Restauratie van Oude Kerk
kost bijna een miljoen
Sassenheims raad besloot tot
nogal dure aankoop voor de
verbreding der Hoofdstraat
Leids K.N.K.B.-team won van
zwak „Noord"
OPEL KAPITAN 1961
N.v. HET M6T6RHUIS
NIEUWE LEIDSCHE COURAYT
DONDERDAG 22 JUNI 1961
De raad van Saaaenhelm waa bijeen
behandeling van veertien punten. Eerat
had het onderwijs de aandacht. De ro
katholieke kleuterschool vroeg de raad
ruimte voor twee klassen die thans
gehuisvest in de meisjesschool. De loka
len zUn te klein en ook zonloos. B. e
stelden de raad voor deze klassen 1
loplg te plaatsen in twee lokalen va
openbare school. Deze school bevindt zich
nu In een depressie, maar door mutatie
ln de leiding is het aan te nemen dat bet
aantal leerlingen spoedig zal toenemen.
Daarom zal de rooms-katholieke kleuter
school binnen een maand een lokaal moe
ten ontruimen wanneer de openbar*
school dit nodig heeft. Het voorstel werd
aangenomen.
Vastgesteld werd de werktijd voor h<
cemeerstepersoneel in buitendienst. P<
1 januari a.s. de 45-urige werfcweek e
ln -het tweede halfjaar van 1961 een d:
gelijkse werktijd van 9 uur en 12 minu
ten. De rekening over 1959 werd dooi eer
commissie onderzocht en op haar advies
stelde de raad de-ze vast. Niettegenstaande
de begroting een tekort aangeeft van
f 41 596, sluit de gewone dienst nog met
een batig saldo van f 5748.90.
In het plan „Koningshuvs" werd 152 m2
grond verkocht voor f 4560 aan de N.V
Elektriciteitsbedrijf H L S. voor de bouw
van een transformatorstation. In oktober
1960 verkoaht de raad grond aan M. de
Raad en Zn. voor de prijs van t 136
De bijbehorende tekeningen klopten
«venwel niet geheel. De oppervlakte (plan
Koningsfhuys» van de verkochte grond la
namelijk niet 5087 m2 maar 5605
aanvankelijk geprojecteerde speelhoek
(tus9en de achtertuinen) is hiermee
vallen.
Op heffing van baatbelasting en afwik
keling onteigeni-ngskwestie F. G. Vos
ren een wat duistere zaak. doordat uit de
raadsvoorstellen die bestemd waren voor
de pers, lets was weggeknipt. De ophef
fing van de baatbelasting is een gevolg
van het feit dat de heer Vos zich bereid
heeft verklaard, de gemeente een recht
van tweede hypodheek te geven ten be
drage van f 13 000 (650 m2 a f 20). welk
bedrag terstond opeisbaar is zodra hij
gaat profiteren van de voordelen die door
de gemeentelijke werkzaamheden
dit perceel mogelijk zijn geworden. De
•lgenaar wordt dus slechts belast indien
hij gebruik maakt van de voordelen ont
staan door het bouwrijp maken van de
omliggende gronden in plan Bijdorp.
Uit de onteigeningskwestie valt op te
maken, dat in 1959 te onteigenen gronden
van de heer Vos waren vastgesteld op
f 35.991,03. Bij opmetingen is nu gebleken,
dat 11 m2 grond van de gemeente lig*, op
het terrein van de heer Vos en in de
gemeentelijke eigendommen 136 m2
hem Is opgenomen Nu gaat men
ruiling aan, waarhij de gemeente l 1756
»o« betaalt.
Praatavonden
Een nogal gewichtig punt van de agen
da was de aankoop van het pand Hoofd
straat 276 De gemeente wil dit pa-n.t ko-
pen om de daar nog zeer nauwe Hoofd
straat te verbreden. Daarvoor zal het
afgebroken worden terwijl men hoopt
dat de panden 270 t'm 274 bij de
staande verbouwing ten minste drie
ter terug zullen gaan Het pand 276 moet
f 60 000 kosten.
De heer Van Breda zei. dat deze kwea-
tle reeds op ..de praatavond'' is bespro
ken. waarbij werd vastgesteld dal ais de
belendende percelen worden verbouwd
de gemeente veel belang heeft b^i per.
ceel 276. HU achtte deze zaak echter niet
rendabel genoeg als de buren niet
verbouwen en voelde daarom niet
de koop als de kans op verbouwing niet
duidelijk is.
De heer Oosterveer erkende in de eer-
ste plaats, dat „de eerste praatavond" Is
verlopen zoals de heer Van Breda had
gezegd. Men is toen overgegaan tot
derhandelen. Op de tweede praatavond
werd besloten, het pand te kopen, onge
acht de belendende percelen. „Ik hoor
daarom met zeer grote verbazing, dat d*
heer Van Breda wel Iets over de eerste
ronde vertelt maar niet over de tweede".
De heer Van Breda: „waa ik nlel bU".
Oosterveer: „Het blUkt een gewoonte te
«tJn. dat als men de vergadering niet be
zocht. men ook geen kennis neemt van
de besluiten".
De voorzitter wees erop. dat het bij
SASSENHEIM
Dubbel ongeluk
Om kwart voor zes gistermiddag raak
te de bromfietser K. V. L. uit Leiden op
de rijksstraatweg van het rijwielpad af
•n kwam daarbü te vallen. Hij bleef be
wusteloos liggen en werd in deze toe
stand naar het Academisch Ziekenhuis
gebracht.
Twee mannen van de groep rijfcspolitte
spoedden zich in verhand met het onge
val naar de rijksstraatweg op een dienst-
motor. Ter hoogte van de Zandslootkad*
wilden zU een auto passeren. Op hetzelf
de moment, jtak de 70-jarige bakker Van
Vliet de Hoofdstraat over met de brom
fiets aan de hand. Doordat er intussen
ook een tegenligger nade-rde konden d«
politiemannen niet meer uitwijken. On
danks ffcnk remmen raakte de motor d«
heer Van Vliet en een eveneens overste
kend meisje met een fiets. De bejaard*
viel en werd met een bovenbeenbreuk
naar het ziekenhuis vervoerd.
Geslaagd
Onze plaatsgenoot Tom Boter is ge
slaagd voor het eindexamen HB.S.-A
aan het christelijk lyceum te Leiden.
Bromfietser zwaar
gewond op Rijksweg 4
Van de Hoge Morsweg af reed de
bromfietser P. D. uit NoordwUkerhout
gisteravond omstreeks zeven uur zonder
Mildoende op bet verkeer te letten de
Rijksweg 4 op. Hij werd door een per
sonenauto die van de Haagsche' Schouw
kwam geschept en via het dak van deze
auto kwam hij op de andere rijbaan.
Daar werd hU nog eens aangereden door
een personenauto die van de richting
Amsterdam kwam. Het slachtoffer werd
zwaar gewond naar het academisch zie
kenhuis te Lelden vervoerd. De mate
riele achade was aanzienlijk.
HILLEGOM
Diamanten echtpaar
Het echtpaar L. N. WeijenN. A. C.
van RooUen hoopt 4 Juli zijn diamanten
huwelijksfeest te vieren. ZU hebben
veertien kinderen gehad, van wie er éen
jong is gestorven. Eén soon keerde na
de aankoop uiteraard gaat om de ver.
breding van de weg. Hij heeft verschel,
dende malen mert de eigenaar van de per
celen 270 t/m 274 besprekingen gevoerd
en achtte een redelijke grond aanwezig
om medewerking van hen te verwachten
„U moet de koopprijs niet uit het oog
punt van de m2 zien: bij het totstanrtko-
men van een weg of verbreding is sa-
-nering meestal noodzaak. En saneren is
kostbaar" De heer Van Breda: „Waarom
wil de eigenaar de stukken dan niet te
kenen'de zaak staat volgens mü ou los
se schroeven".
Voorzitter: „Waarom er nog niet is ge
tekend kan ik u niet zeggen, maar u kunt
de toekom* met vertrouwen tegemoet
zien' Van Breda: „Ik wil wat van uw
vertrouwen overnemen en ga akkoord
met de aankoop, maar niet spontaan"
De heer Verschoor wilde er ook gaarne
mee instemmen, maar vroeg zich toch
af. of de toestand zoals deze nu is
radicaal kan veranderen. Verder vroeg
hij. waarom bü de verbouwing van d*
winkels Jamin en Bleichrodt geen reke
ning met de wegverbreding is gehouden.
„Die gaan nu geen drie meter meer ach-
te ruilt".
Ten slotte zei de voorzitter, dat de
verandering van de huidige toestand niet
zo ernstig is. De Hoofdstraat is een
keistraat bU uitstek: als de eigenaar
de panden deze verkoopt, zal de midden,
stand hiervoor belangstelling hebben en
dan kan de kwestie zeker worden gere
geld.
BU de behandeling van het hoofistux
comptabiliteit bleek nog. dat een gtdeel-
te van de Warmon-derweg zal worden ver
beterd voor een bedrag van f 12.000, waar.
bij de provincie een flinke subsidie zal
Het was wel een heel ander twaalftal van het district Zuid-Holland-Noord van
de CKB. dat gisteravond op het terrein aan de Zoeterwoudse singel de strijd aan
bond tegen het Leids KNKB-team. Het Haagse VES (kampioen hoofdkl. west) moet
namelUk zaterdag de derde en beslissende strUd om de CKB-titel tegen DKOD
(Heelsum) spelen en om die reden trokken drie spelers en 3 speelsters van VES
zich uit het districtstwaalftal terug! Deze omstandigheden had men eerder kunnen
voorzien! DuidelUk was dan ook. dat het districtstvvaaiftal van gisteren inderhaast
was samengesteld en nu niet bepaald onder gunstige omstandigheden de strUd
aanbond. Toch kunnen wij ons slecht voorstellen, dat ook zonder VES geen
sterker twaalftal in het veld is te brengen. Er waren uitgesproken zwakke plekken
In de ploeg en dat was bepaald niet nodig geweest.
De ruststand scheen het tegendeel te
bewijzen, want het was toen 44. Voor
stond echter al vast. dat het Leidse
team ging winnen, want die ruststand
as onverdiend voor „Noord".
Magda Selier (Pernix) opende de score,
aar het Vicus Oriëntis-vak diende door
Kees Sommeling van repliek (11). Dat
Leiden door Ellie Oudshoorn (KNS) en
Jan Hensen (Vic. Ör.) met een overigens
verre van fraai doelpunt de leiding met
3-1 nam, was normaal. Via een vrüe worn
scoorde J. Beswerds (DES) beheerst. 3-2.
het verschil werd weer twee doel
punten door mej. Fakkel van Zuider.
kwartier (42)
Met nog enkele minuten vóór de rust
spelen zorgden Kees Favier en Ton
Tieleman (beiden Pernix) voor de reedt
genoemde ruststand.
Steeds slechter
Mocht het spel van „Noord" voor rust
nog-met redelijk bestempeld worden, er
na ging het bergafwaarts. Van strijd was
geen sprake meer. Bram Zirkzee (Vlc.
Or.) scoorde tweemaal. Mevr. Peters-v. d.
Pluym (Algemene) en Piet de Haas
(Fluks) zorgden vlot voor 8-4. Het ze
vende doelpunt was Jammer genoeg uit
verdedigde positie. Wim Meyer en Mar
ry Selier «beiden Vicus-Or.) maakten er
104 van en de debacle leek volkomen
te worden toen met nog een kwartier te"
spelen Ellie Oudshoorn (KNS) 11-4 liet
noteren.
Wat voor rust het geval was, herhaalde
zich erna. Het Leidse duo Hensen-Zirkzee
wilde weer wat show-spel geven cn
kreeg de beloning met twee tegen-doel-
punten. Eerst scoorde mej. G. Mooy van
KVS en daarna de goed spelende Karei
Verschoor van VEO. Daarmede kwam
met 11-6 de eindstand, die zeker mei
overdreven het krachtsverschil aangeeft
Was het spel van „Noord" veelal te week.
het speltype van het Leidse begin-mld-
denvak konden we niet bewonderen.
Al met al een wedstrijd in het kader
van het 25-jarig bestaan van de Leidse
Sportstichting die niet zo erg lang zal
worden onthouden.
COMFORT
PRESTATIE
PRESENTATIE
Dat zijn nog maar enige der vele kenmerken van deze
ruime 6 persoons automobiel.
Behalve voortreffelijk rijgenot biedt deze wagen van
klassieke allure de hoogste veiligheid. Bovendien een
groot aantal extra's die U tot nu toe alleen in de
superklasse aantrof.
Leverbaar in standaard en luxe uitvoering.
Desgewenst met de alom bekende
Hydramatic automatische transmissie.
Nu schakelen overbodig. De luxe uitvoering ook lever
baar met vouwdak of overdrive.
Zoveel redenen meer dus om kennis te maken met
dit uitzonderlijk product in deze prijsklasse. Overtuig
U door een proefrit. Wij staan voor U klaar.
STATIONSWEG! en 2 - LEIDEN - TEL. 01710-24741
NOORDWIJK
Stenen vallen uit
toren Oudé Kerk
Behalve de Oude Kerk moet ook de
toren worden gerestaureerd. Het metsel
werk dient nodig onderhanden te worden
genomen, daar de stenen eruit vallen.
Zoals wij gisteren berichtten, heeft de
gemeenteraad f 35.000 uitgetrokken
het herstel.
Ernstig ongeval
Gisteren stak de 2-jaxi'ge Romke Boter-
ans uit Halfweg die te Noordwijk lo
geerde, plotseling de Koningin Wilhel-
minaboulevard.oven Het ventje werd ge
grepen door een personenauto, bestuurd
door een aannemer uit Lisse, en tegen de
straat gesmakt In ernstige toestand werd
het kind naar het Academisch Ziekenhuis
te Leiden gebracht.
eniging Blijft voor 't Land werden deze
week met de buks gewonnen door J. de
Groot, 47 punten in de le klasse;
U. Wassing met 47 punten in de 2e klasse;
J. Luyckx met 40 punten in de 3e klasse.
Met K.S.O.: J. P. Goudriaan 56 punten in
de le klasse: L. J. Plug 50 punten in de
2e klasse
Op 30 juni wordt de laatste schiët-
avond gehouden.
Dr. L. Woltjes hoog
leraar theoretische
astrofysica
Bij K B. is dr. L. WoMjer. lector in de
sterrekunde. benoemd tot gewoon hoog
leraar in de theoretische astrofysica en
plasma-fysica.
Lodewijk Woltjer werd op 26 april
<30 te Noordwijk geboren. Hij bezocht
het Stedelijk Gymnasium te Leiden, al
waar hij zich, na heit behalen van zijn
eindexamen, in 1948 aan de Leidse Uni
versiteit iiet inschrijven. Na aanvamke-
van 19481950 zoölogie gestudeerd
hebben. veTandercle hij van studie
richting en legde in vier jaar tijds het
doctoraalexamen «ter re kunde oum laude
af. Van september 1954 af was de thans
benoemde hoogleraar achtereenvolgens
assistent. wetenschappelijk ambtenaar,
wentochappelijk ambtenaar le klasse en
wetenschappelijk hoofdambtenaar aan de
Stennewacht te Leiden.
In november 1957 promoveerde hij
im laude op een proefschrift, getiteld:
"Die Crab Nebula. Promotor was prof.
dr. J. H. Oort. Eind 1958' werd hij door
een Z.WO.-stipendium in staat gesteld
tot begin juli 1959 aan het Institute for
Advanced Study >n Princeton te stude
ren. In oktober 1959 werd dr. L. Woltjer
tot lector m de sterrekunde benoemd.
In de laatste tijd houdt prof. Woltjer
aich ook beztg met de zg. plasma
fysica. die in de laatste jaren een snel
:n belangrijkheid toenemende rol in
veile astronomusche en fysische proble-
speelt. in het bijzonder ook m ver
band met onderzoekingen over de mo
gelijke toepassing van thermocucleaire
;s«en voor het opwekken van ener-
|giie.
de oorlog niet terug uit Duitsland.
De bruidegom heeft tot zijn vijf
enzeventigste gewerkt, eerst bij de firma
Schilpizand, later bij Goemans-Prins. Het
echtpaar woont nu reeds 33 jaar op
Slagers-Welvaren, maar dat zal niet lang
duren. Het ligt in de bedoeiing
zijn intrek te nemen in het nieuwe be
jaardenhuis Bloemswaard. Een dochter
naar Australië is geëmigreerd, is
met haar man ter gelegenheid van het
komende feest overgekomen Er zijn 91
kleinkinderen en 26 achterkleinkinderen.
De bruidegom is 85 jaar. de bruid 82.
Op 4 juli is er gelegenheid tot felici
teren 's middags van drie tot half vijf in
café Koper (De Bollenb«urs) aan de
Weerestemstra a t.
Dr. M. Mandel
hoogleraar
fysische chemie
BIJ K B. is dr. M. Mandel, lector in de
fysische chemie, benoemd tot gewoon
hoogleraar, eveneens in de fysische che
mie Dr. M. Mandel. die van Belgische
nationaliteit is, werd m 1926 te Ant
werpen geboren. Het voorbereidend ho
ger onderwijs volgde hij aan het Ko
ninklijk Atheneum van Antwerpen
van Brussel.
Hij studeerde vervolgens scheikunde
aan de Vrije Universiteit te Brussel, al
waar hij in 1.949 het hcenoiaatsexamen
(doctoraal examen) met de „hoogste on
derscheiding" aflegde.
Eveneens met de hoogste onderschei
ding promoveerde dr. Mandel in 1*955 te
Brussel op het proefschrift: Propriétés
diélectriques de solutions diéleotrolytus
fonts. Voor deze dissertatie werd hem
een prijs van de zijde van de Konink
lijke Academie der Wetenschappen van
België toegekend. Reeds voor zijn pro
motie was hij als assistent aan het La
boratorium voor Anorganische en Ana
lytische Chemie van de Vrije Universi
teit te Brussel verbonden
In 1955. 1956 en 1957 verbleef de thans
benoemde hoogleraar voor studie ver
scheidene maanden aan de Leidse Uni
versiteit. In september 1958 werd hij
als lector in die fysische ehemie aan deze
universiteit verbonden. Tevens geeft
prof. Mandel sedert het studiejaar 1959-60
oolleges aan de universiteit te Brussel,
waar hij zijn opleiding heeft ontvangen
Behalve zijn proefschrift heeft prof.
Mandel veel gepubliceerd in de weten
schappelijke vakbladen.
Burgerlijke stand van
Leiden
Geboren: Joannes H J. zn v J M J
Reijnders en H Schepers; Leendert,
zn v L Hazenoot en J N van Roon;
Peter, zn v W J de Jong en M T
Galjaard; Cora W, dr v C den Har-
tog en W M v Wijngaarden; Johanna
Th, dr v A van Zeist en M Opdam;
Margaretha H M, dr v A M Ammer-
laan en J A E v d Poel; Mario M,
zn v J M Aniba en E W L M v d
Leek; Jacqueline, dr v H Boom en
S F Giliam; Theodora H, dr v L da
Kluijver en A Verdoes: Johan, zn
v J Verlint en S J Landesbergcn;
Johannes M, zn v J M Koevoet en
W A Tuinhof de Moed; Marinus J,
zn v P de Koter en E W v d Mark.
Overleden: H Spies, 53 jr. man;
W K Engelaan. 63 Jr, echtgen v J
de Geus, M de Jong. 10 dagen. dr.
NOORDWIJKS monument een zorgenkind
Nieuw dakdichtgemetselde
ramen open en muurwerk
ALS HET een beetje meezit, wordt volgend jaar een begin gemaakt met
de restauratie van de imposante gothische kruiskerk in Noordwijk-
Binnen. Eerst krijgt het dak een flinke beurt. Men heeft al geruime tijd
met lekkages te kampen, een gevolg van het feit, dat deze kerk eigenlijk
nooit eens een goede beurt heeft gehad. De laatste restauratie had in het
begin van deze eeuw plaats, maar al is men drie jaar bezig geweest, af
doende was dit lapwerk niet. Doordat zich te weinig lucht onder de lei-
bedekking bevindt, is deze gaan broeien met als hinderlijk bijverschijnsel,
dat het regenwater in de kerk belandt in plaats van in de goot. Het aan
brengen van een nieuw dak vergt een bedrag van 227.000.
OEGSTGEEST
Collecte
De collecte ten bate van „De macht
van het kleine", die in de afgelopen
week is gehouden, heeft 807.59 opge
bracht.
NOORDWIJK
Spreekuur schoolarts
De schoolarts houdt zitting woensdag
juni van 2-3 uur in de openbare lagere
school Van Panhuysstraat.
Het srchitiectenbüreau Dekker en Van
der Sterre te Leiderdorp heeft
tauratieplan onttvofpen,dat Ln twee of
drie fasen zal worden uitgevoerd. De
dakvern leuwing wordt gevolgd door een
behandeling van binnen- en buitenmu
ren. De buitenmuren verkeren in een
vervallen staat, sommige stenen zitten
er los in. De binnenmuren zijn in de
loop der jaren erg lelijk geworden. Zij
krijgen nieuw pleisterwerk. In deze kerk
is het niet goed mogelijk de muren zon-
der bedekking te laten, omdat een min-
der fraaie steensoort is gébruikt.
Meer licht
Een heel belangrijk onderdeel is het
openbreken van negen diöhitgemetselde
ramen. Het interieur van de kerk zal
daardoor aanzienlijk lidbter worden.
Verheugend i« ook. dat het sinds jaren
afgesloten koor open gaat, waaraan ver
bonden verplaaismg van preekstoel,
avondmaalstafel en doopvont. De avond
maalstafel zal Ln het koor worden ge
plaatst, de preekstoe' op de koorhoek
in he' noorderrrausept, het doopvont op
de andere hoek in het zuidertransept.
Voorts wordt overwogen de banken, up
de burgemeesters- en grafelijke bank na,
te verwijderen, om de kerkgangers i*n
het vervolg te doen plaatsnemen op stoe-1
len. Men denkt er 376 nodig te hebben.
Verder staan op de tekening een nieu
we consistorie, meer in de stijl.van de
De hervormde kerk van Noord-
wijk-Binnen. Duidelijk te zien
is. hoeveel ramen zijn dicht
gemetseld.
kerk zelf. en het architectonisch bijwer
ken .an de hoofdingang.
Monumentenzorg wil bovendien cen
trale verwarming later, aanleggen. Deze
instantie is van mening dat de tegen-
woordige installatie voor gaastradimgsver
warming het interieur sdhaadt. De kerk
voogdij is voor deze suggestie nog niet
gewonnen De stralingsverwarmimg kost
haar jaarlijks aan brandstof f 1500,
brandstof berekening voor de centrale
verwarming geeft een bedrag van f6000
per jaar aan. Hiermee zijn wij tevens ge
komen aan het financiële aspect van de
restauratie, een teer punt overigens.
De herv. gemeente van Noordwijk-
Binnen is betrekkelijk klein. Op pa
pier telt zij 1400 zielen, er zijn er on
geveer 1000 meelevend. De uit es
thetisch oogpunt fraaie kerk bete
kent voor haar een zware last. Zij is
te groot, ondoelmatig, tochtig, on
comfortabel, duur in het onderhoud.
Hadden de kerkvoogden minder oog
voor schoonheid en bezaten zij wei
nig historisch besef, wij zouden ons
kunnen voorstellen, dat zij in een
moedeloze bui, gebukt gaande onder
de zware financiële lasten, verzucht
ten: och, brandde die geldverslind-
ster maar af
Wat gaat deze restauratie kosten? Ne
genhonderdduizend gulden, als het i
een weinig tegenzit een miljoen. De
helft daarvan komt voor rekening van
het rijk. de provincie betaalt 15 procent,
de burgerlijke gemeente 10 procent, de
rest, dat b dus 26 procent, moet door de
'4 T
kerkelijke Gemeente worden opgebracht!
Vijfentwintig procent van een miljoen
gulden is f 250.000. Buiten dit resta-u
bedrag valt f50.000 voor nieuwe indelinj
van de kerk met stoelen inplaats van
banken. Dat wordt dus voor de her.
vormde Gemeente f 300.000 met eventuee
nog jaarlijks terugkerend f6000 ve
mongskosten.
Offer
Het is duidelijk, dat de Gemeente
offer zal moeten brengen, ook al stel:
de kerkvoogdij pogingen in het werk
een voor haar gunstige verschuiving :t
de percentages te bereiken. Of het geld
er zal komen? President-kerkvoogd B.
Ike is tot op zekere hoogte optimistisch
gestemd. Hij kent zijn Gemeente. Men
moppert wel eens op dat koude, dun
bouwwerk, maar diep in htm hart heb
ben velen een zwak voor (hun stoere, de
eeuwen trotserende bedehuis. Het ii
een praóhtig historisch monument,
voor ook godsdienstig anders georiën-
teerden weüidht financieel iets
hebben.
Hoevele geslachten zijn er niet tei
kerke gegaan? In Kloos' voortreffe
lijke handboek Noordwijk in de loot
der eeuwen, kan men lezen, dat u
1217 voor Nortéke's parochie dt
wens werd voorgelegd en verkregi
tot de bouw van een toren. Na dt
stichting van de toren is er tegen
deze in de heilige linie een kerk op
getrokken met baksteen van het
toenmalige grote formaat. Het was
een betrekkelijk klein gebouw, dat
door de allengs groter wordende
eisen betreffende „capelryen-endt
autaerstichtingen" en kerkgrave n
een kleine eeuw later plaats moest
maken voor de tegenwoordige kerk
waarvoor het bouwverlof in 1303
werd verkregen. Of de bouw is ge
schied door bouwlieden onder leiding
van de meester der lage te Keulen
of wel door een bouwmeester der
zuidelijke Nederlandenis niet vast
te stellen.
Evenals de vorige kerk verrees d(
nieuwe tegen de toren in de gothieke
bouworde georiënteerd, dooh nu gegrond
op het kruisflundament met driebeukif
sdhiip, transept (kruisanmen) en priester
koor; het miefdensdhip gevormd door
beiderzijds zeven zandstenen pilaren vaa
een meter middellijn en tufstenen togen-
De tnvee toegangen in die toren tot d«
galerij der zangers en tot de zwttderinf
van de oude kerk werden imgeriidht toi
sbrafcellen voor overtreders van de keu
ren der heerlijkheid, wellke cellen zelfs
tot I860 gediend hebben als cachot van
het kanton Noordwijk der negentiend!
Vondst
In 1316 werd vermoedelijk bij uitgra-
viiiag tot fundering van een nieuw altaar
nabij he' outer van St. Jeroen, dat ook
in de nieuwe kerk op zijn oude plaats
was gebleven, het bekkeneel gevonden
van de priestermartelaar Jeroen. Hf',
gerucht van het vinden van het hoold
van de martelaar verspreidde zich aller
wegen, zodat am de veertiende eeu
alle gewesten pelgrims naar Noordwijk
bogen om het hoofd te vereren i
hulp van de martelaar, als „de groot!
Marsdhaldk by G-odt" ïm te roepen to!
terugbekoming van verloren en gestolen
goederen
In april 1449 brak in Noordwjjk
een vreselijke brand uit. Een aan
zienlijk deel van het dorp ging ver-
loren. De kerk vatte ook vlam, maar
de hoofdtoren, de muren der kerk
cn de pilaren met de togen bleven
behouden. In januari 1903 zyn nog
sporen van de brand ontdekt boven
de zuidingang. Het herstel omvatte
de bouw van een nieuw koor, inbou
wing van de toren door verlenging
van de zübeuken, een nieuwe bekap-
ping, een Angelustoren, een nieuw
tongewelf van eikenhout, een nleu.
we doopkapel en een kapelleke aan
de noordelijke zijbeuk. De nog aan-
wezlge oudste grafkelders en zerken
dateren uit deze jaren.
De kerk ging een tijd van bloei
tegemoet tot zij in de tweede helft
van de zestiende eeuw het symbo
lische vuur op haar outers zag dover
en zich lenen moest tot de „verkon
diging van Gods woord en de bedie
ning der twee sacramenten" voor dt
gemeente der hervorming.
