^ïimufc gtiiLsctft (fmiranf
Kennedy staat
voor de
vri
Commentaar
„Daar denk je dan zo gauw niet aan
NIEUWS in één oogopslag
Eerste incidenten in
Zuid-Afrika gemeld
Gevluchte Pool kent
vele topgeheimen
Enorme schade
door nachtvorst
Crita)
hür.vScb„,osLTr«n„:^ kis» m.
MAANDAG 29 MEI 1961
BUREAUS: Steenstraat 37
ABONNEMENTEN: f 7.50 per kwartaal;
I 2.55 per maand; f 0.59 per week.
ADVERTENTIES: f 0.20 per millimeter.
Familieberichten f 0,18 per millimeter.
(BU contract belangrijke korting)
Postrekening 58936.
Tweeënveertigste jaargang no. 12184
CHRIST ELIJ K-N A T10 NA AL DAGBLAD
„Stantvasticfi is afieblrttro
mgn bert ia legfjeospfftf
Holland won
(in Katwijk)
van België
Zie pagina 9
i President Kennedy heeft verklaard de Weense topconfèrentie
symbool voor de eenheid van de westelijke wereld te achten.
Amerika is vastbesloten allen, die streven naar vernietiging
van de vrijheid, te weerstaan.
In de afgelopen nacht is de driedaagse staking van de niet-
blanken in Zuid-Afrika gericht tegen het uitroepen van de
republiek op woensdag a.s. met gewelddaden begonnen. Er
is in het land een grote politiemacht op de been.
Een communistische top-functionaris. Pools onderminister van
binnenlandse zaken, kolonel Alster, die tien weken geleden naar
het Westen is gevlucht, zou zich momenteel in Washington be
vinden. Hij zou van uiterst belangrijke zaken in de communis
tische wereld op de hoogte zijn.
In Zuid-Korea gaat de stroom van arrestaties nog steeds door.
Thans is ook procureur-generaal Pai Hi Lee vastgezet. Het
grootste deel van de dagbladen en weekbladen mag niet meer
verschijnen.
I Op de conferentie in Evian is namens de Algerijnse opstan
delingenregering gezegd, dat de Europese minderheid in Al
gerije in vrijheid en gelijkheid zal kunnen leven, als het land
onafhankelijk is geworden.
Amerika heeft de Pathet Lao-beweging beschuldigd van her
haalde schendingen van het bestand in Laos. Het staatshoofd
van Cambodja en de premier van Laos zullen Kennedy en
Chroesjtsjef telegrafisch verzoeken alle wapenleveranties aan
Laos stop te zetten.
In de metaal is men druk bezig met het formuleren van defini
tieve loonvoorstellen, die op 1 juli moeten ingaan. Men hoopt
de voorstellen dezer dagen bij de rijksbemiddelaars te kunnen
indienen.
Door zaterdag in Katwijk met 3-1 te winnen van België heeft
het Nederlands zaterdagelftal dit jaar het drielandentoernooi
gewonnen en daardoor de Coupe Fernand Canelle heroverd.
Vermomde
fietsen
HJET IS op de foto niet
AA meer te zien maar
ergens op dit vreemde
voertuig staat nog een
zinnetje: „Ca, c'est santé!"
Oftewel: dat is pas ge
zond leven! Waarmee de
uitvinder de wereld wil
kenbaar maken van welk
nut zijn „schepping" is
voor ons aller gezond
heid. Als we maar gaan
ato-pedalen
Zo heet dit ding namelijk:
Otopedal. Het werd voor het
eerst getoond op de Parijse
jaarbeurs door de uitvinder,
de heer F. R. Luciarte. Het
is een fiets, dat wil zeggen
dat men moet trappen om
vooruit te komen, maar het
heeft de vorm van een auto
en net als een auto ook drie
versnellingen. Men kan zich
dus verbeelden dat men m
een auto zit, men kan scha
kelen naar hartelustals
men tenminste niet vergeet
de pedalen rond te trappen.
Maar dat is nu juist weer
dat element van gezond
heid, waar de uitvinder zo
vol van is.
Naar men zegt is de Oto
pedal nogal ingeslagen en
we willen het graag gelo
ven. Nudhiter beschouwd
heeft het diug niets voor op
een gewone fiets, waar je
ook versnellingen op kunt
zetten en die qua „zit" mis
schien nog wel wat gezon
der is. Maar de Oto-pedal
heeft de schijn mee en de
schijn trekt in deze wereld.
Het bezit van een auto is
een ideaal van velen en hier
heeft men de schijn van een
auto.
Allemaal leven we min of
meer bij de schijn en haast
geen mens gaat „zonder ver
momming" door het leven.
Daarom is het zo goed om
dagelijiks met de werkelijk
heid geconfronteerd te wor
den. Zoals de krant dat doet.
Die krant licht u in over
het proces-Eichmann en lie
krant vertelt u van de ont
maskering van de schijnwe
reld van de „Heilige Daad
Die krant vertelt u van de
welvaart, maar stelt u ook
voor de moeilijkheden die
welvaart met zich brengt.
Ja, de krant is dikwijls
hard het kan niet anders.
Daarom heeft het zin een
krant te nemen die eerlijk is
in haar berichtgeving, geen
sensatie zoekt, ook geen
schijnwereld opbouwt. En
die in haar voorlichting ook
perspectief brengt. Hebt u
al eens over onze krant ge
sproken met uw kennissen?
Sabotagedaden in
de Ver. Staten
Drie transcontinentale telecommunica-
tlestations In het westen van Utah en
het oosten van Nevada zijn gisteren door
ontploffingen vernield. De nationale gar
de Is in Utah en Nevada opgeroepen om
bU de andere stations te patrouilleren.
De stations zijn geheel automatisch.
Niemand werd bij de ontploffingen ge
wond.
Het telexverkeer in het westen van de
V.S. werd ten dele lam gelegd door de
ontploffingen, die aan sabotage worden
toegeschreven. De transmissie van Asso
ciated Press-nieuws tussen New York en
Tokio was meer dan vier uur gestoord.
Doodvonnissen
op Cuba
Radio Havanna heeft meegedeeld, dat
de eerste doodvonnissen in verband met
de mislukte invasie op Cuba van de vo
rige maand zijn uitgesproken. Drie ge
vangen genomen leden van het invasie
leger zijn ter dood veroordeeld wegens
het doden van een volgeling van Fidel
Castro. Hun namen zijn niet bekend ge
maakt, doch volgens radio Havanna
maakten zij vroeger deel uit van het
leger van cx-president Batista.
De tien gevangenen, die door Castro
naar de Verenigde Staten waren ge
stuurd om besprekingen te voeren over
de uitwisseling van gevangen genomen
infiltranten tegen vijfhonderd tractors,
zijn zaterdag uit Miami weer naar Cuba
teruggekeerd. I
17"ENNEDY GAAT deze week naar Wenen om Chroesjtsjef te vertellen,
A^. dat Amerika vastbesloten is, allen te weerstaan die streven naar ver
nietiging van de vrijheid. De Amerikaanse president verklaarde aan een
diner van de democratische partij in Washington, dat deze vastbesloten
heid slechts geëvenaard kan worden door Amerika's verlangen naar vrede.
„De vrijheid van de mens zal de zwijgende gast zijn aan iedere confe-
rentietafel", aldus Kennedy. De president is van mening, dat persoonlijke
onmoetingen tussen mannen, die de verantwoordelijkheid dragen voor
belangrijke en onherroepelijke beslissingen, nuttig kunnen zijn, het gevaar
kunnen afweren en de spanning kunnen verminderen.
Over zijn gesprek met Chroesjtsjef zei
hij, dat het niet de bedoeling van deze
conferentie is, een reeks afzonderlijke
vraagstukken op te lossen of afzonder,
lijke wijzigingen in de onderlinge be-
trekkingen te bewerkstelligen. Zulke wij
zigingen kunnen slechts tot stand wor-
den gebracht door onderhandelingen, die
een blijvend stempel op de vredeskan-
sen achterlaten.
Later vertelde Kennedy, niet met een
gevoel van .historische onvermijdelijk
heid" naar Europa te gaan. Hij vertrouw,
de echter in de gedachte, dat de over
heersende factor van de jaren tussen
1945 on 1961 was, dat de vrijheid toenam
>ver de gehele wereld verbreid-
de. Hij zei, dat de Weense topconferen
tie voor het Westen symbool van de een-
he id van de westerse wereld zou zijn
en voor Chroestjsjef het symbool van
Amerika's voornemen, geen enkel pad
naar de vrede onverkend te laten.
Verwacht wordt dat Kennedy in We
nen in de eerste plaats zal pogen, de
conferentie over het staken van kern-
proeven te „redden" Zoals bekend blij
ven beide partijen hardnekkig op hun
standpunt staain. Voorts zou Kennedy in
Wenen de weg willen effenen voor on
derhandelingen over algemene ontwape
ning. En verder zou hij Chroesjtsjef
wi'llen overhalen er mee akkoord te gaan,
dat de internationale oommissie van toe
zicht
Laos volledige bevoegdheden
D
E AFGELOPEN nachlt is heit in
(naam)
(straat)
(woonplaats)
Betaling geschiedt per week/
maand/kwsrtaal/per giro
(Doorhalen wat niet van
toepassing is).
(«Iraati
(woonplaats)
Zuid-AMIka in lokasies buiten
Durban en Pont Elizabeth tot ge
welddadigheden gekomen toen groe
pen Afrikanen probeerden bussen
tegen te houden die vandaag ar
beiders naar hun werk zouden ver
voeren. Zoals bekend, is vandaag de
driedaagse staking begonnen der in
heemse bevolking tegen rassenpoli
tiek van de regering-Verwoerd. (Zie
ook elders in dit nummer.)
In Port Elizabeth werd een inheems
buschauffeur door een kogel getroffen
gewond toen hij zijn auto met
giers door een groep betogers probeerde
be rijden die uitgerust waren met stenen.
Verscheidene andere bussen zijn
kasies buiten Port Elizabeth met stenen
bekogeld nabij barricades van benzine-
blikken, stukken steen en palen.
Politie spoedde zich naar de plaats der
incidenten om de bussen een veilige
doortocht te geven. In de grote lokasie
Cato Manor (buiten Durban) werden
eveneens zes bussen met stenen beko
geld toen de chauffeurs door barricaden
probeerden heen te rijden.
De gehele nacht was de politie druk
in de weer. Men patrouilleerde met ge
pantserde patrouillewagens. In de mees
te grote steden waren vele inheem
helders in het huis van hun werknemers
blijven slapen, zodat ze vanmorgen niet
door betogers konden worden gedwon
gen In de lokasies te blijven.
Vanmorgen vroeg bleek dat in Johan
nesburg op tal van plaatsen melk, brood
en kranten normaal waren bezorgd.
In sommige grote lokasies rond Jo-
hannesburg zag het er nochtans naai
uit dat de staking omvangrijk zou kun
nen zijn. Verslaggevers die er vroeg
op uit waren getrokken, meldden dat
in Orlando, Kliptown en Diepkloof ner-
gens licht brandde en de bussen die
voor het vervoer der Afrikanen zorgen,
waren slechts voor een tiende deel be
zet. Normaal stromen de stampvolle bus
sen 's ochtends om zes uur al Johannes
burg binnen terwijl de wegen dan vol.
Afrikanen zijn die naar hun werk gaan. j
tot het verrichten van inspecties krijgt.
Chroesjtsjef is inmiddels reeds uit
Moskou vertrokken. Verwacht wordt dat
hij zich naar Praag heeft begeven, waar
vermoedelijk een rode topconferentie zal
worden gehouden.
De Prawda schreef gisteren, niet te
verwachten dat in Wenen alle omstre
den kwesties worden opgelost, maar dat
een eind moet worden gemaakt aan de
gevaarlijke ontwikkeling in de richting
"ïen militaire ramp. Uit het artikel
Prawda zou men kunnen opmaken,
dat de kwestie Berlijn een belangrijk
onderwerp van gesprek zal zijn.
Chroesjtsjef wordt op zijn reis verge
zeld door zyn echtgenote
Sergei Ook minister van buitenlandse
zaken Gromyko en de Russische
bassadeur in de VS, Mensjikof, maken de
De 28-jarige Joan Baker, echtgenote
van een Amerikaans sergeant, heeft gis
teren haar drie kinderen door wurging
om het leven gebracht en vervolgens ge
tracht met een mes een eind aan haar
leven te maken.
Ze is in ernstige toestand in een zie
kenhuis opgenomen. Het gezin Baker
woonde sinds juli i960 in een kleine villa
nabij Athene waar de vader dienst doet
op de Amerikaanse vliegbasis. De slacht
offers zijn twee meisjes van reap, twee
vyf jaar en een jongetje van acht.
Op het concours-hippique van de
Gooise Jachtvereniging, zaterdag
in Naarden, raakte het paard
Rilsky met berijder Wim Ver
straten bij een hindernis uit de
koers. Om het publiek te ontwij
ken, stuurde de berijder het paard
op een geparkeerde auto af. Op de
foto ziet men hoe het paard met de
voorbenen door de vooruit gaat.
Links de concertzangeres Barones
se Ittersum-van der Flier, die
zich achterover liet vallen om het
paard te ontwijken, en bij die val
haar sleutelbeen brak.
De Brabantse bevolking heeft zaterdag aan prinses Irene op haar één-
daagse bezoek aan Brabant een hartelijk welkom bereid. Zij werd
toegejuicht door duizenden, die langs de wegen en straten in steden en
dorpen stondenonder wie talrijke schoolkinderen, die met hun vlag
getjes de fleur gaven aan dit bezoek, die de schuchtere meizon er niet
altijd aan wilde geven. Hoogtepunten van het bezoek ivaren onge
twijfeld de bezoeken aan het Norbertinessenklooster „St. Catharinadal"
te Oosterhout, de ontvangst, die aan prinses Irene in deze gehele ge
meente ten deel viel, het défilé van de rond 5000 deelnemers aan de
Prinses Irenemars in 's-Hertogenbosch en het bezoek in het r.-k doof-
stommeninstituut te St. Michielsgestel. De Prinses droeg een bijzonder
modieuze zwarte zomerhoed.
Gisteren is gebleken dat de naar
het westen gevluchte Poolse top
functionaris, de onderminister van
binnenlandse zaken kolonel Antoni
Alster is. Britse bladen zouden dit
van Poolse emigranten in Londen
hebben vernomen Naar verluidt be
vindt Alster zich (hans te Washing
ton. Volgens de Daily Mail is hij via
Berlijn naar het westen gevlucht. Hij
is via Londen naar de Verenigde,
Staten gereisd.
Een ambténaar van het foreign office
Twee Franse kolonels
voor opstand in staat
van beschuldiging
O
Twee kolonels van het Franse leger,
Henri Coustaux en Jean Brechugnac, zijn
formeel in staat van beschuldiging ge
steld wegens deelneming aan de militaire
putsch. Zij werden kort na het ineenstor-
van de coup in hechtenis genomen
zijn thans naar de Santé-gcvangenis
In Parys overgebracht.
De beschuldiging luidt: het verzamelen
van inlichtingen ten behoeve van een on-
standige beweging.
In Parijs en Algiers zijn dit weekeinde
weer verschillende aanslagen gepleegd. In
Parijs werden twee politiemannen dood
geschoten. Bij Algiers werd ec^i bom in
een restaurant geworpen, waardoor twin
tig personen werden gewond.
had in de loop van zondag geweigerd
commentaar te leveren op de berichten.
Volgens de Daily Mail wordt Alster te
Washington ondervraagd „als de belang
rijkste communist, die sinds de oorlog
naar het westen overgelopen is".
Het blad schrijft, dat Alster's ontrouw
aan de communistische zaak voor premier
Chroesjtsjef een aanleiding is geworden
een zuivering van Joden in hoge Poolse I
regeringsposten te gelasten.
Kolonel Alster heeft een Poolse vrouw
mee naar het Westen genomen. Zijn
vrouw en twee kinderen zijn te Warschau
achtergebleven, aldus bericht de Daily
Mail.
Verder schrijft het blad dat Alster tien
weken geleden naar het Westen ge
vlucht is.
Het Poolse dagblad, de krant van de
vrije Polen in Londen, schrijft o.m.: „In
dien het nieuws van Alster's vlucht naar
het westen bevestigd wordt, is dit mis
schien de belangrijkste desertie van een
topfunctionaris uit de communistische
Invloedssfeer.
„Alster kent meer communistische ge
heimen dan Iedere andere, tot dusver ge
vluchte communist".
TVDG WEINIGE UREN en het ogenblik
is daar dat Zuid-Afrika een zelfstan
dige republiek zal zijn. De banden met
het Britse gemenebest zullen doorgesne
den zijn en de draagster van de Britse
kroon zal niet langer gezag hebben in
dit stukje van de wereld. Het zou ook
voor ons, Nederlanders, een ogenblik van
blijdschap moeten zijn. Opgegreoid bij de
boeken van Penning, bij „de kopjes" en
bij „Blikoortje", bewonderaars van Van
Riebeeck en Paul Kriiger, hebben wij met
de paplepel bewondering en meegevoel
mee gekregen met het volk van Zuid-
Afrika en hebben wij sympathie gevoeld
met diegenen van dit volk die de banden
met Engeland onrechtmatig en knellend
genoemd en «Is zodanig ervaren hebben.
Nog leven er onder ons die persoonlijke
herinneringen bewaren aan die ongelijke
strijd rond de eeuwwisseling en zij vooral
zullen gehoopt hebben op een dag als deze.
Het geeft ons voldoening dat dit ogen
blik voor Zuid-Afrika gaat aanbreken,
ook al zijn wij niet blind voor het vele
(inderdaad vele) goede dat het Britse
gemenebest aan Zuid-Afrika gegeven
heeft. Engeland heeft kans gezien in deze
anti-koloniale eeuw zijn grote koloniale
rijk vrijwel te liquideren zonder dat dit
de betrekkingen tussen moederland en de
nieuwe landen heeft geschaad. Integen
deel, er zijn dikwijls nieuwe banden ge
legd. die hechter zullen blijken dan welke
„bezits-verhouding" ook. Van deze bun
deling hebben alle partijen geprofiteerd
en de kracht hiervan is in de laatste we
reldoorlog ondubbelzinnig ten goede ge
komen aan de vrije wereld. Men kan de
Britse staatsmanskunst daarvoor nauwe
lijks hoog genoeg schatten.
In Zuid-Afrika is dit niet gelukt. Het
is te verklaren uit het nog levend geble
ven anti-Britse sentiment dat is voort
gekomen uit de „boerenoorlog" en dat nog
altijd de meerderheid van dit volk be
zielt. Dit is echter maar een deel van de
reden waarom de band gaat worden door
gesneden, en niet eens het belangrijkste
deel. De directe aanleiding was de apart
heidspolitiek die het onmogelijk maakte
dat Zuid-Afrika nog langer lid bleef van
het Gemenebest. En het is die apartheids
politiek die ook voor ons, Nederlanders,
een zwarte schaduw werpt op de blijd
schap om deze dag-van-vrijheid. Want
ook Nederland juister: verreweg het
grootste deel der Nederlanders be
grijpt deze apartheidspolitiek niet. En be
treurt deze zeer.
Ziet hoe deze dag gevierd moet wor
den: met een zeer verdeelde, voor een
deel zelfs stakende bevolking, met een
indrukwekkende politiemacht op de been
die nog versterkt is met militairen, met
tjokvolle gevangenissen waarin niet-be-
rechte mensen gelaten moeten afwachten
wat er gebeuren zal, met een run op de
wapcnwinkels en de levensmiddelenmaga
zijnen om maar op het ergste te zijn voor
bereid. Kan het zo een feestdag zijn?
Er zijn ook in Nederland velen die naar
deze dag hebben uitgezien. Maar zo
zo heeft niemand zich die voorgesteld.
Zware nachtvorst in een groot deel
van ons land heeft in de nacht van
zaterdag op zondag grote schade aan
gericht aan de jonge aardappelge
wassen. Het vroor vlak boven de
grond in het westen, midden en oos
ten vier graden.
Zo wordt uit de omgeving van
terwolde iFr.) zware schade aan poot-
aardappelen gemeld. Deze aardappelen
zullen als pootgoed niet meer aan de
eisen bij de binnenkort te houden keu
ringen kunnen voldoen.
Wurgpoging op
de Walletjes
In 'n huis aan de O.Z. Achterburgwal
in Amsterdam heeft de 19-jarige Amster
dammer C. H. gepoogd een 22-jarige pro.
rtituée te wurgen. De vrouw wist echter
aan zijn greep te ontkomen, de kamer
uit te vluchten en deze af te sluiten, zo
dat haar aanvaller gevangen zat De
politie arresteerde hem daar. De man
die zonder beroep is en niert eerder mei
de politie in aanraking is geweest kon
geen motief voor zijn daad opgeven. Het
staat volgens de politie vast dat hij niet
betrokken is geweest bij eerder plaats
gehad hebbende gevallen van deze aard
pULKE lage minimum-temperaturen als
er zondagmorgen zijn gemeten, waren
voor De Bilt in de laatste week van mei
een record.
Dicht bij de grond daalde het kwik op
Schiphol en in De Bilt tot min 4 graden
Celsius. Overdag kwamen er op tal van
plaatsen zondag flinke hagelbuien voor,
sommige met onweer. Ook de bovenlucht
is uitzonderlijk koud. Op een hoogte van
5000 meter werd gistermiddag met dc
radiosondeballon een temperatuur van
min 34 graden Celsius gemeten. Ook van
daag kwamen er plaatselijk nog enkele
hagel- en regenbuien voor.
In deze situatie gaat heel langzaam een
verbetering komen, zodat wij na vandaag
deze late voorjaars-
Tendens stationair
ZON EN MAAN
.28, onder 20.47 uur;
Dinsdag: m
naan op 2.57, onder 5.(
Volle maan 30 met
het dieptepunt uwrjuars-
koude-golf zijn gepasseerd. Toch zullen Rapporten hedenmorgen
w\j tot begin juni (donderdag) moeten
wachten alvorens de temperatuur weer
behoorlijk boven normaal zal komen. suu'
De Bilt verwacht tot dinsdagavond:
Vannacht nog slechts op enkele plaat. BelUl
sen nachtvorst Morgen overdag veran- <:{Jf"burp
derlüke bewolking niet enkele verspreid isici#
voorkomende buien Dezelfde tempera- 'e Bilt
luren ais vandaag of Iets hogere Zwakke w*nte
tot matige wind tussen oost en noord.
(Opgemaakt 11.15 uur) *elslnttl
rpOEN twee, boeven hem met voor dood achter taeenstU Hij had naar ze meenden, krasheid toe? „Doorzetten," deren, drie achterkleinkinde
scheermessen bedreigden ?traatJe' met v,er diePe JaPen meer dan twee liter bloed zegt hij, „hard werken en a! ren weten waarom hij d.
«lin V-.—,_in Zijn keel. verloren, en ze hadden een en toe wat meer drinken dar 1f
hard hoofd in het geval. goed voor je is."
D.% laatste hebben de dok
en zijn geld opeisten, besloot
de 92-jarige Cyrus C. Davis
uit Canoga Park in Califor-
nië, het uit te vechten.
Biiiy, een politieagent. *--*
goed° vmM™Ïs drÜlken dan ko®ven niet «ever zijn dollars
goea voor je is. bad overhandigd.
„Och",
Cyrus had precies twee dol
lar op zak. De boeven beroof
den hem ervan, en lieten hem
tert een beetje op de dokters
n i omdat ze hem niet willen toe- ï*la®' a* 'le* bloed, «et geld de bor-
vijTtVh«hntin^nStenhVieren" S'aan' 2ijn Olijks rantsoen tier P [els en de sigaren die hij was
\ijttig hechtingen aanbrengen van drie sigaren te roken kwijtgeraakt, voegde hij er-
om zijn wonden «e krammen. Waaraan schrijft Dnvis rijn Davis ITSSE' 'aZt'Z cuTZ
Madrid
Mallorck
Lissabon
regenb windstil
h. bew
onbew
gh bew
bew windstil