Doet. ex.
soc. geografie: B H J Holla (Vught). mej.
J H I Ter Borg (Rotterdam). A M Reuver
51denzaal). mevr. A J van der Kaa-Teu-
nenbroek (Utrecht). J L M Kits Nleuwen-
<amp (Doorn). Doet. ex. tandheelkunde: J
van Ark ei (Amsterdam) J Arkenbout
(Ntjverdal). C
r Linden Cs-Gravendeel), E1L1
H M Retjers (Sai
J H Stam (Goes), A H W P Theunissen
(Amsterdam). G B Wcnckebacht (Den Haag)
Dierenartsex. :_mej. L
Dikken (Amsterdam), mevr. K J M Jansen-
Strobl (Utrecht). J Th M Kraanen (Utrecht).
Doet. ex. diergeneesk.: J Terpstra (Utrecht),
J J A Schreijnemachers (Echt). A Th M
Verdijk (Beugen). F E de Groot (Arnhem).
C B de Lint (Epe. Gld.). A A Hsen (Hel
den, L.) R J Slappendeel (Utrecht). A da
Lange (Amsterdam), L P M van den Brand
(Teeffelen bij Oss). B Kouwenhoven (Woud
send, Fr.). R Lycklama A Nijeholt (Sur-
hulsterveen). H C M Oerlemand (SchUndel).
A M J Rutten (de Cooksdorp). C H O
Wensing (Montfoort). C J H Devoa (Ote-
gem. Beigië). J J H Baets (Weert). Kand.
ex. geneesk.: W J A M van de Kar (Prin
senbeek). mej. W van Kleef (Woerden). J
Th F van der Laar (Eindhoven), H P M D T
Sluyters (Ravensteln) J A Wollskeel
(Utrecht). Kand een. tandheelkunde: J van
Linden (Den Haag). S D M MateiJsen
C Schokking (Amster-
Katwijkse matroos
schuldig aan
aanvaring
Zee gestraft door hem voor de tijd van
zes maanden het bewijs van kennis van
de bepalingen op het uitwijken te ont
nemen. Naar het oordeel van dc raad
heeft hij door zijn grove onoplettend
heid de gehele schuld aan de aanvaring
van de motorlogger „Emma Wilhelmina"
KW 135 met de Deense viskotter E 471
op de Noordzee op 19 januari van dit
Jaar, tengevolge waarvan de kotter is
gezonken. De drie opvarenden van de
kotter, een houten scheepje, werden ge
red. De KW 135 liep geen schade op.
De matroos deed als stuurman dienst op
de KW 135, die op weg was naar de vis
gronden.
De Raad wijst het beroep af dat be
trokkene heeft gedaan op het niet steeds
duidelijk zichtbaar zijn van de lichten
van de E 471 en op het feit, dat de hoge
steven van de KW 135 het uitzicht voor
de roerganger bemoeilijkte. Ook al zou
een en ander juist zijn dan is hiermede
naar de mening van de Raad het in het
geheel niet opmerken van de E 471 niet
verklaard of verontschuldigd. Al wil de
Raad rekening houden met dc jeugdige
leeftijd van de matroos, toch acht hy
zijn schuld zo ernstig dat een ernstige
correctie z.i. niet achterwege mag blij
ven. Ten slotte spreekt de raad er zijn
verwondering over uit dat door de op
varenden van de Deense kotter geen en
kele poging is gedaan om hun houten
schip, dat nog 7Vi uur na de aanvaring
bleef drijven, te bergen.
G FINLAND en ge
denkt aan een ruige
weerbarstige natuur en aar.
een stoer mensenras, da'
met een benijdenswaardigt
veerkracht door eeuwer
heen de mangeling tusser
Zweden en Rusland wist te
overleven. Een volk dat wel
moest buigen maar nooii
brak en nimmer zijn eigen
karakter verloor. Van di»
karakter, ja ook van die na
tuur, getuigt de Finse vorm
geving, in velerlei facetter
vertegenwoordigd op de ten
toonstelling in het Stedelijk
Museum te Amsterdam (to*
17 juli).
Buiten zjjn grenzen staat
Finland op het gebied van ar
chitectuur en kunstnijverheid
hoog genoteerd. Bij het inzet-
can de stijlvemieuwende
opmars, aan het begin van
eeuw, liep het land al
direct in de pas en het is se
dertdien naar de voorste gelederen op
gedrongen. Na de oorlog hebben de Fin
nen zelfs een plaats veroverd in de
„vaandelwacht" van het kunstambachte-
lijk legioen. Vreemd genoeg is hout niet
hun krachtigste wapen in de industriële
vormgeving, zulks in tegenstelling tot
de architectuur, waarin het op zo ruime
schaal toepassing vindt.
De Finse vormgevers ontladen hun
scheppende kracht bij voorkeur in glas,
aardewerk en in weefsels. Daarnaast
bereiken zij aantrekkelijke resultaten
in staal cn zilver Ook zijn er kunste-
met name de voorlopers Alvar
Aalto (ontwerper van Finse paviljoens
op wereldtentoonstellingen) en Tapio
Wirkkala, die met lichtbronnen naar
ruimtewerking zoeken.
Vraagt u nu wat ons in de moderne
Finse vormgeving het meest boeit, dan
wijzen we zonder bedenken naar de
ruige, geknoopte tapijten. Niet omdat
deze kunst de oudste relaties met het
verleden onderhoudt, maar om de een
voudige reden dat w(j daarin de warmte
voelen die vele expresies in andere ma
terialen ontberen De „Ryen", zoals de
tapijten worden genoemd, zijn de beste
vertolkers van de Finse geest Zij ver-
i het allerduidelijkst de oude volks
aard. ruig en kleurrijk gevormd onder
ander licht dan h«t Westeuropese.
Andere mentaliteit
kunstnijverheid, maar zij
getuigen daarbij tevens van internati
onaal aan de dag tredende mentaliteits-
verschillen in vergelijking met vroe
ger wel te verstaan Er spreekt uit de
voorwerpen van glas en metaal en uit
de keramische produkten een grote ma
te van nuchterheid. Ze zijn koel en
zakelijk en In de huishouding misschien
ook wel erg practisch.
Mogelijk bezitten wij niet de Juiste
instelling om de Finse vormgeving naar
waarde te kunnen schatten. Het is met
de kunstnijverheid als met dc mode: wat
de een bejubelt wijst de ander af. Men
apprecieert hetgeen in de eigen levens
sfeer past.
Graag erkennen wij dat vele Finse
produkten voortreffelijke uitingen van
deze tijd zijn. Ook bewonderen wij het
vakmanschap en het creatief vermogen
dat er aan ten grondslag ligt Maar wij
staan toch net iets te ver verwijderd
van de vernieuwde Finse mentaliteit
om ons te kunnen omringen met het
geen in wezen een stoere boerencultuur
is gebleven, die bovendien in haar Jong
ste uitingen niet eens specifiek Fins is.
Ton Hydr»
