De boekhandel...
^cede novelle^
bemiddeling van
ZONDAGSBLAD
ZATERDAG 25 FEBRUARI 1961
n
1 De strijd
Positie schakel tussen uitgever j De strijd om de prijzen
en koper is nog steeds omstreden i Na 1945 zijn de prijzen
1 i drastischomhoog gegaan.
y I Het boek heeft deze stijgen-
I de lijn slechts aarzelend en
niet helemaal gevolgd. Uit-
E.. I Revers hebben het in de oor- I
r z\jn landen waar nauwelijks een behoorlijke boekhandel log gewonnen afzetgebied
te vinden is. Er zijn streken in ons land waar men 20 km "ie' will*n «r'iesen. I
Het boek steeg daardoor niet
moet reizen om een enigszins behoorlyk gesorteerde winkel I zo in prijs als textiel en te-
te vinden die ook boeken verkoopt. Overigens delen die I J,efoon- Maar 't wert* voor t
I de gewone man toch wel
landen en streken in de zegeningen van de westerse cultuur. duur. Een tientje voor eep
Wèl heeft de Zwitserse econoom Roepkc de weinig bloei- roman is voor de meeste I
6 I beurzen toch te hoog. Als dan
ende boekhandel in de Verenigde Staten een allesbehalve I het pocketboek te vlègelach- I
rooskleurige waardemeter voor het geestelijk levèn daar """schéppen" I
genoemd. Maar staat de boekhandel in ons land wel zo Die is in dé laatste jaren tot
centraal en is haar betekenis en functie wel algemeen bekend fen"gróte°ïèémtén doorzien"
en erkend? 1 Ettelijke series, vier prijzen 1
Er zijn mensen te over die de weg rechtstreeks naar de I 'hlr'dru™
uitgever, met voorbijgaan van de boekhandel-dus, vanzelf- ken en. eerste uitgaven, vin-
sprekend en voordelig vinden. Voegt men daarbij de velen ded-.t*ians- hun we* tot het
handel van binnen zien, dan wordt het begrijpelijk dal de 1 bré"gen""le%or°"'lcéwh"f. 1
positie van de boekhandel als schakel tussen uitgever en nen in series die veelal de
namen van vogels en planten
dragen.
Economie
koper nog steeds omstreden is.
Toch nog onbehagen
in een tijd van
hoogconjunctuur
Automatisering en standaardi
sering gaan hoe langer hoe meer
productie en distributie beheer
sen. Alles kan en moet eenvoudi
ger. Bij wijze van voorbeeld: In
het buitenland zijn de eerste
automaten met pocketboeken in-
gevoerd. Nederland zal wel niet i'e'tVerën hébben niet"'alleen
achterblijven. Na zessen kunt U literatuur en dergelijke
se wind die al het gedrukte in al
ler handen drukken wil. Vroeger
is er ook wel eens een te rigou
reuze censuur geweest, die het
tegendeel bereikte van wat zij
beoogde. Wij beleven nu eerder
de reactie daarop. Met alle scha
delijke gevolgen vandien. Zonder
dat de boekverkoper ooit optre
den kan als zedenmeester, werken
zijn smaak, tact en invloed" ook
hier regulerend. Zelfs kan. -hij,
mits hij voorzichtigheid en geest
drift goed weet te: mengen en zijn
klant \éeet te respecteren, deze
brengen tot het lezen van een
beter en vruchtbaardér genre.
De boekverkoper waarvan ilc
's nachts soms droom en die ik
zou willen zijn, is een man die
de letteren speelt. Maar zijn
De muur ls te hoog, door
Ruth Mulrhead Berry. Vertaling
mevrouw dra H. van Lessen.
Uitgave Evangelische Maat
schappij, Utrecht.
,,De muur is te hoog" ls een
roman, die het gemengde huwe
lijk tussen een protestantse en
een rooms-katholieke partner tot
onderwerp heeft. Het boek
Een halve eeuw arbeid op
psychlatrlsch-neurologlsch ter
rein, 1910—1960. N.V. Gebr. Zo
mer en Keunlng, Wageningen.
Ter herdenking van het vijftig-
schreven door een Amerikaanss )«'g besteen van de Veleriuskll-
...„„rit rj. mek te Amsterdam, die uitgaat
en vanzelfsprekend wordt de visie van de _Verceniging tot chnste-
van de schrijfster ten dele be- jjjke verzorging van geestes- en
paald door de situaties op kerke- zenuwzieken in Nederland" ver-
lijk en maatschappelijk terrein, scheen een buitengewoon fraai
zoals die in haar land bestaan, uitgegeven gedenkboek, waarin
Maar dat neemt niets weg van zeven auteurs de aspecten van de
het feit. dat datgen. waar bet verpleging van geest»
om draait zich overal elders,
waar godsdienstige overtuigin-
gen botsen, kan voordoen. Indrin- Vale"riusk 1 inieC prof.""dr*L.'
gender dan zwaarwichtige ver- der Horst schrijft over neuropsy-
handelingen over het huwelijk chiatrie en psychosomatische dy-
tussen een protestantse en een namiek, ds. S. J. Popma be-
rooms-katholiek of omgekeerd spreekt de verhouding arts-gees-
geeft het simpele verhaal van de telijke, dr. A. A. Boon belicht de
door Ruth Miurhead Berry be- verschuivingen in de psychiatri-
schreven jonge vrouw, die haar sche kliniek, prof. dr. A. L. Jan
man van harte lief heeft, maar se de jonge geeft een interessan-
hem in zijn rooms-katholieke ge- te schets van een halve eeuw so-
loofsovertuiging op den duur toch cjaie psychiatrie, dr. J. F. Fol-
kerts behandelt de neurologie in kende Tsjechische auteur Günther
de laatste vijftig jaren -u
verpleging JU
nuwzieken belichten. Prof. dr. W.
J. Wieringa beschrijft op boeien-
wi^ze de lotgevallen
i dr. C. Schwab een inkijkje in de wereld
conservering en verbetering
HPIPPPPPPPPInatuurproducten. Ook behan-
kundig Bureau, dat pas tien jaar delt hij o.m. de invloed van syn-
bestaat. Het gedenkboek is
lucht mèt een aantal foto's
de Valeriuskliniek voor en na de
oorlog en van bestuursleden die
baanbrekend werk hebben
richt op psychiatrisch-neurolo-
gisch terrein.
niet kan volgen zonder telkens
weer haar geweten geweld te
doen, een beeld van de talloze
grote en kleine conflicten, die in
het gemengde huwelijk onver
mijdelijk zijn. Geen geven en ne
men blijkt mogelijk, het is bui
gen of barsten. Het is bijna be
angstigend te lezen hoe de jonge
vrouw tenslotte buiten haar eigen
lijk huwelijk komt te staan, hoe
haar man in de heilige overtui
ging, dat de alleenzaligmakende
kerk de zijne is, haar bij de op
voeding van de kinderen terzijdi
schuift en hoe al wat aan zijn zij
de staat er bewust of onbewust
aan meewerkt haar een gevoel Deze kerkhistorische verhande- loven. Toch stelt hij zich Vuu,
van geestelijke onmondigheid te lingen over Calvijn en de geschie- een visionair expert op elk ter-
gevén. Van enig begrip voor het denis van de kerk in Nederland rein van de wetenschap. Dat is
vreselijke gewetensconflict, waar- worden gebundeld in een fraai het enige en misschien ook on-
voor de jonge vrouw komt te verzorgd boekwerk, uitgegeven overkomelijke bezwaar,
staan, is geen sprake. De wijze, als een onderdeel van de huldiging
waarop de schrijfster dit^gecom- van Prof. Nauta bij zijn vijf en
-> twintig jarig jubileum als hoog-
de Vrije Universiteit
thetische en chemische genees
middelen op het lichaam van
Hoewel men bewondering kan
hebben voor de wijze, waarop de-
x-houtvester en -jachtopziener
zijn materiaal heeft verzameld en
verwerkt, kan men toch niet aan
Opera M. Nora door prof. D. de indruk ontkomen, dat Schwab
Nauta. Uitgave J. H. Kok N.V. overdrijft. Dat de Tsjech een
ojn zij- Rampen.
tnen haar boek geboeid leest
de technische onvolkomenheden,
die er aan kleven, graag op de
koop toe neemt.
Adventure In Oil, door Henry
Longhurst. Uitgave Sldgwlck i
Jackson, Londen.
te Amsterdam. Deze Opera Mi
nora zijn een weloverwogen selec
tie uit al wat de jubilaris in de
loop der jaren publiceerde, waar-
opsomming wordt gege-
- - het bnek Dp eehun- o«iona vorig jaar
d°cb heeft kui
gezien een van de grootste olie-
ven achter
delde opstellen zijn een typisch
voorbeeld van de wetenschappe-
Dit is een boek over de winning
van olie. in 't bijzonder die van
British Petroleum. Deze Engelse
aatschappij bestond vorig jaar
W. F. Helnemeyer. Uitgave J. lijke wijze waarop Prof."Nauta ï^ZuM-P^rzfë krees BP in'"mST"
A. Boom Zoon. Meppel. de siof te verwerken g?n van dezé eeuw haar eersU
Als hel geschrevene boeit, is lezen overal een bezigheid, die de mens zijn
omgeving doet vergelen.
detective, maar ook een
Van Schendel, een verkorte Insti
tutie van Calvijn als eenheid uit
een schuifla trekken. Misschien,
misschien zal Uw boekhande
laar 's avonds met wisselgeld voor
U disponibel blijven.
Toch roep ik dit beeld niet bij
wijze van galgenhumor of schrik
beeld voor U op. 'k Ben er na
melijk van overtuigd dat
idergelijke automaat het
discrediet of in gevaar
Ibrengen. Het heeft grotere cri
ses doorstaan. Kan er zolang de
automaten hier nog niet zijn en
de omzet omhoog gaat maar
niet naar verhouding van de toe
genomen weelde wel van crisis
of malaise gesproken worden?
Natuurlijk wel. Zolang een
groot deel van ons volk met de
meest efficiënt opgezette boeken
week nog niet bereikt wordt; zo
lang de service van de boek
handelaar nog niet economisch
stevig op de benen staat, zolang
het vak nog te weinig goede en
bezielde werkkrachten aantrekken
kan en dat weer omdat de
diensten van de boekhandel te
weinig rendabel zijn zolang is
de boekhandel nog niet tevreden.
Een enkel van deze punten zij
hier nog nader toegelicht.
Kracht en zwakte:
Service
De boekhandelaar die zijn vak
erstaat. hanteert een honderdvou
dig gedifferentieerd apparaat, zijn
voorraad. Al heeft hij dan niet
alles gelezen hoe zou hij?
'hij weet de weg in een oerwoud
van schrifturen, romans, weten
schappelijke en populair-weten-
schappelijke werken, soms zelfs
ledichtenbundels, handleer-,
:ook- en kunstboeken. Wat ro-
nans betreft weet hij vaak de
eens van een klant die nog maar
en brokstuk van een titel be
schikbaar heeft, te raden. Zeer
hoog is het percentage klanten
dat voor anderen koopt. Zijn fan
tasie is gescherpt op de toekom
stige, onzichtbare, lezer. Hij kent
diens Verlangens, weet ongeveer
wat zijn geest verdragen kan.
Als hij goed mikt, haalt hij de
onzichtbare misschien naar zich
toe. Goed adviseren is werven.
Het advies van de goed geïn
formeerde boekverkoper is in ons
(sociaal bestel onmisbaar. Dat
vroeger al. toen alles nog
veel overzichtelijker was, sinds
de laatste oorlog echter in nog
(steeds groeiende mate. De vloed
lublicaties in een tijd van over-
•roductie is zelfs voor wie gere-
en goed leest niet bij te hou-
alleen voor wie er dag in dag
in verkeert en bij zijn liefde
tot het boek zijn zakelijke kennis
voegt. Dat de ideale boekverko-
nooit klaar en nooit helemaal
t zichzelf tevreden is, ligt voor
hand. Er komen nogal wat
laagklachten in het vak voor.
De ideale
boekverkoper
Men zou de goede boekverko
per kunnen vergelijken met een
stuw ln een ongeregeld stromen
de rivier, een regenrivier als de
Maas. Op zijn reservoires komt
het aan. Die reservoirs zyn ma
terieel zijn voorraad, geestelijk
zijn geheugen. Het een ls niets
zonder het ander. Er ls bijna
geen vak dat zo goed het even
wicht bewaart, bewaren moet,
tussen stof en geest.
I Het advies van de boekverko-
jper heeft meer dan een kant. Ook
een ethische, een opvoedende. Er
waait op 't ogenblik een libertijn
maken. Een Luipaard op
Schoot springt vanaf het T.V.-
scherm onder'zifn handen dooi
en hij heeft zijn hé nden door
Bartje's krullebol, zoveelste druk,
laten gaan, al zijn Berkouwer.
Berkhoff en Sartre hem niet
vreemd. Dat is juist het spel.
Ieder goed spel is serieus en dan
juist spel.
Hij is zelfs niet bang voor de
massa. Pocketboeken dreigen
hem in te sluitèn. maar met een
ik niet S™* «"fP
dè veelheid.'
En dan tp weien dat duizenden
de weg naar zijn werkplaats én
kijkplaats een boekhandel .laat
veel zien zonder dat ze vérplicht
te kopen nog niet gevonden,
hebben. Mocht die massa hem
vinden en dat is de opzet van
de Boekenweek dan blijft hij
glimlachen en tot .iedere, moge
lijke. vórm van ."sg.ryice. bereid.
De zesjarige Richard Coral, zoontje van een automag-
maat, is door drie mannen ontvoerd en wordt op een zol-
derkamertje-annex-keuken vastgehouden, in afwachting
van de losprijs. De gezette, heer-achtige man Bleek is de
leider, de domme Garo handlanger en de aan lager wal
geraakte, achttienjarige Peter, die eigenlijk Claude heet,
heeft gespeeld voor de chauffeur van papa Coral. Het ver
haal bevat het verslag van het gedwongen verblijf van
het jongetje .op die onverzorgde zolderkamer, tot de buit
:van een kwart miljoen binnen en verdeeld is. Aan de jonge
Cia'üde, de', meest ontwikkelde van de drie, die de kleine
Riéhard gedurende de spannendste episode gezelschap moet
houden, is opgedragen de „derde acte" uit te voeren,
d.w.z. ervoor te zorgen dat het kind heelhuids („geen na
geltje en geen haartje mag er ontbreken", heeft Bleek ge
zegd) ergens wordt gedeponeerd, waar vandaan de ouders
vlug kunnen worden gewaarschuwd.
als
boekenweek
geschenk
de karakters achter het uiterlijk
van de drie mannen worden zo
gesuggereerd dat ze onderling
verschillen en aannemelijk zijn.
De meeste zorg (en sympathie)
is aan de jonge Claude besteed.
De auteur (autrice mag je niet
schrijven, dus hier wordt niet
voor een mail of vrouw geopteerd)
heeft alles beschreven als gezien
met de ogen van het kind, dat
wil zeggen: dit is in het alge
meen zijn of haar opzet geweest.
Maar helemaal consequent is dit
niet doorgetrokken en dit zou de
auteur'als een fqut kunnen wor
den aangerekend. I
Een kind van zes jaar maakt
zich, zijn ervaringen niet bewust,
laat staan dat hij die formuleert.
De volwassen schrijver of schrijf-
Dit is de korte inhoud van de no- ster staat ergens halverwege als
veile De Onbekende Uren, die tolk en commentator tussen het
als boekenweekgeschenk gekozen kind Rim en ons lezers in Wij
is uit 24 inzendingen van Neder- zjen. als soms bij de vertoning
landse auteurs op de daartoe uit-_ van een poppekast. telkens de
geschreven prijsvraag. De jury hand van de spullenbaas die
bestond uit de auteurs Emmy eigenlijk onzichtbaar moest blij-
van Lokhorst, Willem G van ven. Dat men deze onvolkomen-
Maapen. prof. mr. W. H. Nagel heid de auteur niet zwaarder toe-
(J. B. Charles) en Lambert Te- reken', komt omdat niet alleen
gebosch. alsook uit de leden van de drie mannen - voor ons leven
de Commissie C(ollectieve) Piro- maar omdat ook het jongetje een
paganda N<edcrlandse> B(oek): echt mensje voor ons geworden
G. Lubberhuizen. P. Brand jr. en is. Daarom mag dit inderdaads
Jur. ten Have. De jury acht het een geslaagde novelle heten en
rijke kind voortreffelijk getekend: de jury is er ongetwijfeld mee in
het is wel „gewend aan meer zijn schik geweest. En nu maar
dan normale luxe. maar niet be- afwachten wie het geschreven
dorvén. integendeel op een vreem- heeft!
de manier gehard, en duidelijk De gedichtenbundel voor de
opgroeiend in een milieu waar jeugd heet ditmaal De Muze op
van de kinderen al vroeg „hou- School. Het is wel een aardig
ding" wordt geëist." boekje, maar het geheel maakt
De novelle is doeltreffend geil- f,f" jhu tK^^t,l?e.JndrukK Na"
lustreerd door Lucie Kurpershoek ftS? h' t i6™! T
en typografisch verzorgd door Ka- 3? I ,WCl S,e^ds
rel Béunis. Het publiek moet ra- "«g*?1™J,rd®'he.1. woordje
den wie van de achterin genoem-
de 54 schrijvers en schrijfsters rt' L J £Pe"
de auteur is. Velen zullen met pub"ale karakter
«r"-s"£r-sn.ssss
i"' m x'Si
'nlr HA WM g^PhL1 delin* naar leervakken is overi
gens wel goed gevonden. Veel
om het lijf heeft dit boekje ech
ter niet. De verzen zijn bijeen
gebracht door W. van Beusekom
en de illustraties zijn van Peter
van Straaten.
C. RIJNSDORP.
bied. dat ons Europeanen intri
geert, ondanks het feit, dat het
na onafhankelijk te zijn gewor
den zich opengesteld heeft voor
invloeden uit de westelijke we
reld. Het neemt een eigen plaats
in op het uit een eeuwenlange
diepe slaap wakker geschrokken
Afrikaanse continent. Zijn geo
grafische ligging in het uiterste
westen van de mohammedaanse
wereld en als overgangsgebied
tussen het donkere Afrika en het
blanke West-Europa, heeft het tot
een land gemaakt, waarvan men
met meer dan gewone belang
stelling de ontwikkeling volgt.
Uit het feit, dat enkele weken
geleden in Casablanca een confe
rentie van Afrikaanse landen
werd gehouden, moge reeds blij
ken, dat ook de politieke leiders
BIJ de duivel te gast. dooc Gün
ther Schwab. Uitgave W. de
Haan N.V., Zeist.
In deze surrealistische
deze eeuw haar eerste
concessie. Thans strekken haar
belangen zich over de hele we
reld uit, terwijl ze in Abadan een
raffinaderij liet neerzetten,
op zichzelf al
waard zou zijn
Niemand minder dan Winston
Churchill heeft een voorwoord in
dit gedenkboek geschreven, dat be-
wereldrijk
op
het
continent het belang van Marok
ko als bindende factor erkennen.
Drs. W. F. Heinemeyer, weten
schappelijk medewerker aan het
Geografisch en volkenkundig in-
stitui
de
Amsterdam, is er op loffelijke
wijze in geslaagd, een
beeld te geven van het moderne
(maar in vele opzichten nog ach
terlijke) Marokko van Moren,
Berbers en Arabieren, het veel
koppige volk. dat steden, dorpen
k !K-
inte-
j kijk
letten op de rol, die Marokko op
het Afrikaanse continent, in de
mohammedaanse wereld en in
de contacten met de westelijke
wereld speelt. Dat het boek pret
tig leest is wellicht mede een ge
volg van het feit. dat drs. Hei
nemeyer geen aardrijkskundige
documentaire geeft de be- langrijk documentatiemateriaal op
het gebied van de geschiedenis
van de aardolieindustrie behelst.
Hij zegt hier o.m. in. dat hij in
die jaren vlak voor de Eerste We
reldoorlog nauw met BP geasso
cieerd is geweest.
Het Woord aan het woord, door
ds. J. Keizer. Uitgave J. H.
Kok N.V., Kampen.
ook weer iets anders. Ómdat
haar rijke Inhoud als het ware
bereid is accoorden te vormen
met de eindeloze verscheidenheid
van mensenervaringen en van ge
beurtenissen. Met "haar bood»-
schap als grondtoon. Elk boèfc
over Schriftwoorden is weer an
ders. Ook dit van ds. Keizer doet
luisteren. Dc auteur helpt
horen wat de Schrift nu zegt.
kaar daarin steunen is goed.
gevolg zij, dat ieder
MET&M0HFH05EN
de oude
Boeken .rijen vol
de leeftijd of het
milieu van de auteur speuren,
maar ook hier bevind men zich
op glad ijs. De stijl is heden
daags; de zinnen zijn, zoals men
in een novelle verwachten mag,
kort. Het is niet zo dat men on
middellijk. en met zekerheid de
hand van die of die herkent.
In onze gestroomlijnde tijd ver
toont de stijl minder individuali
teit dan een halve eeuw geleden,
wat het raden bemoeilijkt.
Belangrijker is de vraag naar
de kwaliteit van dit werkje. De
geschiedenis is spannend verteld;
Het is haast een gemeen- gische voltrekt zich voor onze
af dus maatschap- plaats om te zeggen dat het verbijsterde ogen in een hand-
letterkundige genre van onze omdraai „with a bang or with
tijd bij uitstek het korte ver- a whimper" (om met een para-
Lerende hen onderhouden II. haal is, „omdat wij zo weinig frase op T. S. Eliot te spreken),
door dr. L. Praamsnia. Uitga- tijd hebben om iets anders te Dit motief der min of meer
ve: J. H. Kok N.V., Kampen, lezen." (Dat er in de laatste plotselinge verandering komt in
decennia ook nog heel wat „ro- zeer verschillende gedaanten tel-
mans-fleuve" en trilogieën zijn kens weer terug in deze bun-
verschenen, kunnen wij mis- del (daarom zetten we ook „me-
schien toeschrijven aan de tamorfosen" boven deze be
vreemde dialectiek die onze we- spreking): Een man die het
re'd beheerst). Hoe het ook zij, uiterlijk van een bij aanneemt,
wij hebben hier alweer een bun- een ander die gereduceerd wordt
del korte verhalen voor ons. De tot de existentie van een door
titel Kiss Kiss is mislei- een kunstmatig hart gevoed
dend, d.w.z. hij is als een bit- brein, een vegetarisch opgevoe-
ter sarcasme bedoeld: niet zoe- de jongen die in extase raakt
nen of liefde, maar wreedheid voor een varkenskotelet, een
aan en onder de oppervlakte slachthuis waar onuitsprekelijke,
van het leven is het thema van dingen blijken te gebeuren, een
deze verhalen. devote echtgenote die in één
Om het maar ineens te zeg- ademloos moment voor een ge-
gen: het zijn sublieme exempla- sloten huisdeur tot een Kly-
ren, zij dragen in stijl en con- taimnestra of Lady Macbeth
ceptie alle „raskenmerken" van wordt, enz. enz.
de soort; men kan hier zelfs Men wordt wel eens aan Kaf-
spreken van „fin de race": tot ka herinnerd, maar Dahl is
grotere volmaaktheid kan dit transparanter. gebruikt geen
ras niet meer „gekweekt" wor- donkere symboliek, heeft meer
den. zin voor humor en meer gevoel
t voor proporties, of aan Edgar
Retis het eerete en tierend- Allan Poe, maar Dahl la niet
romantisch en nooit zo opzet-
pij-beschrijvi
Nu heeft de catecheet voor alle
52 zondagen van de Heidelbergse
Catechismus de steun van dit
boek ter beschikking. Want met
dit tweede deel voltooide de
auteur dit „hulpboek" dat be
stemd is niet voor de catechisan
ten maar voor de catecheet. De
ze vindt er veel waardevolle aan
wijzingen en voorbeelden in voor
de behandeling van de catechisa-
tiestof apart voor de jongeren en
voor de ouderen.
Lei.
d. Deze Amerikaan
vond er iets opHij kocht een
bril met ingebouude prisma's en
hij kon, lekker lui in de kussens
liggend, toch de meest boeiende
lectuur „consumeren" zonder er
moe van te worden. Lezen om een
hoekje maakt het allemaal wel
gemakkelijk. A'u nog een appa
raatje, dat het boek vasthoudt en
de bladzijden omslaat
ste verhaal voert ons midden in
de hooggeladen wereld van het telijk''griëzeiigVoT- „ct
korte verhaal de wereld der meest - aan Saki, maar Dahl
enoooc ir. de kortsluitingen, js nuchterder, onopgesmukter e
zwneen. van het .iu»;j j. j:i.»__
n n« n n n
DE WERELD VAN HET POCKETBOEK
Wat het meest opvalt in het Nederlandse
pocketboek is zijn hoog peil. Men vindt er
hoegenaamd geen prullen, maar ook weinig
middelmatigs. Zo hoog is zelfs dat peil dat
het enige moeite kost om in de zomermaan
den daar geschikte trein- en strandlectuur
te vinden. De Mimosa en de Zwarte Beer
tjes gaan nog het meest in die richting.
Maar Teilhard de Chardin's Het Verschijn
sel Mens en Prof. Schippers' studie over
Calvijn zijn bepaald studiewerken. Zij staan
niet alleen.
De grote verscheidenheid van gedich
ten tot vakliteratuur is een merkwaar
dig verschijnsel.. Romans zijn slechts zwak
vertegenwoordigd. Onze volksaard stelt het
leerboek boven het leesboek.
Ingewijdeii slaan de paddestoelachtige
ontwikkeling van het pocketboek met be
zorgdheid gade. Al is de prijs laag, de gro
te oplagen vergen van de uitgevers en boek
handelaren grote investeringen. Men spreekt
daar naar analogie van de rattenplaag al
over een pocketplaag.
Zal het publiek gewend raken aan de veel
lichtere, ingenaaide of jelijmde vorm van
boek? Mag dat ook als een teken van ver
anderde levenshouding opgevat worden? Is
er een nieuw publiek voor deze lichtere vorm
definitief gevonden? En wat nog belang
rijker is zijn de kopers ook lezers?
Vragen voor een enquête. Maar de lezers
van ons blad kunnen deze vragen nu reeds
voor zichzelf beantwoorden.
suggestie, „uu Ldiiiuiw e ci
van het verzwijgen, van het zjjn wreedheid is dfrekter, want
plotselinge drama Er gebeurt hij heeft die wereld meege-
haast niets jn het heden van maakt die Saki slechts voor-
het verhaal, maar naar het ver- voeld heeft. En hier raken we
de kern van de zaak: waarom
ondergaan we deze wrede ver
zinsels in zo een uiterste span
ning en met het gevoel van her
kenning en onbehagelijke, wat
ongewenste verw ntschap? We
hebben Hiroshima gehad en de
concentratiekampen met gaska
mers en medische experimenten
zwegen verleden openen zich
enorme verschieten. Het ver
haal kan en mag men niet na
vertellen, men zou het hele ef
fect kapot maken, op de manier
waarop men een thriller „om
zeep helpt" door het na te ver
tellen. Trouwens in laatste in
stantie komt het niet op het ver
haal aan. Waarop het aankomt. Qp mensen cn wii ziin noe
van'dïlntenr s,eeds ^confronteeJd met df
van de auteur ligt, is het sug- gevaarlijke kanten van onze
technokratische civilisatie is
deze sfeer het dan een wonder dat iets van
en de sfeer van de meeste ver- dit allps zirh hllift
halen het beste beschrijven door jn onze ziel en dat een kunst#
ze te vergelijken met bepaal- „m®1 de£ ervaring» JïïffiT
deHatad®gezi.^hte" van Wjpnk- meert tot scheppingen die te-
U kens zijn? In lang vervlogen tij-
L°nnsVU|!lig geschilderde doodge- den gingen de gargouilles de
Ipn Maaflptj00!!ofW«ne h,ra" kathedra)en bevolken, ontston-
ten. Maar iets ligt erachter, den de talriik# afhppiHin«ör,
iets ongrijpbaars, een donkere de Triomf des Doods en Het
dreiging. Men noemt deze schil- Laatste Oordeel en
derkunstige richting „magisch H Bosch ziin helse »iï ie„.„
me*1réökEw.,mD8fMChbedn!h Nu heHbb'n
me is ook wat Dam bedrijft. en andere meesters die hen ge-
een stalte geven. Roald Dahl b.v.
Natuurlijk anders dan
schilderij, dat statisch is. Het
verhalend woord heeft de di
mensie van de tijd: de overgang
van de realiteit naar het ma-
Klss Kis* door Ronald Dahl
London. Michael Joaeph.
S. WEIDINGER
