Kamer verontrust over
besnoeiing hulp V.S.
RENNIES
Nederland hield zich niet
aan het Benelux-verdrag
Naar een bestand
in Algerije
Lichtgevoelige plant
Land van duizend heuvels
/ft een Guojnte hij
Zuurbrand
wordt sneller geblust
dan ze gesticht is. -
TOCH
IS
HET
ZO!
Schone beloften
van de Belgische
Social, partij
Tijd besparen
en toch fijner eten!
19*
9
BEZITSVORMING
Het beleid van de regering ten aanzien van de bezitsvorming en bezits-
spreiding wordt door de beperking in de toewijzing van de zg. „A"-wo-
ningen geenszins belemmerd. De bouw van eigen woningen neemt zeker
niet af. Dit heeft de minister van volkshuisvesting en bouwnijverheid,
mr. J. van Aartsen, onder meer geantwoord op schriftelijke vragen van
het Tweede Kamerlid de heer Schuitemaker (lib.) dienaangaande.
Voor velen zijn de door het grote aantal subsidieaanvragen voor
A-woningen veroorzaakte lange wachttijden aanleiding om over te gaan
tot bouw in de vrije sector. De minister staat in beginsel niet afwijzend
tegenover de gedachte om de mogelijkheden van toeslag en garantie voor
eigen woningen niet zonder meer te beperken tot reeds uit anderen
hoofde gesubsidieerde woningen.
Het onder bepaalde voorwaarde^ mede uitstrekken van de faciliteiten
tot de vrije sector zou echter zeker een extrastimulans betekenen voor
bouw in deze sector. Dit zou, nu de vrije sector ook zonder dergelijke
faciliteiten tot ontwikkeling blijkt te komen, binnen het totale bouw
programma kunnen leiden tot in de huidige omstandigheden niet ge
wenste ontwikkelingen.
istr,
Belgische kranten over revaluatie
Volgens enkele scherpe reacties
in Belgische kranten zouden de
Nederlandse autoriteiten vergeten
2 hebben, dat er een Benelux-ver-
1 w drag bestaat, waarin gemeenschap-
pelijk overleg over de herwaarde-
De ring van de munt wordt voorge-
17' schreven. Wellicht is over de maat-
a n regel al te spoedig beslist en heeft
li men hierdoor geen rekening ge-
si$ houden fmet het bestaande akkoord'
De Gazet van Antwerpen acht de ver-
zekering die in Benelux-kringen naar
TC voren is gekomen als zou Nederland wel
Istr degelijk overleg met België hebben ge-
r« pleegd volkomen onjuist. „België werd
slechts ingelicht over deze kwestie zonder
»nu meer", schrijft het blad. Verder wijst het
1 ni er op. dat de Duitse en de Nederlandse
jm produkten op de Belgische markt duur-
rc der zullen worden, hetgeen de Belgische
I nijverheid ongetwijfeld ten goede zal ko
men.
La libre Belgique schrijft dat Neder
land twee doelstellingen met de maatre
gel heeft beoogd: het handhaven van een
pariteit met Duitsland, die de intensiteit
van de handelsbetrekkingen tussen de
twee landen wenselijk maakt en het weg
nemen van een van de belemmeringen bij
de functionering van de Benelux ener
zijds en de gemeenschappelijke Markt
anderzijds.
Een van de gevolgen in het raam van
de Benelux is, dat Nederland zal moeten
zorgen voor het herstellen van de pariteit
in de tussen de drie landen, overeenge
komen specifieke douanerechten.
Advertentie
In de Tweede Kamer is gister
avond tijdens het debat over
de defensie-begroting 1961 van
verschillende kanten blijk gege
ven van ongerustheid over de ge
neigdheid van de Verenigde Sta-
De a.r. willen
verhoging van
defensieplafond
de drastische beperking der Amerikaan
se hulp, oök wij hoe langer hoe min
der aan onze verplichtingen kunnen vol
doen".
Scherp veroordeelde spreker het mar
chanderen met de eisen, die de militai
re veiligheid stelt. Daardoor wordt im
mers niet alleen die veiligheid illusoir.
ten om hun militaire hulpverle- (Van ome parlcmentsrcdactie) ™t^°rd'n °°k de
ning aan Nederland en andere
Navo-landen zo niet geheel stop
te zetten, dan toch aanzienlijk te
verminderen.
Zeer duidelijk kwam die onge
rustheid tot uiting in de betogen
van de heren Moorman (kath.v.),
Roosjen (a.r.) en Couzy (lib.).
Viceadmiraal Moorman zei, dat
de K.V.P.-fractie handhaving van
de Amerikaanse hulp in rede
lijke verhouding tot onze eigen
inspanning beschouwt als een
conditio sine qua non, als een on
vermijdelijke voorwaarde voor
haar steun aan de Nederlandse
defensie-plannen zoals die thans
ter tafel liggen.
Valt die hulp weg", aldus de heer
Moorman, ,,dan achten wij een herzie
ning van de opzet van ons defensiebe
leid onvermijdelijk."
Even tevoren had hij betoogd dat zijn
fractie bij het geven van haar steun
aan het huidige defensiebeleid nog twee
andere voorwaarden stelt: Onze mili
taire uitgaven moeten blijven binnen
de grenzen van onze draagkracht en de
andere Navo-partners dienen een even
redige bijdTage te blijven geven aan
de gezamenlijke krachtsinspanning.
Over de vooruitzichten ontrent de
Amerikaanse militaire hulp was de
heer Moorman niet zo pessimistisch
meer gestemd na de recente verklarin
gen van president Kennedy. Toch ver
zocht hij minister Visser dringend, er
Regering kondigt een
nieuwe oliewet af
Radio Bagdad heeft bekendgemaakt,
dat gisteren een nieuwe wet door de re
gering van Irak is afgekondigd, die de
organisatie van olie-aangelegenheden
van Irak regelt. Er zal een ministerie
voor olie worden gesticht en de alge
mene raad voor olie-aangelegenheden
en het algemeen beheer van olievelden
zullen verdwijnen. De nieuwe wet be
paalt öok, dat het ministerie voor olie
ei zal voortkomen uit een fusie van de
raad voor oliebehecr, de algemene raad
voor olie-aangelegenheden. het rege-
i ringsdepartement voor olieraffinaderij
en het departement voor olieprodukten.
Advertentiën
x Het een oi twee Kennies
speelt II 't klaar.
En op prettige wijze.
In het geheim wordt gewerkt
aan een staken van de militaire
operaties der strijdende groepen
in Algerije. Naar aanleiding
hiervan publiceerde een Brits
persbureau het voorbarige be
richt, dat een wapenstilstand in
Algerije zou zijn gesloten. Zo
wel de Franse regering als de
vertegenwoordigers van de na
tionalisten hebben dit bericht te-
Dr. Servatius heeft
bezwaar legen t.v.
De verdediger van Adolf Eichmann,
dr. Servatius, heeft principiële bezwaren
ingediend tegen de plannen om de zit
tingen in het proces tegen Eichmann
door de televisie te doen uitzenden. Hij
meende, dat deze uitzendingen een ver
keerde invloed op de getuigen zullen
hebben, die als zij worden gehoord zich
dan meer tot de „galerij" dan tot de
rechtbank zullen gaan richten.
Het Israëlische hof van justitie heeft
inmiddels bepaald, dat alleen de recht
bank waarvoor Eichmann terecht zal
staan, gerechtigd is zich met dit vraag
stuk bezig te houden. In de eerste zitting
van het proces, op 11 april a.s., zal de
ze rechtbank dus over de bezwaren van
dr. Servatius moeten beslissen.
Israël zelf beschikt niet over een te
levisiezender. De verzorging van de uit
zendingen is opgedragen aan een Ame
rikaanse maatschappij.
Advertentiën
Lady
gengesproken.
Intussen heeft de Tunesische mi
nister van voorlichting, Masmoudi,
die de besprekingen van vorige
week tussen president De Gaulle en
president Bourguiba voorbereidde,
verklaard dat thans het ogenblik is
gekomen voor officiële onderhande
lingen tussen Frankrijk en de Alge
rijnse opstandelingen ter beëindi
ging van de oorlog in Algerië.
„De Algerijnse trein staat op de
rails. Wij hopen dat hij het goede
'station bereikt. Er moet in ieders
belang snel worden gehandeld", al
dus Masmoudi.
De minister, die maandagavond
overleg heeft gepleegd met de Fran
se minister van buitenlandse zaken.
Couve dc Murville, vervolgde: „Ik
kan zeggen dat de geest van Ram-
bouillet (waar De Gaulle en Bour
guiba hun besprekingen voerden)
nog onveranderd is. Er moeten aan
beide zijden geen voorwaarden voor
af worden gesteld. Men zegt dat er
geen zullen zijn. Dat is in elk geval
mijn persoonlijke overtuiging na
mijn laatste gesprek op het Quai
d'Orsay".
De 62-jarige Max Petitpierre. die al
jaar minister van buitenlandse zaken
van Zwitserland is, heeft dinsdag mee
gedeeld dat hij eind juni als zodanig zal
aftreden.
Bij de opening van de zitting der
Friese Staten hebben enkele leden gis
teren hun verontrusting uitgesproken
over de trage gang van zaken bij de
inpoldering van de Lauwerszee.
De Zweedse geleerden proberen er
achter te komen uit wat voor ingrediën
ten een 2500 jaar oud stuk brood bestaat
dat bij opgravingen in de provincie
Upplan is gevonden binnen een kring
van stenen. Volgens een voorlopig oor
deel zouden er ook onkruid en bloed in
verwerkt kunnen zijn.
Deze smakelijke tabletjes ge
woon maar laten smelten op
Uw tong - en alle leed is geleden.
Prompt. Want niet zodra komt
de Rennies-oplossing met Uw
speeksel in de maag of alle over
tollig maagzuur wordt geneu
traliseerd en kan U geen kwaad
meer doen. Koop 'n pakje
Rennies en steek 'n paar bij U.
Dan bent U altijd veilig en Uw
maaltijd wordt nooit verstoord.
Onder 't eten niet, ook niet
erna. Alleen maar bij de eerste
aanwijzing Rennies
nemen, onopvallend,
zonder water of wat
ook
tegen brandend maagzuur
541) Het zien zou voor een plant
van geen enkele betekenis zijn, want
zij kan voor een eventuele vUand
toch niet vluchten en het zou haar
dus niets baten wanneer zij het na
derende dier dat haar bladeren komt
oppeuzelen, zou kunnen waarnemen.
Door het zien van haar vijanden zou
de plant zelfs in een afschuwelijke
positie komen te verkeren, die te ver
gelijken is met dc veroordeelde die
moet toezien hoe alle voorbereidin
gen voor de aanstaande executie wor
den getroffen.
Hoewel de plant dus geen voor
werpen moet kunnen zien, dient zij
echter wel degelijk een fijn gevoel
te hebben voor lichtnuanccs, omdat
haar gehele huis
houding daarvan af
hankelijk is.
Van bloemen In
de vensterbank we
ten we reeds dat zij
zich steeds naar het
licht toekeren. Maar
ook de bladeren
wenden zich naar
(of als het schaduw -
plantcn zijn: van) het licht. Bladeren
die veelal in dichte opeenhopingen
voorkomen, moeten vaak met weinig
licht genoegen nemen, zodat voor
een zo economisch mogelijke be
drijfsvoering Iedere plant nauw
keurig op dc hoogte dient te zjjn van
de lichtverhoudingcn in dc naaste om
geving. Het blad kan dan door een
bepaalde stand de gunstigste plek uit
zoeken of zich daarnaar instellen. Op
een zonnige dag kan iedereen de re
sultaten van dit streven waarnemen
onder een dicht bcbladerde beuk,
welks loof in étages is verdeeld op
een zodanige wijze, dat een blad van
een lagere verdieping steeds de ope
ning opvult die door een hogere ver
dieping is opengelaten.
Het plantenblad blijkt voor dit doet
te zjjn uitgerust met een lichtgevoe
ligheid die veel groter is dan die van
het menselijk oog. Dit kwam tot uit
drukking toen onderzoekers een pas
uit de kiem gesproten sterkers plaats
ten tussen twee lichtbronnen, waar
van de Intensiteit volgens het mense
lijk oog volkomen gelijkwaardig was.
Maar de sterkers stoorde zich niet
aan dit menselijk oordeel, maar richt
te zich naar de sterkste lichtbron.
Daarmee is over de lichtgevoeligheid
van planten nog lang niet alles ge
zegd, want ook onwaarschijnlijk kor
te belichtingstijden zij het dan met
een lichtbron van
grote intensiteit
bleken bU de plant
duidelijke waarneem
bare afwijkingen in
dc groei te bewerk
stelligen Zo rea
geerde een havcr-
kiemdop reeds op
een belichtingstijd
van 1/2000 en zelfs
van 1/2000 en zelfs van l/10.000secon-
de. perioden van een zó korte duur,
dat zij aan het menselijke oog ont
gaan.
Eigenlijk is het niet juist te zeg
gen dat een dergelijke flits aan onze
ogen ontsnapt. Het ware beter de ver
klaring te zoeken in onze hersenen,
die een lichtprikkel van een dergelij
ke korte duur niet realiseren, dus niet
bewust maken. En juist dit verschijn
sel voert ons tot het merkwaardige
probleem van de betrekkelijkheid van
de tjjd waardoor bijv. sommige dieren
in een uur langer leven dan wij. Dat
klinkt gek, hé?
Daarover een volgende keer!
bij de Amerikaanse regering op te blij
ven aandringen, dat zij haar afspraken
zal nakomen ..op dezelfde wijze als waar
op wij de wissel honoreren".
Voor wat betreft de luchtmacht
heeft Nederland de besnoeiing van de
Amerikaanse hulpverlening reeds aan
den lijve moeten ondervinden. Reken
de minister Visser bij het opstellen
van zijn begroting nog op een Ame
rikaanse financiering van 119 Star-
fighters, in Parijs verlaagden de V.S.
eind vorig jaar dit aantal tot 25.
..Een tegenvaller van een kleine zes
honderd miljoen", zo had de socialist
Wierda uitgerekend. Hij wilde wel aan
nemen dat de minister „pech heeft ge
had", maar aan de andere kant kon
hij niet geloven, dat deze tegenvaller
zomaar uit de Parijse hemel is ko
men vallen. Er was toch voor het ver
schijnen van de begroting in septem
ber vorig jaar reeds voldoende reden
voor twijfel over de omvang van de
Amerikaanse hulp?
De heer Wierda zei, dat de
v. d. A.-fractie slechts aarzelend
voor deze defensiebegroting kan stem
men. Dat vindt o.m. zijn oorzaak in
het feit. dat uit dit stuk niet blijkt hoe
veel voor de verdediging van Nederlands
Nieuw-Guinea wordt besteed. Gaat het
om een bedrag van 120 tot 150 mil
joen? Zo ja, dan wordt volgens de heer
Wierda een groot deel daarvan onnut
tig uitgegeven. Het is zijns inziens on
juist om Indonesische infiltraties op N.-
Guinea te bestrijden met jachtvliegtui
gen en luchtdoelartillerie in plaats van
met kleine beweeglijke eenheden. Dc
stationering van vliegtuigen en Lua op
N.-Guinea heeft Soerkarno gelegenheid
gegeven voor een mateloze propaganda
campagne.
Teleurgesteld
De woordvoerder van de a.r.-fractie,
mr. Roosjen, toonde zich diep teleurge
steld over de wel zeer drastische be
perking van de Amerikaanse hulp voor
ons Starfighter-project. Hij herinnerde
eraan, dat minister Visser in de toe
lichting op zijn begroting had gewaagd
van „nadrukkelijke verzekeringen van
verantwoordelijke Amerikaanse autori
teiten", dat Amerika ook in de toekomst
zijn bondgenoten zal bijstaan. „Wie wa
ren die autoriteiten en heeft de minis
ter hun verzekeringen zwart op wit
gekregen?", zo informeerde dc heer
Roosjen. Hij vroeg zich af hoe wij on
ze defensieplannen zullen moeten fi
nancieren en aan onze Navo-verpllch-
tingen kunnen voldoen als dc Ameri
kaanse hulp zou wegvallen.
Mr. Roosjen vroeg ook aandacht voor
de „verhoging van de kernwapendrem
pel". die de nieuwe Amerikaanse rege
ring zou voorstaan. Deze verhoging
houdt in, dat de V.S. bij een aanval
met conventionele wapens op West-
Europa niet onmiddellijk van kernwa
pens gebruik zouden willen maken. Dit
zou naar het oordeel van de a.r.-woord-
voerder een diep-ingrijpende wijziging
van de Amerikaanse politiek betekenen.
Een en ander onderstreept nog eens de
noodzaak om de conventionele bewape
ning van de Navo zo goed mogelijk te
maken, anders worden we onderhorig
aan het atoomwapen.
Het huidige defensieplafond is, naar
de mening van mr. Roosjen en zijn
fractie, te laag. De a.r. achten het
verantwoord het voor de defensie be
stemde percentage van het nationale
inkomen te verhogen. De heer Roosjen
hoopte dit de komende dagen, bij de
voortzetting van het debat, nader te ad
strueren. Gisteravond wees hij erop,
dat waar wij in 1954, 6.6 pet. van het
nationale inkomen aan de defensie be
steedden, dit percentage in 1960 tot 4,4
pet. was gedaald.
Hellend vlak
De V.V.D.-er Couzy vond, dat Neder
land en zijn Westeuropesc partners veel
en te lang op de Amerikaanse militaire
hulp hebben vertrouwd. Door de ver
mindering van deze hulp zijn de zwak
ke plekken in de defensie der continen
tale Navo-landen duidelijk aan het
licht gekomen. Geen der partners heeft
nog volledig aan dc Navo-verpllchtingen
voldaan. Dit geldt dus ook voor Neder
land en te weinig beseffen wij nog, dat
wij ons hiermee op een hellend vlak
bevinden.
„Wanneer geen verstrekkende maat
regelen worden genomen", aldus de
heer Couzy, „dan zullen, als gevolg van
Diensttijd
te en verwachtte dat de regering kraci
tig zal blijven vasthouden aan de sa
menwerking in Navo-verband en daar
buiten. Hij meende dat wij ons bij het
beschouwen van de enorme financiële
lasten ons in het belang van de defen
sie opgelegd, steeds rekenschap zullen
moeten geven van de geweldige be
dreiging, die van bet communisme
uitgaat.
De heer Tilanus stelde vast. dat de
verkorting van de diensttijd een punt
van grote onzekerheid vormt. Hij hoop
te intussen, dat het de regering zal ge
lukken voldoende beroepspersoneel cn
kort verbanders aan te trekken om die
verkorting mogelijk te maken. Erg op
timistisch was hij hier echter niet over
gestemd, gezien de schaarste op de ar
beidsmarkt. In dit verband vroeg hij
nog of reeds beleids- en uitvoeringsbe
slissingen zijn genomen met betrek
king tot het op te richten Papoea
bataljon of heeft ook hier de perso-
neelsschaarste soms remmend gewerkt?
De heer Roosjen (a.r.) sprak ook
over de diensttijdverkorting. Hij achtte
het niet verantwoord daarmee te begin
nen. wanneer niet voldoende vrijwilli
gers kunnen worden aangetrokken.
Vice-admiraal Moorman (katih.
klaagde nog over de vorm van de de
partementale stukken, die defensie de
kamer doet toekomen. Daarin komen
zinnen voor van tien tot achttien regels.
Ze geven de lezer een gevoel van dof
fe wanhoop. Hij waant zich een zwem
mer, die de overkant niet kan halen.
De heer Moorman deed de minister de
suggestie aan de hand om de onlangs
aangestelde adviseur voor public rela
tions, prof. dr. J. J. de Jong, de ge
wezen journalist, met de eindredactie
van de stukken te belasten.
In het partijblad Le Peuple hebben
ie Belgische socialisten hun program
voor de komende algemene verkiezin
gen bekendgemaakt. Zij willen minder
ministers en meer ministeriële verant
woordelijkheid. vermindering van het
aantal parlementsleden en reorganisa
tie van de sinaat, zodat Vlamingen en
Walen er gelijkelijk in vertegenwoor-
iigd zijn. De militaire uitgaven moeten
>mlaag. Geen offensief gebruik van
atoomwapens en geen lanceerplaatsen
arvoor op Belgische bodem.
De partij spreekt zich uit voor
mindering van conventionele en atoom
wapens na een akkoord tussen Oost en
West en voor erkenning van China. Zij
dringt aan op „een ruime politiek van
Europese eenmaking cn associatie van
de Zes met de Zeven".
Britse waarschuwing
voor dr. Verwoerd
De Britse premier Macmillan. heeft
gisteravond de Zuid-Afrikaanse premier
Verwoerd meegedeeld, dat Zuid-Afrika
vermoedelijk toegestaan zal worden lid
van het Gemenebest te blijven niet
tegenstaande zijn omstreden politiek.
Het merendeel van de niet blanke lan
den in het gemenebest heeft nagelaten
zijn bedoeling bekend te maken om aan
tq dringen op de uitzetting uit het Ge
menebest van Zuid-Afrika. aldus de pre
mier. volgens goed ingelichte woord
voerders.
Maar hij waarschuwde Verwoerd er
tevens voor een dergelijke beslissing
niet te beschouwen als een onderschrij
ven van het apartheidssysteem in Zuid-
Afrika.
Macmillan. die de rol speelt van vre-
desstichter, heeft sedert het weekeinde
de meeste van zijn medepremiers ge
raadpleegd.
De reactie van Verwoerd werd niet
bekend gemaakt door de autoriteiten die
deze ontwikkelingen meedeelden. Men
zei echter, dat Verwoerd zeer zeker
niet van plan is zijn rassenpolitiek te
wijzigen of aan buitenstaanders het
recht toe te staan zich te mengen in de
binnenlandse aangelegenheden van
Zuid-Afrika.
(Advertentie)
Th. Gevers, arts
AAN de bronnen van de Nijl in
Centraal-Afrika strekt zich één
groot bergterrein uit. dat wel „le
pays des milles collines", het land
van de duizend heuvels, wordt ge
noemd. De noordelijke helft ervan
Ruanda wordt altijd in één
adem genoemd met Urundi. dat er
Zuidelijk aan grenst. Verspreid
over het golvende tapijt van groene
heuvels, die een gemiddelde hoogte
van 1200-1600 meter hebben, leeft de
bevolking deels in hutten, deels in
lemen woningen.
De sociale welstand vindt hierin zijn
afspiegeling. De meer ontwikkelden
nemen geen genoegen met een hut,
doch wensen in simpele vormen de
Europese stijl te imiteren. Hierin sla
gen zijn wonderwel, mede dank zij de
steun van het Gouvernement, dat door
instelling van het „Fonds du Roi" er
de laatste jaren toe overging de bouw
van soliede woningen te stimuleren. De
gegadigden, die hiervan kunnen profi
teren. moeten zich dan ook aan be
paalde normen houden, met als ge
volg, dat men de laatste jaren steeds
meer keurig opgetrokken woningen te
zien kreeg.
Dat neemt niet weg dat ook door
particulier initiatief op dit gebied
mooie resultaten zijn bereikt. Do
bouw wordt door de eigenaar zelf ter
hand genomen,
eventueel met be
hulp van door hem
betaalde arbeids
krachten uit de
nabije omgeving.
De hutbewoners
zijn in twee groe
pen te verdelen.
De armen stellen
zich met een gras
hut tevreden. De
wat meer gefortu-
neerden „vlechten"
de ronde muren
door middel van
boomtakken cn
vezels, die in ho
rizontale richting
worden aange
bracht.
Het geraamte,
dat naar boven in
een dakpunt uit
loopt, wordt dan
verder dichtgemet
seld met natte aar
de en bij duurdere
woningen boven
dien nog dichtge-
pleisterd met een
mengsel van kalk
en koeiemest. Bij
afbrokkelen van
de ingedroogde
aarde, kan naar
behoefte ter plaatse weer worden „by-
gemetseld".
Wanneer men door het prachtige
groene bergland een autotocht maakt
over dc zanderige wegen, die er zich
griezelig doorheen slingeren, zou men
niet zeggen, dat dit land één van de
dichtstbevolkte gebieden van Afrika
is. Over een oppervlakte van Neder
land cn tweederde van België samen,
bedraagt het inwonertal meer dan 4%
miljoen. Het gemiddelde aantal inwo
ners per km2 bedraagt 90.
De bevolking leeft er alleen in fami
lieverband, meest op de hellingen van
de heuvels. Dorpen kent men niet,
kampongs zijn hen vreemd. Dit in te
genstelling tot de Congo-republiek. die
cr westelijk aan grenst. Een poging
van Staatswege om de bevolking te
groeperen in dorpen, is een misluk
king geworden. Wel bestaan er han
delscentra en administratieve posten.
Ruanda-Urundi maakte tot de Eer
ste Wereldoorlog, waar het ook in be
trokken is geweest, deel uit van het
Westelijke gebied van Duits-Oost-
Afrika. Op verzoek van de Volken
bond werd aan België het mandaat
over dit gebied toevertrouwd, terwijl
een gedeelte van het grondgebied in
het noorden moest worden afgestaan
aan Uganda, dat onder Brits beheer
staat. Het zijn thans dus de Verenigde
Naties, die zeggensohap hebben over
het trustgebied Ruanda-Urundi. dat
uit naam van de wereldorganisatie
door het Belgische Gouvernement
wordt bestuurd.
Tot 30 juni 1960, datum van de on
afhankelijkheid van Belgisch Congo,
vormde Ruanda-Urundi een admini
stratieve, economische en monetaire
eenheid met dit land. De Vicc-Gou-
verneur-Generaal van Ruanda-Urundi.
die verantwoording schuldig was aan
dc Gouverneur-Generaal te Leopold-
stad, staat sindsdien als Resident-Ge
neraal onder de Koning van België.
Het is duidelijk dat het uitroepen
van de onafhankelijkheid van de Con
go-republiek niet ongemerkt aan Ru
anda-Urundi voorbijging. Gemeen
schappelijke belangen werden geschei
den. bepaalde politieke groeperingen
wilden dc onafhankelijkheidsstrevin
gen van dc westerbuur navolgen, geo
grafische grenzen werden plotseling
zichtbaar.
Men heeft jarenlang het doel nage
streefd om van Ruanda-Urundi een on
afhankelijke federatie te maken, zodra
de Belgen zich terug zullen trekken.
Helaas komt men sinds '59 veel verder
van het beoogde doel af dan ooit te
voren. Revolutionaire krachten, die in
middels in Ruanda zijn losgekomen.
hebben Urundi betrekkelijk ongemoeid
gelaten. De zuiderbuur trok zijn le
ring uit de bloedige strijd, waar de
stammen van de noorderbuur in ge
wikkeld waren. Het gevolg van dit al
les was. dat het Belgische Gouverne
ment een gedecentraliseerde gedrags
lijn moest gaan volgen, aangepast aan
de steeds meer uiteenlopende wensen
van Banyarwanda (inwoners van Ru
anda) en Barundi (inwóners van Urun
di) ten aanzien van dc toekomstige
status van beide landjes.
Om hieraan tegemoet te komen, is
men ertoe overgegaan aparte regerin
gen te vormen voor Ruanda cn Urundi,
beide met wetgevende bevoegdheid.
De doelstelling om van de Mwami. dc
inheemse koning, een constitutioneel
monarch te maken, is in Ruanda een
fiasco geworden, in tegenstelling tot
Urundi. dat al 50 jaren dezelfde alge
mene beminde inlandse vorst aan het
hoofd heeft staan. Het is dus de domi
nerende figuren van dc Bami (meer
voud van Mwami), dat beide gebieden
zich in verschillende richtingen ont
wikkelen. Een toekomstige toenade
ring is evenwel nog niet uitgesloten.
De bevolking van Ruanda en van
Urundi is in drie ethnische groepen te
verdelen:
1. Dc Batwa, van het pygmoïde ras.
vormen minder dan 1 pet. van de to
tale bevolking. Zij zijn absoluut dc eer
ste bewoners van het huidige Ruanda.
2. De Bahutu zijn de eigenlijke Ban-
tounegers van het
land. Het zijn land
bouwers, die bijna
83 pet. van de be
volking uitmaken.
DE SCHRIJVER
Dc heer Th. Gevers (1927),
arts, thans met verlof in ons land
met i|jn gezin, studeerde medi
cijnen aan dc rijksuniversiteit te
Leiden, die hy in 1951 \erliet.
Vervolgens studeerde hij enige
tijd tropische geneeskunde in
Antwerpen. In 1956 volgde zijn
uitzending naar Ruanda, in
dienst van de Sociéte Beige dc
Missions Protestante* au Congo
(S.B.M.P.C.). Na vijf jaren ar
beid aldaar keerde hy met verlof
terug naar het vaderland. In
twee artikelen zal hij iets over
het dc laatste tijd regelmatig in
dc krant voorkomende land
Ruanda-LTandi vertellen. In
bijgaand artikel schetst hy de
bewoners en de politieke ont
wikkeling. In het tweede zal hy
nader ingaan op dc zendings-
arbeid aldaar.
Franse autoriteiten heb
ben een groot deel van
de oplage van het com
munistische partij-orgaan
L'Humanité in beslag
genomen wegens een ar
tikel waarin dc politie
beschuldigd wordt van
het mishandelen van
twee Algerijnen.
In de omgeving van
Vietnam is gisteren een
jonge witte olifant met
vijf tenen aan de voor
poten en vier aan de
achterpoten gevangen.
Het zeldzame dier, dat
kastanjebruine ogen en
slagtanden als ronde
stokken heeft, wordt be
schouwd als symbool van
reinheid en voorspoed.
Kapitein Peter Town-
send, die op 12 decem
ber 1959 in het huwelijk
trad met Marie Luce,
wordt deze zomer voor
de derde maal vader.
Uit zijn eerste huwelijk,
dat in 1952 werd ont
bonden, heeft Townsend
twee zoons, de 19-jarige
Giles en de 16-jarige
Ilugo.
Het New Yorkse blad
Newsweek schreef gis
teren dat „meer dan
1000 officieren van het
Franse leger in de afge
lopen maanden gepro
beerd hebben hun baan
neer te leggen" omdat
zij persoonlijk niet in
stemden met de politiek
van De Gaulle met be
trekking tot Algerije.
Koning Leopold van
België en zijn echtgenote
prinses Liliane brengen
een particulier bezoek
van tien dagen aan Ja
pan. De politie heeft spe
ciale voorzorgen geno
men tegen eventuele
linkse demonstraties te
gen de dood van Loe-
moemba.
Een Frans rechtscollege
heeft in hoogste instan
tie dc schrijfster Fran-
coisc Sagan veroordeeld
tot volledige betaling
van een doktersrekening
van 1 miljoen oude fran
ken (7.500 gulden) we
gens verleende hulp na
het ernstige auto-onge
luk dat haar in 1957 is
overkomen en waarbij zc
aan dc dood is ontsnapt.
De schrijfster die de re
kening abnormaal hoog
vond had een proces
aanhangig gemaakt.
Sir Winston Churchill zal
met het jacht Christina
van de Griekse schcep-
vaartmagnaat Onassis
een tocht naar de West-
indische wateren maken.
Morgen vertrekt de 8fi-
jarige Britse oud-pre
mier.
De verstekelingen aan
boord van het Deense
vrachtschip Herdis Town
hebben zich gedurende
dc zeereis van Lissabon
naar New York te goed
gedaan aan wijn cn sar
dines: er was in plaats
van water om te drin
ken, te baden cn te sche
ren alleen maar wijn. Ze
kwamen in beschonken
toestand in New York
aan.
Vandaag is het wegge
deelte ArnhemZeve
naar van de rijksweg 12
(Den Haag-Duitse grens)
in gebruik genomen. Dc
aanleg van dit gedeelte,
14 kilometer, heeft ruim
15 miljoen gulden ge
kost.
De Britse ambassadeur
in Nederland. Sir An
drew Noble, die een of
ficieel bezoek van drie
dagen aan Amsterdam
brengt, is gisteren door
burgemeester G. van
Hall ontvangen. De am
bassadeur en zijn echt
genote hebben hun in
trek genomen in het Am-
stclhotel.
3. De Batutsi.
minder dan 16 pet.
van het totale in
woneraantal zijn
eigenlijk vreemde
lingen. van het Ha-
mitische ras. Dit
herdersvolk is eeu
wen her uit noord
oostelijke richting
vanaf dc boven
loop van de Nijl af
komen dalen. Zij
drongen op schijn
baar vreedzame
wijze Ruanda-
Urundi binnen en
hebben het na ver
loop van tijd op de
Bantoukoningen
veroverd. DezeHa-
mitische verove
ring kan men uit
dc volgende feiten
verklaren:
a. Door het be
zit van de koe als
geheiligd dier. De
Batutsi-hcrders
schonken een of
meer koeien aan hen, die bereid waren
om diensten aan hun heer te verlenen.
Het bezit van de nodige koppen vee gaf
in die tijd bepaalde economische voor
delen. Het is begrijpelijk dat de Batutsi-
bevolking langs deze weg tevens de
grootgrondbezitters werden van het
land. De kwesties rondom de grondei
gendommen zijn vandaag aan dc dag
nog steeds niet opgelost en zullen oor
zaak zijn van toekomstige politieke ver
wikkelingen.
b. De kennis cn gebruik van het
smeedijzer, waardoor de Hamieten in
staat waren om meer geperfectioneer
de wapens te gebruiken dan de Ban-
tous.
c. Door een veel groter organisatie
talent. gepaard aan een slimmere en
intelligenter doorgevoerde diplomatie.
Men herkent de Batutsi aan de lan
ge slanke gestalte, die soms twee me
ter bereikt. Het is opvallend te consta
teren. dat de Batutsi, als veroveraars,
de sociale structuren van de Bantous
respecteerden. De Bantoukoninkrijkjcs
bleven bestaan, elk met een Mwami
aan het hoofd. De Hamitische verove
raars plaatsten evenwel hun chefs als
Prinsen boven de Bami. De vele oor
logen. die in Ruanda in het verleden
zijn gevoerd, betroffen vreemd ge
noeg veten, die tussen de verschil
lende Batutsi-stammen moesten wor
den uitgevochten cn uiteindelijk een
strijd om de macht betroffen. Sinds
dien is dc Mwami van Ruanda afkom
stig uit een der Batutsi-stammen. Het
is een man met mystieke macht be
kleed. voor wie iedereen een heilig
respect heeft.
Tot 1959 werden alle sleutelposities
in het maatschappelijk leven ingeno
men door Batutsi-chefs en -onderhoof-
den. Allen konden, evenals de Mwami
zelf, deze functies slechts bekleden on
der het toeziend oog van dc Belgische
staatsfunctlonarisscn. Na oen 40-lal ja
ren van Belgisch beheer kwam er nu
in 1959 vrij snel een einde aan deze
bevoorrechte positie van de Batutsi.
De stoot werd hiertoe gegeven door de
dood van de vorige Mwami van Ruan
da enerzijds cn op aandrang van de
Verenigde Naties anderzijds.
De dood van Mwami Mutara III Ru-
dahigwa kwam plotseling en dompelde
het gehele land in rouw. Hij liet een
jonge vrouw kinderloos achter. Zijn 28
regeringsjaren onder de tactvolle lei
ding van het Belgische Gouvernement
drukken een stempel op de geschiede
nis van Ruanda. Zijn ongunstig ge
zinde gevoelens jegens de blanken
kwamen de laatste jaren van zijn le
ven steeds duidelijker tot uiting. Dat
begon eigenlijk al in 1956, toen hij de
Rooms-Katholieke kerk de rug toe
keerde. zij het niet openlijk.
Do Mwami van Urundi, thans nog
steeds aan het bewind, heeft zich
nimmer met enige kerk willen be
moeien.
Het officiële verzwijgen van de ei
genlijke doodsoorzaak van de koning
van Ruanda, is oorzaak geweest van
allerlei valse speculaties, die na vier
dagen niet meer ongedaan konden
worden gemaakt. Voor cfe inheemse
bevolking stond het vast dat de blan
ken de Mwami hadden vermoord. Men
ging verder en beraamde plannen om
door middel van een hinderlaag ene
blanke uit de weg te ruimen. Gelukkig
kon de man. die in deze hinderlaag
viel. er bijtijds uit worden gered. De
Solitieke verwarring nam hand over
and toe, de sneeuwbal rolt vandaag
aan dc dag nog door.
Inmiddels hebben op aandrang van
de V.N. en in overleg met dc nieuw
(op het kerkhof» benoemde koning.
Mwami Kigeri V, dc Belgen al meer
Tutsi's van de sleutelposities moeten
verdrijven ter wille van dc nog „on
derontwikkelde" Hutu's, die hun kan
sen hebben gekregen sinds dc bloedige
opstand in hetzelfde jaar.
Uit vrees voor de Belgische justitie
hebben vele Batutsi toen de wijk ge
nomen naar een naburig land. Inmid
dels heeft de Mwami van Ruanda zich
bij hen gevoegd om samen d-» dag
voor te bereiden, waarop zij opnieuw
het land kunnen veroveren, zodra Ru
anda-Urundi rijp is voor onafhanke
lijkheid
Zo zal de historische traditie van
bloedige wraaknemingen voortgezet
kunnen worden. Ruanda bereidt zich
voor op een nieuw „heldenepos".
