y
mm*
dokter regan
1
«s ,5
w
m t
m m
w m
m te - s
m m K
Moeder Johanna van de Engelen
beste film van Film week
Weer veel vertraging
in treinenloop
Schrijnend pleidooi
voor spijtoptanten
D
Omvangrijke fraude in
zegelkantoor ontdekt
MAANDAG 12 JUNI 1961
Dam.vraag 10 5
(Eerste publicatie)
m
IsBf«Bm jBW#
j mm m
Zwart: 7, 9, 10, 12, 14, 16. 18, 31, 37.
Wit: 19. 21, 23, 25, 28, 29. 40. 47.
Een stuk keert even want de
tocht gaat verder op z'n basis te
rug. Wat deze uitspraak betekent zal
u bij het oplossen wel duidelyk wor-
Opgave: wit speelt en wint.
Schaak-vraag 105
Het eindspel van de heren dr. G.
Grzeban en A. Hildebrand had de
volgende stand:
Wit: Ke2. Th2, La3, pi b4.
Zwart: Kg3, Tc3, Lhl, pi h3.
Wit speelt en maakt remise was de
opgave en het is duidelijk dat men er
met een „gewone" zet niet komt.
Slaat wit bv. op hl, dan is hij al gauw
I machteloos tegen de promoverende
zwarte h-pion. Tf2 faalt eveneens op
Tc2t.
Zie nu de fraaie oplossing: 1. La3
b2! (beide torens staan nu aangeval
len waardoor zwarts antwoord wordt
afgedwongen), Tc3—c2t; 2. Ke2dl!
(Op Kfl volgt 2Lg2t en zwart
wint), Tc2xh2; 3. Lb2—e5t, Kg3—g2
(de toren moet gedekt blijven anders
slaat wit en geeft later zyn loper voor
de pion); 4. Kdl—el!, Kg2—gl; 5.
lLe5d4t, Kglg2; 6. Ld4—e5 en re-
imise door herhaling van zetten. Een
werkelijk bijzondere slotstelling!
Bridge
De oplossing van het 4 schoppenspel
van gisteren is als volgt:
Zuid neemt in slag 3 met harten
boer en incasseert vervolgens harten-
|aas. Daar West heeft geopend en reeds
schoppenaas-heer heeft getoond, moet
Zuid de West-speler bovendien taxe-
j ren op klaveraas-boer en ruitenvrouw!
De aangewezen speelwijze is nu: in
slag 5 klaverheer spelen!
Hiermede moet Zuid de suggestie
geven, dat. hij in klaveren vrouw-10
|derde heert, iri 'welk gè^ar West niet
mag nemen, daar dan -zowel klaveren
ials ruiten naspelen funest zou zyn.
Duikt West klaverheer, zo is de list
gelukt en het spel gewonnen. Op dat
moment is de situatie namelijk als
volgt:
10 9 8
9 V
AH3
7
V
C? H
O B 6 5 2
V
Zuid speelt nu klaveren na. waarop
West of ruiten of klaveren (in dub-
bele renonce) moet spelen en het spel
is niet meer te verliezen.
Natuurlijk kan het contract down,
als West klaverheer direct neemt en
klaveren terugspeelt, maar u heeft
met genoemde speelwijze een goede
kans om het spel te maken.
Jack Diamond
Kruiswoordpuzzel
zonder zwart
23456789
Horizontaal: 1. pet (Vlaams) gem.
in Utrecht; 2. een borrel aan boord
jongensnaam: 3. waterketel (Z.N.)
tor; 4. oud gewicht (afk.) muziek
noot tijdrekening voornaam
woord; 5. gelijk stapelmeter (afk.)
voorvoegsel; 6. oningewijde zijde
van het voorhoofd; 7. gem. in Gelder
land bekende afkorting soort
onderwijs (afk.); 8. zoon van Jacob
opschrift ener enveloppe; 9. oude
inhoudsmaat (afk.) maanstand
Spaans rijpaard.
Verticaal: 1. mijnwerker beet;
2. metaalsoort hooggelegen droge
zandgrond; 3. geurigheid nobel; 4.
klasse (afk.) meisjesnaam bede
huis; 5. gem. in N.-Brabant klap;
6. water in N.-Brabant glyvoertuig;
7. was een landvoogd der Nederlan
den gem. in Utrecht; 8. buiten
haven uitgestorven vogelsoort
water in Zuid-Holland; 9. Europeanen
stijl van een deur.
OPLOSSING VORIGE PUZZEL
sLagAder
grEns Steen
tegEn sPoed
dooRvoErrecht
onDer Richt
kAntEloep
geMeeNschap
De plaatsen zijn: LEERDAM-ASPE-
REN.
Het achttienjarige Enschedese meisje
Withelmina Margaretha van Dijk is sinds
donderdag spoorloos. De commissaris van
politie heeft haar opsporing verzocht.
De laatste loodjes van Arnhem
yo IS DAN ZATERDAGAVOND met een overladen filmprogramma en
daarna een grootscheepse receptie een einde gekomen aan de Vierde
Internationale Filmweek te Arnhem. Dr. J. Hulsker had een zeer belang
rijke prijs uit te reiken en enige belangrijke eervolle vermeldingen, n.l.
De Staatsprijs Filmkunst 1961, welke werd toegekend aan George R. Slui-
zer voor zijn boeiende documentaire „De Lage Landen", de strijd van
de Nederlanden door de eeuwen heen tegen het water. De eervolle ver
meldingen gingen naar Louis A. van Gasteren voor zijn korte speelfilm
„Het Huis" en naar Kees Brusse voor zijn Pro Juventute-film „Het Ge
rucht", beide werken met grote beloften.
De voorzitter van de Ned. Bioscoop
bond. de heer Joh. Miedema uit Sneek,
reikte de Zilveren Roos uit aan de beste
i-oorlogse Nederlandse speelfilm, ie
weten ,,Het Mes" van Fons Rademakers
(regisseur) en mr. J. André (producent)
Burgemeester Matser van Arnhem re
gisseerde zijn dankbaar slotwoord zo,
dat klokslag twaalf uur het einde kwam
het officiële gedeelte van deze
Filmweek.
De film van de slotavond was „Zater
dagavond Zondagmorgen" van de En
gelse cineast van documentaires Karei
Reizs. Een goed gebouwde film. die het
probleem van de juiste vrije tijdsbe
steding voor de jonge Engelse industrie-
arbeider behandelt.
Jeugdprijzen
's Middags waren door prof. dr. Ph. J.
Ideilburg de prijzen van de door liet Ned.
Filminstituut uitgeschreven scenario
wedstrijd voor de middelbare school
jeugd uitgereikt. Er waren liefst 147
scenario's ingezonden, waarvan er drie
prijzen gingen naar de leeftijdsgroep
onder de 16 (tweede prijs in deze cate
gorie voor Carolien van Holk te Oegst-
geest); drie naar de leeftijdsgroep boven
de 16 (eervolle vermelding in deze cate
gorie voor Eddy de Voogd uit Den Haag);
voorts een groepsprijs, waarvan de
eerste in de wacht werd gesleept door
Hans Korteweg en Peter Schröder uit
Den Haag.
Vertoond werd de op de filmband op
genomen Gustaf Gründgens-enscenering
Goethe's „Faust". Met in de hoofd
rollen Will Quadflieg (Faust), Gustaf
Gründgens (Mephisto), Ella Büchi (Gret-
chen) en Elisabeth Flickenschildt (Mar
tha). Dit is niet een verfilming van de
„Faust", maar bedoeld als een filmische
vastlegging van de opvoering van
Goethe's werk door het Deutsche Schau-
spielhaus in Hamburg. Zoals men de ge
sproken tekst op de plaat of de band
vastl:gt, legde men hier het acteren
op de filmband vast. Voor instructie- en
onderwijsdoeleinden uitnemend geschikt
Het is te hopen, dat van deze film een
i-uitvoering komt, zodat middel
bare scholen zich deze kunnen aanschaf-
n en voor de Duitse literatuurles kun-
m vertonen.
De middag tevoren was er een „lieve"
film vertoond over het rassenprobleem
in Amerika: „A raisin in the sun" met
uitnemende acteercreaties o.a. van Sid
ney Poitier als de opstandige jonge neger
Claudia McNeil als zijn verstandige
moeder. Een film, die net iets te goed
aardig is om echt te schijnen, maar toch
voldoende de moeilijkheden van een
negerfamilie in een blanke omgeving aan
de orde stelt om over het hoofd gezien
te worden. Inmiddels is deze film reeds
hier en daar in roulatie gegaan.
Moeder Johanna
r\E ARNHEMSE FILMWEEK heeft elf
speelfilms vertoond (met de Indiase
film ,,Twee ogen, twaalf handen", die
voor de Katholieke Filmactie draaide
zelf 12), maar de enige film, die werke
lijk de gemoederen verhitte cn tot hef
tige discussies aanleiding gaf, was de
Poolse film „Moeder Johanna van de
Engelen". Een film, die het doorpraten
volkomen waard is, temeer omdat hij
godsdienstig onderwerp aansnijdt. De
religie is in onze moderne wereld lang
niet dood. Integendeel, goed beschouwd
vormt zij nog de enige zaak, waarvoor
erkelijk in vuur en vlam kan
raken. Dat had u vrijdagavond in de
foyer van he Arnhemse Rembrandt-
theater kunnen bemerken, waar enige
paters en andere geïnteresseerden hart
stochtelijk het voor en tegen lieten horen.
met deze film iets aan de hand:
de Poolse kardinaal heeft zich fel tegen
haar verzet, evenals de Osservatore
Romano. Men ziet er (en wellicht niet
ten onrechte) een achterbakse commu
nistische aanval op de Roomse kerk in
Als communisten zich ineens zo geroe
pen voelen de toestanden in een katho
liek nonnenklooster te verfilmen, moet
uiteraard op zijn hoede zijn. Dat
doen zij niet zomaar.
alles wordt heel „historisch", en
zonder propagandistische slogans opge
diend, maar schuilen er (voor ons Wes
terse niet-katholleken wel zeer ver
scholen) addertjes onder het gras?
Ik kan er niet zo dadelijk „nee" op zeg-
Smolensk) doen zich in de 17e eeuw
vreemde verschijnselen voor. Moeder
Johanna getuigt, dat zij en haar 18 non
nen voortdurend door zeven duivelen
bezeten worden. De zustertjes geven zich
dan over aan schandelijke dingen,
nee, zij zelf doen dat niet. maar die dui
vels, die in hen zijn gevaren verleiden
hen daartoe. Reeds zijn er vier priesters
gekomen om de duivelen te bezweren
(exorceren), maar het wordt van kwaad
tot erger. De dagelijkse exorcitiepogln-
gen in de kloosterkapel worden tot een
kijkspel voor de dorpsbewoners: de
priesters prevelen hun latijnse bezwe
ringen en de zusters rollen en krinke
len over de grond, schreeuwen gods
lasterlijke dingen
gevoel voor de mystieke sfeer van Oost-
Europa. Er zit achter deze film meer,
dan ik met mijn gebrekkige kennis van
de Oost-europese gedachtenwereld kan
begrijpen. In het Russische christendom
(en in deze film is meer sprake van het
Russische dan van het Westerse christen
dom) zitten deze mystieke elementen
Het gesprek met de rabbi (die fout van
de regisseur in een niet-Hebreeuws boek
zit te lezen!) heeft onmiskenbaar Chas
sidische elementen. Zonder een gedetail
leerde kennis van het Oosterse christen
dom blijft deze film een mysterie en
blijft het voor onze Westerse begrippen
ook verborgen, waarom de Poolse kar
dinaal zo fel tegen is. Zijn de exorcis-
tische praktijken, die in het Westen
reeds lang tot het verleden behoren, nu
nog in Polen gangbaar? Het zijn vraag-
Geen vraagteken echter is afgezien
van dit alles, de gedachte, dat slechts
een absoluut offer de Duivel verdrijven
kan. Pater Suryn laat zich terwille van
zijn zusters in het geloof van Christus
verbannen. Heeft de Apostel Paulus
dit in een geheel ander verband ook
niet gezegd in Romeinen 93 ik zou
zelf wel wensen van Christus verbannen
luchtige handelingen, hoewel deze
niet in de film worden getoond. Wat
men wel te zien krijgt zijn hysterische
aanvallen, tot zelfs de z.g. „hysterische
boog" toe. Voor ons is het duidelijk, dat
de nonnen aan hysterie lijden; voor de
toenmalige Polen echter (en misschien
ook voor de tegenwoordige? zijn
dit aanvallen van de duivels, die met
gebeden, vasten en boetedoeningen moe
ten worden uitgedreven. Reeds is de
dorpspastoor ten slachtoffer gevallen aan
dit duivelswerk en mee gaan doen en
daarom levend verbrand. Niets echter
helpt. Het kwaad wordt steeds erger en
het klooster gaat reeds nieuwsgierigen
van heinde en verre trekken. Dan wordt
de vrome pater Suryn gezonden een
grootsscheepse aanval op Satan te on
dernemen. Helaas, ook pater Suryj\4tan
hier geen orde scheppen. Hij oefent da
gelijks in afzondering met Moeder-Jo
hanna, de hoofdbezetene, in gebed en ge
seling. Hij ziet (zeer juist) dat afzonde
ring veel tenn goede kan keren, want in
de „vertoningen" ziet hij veel trots:
Moeder Johanna coquetteert met haar
bezetenheid. Zij bekent de pater, dat
zij zo graag een „heilige" zou zijn, maar
daartoe onmachtig is en nu zelfs maar
wil capituleren voor de duivels.
Pater Suryn, ten einde raad gaat de
rabbi van het dorp consulteren, maar
deze kan hem ook niet helpen. Hij zegt
echter iets. dat grote indruk maakt op
de pater: „Alles wat er in de wereld ge
schiedt, heeft te maken met de liefde,
en de liefde is zo sterk als de dood"
Dit doet de pater besluiten Moeder
Johanna te redden door de liefde; zo
absoluut en volstrekt, dat de duivelen
haar verlaten en van hemzelf bezit zul
len nemen. In de nacht dood hij twee
doodonschuldige staljongens inhun
slaap. Nu weet hij zeker, dat de duivels
hem in hun bezit hebben genomen en
Moeder Johanna en haar nonnen ver
laten hebben. Hij brengt het offer van
zijn ziel, opdat Moeder Johanna een
„heilige" kan worden. Een zuster, die
het klooster verlaten heeft om zich te
laten verleiden door een edelman, maar
door deze verlaten wordt, wordt door
hem berouwvol- naar het klooster te
ruggezonden, om Moeder Johanna te
laten weten, dat hij haar ten dode heeft
bemind, opdat zij door zijn offer van de
duivels zou worden bevrijd.
Het eeuwige offer
Pater Suryn en Moeder Johanna
in de Poolse film. „Moeder Jo
hanna van de Engelen".
Ik weet niet of regisseur Jcrzy Ka-
walerowicz wel eens met vrucht de cate
chisatie heeft gevolgd. Zou hem dan
nooit geleerd zijn, dat het Evangelie ons
zegt, dat eens en voor altijd onze enige
Hogepriester hèt volmaakte offer heeft
gebracht voor hen. die in de macht van
Satan zijn? Is deze kerngedachte van het
Evangelie in het katholieke Polen zo
volkomen onbekend? Aan deze film zou
men het zeggen, want noch de exor-
cerende priesters brengen deze troost
gepijnigde vrouwenzielen, noch ook
zinspeelt de regisseur erop met maar
één-woord, of maar één. verwijzing. Moe
der Johanna wil een „heilige" worden
In i
- afgelegen nonnenklooster
Oost-Polen (tegenwoordig Rusland* I
Echtpaar gewond
in Frankrijk
Bij een ernstig auto-ongeluk in Lan
Celle sur Loire, Frankrijk, dat aan een
40-jarige Fransman cn zijn 37-jarige echt
genote het leven heeft gekost, zijn de
59-jarige fabrikant, de heer W. H. Nye
en zijn echtgenote uit Rosendaal, zeer
ernstig gewond. Zij zijn beiden in het
ziekenhuis in Cosne sur Loire opgeno
men. De auto bestuurd door de Frans
man kwam frontaal in botsing met de
auto van het echtpaar.
In Harderwijk is een bestelauto,
bestuurd door J. van S. uit Harderwijk,
in botsing gekomen met de scooterrij
der H. P. uit Maarszen. De 66-jarige
duo-rijdster, mevrouw M v. d. B.-van
den B. uit Nieuweramstel was op slag
dood. De 57-jarige H.P. moest met zeer
ernstige verwondingen in een zieken
huis worden opgenomen.
De 38-jarige wielrijder M. Smul
ders uit Geldrop die sinds verleden
week zondag werd vermist, blijkt nu te
zijn verdronken. Zijn stoffelijk over
schot werd uit het kanaal onder Mierloo
opgehaald. Het slachtoffer was gehuwd
en vader van zeven kinderen.
In een ziekenhuis te Oss is zaterdag
de twintigjarige dienstplichtig soldaat J.
Peeters uit Venlo overleden aan de ge
volgen van een ongeval dat hem daags
tevoren overkwam toen hij klem gere
den werd door een militaire vrachtwa
gen.
Op de Weteringschans in Amster
dam is zondagmorgen een auto, bestuurd
door de 44-jarige A. S. uit Amsterdam
door onbekende oorzaak tegen een boom
gereden. Een passagier, de 46-jarige S.
v. d. Meerd uit Amsterdam, was op slag
dood. De bestuurder werd ernstig ge-
wond.
Vliegtuigraketten zoek
Vrijdagmiddag om ongeveer twee uur
heeft een straaljager van de vliegbasis
Volkel tussen Vlieland en de Vliegbasis
Leeuwarden twee raketten verloren. De
vlieger had de opdracht om met deze
raketten een oefenaanval op een doel op
Vlieland uit te voeren. Het afwerpsysteem
werkte niet, waarop de vlieger besloot op
de vliegbasis Leeuwarden te landen.
Op de terugvlucht zijn de raketten ge
vallen. De juiste plaats is niet bekend,
maar vermoedelijk liggen de raketten er
gens in de omgeving van Berlikum.
en pater Suryn wil haar met eigen offer
verlossen en geen van hen beiden, nog
Iemand anders in deze film zegt het
klaar en duidelijk en nuchter met de
Hebreeënbrief, dat het offer van Chris
tus ons „heiligt", èn verlost voor alle
eeuwigheid.
En toch was deze PooLse film de
enige belangrijke film van de hele
Filmweek. Belangrijk, juist omdat
hij de vragen van liefde, dood, offer
en Eeuwigheid aan de orde stelt,
xljjiet in het afzichtelijke caricatuur
van het ware christendom.
De Arnhemse Filmwfeek heeft
helaas niet veel bijzonders te zien
gegeven, maar voor ..Moeder Jo
hanna van de Engelen" zijn wij toch
dankbaar en voor de rest hopen wij
op een volgende keer beter, naar
vorm en inhoud. In ieder geval: de
organisatoren hebben hun best ge
daan en dat de jury op de interna
tionale filmmarkt niets beters heeft
kunnen vinden, och misschien
ligt dat wel aan de jury, of aan de
markt of aan beide tegelijk. Niet
wanhopen, dapper doorgaan, blijft
daarom het devies.
Ev. Grolle
Ook zaterdag is het treinverkeer
weer gekenmerkt door grote vertra
gingen. Vooral later op dc dag waren
ze niet gering. Het gevolg hiervan
was dat slechts zevenendertig procent
van alle treinen op tijd reed. Bij acht
entwintig procent traden vertragingen
op van écn tot vier minuten, bij twin
tig procent van vier tot tien minuten,
bij dertien proeent van tien tot vijf
entwintig minuten en bij twee pro
cent van meer dan vijfentwintig mi
's Avonds tussen zes uur en half tien
had men te kampen met een dubbele
diraadbreuk tussen Baexem en Heijthuy-
sen. Op de lijnen van Rotterdam en
sterdam naar het oosten en noorden
kwamen zaterdag vertragingen voor
gemiddeld tien minuten. De Benelux-
trein AmsterdamRoosendaal had
maal een vertraging van negen en
keer van éénentwintig minuten. Tussen
Amsterdam en ArnhemNijmegen en
op de lijn Den HaagUtrechtDen
Bosch ging aanvankelijk alles goed, maar
Later traden 'vertragingen van vijf tot
tien minuten op.
Over het treinverkeer van gisteren
was men bij de Spoorwegen beter tevre
den. Dat tot vier uur kwalificeerde men
als redelijk, al waren enkele treinen veel
over tijd. Op de lijnen van Leeuwarden
a Groningen via Zwolle naar Amster
dam kwam een trein negentien minuten
te laat en door een defect kreeg een
trein uit Amsterdam en bestemd voor
Eindhoven een vertraging van een
kwartier. Tussen Nijmegen en Eindho-
was een trein dertien minuten over
tijd op de plaats van bestemming.
Verder kwamen er vrij aanzienlijke
vertraging voor in de late avonduren,
die voor een deel te wijten waren aan
het grote aantal reizigers en het inleg-
van militaire treinen.
NCRV bracht „de zaak Kar paan'
(Van een onzer redacteurem)
schuilt zich achter de richtlijnen, ach
ter de minister. „De volbloed-Hollander
,E NCRV heeft de Nederlandse is nog maar al te graag geneigd te den-
televisie-kijkers zondagavond mfotter "ia en de slechte
«.wv «tementen geven de toon aan,'* consta-
met de neus op een schrijnend pro- Sonj8 Blj de duizenden
bleem gedrukt: het onrustbarende aanvragen, ligt ook het „dossier Kar-
vrraagstuk der spijtoptanten. Aan de paan*-. Jan Karpaan is een Nederlands#
hand van waar gebeurde en nog JowKn, <he aun oudere in «n Jappen-
v-j kamp v*rloor, by een Nederlands gezin
dagelijks gebeurende ferten had dj, visum
auteur Hans Keuls een spel ge- kr&eg -toen
schreven, dat door zijn indringend- dit tijd af
heid het karakter
gezin repatrieerde. Van
geschuwde paria
een spel ver- geworden, een bedelaar met een blanke
loor. De K-ffiguren werfen met ge-
speeld, maar door Kees van Lange-
raad gepresenteerd
haar jeugdliefde toe-
de kijkers, lating te bereiken. Als die eindelijk :n
zicht schijnt te zijn. is het te laat, want
Jan Karpaan heeft een einde aan zij a
leven gemaakt.
De acteurs en actrices, die de figuren
uit dit stuk hebben gelezen, leverden
uitstekend werk. zy brachten deze tra-
werd het systeem van glsche werkelijkheid zonder vals pathos
beè het werd er alles
Daaihij^WP- -
„reading" (het lezen van de tekst) JJJ? m,L™ l„Ur»kwrtk.ud„
gevolgd en zo werd in dit program- schrijnender door.
ma een warm (en hopelijk ook nut- In jvspr.k. dat op bet spel vols.
tig) pleidooi gevoerd voor de toe- de, hebben Kamerleden, leden van het
lating van de naar schatting nog
12.000 Indische Nederfamders, die
in Indonesië op een visum voor
Nederland wachten en die intussen
WEERSTAND
Mejuffrouw mr. Ten Broecke Hoek-
op een onvoorstelbare wijze aan ^a <V.VJ3.) voerde aan. dat de request -
rassen-discriminatie ten prooi zijn. vorm, waarin de aanvragen moeten
Presentator Van Langeraad kwam in wonden gesteld heel de menselijke nood
rijn iriloidiug nog eens in bet kort tenij m«t voWoendo tanllto utttaman.
veibetoring. Dat verwek werd niet in. ons land n.et vendee kan komen dan
-~'n 2000 spijtoptanten per jaar. Maar
regering blijft weerstand bieden.
gewilligd.
Wat zijn eigendyk spijtoptanten? Het
zijn die Nederlanders, welke bij du tagen de landpunten
soevereiniteitsoverdracht de Indonesi- j
sdhe nationaliteit aannamen en die
daarna spijt kregen van deze optie.
GEEN VISUM
alle democra-
tisrtie partijen."
Mr. H. Algra (Eerste Kamerlid voor
de A.R. party) zei het zo:
„Dit stuk was nog maar In zeer be-
perkte mate een Illustratie van de el-
De .zaak Karpaan' handelde over Z
u te™ lende der Indische Nederlanders. Zij
twee van die 12.000 gevallen. Dit wat in
het kort het verhaal: Sonja van Duyn hebben deetyds buiten hun eigen schuld
"woont bij haar grootmoeder in Den de Indonesische nationaliteit onder
Haag. Zij is de enige van het gezin druk gekozen. En door de schuld van
Van Duyn, die Nederland heeft kunnen Nederland verkommeren zy nu",
bereiken. Haar vader, een KPM-em-
ployé, die in Indonesië geboren werd
en haar moeder, Mi
haar zusje en broertje, kunnen als ge
zin geen visum voor het vaderland kr\j.
het
Op verzoek van dc KPM.leiding heeft
Van Duyn destijds de Indonesische na
tionaliteit gekozen, omdat het zakelijk-
J.SWT.T. W.,. „De. h':1 be8lUl"
Nederlandse, en Nassi-comité leverden eveneens hun
commentaar. De voorzitter prof. mr
W. L. G. Lemaire wees er op, dat de tijd
hier een by zonder belangrijke factor is.
Als er oiet snel wordt gehandeld, kan
het voor velen te laat zijn.
Auteur Tjalie Robinson verklaarde,
de hoogleraar prof. dr. H.
Men verwachtte dat de Unie een blij- "*audet zei: „A! ..mand in het water
tiende samenwerking tussen Nederland ligt, vraag je toch niet: icun je je wel
en Indonesië tot gevolg zou hebben. Het aanpassen als je weer op de wal staat?
pakte anders uit en Van Duyn en vele Dit sloeg dus op de assimHoorbaarheid
duizenden andere Indische Neder Urn- in de Nederlandse samenleving, praar-
ders kregen spijt. Maar de aanvragen van de aanvragers blijk moeten geven.
voor een visum komen terecht bij de T
Ncdorlantoc vreemdelingenpolitie, dl. t,„Ue a, richU|)m
(geheime) nchtlunpn Iteetl voor het al voor d„ (bewerkende) ambtenaren b(|
dan nut toelaten. Justitie verkeerd zyn en dat voor de
Van Duyn b(ju. wordt geweigerd. 12.000 spytoptanten dc woorden van toe-
Waarom? Zijn dochter Sonja probeert passing moeten zyn, die HAL de Ko-
dat uit te zoeken door een relatie aan ningln tot een terugkerende groep in
te knopen met de man, die de richt- 1958 sprak: „U bent hier welkom, als
lijnen hanteert: de politieman Andersen, kinderen van ons gezin."
H(j zegt dit: „Nederland is overbevolkt.
We moedigen emigratie aan. We zitten
bier niet om voor Sinterklaas te spt-
Maar hy kent de nood niet wan de
12 000 mensen, die in Indonesië op be
vrijding uit hun ellende wachten.
HARTELOOS
vanavond
0 Na het journaal komt vanavond de
KRO op het scherm met een film over
Dit zegt Sonja: „Het ambtelijk appa- Azië. Daarna presenteert Fred Rom-
raat is te traag en te harteloos. Jullie bouts de „Music Box" cn om tien over
hebben twee jaar nodig om levensgc- half tien voeren de eindexamen-kandi-
vaar vast te stellen." Andersen
Vijf ambtenaren in arrest
(Van een onzer verslaggevers)
DE DIENST van 's Rijks Belastin
gen te Rotterdamheeft in het
zegelkantoor aan de Puntegaalstraat
een zeer omvangrijke fraude ontdekt.
27
Ten slotte was het allemaal onvermijdelijk.
Heel zijn verdere leven lang wist hij dat de
drang van binnenuit was gekomen. Misschien had
het iets gemeen met een opstand; was het een
oproer dat zich in hem voltrok tegen de té kunst
matige en onpersoonlijke leefwijze van deze twee
jaren. Een ziekenhuis had iets gemeen met een
klooster: het eigen hart, de eigen geest, werd
hier het zwijgen opgelegd door de wetten van de
éne die hier heerste: de geneeskunde.
Niemand kon hier langere tijd werken, zonder
dat zijn polsslag zich naar systolen en diastolen
ging regelen en er weldra niets meer in te be
speuren viel van zachtheid of medelijden of van
vreugde in het brengen van genezing. De patiënt
weer de deur uit te werken dat was alles wat
er hier werd beoogd. Velen waren hier blind
voor wat er in andermans ogen te lezen viel aan
honger naar genegenheid en medeleven: blind
voor zonneschijn de kankercel te ontdekken,
scheen hun heel wat belangwekkender. Wonden
werden dichtgenaaid of bepleisterd, gezwellen
weggesneden, maar daarbij werd cr te weinig
aan gedacht dat er mensen werden behandeld.
De verpleegsters met hun opgezwollen enkels en
donkere kringen van uitputting onder de ogen.
werden hier te vaak alleen maar als een soort
materiaal beschouwd. Doelmatigheid, dat was
alles waarop werd gelet. Die gedragslijn stond
immers ook met reuzeletters in de leerboeken
voor geneeskunde geschreven en alleen sentimen
tele idioten als Adam Regan kwamen er tegen in
opstand. Alleen maar zo'n teerhartige slungel als
Adam, zou iets in zijn knoken voelen tintelen als
de beroemde chirurg J. Stanley Feil woedend
„Mac!" riep, telkens als die man de vrouw toe
snauwde die hij eens moest hebben bemind. Waar
Adam haar ook zag, altyd was Ellen McCarty
even levendig, hulpvaardig en vlug. Zij was be
heerst vriendelijk, maar buiten hun diensttijd
was zij uiterst gereserveerd. Ogenschijnlijk had
'zij alles vergeten wat er tussen hen was voorge-
door
Helen Topping Miller
vallen. Adam betrapte er zich op, dat hy te zeer
op haar lette. Hij haatte haar nederige houding
en zon op middelen om haar naar voren te bren
gen en te verdedigen, maar er deed zich geen voor.
Gedurende de laatste maand van zyn verblijf
in het ziekenhuis werd hij naar een andere af
deling overgeplaatst. De hart- en bloedvatenspe
cialist met wie hy daar samenwerkte, snauwde
„Alles wat u hier leert, dokter Regan, heeft u
nodig om toestemming tot uitoefening van een
praktijk te kunnen krijgen, maar u zult later uw
hartpatiënten of de mensen wier bloedvaten niet
in orde zijn, wel altijd naar een specialist sturen",
zei dokter Peters.
Hij gaf er zich rekenschap van, dat hij Mac
miste. Niemand hielp hem meer om zich te kle
den of sprak hem bemoedigend toe.
Van tijd tot tijd zag hij Stanley Fell met zyn
air door de gangen lopen; er hing altijd een ether-
luchtje om de beroemde chirurg heen. Fell had nu
Reinbeck helemaal in beslag genomen: iedere
avond kwam die dikkerd met zweetsokken en
totaal afgejakkerd naar het kamertje dat hij met
Adam deelde. Daar viel hij dan onmiddellijk op
bed en deed niets anders meer dan schelden. Nu
eens was het over het inspannende werk, dan
weer over Feil. „Feil steekt driehonderd dollar
in zijn zak en ik knap de vuiligheid op". „Wist
je dat je corpulente patiënt Cooper vandaag uit
het ziekenhuis werd ontslagen?" vroeg hij op een
keer. „Hy vroeg nog naar jou." Reinbeck was
nog steeds het lopende nieuwsblad van het huis.
„Zoals J. Stanley het nu aanlegt", zei hij op
zekere dag, „loopt het mis met hem vóór het gaat
vriezen. Als er wind komt waait hij uit zijn
hemd, let maar eens op mijn woorden. Toch heb
ik zelf ook een paar aandeeltjes gekocht. Ja, ik
ben ook al zo'n smerige kapitalist geworden. Wat
ik van plan ben? vraag je. Misschien kan ik m«
toch nog eens ergens als chirurg inkopen. Ten
minste als mijn ouwe heer met ping-ping over
de brug wil komen. Waarom zou je niet met me
meegaan?"
„Ik heb geen ouwe heer en geen ping-ping,"
zei Adam. „Bovendien, als ik nog eens ergens
heen zou kunnen gaan. dan zou ik nog epidemio
logie willen studeren. Daar, waar ik naar toe ga,
zal ik heel wat met epidemieën te maken heb
ben malaria, tyfus noem maar op."
„Je bent dus nog altijd van plan dokter met
oaard en wagen te worden?"
Adam grinnikte. ..Ik hoorde van thuis, dat ze
nog steeds een paard hebben. Maar zoals de we
gen daar zijn, mag ik blij zijn als Old Blue nog
een zadel kan dragen."
„Voor drie dollar die jy in een winternacht met
natte sneeuw daarginds zult verdienen, krijgt
J. Stanley er honderdvijftig in drie uur. Misschien
wil je zelfs die drie dollar niet eens, als het een
of ander jochie met gaten in de schoenen je komt
halen. Je moest je eigen kop eens in dat hersen
onderzoekmachientje van dokter Peters steken
ik geloof dat de grafiek op één lange naïeve leeg
te zou wijzen, op een holte, daar waar je verstand
behoorde te zitten", teemde Reinbeck. „Waarom
wil je toch zo graag martelaar zijn, Adam? Heb
je een gelofte afgelegd?"
(Wordt vervolgd.)
Korte tijd, nadat de directie bij de
politie aangifte had gedaan, arres
teerde de recherche van het bureau
Marconiplein vijf van de zeven amb
tenaren. die in het zegelkantoor
werkzaam zijn.
Eind vorige week kwam de fraude aan
het licht. Onder leiding van hoofdinspec
teur W. J. v. d. Kroef begonnen recher-
ehcurs onmiddellijk met een diepgaand
onderzoek, dat zaterdagmiddag resulteer
de In de aanhouding van vijf ambtena
ren. Op welke wijze de fraude is ge
pleegd en welk bedrag er mee is ge
moeid, is op het ogeniblik nog nipt be
kend. Het onderzoeik is tydens het af
gelopen weekeinde hoegenaamd geen
•tap verder gekomen. Wel bestaat reden
om aan te nemen, dat de fraude een
aantal Jaren heeft geduurd.
Het is niet onwaarschUniyk, dat d«
politie nog meer arrestaties zal verrlch.
ten. By huiszoeking in de woningen van
de vyf gearresteerde ambtenaren hebben
reahercheurs zaterdag en zondag een
aanzienlijke hoeveelheid bewijsmateriaal
gevonden.
Steigerbouw in
Europoort
Caltex laat deze maand in de Euro
poort een steiger bouwen voor tankers
van 100.000 ton. De brugsecties elk
van 125.000 log worden door een drij
vende kraan op him plaats gelegd, na
dat ze eerst op land zijn voorgestort
Ze worden opgevijzeld door een zoge
naamde „fiets", naar de kent van de
kade geschoven, waar een drijvende
bok ze optilt en op de jukken van de
steiger' plaatst. Dit is een werk van
uiterste precisie, dat alleen onder gun
stige omstandigheden mogeiyk zal zijn
en daarom uiterst spannend en interes-
vanavond
0 Vanavond om kwart over acht zal
de NCRV het hoorspel .Alleen maar
vandaag" uitzenden, dat het groepswerk
der AA (Anonieme Alcoholisten) tot
onderwerp heeft. Om half tien speelt
pianist Arthur Rubinstein werken van
Chopin en Brahms. Muziek van Robert
Stolz wordt in het VARA-programma
gebracht en wel om vijf over negen.
Vooraf gaat een gesprek over het proces
Eichmann (8.35 uur).
Programma voor morgen
Hilversum 1, 402 m. 746 kc/s. KRO: 7.00
Nws 7.15 Gram 7.30 V d Jeugd 7.40 Gram
7.46 Morgengebed en overweging 8.00 N'ws
8.18 Gram 8 50 V d hulsvrouw 9.35 Wa-
terst 9.40 Schoolradio 10.00 V d kleuters
10.15 Lichtbaken lezing 10 35 Gram 11.00
hoorspel 15.35 Gra
16.30 Zieke
ber 17.46 1...
over Ceylon.
18.00 Lichte muz 18.20 Gram 18.30 RVU:
Invloed van dc Christelijke Kei
Oosten op het Russia
J H Dubblnk 19.00
Memojandum 19.30 Gram 20.30 Omr ork
en soliste 21.40 Orgelconc 22.25 Boekbespr
32.30 Nws 22.40 Gehuwd cn ongehuwd, le-
7 00 Nwi 7.10 Gym 7.2U Gram. VPRO
750 Dagopening. AVRO: 8.00 Nws 8 15
g|M| B cruw 9.10 De groen-
Morgenwijding 9.5
- j kleuters
Gram 9.00 Gym v
I 12 20 Regeringsuitz: Ultz
landbouw li ggg)
12.33 Lichte muz 13.00 Nws 'ÜTfs Meded 'cn
gram 13.25 Beursber 13.30 Lichte muziek
i.OO Clavcclmbel-er
radio 15.00 Met
Vlijmscherp vraagt uw oordeel
ves 15.50 Gram 16.00
i piano 16.30 V d
muz 19.00 Paris t
del^ destino. opera 20.00 1
21.00 Speurwcr
wedstr 20.15 Gra
nieuwe wegen. klankbeeJ
muz 21.55 Sopraan, alt cn plano 22 30 Nws
22.46 Act 23.00 Gram 23.55—24.00 Nws
