SERIE EN JEN
GEESTELIJK
LEVEN..
Een bergdorp als geschenk
voor de Lutherse Kerk in Amerika
DEZE WEEK IN EEN WOELIGE WERELD
ZONDAGSBLAD
ZATERDAG 13 MEI 1961
EEUWFEEST VAN EEN VERDWENEN KERK
Samen bijeen
Deze zondag tussen hemelvaartsdag en pinksteren
is de zondag van het samen bijeen zijn en boven
al van het samen bidden. Het is de zondag van
de bidstond. De Heilige Geest komt maar niet
vanzelf. Soms spreken we over de souvereiniteit
van God alsof God zijn genade zomaar opdringt
aan een wereld die niets van Hem wil weten.
Niets is minder waar.
Voor Gods Geest komt, heeft Hij reeds gewerkt in
harten. Aan een opwekking gaat steeds vooraf:
1. Het samenzijn. In Jeruzalem komt men bijeen
in een opperzaal. De plaats doet er niet toe; het
gaat om het samen zijn. Pas als christenen van
verschillende kerken, met verschillende karakters,
met tegengestelde inzichten gaan beseffen dat ze
elkaar nodig hebben, dat God hen samen wil ge- w
bruiken, kan Gods Geest gaan werken. eigenaardig eeuwfeest gevierd wor
den: men herdenkt dan de ingebruikne-
ming van een vroeger zeer befaamde
kerk, de Tabernakel van Spurgeon. Dit
2. Het samen bidden. Gods Geest en een opwekking eeuwfeest is daarom zo eigenaardig, om-
van de kerk komen maar niet vanzelf. Zij zijn
de vrucht van gebed. God werkt nimmer buiten
de mens om. Hij bindt zich telkens weer
souvereiniteit aan ons gebed.
Spurgeons massale
bedehuis
3. Het samen volharden: Wie God zoekt in het ge
bed moet tijd nemen om Hem te vinden. Iemand
dat deze kerk in 1898 door brand geheel
verwoest werd. Men herbouwde haar
Zijn doch in 1941 richtten duitse bommen haar
opnieuw te gronde; wel bleven de zalen
onder de kerk gespaard en daarin hield
men toen achttien jaar kerkdiensten. In
1959 was namelijk de derde Tabernakel
klaar.
hollen en zeggen: „Geef me eens even
bed is een gesprek met God en wanneer 99 IH
zegen gaan vragen voor andere mensen, begint '"vj^wie iets
God eerst met ons te spreken over de stand var
ons eigen geestelijk leven. God verandert de we
reld door eerst ons te veranderen.
die sinds lang verdwenen
deze kerk geen enkele architectonische verdienste
had. Het was eigenlijk niet meer dan een enorm
s. in de geschiedenis van de evan-
Voor wie iets afweet van het leven van de grote gelieprediking neemt ook de Ta-
Engelse opwekkingsprediker Charles Haddon bernakel van Spurgeon een plek-
o Gedurende dertig jaar is
Uit de praktijk van een
MAATSCHAPPELIJK
WERKSTER
Spurceon 1334—18021 is het echter duidelijk ge
noeg waarom dit eeuwfeest niet onopgemerkt mag
voorbijgaan.
IDEAAL VAKANTIE-OORD VOOR JEUGDGROEPEN
Een Amerikaanse maatschap- en stond het leeg tot het
pij van koper- en goudmijnen bestemming kreeg.
Werkkamp
heeft het Lutherse bijbelinsti
tuut in de staat Washington
een heel bergdorp cadeau ge-
Het dorp is gedurende de drie voor lons,_ cnr
daan. Het dorpje. „Holden", JndVfhoudVo"-"S Amerikanen die
ligt in een schitterende streek
midden in de woeste, ongerep
te natuur van het noordelijke
deel van het Cascaden-ge- komende zomer zullen vele vrij-
bergte, men schat dat de waar- U~,J™
dat het
)ÊÊmm—Ê——ÊËmtm Toch
nog wel het een en ander
gedaan moeten worden voor
het volgend jaar in gebruik ge- ouder'
geren samen kunnen werken en
misschien zullen de ouders, .do
minees en jeugdleiders nieuwe
ideeën krijgen.
Het prachtige dorpje belooft
het nationale centrum te worden
jonge christenen. Jonge
hec evangelie hier met grote
macht verkondigd.
Wij. die door campagnes als
van Billy Graham niet meer per
plex staan van grote getallen
toehoorders bij de prediking, re
aliseren ons weinig, dat Spurgeon
Graham feitelijk overtrof. Spur
geon trok de wereld niet rond
met zijn verkondiging, al heeft
hij ook wel tjuiten Engeland ge
preekt (o.a. in Nederland). Spur
geon preektedoorgaans zondag
aan zondag soms driemaal
in de Tabernakel en altijd was
de kerk bezet: d.w.z. 5.500 vas
te zitplaatsèn, die zonder be
zwaar tot Zesduizend vermeer
derd konden worden, plus dui
zend staanplaatsen.
Toen Spurgeon, wiens predi
king geweldige aftrek vond, be
sloot om de Tabernakel te gaan
bouwen, schudden velen het hoofd.
Het mocht dan waar zijn, dat
Londens grote meetingzalen voor
Spurgeon te klein bleken. zij
achtten het toch dikdoenerij om
te veronderstellen, dat een kerk
met zesduizend plaatsen gere
geld gevuld' zou zijn.
De geschiedenis heeft Spurgeon
gelijk gegeven. Nadat hij echter
gestorven was, had men al die
zitplaatsen niet meer nodig.
zekere zin kwam de brand
Het interieur van de Tabernakel
bood plaats aan zevenduizend
mensen. Er u-aren 5S00 vaste zit
plaatsen, die zonder bezwaar tot
zesduizend vermeerderd konden
worden. Bovendien u-aren er nog
duizend staanplaatsen.
1898 als een verlossing. Want
toen Thomas Spurgeon op 19 sep
tember (de geboortedag van zijn
vader) 1900 de kerk heropende,
telde zij drieduizend zitplaatsen
minder. En de tegenwoordige Ta
bernakel heeft maar zevenhon-
dervijftig zitplaatsen. Alleen bij
speciale gelegenheden kan de
galerij gebruikt worden, waar
plaats is voor duizend personen.
Spurgeon was een „eenmalige"
verschijning in de wereld der
predikers.
Schuldvrij gebouwd
Zoals eenmaal de tabernakel in
Israël de centrale plaats onder
het volk innam, zo wilde Spur
geon ook zijn kerk als „midden
onder het volk" van de wereld
stad Londen zien. Daarom noem
de hij het gebouw „Metropoli
tan Tabernacle".
Bij de ingebruikneming der
kerk op 25 maart 1861 zei Spur
geon: „Wat zal het onderwerp
van de prediking in dit gebouw
zijn? Kan het een ander onder
werp wezen dan Jezus Christus?
Ik schaam mij er niet voor cal
vinist te zijn en ik aarzel niet
te belijden tot de baptisten te be
horen, maar wanneer men mij
naar mijn geloofsbelijdenis
vraagt, is er geen ander ant
woord dan Jezus Christus."
Aan het kerkgebouw was twee
jaar gewerkt. Langer was de
tijd, die Spurgeon nodig had voor
het verkrijgen der financiën.
Daarmee begon hij al in 1856.
Op de dag dat de Tabernakel
werd ingewijd, was hei gebouw
echter geheel schuldvrij.
Overeenkomstig de traditie van
-A-ü-irtriririrtrirb -trtrirlrtrtrtrtrk-trtriiirtrirtrtrtrirlrir trtrtr-trtrtrirtrtririi
Van een bruiloft komt een bruiloft
MEEN, als ik zo nadrukkelijk heb uitgesproken dat het
2 stichten van een eigen gezin 'n teken van wezenlijke
volwassenheid is. krijg ik niet de kans om m'n betoog te
vervolgen. Ik kijk op, en zie drie gezichten, die me compleet
het zwijgen opleggen. Daar is 't gezicht van Sarie, en ze
<r straalt gewoon van verrukking. Dat doet me beseffen dat
2 ik kennelijk op een of andere manier toch niet de juiste
-S toon heb aangeslagen. Want het is helemaal niet mijn be-
2 doeling dat Sarie zo triomfantelijk kijkt. Het lijkt nu werke-
5 lijk wel of ik haar gedragingen en die van haar toekomstige
echtgenoot als de meest volmaakte en moreel-verantwoorde
handelwijze ter wereld heb aangemerkt. En dat bedoel
<t ik niet.
<z
2 T^N ik ben zelfs op dat moment
J-* allang genoeg in het moei-
■Cr lijke ambt om te weten dat als
2 de kinderen je zo aanbiddend
aanstaren, ze dat alleen maar
Sdoen omdat ze van mening zijn
dat je hun ouders op hun kop
2 geeft en welk kind heeft daar bij tijd en wijle geen behoefte
2 en welgevallen aan! Dat is dus mis.
■S En daar is vervolgens het gezicht van Therma en ze beziet
g me misprijzend en meewarig. Met 'n uitdrukking, die ver-
J raadt dat haars inziens de geroepen herder en leraar op dit
2 moment niet alleen niet achter zijn maatschappelijk werkster
•Cx staat, maar dat hij ook nog bezig is om alle gesprekstechni-
sche geboden met voeten te treden; ja, dat hij zich alier-on-
maatschappelijkst gedraagt. Dat is dus eveneens mis.
2 En tenslotte is daar het gezicht van Sarie's moeder, en ach,
.g wat is dat nu opeens 'n verdrietig, verslagen gezicht. Haar on-
2 lerlip bibbert, en er rolt zomaar 'n traan over haar blozende j
2 wangen naar beneden; en dan nog 'n traan en nog een, en dan
meer dan ik er tellen kan. En ik voel met iets van paniek
■tt dat we nu aangeland zijn op dat benauwende ogenblik waarop
•ft /ulcanen van jammer zullen uitbarsten... En dat is dus drie-
2 dubbel mis. En ik weet geen raad, want ik heb het allemaal zo
g».ed bedoeld.
TN die fractie van 'n seconde redt Therma de situatie.
•S J- „Kom", zegt ze tegen Sarie, „ga je mee. alvast 'n kopje
2 thee zetten. Daar zullen we nu allemaal wel trek in hebben!"
sx En ze sleurt Sarie gewoon het spreekkamertje uit naar de al-
tijd gewillige keuken, die 'n stuk verderop ligt en waar je niet
2 horen kunt wat zich ter meer officiële plaatse afspeelt. Ge-
2 lukkig dat ze Sarie meesleurt, want de deur is nog geen tel
<x dicht, of de moeder zet alle sluizen der aandoening open. Ze
huilt, ze huilt hartbrekend, en ze jammert er tussendoor met
allerlei onverstaanbare kreetjes. Ze laat afwisselend haar
2 hoofd op haar armen zinken, of ze slaat die armen tegen haar
6 hoofd. Neer en op, neer en op, een wonderlijke ochtendgym-
C nastiek op 'n verlaat middaguur.
2 Nu weet ik nog nooit waar precies mijn sterke punt ligt,
ko-
zal kunnen worden. In de
willigers
de van het dorpje bijna twee
miljoen dollar is. De bijbel-
school wil het geschenk echter
niet zelf voor eigen gebruik
aanvaarden en heeft besloten
om het in dienst van de gehele
Lutherse jeugd van Amerika te
stellen.
Het dorp Holden ligt honderd
vijftig mijl ten noordoosten van
Seattle, tussen drie bergtoppen,
in een der meest uitgestrekte wil
dernissen ter wereld. In deze
streek zijn de bergen bedekt met
eeuwige sneeuw en bruisen de
bergstromen door dichte oerwou
den. Machtige watervallen kolken
omlaag en ae oevers van de vis
rijke meren zijn begroeid met
een betoverende bloemenweelde.
Er is wild in overvloed en de
mogelijkheden voor het maken
van voettochten zijn onbegrensd.
Ook kan men er naar hartelust
bergenbeklimmen en paardrij
den. Het dorp ligt aan het water
en de enige manier om het te
bereiken is een twee uur lange
tocht over het Chelan-meer.
zullen er zich wei,
kunnen oriënteren. Voor
jongeren van zeventien jaar en
'jn er speciale studiegroe-
gezinnen zullen hier op
nieuw gaan beseffen welk een
rijke mogelijkheden en opdrach
ten het christen-gezin heeft in de
samenleving.
Er is voor Holden een com-
gevormd, die voor twee-
is de bedoeling Holden tot derde bestaat uit leken en ver
voorpost in het Lutherse der uit nationale jeugdleiders. Zij
het programma op-
de activiteiten in
Holden trekken
werkkamp gereed
te maken voor gebruik. Men
hoopt hiermee in een maand
klaar te komen.
Hier zullen volwassenen
jon- ten uitvoer te brengen.
die tijd had de kerk een klassiek
front; het portaal met zes Co
rinthische zuilen gaven het ge-
heeft ook weer een front met
Corinthische zuilen, maar verder
lijkt het gebouw niet op de kerk
van Spurgeon.
De Tabernakel had veel weg
van een groot circus, al was het
dan rechthoekig van vorm. Twee
gaanderijen waren geheel langs
de wanden gebouwd, zodat een
aantal kerkgangers achter de rug
van de prediker zaten.
Een preekstoel was er niet. In-
plaats daarvan had men een
groot podium met balustrade ge
bouwd, bereikbaar langs twee
trappen. Spurgeon was in volle
lengte voor ieder waarneembaar.
Tijdens zijn preken vandelde hij
rond. Soms ging hij een poosje
zitten. Spurgeon beschik'.e ovpr
een enorm stemgeluid. Luidspre
kers bestonden in die tijd niet,
maar tot in de uiterste hoeken
was al wat Spurgeon zei uitne
mend te verstaan.
Voor ons gevoel eigenaardig: de
zitplaatsen waren verhuurd, al
thans voor een groot deel. Dit
had men gedaan ten gerieve van
de leden van Spurgeons gemeen
te, opdat zij in ieder geval tijdens
de prediking een plaats konden
krijgen.
Navolging
Massale bedehuizen als de Ta
bernakel van Spurgeon zijn iD
Nederland niet nodig. Toch heeft
dit kerkgebouw wel model ge
staan voor kerken hier te lande.
Niet wat het uitwendige betreft,
maar wél het interieur.
Toen na 1886 de gereformeerden
behoefte hadden aan grote ker
ken in de stad. hebben sommige
bouwmeesters bij het woekeren
met ruimte gebruik gemaakt van
denkbeelden, die ook bij de bouw
van de Tabernakel gegolden had-
Menige doleantiekerk. die plaats
kon bieden aan vijftienhonderd of
meer bezoekers, had toch het
zelfde intieme als de Tabernakel
te Londen, waar men zich als
een gezin in de huiselijke kring
geschaard achtte. En hoewel men
destijds niet veel wist van de we
tenschap der geluidsverspreiding,
was de acoustiek meestal voor
treffelijk.
Ook de vervanging van preek
stoel door platform in de Neder
landse kerken, was niet denk
baar zonder de invloed van de
Tabernakel. Gelukkig is men daar
van teruggekeerd en wordt tegen-
op 't gebied van weeklagende vrouwen ben ik in elk ge
val 'n wanhopige leek. 't Ene moment voel ik me verslagen,
■s 't volgende krijg ik lust om óók 'n nummertje weg te gaan
2 geven, en 't weer volgende word ik woedend. Een dergelijke
2 verbijsterende demonstratie van zwak-geslacht-zijn blaast me
gewoon van de kaart. Ik doorloop dus alle drie genoemde stadia
ix en beuk dan opeens een krachtige vuist op het bureautje en
2 :eg: „Hou daarmee op! Zeg wat je op je hart hebt, maar zit
g daar niet te jammeren of je vermoord wordt!"
<x TAE remedie helpt onmiddellijk. De armen gaan van voor het
2 -L* gezicht weg en het gezicht van op de armen en de tra-
2 nenvloed wordt zo onwaarschijnlijk snel gedroogd of de
<x hoofdkraan met één ruk wordt afgesloten. Ik krijg niet eens
C dc tijd om over zulk een wonderbaarlijk verschijnsel na te den-
g ken, want er valt ongetwijfeld heel diep op door te peinzen:
2 is dat nu de juiste benaderingswijze van me. of zit daar ook
al weer 'n hele traditie van vuisten-beukende voorvaderen ach-
ter, of is 't nóg wat anders? Maar Sarie's moeder zet me
2 pijlsnel voor 'n veel dieper probleem. Want Sarie's moeder
2 zegt: „Kan ikke dan óók nog trouwen?"
O, nu wilde ik dat ik een tekenaar was, of een tekenaar
had. die altijd me vergezelde en die dit onwaarschijnlijk-ver-
2 rukkelijke en verrukkelijk-onwaarschijnlijke gezicht van Sarie's
2 moeder kon vastleggen. Want de vrouw, die dit vraagt ge-
loof me of geloof me niet die een moeder van diverse kin-
deren en een vrouw van diverse mannen is, wel die kijkt als
<r als een bruidje. Ze hebben nog niet zo'n ongelijk: van 'n
2 bruiloft komt een bruiloft.
5 WIJKPREDIKANT
ïcirir£r£r-£rirïrir&ïr£rir£r£r£r&-£ririr-£r-irtr£r£r£r-£r£r£r£r£r£rü-£r-tr{rtr£r£r£rfr£rïr£rir(r&ï
breed platform.
Hulpmiddel
Intussen was de Tabernakel
slechts een hulpmiddel. Hij dien
de als spreekplaats voor een be
genadigd verkondiger van de
waarheid Gods. Het geheim van
Spurgeons prediking is verborgen
gebleven. Natuurlijk was aan
Spurgeon een groot talent ver
leend. Maar hij moest er toch
hard voor werken. Aan de voor
bereiding van zijn preken be
steedde Spurgeon de uiterste
zorg. Ook ging aan elke dienst
een bidstond vooraf en zelfs tij
dens de prediking bleef een ,,ge-
bedsploeg" in de consistorieka
mer achter.
De stem van Spurgeon ls voor
goed verklonken. De Tabernakel,
zoals hij hem Het bouwen, ver
dween gans en ai. Maar de pre
diking die hier eens klonk heeft
velen eeuwige zegen gebracht.
En nu begrijpen wij waarom
men het eeuwfeest van de ope
ning dezer merkwaardige kerk
niet laat passeren. Na honderd
jaar is er alle reden om God te
danken voor wat Hij eens in
Spurgeon gaf.
in vier talen
„Laus Deo", psalmen en ge
zangen in het Nederlands,
Frans, Duits en Engels, verza
meld door H. van Bochove. Uit
gave Bosch en Keuning, te
Baarn.
Voor internationale samenkom
sten heeft Bosch en Keuning een
aantal psalmen en gezangen bij
eengebracht die in vier talen ge
zongen worden en geliefd zijn. Het
zijn twaalf bekende psalmen en
vele bekende gezangen uit de her
vormde bundel, met een enkel lu
thers gezang en een lied uit de
Zangbundel van Johannes de Heer.
Deze bundel bevat in totaal 48
liederen in vier vertalingen. Er
moest dus noodzakelijkerwijs een
keuze gemaakt worden uit de veel
heid van aanwezige liederen. Dat
die keuze soms verbazing wekt
zal niemand verwonderen. Per
soonlijk vonden we het echter
heel erg jammer dat de prachti
ge Schotse 23ste Psalm, die door
Jaap van der Leek heel mooi in
het Nederlands vertaald is en
waarvan ook Franse en Duitse
vertalingen bestaan, niet werd op-
§enomen. Bruikbaar is deze bun-
el in ieder geval, vooral voor in
ternationale diensten die in de ko
mende maanden in vakantiecen
tra zullen worden gehouden.
Holden, dat is gesticht
een koper- en goudmijnen maat
schappij, wordt gevormd door
ongeveer dertig gebouwen. Hier-
school,
bij is
veertien huizen, die zijn gebouwd
in de vorm van Zwitserse cha
lets. Toen er drie jaar geleden
een einde kwam aan het werk
van de maatschappij in deze
streek, werd het dorp ontruimd
Geen God
Schutte Nordholt vertelt in zijn
pas verschenen bundel „Tenzij Gij
mij zegent" een anekdote uit Sow-
jet-Rusland. Het verhaal gaat over
een ambtenaar, die een onderzoek
moet ondergaan volgens de stel
regels van de mandstisch-leninis-
tische leer. Het examen verloopt
als volgt: Eerst neemt de onder
vrager het woord: Wat is God?,
waarop de kandidaat zijn les op
zegt: Een vooroordeel van de
bourgeoisie. Het examen wordt
onmiddellijk besloten met de ei
gende verklaring: Uitstekend! Je
bent geslaagd, waarop de kandidaat
aich laat ontvallen: God zij dank!
(Ad Fonte»)
Kennedy en Europa weer dichter bij elkaar - De harde
les van Cuba en Laos - Witte Huis moest koers wel
wijzigen - De C.I.A. en Algerijnse revolte.
werd gehouden, kan
betekenis zijn voor de strijd
het Westen tegen het agressieve
internationale communisme. Na
de tegenslagen, die de Amerika-
in Cuba en Laos hebben
Andere wegen
i het streven van Kennedy,
nen in tuoa en L-aos neoDen gen is gaan zoeKen Of
ondervonden I. hel k.nkter mil.lHI Intemallon.le
aanvang hebben genomen (het
zou gisteren beginnen), voordat
er van een dergelijke wapenstil
stand, neergelegd in ccn ak
koord, sprake is geweest. Het
is dus volkomen begrijpelijk,
dat Kennedy naar andere we
gen ls gaan zoeken
van de buitenlandse politiek
de Verenigde Staten opnieu'
gewijzigd en omgebi
richting van de zeer
menwerking, die zo I I
het bewind van Elsenhow
bij het vaststellen van zijn bui-
ito.cu leltol^-pOliUeke bel?,d'
eeboRen In de K°'d,«
SU SS ai muirl»me
einde "gekomem We toeroepcn-
hebben vorige week uitvoerig
'lonpTiTdon^ uiteengezet, waarom Chroesjtsjef
lang ujaens cnpiwi* u-™
halt te kunnen
Cuba
heCfdebweïtelUke""re1d ï^o" dent "de ~Frinsen"weigerden"de baanse affaire" niet verwerkt,
de westelijke^wereld, m os krachtlge houding van Kennedy Men heeft kritiek op Kennedy.
te steunen. Engeland deed het 1 J
lo ls minister Rusk bijzondei
openhartig geweest, zowel
de gebeurtenissen
king tot Cuba als
wikkelingen in
betrek
rondom Laos.
laten bestaan, dat de vrije we
reld zich alleen- staande zal
kunnen houden, als zij bereid is
In alle opzichten samen te wer
ken en alle problemen, die de
positie
ganisatie stonden
heel andere wijze
buitenlandse zaken. Full-
bright. die van het begin af
tegen de Cubaanse onder-
uiterste geval zou willen nemen,
P« waarschuwing van Kennedy
hel Westen kunnen Wee* na enkele dagen
.v...vakken, gezamenlijk op te Jn de lucht te zijn ge
lossen. De Amerikanen hebben Kon slechts werken als een stok
zelf het voorbeeld gegeven. Het achter de deur. die de Britse
is nu aan hun bondgenoten, dit premier
na te volgen, speciaal wat be- geopend, door
treft de ontwikkelingen Alge- geling
rije, Angola, Nleuw-Guinea etc. !en- 01
Zo lang bepaalde landen wel
verwachten, dat bun Navopart-
ners achter hen zullen staan
maar weigeren, deze
raad te vragen, laat
accepteren, zal een
medegedeeld. De publieke opi
nie eist daden. Van oudsher is
slag het Amerikaanse volk behept
met een soort bezetenheid ten
aanzien van Cuba. Deze reactie
getuigt van een chauvinistische
de Sowjetunie had stemming, waarover waarne-
Washington zich zorgen
politieke
Laos voor te stel- maken. De "verkiar'ing^ dat
voorafgegaan zou moe- geen sprake zal zijn van een
rechtstreekse militaire interven-
op Cuba en de lankmoedig-
ten worden door een gecontro
leerde wapenstilstand.
Er zijn sindsdien heel wat heid "met betrekking tot Laos
goede weken verstreken en naar het hebben het publiek ongeduldig
>n ze te er thans uitziet, zullen de poli- gemaakt,
erkwlk- tieke „onderhandelingen"
Kennedy probeert deze ont
wikkeling tegen te gaan door
meer met de realiteit in de
wereld rekening te gaan hou
den. Het team van de intellec
tuelen in het Witte Huis gaat
beseffen, dat wil men met
succes optreden tegen het op
dringende communisme daar
bij doeltreffende middelen ge
vonden moeten worden ter af
weer van de paramilitaire en
subversieve acties van het
communistische blok. Tevens
poogt men in positiever rich
ting voort te gaan door sociale
en economische hulp te bieden
aan landen, die niet recht
streeks bij de gigantische strijd
tussen Oost en West betrokken
zijn en ook niet willen zijn. De
in het vooruitzicht gestelde mil
jarden dollars voor India zijn
daarvan een voorbeeld. Een an
der vindt men in de intensieve
bemoeienissen met de Latijns-
Amerikaanse landen.
Twee dingen
Men schijnt in Washington
bhans in té zien, dat twee din
gen nodig'zijn: de bestrijding
van de communistische expan
sie door middel van ondermij
ning van regeringen en het voe
ren van een guerrillastrijd, maar
tegelijkertijd: het verlenen van
constructieve hulp aan de lan
den, die vaak zonder het zelf
te willen erkennen slachtof
fers van het internationale com
munisme dreigen te worden.
Bovendien wil men de pogingen
voortzetten al realiseert men
zich. dat men niet al te veel
illusies moet koesteren met
de Sowjetunie tot beperkte maar
waterdichte akkoorden te ko
men. In de afgelopen weken is
de indruk weggenomen, dat
Kennedy nog hoopt op een be
ëindiging van de koude oorlog
door het scheppen van e*n be
tere verstandhouding met de
Sowjetunie. Integendeel, lijkt hij
er van doordrongen te zijn. dat
een langdurige strijd in deze
merkwaardige „oorlog" voor de
deur staat en zou hij bereid zijn,
elke uitdaging te beantwoor
den, wanneer er van werkelijke
onderhandelingen over het be
ëindigen van deze strijd geen
sprake zou zijn.
Aanvankelijk zag het er naar
uit, dat de Cubaanse episode
de plannen van Kennedy ter
versterking van de Navo en van
de Atlantische gemeenschap wat
naar de achtergrond heeft ver
drongen. Uit de in Oslo gehou
den Navoconferentie Is echter
gebleken, dat dit laatste be
paald niet het geval Is geweest
Algerije
Kennedy en de Gaulle hebben
straks heel wat te bespreken,
al was het alleen maar de rol,
die de Amerikaanse inlichtingen
dienst van Allen Dulles heeft ge
speeld in de revolte van de ge
neraals in Algiers. Iedereen,
die generaal Challe goed ken
de. heeft zich afgevraagd, hoe
deze Fransman zich in een
dergelijk avontuur heeft kunnen
storten. En in de afgelopen we
ken zijn er steeds meer verkla
ringen losgekomen, die niet zon
der meer door Washington en
Parijs werden tegengesproken,
maar in elk geval nooit open
lijk zullen worden bevestigd. De
betrekkingen tussen de Verenig
de Staten en Frankrijk, die toch
al niet bijster hartelijk zijn,
zouden er zeer nadelig door wor
den beïnvloed, ook al kan
iedereen weten, dat de Ameri
kaanse legering bepaald niets
met de onderneming te maken
had.
Soustelle
Volgens Franse bladen is het
begonnen met de reis, die
Jacques Soustelle, een afvalli
ge gaullist, enige tijd geleden
naar de Verenigde Staten heeft
gemaakt. Mannen van de Ame
rikaanse inlichtingendienst zou
den toen contact met hem heb
ben gezocht en onder de indruk
zijn gekomen van de dingen, die
hij over de nationalisten in Al-
Serije vertelde. De conclusie van
oustelle was. dat een onaf
hankelijk Algerije niet alleen m
Noord-Afrika maar op het ge
hele Afrikaanse continent de
westelijke posities onhoudbaar
zou maken, omdat de Russen er
zich zouden installeren. De val
van Afrika zou tevens het ein
de van Europa en de Navo be
tekenen. aldus Soustelle. Men
zou hier tegenover kunnen stel
len. dat de door Soustelle gete
kende situatie zich eerder zal
voordoen, wanneer Algerije niet
spoedig onafhankelijk wordt en
men de Algerijnse nationalisten,
met wie nu nog te praten valt,
ten slotte in de armen van de
Sowjetunie of communistisch
Op 12 aprU zo schrijven en
kele Franse bladen vond in
Madrid een ontmoeting plaats
tussen verschillende buitenland
se agenten (waaronder leden
van de Amerikaanse inlichtin
gendienst (CIA) en de sa
menzweerders van de Algerijn
se putsch. De Amerikaanse
agenten werden op de hoogte
gebracht van de „catastrofale
uitwerking" van de kort daar
voor gehouden persconferentie
van de Gaulle en vernamen
toen het besluit van de gene
raals, in Algiers handelend te
zullen optreden.
Van hun kant zouden de Ame
rikaanse agenten hun Franse ge
sprekspartners inlichtingen heb
ben gegeven over de groeiende
weerzin, die het optreden van
generaal de Gaulle in de Ver.
Staten had gewekt, vooral in de
kringen van het Pentagon (mi
nisterie van defensie en staf
chefs) en de Navo. De Gaulle
zou volgens de CIA-agenten de
Navo hebben verlamd en de
verdediging van Europa onmo
gelijk hebben gemaakt.
Vanzelfsprekend laten we de
ze lezing voor wat ze is. Het
geen echter niet wegneemt, dat
de CIA een merkwaardige po
sitie inneemt in de Amerikaan
se samenleving. Het is een
staat in de staat met een enorm
budget en ongeveer 30.000 me
dewerkers en het is gebaseerd
op het meest militante anti-com-
munisme. Allen Dulles, die er
in 1953 de leiding over kreeg,
heeft er een werkelijke wereld
macht van gemaakt, een orga
nisatie, die in verschillende lan
den "in naam van het anti-com-
munisme een actieve politiek
ging voeren. Het was de CIA.
die de oppositie tegen Fidel
Castro ging organiseren en in
Laos de pro-westerse generaal
Phoumi Nosavan aan het be
wind bracht. In Kongo kreeg
Moboetoe steun om Loemoemba
te bestrijden, aldus de Franse
bladen, en zo ontwikkelde zich
bij de agenten van Dulles een
soortgelijke mentaliteit als bij
de rebellerende Franse gene-
Geluk
Toen de revolte uitbrak, was
de Amerikaanse ambassadeur
in Parijs niet op de hoogte ge
steld door zijn eigen CIA. Zijn
Spaanse collega was van te
voren ingelicht.... Wel bevonden
zich twee Amerikaanse militai
re attachés in Algiers en liet
de CIA Washington 36 uur na
de opstand weten, dat de revol
te veld won en dat het niet
verstandig zou zijn, tussenbeide
tc komen, omdat interventie
zou kunnen leiden tot een com
munistisch gezind volksfront in
Frankrijk zelf. Gelukkig heeft
Kennedy tijdig ontdekt. welk
complot de Amerikaans-Franse
betrekkingen bedreigde. Hij Het
de Gaulle weten, dat hij hem
met alle mogelijke middelen te
hulp wilde komen, als hij er
om zou vragen. En het is op
vallend. dat de revolutie in Al
giers toen onmiddellijk is Inge
zakt. Het enige lichtpunt in
deze duistere affaire is geluk
kig, dat de Gaulle president
Kennedy niet van kwade trouw
verdenkt....
