dokter regan
Thema: verzet tegen macht
uit onrecht verkregen
E3
Veel rijexamens worden
slecht voorbereid
Pools polio-patiëntje een
jaar in Nederland
VRIJDAG 30 JI M 1961
Dam-vraag 113
(Eerste publicatie)
Bij dit probleem gaat het in hoofd-
aak om het eindspelletje van ten
hoogste negen zetten.
„ELEKTRA" IN HOLLAND FESTIVAL
Piraikon-theatron met tragedie
in het Nieuw-Grieks
ie weren, spraak met Elektra, die klaagt over haar
op het positie in 't paleis te Mycene, waar nu al
zeven jaar haar moeder Klytaemnestra
en Aegisthus. die haar vader Agamem
non vermoordden, heersen. Het koor en
Elektra brengen de zwakkere zuster
Zwart: 7, 9, 10, 12, 17, 18, 19, 20, 25.
Wit: 21, 28, 30, 33, 34, 36, 37, 40.
Opgave: wit speelt en wint.
De eindspelstudie van de heer O.
Duras had deze simpele stand:
Wit: Kb4, pi b2.
Zwart: Kh6, pi g7.
Het is duidelijk dat wit, wil hij win
nen, gebruik moet maken van de mo
gelijkheid „in het blok" te komen, een
,kans die zwart namelijk niet heeft.
[Daarom: 1. Kb4c5. Zwart kan nu
Itwee kanten uit: trachten met zijn
ikoning de witte pion te stuiten of
[trachten de opmars door een tegen-
'mars van zijn eigen pion te beant
woorden.
De eerste poging faalt aldus: 1. Kc5,
Kg6; 2. b4, Kf7; 3. b5!, Ke7; 4. Kc6!t
Kd8; 5. Kb7, g5; 6. b6, g4; 7. Ka7, 3g;
8. b7, g2; 9. b8D en wit wint.
De tweede methode is kansrijker: 1.
;Kc5, g5; 2. b4, g4; 3. Kd4, Kg5; 4. b5,
;g3: 5. Ke3, Kg4; 6. b6, Kh3 (op dit mo-
iment wint wit zijn tempo: de zwarte
koning moet immers een zet doen om
te beletten dat wit op gl komt); 7.
b7, g2; 8. Kf2! (dwingt zwart naar het
.verkeerde veld h2), Kh2; 9. b8Df en
!wit wint.
1Z ENNERS èn liefhebbers van de klassieke oudheid en toneel, de
Griekse tragedie in het bijzonder, zien met spanning uit naar de
iag van 4 juli, waarop voor het eerst in Nederland een Grieks gezelschap
en Griekse tragedie zal opvoeren en wel de „Elektra" van Sofokles. Wie
mocht denken, dat de taal (het Nieuw-Grieks) de belangstellenden van
een bezoek terughoudt, komt bedrogen uit: reeds nu is de Koninklijke
j Schouwburg voor deze enige voorstelling in Den Haag uitverkocht.
A/1EN HOORT nog al eens
dat het Nieuw-Grieks ze
klassieke Grieks lijkt, dat het
classicus en zelfs-voor een begaafde gym
nasiast na enige studie niet zo veel
moeite zou kosten deze taal te lezen of
te verstaan. Nu is om te beginnen Nieuw.
Grieks al een rekbaar begrip, omdal
deze betrekkelijk jonge taal nog in ont
wikkeling is, in verschillende delen van
Griekenland afwijkt van het in Athene
gebruikelijke en de geschreven, officiële
taal ibehoudener ia dan. het volks-Grieks
Daar komt nog bij, dat de uitspraak zo
afwijkt, dat zelfs een klassieke tekst in
Nieuw-Griekse uitspraak heel moeilijk
is te verstaan. Bekend is het verhaal
van de professor in de klassieke letteren I
die de Griekse douane toesprak in klas
siek Gnieks, op z'n Nieuw-Grieks uitge
sproken. „Man, ik spreek tot je in de
taal van je voorvaderen", zei de profes
sor, maar voor de Griek was het of
hij Chinees sprak. Dit bewijst, dat niet
alleen de uitspraak maar ook de taal
zeer veranderd ie. Desondanks kan het
voor degeen, die zich van tevoren enigs
zins intens op de hoogte heeft gesteld
van de dnhoud der Elektra en de opeen
volging der scènes een rijke ervaring zijn,
dit werk te horen in de taal en de geest
van het land, dat wel geacht mag worden
het meest met deze materie te zijn ver
bonden. Ik bewaar nog de sterkste her
inneringen aan de uitvoering, die een
Russisch gezelschap indertijd in Den
Haag in de oorspronkelijke taal van
Moussorgsky's Boris Godounow gaf, al
verstond ik er geen woord van.
Bridge
H 9 8 6
9 8
<>6 3
B 7
C? B 10 6 5 2
O
-
Q -
H B 9 8 7
5 4 2
V 10 8
10 4 3
C? A 7
O A V 10
A H B
In slag 3 speelde Zuid schoppen 10
het juiste tegenspel voor West is
u, om de slag te duiken! (Indien Zuid
i slag 3 een kleine schoppen speelt,
moet West de boer zetten!) Na eerst
genoemde speelwijze gaat Zuid met
schoppenheer naar de dummy bij
West valt de boer en snijdt over
Oost op klaverenvrouw. Zuid kan
hierna nog slechts één keer met
schoppen aan tafel komen, eenmaal in
ruiten snijden en moet tenslotte nog
een ruitenslag verliezen, zodat het
icontact één down gaat.
Een spel, waarin West bij het spe
len van de schoppenkleur terdege 09
zijn hoede moet zijn!
JACK DIAMOND.
Kruiswoord-puzzel
zooder zwart
die Euripides behandelt in re9p. „Ifige-
oeia in Aulis" en „Ifigeneia in Tauris".
Nemen we even het jaar 1184 voor Chr
als juist aan voor de val van Troje. dar
speelt de „Ifigeneia in Aulis" (offer van
Ifigeneia vóór het vertrek naar Troje)
in 1194, Aeschylus' .Agamemnon" (ver
moording van Agamemnon na terug
keer uit Troje) omstreeks 1183, Aeschylus'
..Choèphoroi" en Sofokles' „Elektra"
(wraak van Orestes, vermoording van
Klytaemnestra en Aegisthus) omstreeks
1176, nadat beide vermoorden zeven jaar
te Mycene hebben geheerst, en de „Ifi
geneia in Tauris" omstreeks 1175 (Ores
tes doet boete door zijn zuster Ifigeneia
en het beeld van Artemis uit Tauris
terug te halen.).
Terwijl bij Aeschylus de wraak van de
moord op Agamemnon centraal staat cn
over drie tragedies verdeeld is (de tri
logie Oresteia), heeft Sofokles deze
Actief koor
TT ET IS EEN BEKEND FEUT, dat de
koorbehandclimg voor de Nederland
se regisseurs altijd een apart probleem
vormt. Het koor behoort over het al
gemeen uit vijftien personen te bestaan.
De ene regisseur brengt dit terug tot
drie of tweemaal drie personen, die het-
zijstatisch hetzij met enkele gebaren en
bewegingen de teksten zeggen. Een an
der handhaaft het oorspronkelijk getal,
maar zit dan met de grote moeilijkheid,
hoe dit apparaat te hanteren.
Toen Paul Steenbergen enkele jaren
geleden een studiereis naar Griekenland
maakte, was de koorbehandeling bij de
opvoeringen van Griekse tragedies wel
een van de grootste openbaringen. Per
soonlijk zag ik in de loop der jaren
Euripides' ..Hippolytus" te Epidaurus
en tweemaal Euripides' «Iphigeneia in
Tauris" in het theater van Herodes At-
ticus te Athene, belde in de regie van
D. RondiriSk die ook bij de Haagse voor
stelling van Elektra de regie zal voe
ren. Hoewel ik voorstellingen zag van
het Nationale Theater van Athene en
de Elektra wordt gegeven door het ge
zelschap uit Athene's havenplaats Pirae
us, kan men wel vertrouwen, dat het
peil niiet minder zal zijn: dit is de regis
seur voor de Griekse tragedie, het ge
zelschap maakt ook buiten Europa gere
geld tournees en de hoofdrolspeelster is
één van de bekendste Griekse tragé
diennes.
Hoewel het koor bij Sofocles niet meer
zo'n centrale plaats inneemt als bij Aes
chylus, heeft het in de „Elektra" met
336 van de 1510 regels toch nog een be
langrijk aandeel in de handeling. Het
beperkt zich namelijk niet tot lyrische
bespiegelingen, zoals ln Vondels Reyen,
maar is in het gebeuren opgenomen. Na
de eerste opkomst houdt het een t/wee-
Chrysothemiis er toe, niet de offergaven
van Klytaemnestra naar het graf van
Agamemnon te brengen, maar van bei
de zusters een afgesneden haaTlok en
Elektra's gordel. Het koor voorvoelt, dat
het reoht zal komen (de terugkeer van
de wrekende Orestes). Ook metKlytaem.
nestra heeft het een uiteenzetting. Ook
verder in de tragedie blijven deze My-
ceense vrouwen, vriendinnen van Elek
tra, in.de handeling betrokken.
Het indrukwekkendste van de opvoe
ringen, die ik zag, is nu de wijze, waarop
het koor spreekt, gebaart, zich beweegt
en zingt Wie zo geukkig is geweest,
zich een plaats te kunnen veroveren,
moet dat zelf maar eens ervaren. Zoals
men weet hebben in Griekenland de
meeste bewegingen van het koor plaats
in de grote cirkel tussen toeschouwers
ruimte en toneel (de orchestra). Orches
tra betekent eigenlijk „dansplaats". Het
is oorspronkelijk ook het sacrale middel
punt, waar het altaar van de godheid
stond. Voordat het verschijnsel „toneel
speler" werd ingevoerd en de tradgedie
ontstond, bewoog Hier het koor zich om
het altaar heen. Omdat bij een opera
het orkest voor het toneel zit (meestal in
de orkestbak), is zo de ontwikkeling
begrijpelijk van het woord orchestra tot
orkest (vergelijk Frans orchestre en En
gels orchestra).
He lijkt mij noodzakelijk, dat voor de
opvoering in de Koninklijke Schouw
burg de ruimte vóór het toneel in een
orchestra wordt herschapen, daar het
koor anders te veel ruimte van het to
neel in beslag zou moeten nemen.
Als een ver' uitgespreide waaier
vertoont zich nog heden ten
dage het geweldige openlucht
theater van Epidauros. Nog
steeds worden er opvoeringen
gegeven van de oude Griekse
ook van Sofokles'
„Elektra",
„Op 't punt waar wij staan.
Zeg veïLig dat gij 't schattenrijk
fMykenai ziet.
En dit van Pelops' zonen is
['t verderfrijk huis".
(Proloog Elektra
vert. dr. P. Boutens)
(De Leeuwenpoort van de burcht
van Mycene, waar het verhaal
van Elektra zich moet hebben
afgespeeld.)
wraak in de ene tragedie „Elektra" be
handeld en vormt deze slechts een
klein onderdeel van zijn tragedie. Alles
gaat er om een duidelijk beeld te ge
ven van de titelfiguur Elektra. Zij is
het gehele 9tuk op het toneel aanwezig,
uLtge/onderd in de proloog en tegen het
eind gedurende vijftien regelö, als zij
even met Orestes en de paedagoog naar
binnen gaat. In elke scène vormt zij
het middelpunt: haar lijden tijdens de
afwezigheid van Orestes in het huis
van haar ruwe stiefvader, haar verlang
en naar de terugkeer van Orestes, haar
even opflikkerende hoop, als Chryeottoe-
mis haar de kwade droom van Klytaem
nestra vertelt, haar diepe wanhoop bij
het (gefingeerde) bericht van Orestes'
dood, haar uitgelaten vreugde over zijn
onverwachte terugkeerhet zijn even
zovele tekeningen van Elektra's karak
ter.
De figuur van Ohrysothemis, die goe
dige, maar karakerzwakke zuster, die
zich direct laat ompraten, geeft Sofokles
gelegenheid het vaste karakter van Elek
tra des te scherper te doen uitkomen.
Toch is het geen psychologische schil
dering, maar een drama in het midden
waarvan Elekra staat. Als in een spiegel
zien we in haar de handeling gereflec
teerd. Zij handelt of reageert op een
handeling.
rpOT DE HOOGTEPUNTEN van do
„Elektra" behoren het bodebericht
en de herkenningsscène. De bode (dezelf
de al» de paodagoog, met wh» Orestes
In de proloog opkomt) verhaalt in
(gefingeerd) boeiend relaas, hoe Orestes
bij wagenrennen te Delphi is omgeko
men. Zijn bedoeling is. Klytaemnestra
daarmee zorgeloos te maken, zodat de
wraak d» te onverwachter kan worden
voltrokken. Dit omkomen van een
uit het geslacht der Atriden bij
wagen ren ia fatalistisch gezien voor Kly.
taemnestra zo aannemelijk: de vloek, die
sinds de wandaad van de voorvader
Tantalus op het geslacht rust, uitte zich
bij Orestes' overgrootvader Pelops,
wie de Peloponnesus (eiland van Pelops)
zijn naam dankt, de vader van Atreus
en de grootvader van Agamemnon,
een onrechtmatige daad bij de wagen ren.
waarin hij Hippodameia. dochter
koning Oinomaos, tot vrouw won door
ae aspennen uit de wielen van 's koningj
wagen te laten halen of volgens
andere overlevering deze door staafje»
van was te laten vervangen.
Tevens bereikt de dichter met dit bo
debericht, dat Elektra's karakter ons
nog scherper voor ogen komt: zij besluit
nu zelf haar vader te wreken. Zo wordt
Elektra steeds meer tot de „verzetsstrijd
ster die jarenlang gebukt gaat onder de
J druk wan het bewind van Aegisthus en
Klytaemnestra een bewind, dat door
een daad van onrecht en geweld tot
stand is gekomen, niet schroomt eigen
handig dit bewind te doorbreken, daar
voor tegen haar eigen, zwakkere zuster
moet ingaan en zelfs haar eigen moeder
zou hebben willen doden. De vraag, of
deze wraak zedelijk geoorloofd ia en de
moedermoordenaar op zijn beurt weer
boete moet doen, komt niet als bij Aes
chylus bij Sofokles in het geding. Door
de moord op Agamemnon is de godde
lijke orde verstoord, deze moet worden
hersteld. Orestes heeft zelf te Delphi
toestemming van Apollo gekregen, deze
daad te verriohten.
Moderne muziek
hedendaagse Griekse componisten te ge
bruiken. Dit is alleszins begrijpelijk,
daar er heel weinig bekend is, hoe de
muziek in de oudheid was. Er zijn slechts
enkele maten van muziek bij Euripides'
Orestes" overgeleverd. Denken wij aan
onze klassieke componist-classicus Al-
phons Diepenbrock, die in zijn muziek
taal de Elektra componeerde: „In alle
tijden zyn er kunstenaars geweest, die
uit het sohoone van weleer niet den
geest, maar de van geest ontblooten
vorm ter navolging kozen. Men moet
van het goede het principe navolgen en
dit zo individueel mogelijk", aldus Die
penbrock. Dr. W. J. Schmidt
De solodanseres Carmen Panader
zal de tournee van het Ballet van de
Keulse Opera voor het Holland Festival
niet meemaken. Haar plaats wordt inge
nomen door Hella Troester
Hanneke BerLage en Willy de Boer
hebben bij de eindexamens van de op
leiding voor de danskunst aan hef
Koninklijk Conservatorium hef diploma
toneeldanser èn het diploma danspeda-
goog gehaald. Olra de Haas behaalde het
diploma toneeldaneeres.
In 1960 slaagde
slechts 39,6 pet.
(Van onze parlcmentsredactie)
SLECHTS 39,6 procent van hen, die
vorig jaar rijexamen deden, is
geslaagd en heeft een rijbewijs ont
vangen. Dit geeft de indrnk, dat men
zich in het algemeen onvoldoende op
het rijexamen voorbereidt.
Minister Korthals deelt dit mee aan
het Tweede-Kamerlid de heer J. M. Pe
ters (kath. v.). De heer Peters had de
bewindsman gevraagd, of het geen aan
beveling verdient, de termijn van twee
maanden, waarbinnen men, als men
voor één deel van het rijvaardigheids-
examen is geslaagd, het andere deel nog
mag afleggen, te verlengen.
Drs. Korthals deelt de wens van de
heer Peters niet. Indien de kandidaat,
zo 9chrijft h\j, zich voor het examen
serieus heeft voorbereid, is de termijn
twee maanden ruimschoots voldoen-
om een gering tekort aan kenois
(voor het theoretische gedeelte) of vaar
digheid (voor het praktisch gedeelte)
te vullen. De resultaten van de rij-
nens wijzen echter uit, dat in het
algemeen aan de degelijkheid van voor
bereiding zeer veel ontbreekt, en de
vrees is dan ook gerechtvaardigd, dat
verlenging van de termijn van twee
maanden het euvel van onvoldoende
voorbereiding nog in de hand zou wer-
De heer Peters had ook nog gevraagd
of het niet wenselijk i» om de moge
lijkheden van beroep tegen afwijzende
beslissingen van het Centraal Bureau
voor d« afgifte van Rijvaardigheidsbe
wijzen te verbeteren. Minister Korthals
acht echter ook een dergelijke verbete
ring niet nodig.
Tussen l»51 en 1960 is in 1670 gevallen
gebruik gemaakt van de bestaande be
roepsmogelijkheid. Meer dan de helft
van dit aantal beroepen, nL 891. werd
in 1960 aangetekend. Dit is volgens de
minister vermoedelijk te verklaren uit
de omstandigheid, dat tegen het einde
van 1959 door middel van pers en radio
grotere bekendheid aan de mogelijkheid
van beroep ie gegeven. Van hen, die in
1960 in beroep gingen, slaagden 41,2 pro
cent. De beoordeling door de daarvoor
aangewezen deskundigen is volstrekt ob-
De indruk bestaat intussen, schrijft drs.
Korthals, dat een deel van hen. die van
de beroepsmogelijkheid gebruik maken,
dit niet doet. omdat men de afwijzende
beslissing van het Centraal Bureau on
juist acht. maar veeleer om bij een ande
instantie een kans te wagen tot ver
krijging van het rijbewijs.
De vrolijk lachende Eva kreeg op
het vliegveld een grote slaappop
aangeboden.
pEN tienjarig Pools .meisje, Eva
Kaczmarczijk uit Tczew, is gister
middag door sterke Nederlandse ar
men uit een lijntoestel van de KLM
uit Warschau de trap afgedragen en
voorzichtig neergezet in cCn op het
olatform gereed staande rolstoel. En-
Horizontaal: 1. onderwereld (Lat.)
vermoeid: 2. wijzer van een kom
pas karakter; 3. gebod gem. in
België lidwoord; 4. tijdrekening
welgevormd oude lengtemaat; 5.
boom ontkenning (Eng.) pers.
voornaamwoord; 6. water in Fries
land familielid voegwoord; 7.
deel van de bijbel (afk.) profeet
[deel van de mast; 8. smekend woord
i— gebod morsdoekje: 9. stad in
Arabië ieder voorzetsel.
Verticaal: 1. gem. in N. Brabant
foei; 2. zonderling onbep. voor
naamwoord bekende afkorting; 3.
bekende afkorting bekend It. dich
ter lidwoord; 4. oogopslag gem.
in Drente; 5. gem. in N. Brabant
jenkele; 6. sluiskolk voorvoegsel
'Vis; 7. dof huisdier maanstand;
8. ridderteken Europeaan van
'onderen (afk.); 9. page.
OPLOSSING VORIGE PUZZEL
1- kram, 2. rede, 3. adat, 4. Mete
en, 5. rode, 6. Eder, 7. nerveus, 8.
Emma. 9. Umea, 10. Saar.
J. W. VAN H1LLO NAAR
NCRV-TELEVIS1E
De bekende Haagse amateur-filmer J.
T van Hi/llo, is aangesteld tot dhef van
de afdeling Dokumentoaire programma's
bij de televisiedienst van de NCRV. De
beer Van Hillo was tot voor kort als
*djunc(directeur verbonden aan het re
clame-adviesbureau H.V.R. Hij zal ln de
mmennaanden een dokumentaire film
■naken over de emigratie der Indische
Waterlanders naai de Verenigde Staten
van Noord-Amerika. De opdracht hier
voor is afkomstig van de Rogeringscom-
mituria voor de emigratie.
43
Nu waren ze over de rivier en op de zandweg die
langs de zaagmolen liep, konden ze wat harder
rijden. Langs de zaagmolen, langs de plek waar hij
gestaan had en waar hij, starende naar zijn eigen,
machtige schaduw, gezworen had een kerel te zul
len zijn! Wat hem nu ook daarginds, te wachten
«tond, hü zou de kerel zijn die zijn vader ver
wachtte dat hij zijn zou!
Thuis ontving zijn moeder hem onder tranen.
„Ik wist het! Ik heb het jullie gezegd!" kreet zij.
„Ik heb hun gezegd. Adam, dat jij zou komen om
ons uit deze ellende te redden."
..Welke ellende? Waar is Delmus?" vroeg hij.
Ruby begon te schreien en ook Martha huilde
in haar schort. Met horten en stoten kwam alles
er uit. Ze hadden Delmus in de schuur verborgen.
Daar lag hij, in het donker, op een krib met een
gemene wond in zijn buik. Hij had hoge koorts.
Ze moesten Delmus verborgen houden, zeiden
ze. Delmus had een man gedood, daarginds aan de
andere kant van de Magazineberg
„Het is allemaal haar schuld!" zei Ruby. Er lag
een bittere trek om haar mond. „Zij is de schuld
van alles, met al dat geheupwieg en gelonk van
haar in het bijzijn van andere mannen! Ik heb het
moeder een keer gezegd, en daar blijf ik bij. dat
die Marge niet eens waard was dat iemand haar
om zeep bracht. Maar een beetie man zou hetzelf
de gedaan hebben als Delmus; jij ook. Adam zou
hetzelfde gedaan hebben als je vier jaar getrouwd
was geweest, drie kleine kinderen had cn onver
wachts thuiskwam en
„Je weet immers niet precies wat er aan de hand
was. Ruby," zei Liza in tranen. ..maar het moet
wel iets slechts geweest zijn, anders zou Delmus
nooit zoiets hebben gedaan. Trouwens. Delmus
zegt dat die andere man het eerst heeft geschoten.
Ga toch eens gauw naar hem kijken. Adam. Je
ziet alleen maar een klein donker gaatje, maar er
druppelt steeds bloed uit en het ruikt zo vies
en hij begint op te zwellen en te ijlen."
Hoeveel van die gevallen had hij, onder het
scherpe licht van de lamp in de ongevallenzaal,
niet onder ogen gehad? Ontelbare keren reeds had
door
Helen Topping Miller
hij zo'n perforatie gezien, met die lelijke, donkere,
paarsrode strepen over de huid. Vaak had hjj de
hand uitgestoken, was het instrumentenetui open-
gerold en hadden Macs vlugge vingers er het mes
je uitgenomen dat hij nodig had. Hij had dan het
gechromeerde staal in zijn hand gevoeld, Reinbeck
had naast hem gestaan met de retractor en cr stond
altijd een zuster klaar met gesteriliseerde hand
doeken en sponsen.
Delmus kwam een beetje overeind en mompelde
iets toen Adam binnenkwam. Zijn mond hing half
open, zijn lippen waren gebarsten en zijn han
den grepen onophoudelijk doelloos in het bedde-
goed rond.
„Hebt u er een dokter bijgehaald?" vroeg Adam,
ladat hij de pols'van de gewonde had opgenomen.
.Dat konden we Immers niet!" riep zijn moeder
wanhopig uit. „Je weet wat dokter Ringo zou heb-
hen gedaan. Hij zou eerst de sheriff hebben gewaar
schuwd!"
„Waarom hebt u dat zélf niet gedaan?" vroeg
Adam botweg. „Als hij uit zelfverdediging handel
de had Delmus zichzelf direct aan moeten geven.
Hoe is hij hier gekomen, helemaal van daarginds
achter de berg?"
„Marge heeft hem hierheen gebracht in hun
oude karretje," zei Ruby, „hij zat helemaal dub
belgevouwen op het achterbankje en we hebben
er met ons drieën, moeder, Marge en ik, een heel
werk aan gehad om hem er uit te krijgen en in bed
te leggen. Toen Seaton thuiskwam, vond die, dat
we er beter aan deden Delmus hier te verbergen en
toen heeft hij hem, met de hulp van Rafe en Gro
ver, hier de trappen opgedragen."
„Dus Rafe en Grover weten ervan en Seaton
heeft het aan een voerman verteld die naar de
Laughllns toe moest en de familie van de man die
door Delmus werd doodgeschoten wcot er zeker nu
ook van. We kunnen zo'n geval als dit immers
niet verborgen houden, moeder," redeneerde Adam,
„dat ziet u toch zeker wel in."
„Niemand zou spreken," zei Liza ernstig, „ons
volk zwijgt tegenover de politie."
Hij wist dat daar een grond van waarheid in
stak. Op het land stond de wet tegenover een blin
de muur; ontmoette een andere, een ongeschreven,
ongeschonden wet van zwijgen. De wet was de
vijand. Wie ooit de arm van de wet tc hulp riep,
gold voor altijd als een lafaard en een verrader.
„Als de familie van die vent ooit spreekt, zullen
ze toch moeten toegeven dat Delmus het eerst werd
getroffen", zei Ruby, „en ze zullen ook moeten toe
geven dat die vent ergens was waar hij niet hoorde
te zijn. Kun je hem niet iets geven, Adam, waar
hij beter door wordt? Hij lykt me verschrikkelijk
ziek."
„Hij is verschrikkelijk ziek," gaf Adam toe. „Zo
ziek als een mens maar zijn kan. Maar met een ge
neesmiddel bereiken we niets. Ik zal moeten ope
reren, de kogel eruit moeten halen en proberen
de schade die van binnen is aangebracht te her
stellen. Waax'schijnlijk zijn door dc kogel ook klei
ne stukjes van zijn kleren afgerukt en in de wond
gekomen. Die veroorzaken die ontsteking."
„Bedoel je, dat je hem gaat opensnijden?"
vroeg Liza. „Bedoel je, dat je in je eigen broer wilt
snijden?"
„Ja, moeder, dat is precies wat ik zeggen wil.
Het moet gebeuren cn vlug ook, anders zou Del
mus wel eens geen vierentwintig uur meer te le
ven hebben. In Omaha heb ik heel wat van die
gevallen behandeld en de meeste gewonden kwa
men er goed doorheen."
(Wordt vervolgd)
kelc maanden na haar geboorte zijn
haar beide benen verlamd als gevolg
van polio en sedertdien is men er in
Polen niet in geslaagd daarin enige
verbetering te brengen.
Het vorig jaar schreef de kleine Eva
een brief aan de Poolse caritas in Ne
derland, waarop een der bestuursleden,
de Pool E. Sadowsky, het initiatief nam
voor een collecte. In totaal brachten in
Nederland woonachtige Polen en Neder
landers ruim l 10000 bijeen en boven
dien bood de directie van de Johanna-
stichting, het revalidatiecentrum in Arn
hem, spontaan aan Eva een jaar lang
gratis te verplegen.
Zo kwam dan de kleine Eva gister
middag vrolijk lachend op Schiphol aan.
Twee half-Poolse meisjes, Marja cn
Lydia Valkenburg, boden haar een gro
te slaappop aan. Het geld daarvoor had
den ze zelf op school ingezameld. Van
de zesjarige Melanja Valkenburg kreeg
Eva een prachtige bos oranje anjers. Het
Poolse meisje zelf bood op haar beurt
de heer R. Kowalczyk, aalmoezenier voor
de Polen in de bisdommen Haarlem cn
Rotterdam, die evenals de heer Sadowsky
bestuurslid is van de Poolse caritas, een
bos Poolse bloemen aan. De laatste dank
te allen die do actie voor Eva hebben
doen slagen.
Namens de Johanna-stiehting waren
ter verwelkoming hoofdzuster Keja en dr.
J. F. C. Rosbergen aanwezig. De vrou
welijke arts vertelde dat allereerst be
gonnen zal worden aan een apcciaal on
derzoek van de niet funtionerende spie
ren, waarna men kan zeggen of Eva
na het jaar dat ze in het Arnhemse re-
validatie-ccntrum wordt verpleegd, al
dan niet zal kunnen lopen.
Zwolle wenst toch
een universiteit
Dc Zwolse universitcilscommissie
heeft B. en W. van Zwolle ccn nota
doen toekomen over dc uitbreiding van
het wetenschappelijk onderwijs en de
plaatskcuze in Overijssel. De commissie
betreurt de „premature keuze" van
Enschede voor vestiging van een tech
nische hogeschool" in engere zin, gezien
de onzekerheid van de factoren, die de
toekomstige organisatie cn functie van
ons wetenschappelijk onderwijs bepa
len. Zwolle zal door zijn gunstige
vcrkecrsgeógrafische positie, stedebouw-
kundige mogelijkheden en sociaal en
cultureel milieu in groter verband cn op
langere duur bezien veel grotere moge
lijkheden om de problemen dichter bij
een oplossing te brengen. De commissie
vindt voor dit oordeel steun in het ad
vies van dc door ged. staten van Over
ijssel in 1953 ingestelde provinciale com
missie hoger onderwijs, die met de grootst
mogelijke meerderheid Zwolle als ves
tigingsplaats voor een instelling van ho
ger onderwijs heeft aanbevolen.
Commentaar
Prettige bijdragen
DR waren gisteravond verscheidene
hoogtepunten in de nationale pro
gramma's, die ter gelegenheid van de
verjaardag van prins Bernhard dc
ether in gingen. De hartelijke toe
spraak van minister Luns voor de radio
werd, aangezien de minister buitens
lands is, voorgelezen. Het cabaret
(Wat een halve eeuw) mocht gehoord
worden, het u-as fris van tekst en het
bevatte uitstekende liedjes met een
stukje ironie, dat nergens overdreven
werd. Er was een levendig klankbeeld
waaruit, evenals dat bij de beide tele
visie-documentaires het geval was,
overduidelijk bleek welk een grote
plaats prins Bernhard inneemt in de
harten van de Nederlanders en oan hoe
grote betekenis zijn activiteiten op han
delsgebied in het buitenland voor ons
land zijn.
Telkens weer toerden we geconfron
teerd met de beminnelijkheid van de
Prins, niet in het minst door de repor
tages van de ontvangsten gisteren ten
paleize, waarbij prins Bernhard een
voud en waardigheid paarde en dikwijls
een gemoedlijk woord had.
De quizz voor militairen voor de mi
crofoon. geleid door Teddy Scholten.
Cees de Lange en Kees Schilperoort,
borduurde weer voort op het oude stra
mien en wordt net iets te veel traditie
om nbg echt aantrekkelijk te blijven.
De N.T.S. had, zoals gezegd, goede
documentaires met charmante muzika
le omlijsting en besloot met de verto
ning van het in Montreux bekroonde
Engelse amusements programma in teil
en zwart. Een zeer vlotte en rijk ge
monteerde show, uitstekende televisie,
maar de aanhoudende beweging op het
scherm wat vermoeiend voor het oog
vooral aan het einde van een toch al
bewegelijk programma.
Over het geheel genomen kunnen we
zeggen, dat de radio en televisie pret
tige bijdragen hebben geleverd tot het
vieren van 's Prinsen verjaardag.
9 Na het weekoverzicht van de NTS-
journaaldienst zendt de VARA om
8 30 uur de opvoering van „De Kau-
kasische Krijtkring" van Bertold
Brtcht in de Stadsschouwburg te Am
sterdam uit. Dit stuk is niet geschikt
voor jeugdige kijkers.
vanavond
9 Onder leiding van Kees Deenilc
wordt van 7.50 tot 8.15 zomeravond
zang gehouden voor de NCRV-micro
foon. Daarna 70 minuten een pro
gramma voor degenen die niet op va
kantie kunnen gaan, onder de titel
„Met hartelijke groeten". Na een half
uursconcert door het Radio Tivoli or
kest volgt om 9.55 uur de rubriek
„Wijd als de wereld".
9 Voor de VPRO speelt om 8.15 uur
de pianist Maarten Bon werken van
Reger cn van Rousscl. Om 8.50 uur
is er weer een gesprek over Neder
landers in internationale technische
bijstand.
9 De VARA zendt om 9 uur een pro
gramma van Spaanse zigeunermuziek
uit cn neemt om 9.35 uur een retour
tje naar Rencsse voor de bekende
vrijdagse gezelligheid.
Programma voor morgen
MlddsgkJok-noodklok 12.0* Metropole
ork en soliste (12.30—12.33 Land- en tuin-
bouwmededi 12-50 Act 13.00 Nws 13.15 Zon
newijzer 13.20 Lichte muz 13.50 V d Jeugd
14.00 Gram 14.35 Idem 15.00 Gregoriaanse
zang 15. :30 V '1 Jeugd 10.00 Dansem
Jeugd
16.40 Ini
17.00 V
antw 19.00 Nws 19.10 Act 19.20 Lichte
muz 19.40 Tour dc Fr.mcc '.n Lichtbak.
lezing 20.00 Gram 20.15 Holland Festival
Hilversum II, 208 m. 1007 kc/«. VARA:
7.00 Nws 7.10 Gym 7.20 Gram 8.00 Nws
8.18 Gram 8.50 Voor u en uw gezin praatje
9 00 Gym v d vrouw 9.10 V d tocrletrn
920 Gram. VPRO- 10.00 Samen thuis,
praatje 10.05 Morgenwijding VARA: 10JO
ispr 17.00 Jazzmuz 17.30
Lichte muz II
°RO: 19.30 Passepartout, lezing 19.40 Le
ven in een verdeelde wereld, klankbeeld
'eek. lezing. VARA: 20.00
9.55 Deze
10.06 Gra
imm 21.30 Lichte
22 40 Lichte n
20.40 Lichte
23 55—24 00 NWs
22 05 Hitchcock-fi
