Meuure £eiJts d)e (tfouraiil
Commentaar
Zuid-Afrika breekt
met het Gemenebest
Particulier detective vond meer
NIEUWS in één oogopslag
Cubaanse diplomaten
in Den Haag zeggen
dienst aan Castro op
BON
Betere rechtspositie
of anders staken we
u
hlis
60,-
Het gaat
gesmeerd
Brand in Japanse
mijn: 26 arbeiders
opgesloten
Televisiepersoneel dreigt:
Emotionele sfeer
in Hilversum
19»
DONDERDAG 16 MAART 1961
BUREAUS: Steenstraat 37
Directie. Redactie, Abonnementen-en
Advertentie-afdeling Tel. 31441.
ABONNEMENTEN: f 7.50 per kwartaal;
f 2,55 per maand; f 0.59 per week.
ADVERTENTIES: f 0.20 per millimeter.
Familieberichten f 0,18 per millimeter.
Directie: F. DIEMER
Hoofdredacteur: Dr. E. DIEMER
CHRISTELIJKEATIONAAL DAGBLAD
Eenenveertigste jaargang no. 12126
„Slantaastlch it qhcbltseti
mjn bert ia Wqfienspwf
Minister Visser
en het humanisme
Zie pagina 11
■^■kkSZHSBBSSS
De Zuidafrikaanse premier Verwoerd heeft de aanvraag om
lid van het Britse Gemenebest te blijven, als Zuid-Afrika straks
een republiek wordt, ingetrokken Hij wenste niet mee te wer
ken aan een veroordeling van de apartheidspolitiek door de
Gemenebest-leiders.
In een officiële verklaring na de Franse kabinetszitting van
gisteren wordt gezegd, dat de Franse regering bereid is via
een officiële delegatie te onderhandelen over de voorwaarden
voor zelfbeschikking voor het Algerijnse volk.
Generaal Loendoela, die de situatie in de Kongolese Oostpro
vincie en Kivoe beheerst, heeft de regering in Leopoldstad
voorgesteld onderhandelingen te beginnen ter regeling van de
Kongolese kwestie. De besprekingen zullen gaan over de toe
treding van beide provincies tot de Kongolese federatie.
Minister Visser is in principe bereid humanistische geestelijke
verzorging in de krijgsmacht toe te staan. Uit een «vnderzoek
is hem echter van een behoefte hieraan niets gebleken, zodat
er voorlopig geen humanistische geestelijke verzorgers zullen
komen.
In een nachtvergadering van het televisie-personeel van de
N.T.S. en de omroepverenigingen in Hilversum is felle kritiek
geleverd op de arbeidsvoorwaarden. Er is een groot aantal
eisen gesteld: 12 procent salarisverhoging, een prestatie
marge van 50 procent, betere regeling van de werktijden en
een vijfdaagse werkweek.
De gehele Cubaanse diplomatieke missie in Nederland heeft
ontslag genomen. Men kan niet langer werken voor het regime
van dictator Castro.
Toen bekend geworden was dat de Cubaanse diplomatieke missie in
Nederland gebroken had met Fidel Castro, deden een paar jongens
er gisteravond in Den Haag een schepje boven op. Voor de ambassade
aan de Ruychroklaan staat het bord „Niet parkeren, gereserveerd voor
de Cubaanse ambassadeur' erboven kwam: „Weg met Fidel Castro"
te staan. Inzet: ex-ambasadeur dr. lgnacio Fiterre.
Veelszins kunnen wij instemmen met de
kritiek die Zuid-Afrika op andere landen
binnen het Gemenebest heeft. Daarin
echter ligt nog geen verontschuldiging
voor eigen beleid. Thans is Zuid-Afrika
in zijn beoefening van de apartheids
politiek ook apart gaan staan van het
Gemenebest. Behalve dat dit een ernstig
besluit is. schept het een betreurenswaar
dige situatie. Ons dunkt, niet in de laat
ste plaats voor Zuid-Afrika zelf. Vormde
immers tot dusver de Gemenebest ook
voor Zuid-Afrika een beschermende band
binnen een onrustige wereld, ook binnen
een onrustig Afrika, en fungeerde het ook
voor Zuid-Afrika als een brug, ditzelfde
Zuid-Afrika is nu in een positie van iso
lement beland. Het is een isolement, waar
in wij, tot ons leedwezen, voorshands
voor ons broedervolk weinig mogelijk
heid tot kracht menen te moeten bespeu
ren.
£4
Héél zeldzaam ziin die ge
lukjes... Juist op het ogen
blik dat u f 60,- hebt uit te
geven en erover denkt bin
nenkort een goede regenjas
te kopen, komt hier zo n
prachtkans, 'n Speciale aan-
aanbieding, die alleen deze
week geldig is.
TOP-VOORDEEL
VAN-DE-WEEK
REGENJAS
U HEBT GELUK, ALS
f 60,- U NU SCHIKT
(woonplaats)
Betaling geschiedt per week/
maand/kwartaal/per giro.
(Doorhalen wat niet van
toepassing la).
Als bewijs van dankbaar
heid uwerzijds, ontvang Ik
graag het boek „lip-Parade'
op onderstaand adres:
(naam)
(woonplaats)
'ZUID-AFRIKA, op de conferentie te
London van het Gemenebest voor de
beslissing gesteld, heeft het ernstige be
sluit genomen het Gemenebest te ver
laten.
De HUISVROUW, dde
's ochtends man en
kinderen moet helpen
aan de meeneem-boter-
hammen, weet ervan mee
te praten dat brood snij
den en smeren een ver
velend karwei is. En mis
schien heeft ze zich wel
eens afgevraagd hoe dat
moet gaan in een kinder
tehuis waar honderden
boterhammen besmeerd
en belegd dienen te wor
den.
Maakt u zich geen zorgen
altijd zullen er mensen zijn
die al denkend en knutse
lend zulke problemen oplos
sen. Een broodsnijmachine
is er al lang denk maar
aan het verpakte gesneden
brood en een boterham-
smeermachine was er ook al.
Maar op een internationale
voedselbeurs in Noord-Duits
land is nu het nieuwste van
het nieuwste te zien: een
smeermachine die per uur
3500 sneetjes kant en klaar
kan afleveren. Opdat u zich
goed de snelheid realisere:
dat zijn zo'n drie broden
per minuut, bijna een boter
ham per seconde.
Dat lijkt iets heel bijzon
ders maar die snelheid
zinkit weer in het niet bij
die van een rotatiepers die
in een uur vier tot vijfmaal
zoveel kranten kant en klaar
aflevert. Voordat de knop
wordt ingedrukt is er niets
dan lood, massale rollen pa
pier en bakken inkt en
enkele minuten later kan
uw krantenbezorger op weg
met de keurig bedrukte en
gevouwen kranten in zijn
tas.
Er blijft echter deze over
eenkomst: die boterham-
smeermachine kan de sneet
jes met niets anders be
smeren dan met datgene wat
erin gestopt wordt de
krant kan met niets anders
bedrukt worden dan met
datgene wat de redactie er
voor geschreven heeft. Het
mechanisme, hoe snel ook,
is maar hulpmiddel het
komt aan op de mensen die
erachter staan. Maar dat
wist u al en daarom hebt u
gekozen voor onze krant.
Maar weten uw vrienden en
kennissen dat ook al? Voor
hen is de bon bestemd.
U kunt noteren als nieuwe
abonnee:
Door de sterkere nachtelijke afkoeling
kwam hier en daar nachtvorst voor, maar
de dag-temperaturen werden door het
zonnige weer nog iets hoger. Zowel in
Zuid-Engeland als in Frankrijk werden
gisteren temperaturen van 20 tot 22 gra
den gemeten. Langs de kust bij zeewind
komen echter lagere temperaturen voor.
Morgen zal het in ons land opnieuw zon
nig en zeer zacht weer zijn, maar in de
nacht en ochtend blijft er kans op plaat
selijk mist. Mistbanken boven zee kunnen
ook overdag op enkele plaatsen de kust
binnendrijven.
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Tendens: bestendig
Stand gisteren: 770
HET WEER IN EUROPA
Rapporten hedenmorgen zeven uur
onbew.
onbew.
onbew.
onbew
onbew
mist
onbew.
zw. bew.
gh bew
I. bew.
zw. bew.
h bew
onbew.
h. bew
zw. bew.
onbew
mist
mist
onbew.
h. bew
mist
1. bew
gh bew
gh bew
onbew
onbfw.
mist
TIET HOGEDRUKGEBIED, dat al da-
gen lang het weer in onze streken
bepaalt, verplaatst zich nu iets naar het
oosten, maar blijft het weer nog beïn
vloeden. De mistvelden in het hogedruk-
gebied namen in omvang af.
J^EN BRITS particulier de
tective heeft gisteren
verklaard, dat hij in een
paar boekensteunen een be
drag van 4000 dollar aan
baar geld heeft gevonden bij
een huiszoeking in de villa
van het echtpaar Kroger dat
thans, met nog drie beklaag
den, in Londen terecht staat
op verdenking voor de Sow-
jetunie gespioneerd te heb
ben.
De detective verrichtte de
huiszoeking ruim vier weken
nadat agenten van de Brit
se inlichtingendienst het huis
van onder tot boven hadden
doorzocht.
Behalve de bankbiljetten
vond Holbrooke-Bowers ook
twee paspoorten in de voe
ring van een leren aktentas.
Deze paspoorten, ten name
van een zekere Thomas Wil
son en een mejuffrouw Ma
ry Smith heeft hij bij de po
litie ingeleverd. De officier
van justitie deelde de jury
mee dat de belde paspoor
ten later aan hen zullen
worden getoond. Dit duid'
erop dat de foto's in d<
paspoorten waarschijnlijk die
van beklaagden zijn.
Tot de beklaagden beho
ren Harry Houghton (55)
en mejuffrouw Ethel Gee
(46), beiden employés van
het marinestation in Port
land waar zeer geheime do
cumenten van de Britse ma
rine aanwezig waren.
worden ervan beschuldigd
documenten tc hebben door
gegeven aan Lonsdale die ze
door het echtpaar Kroger
naar Moskou liet seinen
Een radio-expert van de
Britse marine verklaarde
voor de rechtbank dat de
zender die in de kelder van
de villa van de Krogers
was aangetroffen het ver
mogen had om Moskou te
bereiken. Dc zender kon
automatisch, door middel
van een geperforeerde band,
worden bediend waarbij met
een snelheid van 240 woor
den per minuut kon worden
geseind.
,,Dat betekende dat ze
slechls zeer kort behoefden
te zenden waardoor de kans
op ontdekking veel geringer
was", aldus de expert.
ZUID-AFRIKA heeft met het Britse Gemenebest gebroken. Na vijftien
uur van ijioeilijk overleg tussen de Commonwealth-premiers in Lon
den, trok premier dr. Hendrik Verwoerd gisteravond de aanvraag van
Zuid-Afrika om het lidmaatschap van het Gemenebest te behouden in.
Reden hiervoor was het compromis, dat een meerderheid van de premiers
had voorgesteld: Zuid-Afrika i n de Britse 1 an dengemeenschap, maar
dan een openlijke distanciëring van de rassendiscriminatie door het Ge
menebest. Dr. Verwoerd kon zich hiermee niet verenigen.
Een ernstig besluit, zo herhalen we.
Het Gemenebest vertoont een merk
waardige structuur. Men vindt er tal van
landen, volken cn rassen in bijeen. Vol
ken, destijds door Engeland gekoloniseerd,
hebben er na de verwerving van de zelf
standigheid prijs op gesteld, op enigerlei
wijs met Engeland verenigd te blijven.
Uit het vroegere Britse imperium is zo
een samengaan-in-vrijheid gegroeid als.
in deze eeuw van vergeefs zoeken van
de ander, een voorbeeld heten mag.
Zuid-Afrika gaat nu dat Gemenebest
verlaten. Vanuit het Gemenebest is na
melijk de Zuidafrikaanse apartheidspoli
tiek veroordeeld. Zuid-Afrika ziet geen
reden om in deze politiek verandering te
brengen. Het is bovendien van mening,
dat enkele landen binnen het Gemenebest
niet de aangewezenen zijn tot het leveren
van kritiek. Waarbij het, dunkt ons, voor
bijziet aan het feit, dat in Zuid-Afrika
de apartheidspolitiek de officiële rege-
ringspolitiek is.
Men kent ons standpunt over de apart
heidspolitiek in zoverre deze een discri
minerend karakter draagt. En in de mate
waarin zij aan anderen wordt opgelegd,
draagt zij reeds een discriminerend ka
rakter. Wij achten haar verwerpelijk op
grond van het democratisch burgerschap,
verwerpelijk nader uit overwegingen om
trent het mens-zijn, verwerpelijk in het
bijzonder vanuit onze christelijke levens
overtuiging die ons verbiedt onszelf uit -
nemender te achten dan de ander. Dwang
tot apartheid kan voor de medemens een
belemmering worden om tot Jezus te
naderen.
station
U. Helder
Vpen burg
VHM.
Eelde
De Bilt
Twente
Emdn
Zd.-Llmb
Helsinki
Stockb
Oslo
Kopenh
Aberdeen
Londen
A'dam
Brussel
Luxemb
Parits
Bordes u*
Grenoble
Nice
Berlijn
Frankfort
MUnchen
Zuncb
GenCve
Locarno
Wenen
Innsbruck
Belgrado
Athene
Rome
Ajaccio
Madrid
Mallorca
Lissabon
Door een tweede mijnramp binnen een
week zijn gisteren in Japan 26 mijnwer
kers en opzichters van de buitenwereld
afgesneden. In de mijn brak plotseling
brand uit, waarschijnlijk door het niet
I goed functioneren van een kichtcom-
pressor. Dit was ook de oorzaak van de
mijnramp van verleden week, waarbij
71 mensen omkwamen. Reddingsploegen
trachten door rook en dampen de inge
sloten mijnwerkers te bereiken.
In Oost-Algerije zouden duizend Al
gerijnse rebellen zijn bevrijd uit een
Frans concentratiekamp in Sakiet. Zij
zouden naar Tunesisch grondgebied zijn
overgebracht
Zuid-Afrika's premier liet het te
rugtrekken uit het Gemenebest ver
gezeld gaan varn een waarschuwing.
„De gang van zaken op de bijeen
komst van vandaag, is naar mijn
mening het begin van het uiteenval
len van het Gemenebest", zo zei hij.
„Dit vrije verbond van staten mag niet
hopen te blijven voortbestaan als, in
plaats van zich te wijden aan samenwer
king in kwesties van gemeenschappelijk
belang, de Gemenebest-premiers door
gaan met zich te mengen in eikaars bin
nenlandse aangelegenheden en als hun
(Van onze sociaal-econ. redactie)
Twaalf procent salarisverhoging,
een hetere regeling van de werk
tijden, een prestatie-marge van 50
procent en een vijfdaagse werkweek.
Dat zijn in het kort de voor
naamste eisen, die het televisie-per
soneel van NTS en omroepvereni
gingen vannacht hebben gesteld op
een emotionele vergadering in Hil
versum. Worden de eisen niet op
korte termijn ingewilligd, dan is de
kans op een algemene staking bij de
televisie groot.
„Wij zijn in staat Nederland zonder
televisie te laten zitten", zei VARA-re-
gisseur Milo Anstadt. „We hebben recht
op een goede cao", vond Nico van Vliet
(AVRO). „Er heerst rottigheid in onze
gezinnen", riep Gijs Stappershoef
(VARA) uit. Stuk voor stuk kregen
deze en andere opmerkingen een donde
rende bijval van de honderden geprik
kelde televisiemensen, die op uitnodi
ging van de drie beambtenbonden (aan
gesloten bij NVV, CNV en KAB) naar
hotel De Karseboom waren gekomen om
uiting te geven van hun ongenoegen
over de slechte rechtspositie.
De vergadering, die ook werd bezocht
door vele ongeorganiseerden en die tot
bijna drie uur in de morgen voortduurde.
had een rumoerig verloop en de stem
ming was geladen. Daarom wisten de
bondsbestuurders niet te voorkomen dat
hun werd opgedragen de eisen van het
televisiepersoneel nog deze week voor
te leggen aan de omroepdirecties. De
bestuurders accepteerden deze opdracht
met kennelijke tegenzin, omdat de eisen
op sommige punten de reeds in bespre
king zijnde voorstellen doorkruisen. Maar
of zij wilden of niet, zij moesten wel. Ter
vergadering werd door verschillende
sprekers duidelijk gesteld dat anders de
bonden de rug zou worden toegekeerd
en een eigen organisatie van werknemers
bij radio- en televisie in het leven zou
worden geroepen.
Vrijdag zullen de bonden de verlan
gens van het televisiepersoneel ter tafel
brengen bij de werkgevers tijdens een
reeds eerder vastgestelde vergadering van
overleg met de omroep-directies. Maan
dag willen de groepsraden en televisie
secties van NTS en omroepen op de hoog
te gebracht worden van de resultaten, die
vrijdag eventueel worden geboekt. Er
zal nog tot 1 april geduld worden ge
toond. Zijn de eisen dan niet ingewil
ligd, dan wil het personeel machtsmid
delen gaan aanwenden.
(Zie ook pagina 9)
bijeenkomsten tot gelegenheid worden ge
maakt om mede-landen aan te vallen."
Behalve Macmillan heeft de Australi
sche premier Menzies nog een poging ge
daan Zuid-Afrika en zijn tegenstanders te
verzoenen.
De Canadese premier Diefenbaker ver
zette zich echter tegen elke poging om
de verklaring over de gelijkheid van ras
sen te wijzigen. Hij werd hierin gesteund
door alle afgevaardigden van Afrikaanse
en Aziatische landen.
Een woordvoerder van de Zuidafri
kaanse delegatie verklaarde na afloop van
de bijeenkomst bij het verlaten van Lan
caster House: „Het schijnt dat wij heb
ben verloren. Zuid-Afrika trekt zich uit
het Gemenebest terug."
Het besluit van dr. Verwoerd om zich
terug te trekken, heeft tot gevolg dat de
Unie gevaar loopt belangrijke handels-,
belasting- en andere voorrechten, die ver
bonden zijn aan het lidmaatschap van het
Gemenebest te verliezen.
Zuid-Afrika zet het grootste deel van
haar fruit- en landbouwprodukten in En
geland af en geniet het voordeel van de
lage tarieven, die binnen het Gemenebest
gelden.
Het is de tweede keer in de geschiede
nis van het Britse Rijk, dat een onafhan
kelijk lid zich heeft teruggetrokken.
De vorige maal was in 1949 toen de
Ierse republiek zich uit de gemeenschap
losmaakte.
(Zie ook pagina 5).
Cuba nationaliseert
deviezen en effecten
De regering van Castro heeft alle in
woners van Cuba bewogen hun buiten
landse geldmiddelen te verwisselen te
gen pesos en hun banktegoeden in het
buitenland op te geven. Alle aandelen
en obligaties moeten zij bij banken in
bewaring geven en deze zullen „ter be
schikking van de banken" staan.
Een dramatische foto uit Lon
den: Zuid-Afrika verlaat het
Gemenebest. Langdurig verga
deren mocht niet baten. Pre
mier Verwoerd (links met tas),
de Engelse minister van buiten
landse zaken Lord Home (mid
den) en de Canadese premier
Diefenbaker (rechts) verlaten
Lancaster House Telefoto
(Van een onzer verslaggevers)
AP ONS BELLEN wordt niet openge-
daan. Binnen rinkelt de telefoon on-
ophoudelijk. Door de voordeurruit kij
kend, zien wc de kapstok: leeg op een
zwart jasje temidden van lege kleren
hanger* na. Alle gordijnen van het grote
hoekhuis aan de Haagse iluychrocklaan
hoek Van der Woertstraat zijn gesloten.
De garage is leeg. Het bord op het trot
toir „Niet parkeren voor de Cubaanse
ambassade" en de krijtletters op het as
falt „Away with Fidel Castro" zijn de
stille getuigen van het besluit van de Cu
baanse diplomaten in Nederland, die de
regering van Fidel Castro hebben laten
weten, dat ze zich niet langer konden
verenigen met zijn regime en daarom
ontslag hebben genomen.
De ambassadeur dr. lgnacio Fiterre,
in januari I960 naar Nederland geko
men, stuurde een telegram naar Cuba,
na rijp beraad. In diplomatieke krin
gen in Den Haag was het bekend, dat
hij het niet eens was met de huidige
politieke manoeuvres van zijn oude
vriend Castro, met wie hij samen in
1953 wegens revolutionaire activiteiten
in de gevangenis heeft gezeten.
Samen met hem ondertekenden ook de
ambassaderaad dr. M. A. Campos, con
sul-attaché mevrouw Piedad Anduza en
In de nacht en ochtend hier en daar
mist en morgen overdag op de meeste
plaatsen zonnig weer. Weinig verande
ring in temperatuur. Matige tot zwakke
wind In hoofdzaak tussen west en zuid.
(Opgemaakt om 11.15 uur).
ZON EN MAAN
Zon op 6.51, onder 18.47 uur; maan op
7.23, onder 19.49 uur,
E.K. 24 maart.
Het bellen aan het huis van de ambas
saderaad dr. Campos aan de vol met
auto's geparkeerd staande Bachstraat 21
werd wel beantwoord. Twee Spaans spre
kende dames deden open en vertelden,
dat meneer met griep te bed lag en me
vrouw was niet thuis. Verder wisten ze
van niets, zeiden ze aarzelend glim
lachend.
In de grote flat aan de Kanaalweg
woont mevrouw Anduza, wier man de
heer Krijnen via de microfoon aan de
voordeur liet weten, dat hij en zijn vrouw
geen commentaar op dit besluit wilden
geven. „U zult het wel kunnen begrijpen,"
aldus de onzichtbare spreker. Daarop
werd de verbinding verbroken.
(Zie vervolg op pagina 9)
„Ik ga wel vast vooruit om de aard
appelen op te zetten".
de oonsuls in Rotterdam, de heren Ro
driguez Léon en M. F. Fraga, en zij tele
grafeerden: „Wü zullen streven naar en
strijden voor een nieuw Cuba, met ge
rechtigheid voor allen, vrijheid voor al
len en waardigheid voor allen".
(JUTA)
