Grote beroering in
de Schotse Kerk
Bijbel nog meest
vertaalde boek
Een woord voor vandaag
West-Duitsland: te veel
buitenlandse studenten
Voortrekkers
Johanniterorden sluiten
verdrag van bijstand
Vrijzinnig verzet tegen
basisformule Wereldraad
ANDERZIJDS
KINDERGELDEN
In de „Gereformeerde Kerk
bode" schrijft ds. S. Wouters een
artikel over de kindergelden, aan
gezien de particuliere synode
Zuid-Holland-Zuid hierover voor
stellen heeft aangenomen. Hij
schrijft hierover onder meer het
volgende:
ER zijn vaak nog klachten dat
predikanten, die rijk met kin
deren gezegend zijn, soms voor een
beroep gepasseerd worden, omdat
de betrokken kerk er tegen op ziet,
zoveel kindergelden te moeten be
talen. Dan wordt het een pijnlijke
geschiedenis. Kinderen zijn een ze
gen, een geschenk van de Schep
per. Maar in sommige pastorieën
wordt geen groot gezin begeerd
door de gemeente.
Om o.a. deze moeilijkheid weg te
nemen, zijn er op de particuliere
synode van het vorig jaar voor
stellen gedaan, speciaal door de
classis Brielle. Als gevolg daarvan
heeft deze synode aan de vier clas
ses Barendrecht. Brielle, Dordrecht
en Schiedam gevraagd, haar oor
deel hierover te zeggen. De clas
ses hebben daarover weer haar
kerken ingelicht En nu is op de
particuliere synode van Schiedam,
gehouden 29 maart aanvaard, sa
men de verzorging van deze kinder
gelden op zich te nemen.
HOE men dit doen wil? Wel. elke
kerk geeft aan de claasikale de-
putaat op, hoeveel kinderen er in
haar pastorieën zijn, voor wie kin
dergeld moet worden betaald.
Nauwkeurig moeten de leeftijden
daarbij worden opgegeven. Zo krij
gen de deputaten van de particu
liere synode de juiste gegevens over
alle predikantskinderen uit heel
Zuid-Holland-Zuid. Dat is de eerste
maatregel.
De tweede is. dat de particuliere
synode voor alle drie leeftijdsgroe
pen het uit te keren bedrag vast
stelt Daarin komt dus een gelijk
heid. Of men predikant Is in 'n stad
of in een dorp. dat doet er niet toe.
Wil een plaatselijke kerk er wat bij
doen, moet zij weten. Maar, uitbe
taald wordt aan de kerken, wat
voor de drie groepen is vastgesteld.
Zo kunnen deputaten precies uit
rekenen, wat er voor een jaar aan
kindergelden over heel Zuid-Hol
land zal nodig zijn. Hoe komen zij
dit bedrag? Dit wordt.
"TCHTÊR. in de classis gelden ook
J-j weer procentagecijfers. Dus, de
clas6ikale penningmeester deelt mee,
wat elke kerk moet storten. Wat
voor voordelen hebben we nu ge
kregen? Dat geen enkele plaatselij
ke kerk te zwaar belast wordt. Ze
heeft procentsgewijze precies zoveel
op te brengen als elke andere kerk.
Daarbij: geen gemeente behoeft
meer te denken: Hoe graag we ook
die dominé zouden willen hebben,
het kan niet, want hij heeft zulk
een groot gezin. Het derde is, dat zo
ook meer de gedachte tot haar recht
komt dat de predikanten niet al
leen een verhouding hebben tot de
kerk, die zij momenteel dienen,
maar dat zij ook in verhouding
staan tot het geheel der kerken.
Hoeveel dominees dienen in hun
leven niet verschillende gemeen
ten. Van hun kinderen zijn er vaak
in onderschelden pastorieën gebo-
U voelt: hier zit een overeen
komst in met de emerltaatsregeling.
Daar gaat het landelijk zo: iedere
kerk stort in de algemene pot naar
wat er in een jaar nodig is. En
daaruit ontvangt elke kerk voor
haar emeriti het toegezegde emeri-
taatsgeld. Vroeger was het wel eens
zo dat er tientallen gemeenten wa
ren, die altijd maar weer genoten
van predikanten in volle levens
kracht, terwijl andere, naast de
eigen dienaar soms twee of drie
emeriti hadden te onderhouden. We
hebben een kerk gekend, die niet
meer kon beroepen omdat ze drie
emeriti voor haar rekening had. Zul
ke mistoestanden zijn door de te
genwoordige regeling opgeruimd.
WAARDE BELIJDENIS
In een artikel dat hier en daar
in ons land toel de wenkbrauwen
zal doen fronsen, schrijft de vrij
gemaakte predikant ds. K. Doorn
bos in de Kerkbode uan de Geref.
vrijgemaaktKerken in Noord-
Holland over de vraag wat de
waarde is van de belijdenisge
schriften. Over de vijf artikelen
tegen de remonstranten schrijft hij
onder meer:
In de artikelen tegen de Remon
stranten worden vier en dertig dwa
lingen verworpen. Ik ken het aan
tal nog maar korte tijd. 't Was een
gril van mij om ze eens te tellen.
Die gril stond in verband met de
gedachte: „Hoe zou ik daarin nu
ooit de jeugd kunnen onderwijzen?
't Zou immers één grote verwarring
worden ln de jonge hoofden". Ik
heb indertijd alle vier en dertig
dwalingen geleten en overwogen, en
ik heb bevonden dat ik niet één er
van aanhang en nog minder een er
van zou leren, en had geen moeite
met het onderschrijven van de drie
formulieren van enigheid. Maar dat
wil niet zeggen dat ik de wijsheid
van de broeders van Dordrecht
1618'19 roem dat ze een belijdenis
geschrift hebben opgesteld waarin
vier en dertig dwalingen waren om
schreven en verworpen. Ze hadden
moeten bedenken dat zo"n geschrift
nooit in de kerken zou leven. Een
belijdenisgeschrift is er voor de
gemeente, voor ieder Ud der ge
meente, en niet alleen voor het god
geleerde deel der gemeente, al of
niet wetenschappelijk geleerd. Ik
ben blij dat de kerken niet zo zijn
voortgegaan als ze te Dordrecht
gedaan hebben. In elke eeuw zijn
wel weer nieuwe vier en dertig
dwalingen samen te lezen. Dat geeft
in de drie eeuwen die na de synode
van Dordrecht zijn verlopen drie
maal vier en dertig dwalingen, met
die te Dordrecht verworpen samen
één honderd zes en dertig, en daar
bij al weer een nieuw vier-en-der-
tig-tal voor de helft klaar, want de
vierde eeuw na Dordt is al weer
voor de helft voorbij.
De artikelen tegen de Remon
stranten zijn opgesteld met het doel
dwalingen binnen de kerk te be
strijden en uit te bannen. Ze kwa
men al heel gauw „onder het stof
der vergetelheid", zoals Kuyper
zegt, en ondanks de drie formulie
ren van enigheid gingen de dwalin-
Sen in de kerk door en raakte de
erk in diep vervaL Ik hoor nogal
eens zeggen dat kerken met dezelf-
ik eerst zien hoe dik de laag „stof
der vergetelheid" is die er bij deze
of die kerk op ligt. Een kerk die
druipt van valse mystiek moge zich
beroemen op de drie formulieren van
enigheid, ik zou me daar niet thuis
gevoelen: en ik zou me ook niet
thuis gevoelen in een kerk waar
met een Rooms priester als broeder
ontvangt en waar men zoveel van
de wereld binnenhaalt dat men .zo
als iemand onlangs heel aardig zei,
„nog net niet tot afval is gekomen",
al heeft men daar ook de drie for
mulieren van enigheid niet ter zijde
gesteld.
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
GEREFORMEERDE KERKEN
Tweetal te Utrecht-W, vierde pred. pl.:
W. H. Melles te Kampen en B. van Oe-
veren te Drachten.
Beroepen te Zwolle, vac. J. H. Kuiper:
Jac. v. d. Wal te Vrouwenpolder; te
Hijum-Finkum: A. Groenewegen te
GEREF. KERKEN (VRIJG.)
Beroepen te Veenendaal: F. van Deur.
sen te Barendrecht.
CHRIST. GEREF. KERKEN
Beroepen te Zaamslag: W. F. Laman
te Hamilton (Ontario, Canada): te Mid-
delharnis: M. Baan te Dordrecht.
Uniecollecte
De jaarcollecte voor de scholen met
de bijbel heeft de volgende bedragen
opgebracht:
ln Grijpskerk ƒ471,83; Sebaldebu-
ren 178,60; Wagenborgen 540,20; Zand-
tange 320,Valthermond 343,Die-
penheim 315,Lemele 303,25; Vrooms-
hoop 237,;Wanneperveen 402,25; Haart
751,28; Huls ter Heide 71,05; Hoorn 705,—
Stroet 235,Zandvoort 258 08; Alphen
aan de Rijn 1.173,—; Bergambacht
182,62; Meerkerk 1.317,—; Moordrecht
585,Rockanje 447,Rijnsaterwoude
37,39; Waarder 241,45; Wassenaar 990,43;
Zevenhoven 541,96; Ritthem 96,05, Sluis-
kil 35,Woudenberg nagekomen 19,
Makkum, nagekomen 0,65. Totaal van
700 lokale comité's: ƒ439.093,19. Vorig
jaar ƒ383.161,54.
Onenigheid over toenaderingen tol Rome
Er schijnt een storm op til te zijn
in Schotland wegens de jongste
pogingen om te komen tot vriend
schappelijke besprekingen tussen
presbyterianen en roomskatho-
lieken. Het gaat om te beginnen
om een stroming die dr. Archie
Craig, de moderator van de alge
mene vergadering van de kerk van
Schotland aanmoedigt om de paus
te bezoeken, wanneer hij zich in
het komende jaar in Rome zal be
vinden voor de viering van het
eeuwfeest van de Schotse Kerk in
die stad.
Behoudens ratificering door de par
lementen zijn West-Duitsland en Oosten
rijk het eens geworden over een rege
ling voor de nazislachtoffers. West-
Duitsland zal 321 miljoen mark 290
miljoen) betalen, welk bedrag Oosten
rijk bij de uitkering zal verdubbelen.
De Bijbel is nog altijd het meest
vertaalde boek ter wereld, maar
de jongste cijfers voor 1959 wijzen
uit, dat Nikita S. Chroesjtsjef de
plaats van Lenin als de meest
vertaalde schrijver heeft ingeno
men.
De gegevens zijn ontleend aan de
Index Translationum", een zwaar
boekdeel, dat elk jaar wordt uitgege
ven door de Unesco. Het deel voor
1959 is thans uit en de prijs is al even
stoer als het boek: 18,5 dollar (ruim
66 gulden) voor de ingenaaide en ruim
zeven gulden meer voor de gebonden
De „index" onthult ook, dat de Sow-
jetunie in dat jaar de meeste verta
lingen heeft gepubliceerd, nl. meer
dan tweemaal zoveel als het tweede
land in de rij, West-Duitsland. De ver
talingen van de Sowjets varieerden van
Noel Coward's ..Nude with violin" tot
werken van de Franse geleerde Petrus
Abelardus en Graham Greene's „Our
man in Havana" en „The Quiet Ame
rican", welke beide romans om de eer
of andere reden in een boek zijn on
dergebracht.
Volgens een bekendmaking van de
VN was „de meest vertaalde schrijver
ln 1959 Nikita S. Chroesjtsjov, die het
thans heeft gewonnen van Wladimir I.
Lenin, wat betreft het jaarlijkse aan
tal gepubliceerde vertalingen van zijn
werk en zijn redevoeringen. Het aantal
van deze vertalingen van werken en
redevoeringen van Nikita bedroeg 108
tegen 174 van Lenin, die vroeger aan
het hoofd van de lijst stond".
Van de voor 1959 voor 67 landen op-
inomen 29.661 vertalingen heeft de
iwjetunie er 5.254 op haar naam
staan. Dat was 796 meer dan in 1958.
West-Duitsland komt op de tweede
plaats met 2.068, gevolgd door Frank
rijk met 1.460. Bijna 60 pet. van alle
vertalingen waren vertalingen van let
terkundige werken, vooral romans. Dit
cijfer ligt iets onder dat van 1958.
Tot de landen met meer dan 1.000
vertalingen in 1959 behoorden België en
Nederland.
De bijbel werd 171 maal vertaald.
De cpmmunistische leiders van de Sow-
jetunie worden als schrijvers gevolgd
door Leo Tolstoi met 130, Jules Verné
met 124 en de praecommunistische Rus
Fedor Dostojefski met 114. Agatha
Christie, de EngelM schrijfster van po
litieromans, had er 103.
De Russische dichter Boris Paster
nak, die door Het Kremlin werd ge-
dwongen de Nobelprijs te weigeren,
schoof in 1959 voor het eerst op naar
de klasse met 50 of meer vertalingen
en voegde zich bij o.a. Somerset Maug-<
TE WEINIG RESPECT?
Zoali gemeld heeft dr. W. P. Berghuis op
de buitengewone depuUtenvergedering der
A. R. Partij als aijn oordeel gegeven, dat
de grens van het toelaatbare wat betreft het
humoristisch aan de kaak stellen van rege-
rings- en andere hooggeplaatste personen
aoma heel dicht wordt benaderd, so niet
overschreden. In dat verband werd de naam
«enormd van Wim Kan. Hiervan aegt de
Ni e
Rolt
t heb-
rinl: «Het waa een mening die
lijk en prudent wlrd geuit, dat
toehoorder haast rsepect voor m
ben. Maar dr. Berghuis sou rich
afvragen, of deae spot misschien een oorzaak
heeft die men aan de andere kant, dus bij
de minister-president moet soeken. De heer
De Quay, met al aijn beminnelijke persoon
lijke eigenschappen, is als minister-president
een uiterst kwetsbare figuur. Dat komt
vooral door rijn gebrek aan politieke erva
ring, dat hem parten speelt bij rijn schaar
ste optreden in de Kamer en hem verleden
jaar heeft verleid tot de beruchte verklaring
op de cocktailparlij voor de buitenlandse
pers. Daar komt nog bij, dat sedert het al
lereerste begin van de kabinetsformatie het
politieke optreden van de heer De Quay
zich heeft gekenmerkt door een zekere Bra
bantse gemoedelijkheid, gemengd met mil
de zelfspot. En verder: een overheid die
met het door dr. Berghuis verlangde res
pect behandeld wenst Ie worden, moet hel
graag ontlenen aan haar bijzondere be
kwaamheid, zeker in de. moderne maatschap
pij. Van zulk een bekwaamheid, van een
helder inaieht in de techniek van de politie
ke en maatschappelijke waagstukken, heeft
de heer De Quay nog niet het bewijs gele
verd. De anti-revolutionaire minister Zijl-
sirs, èn technisch én politiek geschoold,
•egt herhaaldelijk in zijn redi
gen, heel intelligent meestal, die feitelijk
door de minister-president hadden moeten
worden gezegd. Over de minister van finan
ciën, die men rustig als de potentiële mi
nister-president kan beschouwen (zoals zijn
partijgenoot wijlen dr. Colijn als minister
van financiën de potentiële kabinotsleider
was in het tweede ministerie-Ruys de Bee-
renbrouck, van 1923 lot 1925), worden geen
oneerbiedige grapjes gemaakt, omdat deze
minister het gezag heeft, waarop vrijwel
het gehele graag van dit kabinet berust. Wij
vinden het dus heel begrijpelijk, dat de heer
De Quay, kabinetsformateur en miniater-
president, inaar helaas zonder het gezag
dat hij behoort te bezitten, object is van hu
moristische spot. Dat is in een normale de
mocratie het risico, dat men al* staatsman
dient te aanvaarden. Trouwens, ris libe
ralen, die in tegenstelling tot de antirevo
lutionairen het overheidsambt niet als een
goddelijk ambt beschouwen, vinden wij kri
tiek op de overheid een heel gesond ver
schijnsel, aeker wanneer die kritiek op de
manier van Wim Kan wordt gebraaht. Waar
om nam de heer Berghuis Wim Kan als
voorbeeld voor zijn bedenkingen? Ons dunkt j
dat een aeker ochtendblad kritiek op del
overheid pleegt, die zogenaamd humoris
tisch, maar in feite zeer onfris is. Of hs I
hoort ook dr. Berghuis tot de vele politici
die dit blad om electorale redenen in
bet openbaar sparen? Wij kunnen het «ns|
van deae deghjke antirevolutionair niet voor-I
paorstellen." I
Drie commissies uit de kerk houden
zich op het ogenblik bezig met de vraag
of zulk een bezoek moet worden goed
gekeurd; men is over het algemeen van
mening dat de ontmoeting zal plaats
vinden.
Thans Is opnieuw grote beroering
ontstaan onder de Schotse presbyte
rianen, vooral die in het hoogland,
van wie een groot gedeelte antipathie
koestert tegen het roomskathollclsme.
toen bekend werd dat veertig van hun
predikanten en ouderlingen, hebben
deelgenomen aan een bijeenkomst met
priesters, ln het klooster van het Hei
lig Hart te Edinburgh. De presbyte
rianen ergeren zich niet alleen aan
deze bijeenkomst, maar bovenal ook
aan het feit dat deze geheim was en
zij er van op de hoogte moesten ko
men doordat het nieuws is uitgelekt,
meer dan een maand nadat de bij
eenkomst heeft plaats gevonden. De
Schotse geestelijken, die de bijeen
komst hebben bezocht, ontkennen ech
ter dat zij geheim was en zeggen dat
„vertrouwelijk" het juiste woord is.
De vertegenwoordigers van de Schot
se Kerk waren uitgenodigd door de abt
van de Sancta Marica abdij in East
Lothian, mgr. Columbanus Malcahy,
de jaarlijkse conferentie van leden
roomsKatholieke religieuze orden in
Schotland. De conferentie is toegespro
ken door prof. Bernard Leeming, een
Jezuïet. Onder de aanwezigen bevond
zich ook de predikant uit Glasgow die
heeft voorgesteld dat de moderator de
I -us zou bezoeken, dr. Roy Sanderson.
Gevaren
Ds. John R. Gray uit Glasgow had
de uitnodiging afgewezen wegens het
strikt besloten karakter van de bij
eenkomst. Het niet ln het openbaar
houden van zulke bijeenkomsten sluit
zeer grote gevaren van misleiding
het publiek in, aldus ds. Gray.
Dr. Ronald Selby Wright uit Edin
burgh was echter van mening dat deze
vertrouwelijke bijeenkomst geen gehei
me was. Iedereen kon er het zijne toe
bijdragen op vriendschappelijk grond
slag. Er was geen sprake van enige
toenadering tot Rome of iets dergelijks,
aldus dr. Selby. Ons is gevraagd de
waarheid te spreken in liefde en dat
hebben we gedaan. Het is nuttig wan
neer mensen hun opvattingen openhar
tig bespreken. Het heeft ons zeer ver
heugd elkaar te ontmoeten, ofschoon wij
eikaar geen streep nader zijn gekomen,
aldus dr. Wright.
Pas later in de geschiedenis van de desertie van de profeet
Jona blijkt waarom hij weigerde naar de grote stad Ninevè
te gaan. Hij wist, dat daar het kwaad zich in de meest ont
stellende vormen had geconcentreerd en hij vond dat de in
woners nu maar hun verdiende loon moesten hebben. Van
Gods liefde voor de wereld had hij nog niets begrepen. Maar
evenmin had hij er enig idee van, dat geen mens zich door op
de vlucht te slaan aan God kan onttrekken! Dat moet hem
hardhandig aan het verstand gebracht worden. In de haven
stad Jafo scheept hij zich in als betalend passagier, op weg
naar Tarsis. Hij vertelt tegen de bemanning, dat hij weg
vlucht van het aangezicht des Heren de mannen zal het
onverschillig hebben gelaten. Hij betaalt zijn passage en ver
der geen nieuws. Dat wordt allemaal anders als er een or
kaan opsteekt, terwijl Jona rustig blijft doorslapen. Dan moet
Jona meebidden om hun aller behoud, tot zijn God. De be
manning weet, dat redding slechts mogelijk is door een won
der en dat daarom de goden gunstig gestemd moeten worden.
Zij weet ook, dat er een ban ligt op het schip en dat iemand
daarvoor verantwoordelijk is. Het lot wordt geworpen: Jona
is de schuldige. En dan herinnert de bemanning zich eenklaps
zijn woorden, toen hij passage boekte. Vindt u het verhaal
misschien wat primitief, wellicht een interessant fabeltje? U
zoudt zich kunnen vergissen en op een gegeven moment tot
de ontdekking kunnen komen, dat God allerlei (soms vreem
de) middelen gebruikt om mensen tot de orde te roepen!
ham, Erie Stanley Gardner, Jack Lon
don en Alexander Poesjkin. Maar uit
die klasse vielen in 1959 o.m. de com-
munist Friedrich Engels, John Stein
beck, Mark Twain, Ernest Hemingway
ep Maxim Gorki.
William Shakespeare zakte wan zijn
128 vertalingen in 1958 af naar 90. De
communist Karl Marx en de sprookjes
schrijver Hans Christian Andersen wer
den ieder 69 maal vertaald. Beiden
werden overtroffen door Georges Sime-
non, de Franse schrijver van politiero
mans, die er 74 op zijn naam bracht.
Beperking van de verblijfsvergunningen
een pijp vol genoegen
Wie de pijp tot een van z'n goede vrienden
rekent doet dat ook met Voortrekkers -
de lichte, door-en-door rijpe tabak, die het
pijproken tot een puur genoegen maakt.
NIEMEYER garandeert de kwaliteit
De verblijfsvergunningen der bui
tenlandse studenten ln West-Duits
land zullen worden beperkt tot de
maximale duur van de studies. Bo
vendien heeft de afdeling onderwijs
van het ministerie van binnenlandse
zaken der Bondsrepubliek de lande
lijke ministeries voor culturele zaken
aangeraden in de toekomst wat min
der gul te zijn met de toelating
buitenlandse studenten en vooral
scherper te letten op hun geschikt
heid voor een nniversitaire opleiding,
aangezien er momenteel zoveel bui
tenlandse studenten op de universi
teiten zijn dat er voor de Westduit-
se studenten dikwijls geen plaats
meer is. In het zomer-semester van
1960 waren er ruim 22.000 buitenland
se studenten die in de Bondsrepu
bliek studeerden.
Steeds vaker komt het voor. dat jon
ge Westduitsers niet tot de studie aar
de universiteiten en hogescholen kun
nen worden toegelaten, omdat er geen
plaats meer is in de hoorzalen. De af
deling onderwijs van het ministerie van
binnenlandse zaken in Bonn er be
staat in de Bondsrepubliek geen fede
raal ministerie van onderwijs, kun
sten en wetenschappen omdat deze za
ken onder de z.g. „culturele souverei-
nrteit" der elf deelstaten vallen heeft
daarom de ministeries van culturele
zaken in overweging gegeven, of het niet
gewenst is, het Oostenrijkse voorbeeld
te volgen. In Oostenrijk worden
Verzamelplaats
West-Duitsland. dat bij gebrek
koloniaal verleden een soort verzai
bekken is geworden voor studenten uit
vroegere koloniën, die in het eens kolo
niserende land niet meer mogen en soms
niet meer kunnen studeren. Het meren
deel der Indonesische studenten is bij
voorbeeld na de verslechtering in de
verhouding tussen Nederland en Indo
nesië van Nederlandse naar Westduitse
universiteiten verhuisd. Bovendien gaat
West-Duitsland prat op zijn rol bij de
verlening van ontwikkelingshulp in de
vorm van opleiding van jonge mensen
uit^dejmtwjkkelingslanden. De Bondsre-
HMMI een fonds
publiek heeft door middel
Helaas gaan de afgestudeerde Afri
kaanse en Aziatische studenten heel
dikwijls niet naar hun vaderland te
rug. maar nemen in West-Duitsland
goed betaalde banen aan in de indus
trie. die schreeuwt om arbeidskrach
ten. Daardoor wordt veelal aan hei
doel der opleiding van jonge mensen
uit de ontwikkelingslanden niet beant
woord. Dit is dan ook de reden van
voorgenomen beperking
Westduitse universiteiten en hogescholen
vaak niet tot de intellektuele elite van
hun land behoren. Onder hen zijn zoons,
dochters, neven en nichten van hoge
functionarissen in hun vaderland, die
een studiebeurs in West-Duitsland kregen
hoewel ze voor de universitaire oplei
ding volstrekt niet de vereiste voorop
leiding bezitten en op de universiteiten
in hun eigen land niet zouden zijn toe
gelaten.
Geen Duits
veel gevallen ontbreekt
aan de meest elementaire kennis
Duitse taal. Door dit alles komen zij niet
door hun examen heen, wat de duur van
hun studie 'en hun oponthoud aan de uni
versiteiten verlengt.
In het zomersemester van 1960 wa
ren ongeveer 7.5 procent van alle stu
denten in West-Duitsland buitenlanders.
Hiervan bestond 14.1 procent uit Grie
ken, en verder waren er velen afkom
stig uit Iran. de Verenigde Arabische
Republiek en Amerika.
Wat de ministeries van culturele za
ken der deelstaten er misschien van
zal kunnen weerhouden het aantal
buitenlandse studenten te beperken is
het dreigement, dat de jongelui dan
ln de communistische Sowjetzone van
Duitsland hun studies zuller voortzet
ten. Daar zal men hen ongetwijfeld
met open armen ontvangen. Naar vol
doende kennis zal wel niet worden ge
vraagd, wel naar ontvankelijkheid voor
de communistische leer.
kerk in het Duitse dorp Nie-
derweisel by Bad Nauheim be
gint vandaag een feestelijke bij
eenkomst van de oudste protes
tantse ridderorden die we in
Europa nog kennen, de Johanni-
ter orden uit verschillende lan
den. Dit samenzijn is vooral be
langrijk omdat voor het eerst in
de geschiedenis sinds de orde 500
jaar geleden in verschillende de
len uiteenviel, vertegenwoordi
gers van de vier afzonderlijke
groepen een verdrag zullen on
dertekenen van wederzijdse hulp
verlening.
De koningin van Engeland en de ko
ning van Zweden zonden als hoofd van
respectievelijk de Engels anglicaanse
orde en als hoofd van de Zweedse luther
se orde vertegenwoordigers. Prins Bern-
hard, het hoofd van de Nederlandse meer
gereformeerde orde is persoonlijk aan
wezig, om het verdrag te ondertekenen.
Van Duitse zijde is aanwezig het hoofd
van de Duits-evangelische orde St. Jo-
hannis vom Spital zu Jeruzalem, prins
Wilhelm Karl von Preussen. Hij is de
vertegenwoordiger tevens van de Zwit
serse, Hongaarse en Franse orden die
samen een eenheid vormen met de Duit-
orde, die in totaal ongeveer 2500 rid
ders omvat.
Deze. orde bezit in West-Duitsland on
geveer 16 ziekenhuizen met een eigen
verpleegstercorps en organiseert ook de
Johanniter-verkeersongelukkendienst, die
op de autobanen in Duitsland grote be
kendheid heeft gekregen. Ook in Neder
land heeft onze Johanniterorde enige zie
kenhuizen.
De Johanniter-orde heeft zijn ont
staan te danken aan de eerste kruis
tocht. Toen Godfried van Bouillon in
Jeruzalem veroverde, bevond zich
daar een hospitaal dat door Italiaanse
kooplui was gesticht en waar leke-
broeders zieke pelgrims verzorgden.
Dit ziekenhuis lag bij de kerk die aan
Johannes de Doper was gewijd. Daar
aan is de naam van de orde ontleend.
Al spoedig werden ook elders in de
wereld ziekenhuizen opgericht en
groeide de kleine groep van leke-
broeders uit tot een echte ridderorde
die de verpleging in zijn vaandel had
geschreven. Later komt naast de zie-
kenhuisdienst ook de strijddienst te
gen de ongelovigen, maar in 1291 moet
de orde zich uit Israël teruglrekken.
Voor de tijd van de reformatie was
de orde reeds verdeeld over verschil
lende nationaliteiten. Toen landen over
gingen naar het protestantisme, gingen
deze ridders mee. Het gevolg was even
wel, dat in Zweden toen een lutherse,
in Engeland een Anglicaanse orde werd
gesticht.
In Nederland werd de orde weer tot
nieuw leven geroepen door Prins Hen
drik en enige Nederlandse edelen die lid
waren van de groep van Brandenburg.
Stichtingsdatum was de geboortedatum
van koningin Juliana. Na 1945 maakten
de Nederlandse Johanniters zich onaf
hankelijk van de Duitse en kwam men
tot oprichting vap een eigen Nederland
se tak, waarvan prins Bernhard in 1954
als hoofd werd geïnstalleerd. De orde
Advertentie
Maagklachten?
inde laag op de maagwand
De vrijzinnige hervormden zijn
niet enthousiast over de gewijzigde
basisformule van de Wereldraad
van Kerken. Dat blijkt duidelijk
uit een brief die het hoofdbestuur
van de Vereniging van vrijzinnige
hervormden heeft gezonden aan
het moderamen van de synode der
Hervormde Kerk. De basis wordt
daarin veroordeeld als voortge
sproten te zijn uit een fundamenta
listische bijbelbeschouwing. De
brief zegt letterlijk:
Ons hoofdbestuur heeft vastgesteld, dat
er in de kring van onze vereniging grote
verontrusting heerst over do ontworpen
wijziging van de basis-formule van dc
Wereldraad van Kerken, zoals deze in
gelegd aan dc
ar te New Delhi
de buitenlandse studenten 041 4* Hierin ligt
fundamentalistische
bijbelbeschouwing en een beperkende
dogmatische geloofsopvatting besloten,
welke naar het oordeel van het hoofd
bestuur op den duur niet oecumenisch
maar afscheidend moet werken.
Wij brengen ook daarom onze veront
rusting naar voren, omdat deze voort
komt uit de belangstelling, welke in
onze kring bestaat voor de oecumene.
In dit verband wil ons hoofdbestuur er
nog op wijzen, dat de delegatie, door
welke de Nederlandse hervormde kerk
in de assemblee te New Delhi ver
tegenwoordigd zal zijn, blijkbaar geen
ruimte laat voor het tot uitdrukking
brengen van de vrijzinnige hervormde
visie. Dit moet er wel toe leiden, dat
onmogelijk wordt gemaakt
ze belangstelling
bijdrage aan de
daadwerkelijk
te betuigen en c
werkzaamheid te
Het hoofdbestuur spreekt de wens uit,
dat met zijn bezwaren rekening zal
worden gehouden, enerzijds door een
nadere instructie aan de benoemd»
delegatie, anderzijds doordat in dc toe- Tk-ninpen van de schriive
word'iKX:Van Man,eem 4 De
formatorische zin belijden en met woord
en daad daarvan willen getuigen, te ver
enigen met het doel de mensheid te die
nen door hulpverlening aan hulpbehoe
venden.
De Johanniter-zusters en helpsters ont
vangen naast hun praktische opleiding
nog een geestelijke vorming om hen be
wust te maken waarom zu barmhartig,
heidswerk doen, n.l. uit liefde tot en ut
gehoorzaamheid aan Jezus Christus.
Vandaag ontmoeten dus de vier zelf
standige orden elkaar om tot samenwer
king te komen. Het doel is met alleen
elkaar te helpen, maar ook te komen tot
uitwisseling van gegevens.
Isaac da Costa, honderd jaar na zijn
overlijden herdacht. Uitgave G. F. Cal-
lenbach N.V.. Nijkerk.
De boerendokter. door C. Baardman.
Tweede druik. Uitgave J. N. Voorhoeve,
Den Haag.
Sylvia wordt moeder, door René Phi
lippe. Vertaling Margot Bakker. Mara-
boe-pocket. Uitgave A. W. Bruna Zoon,
Utrecht.
Bob Morane en de raketten, door Hen
ri Vernes. Vertaling T. de By. Mara-
boe-pocket. Uitgave A. W. Bruna
Zoon, Utrecht.
■De slag om Birma, door Willy Boer-
geois. Vertaling T. de By. Maraboe-poc-
ket. Uitgave A. W. Bruna Zoon,
Utrecht.
Nick Jordan contraspion, door André
Fernez. Vertaling John Hoogland. Ma-
raboe-pocket. Uitgave A. W. Bruna
Zoon, Utrecht.
Belastingaftrek door autokosten, door
H. N. J. Kuijer. Bewerking A. J. Woel-
ders. Derde druk. Uitgave Nederlandsch/
Uitgeversmaatschappij N.V.. Leiden.
Beènsnijwerk, door Bertus Hylkema.
In serie Creatieve handenarbeid. Uitga
ve J. Muusses N.V., Purmerend.
De tovertuin van de natuurkunde, door
Kenneth M. Swezey, Met foto's door de
auteur. Uitgave N.V. Standaard-Boek-
handel. Amsterdam.
Afscheid van de wapenen, door Ernest
Hemingway. Contactboekerij. Tweede
druk. Vertaling Katja Vranken. Uitga
ve Contact, Amsterdam.
De grote stille knecht, door Aar van
de Werfhorst. Pocketsalamander. Elf
de druk. Uitgave Em. Querido N.V., Am
sterdam.
Goede Donderdag, door John Steinbeck.
Pocketsalamander. Tweede druk. Verta
ling E. D. Kunzli-Boissevain. Uitgave
Em. Querido N.V.. Amsterdam.
Schaduw der bergen, door Anthonie
Donker. Pocketsalamander. Vierde druk.
Uitgave Em. Querido N.V., Amsterdam.
De moord op Arend Zwigt, door Al
fred Kossmann. Tweede druk. Uitgave
Em. Querido N.V., Amsterdam
De wereld gaat aan vlijt ten onder,
door Max Dendermonde. Pocketsala
mander. Negende druk. Uitgave Em.
Querido N.V.. Amsterdam.
Vergeten straat, door Louis Paul
Boon. Pocketsalamander. Tweede druk.
Uitgave Em. Querido N.V.. Amster-
Ziin laatste schot, door José Giovan
ni. Vertaling Pierre H. Dubois. Uitga
ve N.V. Nijgh Van Ditmar, 's-Gra-
venhage-Rotterdam.
Tweemaal vermoord, door Michel Le
brun. Vertaling E. Kruse. Uitgave N.V.
Nijgh Van Ditmar, 's-Gravenhage-
Rotterdam.
Twee regimenten, één 'neer. door prof.
dr. J. van den Berg. inaugurele rede
V.U. Uitgave J. H. Kok N.V.. Kampen.
H. ten Brink N.V.. Amsterdam-Meppol.
Diamanten in de Mato Grosso, door
Armstrong Sperry. Kern-pocket voor de
jeugd. Vertaling ir. P. Telder. Uitgave
H. ten Brink N.V., Amsterdam-Meppel.
Een vakantie vol avontuur, door Irm-
gard Laarmann. Kern-pocket voor de
jeugd. Vertaling Wijmie Fijn van Draat.
Uitgave H. ten Brink N.V.. Amsterdam-
Meppel.
Black de zwarte hengst en Satan, en
De zoon van Black de zwarte hengst,
door Walter Farley. Zwarte Hengst-
reeks. Vertaling Nini Brunt. Uitgave H.
ten Brink N.V,. Amsterdam-Meppel.
Einsam und doch nicht allein. door
Wilhelmina. Uitgave Evangelische»
Verlagswerk, Postfach 927, Stuttgart.
Sesam, nieuwe geïllustreerde wereld
geschiedenis, zevende en achtste deel.
Uitgave Bosch Keuning N V.. Baarn,
De zonderlinge geschiedenis van dr.
Jekyll en mr. Hyde, door R. L. Steven
son. Vertaling S. Vestdijk. Tweede druk.
Contactboekerij. Uitgave Contact, Am
sterdam.
Loki de wolf. door C. Bernard Rut-
ley. Vertaling o.l.v. Rina Marsman. Uit
gave N.V. De Verkenner, Baarn.
Fulgor de steenarend, door Cecilia
Knowles. Vertaling o.l.v. Rina Mars
man. Uitgave N.V. De Verkenner,
Baarn.
Fleet het hert. donr C. Bernard Rut-
ley. Vertaling o.l.v. Rina Marsman. Uit
gave N.V. De Verkenner. Baarn.
Ra.ia de olifant, door C. Bernard Rut-
ley. Vertaling o.l.v. Rina Marsman. Uit
gave N.V. De Verkenner. Baarn.
Zonen van God, door Gwyn Griffin.
Fontein-boekerij. Vertaling David Brisk.
Uitgave De Fontein. Utrecht.
De zaak A D door Ernst von Salo
mon. Fontein-boekerij. Vertaling Vic.
Staling. Uitgave De Fontein. Utrecht.
Olie voor China's lampen, door Alice
Tisdale Hobart. Vertaling J Maschmeij-
er-Buekers. Achtste druk. Uitgave Ser-
vire. Den Haag
Wentelende wieten. door Stuart Cloete.
Vertaling J. Masc^meiier-Buck-rs. Vier!
de druk. Uitgave Servire, Den Haag.
De babysitters van d« murine, doof
Anthony Thorne. Vertaling A. J. Gaas-
Servire.
J. Retera. Met
Uitgave
Does N.V»
