V.N.-HULP VOOR DE
REBELLEN
Revaluatie van de gulden
diende algemeen belang
VROLIJK BRAZILIË
MOET VERSOBEREN
hi eefi doitte Ky
Onderwijs en maatschappij
Zelfs de ijzigste winter
Inmenging in Angola
van Veiligheidsraad
■■■--* -
<a»*>
Tijd besparen
en toch fijner etenf
TOCH
IS
HET
ZO!
Bommenwerper stort
met kernbom neer
INTERNATIONAAL GERECHTSHOF
Het Internationaal gerechtshof zal dinsdag 4 april achter gesloten deuren
een nieuwe president en vice-president kiezen. Verder zal het hof een
aantal financiële en administratieve zaken behandelen.
7es dagen later begint de openbare behandeling van de zaak over de
soevereiniteit van de tempi Prah Vihear die Cambodja tegen Thailand
aanhangig heeft gemaakt. Als het hof de bezwaren van Thailand tegen
de behandeling verwerpt, kan de procedure over het grensgeschil pas
werkelijk beginnen.
BELASTINGHERZIENING
Het Verbond wan de Nederlandse groothandel heeft een adres gezonden
aan de leden van Tweede Kamer waarin het zijn bzwaren uiteen zet ten
aanzien van de wetsontwerpen betreffende de algemene belastingherzie
ning. Het verbond meent dat onvoldoende rekening wordt gehouden met
de knelpunten die de belastingen voor de handelsondernemingen
onvermijdelijk meebrengen zolangjde belastingdruk zo zwaar blijft.
RAPPORT OVER BIESBOSCH
Het Tweede-Kamerlid Van Meel (kath. v.) heeft de ministers Cals en
Korthals o.m. gevraagd of het waar is, dat door recente aankopen door het
ministerie van O.. K. en W. het reservaat de Biesbosch werd vergroot tot
705 ha. Hij wil weten welke voornemens er bestaan wat betreft de uiteinde
lijke grootte van dit reservaat en hoeveel tijd het ministerie denkt nodig te
hebben, voordat volgende aankopen in de Biesbosch hun beslag zullen hebben
gekregen. Is de veronderstelling gegrond, dat het minister!» van verkeer en
waterstaat het rapport over de Biesbosch, waarvan de aanbieding aan de
volksvertegenwoordiging is toegezegd, niet zal aanbieden, voordat de aankopen
door het ministerie van O., K. en W. hun beslag hebben gekregen? Indien
deze veronderstelling niet gegrond is. welke zijn dan de oorzaken van het
nog steeds uitblijven van dit Biesbosch-rapport? Aldus de heer Van Meel.
Normalisatie in Kongo?
Oostprovincie en Kivoe, die
in handen van loemoembistische
rebellen zijn, krijgen via de Ver.
Naties geld en benzine om hon
gersnood en een economische
ineenstorting te voorkomen. De
blokkade door de regering te
Leopoldstad heeft reeds ernstige
gevolgen voor de bevolking ge
had. In de grote centra dreigt
hongersnood. Naar verluidt past
deze hulpactie in de nieuwe
politiek van de regering van
Leopoldstad, die door een ge
deeltelijke opheffing van de
blokkade zou willen komen tot
normalisatie van de betrekkin
gen tussen de twee tegenover
elkaar staande groepen in Kongo.
Vooral in Kivoe is de toestand voor
de blanken nog benard. Zij zijn over
geleverd aan de willekeur van de
plunderende Kongolese militairen, die
blijkbaar van niemand bevelen af
wachten. Gisteren is weer een aantal
geestelijken uit Kivoe gearriveerd,
onder wie drie Nederlandse pries
ters. Een van dc geestelijken had een
hoofdwond. De nonnen vertelden, kor
te tijd opgesloten te zijn geweest.
Een Amerikaanse zendelinge, die vier
maal werd aangerand, is door Maleise
VN-troepen bevrijd.
Intussen gaan de troepen van pre
mier Tsjombc voort. Katanga te zui
veren van loemoembistische elemen
ten, die het noordelijke deel van deze
tot onafhankelijke staat uitgeroepen
provincie hebben bezet. Het ziet er
naar uit. dat het binnenkort tot een
krachtmeting zal komen en dat dc
troepen van de Verenigde Naties voor
de moeilijke beslissing geplaatst zul
len worden, geweld te gebruiken om
de strijdende partijen van elkaar te
Arrestatie na aanslag
op Spaans consulaat
In verband met de aanslag die
februari op het Spaanse consulaat-ge
neraal in Genève werd gepleegd heeft
de Zwitserse politie twee Fransen en
twee Zwitsers gearresteerd.
In het gebouw ontstond een begin van
een brand door enkele naar binnen ge
worpen Molotof cocktails en de muren
werden beschilderd met de initialen
scheiden. En het zal dan dc vraag
zijn, of Tsjombe zich dit zal laten wel
gevallen. Dc situatie in Katanga is
dan ook gespannen.
De Maleise troepen in Kivoe gedra
gen zich overigens voorbeeldig. Zij
maken geen gemene zaak met de loe-
moembisten, die daar de lakens uit
delen. Gisteren hebben zij het vuur
geopend op militiaren, die een Maleise
officier hadden gedood. Het aantal
doden onder de Kongolezen zou tussen
de 20 en de 50 liggen.
Vermelden we nog, dat de VN in
feite de voorlichting over hun optreden
in Kongo hebben gestaakt. Voortaan
zal weinig of niets meer worden me
degedeeld. Hetis niet bekend, op
wiens bevel de rechtstreekse nieuws
voorziening is gestaakt.
Liberia, Ceylon en de V.A.R. hebben
bü de Veiligheidsraad een motie Inge- j
diend waarin wordt voorgesteld een
commissie bi het leven te roepen om de
klacht over het Portugese bewind ln
Angola te onderzoeken.
De Portugese vertegenwoordiger in de
Veiligheidsraad, dr. Vaco Vieira Garin,
kwam hiertegen in verweer en verklaarde
dat zijn land op ongegronde wijze was
beschuldigd. „Portugal meent dat de V.N.
het leven werden geroepen om vrede
saamhorigheid tussen de staten te
bevorderen. Er zijn echter enkele landen
die de organisatie beschouwen als een
platform voor het uiten van valse be
schuldigingen en om andere landen te
beledigen. Men heeft gezegd dat in
Angola velen gevangen zijn gezet en het
land zijn uitgewezen. Hier is geen woord
van waar, aldus dr. Garin. ..Het Portu
gese volk heeft een gemeenschappelijke
boodschap voor u: Bemoei u met uw
eigen zaken."
.Tevoren had de Liberiaanse vertegen
woordiger, George Padmore, gezegd dat
de Algemene Vergadering had vastge
steld dat de toestand in de Portugese
koloniën een internationale zaak is en
dat deze koloniën moesten worden be
schouwd als niet-zelfbesturende gebieden,
zoals deze in het Handvest worden ver
meld. „De V.N. moet zich met alle
menselijke ellende bezighouden ongeacht
waar deze zich afspeelt", aldus Padmore.
„Gedeporteerd zijn is
het prettigste"
Chroesjtsjef heeft bekend gemaakt,
dat een aantal Sowjetgeleerden in gro
te steden uit hun baan gezet zijn en
gedeporteerd naar braakliggende gebie
den.
Hij maakte dit bekend aan. het einde
van een rede voor een landbouwconfe-
rentie in Akmolinsk, Kazakhstan. Hij
laste het onderwerp terloops in om te
trachten de aantrekkelijkheid van het
werk daar aan te tonen. Radio Moskou
zei:
..Mij (Chroesjtsjef) werd meegedeeld,
dat verschillende geleerden, terecht of
ten onrechte het is zeer moeilijk dit
nu te beoordelen wegens overtredin
gen van de een of andere aard uit grote
steden gedeporteerd zijn naar de braak
liggende gebieden. Toen de tijd van hun
deportatie afgelopen was en hun voor
gesteld werd terug te keren, zeiden zij:
„Nee. dank u. want hier zijn de om
standigheden voor onderzoekingen beter
dan in de gebieden vanwaar wij gede
porteerd werden".
Franse ambtenaren
weer aan het werk
De deelnemers van de 24 uurs staking
van bijna een miljoen Franse ambtena
ren hebben het werk vanmorgen weer
Prins Soevanna Phoema
houdt besprekingen
De belangrijkste militaire strategen
van de ZuidoostAziatische verdrags
organisatie zullen naar verwacht wordt,
de jongste ontwikkelingen in Laos aan
een nauwgezet onderzoek onderwerpen
op de veertiende zitting van de Z.O. A.V.Ü.
die 22 maart begint.
In Vientiane is officieel medegedeeld
dat vandaag een uit drie ministers be-
'Staaritfe» delegatie naar Fnom Pehn zal
vertrekken voor nieuwe besprekingen
met prins Soevanna PhOema. de pre
mier van de afgezette neutralistische
regering. De prins gaat woensdag naar
Hongkong en vervolgt zijn reis daar
na via Moskou, Peking, Hanoi. Parijs,
Londen. Verwacht wordt, dat hij met
alle betrokken regeringen het nieuwe
vredesinitiatief in Laos, voortvloeiend
uit het voorstel van premier Boen
Oem om zich bij een coalitieregering
aan te slu'.'cen zal bespreken.
Naar onderhandelingen
met Frankrijk?
De leiders van de Algerijnse opstan
delingenregering hebben gisteren ge
sproken over dc geheime contacten die
met Frankrijk zijn gelegd. Zij moeten
beslissen of deze contacten voldoende be
moedigend zijn om openlijke' onderhan-
Te
.de&ederaeiTAnarquista
nemen.
Het hoofdkwartier van de FLN meldt
intussen dat de opstandelingen in het
oosten en het westen op grote schaal
geopereerd hebben tegen Franse solda
ten. Volgens een woordvoerder van de
rebellen zijn hierbij „dozijnen" Franse
militairen gedood, onder wie vier offi
cieren. Er zouden acht tanks cn vier
auto's zijn vernietigd.
Deze bekendmaking van het militaire
hoofdkwartier wordt beschouwd als een
poging de positie van de rebellen te ver-
De politie gelooft niet dat Spaanse
ballingen een rol hebben gespeeld inde
aan*Lag. De arrestanten, van wie de
jongste zeventien en de oudste vijfen
twintig jaar is. behoren volgens onbe
vestigde berichten tot een anarchisti
sche groep die de naam Ravachol
draagt.
Kennedy streeft naar
duidelijk verdrag
over kernproeven
President K«*ncdy heeft gisteren
verklaard dat de V.S. vastbesloten zijn
al het mogelijke te doen om te gera
ken tot eerr gewaarborgde overeen
komst over een verbod van kernwapen
proeven.
Hij zei dit in een verklaring, uitgege-
van nadat hij op het Witte Huis een
onderhoud had gehad met Arthur Dean.
die woensdag naar Genève vertrekt om
de V.S. te vertegenwoordigen bij de be
sprekingen met Groot-Britannië en de
Sowjetunie over zulk een verbod. De
onderhandelingen, die reeds tweeëneen
half jaar aan de gang zijn, worden 21
maart hervat.
De president zei dat de onderhande
lingen niet alleen zouden kunnen bij
dragen tot het tegenhouden van een
verspreiding der kernwapens. maar
ook belangrijke gevolgen zouden kun
nen hebben voor de toekomst der be
sprekingen over ontwapening en beper
king der bewapening, dus voor de vre
de cn veiligheid van de wereld.
Geen kortere agenda
voor Assemblee
De onderhandelingen tussen oost en
west over het schrappen van enige kou-
de-oorlogkwesties van de agenda der Al
gemene Vergadering van de V.N. zijn
kennelijk mislukt daar de Roemeense
V.N.-delegatie zich heeft beklaagd bij
assembléevoorzitter Frederick Boland
over pogingen van westelijke zijde om
het debat over zeer belangrijke kwes
ties te torpederen.
Roemenië zou zich nimmer met zulk
een klacht tot de voorzitter van dc As
semblee gewend hebben zonder medewe
ten van de Sowjetunie. Waarnemers lei
den eruit af dat het overleg tussen Ad"
lai Stevenson en de Russische delega
tieleider Andrej Gromyko over inkor
ting van de agenda is mislukt.
Verwacht wordt dat Boland de agen
dacommissie bijeen zal roepen om di
verse agendapunten te verwijzen naar
commissies van de Algemene Vergade
ring en om de 21ste april als streefda
tum vast te stellen om de Algemene
Vergadering te verdagen.
sterken, voordat de onderhandelingen
ginnen. „De berichten van de Franse
militaire autoriteiten in Algiers en zelfs
in Parijs over de voortschrijdende pacifi
catie van Algerije zijn niet waar", aldus
de rebellenwoordvoerder, „de oorlog gaat
door."
Minister Zijlstra in gesprek met één van de gasten tijdens de lunch-
bijeenkomst. Links dr. M. W. Holtrop. president van de Ncderland-
sche Bank N.V. en rechts mr. H. H. Sillevis Smitt, voorzitter van
het departement Amsterdam van de Maatschappij voor Nijverheid
en Handel.
MINISTER LICHT BESLISSING TOE
Alles tezamen genomen wasl De minister zette uiteen, dat een
ii* revaluatie van de munt een besluit
de beslissing om tot revaluatie1
van de gulden over te gaan
niet alleen onontkoombaar,
maar was zy, met een open
oog voor de gevolgen van
deze stap voor het bedrijfsleven,
in het algemeen belang van Ne
derland." Dit verklaarde de mi
nister van financiën, prof. dr. J.
Zijlstra, als conclusie van zyn in
leiding over het onderwerp: ,,Rc.
valuatie", die hij gistermiddag
heeft gehouden voor het departe
ment Amsterdam van de Ncdcr-
landsche maatschappij voor nij
verheid en handel.
het feit. dat op zo grote schaal gehoor
gegeven is aan het stakingsparool. Zij
eisten namelijk, in tegenstelling toe an
dersluidende berichten, een minimum-
salaris van 500 frank per maand cn een
volledige herziening van de salariëring.
Vrijwel nergens hebben zich geweldda
den voorgedaan en het zakenleven en
het transportwezen hebben weinig hin
der van de staking ondervonden.
Het personeel van de staatsspoorwe
gen en van de gas- en electriciteitsbe-
drijven zal later in de week staken uit
protest tegen president De Gaulle's ver
soberingsprogramma op grond waarvan
lonen en salarissen niet verhoogd mogen
worden.
(Advertentie)
Weinig minder du 'n «onder
zo vele duizenden
'n ander mens werden
met Krnschen Stilt.
Zo'n bloedzuiverende Kuur met Kruschen
kan ook U van Uw Rheumatiek bevrij
den. Dat doen de beroemde vijf mine
rale zouten voor U als U trouw iedere
morgen die kleine dosis neemt. Onzuiver
heden in het bloed worden daaruit losge
maakt en afgevoerd langs natuurlijke
weg. En daarmee raakt ge dan vanzelf
van de pijnen af, die U nu het leven ver
gallen.
Voor de Brazilianen is het
leven van vandaag af veel sober
der geworden. Janio Quadros, de
nieuwe president van Brazilië,
heeft met onmiddellijke ingang
een versoberingsprogramma in
gevoerd, dat in de eerstkomende
jaren van grote invloed zal zijn
op het leven in dit land van
vrolijke, sambadansende mensen.
Met de versobering is onmiddellijk
een begin gemaakt. De prijs van dc
dagbladen bij de krantenkiosken is
verhoogd van vijf tot acht cruzeiro.
De koers van de cruzeiro is verlaagd
van 240 tot 250 per Amerikaanse dol
lar. En meer versoberingsmaatregelen
zijn in de maak. De regering wil de
bustarieven, het luchtvervoer, het auto
rijden kortom alle vormen van
vervoer twee procent duurder
maken.
Bovendien zullen de prijzen van
levensmiddelen en in het bijzonder
van tarweprodukten met minstens
12 procent stijgen. Quadros heeft ge
last de importheffingen op tarwe,
aardolie en krantenpapier van 100 tot
200 cruzeiro te verhogen.
Tezamen met zijn bezuinigingen in
het regeringsapparaat betekent zijn
programma een periode van werkloos
heid en teruggang in handels- en
bedrijfsleven.
Slechts weinig Brazilianen hadden
zulke drastische maatregelen ver
wacht, omdat zij niet beseften, dat de
financiële situatie van dit in wezen
rijkste en grootste van alle Zuidame-
rikaanse staten zo chaotisch was als
Quadros haar geschilderd had.
Nieuwe speurtocht
naar Dode Zee-rollen
Honderden vrijwilligers en eenheden
van het Israëlische leger beginnen dins
dag in het gebied waar in april vorig
jaar de „archieven" van Simon Bar-
Kochba werden gevonden een nieuwe
en intensieve speurtocht naar Dode-
Zec-rollen. Zij zijn voorzien van de mo
dernste hulpmiddelen en maken ge
bruik van helikopters.
Het kantoor van de premier heeft
meegedeeld dat de vier kinderen van
de Canadese filantroop Samuel Brof-
man een miljoen dollar hebben ge
schonken voor een museum waar de
zeven rollen die in Israëlisch bezit zijn
kunnen worden ondergebracht. Zij zul
len bovendien jaarlijks een bedrag ge
ven voor het onderhoud van het mu
seum en archeologische expedities.
De Amerikaanse nazipartij is een on
derneming geworden. Het verzoek om
goedkeuring, dat werd gedaan op papier
met een hakenkruis in het briefhoofd,
is verleend door de staat Virginia.
Het doel van de nazi's is „het winnen
van politieke macht in de V.S. met alle
wettelijke middelen" en „het leren van
achtergehouden feiten aan het Ameri
kaanse volk betreffende de communisti
sche samenzwering om ons en het blanke
ras te vernietigen".
De directeuren zijn voorzitter Lincoln
Rockwell en Seth David Ryan, beiden
uit Arlington, en J. V. Kenneth Morgan
uit Alexandria.
Dc Wcense politie heeft een 19-jarige
man aangehouden, die heeft bekend de
moord »e hebben gepleegd op de 46-ja-
rige Westduitse toerist Paul Hahnen,
wiens lijk drie dagen geleden in de kof
ferruimte van de auto van het slacht
offer werd gevonden. Dc moordenaar
had van de toerist een lift gekregen en
tijdens deze rit had hij hem doodgescho
ten.
l Een pop, die kan zoe
nen, is een van de at
tracties van de jaarlijkse
speelgocdtentoonstelling
in New York, waarvoor
15.000 kopers cn fabri
kanten naar de stad zijn
gekomen.
I Nederlandse schccp-
vaartbelangen hebben
het gemeentebestuur van
Mandal (Noorwegen)
een voorstel gedaan om
een autoveerdienst tus
sen Delfzijl en Kleven
(de haven van Mandal)
te openen. De veerboot
zou de reis tussen de
Nederlandse haven en
dc idyllische zuidkust
van Noorwegen in 16
uur kunnen doen. Het
plan wordt nu door het
gemeentebestuur bestu
deerd.
Een ruimtevaarder kan
zeker 100 uur comforta
bel leven in een rond de
aarde draaiende cabine
en daarin temperaturen
van zeker 150 graden
Celsius tijdens de terug
keer overleven. Dit Is
meegedeeld door twee
geleerden van de Mc
Donnell Corp., welke
een capsule bouwt.
I In Engeland zijn vorig
jaar 1300 vossen dood
aangetroffen als gevolg
van Dicldrin-vcrgifti-
ging. Het vergif wordt
gebruikt om de graan
oogsten te verbeteren.
Paul Haag, de gewezen
prefect van het depar
tement Seine in Frank
rijk, is beschuldigd in
verband met een groot
huizenschandaal. Haag
had als directeur-gene
raal van een bouwmaat
schappij, die een wol
kenkrabberproject van
2000 woningen in dc
voorsteden langs de
Seine heeft opgezet, 800
personen benadeeld door
voorschotten te vragen
op de aankoop van een
flat. Toen de helft van
dc torenflats klaar was,
was het geld van de
maatschappij namelijk
op.
De Nederlander drinkt
gemiddeld 1.9 liter wijn
per jaar en blijft daar
mee ver in de minder
heid bij de Luxembur
ger en de Belg, die ge
middeld resp. 30 en 8,3
liter per jaar drinken.
dat op bepaalde beslissende momenten
niet meer kan worden ontweken. Het
moet worden genomen in het geval van
een structurele onevenwichtigheid.
Revaluatie van de munt. zo zei minis
ter Zijlstra. kan gevoelig pijn doen. Wij
mogen echter niet vergeten dat wij voor
heen in grote omvang geldontwaardingen
hebben meegemaakt. Men kan nu een
maal niet altijd een bepaalde groep in
de volkshuishouding benadelen, en een
andere groep bevoordelen. Welbewust
heeft de regering gekozen voor revalua
tie van de gulden. Hierbij wist zij dat
zulk een correctiemaatregel het bedrijfs
leven zeer ongelijk treft en wel: a) in
de vermogenspositie: b) in de export-
importquote cn de afwcntelingsmogelijk-
heden op de buitenlandse markt. Reva
luatie is bedoeld als afkoelend middel
voor de economie, niet alleen door een
kleine daling van de afzetbare hoeveel
heid. maar ook door een lichte vermin
dering van het winstvermogen.
De valuta-onrust zal hierdoor stellig
niet geheel uit de wereld zijn. Het stre
ven blijft nog altijd gericht op stabielere
valutavcrhoudingen. Na de periode van
de tweede wereldoorlog zijn wij steeds
bezig te zoeken naar evenwichten. Ook
voor Nederland gold dc vraag, of de
devaluatie van 1949 niet te ver was
gaan en wat aan de hoge kant was.
ontwikkeling van dc Nederlandse econo
mie na 1949 heeft dit bevestigd. De
revaluatie mag gezien worden als een
tikje correctie op de muntontwaarding.
Revaluatie is een moeilijke en harde be
slissing, maar het is bevredigend te weten,
dat we niet uitsluitend de weg kiezen
van voortdurende waardevermindering
van ohs geld.
Record-verkoop van
Franse champagne
Dc champagneverkopen van Frank
rijk hebben in 1960 alle bestaande records
geslagen. Niet minder dan 49.265.501 fles
sen werden tot in de verste uithoeken
van de wereld geleverd. Het oude record
werd in 1957 gevestigd.
Engeland dronk met 3.985.730 flessen
de meeste champagne. Daarop volgde
Amerika met 2.657.961 flessen. De derde
tot en met de Vijfde plaats op de rang
lijst waren resp. voor België, Italië cn
Duitsland.
Advertentie
EEN socioloog dhl anders
als de psycholoog oj paeda-
goog, die hun onderwerp
vooral benaderen vanuit de in
dividuele belevingswereld der
betrokkenen het onderwijs
zien als een sociaal feit, met ken
merken, die typisch sociaal lig
gen, als een systeem of een in
stitutie, gegoten in sociaal ge
structureerde waarderingssyste
men, doelstellingen en verwach
tingen.
Bij zulk een benaderingswijze valt
hel op. dat ondanks de snelle evolutie
van de maatschappij ons onderwijs
een systeem is dat bijna onbeweeglijk
vastligt, hoe men er ook aan doktert
niet alleen in ons land. maar ook
in de ons omringende landen van
West-Europa.
In dc kern van
de zaak zitten wc
nog vast aan een
systeem, dat in
zUn grote lünen
uit dc 19c eeuw
stamt cn daar nog
vele kenmerken
van draagt en we
kunnen ons met
recht afvragen of
dit systeem nog
past bU onze hui
dige maatschappij.
Ter beoordeling
hiervan moet eerst
worden vastgesteld
welke de taak is
van het onderwijs.
Deze taak is twee
ledig.
De eerste functie
van het onderwijs
is de inschakelings
functie: het moet
de jonge mens op
diens weg naar
de volwassenheid
voorbereiden op
het leven als vol
wassene in de
maatschappij. Dit
inschakelen in dc
maatschappij dor
volwassenen be
tekent een geleide
lijk losgroeien uit
de primaire of ge-
borgenheidsrelalics
(vooral van gezin
en buurt) cn een
ingroeien in de se
cundaire of func
tionele relaties van
de maatschappij. Daar zal het kind
t.z.t. een functie of „rol" moeten ver
vullen, bijvoorbeeld die van Neder
lands staatsburger, van beoefenaar
van een bepaald beroep, van arbeider,
van ambtenaar enz. Dit alles wordt
nu eenmaal dortr' bepaalde Spelregels
beheerst en door een bepaalde cul
tuur gedragen. In dit vóbr 'de jonge
mens vreemde geheel moet het onder
wijs hem inwijden door het kind maat
schappelijke vaardigheden en een do
sis maatschappelijke wijsheid bij te
brengen: het gezin is daartoe alleen
niet in staat.
Naast deze Inschakelingsfunctie,
welke men ook zou kunnen formule
ren als het doorgeven van het cultu
rele erfdeel, moet men als tweede
taak van het onderwijs de beoefening
van de wetenschap noemen, een
taak, welke op de verschillende ni
veaus van het onderwijs op onder
scheiden wijze zal worden behartigd,
maar die op alle niveaus van het on
derwijs neerkomt op de plicht het cul
turele erfdeel, dat men aan de jon
ge mens doorgeeft, door te denken tot
op zijn meest innerlijke waarde er. in
zijn relatie tot de zich steeds verder
ontwikkelende maatschappij, die
steeds complexer wordt, steeds nieu
we behoeften kent en telkens, ook aan
het onderwijs om een nieuwe aanpas
sing vraagt.
Beide functies vergelijkend valt het
op. dat dc inschakelingsfunctie (de
pedagogische functie) van het onder
wijs zich mettertijd heeft gestabili
seerd in een min of meer uitgebalan
ceerd systeem van selecties, metho
dieken. doelstellingen en middelen en
aldus is uitgegroeid tot een institutie,
waarin deze pedagogische functie van
het onderwijs zich volgens een sta
biel patroon realiseert. Deze functie
toont daarom de neiging tot een ze
kere stilstand en Is statisch en conser
verend van karakter.
De tweede functie, het actief door
denken van het verworven cultuurbezit
met betrekking tot dc eisen van de
veranderende maatschappij, is uiter
aard dynamisch van karakter. Boven
dien blijkt dat beide functies zeer
nauw met elkaar verbonden zijn:
slechts dc vervulling van de tweede
maakt een optimale realisering van
de perste mogelijk.
Wanneer men de maatschappelijke
oriëntatie van het onderwijs uit het
verlleMHMÉÉ^HÉH
zou doen
der leerling, dan kan van ccn we
zenlijke lacune gesproken worden. Dit
gevaar dreigt, als men het gehele on
derwijs als een gegevenheid aanvaardt
en er voor terugschrikt het systeem
als zodanig in discussie te stellen.
En toch is dit ccn perjnanente op
gave van het onderwijs als zodanig.
In alle veelvuldige bemoeiingen, die
het onderwijs dc laatste tijd ten deel
valt krijgt de maatschappelijke oriën
tatie van het systeem echter lang niet
die aandacht van de deskundigen,
welke dc zuiver pedagogische taak.
toegespitst op de
verhouding opvoe
der leerling, ten
deel valt.
Dit verklaart ook
dc conserverende
tendens, die men
waarneemt wan
neer men als socio
loog het onderwijs
onder de loep
neemt. Immers,
wanneer men zich
niet voldoende ver
diept en dóórdringt
in de betekenis
voor de zich ont
wikkelende maat
schappij van dat
gene wat men in
het onderwijs aan
de jonge generaties
doorgeeft, dan ligt
bij ccn bezinning
op de problematiek
van het onderwijs
dc neiging voor de
hand te vervallen
in een sociaal wei
nig relevante po
ging tot rechtvaar
diging van de tra
ditionele. soms
eeuwenoude syste
men.
Men kan dan
bijvoorbeeld fer
vente pleidooien
beluisteren voor
het behoud van de
klassieke talen in
het middelbaar
onderwijs; dc ar
gumenten worden
daarvoor geput uit dc inhoudelijk
hoge waarde van dit cultuurgoed,
maar er wordt nauwelijks een
deugdelijke rechtvaardiging gegeven
voor de betekenis van dit cultuurgoed
met betrekking tot dc inschakeling
van de jonge mens in dc maatschap
pij, omdat men de relatie niet door
dacht heeft tussen dit cultuurgoed cn
dc maatschappijstructuur, waarin hel
cultuurgoed van de klassieke traditie
op een aangepaste wijze beleefd kan
worden en een ook maatschappelijk
gezien eigen en onvervangbare be
tekenis heeft.
Dit wil géén oproep zijn tot het zon
der meer over boord werpen van de
klassieke humaniora, maar slechts
een uitnodiging tot bezinning over de
vraag of enerzijds in dc totale bele
vingswereld van de huidige leerling
voldoende elementen aanwezig zijn om
deze cultuurtraditie zinvol te benade
ren en of anderzijds dc vorming, wel
ke deze opleiding pretendeert tc ge
ven. wel een functie heeft met betrek
king tot de inschakeling van de jon
ge mens in de maatschappij*
DE SCHRIJVER
Prof dr. E, J. Leemans (1925)
is sinds 1958 hoogleraar in dc
empirische sociologie aan de r.k.
universiteit te Nymcgcn. Voor
zijn hoogleraarschap was hij
werkzaam liy het Sociologisch
Instituut van dc universiteit tc
Leuven, waar hij diverse grote
onderzoekprojecten entameerde.
De sociale werkelijkheid kent
deze hoogleraar niet slechts uit
studie: vóór zijn Leuvense stu
dententijd was hij als arbeider
werkzaam op een van de scheeps
werven van zyn geboortestad
Antwerpen. Prof. Leemans is te
vens direeteur van het Sociolo
gisch Instituut der Nijmeegse
universiteit, waar de studenten
in dn sociologie praktisch ge
traind worden in dc techniek
van het sociologische onderzoek.
In dit artikel beantwoordt prof.
Leemans dc vraag of ons huidige
onderwys nog past by dc huidige
maatschappij. In een volgend
artikel zal hij in dit verband dc
verschillende facetten van het
onderwijs onder dc loep nemen.
547) Wanneer het stevig vriest, lo
pen verschillende planten in dc tuin
gevaar het loodje te leggen. De ene
plant gedraagt zich ln dit opzicht we
liswaar wat vorstbestendiger dan de
andere, maar een gruwelijk koude
winter kan tn leder geval een Ictyke
opruiming onder de gewassen hou
den. Op zichzelf kunnen wc dat niet
zo verbazingwekkend vinden, want
wanneer we genoeglijk onder de de
kens liggen en ons indenken hoe de
planten gedurende de yzi^e nachten
onophoudelijk geteisterd worden door
de snijdende vorst, kunnen we ons
best voorstellen dat zU dat barre le
ven vaarwel zeggen.
Verwonderlijk is het dus niet, dat
we na ccn forse winter verschillende
dorre cn levenloze struiken In de
tuin aantreffen. Maar dan moet het
ons, dunkt me, toch
wel frapperen dat
er verschillende
planten bestaan
waarop de felste
koude zelfs geen
vat schijnt tc heb
ben. En dan doelen
wc natuurlijk niet
op die milde winter-
temperatuurtjes die
wij ln ons land weten te registreren,
maar op dc yzlge adem die tijdens de
poolnacht over Siberië kan waajen.
Daar bloeit In dc herfst bijvoor
beeld een lepelblad dat zich door de
vroeg invallende poolwlnter laat ver
rassen cn dan negen maanden in de
meest erbarmelijke kou moet vertoe
ven. Het plantje trekt zich daar ech
ter geen steek van aan, want nauwe
lijks Is de sneeuw gedurende de en
kele zomerse weken gesmolten, of
het lepelblad zet de onderbroken
bloei vrolijk verder, aldus het voort
bestaan van de soort verzekerend.
Proefondervindelijk Is aangetoond,
dat het Siberische lepelblad 46 gr.
vorst kan verdragen en dat sommige
bomen het zelfs by 60 gr. vorst nog
uithouden.
Voor zover het inzicht thans reikt,
berust bU planten deze bestendigheid
tegen grote kou op hetzelfde systeem
dat door spoor- en trammaatschap-
pUen wordt toegepast om wissels voor
bevriezing te behoeden. Zoals we we
ten wordt daar zout op gestrooid,
onidat by een hogere zoutconcentratlc
het vriespunt van het water wordt
verlaagd waardoor het aanwezige ys
smelt en de wissels beweegbaar biy-
ven.
Welnu, door ver
hoging van de con
centratie In do
celvochloplosslngcn.
beschermen derge-
iyke poolplanten
zich eveneens tegen
bevriezing waardoor
dc vegetatie iU
het ln bescheiden
vorm zich tot In
dc meest barre streken weet te hand
haven.
Overigens moeten we ons van het
plantenleven in het hoge Noorden
niet een al (e simplistische voorstel
ling maken, want gedurende de en
kele weken van de zomer doet zich
daar werkeiyk een verrassende ryk-
dom voor.
Daarover een volgende keer!
Advertentie
Een acht-motorige lange afstands
straalbommenwerper van het type B-52
die een niet op scherp gestelde kern
bom aan boord had, heeft gisteren nabij
Yuba City (Californië) een mislukte
noodlanding gemaakt en is in brand ge
vlogen.
Alle acht inzittenden overleefden het
ongeluk. Tenminste vier van de inzit
tenden brachten zichzelf met parachu
tes in veiligheid.
Kritiek van Castro op
plan Kennedy voor
Latij ns-Amerika
De Cubaanse premier. Fidel Castro,
heeft in een toespraak tot studenten een
nieuwe aanval gelanceerd op de V.S. en
het voorstel van president Kennedy om
dc Zuidamerikaansc landen te helpen
door de uitvoering van ccn tienjarenplan,
gehekeld. Inmiddels heeft president
Kennedy er nu bij het Congres op aange
drongen 500 miljoen dollar ter beschik
king te stellen als een eerste stap voor
dc hulp aan Latyns-Amerika. Hij zei dat
er „ernstig gevaar is dat wanhopige vol
keren zich tot het communisme of andere
vormen van tirannie zullen wenden" als
er geen hulp komt.
Kleine overwinning
voor mr. Luns
Dc eerstkomende ontmoeting tussen
president De Gaulle cn kanselier Aden
auer is uitgesteld tot na de komende top.
conferentie van de zes E.E.G.-landen.
In plaats van op 18 mei, de dag voor
dc conferentie zullen beide regeringslei
ders elkaar op de 20ste ontmoeten. Het
uitstel zou geen speciale politieke bete
kenis hebben, maar het gevolg zijn van
de overvolle agenda van dc Franse pre
sident.
Op dc laatste topconferentie van „de
zes", in Parijs op 11 februari, was Aden
auer ccn dag eerder in Parijs aange
komen om met De Gaulle overleg te
plegen.
De Nederlandse minister van buiten
landse zaken mr. Luns heeft toen doen
uitkomen dat de vier andere E.E.G.-
landen niet zo bijster Ingenomen waren
met zulk vooroverleg waaraan door hen
niet werd deelgenomen.
