J. Schoneveld veertig jaar
woningbouwvereniging
„Eensgezindheid"
bij
Ballet voor onderwijzers
uit inspectie Leiden
Sterk spel van Ensemble
in de Huisbewaarder
29?5
Agenda voor Leiden
„LUCIENNE"
Kundig veteraan gaat jubileren
Beheer en onderhoud vormen
zijn specialiteit
REEDS VELE RESULTATEN VAN
ONDERZOEK BOL EN BLOEM
MEERPOEL
Husqvarna
NAAIMACHINES
ttisso
Tachtigjarige doet
vandaag in Leiden
doctoraal examen
INDRUKWEKKENDE FILM TOONT
HET MODERNE ISRAËL
Leidse verhuizer, die brokken
maakte, beriep zich vergeefs
op zijn transportverzekering
RONYFELT
WONING TEXTIEL
Leiden spaart
intens
MEL'WE LEIDSCHE COURANT
s
VRIJDAG 10 MAART 1961
Vrijdag
Oud-Kabh. Kerk, 8 uur: Oecumenische
gesprekskring, „Eenheid in Christus".
Restaurant Van der Heyden, 3 uur: Wo-
ningbouwveren. Meerburg.
Den Haag, Kurhaus, 8 u.: Couture
RiëL Show Printemps 1961.
Schouwburg, 8 u.: Toneelgroep
Ensemble met „De huisbewaarder", van
Harold Pinter, voor K. en O.
De Doelen, 5.30 u.: Rijnlandse club van
Prot.-Chr. werkgevers, ds. C. Aalders
over „De kunst van het luisteren".
Pieterskerk, 7.15 u.: Avondgebed.
Remonstrantse kerk, 8 u.: ds. J. Th.
Mackenzie over „De mens en zijn ge
meenschap".
Zaterdag
De Burcht, 8 uur: D.O.B. met „Gieren
op 't veilig nest", van H. McPherson.
Leidse Volkshuis, 8 uur: Otto Sterman
met „Ebbenhout", voor Geref. Jeugdver-
band.
Gulden Vlies, 3 uur: Diploma-uitrei
king aan jonggezelzebters en -drukkers.
Films
Casino (2.30, 7 en 9.15): De Saint in
actie (14 jaar).
Lido (2.30, 7 en 9.15 uur): Klokslag
middernacht (14 jaar).
Luxor (2.30, 7 en 9.15 uur): De miljo-
nairsdoohter (14 jaar).
Rex (2.30, 7.15 en 9.15 uur): Tot de
laatste vuurstoot (14 jaar); donderdag:
Bittere rijst (18 jaar).
Studio (2.30, 7 en 9.15 uur): Het mes
(18 jaar).
Trianon (2.30, 7 en 9.15 uur): De held
van Marathon (14 jaar).
Aootheken
Geopend apotheek Van Driesum, Mare
110, teL 20406.
Tentoonstellingen
Trappenhuis academie, schilderijen
van Jan van Goethem, Jacques van der
Heijden en Jean Leering (tot 1 april).
Lakenhal, Tentoonstelling groep Atol
(tot 27 maart).
Musea, instituten, leeszalen e.d.
Inlichtingen kantoor VVV, Steenstr
lb: elke dag geopend van 9 tot 5 uur, op
zaterdag tot 1 uur.
(Advertentie)
„SETTER LAINE"
JUMPERS EN VESTEN
Exclusieve
Damesconfectie
Botermarkt 17
Telefoon 32765
I^EN VETERAAN in do Leidse woningbouwwereld gaat jubileren. Het
is de heer A. J. Schoneveld, voor wie het op 22 maart aanstaande
veertig jaar geleden is, dat hij in het bestuur van de woningbouwvereni
ging „Eensgezindheid" werd gekozen, en wel in de functie van tweede
penningmeester. Het bestuur van deze vereniging heeft besloten, op 8
april van 3 tot 5 uur gelegenheid te geven hem met dit jubileum geluk te
wensen. Dat gebeurt in „De Harmonie" aan de Breestraat. Dit zal tevens
een afscheid worden, want de heer Schoneveld heeft de wens te kennen
gegeven het secretariaat over te dragen. De gemeentelijke Woningstich
ting, waarvan hij secretaris-penningmeester is, hoopt hij nog enige tijd
trouw te blijven.
De federatie van woningbouwverenl-
gingen deed op hem in 1927 een beroep
om het voorzitterschap te aanvaarden. Hij
is dat tot 1933 geweest. Van het metaal
bedrijf ging hij in '33 naar de sociale
raad, welke omschakeling hem nood
zaakte zich in een geheel andere materie
Wie met de heer Schoneveld serieus
over woningbouwaangelegenheden praat,
moet er wel een uurtje voor uittrekken.
Maar hij komt dan wel wat aan de weet.
Schoneveld weet namelijk waarover hij
praat. In de kring van zijn vereniging en
die van de gemeente heeft zijn woord
dan ook gezag. Hij zegt zijn mening al
tijd weloverwogen .rechtstreeks en zon
der onnodige bijkomstigheden. Hij weet
wat hij wil en gaat niet zo gauw uit de
weg voor tegenargumenten.
Wedijver
De heer Schoneveld heeft van
j volkshuisvesting eigenlijk een
soort „hobby" gemaakt. En een goed
hobby-ast wedijvert met gelijk-geïnteres-
seerden graag in kennis en geestdrift.
Welnu, op zijn terrein heeft Sohoneveld
dat ook gedaan.
Hij zat ten tijde van zijn •verkiezing In
de gemeenteraad. Het was hem al meer
malen opgevallen, dat in de kring van
de sociaal-democraten met zo'n gemak
over woningbouw en alles wat daarmee
samenhangt, werd gesproken. „Toen
dacht ik: die kennis moet jij je ook eigen
zien te maken". Hij verliet vjeliswaar na
anderhalf jaar het raadscollege maar de
volkshuisvesting liet hem bepaald niet
los.
Op 9 mei 1923 werden zijn activi
teiten in deze richting gehonoreerd
met de verkiezing tot secretaris.
Gehonoreerdis eigenlijk het juis
te woord niet, want zo'n Junctie kan
van alles betekenen, behalve dat zij
honorair is. Kortom: wie secretaris
is van een bouwvereniging en zijn
werk ernstig neemt, weet wèl wat
hij te doen heeft. Lauweren zijn er
niet bij, althans niet zulke dat je er
op kunt gaan rusten.
Schoneveld nam kennis van tal
van publikaties op dit gebied en
wist zich op deze wijze op te wer
ken tot een man, naar wie wordt
geluisterd als het over woningbouw
zaken gaat, niet alleen om zijn ge
detailleerd kennen van de historie
der sleutélstedelijke volkshuisves
ting maar ook om zijn beoordeling
van wat er nu aan de orde is als
mede om zijn nuchtere visie op wat
er in de naaste toekomst moet ge
beuren.
Lezing voor Nijverheid en Handel
De export van bloembollen is voor de
streek tussen Haarlem en Leiden een be
langrijke bron van inkomsten. En niet
alleen voor dit gebied, maar ook voor
heel Nederland. Er wordt voor onge
veer 250 miljoen gulden omgezet, waar
bij West-Duitsland met een bedrag van
58 miljoen gulden de eerste plaats in
neemt De Verenigde Staten komen op
de derde plaats met ruim 47 miljoen, na
Engeland dus, dat voor 50 miljoen af
neemt. De Skandinavische landen beste
den 34 miljoen gulden aan bollen, ter
wijl de overige 63 miljoen over vele
andere landen Is verdeeld.
Aldus prof. dr. ir. J. P. H. van der
Want directeur van het Laboratorium
voor Bloembollenonderzoek te Lisse, die
tijdens een gemeenschappelijke koffie
maaltijd in de Vergulde Turk gister
middag voor de leden van de Neder
landse Maatschappij voor Nijverheid en
Handel een voordracht hield.
Aangezien er dus grote bedragen en
een goede naam voor de Nederlandse
bloembollencultuur op het spel staan, is
het begrijpelijk dat steeds aan de ver
betering van de produkten wordt ge
werkt
Omstreeks 1880 kwamen de gezamen
lijke kwekers tot de conclusie, dat er
een centraal instituut moest komen, dat
de ziekteproblemen van de gewassen (in
die tijd voornamelijk de geelziekte bij
hyacinten) zou bestuderen cn onderzoe
ken. Dit streven resulteerde in de op
richting van het laboratorium te Lisse
(dat een onderdeel is van de Landbouw
hogeschool te Wageningen), waar prof
dr. E. van Slogteren in 1917 begon met
het onderzoek van stengelaaltjes in nar.
cissen en hyacinten. Hij bereikte opzien
barende resultaten
Eindprodukt
De bloembollencultuur draait om het
eindprodukt: de bloem. Om die zo ge
zond, mooi en sterk mogelijk te krijgen
bestudeert het laboratorium de ontwik
keling van de bol en onderzoekt hij of
de bol ziekte-vrij is.
Het eerste is heel belangrijk in ver
band met de export naar de landen,
waar het in een andere maand voor
jaar is dan tn Nederland. Door proeven
van bloeivertraging (door het koel hou-
Puzzelprominenten
1. W. Raaphorst, Googstraat 5,
Oude Wetering; 2. Jac. Stapper.
Emmalaan 84, Alphen aan den
Rijn; 3. mej. J. van Beelen. B:n-
neweg 40, Noordwijk aan Zee.
den van de bol) is men erin geslaagd de
bloeitijd van de bolgewassen te verschui-
van en uit te breiden: van november
tot mei kunnen tulpen, hyacinten en
narcissen nu in bloei staan. Dat door
het uitkomen van de bloemen in Neder
land omstreeks Kerstmis de aantrekke
lijkheid voor de kopers vergroot wordt
is wel duidelijk.
Pas in februari en maart worden bol
len naar het Zuidelijk halfrond gezon
den, waar zij in de meest geschikte tijd
(juli en augustus) tot bloei komen. Toch
wordt bij deze „remmingen" geen schade
aan bol en bloem toegebracht.
Het onderzoek naar de ziektekiemen
in bol en grond, die de aaltjesziekte ver
oorzaken (voornamelijk bij tulpen) is in
volle gang. Resultaten van in het vorig
jaar begonnen proeven zijn nog niet be
kend, maar men hoopt spoedig de juiste
bestrijdingsmethode te vinden, aangezien
de ziekte zeer ernstig is en de naam van
Holland als (bol)bloemeniland er zeer
direkt bij betrokken is.
Chemische stoffen
Bestrijdingsmethoden zoals die op het
ogenblik worden toegepast bevredigen
niet geheel: de warmwaterbehandeling
(zoals bij hyacinten en narcissen gebrui
kelijk) kan by tuipebolflen niet dan met
zeer grote bezwaren worden toegepast,
terwijl het diepdelven en braak laten
liggen (vooral voor de zware klei van
West Friesland cn de Haarlemmermeer)
een niet ideale oplossing is. Men bestu
deert nu in het laboratorium, waar een
vijftigtal mensen aan verbonden is, de
verdelgingsmethoden door chemische
stoffen.
Na de interessante uiteenzetting van
prof. Van der Want stelde de voorzitter,
de heer J. G. J. Verhey van Wijk, de
leden in de gelegenheid vragen te stellen
over ddt onderwerp.
(Advertentie)
Alleen bij
BREESTRAAT 171 - LEIDEN
ALLE SOORTEN
VRIJE ARM
ƒ398,-
in te werken waardoor hij het federatie-
werk- losliet.
Vlucht
Om een beeld te geven van de groei
van de bouwvereniging „Eensgezindheid"
mogen wij hier wat cijfers geven. Toen
Schoneveld kwam, had deze vereniging
268 woningen in beheer, te weten 232 aan
de Zijlsingel en 36 in de Kooi. In 1926
kwamen er 92 aan de singel bij en 22 in
de Kool. Het jaar 1930 bracht een uit
breiding van 27 huizen aan de Zijlsingel
en vier jaar later kwamen er daar nog
eens 20 bij. Vóór de oorlog was het be
zit ongeveer 430 woningen. De gemid
delde huurprijs in die tijd is op f 5
f 5,50 per week te stellen.
Als wU ons tegenwoordig iets niet
kunnen indenken, dan is het dat cr
woningen zomaar leeg staan, als het
ware voor niks gebouwd. Schoneveld
herinnert zich nog wel, dat de vereni
ging met dat verschijnsel vooral in de
jaren 1935 tot 1938 heeft te maken ge
had. Toen werd van overheidswege de
particuliere bouw sterk gestimuleerd.
In 1938 werd het anders. Stonden er
op 1 januari 1938 nog 23 Eensgezind,
beid-woningen leeg, op 15 september
daaraanvolgend was dit aantal geredu
ceerd tot slechts 1. Dat was het resul
taat van een huurverlaging.
In de oorlogsjaren muntten de jaarver
slagen uit door kortheid. Er gebeurde op
het punt van de uitbreiding van woning-
bezit dan ook niets. Pas in 1950 liet Eens
gezindheid weer van zich spreken door
een expansie van 88 woningen in de om
geving van de Meerburgerkade. Spoedig
(in 1951) gevolgd door 116 aan de over
kant (IJsselkade). Drie jaar later kwa
men er in het Haagwegkwartier 256 hui
zen bij en in 1957 werd het plan van de
252 in de omgeving van de Titus Brands-
malaan aanvaard.
Op het ogenblik heeft de vereniging
1141 woningen in beheer.
Maatschappij
Er is geen werker in het domein van
de Leidse volkshuisvesting, die niet een
positieve instelling tegenover de woning
bouw van na de bevrijding heeft. Soho
neveld zal men ook allerminst van nega
tivisme verdenken. Toch hebben wij uit
zijn woorden wel kunnen afleiden, dat,
om zo te zeggen, de „charme" van het
werk der woningbouwvereniging voor
hem wat is verbleekt. Je kon het vroeger
allemaal beter overzien. Het werk was
ook meer persoonlijk gericht. De woning
bouwvereniging anno 1961 is eigenlijk
een soort woningbouw-exploitatie-maat-
schappij geworden. Een bedrijf, dat een
doortastende en volledig ter zake kun
dige directie vereist
Dat betekent een nog veel grotere ver
antwoordelijkheid. De bouwverenigin
gen moeten rich instellen op het moder-
ne woningbeheer. Overigens heeft de
heer Schoneveld wel de indruk, dat zij
diit aankunnen. Maar er zullen naast het
vrij willige weak mensen moeten worden
aangesteld om met name het opzicht
naar behoren te kunnen blijven uitvoe
ren.
De verstandhouding tot de gemeente
moet uiteraard goed zijn. Een pas inge
stelde adviescommissie is symptomatisch
voor een vruchtbaar contact tussen de
corporaties en de gemeente. Vroeger was
het zo: gemeente en architect ontwierpen
een plan. men ging bouwen en na een
paar maanden moest toch wel eens een
antwoord worden gegeven op de vraag
naar welke bouwvereniging het plan zou
gaan. Nu er een commissie van vijf man
uit de federatie, die het gehele proces
van het begin af volgt. Men denkt en
spreekt méé.
Typering
Als wU de specialiteit van de heer
Schoneveld in zyn arbeid voor de Leid
se woningbouw moeten aanduiden,
menen wy met twee woorden te kun
nen volstaan, namelijk: beheer en on
derhoud. Wij hebben de indruk, dat hU
zich met name dürvoor heeft ingezet.
In opdracht van het bestuur van zijn
vereniging maakte hij reeds In 1933
een rapport over het eigen-beheer
systeem. Enkele besluiten waren daar-
van het gevolg.
Met het onderhoud kreeg Schoneveld
nog intenser te maken nadat hij op 1
april 1957 de functie van secretaris-pen
ningmeester bij de gemeentelijke Wo
ningstichting had aanvaaod. Deze stich
ting heeft ongeveer 1100 huizen in be
heer. Men vindt ze vooal achter de Mare-
en Herensingel en in het Haagwegkwar
tier. Speciaal de administratie van de
stichting en het onderhoud der wonin
gen vroegen en kregen zijn aandacht.
Genoeg over dit alles. Schoneveld
gaat jubileren en er zullen straks
nog wel méér aspecten van zijn
veelkantige arbeid voor de Leidse
woningbouw worden belicht. Er zal
ook wel iemand zijn wiens jubi-
leumtoespraak de zin bevat dat
Schoneveld niet gemakkelijk was
maar dat hij zich ten volle heeft ge-
qeven aan wat hij als zijn taak aan
vaardde. Wij zijn van mening, dat
deze zin in dit geval bepaald niét
als cliché of frase kan zijn bedoeld
Eenvoudig omdat de jubilaris-van-
straks die taak inderdaad, nooit ge
makkelijk heeft opgevat en ervoor
wilde stadn.
VOLOP BLOEMEN
en gezonde planten met
Bloemervmestkegeltjes
leilstoflenmengjel 6-13-18. Ontheffing nr. 513
Nationale inzameling
Leger des Heils
De jaarlijkse nationale inzameling
t.b.v. het wenk van het Leger des Heiis
in Nederland vindt voor de gemeenten
Leiderdorp, Noordwijkertiout en Voor
hout plaats in de week van 13 tot
19 maart a.s.
Met toestemming van de gemeente
lijke autoriteiten wordt in deze gemeen
ten gedurende die week een huis-aan-
huis-collecte gehouden.
VOOR DE middagvergadering van de onderwijzers(-essen) in de inspec
tie Leiden, had men het Nederlands Dans Theater uitgenodigd. Van
het zestal balletten waren er vijf door eigen medewerkers gecreëerd. Dit
alleen reeds maakte het programma interessant. „Giovinezza" zowel als
„Four times six" had de jeugd als middelpunt en inspiratiebron, doch ook
het jazzballet „Klaar af" kan men ertoe rekenen. Het eerste van deze drie,
tn choreografie van Rudi van Dantzig, vonden we het minst geslaagd.
In tegenstelling met de choreografie van Benjamin Harkarwy in „Four
times-six" verliep die van Rudi van Dantzig wat traag en zwaar, te zwaar
moedig.
Daar kwam nog bij dat in dit ballet,
dat als eerste gedanst werd, met name
de jongeren in het begin slordig de
bewegingen afwerkten en de lichaams-
beheersing wel eens wat te wensen
overliet. Het keerpunt kwam met de
7VT7ET dan na lang aarzelen heeft K. en O. het Toneelgezelschap Ensem-
ble uitgenodigd in Leiden enige voorstellingen te komen geven van
het stuk van de jonge Engelse auteur Harold Pinter, De Huisbewaarder.
Bij de in Amsterdam gegeven opvoeringen is gebleken, dat het publiek öf
een duidelijke afkeer van het werk toonde, öf er enthousiast over was.
Dezelfde reactie lijkt ons in Leiden voor de hand te liggen, al is het altijd
verstandig moderne schrijvers te nemen zoals ze zijn, zonder achter de
inhoud van het stuk allerlei diepzinnigheden te zoeken die er niet zijn
In de Huisbewaarder gaat het om drie zaamde, zielige Aston, een als genezen
personen. In de eerste plaats de vereen-
Vanmiddag om
half vier was
voor de oudste
student van
Nederland, de
80-jarige
Oegstgeeste-
naar W. E.
Blom het grote
ogenblik aan
gebroken, dat
hjj aan de Leid
se universiteit
het doctoraal
examen In de
Slavische talen
en Ietteren koD
gaan afleggen.
Dit examen zou
worden afgenomen door prof. dr. P.
Hendrix, prof. dr. A. H. Kuipers en
prof. dr. K. van het Reve. De heer
Blom, over wie we al eens eerder schre
ven in ons blad, sluit hiermee een zeven
jarige noeste studie af; al zjjn tentamens
heeft hij zonder mankeren gepasseerd.
De heer Blom heeft zyn hele leven overi
gens al bljjk gegeven van een grote be
langstelling voor talen hjj beheerst er
17 en denkt er nu al over Chinees te
gaan studeren. In Amsterdam heeft de
heer Blom een antiquiteiten winkelt je
tot zijn 53ste jaar werkte liU b(j een grote
handelsmaatschappij als hoofdcorrespon
dent maar tijdens de crisisjaren werd
I hi) ontslagen.
„Shalom" voor K. en O.
Temidden van een omgeving, die zich vervuld van haat op het borelinkse
wierp om het tq wurgen gebeurde een wonder: de staat Israël werd ge
sticht. Om precies te zijn: op 14 mei 1948. Het'jonge Israël vocht met
kracht terug tegen de machten, die de ondergang van de nieuwe staat
wilden. Met de moed der wanhoop maar het hield stand. In de vol
gende jaren stroomden de immigranten het Heilige Land binnen, in tien
jaar tijds bijna een miljoen mensen uit alle windstreken der aarde.
Onder leiding van Herbert Viktor
heeft een Duitse filmploeg een kleuren-
documentaire gemaakt, die zeldzaam
boeiend is geworden. Het is een dwars
doorsnede van het leven en het harde
werken in dit door de zon geblakerde
land, waar elke naam van een berg, een
pas of een landstreek herinnert aan an
dere tijden, aan het Oude Testament en
aan de rondwandeling van Jezus op aar
de.
Op bijzondere wijze zijn beeld en ge
luid van de film „Shalom", die gister
avond voor de leden van K. O. in Ca
sino werd gedraaid, erin geslaagd op in
dringende wijze de toeschouwer onder
de ban te brengen van het grote werk.
verlovingsringen
mandersloot
donkerstede '4
Een Leidse verhuizer liad aangenomen
de inboedel van een familie over te bren
gen van een woning aan de Maredijk
naar de Burggravenlaan voor f 175 in
clusief inpakloon. Toen de inboedel was
overgebracht, weigerde de familie be
taling, verklarende dat sommige meu
belstukken door het transport waren be
schadigd. De verhuizer nam deze nlet-
betallng niet en wendde zich door tussen
komst van een deurwaarder tot de Kan
tonrechter te Lelden.
Hij voerde aan dat tijdens het transport
wel enkele goederen lichtelijk waren be
schadigd, doch dat hij onmiddellijk zijn
assuradeur hiervan in kennis stelde,
aangezien de verhuizing volledig was
verzekerd. Deze assuradeur had vergeefs
getracht een regeling te treffen en de
verhuizer was van mening dat zijn klant
het aan zichzelf had te wijten, dat hij
geen schadevergoeding van de verze
kering kreeg.
De verhuisde familie, voor het kan
tongerecht vertegenwoordigd door de
praktizijn Th. J. van der Heijden te Lel
den, voerde aan dat van een lichte be
schadiging geen sprake was: een piano
leinservies waren een kopje en een dek
sel gebroken, beeldhouwwerk en lijsten
van schilderijen waren beschadigd enz.
Hij was van oordeel dat de verhuizer
zijn taak niet behoorlijk en evenmin
vakkundig had uitgevoerd. Op die grond
betwistte hij de gehoudenhcid van zijn
cliënt tot betaling en vorderde zijner
zijds ontbinding van de verhuizingsover
eenkomst met schadevergoeding.
De expert van de verzekering van de
verhuizer vond de schade niet zo erg.
Hij meende dat voor f 146 alles zou kun
nen worden hersteld. De verzekering zou
wel bereid zijn geweest dit bedrag te be
talen, doch de verzekeringsman had geen
kans gezien tot een akkoord te komen
Ten slotte had men niets uitbetaald.
De kantonrechter benoemde na getui
genverhoren de heer T. Beeuwkes tot
deskundige. Deze begrootte de schade op
f395.
Rekening houdend met het uitgevoerde
transport, dat f 175 had moeten kosten,
veroordeelde de kantonrechter de verhui
zer tot betaling van f 220 met rente, wees
de vordering tot betaling van verhuls-
kosten af cn veroordeelde de verhuizer
zat vol krassen, van een kostbaar porse-1 bovendien tot betaling van proceskosten.
dat alle levens in dat deel van de we
reld beïnvloedt.
Geen land is aan dit land gelUk, zegt
pater Bonifaclus, en de makers stonden
voor de zeer zware opgave in hun werk
ook de onschatbare Christelijke waarden
te verwerken, die door de Jonge staat
Israël worden behoed, zo goed als zl)
de wereld van de Islam niet konden ver
onachtzamen. Wellicht nergens dringt
de gespletenheid van deze wonderlijke
wereld zich zo sterk aan de toeschou
wer op als in de opnamen van Jeruza
lem: „heilig de Joden, heilig de Christe
nen, heilig de Mohammedanen", zoals de
film zegt.
Na de prachtige maar drukke opnamen
van de vreemdelingenker7nis in het oude
eerbiedwaardige Nazareth en de opnamen
van het Jeruzalem der diplomaten en
van het moderne verkeer, geeft de ca
mera een ontroerend beeld van het Je
ruzalem dat de belijders van drie gods
diensten zo heilig is. De camera zoekt
dat „andere" Jeruzalem, het ligt aan
gene zyde van een barse prikkeldraad
versperring, de Moskee der Hemelvaart.
Gethsémané. de Olijfberg, de Calvarie
berg. Maar dan spreekt de priester („ik
ben hier geboren") het woord, dat alle
tegenstellingen overbrugt in een der ont
roerendste momenten van deze film.
Door een zeer eigen wijze van ca
meravoering. montage en gesproken
tekst krijgt de toeschouwer de indruk,
dat hij als het ware de camera zelf
bedient: niet de cameraman zoekt het
antwoord, maar de toeschouwer zelf
„Shalom" is een film, die „anders is
dan alle andere", een film die de beste
elementen van een documentaire ver
enigt met de goede eigenschappen van
een speelfilm.
(Advertentie)
diverse kleuren voorradig.
W. J. ZIRKZEE
VAN T HOFFSTRAAT 7
LEIDEN TELEFOON 24610
MIDZA
Otto Sterman in Lcids Volkshuis
In het Volkshuis zal Otto Sterman za
terdagavond proza en poëzie uit „Eb
benhout' voordragen. Deze avond wordt
gehouder voor het Gereformeerd jeugd
verband. Aanvang 8 uur.
uit een krankzinnigengesticht ontslagen
man. Dan een louche zwerver, buiten
gewoon dom maar behept met een soort
boerse slimheid, profijt trekkend van
iedere nieuwe situatie. Tenslotte Mick,
jongere broer van Aston, een figuur met
nozemachtige trekken maar toch ook
weer een dromer, zonder duidelijke ka-
rakterinhoud.
Handeling zit er bijna niet in. De hele
inhoud kan in enkele woorden worden
samengevat: Aston biedt de dakloos ge
worden oude man een onderkomen aan.
deze maakt misbruik van de zachtheid
van Aston, probeert de tiran uit te han
gen, wordt op zijn beurt in een hoek ge
dreven door brber Mick en moet dan het
veld ruimen als de eigenlijke bewoner
van de rommelzolder waar alle taferelen
zich af spelen. Aston, de situatie niet
meer aankan en zwerver Davies de deur
wijst.
Dat Pinters werk, ondanks het gebrek
aan handeling, toch boeit moet worden
toegeschreven aan zijn talent levende
mensen te scheppen, al toont hij een dui
delijke voorkeur voor menselijk wrak
hout Toch worden ons hier geen mensen
voorgezet zonder dat iets van hun ver-
leden ons duidelijk wordt De lange mo
noloog van Aston in het tweede bedrijf
is op zichzelf genomen een fantastische
pertatie van Pinter. In eenvoudige,
aangrijpende zinnen schetst hij hier de
ervaringen van een klinisch geval, met
al de daaraan verbonden menselijke tra
giek.
Maar ook zwerver Davies geeft, al
zwetsend, een onthullend beeld van zijn
lege innerlijk. De schijn ophoudend een
mens met een door papieren gedekte
naam te zijn, moet hij in feite worden
beschouwd als 'n egoïstische, sluwe in
trigant, die op domme manier poogt de
broers tegen elkaar uit te spelen, om
onmiddellijk tot diep-tragische nietsnut
ineen te schrompelen wanneer hij tegen
stand ondervindt.
Jongste broer Mick wordt nog het
meesi scneismatig aangeduid. We neuoen
hier te doen mei een van grote piannen
oezieide jongeman, die de nractn mist ze
in de pranujk te realiseren en daarom
uitbarst in viegeiacnuge sirenen tegen oe
weerioze Davies, die in zyn nart Hem
meer bewondert dan Aston, aan wie hy
veei meer te aannen neelt.
Het is bepaald geen gesneden koek
wat oe scnouwourguezoener nier te ver
werden Kreeg. Den pasmare oplossing
vvorot niet gegeven, ïeuer moet maar uit
manen wat ny in net stun ziet.
Welnu, wij zien er een knappe karak-
tei ten-ciuiig ui, met oe miuuaascne acn-
tergrono die veie mensen van vanuaag
stern aanspreem. Daarom heen K. en u.
geujn genad net Leiose puDiien niermee
te laten Kennis manen, ai nan men te
recht een afneer Koesteren van net uit-
nuiuuic van ue neie Situatie, waarin
geen sprankje doordringt vaa noup oi
geloof.
De gisteravond geleverde spelprestaties
stonuen op een uuitengewuim noog pi
vjuus neimus gal uavies gesiane up een
wyze die eine scnouwourgoezoener nog
lang moet DijDiyven. Hy was die wezen
loos oabbeide oude intrigant, een cnciie-
uiidruKKing, wy geven net toe, maar is
er een oetere omscnryving te geven: Dn
was eenvoudig lantasuscn Knap spei mei
een mernwaardig strak volgenouaen ou-
oemannenmimien, die soms een ai te ko
mische werking bieek te ne"boen.
Ingetogen spel zagen we van Henk van
Ulsen als Aston. De schimmige wereld
waarin hij leefde moet meer worden
aangeduid door détails dan werkelijk ge
speeld. Terecht heeft de regie van Karl
Guttman hierop alle aandacht gevestigd.
Maxim Hamel tenslotte slaagde erin de
onberekenbare broer Mick tot een levend
mens te maken, een niet geringe presta
tie wanneer men bedenkt dat we van
zijn verleden juist het minste kregen te
horen.
De vertaling van G. K. van het Reve
was zeer goed aangepast aan het Neder
lands taaleigen, en het decor van Joseph
Carl bezat precies de juiste sfeerwerking.
Een voorstelling derhalve, die wij niet
graag hadden willen missen.
G. Tulp
opkomst van Jaap Flier cn Gérard Le-
meitre. Zij wisten inspiratie te brengen
en het danspeil steeg onmiddellijk.
Harkarvy is veel blijer en onbezorgder
en heeft ook in „Four times six" een
moderner idioom. Dit ballet werd met
vaart en expressief gedanst.
Hans van Manen tekende voor de
choreografie van „Klaar af". Hij heeft
geen franje, gaat recht op de man af.
De bewegingen zyn veel minder roman
tisch soepel, ze zijn strak, soms zelfs
wat hoekig, hier en daar houterig, waar
door de uitvoerenden iets te veel als
poppen aandoen. In de twee pas-de-deux
van Milly Gramberg en Gérard Lemaw
tre (Twee-spalt) en Hannie van Leeu
wen met Jaap Flier (Dubbelgangers),
viel dit bezwaar volkomen weg. Dit
door het strakke ribme soms enigszins
obscederende ballet, met een navrante
inslag, is een belangrijke aanwinst. We
zullen het graag nog eens zien als het
wat meer gedanst is.
In „Legende" toont Aart Verstegen
zich een choreograaf, die de kunst
verstaat boven het dansen van een
verhaal uit te komen en het een al
gemeen menselijke inhoud te geven.
Zelf danste hij als de houthakker
voortreffelijk. Licht en soepel. Milly
Gramberg en hij wisten teveel ro
mantiek te vermijden. Zij maakten de
dans tot een voortreffelijk samenspel
van lijnen en bewegingen. Dat stuk
rood gaas, dat gehesen werd om aan
te geven dat de geest van de cour
tisane zich ging manifesteren, had
men beter weg kunnen laten. Het
was onnodig.
Van Marius Pelipa danste men uit
Doornroosje de pas-dc-deux „De blauwe
vogel". Alexandra Radius en Gérard Le-
maitre zijn uitstekende solisten. Tech
nisch was de uitvoering heel goed, maar
vederlicht, wat deze pas-de-deux zeker
moet zijn, was zij niet.
Er was veel te genieten, maar we
ontkwamen niet aan de indruk, dat
deze groep teveel moet dansen om het
hoofd boven water te kunnen houden.
Dat is jammer. Men heeft kortgeleden
in de N.L.C. kunnen lezen over de
moeilijkheden die dit niet-gesubsidieerda
ballet heeft. Wij hopen, dat men die
alsnog te boven zal komen en dat een
mogelijkheid wordt gevonden om deze
groep met zoveel uitstekende krachten,
oudere zowel als jongere, rustiger te
laten werken.
Om volledig te zyn, moeten we nog
meedelen, dat in de morgenvergadering
als bestuurslid werden gekozen mejuf
frouw L. Flipse en de heer P. J. Mul
uit Rijnsburg.
A. C. Bouwman
Zie voor stadsnieuws j
ook pagina 7 j
Nog nooit werd onder normale omstan
digheden zo'n groot spaaroverschot ge
kweekt als de afgelopen maand. De voor
uitgang van het spaarderstegoed bedroeg
niet minder dan f 958.000, tegen f 635.000
in februari 1960. In totaal werd inge
legd f 2.630.089,59 cn terugbetaald
1.671.836,29.
Het aantal nieuwe boekjes was 562 cn
het aantal afbetaalde boekjes 309. Op
6.525 rekeningen van deelnemers aan de
afhaaldienst werd f 161.216 bijges. meven.
Er werden 1.181 spaarbusjes ter lediging
aangeboden met een gezamenlij' in
houd van f 31131.10. Het tegoed der
47.796 inleggers bedroeg aan het einde
:vaa de maand f 41 £63-254.11.
'n Grandioze aanbieding ln de
uitmuntende Stefano-regenjassen.
Voortreffelijk van stof en uitvoe
ring. Normale verkoopprijs
Nu, met en zonder ceintuur, zo
lang de voorraad strekt, slechts
Telefonische of schriftelijke orden kunnen
niet worden uitgevoerd.
LEIDEN:
Haarlemmerstraat 25
ROTTERDAM: Korte Hoogstraat 11 Meent
hk. Goudeiestngel Katendr. Lagerijk hk.
Dorpiweg West-Kruiskade 35.
