Gizenga betrekt
stellingen
Waarschijnlijk concessies
van spoorwegdirectie
Hervat Amerika
kernproeven
in Müi mi
BOSCH
BOSCH
Werkweek van 45 uur en
hogere toeslagen
Koeweit's afgevaardigde
in V.-raad toegelaten
7*t eeft Kip
Getallen en bijgeloof
Ruimteproject
stap verder
SPIJTOPTANTEN
Ir. C. N. van Dis (s.g.). lid van de Tweede Kamer, heeft de minister van
maatschappelijk werk schriftelijk gevraagd of het juist is dat de tegemoet
komingen aan Nederlanders en spijtoptanten in Indonesië voor de nood
zakelijke kosten, verbonden aan het verkrijgen van een uitreisvisum,
geheel gestaakt zijn.
Is het niet veeleer noodzakelijk, aldus vraagt dit Kamerlid, de klaar
blijkelijk ontoereikende tegemoetkomingen aanmerkelijk te verhogen?
De heer Van Dis wijst hierbij op het feit, dat het aantal visummachti
gingen, dat niet is gerealiseerd in de vorm van een overtocht naar Neder
land, in de laatste jaren onrustbarend is toegenomen.
DURE TV-ANTENNES
Aan de minister van volkshuisvesting en bouwnijverheid heeft het Twee
de-Kamerlid Van Dis (sg) schriftelijke vragen gesteld over een verhoging
van woninghuurprijzen in verband met het aanbrengen van een centraal te
levisie-antennesysteem. In zijn vragen wijst de heer Van Dis er op, dat de
betrokken gemeentebesturen c.q. de besturen van woningbouwverenigingen
de als gevolg van het aanbrengen van deze centrale installaties noodzake
lijk geworden hogere bouwkosten op alle huurders verhalen door een verho
ging van de huurprijzen. De heer Van Dis constateert vervolgens, dat ook
zij, die iniet bij deze installaties zijn aangesloten onder wie er zijn die
tegen televisie-uitzendingen principiële bezwaren hebben hieraan moeten
meebetalen. Het «Kamerlid vraagt van de minister maatregelen, die ertoe
leiden dat in het vervolg de hogere huurprijs alleen wordt gevorderd van
hen, die op de centrale installatie aangesloten zijn. Hij vraagt in die geval
len, waarbij ten onrechte de hogere huurprijzen reeds zijn gevorderd, dat
het te veel betaalde zal worden gerestitueerd.
de
Advertentie
^antok
22 ct
TV-INTERVIEW NASOETION
Is door of vanwege de regering toestemming verleend tot het ten tonele
voeren op de televisie een paar dagen geleden van de minister van defensie
van Indonsië Nasoetion?, zo heeft het Tweede-Kamerlid Weiter (kath.v.)
schriftelijk aan de staatssecretaris van O. K. en W. gevraagd. Acht de rege
ring het oirbaar en in overeenstemming met de nationale waardigheid
aldus vervolgt de heer Weiter zijn vragen dat een minister van een land,
dat op onbehoorlijke wijze alle betrekkingen met Nederland verbroken
heeft, dat voor miljarden guldens aan Nederlands bezit onteigend heeft en
aan tienduizenden Nederlanders in Indonesië het leven onmogelijk heeft ge
maakt, door de Nederlandse televisie in de gelegenheid wordt gesteld de
politiek van zijn land te verdedigen ten aanzien van een punt, dat lijnrecht
tegenovergesteld is aan het Nederlandse standpunt?
Indien deze vraag bevestigend wordt beantwoord verzoekt dé heer Weiter
of de staatssecretaris dan zijn misnoegen over het gebeurde wil uitspreken
en maatregelen wil treffen dat voor de toekomst herhaling wordt voorko-
Adverientie
spanlak
22 ct
V.N.-troepen
machteloos
Nu president Kasavoeboe het
Kongolese parlement tegen 15 juli
bijeengeroepen heeft stelt het
regime van Antoine Gizenga in
Stanleystad zijn strijdkrachten
zonder enige ophef op rondom de
voornaamste centra van Oostelijk
Kongo. Een officier van de inter
nationale politiemacht in Kongo,
die de bewegingen van de troepen
van het regime te Stanleystad
nauwkeurig gevolgd heeft acht het
mogelijk, dat zij zo worden opge
steld teneinde de stemmingen in
de komende zitting van het parle
ment te beïnvloeden.
„Dit is geen spelletje", zei een Wes
terse hoofdofficier. „Deze troepen wor
den opgesteld volgens een goed door
dacht plan en het is voor 99 procent
zeker, dat Gizenga daarbij aan het par
lement denkt. In mijn land gebeurt zo
iets niet, maar dit is een erkende com
munistische strategie".
De Verenigde Naties staan machteloos
ten opzichte van Gizenga's troepenbewe
gingen in de twee provincies, die weinig
of niets voelen voor zijn pro-communis
tische bewind. Toen een eenheid uit
Stanleystad echter onlangs probeerde
de Noordkatangese stad Kaballo te
bezetten, kwamen V.N.-functionarissen
tussenbeide en werd beleefd maar drin
gend verzocht het veld weer te ruimen.
Officieel handhaven de Verenigde Na
ties een volkomen stilzwijgen over de
motieven achter de troepenbewegingen
van Stanleystad. Privé zijn de inlich
tingenofficieren van de Internationale
politiemacht er echter van overtuigd,
dat het machtsvertoon ten doel heeft
weifelende afgevaardigden van de Oost
provincie en de provincie Kivoe te over
reden het partijprogramma van Gizen
ga te aanvaarden.
'voldoende om de invloed van Gizenga
het oosten te bevestigen.
Afgevaardigden, die overhellen steun
te verlenen aan de pro-westerse rege
ring van president Joseph Kasavoeboe
zouden daarom vragen om represail
les van de troepen uit Stanleystad, die
ter plaatse zullen zijn wanneer zij naar
huis terugkeren. Ook hun gezinnen zou
den bedreigd worden.
2 lakt-bougies
therm a nasfiC
afgestemd op het hedendaagse verkeer
•n voor het starten ols eerste kracht
batterijen
Herman Saalfeld, een 31-jarige
luchtvaart-enthousiast, raasde
in de buurt van San Diego (Ca-
lifornië) met zijn luchtscooter
boven het schone landschap. De
..scooter" is uitgerust met een
kleine motor en Saalfeld heeft
er zijn baantje aan gegeven om
zijn vinding in productie te gaan
brengen. Hij koos daarvoor de
vorm van „Doe het zelf'-pak-
ketten, die liefhebbers nu bij
hem kunnen bestellen.
soneelsraad nog dezelfde middag in de
zogenaamde paritaire commissie weer
bijeenkomen om de in principe bereikte
overeenstemming nader uit te werken.
Wat de vakbonden van vervoerspersoneel
gen in de personeelsraad aan extra
eisen bij de directie ter tafel zullen bren
gen staat nog niet volledig vast. De be-
dryfsgroepbesturen van enkele vakbonden
moeten hierover vandaag nog beslissen.
(Van onze soc.-econ. redactie)
emen bestaat bij de directie van
Spoorwegen de bereidheid de werktijdverkorting tot 45 uur per
week en de reeds aangekondigde verbeteringen van een aantal se
condaire arbeidsvoorwaarden niet per 1 oktober maar met terug
werkende kracht tot 28 mei in te voeren. Bovendien is het waar
schijnlijk dat een aantal secondaire voorwaardeu nog extra ver
beterd zullen worden, boven de reeds overeengekomen verbete
ringen.
Omdat werktijdverkorting en onregelmatigheidstoeslagen moei
lijk met terugwerkende kracht ingevoerd kunnen worden, zou over
d§ periode van 28 mei tot nu een bepaalde overbruggingsuitkering
gedaan moeten worden.
Voorts worden op het ogenblik door
de directie van de N.S. pogingen in
het werk gesteld om Belgisch perso
neel aan te trekken. De Belgische
spoorwegen hebben een plan uitge
werkt om hun personeel van 67.000
man de komende tien jaar met 20.000
man te laten teruglopen. Nieuw per
soneel wordt er dus niet meer aan
genomen in België. Sollicitanten wor
den verwezen naar de Nederlandse
Koeweit is geheel door Britse
troepen bezet, heeft dus zjjn soeve
reiniteit verloren en een afgevaar
digde van dat land kan dan ook
niet als vertegenwoordiger van
een soevereine staat worden toege
laten", vond de Russische gedele
geerde in de Veiligheidsraad.
Daarom stelde hij zich niet achter de
uitnodiging aan de vertegenwoordiger
van Koeweit. Minister van onderwijs
Abdel Haziz Hoessein, aan het debat in
de raad deel te nemen.
Zorin had geen succes, zodat Hoes-
:in van het debat, dat vanavond om
acht uur verder gaat, zijn rol kan spelen.
Adnan Pachachi van Irak verklaarde
gisteravond dat Engeland een leugen
campagne over troepenbewegingen in
Irak had opgezet, nadat de Iraakse pre
mier had gezegd dat men Koeweit met
vreedzame middelen wenste te annexe
ren. Zorin beschuldigde de Britten van
koloniale penetratie en drong aan op te
rugtrekking van de Engelsen. Hoessein
zei het anders: hij zeide nadrukkelijk
dat zijn land rechtstreeks bedreigd was
door Irak en dat de Britse troepen pas
zullen verdwijnen als de dreiging van de
strijdkrachten van premier Kassem van
Irak is overgegaan. De Amerikaan Pimp-
ton drong aan op het behoud van de vre
de in het Midden-Oosten.
Omar Loefti van de V.A.R. vond dat
het geschil tussen Irak en Koeweit in het
kader van de Arabische liga moet wor
den opgelost. HU vond terugtrekking var
de Engelsen noodzakelijk en vroeg var
Irak de verzekering dat het tegen Koe
weit geen geweld zal gebruiken.
Premier Kassem van Irak heeft eer
inspectievlucht gemaakt boven de ge
bieden nabij de grens met Koeweit, al
dus het Iraakse persbureau.
Kassem deelde mee, dat Britse be
richten over concentratie van Iraakse
troepen nabij de grens met Koeweit
vals zijn.
De inspectievlucht had Kassem, vol
gens het persbureau, gemaakt „als ge
volg van de concentratie van imperi
alistische Britse troepen in Koeweit ter
bedreiging van de veiligheid van Irak'
De verklaring zei voorts, dat Irak
het Britse imperialisme met alle wetti
ge middelen zal bestrijden „totdat Koe
weit, het gestolen deel, gered is en bi;
het moederland Irak is teruggekeerd"
Spoorwegen, die daartoe in België
speciale wervingskantoren hebben ge
vestigd. Op het ogenblik zijn ongeveer
40 Belgen in dienst van de N.S. Ge
streefd wordt naar een aantal van on
geveer 500. De Belgen komen hier
werken onder dezelfde arbeidsvoor
waarden als het Nederlandse perso
neel. Alleen gaat men bij de bereke
ning van het loon voor alle Belgen
uit van een eerste klasse-gemeente
als woonplaats.
Behalve de vervroegde werktijdver
korting is de belangrijkste verbetering
in de secondaire arbeidsvoorwaarden
voor het N.S.-personeel de verhoging
van de onregelmatigheidstoeslag. Deze
toeslagen bedragen nu slechts 38 cent
per uur voor de hele zondag, voor de
zaterdag na 14 uur en voor iedere nacht
tussen 22 en 6 uur. Directie en perso
neelsraad zijn een verhoging van deze
toeslagen overeengekomen tot 1 per
uur op zon- en chr. feestdagen, tot 75
cent per uur op zaterdagavond van 22
uur tot 24 uur en op maandagmorgen
van 0 tot 4 uur. Voor iedere nacht van
22 uur 's avonds tot 6 uur 's morgens
wordt de onregelmatigheidstoeslag ove
rigens gebracht van 38 op 50 cent.
Nieuw overleg
Voor vele mensen betekenen de ver
anderingen een verbetering van 30 tot
35 per maand, en voor sommigen nog
aanzienlijk meer. Daarentegen is
echter ook nog een groep waarvooi
verbeteringen veel minder bedragen.
Het lijkt echter waarschijnlijk, dat
het overleg dat vrijdagmorgen weer
voerd zal worden tussen de directie
de N.S. en de Personeelsraad speciaal
voor deze groep nog verbeteringen voor
gesteld zullen worden. Zij die tot nog
toe vrijwel buiten de termen voor toe
slagen vielen, komen er nu het best af,
omdat bij de invoering van de nieuwe
regelingen de oude geheel komen te ver
vallen.
Het is waarschijnlijk, dat
de personeelsraad en de directie
Ned. Spoorwegen in principe
stemming bereiken over nog weer extra
verbeteringen voor het personeel wat
betreft de secondaire arbeidsvo
den, delegaties van bedrijfsleiding en per-
In de dierentuin van
Napels heeft de man
netjesolifant Barria het
wijfje Namanca dood
getrapt, terwijl bezoe
kers vol afschuw toe
keken. Barria had Na
manca al lang het hof
gemaakt, maar zij was
van zijn avances niet
gediend.
I In Rome heeft een po
litierechter een ver
loofd paar tot twee
maanden gevangenis
straf veroordeeld (door
te brengen in twee cel
len), omdat dit in
augustus elkaar „op
aanstootgevende wijze"
had gekust. Voor de
mannelijke partner zijn
meisje in een tram wil
de laten stappen, had
hij haar eerst omhelsd
en dat was voor de po
litie al voldoende om
hen te arresteren.
I De Cubaanse premier
heeft enige tijd geleden
de Amerikaanse adelaar
op het monument dat
herinnert aan de ont
ploffing van het slag
schip Maine (in 1898)
in de haven van Havan
na, laten verwijderen.
Inmiddels heeft Pablo
Picasso beloofd een vre
desduif te ontwerpen,
die de plaats van de
adelaar kan innemen.
Doordat een stuk spiegel
zonnestralen weerkaat
ste tegen de houten
muur van een indianen-
woning in Port Essing-
ton in Brits Columbia
is brand ontstaan die
eenentwintig huizen
verwoestte.
I Het vier dagen durende
onafhankelijkheidsweek-
einde vielen in de Ver
enigde Staten op 'de weg
923 doden. Het vorige
record werd met de
Kerstdagen van 1958
bereikt: 884 doden.
I De voorzitter van „De
Nederlandse baksteen
industrie" heeft de se
naat van de Utrechtse
universiteit een bak
stenen beeld van Fran
cois Villon aangeboden,
ter vervanging van het
gispen „feestvarken",
dat tot nu toe werd ge
bruikt. De gemeente zal
plaats worden gevraagd
op het Janskerkhof.
In het wereldberoemde
Brusselse stadhuis (uit
de vijftiende eeuw) is
in enkele delen restau
ratie noodzakelijk geble
ken. Voorlopig denkt
men een en een kwart
miljoen gulden te moe
ten besteden.
Radio Moskou heeft gis
teren naar Amerika een
nieuwsbulletin uitgezon
den. dat vertelde over de
aankomst van Chroesj-
tsjef in Finland, het
behalen van gouden me
dailles op de Olympiade
enz., allemaal berichten
van tien maanden gele
den. Men had een ver
keerd bandje gebruikt.
In West-Duitsland is de
vorige maand het werk-
lozcncijfer voor het eerst
na de oorlog beneden de
100.000 gekomen. On
danks 500.000 buiten
landse arbeidskrachten,
zijn er nog bijna 600.000
vakatures.
In de Verenigde Staten
is in juni het werklozen-»
cijfer met 800.000 opge
lopen tot 5.600.000, on
danks dat er bijna twee
miljoen arbeidsplaatsen
bij zijn gekomen. Er zijn
echter 2,5 miljoen jon
gens en meisjes, die zo
juist de school hebben
verlaten, als gegadigden
op de arbeidsmarkt ver
schenen.
Een lid van de leeszaal
in Wirral (Engeland)
heeft de directeur een
briefje geschreven, om
dat in het hem uitge
leende boek als datum
van terugbezorging de
datum van uitgifte was
geplaatst. „Ik geef toe",
zo schreef hij, „dat het
boek getiteld is „Hoe
leer ik sneller lezen",
maar dit vind ik toch
belachelijk".
In Wichita (Kansas,
V.S.) stond gisteren
iedereen gereed voor
het ceremoniële vlag-
hijsen ter gelegenheid
van de Onafhankelijk
heidsdag. Eén belangrijk
onderdeel ontbrak: het
touw om de vlag de
hoogte in te krijgen. De
plechtigheid werd af
gelast
Voorbeeld
Om een beeld te krijgen van hoe de
lonen worden na doorvoering
secondaire verbeteringen, geven wij het
volgende voorbeeld. De rangeerder, die
zo ongeveer aangemerkt wordt als de
gemiddelde N.S.-man, krijgt na doorvoe
ring van de in eerste instantie door de
N.S.-directie reeds toegezegde verbete
ringen. per week een bruto-loon van
90 (ƒ2 per uur). Hiervan gaat dan nog
ongeveer 14 pet. af voor premie A.O.W.
en pensioen.
Door de drie vakbonden
personeel worden unaniei_.
loonsverhoging buiten de secondaire
sfeer om. afgewezen. Daartoe zou im
mers tussentijds het Reglement Dienst
Voorwaarden moeten worden openge
broken, wat niet mogelijk is.
Onder de leden leeft nog de wens de
onregelmatigheidstoeslag niet 's avonds
om 10 uur, maar reeds om 6 uur te la
ten ingaan. Het lijkt niet uitgesloten dat
vakbonden en directie hier tussen prik
ken en de onregelmatigheidstoeslag zul
len laten beginnen na 8 uur 's avonds.
Betere geest
De verwachting bestaat, dat na door
voering van de volledige werktijdsver
korting en de verbeterde toeslagregeling
de geest onder het N.S.-personeel zich
aanmerkelijk in gunstige zin zal wijzi
gen. Waarmee echter beslist niet gezegd
is dat dan ook de dienstregelingsmoei
lijkheden uit de wereld zullen zijn. Hope
lijk zal het niet erger meer worden.
Alle narigheid is dan echter beslist nog
niet voorbij en het is onjuist te stellen,
dat wanneer morgen de dienstvoorwaar-
den beter worden, overmorgen de trei
nen op tijd rijden.
De nieuwe zomerdienstregeling van de
N.S. is de grote oorzaak van de moei
lijkheden en die moeilijkheden blijven,
ook bij verbetering van de dienstvoor-
waarden. Hier zullen nog andere maat
regelen nodig zijn om tot een stipte
treinenloop te komen. Hoe de directie
en de betrokken afdelingschef van de
N.S. ooit dezè zomerdienstregeling heb
ben kunnen invoeren, blijft een groot
raadsel. Deze zaak klopt niet en binnens-
JN DE zomer van 1958, merkte Mi-
chaël A. Sadovsky, lid van de
Russische Academie van Weten
schappen nogal terloops op in Ge-
nève, dat het veel moeilijker zou
zijn om ondergrondse kernproeven
vast te stellen, wanneer met behulp
van verschillende stoffen de explo
sieve kracht ervan kon worden ge
dempt. Sadovsky's verklaring werd
genegeerd door de Amerikaanse le
den van de technische werkgroep,
die de grondbeginselen voor de con
trole op kernproeven moest opstel
len. De Amerikanen gebruikten toen
volkomen misleidende gegevens over
ondergrondse testen. Maar deze ge
gevens werden drastisch gecorri
geerd door de experimenten van
eind 1958.
Deze experimenten toonden aan,
dat het heel gemakkelijk was, de
controle op het vaststellen van el
ke ondergrondse ontploffing te be
moeilijken. Het graven van een
„groter gat" was de methode, die
toen gebruikt werd. Op deze ma
nier worden de ontploffingen ge
doofd, niet door speciale geluiddem
pende stoffen, maar heel gewoon
met lucht. Het was het principe,
dat Sadovsky in gedachten had, hoe
wel de toepassing enigszins anders
was. Al de resultaten van bedoelde
proeven werden in januari 1959 door
gegeven aan de Russische geleerden.
In een begeleidende boodschap sug
gereerde men de noodzaak, ingrijpen
de verbeteringen aan te brengen
in de plannen ter controle van onder
grondse proeven, die enkele maan
den voordien goedgekeurd waren.
Dit werd ook ter sprake gebracht,
toen de technische werkgroep op
nieuw bijeenkwam. Maar op deze
vergadering maakte de geleerde Sa
dovsky de wetenschappelijke waarde
van hetzelfde „dempings-principe",
dat hij aanvankelijk zelf had voor
gesteld, ronduit belachelijk.
Het is de moeite waard, deze
vreemde gang van zaken in de her
innering terug te roepen, al was het
alleen maar om dan te tonen, hoe
veel onzin er verteld wordt door ve
le geleerde heren. In wetenschappe
lijke kringen, is het een eindeloos
herhaalde gpmeenvlantsdat de
Sowjetgeleerden oprecht verbaasd
waren over de resultaten van de
Amerikaanse kernproeven. Neem nu
alleen maar het kleine incident in
de technische werkgroep, waarover
JOSEPH ALSOP
Advertentie
"Mijn vrouw zegt: De kunst
van wol wassen zit in ieder
pak Echfalon'.
De kritiek van een aantal N.S.-leden
op het beleid van de drie vakbonden
voor vervoerspersoneel heeft voorts nog
tot gevolg gehad, dat er een afzonder
lijke Bond voor rijdend N.S.-personeel
is opgericht, onder voorzitterschap van
een oud-lid van de christelijke vakbond,
namelijk de heer J. Gijsbertse te Utrecht.
Ook oud-leden van de andere bonden zijn
in het bestuur opgenomen. In de kring
van de vakbonden is men niet ongerust
over deze gang van zaken, omdat na
de mening van de bonden deze nieui
bond toch een doodgeboren kindje is.
'TX^antoJa
22 ct
640) In verschileude culturen heb
ben allerlei getallen een bepaalde be
tekenis gehad. Het getal 2 had in de
Mithrasreligie bijvoorbeeld de bete
kenis van het demonische en ook In
onze streken heeft men het veelvul
dig beschouwd als het getal van dood
en rouw, een getal dat ongeluk aan
bracht. Voor de Joden was het getal
2 echter verbonden met het aantal
der stenen verbondstafelen, waaruit
dus een zeer gunstige gezindheid
volgt. De Pythagoreërs en kabalisten
namen tussen deze uitersten een
tussenstandpunt in,
want zü beschouw
den 2 als het getal
van de dualiteit, van
de eeuwige tegen
stelling tussen goed
en kwaad, licht en
duisternis, enz.
Hieruit kan men
zien dat van derge-
lyke getallen de zin
nebeeldige betekenis cigenlyk nooit
vaststond en dat we over de betekenis
eigeniyk alleen maar een gesprek
kunnen voeren, wanneer we weten
over welke tyd en eventueel over
welke groep van personen we het heb
ben, die als achtergrond van dat be
wuste getal hebben gediend.
Laten we tot goed begrip van wat
nu gaat volgen dus afspreken dat een
getal op zichzelf niets weergeeft dan
de daarmee uitgedrukte hoeveelheid.
Verbinden we dit getal aan Iets an
ders, dan heeft het getal dus alleen
In deze verbinding een geestelyke
waarde, doch buiten die verbinding
biyft het getal even zielloos als het
altyd was. Wanneer i'; Hindoes by-
voorbeeld spreken over de drievou
dige godheid Brahma, Vishnu en Sl-
wa (welke goden ln Voor-Indlë door
TOCH
IS
HET
ZO!
bijzondere secten afzonderlek worden
vereerd) heeft het getal 3 in die aan
duiding een heilige betekenis. Hier
van losgemaakt, biyft 3 echter het
gewone symbool voor drie eenheden,
dat geen enkele geesteiyke waarde In
zich bergt.
Nu ls het, afgezien van de vele gods
diensten die ter aanduiding van de
Almacht het getal 3 bezigen, zo
uiterst merkwaardig, dat lang vóór
het bestaan van deze godsdiensten,
aan de 3 bij vele culturen een geeste-
ïyke waarde van hoge orde werd toe
gekend, zulks ln te
genstelling met de
4, die vrU algemeen
als het symbool van
het aardse of het
materiële werd be
schouwd (waarbij
we de kabalisten en
Pythagoreërs even
buiten beschouwing
laten, omdat zy op
grond van rekenkundige trucjes ook
de 4 als een wonder van volmaakt
heid beschouwden).
We houden ons dus aan de oude
culturen, die ln het verre verleden
het getal 3 als zinnebeeld van het
hemelse, het getal 4 daarentegen als
het symbool van het aardse beza
gen. Teneinde te kannen inzien waar
óm nu juist aan de 3 een hoge gees-
teiyke waarde werd toegekend en aan
de 4 het platvloerse werd toegedacht,
moeten we eerst eens kyken naar het
geheimzinnige getal pi, dat tegen
woordig zelfs In de hogere klassen
van de lagere school bekend Is, maar
dat vele duizenden Jaren geleden on
opgeloste mysteries bevatte.
Daarover i
i volgende keer l
nooit iets gepubliceerd is. Het toont
heel duidelijk, dat de Russische ge
leerden het beginsel van dempen (al
was het niet de beste methode) al
lang voor de Amerikaanse geleer
den kenden. Vandaar, dat hun ver
bazing geveinsd moet zijn geweest.
De hele zaak had een luchtje, dat
rook naar geheime Russische on
dergrondse kernproeven.
President Kennedy heeft nu een
speciale wetenschappelijke commis
sie benoemd om vast te stellen in
hoeverre „de Sowjet-Unie er in ge
slaagd is in het geheim atoomwa
pens te testen en welke voorsprong
zij daarmee hebben verkregen." De
antwoorden kunnen zonder verdere
omslag gegeven worden.
Een eerste feit om te onthouden
is, dat ondergrondse proeven slechts
vastgesteld kunnen worden door de
aardbeving-achtige effecten, die ze
teweeg brengen. Een tweede gege
ven is. dat internationale systemen
om ondergrondse proeven te ontdek
ken en te controleren eindeloos be
sproken, maar nog nooit in werking
zijn getreden. Als gevolg daarvan
zijn de Sowjets altijd in staat ge
weest geheime ondergrondse proe
ven te nemen met wapens tot een
kracht van 30 kiloton plus. Zulke
proeven behoeven niet gedempt te
worden en ze produceren niet meer
geluid buiten de grenzen van de
U.S.S.R. dan de normale aardbevin
gen.
Maar veronderstel, dat de Sow
jets reeds begonnen waren met het
graven van grote holen voor gehei
me proeven, voordat academicus
Sadovsky in de zomer van 1958 ge
wag maakte van het dempings-prin
cipe. Dan zouden ze in de zomer
van 1960 over de mogelijkheid heb
ben beschikt geheime proeven te ne
men met kleine wapens. Of veron
derstel dat ze pas begonnen zijn met
graven, toen ze de gegevens van ja
nuari 1959 ontvingen. Dan zouden
ze ongecontroleerde proeven van
megaton-kracht hebben kunnen ne
men gedurende de winter. Deze fei
ten doen een andere geliefde ge
meenplaats van vele geleerden naar
voren komen. Dat is de theorie,
dat zelfs als de Sowjets altijd heb
ben gelogen, zij er niet veel bij kon
den winnen, aangezien ze alleen
maar proeven konden nemen met
betrekkelijk waardeloze taktische
wapens van lage explosieve kracht.
In werkelijkheid denken de ex
perts van de Amerikaanse Commis
sie van Atoomenergie, dat proeven
met verkleinde kilotonkracht belang
rijk genoeg zijn om het nut van stra
tegische wapenen van megaton-
kracht te onderzoeken. Bovendien,
wanneer de Sowjets reeds begonnen
zijn met het graven van grote ho
len, dan kunnen ze nu al belang
rijk, verbeterde H-bommen tot bijna
volle kracht getest hebben, zonder
dat wij het konden ontdekken.
Samenvattend luidt het antwoord
op de twee vragen van de Presi
dent, dat we niet weten of de Sow
jets gelogen hebben. Maar ze kon
den het gemakkelijk doenze kun
nen het nog steeds doen en de voor
delen kunnen voor hen zeer <kp- -.en-
lijk zijn. Aangezien de President
het antwoord al weet, kunnen we
moeilijk geloven, dat de benoeming
van de speciale wetenschappelijke
commissie iets anders is dan een
stap op de weg naar hervatting
van de Amerikaanse proefnemingen.
Hawker-Siddeley, de fabrikant van dc
Blue-Streakraket zal zoveel mogelijk
spoed zetten achter het Europese pro
gramma voor ruimteonderzoek, nu de
Westduitse instemming met het plan
bekend is gemaakt.
De verklaring van Hawker-Siddeley
werd gezamenlijk afgelegd door de di
recteur, sir Roy Dobson, en de presi
dent-commissaris, sir Thomas Sopwith.
Zij noemde het programma dat een be
drag van 700 miljoen omvat het be
gin van een nieuwe periode van groot
heid.
Het programma is voortgevloeid uit
een Brits-Frans voorstel in februari om
raketten te lanceren voor vreedzame
doeleinden. Het plan omvat het gebruik
van de Blue-Streak als eerste trap en de
Franse Veronique als tweede. De Blue-
Streak is als militaire raket ontwik
keld. Het project werd later wegens de
kosten stopgezet.
Sir Thomas zei dat steun van de re
gering bij het onderzoek en de ontwik
keling Hawker-Siddeley in staat zal stel
len het project binnen de gestelde pe
riode van vijf jaar gereed te krijgen.
Het Britse ministerie van luchtvaart
heeft meegedeeld dat de instemming
van West-Duitsland wordt doorgegeven
aan de andere betrokken landen. Enge
land en Frankrijk hopen binnenkort een
conferentie over het project te kunnen
Geschil met Italië
zó onoplosbaar
De Oostenrijkse minister van buiten
landse zaken Kreisky heeft gister
avond in het parlement verklaard dat
geen hoop bestaat om de kwestie Zuid-
Tirool door bilaterale besprekingen
met Italië tot een oplossing te bren
gen.
Oostenrijk heeft voorgesteld een in-
terrationale commissie van onderzoek
naar Zuid-Tirool te zenden. Wanneer
Oostenrijk en Italië hierover of over
„andere vreedzame middelen" geen ak
koord bereiken ter oplossing van het
geschil zoals in de resolutie van
de Verenigde Naties aanbevolen zal
Oostenrijk secretaris-gen' aal Hnmmars-
kjöld vragen op te trede., als bemidde-
