MEDEZEGGENSCHAP
en verantwoordelijkheid
Anti-semitisme is
niet „van vroeger
55
Zeehavens zijn aan eind
industriële capaciteit
Tv.-film vanavond:
Vele nieuwe reisdoelen
in NCRY-reisplan 1961
De Zon gaat op
X30 hct
7
DINSDAG 21 FEBRUARI 1961
nam-vraaq 62
(Eerste publicatie)
r:M
Jm
*#w;
m
m
Zwart: 8. 11, 12, 13, 14, 20, 21, 25,
27. 28. 30. 31.
Wit: 23, 29, 32, 36, 38, 41, 43, 44, 45,
47, 49.
Op eenvoudige wijze is deze stelling
niet tot winst te voeren, want de tempi
maken haar moeilijk oplosbaar. Figu
ratie is in dit overigens middelmatige
probleem niet te ontdekken.
Opgave: wit speelt en wint.
Schaak-vraag 62
de
De stand in het probleem
heer P. van den Boogaard was ais
volgt:
Wit: Kh2, Dal, Tc6 en Tf8, Lb4 en
Lf5, Phl, pi b5 en g2.
Zwart: Kd5, Tf6, Le4. pi e3, e5 en f4.
Zoals u weet was de opgave voor
wit zo te manoeuvreren dat hij op de
zesde zet mat kan geven met het paard
op hl en dat zonder in die zes zetten
een zwart stuk te slaan. Dit is de op
lossing: 1. Lf5e6f, Tf6Xe6: 2. Dal—
a2t, Kd5d4; 3. Lb4—c3t, Kd4—d3; 4.
Da2—bit, Kd3e2: Dbl— fit, Ke2xfl;
6. Phlg3 mat Een wie-komt-er-in-
mijn-hokje-idee. Bijzonder leuk uitge
werkt!
Bridye
Het juiste bod in het u voorgelegde
biedprobleem is: 6 klaveren!
Ofschoon Noord er rekening mee
moet houden dat zijn partner een mi
nimale kaart heeft, biedt hij na het
2 ruitenbod van West op eigen
houtje 5 klaveren. Zuid moet zich nu
realiseren, dat Noord een bijzonder
sterke kaart heeft. Daar Zuid over een
maximaal spel beschikt 8 punten
kan hij nu veilig het kleinslem
uitbieden.
6 Klaveren werd gemakkelijk ge
maakt, want zó was de kaartverdeling:
4» A B 10 7
10
O A 6
A H V 10 8 7
H V 9 3 15"^ 6 5 4 2
<?H8 L nh?B 7 6 5 4 3
H V 10 9 5 4 I O 82
9 I 1 «f* 6
8
C> A V 9 2
O B 7 3
B 5 4 3 2
West kwam uit met ruitenheer, ln
Noord genomen met hét aas.
Na klaveraas werd hartenaas ge
speeld en een harten getroefd. Harten-
lieer viel, zodat er zelfs een overslag
uit de bus kwam, daar op hartenvrouw
een ruiten kon worden afgegooid!
JACK DIAMOND.
Kruiswoord-puzzel
Horizontaal: 1. vracht; 5. putem-
mertje; 9. vis; 10. waterkering; 11. vo
gel; 12. metalen haak; 14. aangelegde
weg; 15. vreemde munt; 19. tegenstel
ling van vroeger; 21. tegenovergestel
de van zenith; 22. pookijzer; 23. dier
of plant dat in een bijzondere betrek
king staat tot de stam (N. Am. Ind.);
26. siertorentje in de gothiek; 29. sala
ris (Vlaams); 31. ongaarne; 33. rivier
in Zwitserland; 34. bron; 35. 1ste boek
van Mozes (afk.)36. niets (spreek
taal); 37. redelijk schepsel.
Verticaal: 1. lauw; onverschillig; 2.
bloeiwijze; 3. niet strak; 4. nevens; 6.
visbootje met gaatjes; 7. tijdrekening;
8. stand; 13. militaire macht; 14. begro
ten; 16. bijb. figuur; 17. rivier in Rus
land; 18. term bij het schaakspel; 20.
huid; 24. hijswerktuig; 25. tweetal; 26.
Nederl. dichter uit de 19de eeuw; 27.
plaats in de schouwburg; 28. leeg; 30.
bekend gebouw in Amsterdam; 32.
boom.
Oplossing vorige puzzel
Horizontaal: 1. mist, 4. gruwel, 9.
iet, 10. vcc, 11. era, 12. slalom, 14.
Aken. 15. Leo. 16. elk, 17. en, 19. gra
niet, 22. lek, 24. dat, 25. rek. 27. ge
laten, 30. Ne. 32. net, 33. rok, 35. none,
37. benard, 39. Ari, 40. Dan, 41. Dee, 42.
Kessel, 43. teer.
Verticaal: 1. mispel, 2. iel, 3. stal. 4.
gem, 5. re, 6. wekker, 7. ere. 8. lans,
10 voordat, 13. leg, 14. Ali, 16. ente
ren, 18. neg. 20. aat. 21. ten, 23. ken.
nis. 26. kelder. 28. Lee. 29. non, 31.
knak. 34. kade, 36. ore, 37. bal, 38. ree,
,40. de.
(Van onze sociaal-econ. redactie)
Een van de idealen van de chris
telijke vakbeweging in deze moderne
tijd is het vergroten van de mede
zeggenschap van de werknemer in
de onderneming en de bedrijfstak en
het daartoe streven naar een hech
tere bedrijfsgemecnschap in de on
dernemingen. Het gaat hier zowel
om de sociale als om de economische
aspecten in het bedrijfsleven.
Over de medezeggenschap
behoefte van de werknemers tot het
mede-dragen van sociale en economi
sche verantwoordelijkheid in de on-
dernemingen worden nogal eens kri
tische geluiden gehoord. Sommige
werkgevers menen met de feiten te
kunnen aantonen, dat de werknemers
helemaal niet zo bijzonder gesteld zijn
op die medezeggenschap cn grotere
verantwoordelijkheid. Het zo
vele gevallen toch alleen maar gaan
om een zo groot mogelijk loon
een zo gering mogelijke prestatie. De
werknemers zouden zich dikwijls
maar op onverantwoordelijke wijze
van het werk afmaken zonder zich af
te vragen, wat hiervan de gevolgen
zijn voor de gang van zaken in het
bedrijf zelf. Het zelfde zou gelden
voor het maar al te gemakkelijk
men van ontslag, waarbij van geen
zweem van binding aan het bedriji
zou blijken.
Dergelijke situaties zullen beslist
voorkomen. Wij twijfelen daar niet
Maar de vraag is. of deze situatie
eenmaal als normaal moet worden i
aard. of dat we hier te doen hebben
net abnormale, maatschappelijk onge
zonde verhoudingen, waarin inderdaad
mede door het streven van de vakbewe
ging aanzienlijke verbetering gebracht
kan worden. Of anders gezegd, het gaat
om de vraag, of we de gesignaleerde
toestanden meer moeten zien als een
restant van de sociale wantoestanden.
in de vorige eeuw en ook nog in
het begin van deze eeuw hebben be
staan. Deze vraagstelling is belangrijk,
omdat hiertoe ook nauw samenhangt de
waarde die moet worden toegekend aan
ondernemingsraden en publiekrechtelijke
bedrijfsorganen. De werkgevers, die wei
nig vertrouwen hebben in het verant
woordelijkheidsbesef van de werknemers
en die daarom een eventuele economische
medezeggenschap van de werknemer
slechts beschouwen als grauwe theorie
een aantal vakbondsidealisten, staan
hot algemeen met veel reserve
lover instellingen als ondernemingSp
raden cn publiekrechtelijke bedrijfsoi-
Nu zijn wij geen vakbondsidealisten,
laar toch geloven wy, dat de instellingen
als ondernemingsraden en publiekrechte
lijke bedrijfsorganen niet ontsproten rijn
aan het brein van grauwe theoretici. We
willen hiervoor enkele argumenten aan
voeren. Argumenten die naar ons ge
voelen hoog kunnen worden aangeslagen,
zonder dat men ons van generaliseren
zal kunnen betichten.
In de eerste plaats willen we daartoe
melding maken van de gedachte, die
prof. dr. H. Thierry ontwikkelt in een
artikel in Evangelie en Maatschappij,
het kaderorgaan van het C.N.V. En in
de tweede plaats maken we graag mel
ding van de opmerkelijke ervaringen
die de werkgevers in het metaalbedrijf
de afgelopen maanden hebben opgedaan
bij het streven te komen tot verkorting
an de werktijd.
Prof. Thierry vermeldt in zijn artikel
twee mensbeschouwingen, die hij heeft
aangetroffen in een boek van de Ameri
kaan McGregor. De eerste beschouwing
gaat er van uit. dat de gemiddelde mens
niet graag werkt en als gevolg daarvan
prestaitieprikkel nodig heeft De
is zou leiding en dwang nodig hebben
te werken en bovendien zou hij ge
leid willen worden, weinig ambitieus zijn,
wel zekerheid maar geen verantwoorde
lijkheid wensen.
Hiertegenover staat ccn andere mens
beschouwing, die de arbeid even natuur
lijk noemt als spel en rust. De afkeer van
arbeid wordt gezien als een gevolg van
verkeerde leiding en organisatie. Indien
werknemer zich aan het bedryfsdoel
Het is niet waar dat
arbeiders een hekel
aan werken hebben
gebonden voelt, dan zal hij dienovereen
komstig een zekere zelfstandigheid ont»
wikkelen, zichzelf „beheersen" en lel
den. Voor het bereiken van de gestelde
doeleinden is voorts een beloning nodig
in de vorm van bijv. erkenning, respect
en zelfwerkelijking. Het bereiken der
doeleinden en de beloning zijn weder
zijds van elkaar afhankelijk. De arbeider
kan zich alleen geven als hij een daarbij
behorende niet-materiële beloning ont
vangt, terwijl anderzijds hij deze belo
ning alleen ontvangt indien hij zich met.
terdaad weet te geven
Is aan deze voorwaarden voldaan, dan
leert de mens verantwoordelijkheid op
zich te nemen en zal hij deze zelfs
streven. Dan zal ook blijken dat de m
een grotere fantasie en vindingrijkheid
heeft bi) de oplossing van organisatie
problemen dan doorgaans wordt v>
derstcld. Het in aanleg aanwezige, i
nog niet verwezenlyke verstandelijke
vermogen van de mens wordt in vele
gevallen slchts gedeeltelijk gebruikt.
Realistisch of
idealistisch
Prof. Thierry wijst er in zijn krltl
sche beschouwine van beide theo
rieën op, dat velen geneigd zijn de
eerste mensbeschouwing realistisch te
noemen, overeenkomstig de werke
lijke aard van de mens. Daarentegen
wordt de tweede theorie als te idea
listisch aangemerkt.
Prof. Thierry verwijst echter naar on
derzoekingen. waaruit blijkt dat voor de
lansen deze zogenaamde idea
listische beschouwing wel degelijk juist
Maar bovendien meent prof. Thierry
dat de tweede beschouwing dichter bij
de Bijbel staat. De Bijbel ziet de mens
weliswaar als zondaar, maar dat neemt
niet weg dat wij de visie op de onderne
ming en de organisatie er van op de
laatst genoemde eensbeschouwingen
dienen te baseren. De mens is geroepen,
aldus prof. Thierry tot vrijheid en ver
antwoordelijkheid en tot creatieve werk
zaamheid. Prof. Thierry spreekt hier van
een uitdaging aan de moderne bedrijfs
leiding en aan de vakbeweging om de
tweede theorie geleidelijk te verwezen
lijken.
Het Metaalbedrijf, orgaan van de Chris
telijke Metaftlbedrijfsbond haakt deze
week oók in op het artikel van prof.
Thierry. De redactie van dit blad sahxijft,
dat naarmate de materiele welvaart stijgt
de behoefte van de mens zich meer
richt op andere waarden. Hij wil zijn
mede-mens-zijn beleven, hij wil bevredi
ging van zijn diepmenselijke behoeften
aan erkenning, waardering, zelfontplooi
ing, kortom hij wenst verhoging van zijn
„psychisch inkomen", aldus het Metaal
bedrijf.
Bij het streven van de vakbeweging
te komen tot meer medezeggenschap
voor de werknemer in het bedrijfsleven,
tot het doen uitgroeien van de ondeme-
tot werkgemeenschappen, tot het
doen slagen van de publiekrechtelijke
bedrijfsorganisatie, zal inderdaad beslis
send zijn of men bereid is de leiding en
organisatie van het bedrijfsleven tc ba
ren op de tweede mensbeschouwing.
Hoopgevend
Dat de praktijk van het bedrijfsleven
gelukkig in dit opzicht niet helemaal
teleurstellend is. tonen ons de reacties
werkgeverszijde in het motaal-
bedrijf de laatste tijd gekomen zijn.
Een aantal werkgevers in de metaal
industrie hebben ongevraagd hun mening
de medewerking van het personeel
bij het nemen van produ'ctiviteitverhu-
gende maatregelen. Van de zijde van de
Christelijke Motaalbedrijfsbond werden
ons hierover gegevens verstrekt. Hièruit
blijkt dat in vele bedrijven intensief
overleg Is gepleegd tussen de leiding
van de ondernemingen en de werknemer*
van hoog tot laag.
We laten hieronder een aanital letten-
lijke uitspraken van werkgevers volgen:
„Het gehele personeel is ingeschakeld
bij het maken van plannen en de uit
voering daarvan, betrekking hebbende op
de werktijdverkorting. Over de gehele
linie werd een volledige bereidheid tot
medewerking waargenomen".
„De directie heeft zeer veel steun ge
had van de uit het overleg met het per
soneel en de ondernemingsraad ver
kregen constructieve voorstellen."
„In het gehele bedrijf is er gezorgd
voor en verdere verbetering van de
sfeer ln de afdelingen door veelvuldige
besprekingen in de ondernemingsraad,
door groepsbesprekingen, per afdeling cn
individueel met werknemers om ieder
meer bij het bedrijfsgebeuren te betrek
ken, zodat een persoonlijke inzet van
elke werknemer zoveel mogelijk bena
derd wordt".
Elke zaterdag vrij in
de mijnindustrie
De Mljnindustrieraad heeft gisteren in
een besloten vergadering gesproken over
de arbeidstijdverkorting in de mijnen.
Uit het communiqué dat na afloop werd
verstrekt, blijkt dat waarschijnlijk met
ingang van 15 mei. de vijfdaagse werk
week zal worden ingevoerd voor al het
ondergrondse en bovengrondse perso
neel. Tot dusver had dit personeel een
vrije zaterdag per veertien dagen.
nemingsraad blijkt, ook in brede lagen
m ons personeel ingang vindt".
„Het belangrijkste dat onze aotie tot
opvoering van de produktivitelt tot nu
toe heeft opgeleverd is het feit, dat alle
werknemers, hieraan thans van harte
medewerken, zodat naar onze overtuiging
de produktiviteit in de loop V3n het jaar
1961 verder belangrijk zal stijgen".
„Een van de belangwekkendste re
sultaten van de besprekingen lijkt ons
een groeiend samenspel tussen leiding
en personeel op technisch-organisato-
risch terrein, waarvan wij ook in de
toekomst vruchten verwachten."
„Het is onze bedoeling om ook in
de toekomst het personeel te blijven
inschakelen bij de bestudering van
de produktivitcits-verhogende maat-
„Wat de directie in deze bijzonder ge-1 re£®lcn-
Iroffen heelt is -t «nthoumum, waamee .c_1,l,a_'5n _zlj_n .®'_ech.ts_cIn.
in de diverse commissies gewerkt is.
zowel aan het werktijdverkortingspro
bleem als aan de werkclassificatie. Ook
de bereidheid om minder populaire maat
regelen niet alleen te accepteren, doch
zelfs voor te stellen, steunt haar in het
vertrouwen, dat de groeiende geest van
.samen-werken", zoals deze reeds duide
lijk in de vergaderingen van de onder
uit de talloze gunstige commentaren
van de directies in het metaalbedrijf
over de samenwerking van leiding en
personeel.
Deze geluiden zijn moedgevend en
houden een tegenspraak in van alle
pessimistische geluiden over samen
werkingsmogelijkheden in het Neder
landse bedrijfsleven.
Voorzitter Mij. De Schelde:
(Van onze correspondent)
Dc grote zeehavens Rotterdam en
Arasterdam zijn langzamerhand aan 't
eind van hun industriële capaciteit,
aldus de directievoorzitter van de
N.V. Koninklijke maatschappij De
Schelde in Vlissingen, de heer J. W.
Hupkes, voor het departement Zee
land van de Maatschappij van Nij
verheid en Handel. Hij bestreed fel
de bekende theorieën van dr. J. Lu-
ning Prak over de Randstad Holland,
waarin de industrie-spreiding buiten
de Randstad wordt afgewezen. Dc
heer Hupkes nam de handschoen op
door te spreken over „De randpro-
vincie en haar bélagers".
Met het gereedkomen van de Euro
poort heeft Rotterdam de zee bereikt
en als het „vol" is komt men terecht Dij
gekunstelde oplossingen. Toch neemt de
bevolking van ons land toe en alleen de
industrie zal de aanwas kunnen opvan
gen, aldus spreker.
Het is dan ook duidelijk, dat Neder
land moet besluiten tot het ontwikkelen
nieuwe zeehavens. Het Scheldege-
bied voldoet in dit opzicht ean alle
eisen, het heeft goede verbindingen mei
het achterland en een open verbinding
met de zee. Met name in het Zuid-Sloe
waar de Schelde zelf zal beginnen
met de bouw van een werf en ii
Zeeuws-Vlaamse kanaalzone heeft
industrie grote kansen. Dat Zeeland ln
economisohe ontwikkeling 1* achterge
bleven weet de heer Hupkes aan histo
rische oorzaken en niet aan economische
factoren.
Hy bracht met name een viertal pun
ten naar voren:
1. Het is noodzakelijk, dat Nederland
nieuwe zeehavengebieden tot ontwikke
ling brengt en daarbij behoort het
Sehelde-bekken een belangrijke rol te
spelen.
2. Nodig is een doelbewuste rege-
ringspoliriek met duidelijk omschreven
prioriteiten.
3. De door de regering in het voor
uitzicht gestelde nota zeehavens zal
spoedig moeten verschijnen.
4. Overweging verdient de instelling
van een Havcninstituut. Dit zou zich
kunnen bezighouden met kostenbereke
ningen zoals voor de landbouw, inves-
teringseisen enz.
De televisiefilm welke de VARA van- ders. Philip ervaart, dat weliswaar nie-
avond uitzendt, behandelt opnieuw het mand iets tegen hem onderneemt, maar
thema van de rassendiscriminartie in dat „men" zich van hem afkeert. Dat
Amerika. Ditmaal is het onderwerp hy in bepaalde etablissementen „niet
echter niet de miskenning van de neger- gewenst" is dat hij op een fnuiken-
bevolking, naar het anti-semitisme. de manier wordt genegeerd.
Het merkwaardige van dit verhaal Het zoontje wordt op school getrei-
„Gentleman6 agreement" (De onge- tend omdat „zijn vader een Jood is" en
schreven wet) is. dat het dateert uit dc as echtgenote kan er tenslotte niet
1947, dus uit de tijd dat de gehele we- meer tegenop en verbreekt de band.
reld kortelings de waarheid had ver- Maar dc journallst houdt vol en zijn
nomen oyer Hitlers afschuwelijke Jo- artikelen worden een aanklacht en
denvervolging in Europa. waarschuwing, een openbaring ook van
Heeft het Amerikaanse volk zich dat. wat in het verborgen leeft en de
toen wellicht op de borst geslagen en Jood bedreigt.
gezegd: „zoiets zou hier niet kunnen
voorkomen?" En heeft de bekende
regisseur Ella Kazan toen de roman van
Laura Hobson aangegrepen om die als
antwoord op die mening tc verfilmen?
O, neen, het Amerika
geen Jodenvervolging,
Maar dat het anti-«emitisme er leeft
en dat het zich op bepaalde wijze ook
vernietigend uit, toont deze film waar
van hot verhaal op werkelijke waar
nemingen berust, wel aan.
Men ziet de befaamde filmacteur
Gregorgy Peck als de journalist Philip
Green, die opdracht krijgt voor het
schrijven van een serie artikelen tegen
een anti-semitisch weekblad. Om zijn
stof goed te kunnen opdoen, besluit
Philip, een jonge weduwnaar met een
zoontje, zich voor Jood uit te geven.
De vrouw met wie hij wil hertrouwen,
weet ervan cn is enthousiast voor zijn
ondernemingsgeest.
Maar als Philip tot zijn grote ont
steltenis gaat ervaren, hoezeer het anti
semitisme rondsluipt, wordt alles an-
T elevisie-opera
„De Zondvloed"
De bekende, nu 78-jarige componist
Igor Strawinsky heeft opdracht ontvan
gen een televisic-opcra voor Amerika
te schrijven. Hij heeft de opdracht aan
vaard en medegedeeld, dat het onder
werp van de opera gewijd zal zijn aan
de ark van Noach en de zondvloed: de
titel van de compositie zal waarschijn
lijk „De zondvloed" luiden.
Een verhaal „van vroeger"? Een film
„uit de oude doos"? Helaas niet, want
het anti-semitisme in deze vorm ia niet
dood. is niet „van vroeger". Daarom
is het belangrijk, dat de film voor mil-
7 *ena« joenen kijkers (boven 14 jaar!) op het
run ai* mi scherrrt komt. Ook als is het technisch
niet zo'n groots produkt en wordt 1 er
teveel ln geredeneerd.
Kanavond
In het avondcollege dat de KRO
tussen 820 en 9 uur uiftzendt, wordt
deze avond gesproken over democra
tie. Direct daarna het zesde luister
spel over huwelijksproblematiek, „Do
bruiloftsgast" van Marle-Louise
Kaschnitz en om 10.10 uur een uit
voering van Handel's orgelconcert no
1 door het Londens Filharmonisch
orkest. Om 10.22 uur Leo Nellsscn
met zijn rubriek „Vreemd".
In het AVRO-programma ontvangt
Ageeth Scherphuis om 8.05 uur weer
alerlei artiesten in Gastenavond. Het
is een programma van veel zang en
muziek, dat tot 10 uur duurt. Daarna
gaan we weer op bezoek bij de fa
milie Scarlatti: ccn solisten-uitvoe
ring.
i/i '/i
Europees Parlement
gaat adverteren
Het bureau van het Europese parle
ment heeft besloten in de staatscourant
van de Europese gemeenschap een ad
vertentie te plaatsen waarin kandidaten
voor ae post van secretaris-generaal van
het parlement worden opgeroepen. Deze
functie is vorig jaar december vacant
geworden doordat, in het kader van een
reorganisatie, ontslag werd verleend aan
de Nederlandse secretaris-generaal mi.
F. de Nerée tot Babbcrich en diens
Duitse adjunct HummeLsheun.
Nieuwe commandant bü commando's.
Tot opvolger van luitenant-kolonel J. H.
Ranft. commandant van het korps com
mandotroepen is benoemd luitenant-ko
lonel N. J. de Koning.
DE
rste boekjes van het reisplan
de Ned. Chr. Relsverenlglng
het komende seizoen zijn van dc persen
gekomen cn tydens ern bijeenkomst aar
redacteuren voor het toerisme overhan
digd. Het boekje ziet er keurig verzorgd
en overzichtelijk uit. Vele nieuwe reis
doelen heeft de Relsverenlging in haar
programma voor dit Jaar opgenomei
reisduur varieert van 3 tot 26 dagen; de
reissommen van f 60 tot f 2000, afgezien
van de kampeerreizen, waarvoor even
eens enkele nieuwe kampeerterrelncr
zyn verkregen.
Er zijn niet minder dan 15 reizen naar
het ei-gen NCRV-huis in Adel boden ge
pland, doch dit aantal dat niet groier
kon zijn is eigenlijk nog tc gering,
want deze reizen zijn praktisch alle reeds
volgeboekt. Men meent dit te moeten
toeschrijven aan het feit, dat deze reizen
per dagtrein worden gemaakt. Overigens
zijn in verhouding tot het vorige jaar
vele reizen per dagtrein gepland, omdat
de vraag naarnaar steeds groter wordt
22
Imber bleef peinzen, toen zij wéér buiten waren
in de warme zon. Zij vroeg zich af, of Arne haar
de grot met opzet had laten zien. In elk geval had
zij het gevoel, dat het bezoek haar goed had ge
daan. Zij vond, dat Erland en zij er niet zo slecht
aan toe waren, als zij eerst had gedacht, toen zij
hun omstandigheden vergeleek met de overvloed
op Akkafjall. Zij waren met zijn tweeën en zij
hadden een behoorlijk dak boven het hoofd....
hun hut leek wel een paradijs, vergeleken bij
Perssons eenzame berenhol- Zij nam zich voor
nooit meer afgunstig te zijn. As de oude Pers-
son in staat was geweest Akkafjall op te bou
wen zouden Erland en zij ook iets kunnen ma
ken van Berkendal. Zij begtmnen al onder veel
gunstiger omstandigheden. In het dal was de
plantengroei zo weelderig, dat Imber haar ogen
nauwelijks kon geloven. Zij liepen door ccn
heel bos van bloeiende struiken welker sterke
geur haar bijna bedwelmde. Het dal was een na
tuurlijke broeikas. Ln de korte zomer heerste
hier een tropische hitte. De hoge rotsmuur aan
de noordkant beschermde het dal niet alleen
tegen de koude winden» hij diende tegelijk als re
flector voor de zonnewarmte, die hij terugwierp
op het vochtige groen van het dal. Imber was zo
druk bezig met de bloemen, dat zij helemaal niei
merkte, wat Arne deed. Ineens spoot er een dun
ne waterstraal door de lucht, hij raakte haar
in haar nek. Zij wendde zich abrupt om. Arne
lachte, een klein spuitje omhoog houdend.
Imber bekeek het merkwaardige voorwerp: zij
had al gauw gezien, waarvan het gemaakt wa»
Vlak naast haar stond manshoog het riet. Zij
wist niet, hoe het precies heette- Het had ruige
hoge stengels, die geleed waren als bamboe eD
die groene bladeren met grauwe bloesemscher-
men hadden. Arne liet haar zien, hoe men een
spuitje maakte, maar hij verzweeg, dat dit „bam
boe" de wijnstok van Lapland was. Zonder enigp
toevoeging van suiker of giststof verschafte hei
riet de kolonisten 'n weliswaar scherpe, maar te
gelijk zeer sterke brandewijn. Men behoefde de
stengels alleen maar bij de wortel af te snijden.
in Gidbrandstal
-fr DOOR BERNHARD NORDH
een hoop cr van mee naar huis te nemen, de
stengels cn bladeren fijn te snijden en een week
lang in het vat te gisten te zetten- Dan kon men
de jeneverketel te voorschijn halen en vermengd
met een beetje vers berenbloed had men dan een
drank, die de mannen smaakte als nectar.
Arne was op een steen aan de beek gaan zitten
Aan zijn voeten lag een stapel van de dikke,
sappige bladeren, die dc pijn uit Erlands voel
moesten trekken. Imber liep wat in de buur1
rond en keek heimelijk naar hem. In dit gewel
dige lichaam moesten onvermoede krachten ste
ken, maar het gezicht was niet mooi, het wa">
precies zo grof en ruig als de naakte bergen
Het haar was afschuwelijk. De mannen van Ak
kafjall mochten dan van het koude water houden
hun haar verwaarloosden zij erbarmelijk. Als he*
al te lang werd, namen zij eenvoudig hun mes en
sneden het ergste er af. Het zag er naar uit. dal
Arne dit nog kort geleden gedaan had.
Maar ook Arnes warhoofd was niet in staat een
hardnekkige drenzende gedachte, die sinds het
bezoek aan het berenhol in Imbers hoofd had
rondgedraaid, te verjagen. Persson had een ne
derzetting te voorschijn getoverd uit de wilder,
nis, maar Erland was geen Perssan, hij was ook
geen Arne.
Arne verroerde zich niet. Ook hij scheen bezig
te zijn met zijn eigen gedachten. Imber vulde het
spuitje in de beek, en een seconde later kreeg
de man de straal midden in zijn gezicht. Hij
sprong op en holde achter Imber aan, die in de
struiken probeerde te ontsnappen-
Ella tekende streepjes en boogje* in het zand.
Schrijven was veel en veel moeilijker dan hooien,
koeien melken of zwemmen, maar zij gaf het
niet op. Zij tekende, veegde lijnen weg, en teken
de opnieuw, net zo lang tot zij figuren had ver
kregen, die een beetje leken op de letters, die Im
ber er naast had geschreven. Haar trots kende
geen grenzen, toen zij op een dag haar naam
leesbaar kon schrijven. Allen moesten het komen
bewonderen. Ja, daar stond het: Ella Imber
kon het bevestigen. Het was iets moois, zijn naam
te kunnen schrijven, maar het was nog belang
rijker, dat men kon lezen. Iedere avond zat El-
la minstens een uur voor dc bijbel en zwoegde
Moeizaam voegde zij w-e-r-d samen tot „werd"
en hakkelend las zij het een of andere korte zin
netje.
Imber werd het les geven niet moe. Het deed
haar naar lichaam en ziel goed, dat er tenminste
éen punt was, waarop zij niet de mindere was
van de mensen in Akkafjall. Erland mokte. Zijn
pijnlijke voet had hem weliswaar twee on
wachte rustdagen gebracht, maar het hooien
bleef toch als een molensteen op hem drukken
Het was meer dan tijd om terug te gaan naar Ber
kendal. Of was zij soms van plan de hele herfst
hier te blijven? Imber vermoedde, dat het niet
alleen het werk was, dat Erland ergerde en zij
vermeed zorgvuldig alleen te zijn met Arne. Zij
had daarvoor nog een andere reden. Na de tocht
naar het dal was zij bijna bang geworden van
zichzelf. Zij had nu eenmaal de haren verlaten
om met Erland de wildernis in te trekken en m
moest zij die weg blijven volgen en niet licht
zinnig zijpaden inslaan. Alle dwaze gedachten
moesten zorgvuldig in bedwang worden gehou
den om te voorkomen, dat zij onheil stichtten.
Aan het eind van de tweede week hingen Arne
cn Olof voor dit seizoen de zeisen weg. Er was
hooi genoeg voor de komende winter en voor die
daarna. Er stonden al twee geweldige hooischel
ven en nog lang niet alle oppers waren leegge
haald.
Ook wordt voldaan aan de grotere vraag
naar de Noorse landen: Scandinavië is
dan ook veel uitgebreider in het reis
programma opgenomen dan in het ver
leden.
De „Populaire 1961" gaat dit jaar naar
het prachtige Braunfels in het Ahrdal in
Duitsland. Deze reizen die voor een
lage prijs gemaakt kunnen worden
vinden steeds meer aftrek. Ook het aan
tal vliegreizen en gezinsreizen heeft een
aanmerkelijke uitbreiding ondergaan,
gezien ook de steeds groter wordende
v raag hiernaar en dc proeven, die vorig
jaar hiermede zijn genomen.
Behalve twee reizen naar de Bijbelse
landen, zijn ook weer familiebczoekrel-
zen voor het komende seizoen ontworpen.
Zo gaat de NCRV voor de zesde maal
naar Canada en voor de derde maal naar
Zuid-Afrika.
Uiteraard zijn in Europa ook weer vele
vertrouwde streken in het reisprogram
ma opgenomen. De serie sportieve rei
zen laat een uitzonderlijke verscheiden
heid zien. Praktisch alle belangrijke
berggroepen in de Alpen kunnen be
zocht worden, onder meer ook de hoogstf
gletsjers en berghutten in de omgeving
van Vent in de ötztaler Alpen. Ook bi)
de NCRV doet z.ich de ontwikke
ling voor, dat steeds meer reizen per
trein en steeds minder per autobus wor
den ondernomen, ofschoon nog steeds
een behoorlijk asntal autobusreizen zijn
gepland, zodat voor iedere toerist het
nieuwe NCRV-reisplan iets te bieden
heeft.
Straks radarcoïitact
tussen wal en schip
De hoofdinspecteur voor de scheep
vaart, de heer J. Metz heeft gisteren
op een zitting van deze read aangekon
digd, dat er besprekingen gaande zijn
om op korte termijn een eind te maken
aan de toestand, dat de met radar uit
geruste binnenschepen geen direct con
tact kunnen hebben met de walradar-
statlons. Door het hoofd van de kust- cn
soheepsradio van de P.T.T, is op ver
zoek van de inspecteur-generaal voor de
scheepvaart een rapport over deze
kwestie opgesteld.
Deze materie kwam ter sprake bU de
behandeling voor de raad naar aan
leiding van de aanvaring op 5 no
vember 1959 op de Nieuwe Water
weg tussen het Franse motorschip
Mekong en het binnenvaartuig Aquita-
nia dat als sleepschip voor twee bin
nenvaartschepen fungeerde. Deze aan
varing vond plaat* in dichte mist voor
de derde petroleumhaven.
Tijdens de behandeling bleek, dat de
binnenvaartuigen wel met radar en mo
bilofoon waren uitgerust maar geen di
rect contact met het walradarstation
konden opnemen.
De heer Metz kwam tot de conclusie,
dat noch de loods van de Mekong, noch
dc kapitein van dit Franse schip enige
schuld aan de aanvaring verweten kan
worden.
De vereniging van K.L.M. boordwerk
tuigkundigen heeft zich solidair ver
klaard met de actie van de Amerikaanse
boordwerktuigkundigen. Het bestuur
heeft de directie van de K L M.
laten weten geen medewerking te zullen
verlenen aan extra vluchten. die de
K.L.M. „mogelijkerwijs ln verband met
genoemde actie denkt uit te voeren".
Commando-overdracht. Volgende weck
dinsdag zal luitenant-kolonel H. A. V.
Snoek, commandant van het dertiende
infanteriebataljon garde fuselier* Prln-
Irene, In de Westenbergkazerne ln
Schalkhaar het commando overdragen
(Wordt vervolgd) aan luitenant-koloneJ J. D. Berghuya.
/«navond
O Na het NTS-journaal dat om 8 uur
begint zendt de VARA h'et wekelijkse
filmprogramma uit. Als voorfilm een
en ander over Surinaamse bevol
kingsgroepen en dan om 9.10 uur de
hoofdfilm: „Gentleman's agreement"
(Dc ongeschreven wet), die goedge
keurd is voor boven 14 jaar.
Programma voor morgen
WOKNSDAQ 22 FEBRUARI 1961
Hilversum I, 402 m. 716 kc/«. VARA
7.00 Nws 7.10 Gym 7.23 Gram en act 8 00
Kvm 8.18 Gram en act 0.00 Gym v divrnuw
0.10 Gram (9.35 Waterat). VPRO: 1000
Schoolradio. VARA: 10.2o V d vróuw 11.00
Govar progr 12.00 Orgelspel 12.30 Land
en tulnbouwmcded 12.33 Voor het platte
land. praatje 12.3e Kamermux 13.00 Hwa
en tentoonstel lingsagcnda 1320 Roemcena
ort 13.43 Gesproken portret 14.00 Kamer-
ork 1500 Voor hen geen welvaart, lering
15.10 V d Jeugd 17a» Lichte mui 17 23
Amua mus 17.5o Regefingaultz: Jeugduiu
Een volk op weg naar welvaart, een
luléterwcdstnjd over Nieu w-Guinea, oiv
WAL van Doorenmaalen.
18.00 Nws cn comm 18.» R«gerii*SuJu
UiU v d middenstand: Don geaprek met
d-ra J F H WlJ«n, ddxecteur-fenernal
van de ml den stand over Breder asaorti-
ment in de levensmlddelenwinlketo 18.30
Lichte mui 18.55 VAiRA-Varia en gram
19.00 V d kind 19.10 Ik hoor do roep, toe
spraak 19.20 Act. VPRO: 10.30 V d jeugd.
VARA: 20.00 Nws 20.05 Operafragm 21.13
Schaduwen, hoo repel 22.05 Sportp raatje
22.10 Gram 22.20 Zeetlg jaar 1 ever»erva
ring. lezing 22-3o Nwt 22.40 Lichte mui
23.00 Tussen mtjs en nevelvlek, lezing
23.15 Jazzmux roet comm 23.55—>4 .Oo Nw»,
Hilversum II, 298 ra. 1007 kc/». NCRV:
7.00 Nws en SOS-ber 7.13 Gram 7.30 Ben
woord voor de dag 7.40 Gewijde muziek
8.0o Nws 8.15 Radiokrant 8.35 Gram V.00
V d rieken 9.35 Gram 9 40 V d vrouw 10.10
Gram jO.13 Morgendienst 10 45 Gram 11.00
Morgen zie Ik Je weer, hoorspel (herh)
11.95 Gram 1X05 Klavecimbel en viool
12.30 Land- en tuinbouwmeded 12.» Koor
en ork 12.37 Kerkdlwt 13 00 Nws 13 20
Jeugd 17.20 Lichte muz 1'..
Gram 17.63 Mannenkoor
18 20 Leringen 18.35 Gram 19 00 Nwa en
weerber 19.10 Op de man af, praatje 19.15
Gram 19.30 Radlokrant 1960 Gram 20.15
Litdensmldltatic 20.45 Vokaal ene 21.05
Vertolking ln discussie, murik d1cu»«s1e
21.50 Lichte muz 32.Is Gram 22 30 Nws
22.40 Avondoverdenking *2 56 Gram *3.23
Platennwe 3.55— 24 Oo Nwi
Televlsleorogr. KRO: 17.00 V d kind
Jeugdjourn. NTS: 20.00 Journ
7.30—17
a weerover*. VARA.
20.30 Documentaire 21.0q Lichte 1
DRAADOMROEP
Woensdag 22 februari 1981 van 18—20
ntincmal (Conrad), Orke t.
(Cavanaugh), Or-
j jf (Johnson),
Les Brown; LctV
keet Big Dave: ,VVJ
Orkest P!a Johnson: Shake shake
(Samuel), Lord Flea; The creep (Burton
?I ^s? Stan Kemon: Thc bnuuy hoj
die; Mad about the boy (Coward), Orkest
Charleston (Mack). Orkest Pee
rslty drag (de Stlv.n.
you marry me ffr.
Diana (Anka>,
Billy Maj.
Wee Hunt; the
idem; Soldier wo...
Jtmmle Rodger
Jugend, Lent
ln C*,n?d* - «'cordate, Ork~t
Max Greger; Nol bin diplnto dt blu (Mo-
dugno), Quartetto Enzo Calla; When you
i tulip - Carolers lovo Original
Dixieland one stop. The Dixlelander*.
m tne chape1 in the moonlight (HHCi.
Tommy Do^ey; "oream Therein
cdE'
cavallaro Auf Ja-ma-malka (Da/iti r
terina Valeme; You are my .ur!^
toPo'iA-A Wxdc Boy#; Ti
diro (dAiwdj, Quartetto Enzo GaHo- To*
for two cha cl.a eba (Youmarui Orke--
éJ0ny R,IzTV Irvlir« Cottlar, Ju-
aL^Ï'^'JS°nn,i Lan«' Abc Most: You
idSn-rn .fi 0 mu#lc (Schwartn.
wem. Ill take romance (Oakland) iderr,
cïwper, Tlimny <Sï8„
ÜBSiflSUf
