'n Orgel zingt tussen de kooi
onlrontatie
(^.or^Jiooy had er duizenden voor over
r
ZATERDAG 11 FEBRUARI 1961
Eerst schrikken en huiveren - en dan ontroerd worden
V
Toen we weggingen moesten we onze naam In z'n gastenboek zetten en ten slotte merkte
hij opi „Nou nog een goeie vrouw. Want dat is, als |e hier zo zit, lang geen eenvoudige
zaak. En de oudjes zijn mensen van een dag. Vandaag of morgen kom je alleen te staan
en daar voel ik eerlijk gezegd weinig voor.
't Was Cor Booy (55), die aldus sprak, zoon van Cornelis Booy (86) en Elizabeth Booy—Blom
(84), die nóg een zoon en drie dochters groot brachten en nu daar midden in de Noordhol
landse koolstreek, in dat vlakke land van St. Pancras, op een boerderijtje hun levensavond slieten.
De oude man is een beetje hardhorend, maar gaat en staat nog waar hij wil, met veelal de
tabakspijp in z'n mondhoek gedrukt. En het vrouwtje is nog zo rap en kittig, dat je ze zelfs
geen zeventig zou geven.
houdt toch eigenlijk niet mis- krachtige veeweider-gladioien-
sen. kweker in rijn roodgeruite over
hemd, blauwe katoenen broek en
Nadat hij z'n metselwerk tot op kousevoeten plotseling een
een goed einde had gebracht akkoord aanslaat. Alles dreunt en
dat was in 1954 toog hij op- galmt en dat op een manier, zo-
nieuw naar de firma Pels, om als men het in een kerk maar
J zijn kostbaar bezit voor de twee- melden hoort.
S de keer te laten afbreken en voor
de derde maal weer in elkaar te Dan speelt hij de Toccata uit
laten zetten, ditmaal in een royale de Suite Gothique van Boëll-
om ge ving; een keurig zaaltje van mann met het volle werk. En dan
10 meter lengte, 5 meter breedte heel zacht psalm 68, naar de be
en 3 meter hoogte. En dat kostte werking van Jan Zwart, met voor-
hem ditmaal niets, daar de reke- spel en koraal. Om te besluiten
ning bij het gemeentebestuur van met psalm 84 ook weer heel
St. Panoras kon worden ingediend. ?acht....
Cor
in
nopjes.
eten de zwaarste registers open
en had zelfs midden tussen de
rooie, savoye en witte kool niet
over gebrek aan belangstelling te
klagen. Integendeel, nu hij over
zo'n apart zaaltje beschikte kwa
men er nog veel meer liefhebbers
opdagen dan voorheen.
Nieuwe zaal
Cor zingt er nu bij en het doei
allemaal zo ontroerend aan, dat
onze fotograaf meezingt:
Hoe lieflijk, hoe vol heilgenot
O Heer der legerscharen God
Zijn mij Uw huis en tempelzan-
Te veel?
gen.
De meesten vonden het gewel
dig. Cor evenwel was niet tevre
den. De akoustiek kc-n hem 7f. aithan? is
slechts matig bekoren. Hij liet tos -Tet effect
vif-v, h uers nei eixeci.
Ja, veertigduizend gulden voor
alleen al zo'n orgel is véél geld.
Maar is het te veel?
We zouden het niet gaarne be
weren. Wat een enorm geluid en
wat een klank. Men waant zich
in de Lutherse Kerk in Den Haag.
ook volgens insi-
Vroeger woonden ze in het
dorp, waar het van stonde af
aan hard werken geblazen was.
Behalve 's zondags, op welke dag
uitsluitend de noodzakelijke ar
beid voor het vee werd verricht.
Voor het overige ging het gezin
èn 's ochtends èn 's avonds naar
de (Gereformeerde) kerk.
Die dag ook placht vader Cor-
nelis nogal eens aan het orgel te
zitten, om een psalm te spelen,
godsdienstoefening moet heeft slechts de keus tus-
Het smalle tegelpad, dat via tal
van lastige bruggetjes van Koedijk
naar St. Pancras voert. De met
vele vaarten doortrokke,n velden
staan nog vol4 met allerlei soorten
kool, die door de vele regenval
ongeschikt werd voor de consump
tie. Bij de pijl het ouderlijk huis
huis, dat weliswaar dubbel _o
woond was, doch voor de helft 22-9.®0.
leeg zou komen, omdat de
treffende familie
moest vertrekken.
gezongen hadden. Of hij improvi-
tuindersschui't
:ich hierover dan ook voorlichten,
bestudeerde deze materie in di
verse boeken en broedde op nog
veel grotere plannen, die eind
1959 in daden werden omgezet.
Het nog maar vijf jaar oude zaal
tje ging tegen de grond en de aan
nemer Simon Zegers uit St. Pan
cras bouwde een nieuwe zaal,
een ware kerkzaal, van 20 meter
lengte, 7 meter breedte en 5.2
meter hoogte, waar gemakkelijk
-50 mensen een zitplaats konden
vinden. Zelfs kwamen er links en
rechts drie smalle maar hoge ra
men in, waarop zijn neef diverse
Dijbelse voorstellingen schilderde.
Voor deze nieuwe zaal telde Cor
Een hoop geld on-
getwijfeld en tóch bleek hij voor
elders zi3n grote liefde nog véél meer
|Over te hebben.
,,Als we nu toch de zaak nieuw
opzetten", zo redeneerde hij,
„laat ik het orgel dan tevens nog
wat laten uitbreiden. En Pels ver
rijkte het met een prestano-bas in
het front, plus een oktaaf-bas, plus
drie tongwerken op het pedaal,
bazuinzestienvoet.
Was het dus een wonder, dat
mannen als Feike Asma, Piet van
Egmond en Simon C. Jansen met
dit orgel wilden kennis maken?
Trouwens, zij waren ook al naar
het Daalmeerpad getrokken, toen
Cor pas het kleine zaaltje had ge
bouwd en het instrument nog van
meer bescheiden omvang was.
Feestconcert
huidige
Bruin, een zwager van Cor, die
in Alkmaar woont, op 21 mei
1960 met een feestconcert inge
wijd. De zaal was stampvol. En
sedertdien worden er herhaalde
lijk door Cor concerten in gege-
Honderdvijftig i
i heb ik
het door Bram al gauw" zei hij. „Vandaar al die
Toen het eenmaal zo ver was,
stapte Cor opnieuw naar Pels, die
voor 2.000 het orgel bij broer
Gerrit demonteerde, om het in
Cor's eigen woning weer op te
bouwen. En nu kwam de bittere
oazumzesuenvoei. en
ring gei zy „nee --Wat hebi je daarmee steeg het aantal pijpen
Cor kwam dan soms naast hem
staan, omdat hij een orgel z<
mooi ding vond.
Daar vader dit al erg gauw
de gaten had praatte hij eens
Piet Hartman, een musicus
plaatse, die aanstonds bereid
het ventje les te geven. Dit werd uit
zo'n succes, dat Cor reeds enke- vergt. Maar meent
le jaren later, op tienjarige leef
tijd, het kerkorgel tijdens de
bindt met Koedijk, iets
telijk gelegen, aan het Noordhol
lands Kanaal. Toch deinzen ve
len er niet voor terug weer
met of geen weer een gang naar
ter dit eenzame boerderijtje te on-
was dernemen, hetgeen van Koedijk
die paar kamers
nog dat bakbeest van een orgel
erin"....- jn aeze vorm staat het
,,'k Vond het jammer dat het haast een jaar
zo liep", aldus Cor, „maar ik thans door die zaal
wist meteen wat voor spek ik
de kuip had gehad".
Na enige tijd ontstond
probleem.
1200 tot 1400.
andelt, zo
helemaal alleen, en men ziet die
prachtige verzameling aluminium-
cocoiia- ci cc.1 kleurige metalen pijpen, die ten
een probleem dele een middellijn hebben als
vankelijk zijn bedoeling geweest.
dienst mocht bespelen. En alom 'uk slechts erg betrekkelijk
werd hij geprezen voor de wijze, <üjn, daar men niet minder dan
waarop hij zich van die taak ge- drie steiloplopende, hoge en glad-
kweten had.
„Zo'n kerkorgel is toch
heel wat anders", vond Cor. kwaliteiten vereist.
„Veel massaler en indrukwekken
der dan het harmonium thuis".
Daarom toog hij naar Alkmaar,
een kilometer of vijf gaans, om
de grote Jan Zwart te horen, als
die in de Grote Kerk een concert
gaf. Of
van naam, die er zijn kunst uit.
dragen kwam. Maar Jan Zwart veroorzaakte, net als overal,
a ia al- de streek
voetbal en tot de zolde
ring reiken, terwijl ze de ganse
achtergevel bedekken, gaat er
werkelijk iets in je om. En je
schrikt en huivert even, wanneer
die doodeenvoudige, zachtmoedi-
toch ook weer wils-
gebeurtenissen vooruitlopen
eerst aan herinneren, dat in
andere organist tweede wereldoorlog ook Ne-
znn kunst int- jerland in zijn greep kreeg. Dit
dit voorlopig maar te laten staan bedekken,
waar het stond, geheel on
wachts werd hem duidelijk
maakt, dat zulks niet langer
gelijk was. Het leegstaande deel »e'
huis werd door de ge-
jevorderd ten behoeve
van een onderwijzer en derhal
ve moest het orgel eruit verdwij
nen. Maaf waarheen? In de ouder
lijke woning kon het onmogelijk
evenwel niet op de geplaatst worden.
De grote langgerekte kerkzaal, die Cor Booy aldus tegen het ouderlijk
huis liet aanbouwen, om zich geheel te kunnen uitleven op zijn machtige
privé-kerkorgel.
honderden namen in het gasten
boek. In het as zomerseizoen zal
het helemaal wel druk worden.
De V.V.V. van Langedijk heeft
me nl. verzocht, ook concerten te
geven voor de toeristen, die dan
hun tenten in Bergen en omge
ving hebben opgeslagen. Die gaan
nogal eens een kijkje nemen op de
Alkmaarse kaasmarkt, vervolgens
per schuit naar de Langedijker
veiling en nu zal de route tevens
langs ons huis leiden, opdat men
hier eeh concert zal kunnen bij
wonen. Daarvoor vraag ik 0.50.
Reeds verleden jaar kwamen er
tal van vreemdelingen, onder wie
heel wat Duitsers. En natuurlijk
zal ik opnieuw trachten, organis
ten van naam hier te krijgen. Er
is al gepubliceerd dat de beroem
de Franse organiste Jeanne De-
messieux bij me spelen komt. Dat
staat echter nog geenszins vast.
Binnenkort hoop ik daarover
meer te horen. Wel heb ik in ok
tober een andere bekende dame
op bezoek gehad, al was het dan
geen organiste: Mia Smelt van
het K.R.O.-programma „Moeders
wil is wet". Die heeft toen een
bandopname gemaakt, 'k Gaf nl.
een concert m.m.v. een groot
Chr. koor en een r.k. kinderkoor
uit Oudorp (met één d, want dit
ligt bij Alkmaar en niet op Goe-
ree en Overflakkee). De gerefor
meerde ds. Rietveld en de pas
toor waren ook van de partij. Die
zaten hier in de huiskamer".
In dit verband zij nog meege-
Een klavier en erboven nog een kla
vier. Bovenaan de registers. Voor
de kenners om van te smullen.
deeld, dat de familie Booy, als ze
in deze kamer is gezeten, een
ideaal uitzicht op het orgel heeft.
Dit werd bereikt door de buiten
muur van de woning, waartegen
de grote zaal is gebouwd, weg te
laten breken en te vervangen door
een toog. Daar dit echter 's win
ters een wat al te frisse situatie
zou doen ontstaan, is er een heel
orede schuifdeur aangebracht, die
bijna compleet uit spiegelglas be
staat. Ook al is dus die deur ge
sloten, dan nog behoudt men de
fraaie aanblik. Vooraan in de
zaal, dus vlak bij dc kamer, staat
de grote speeltafel opgesteld.
Twintig meter verderop rijzen de
machtige pijpen omhoog.
En daar tussenin ligt de uitge
strekte vloer, vervaardigd uit be
ton, doch door Cor eerst volgetc-
kend met een bepaald motief en
daarna door hem geschilderd met
lichtbruine en donkerbruine verf,
die zich weinig of niets gelegen
laat liggen aan het geschuifel van
concertbezoekers.
En mocht die vloer toch een
maal kaal worden, dan zal Cor
Booy opnieuw naar zijn teken-
stift grijpen, en opnieuw naar de
verfpot en de kwast. Want alleen
echte liefde is in staat tot het
brengen van offers....
Bevrijdingsroes
1940
Kopers
werd hem het dierbaarst
len. Zó wilde hij ook Bach leren
spelen en dus zocht hij contact geispêT
met Johan Kuiper, organist
de Alkmaarse Dominicuskerk en
dirigent van het zangkoor van
die kerk, door wie Cor steeds
verder in dit edele vak werd be
kwaamd.
de kool veel
gen, zodat de begeerte naar or-
niet groter op werd.
Toen over deze kwestie berich
ten in de plaatselijke krantjes
verschenen kwamen er van hein-
opdagen, die
r een zacht
Ook de
de" be" P°st bezorgde de ene brief na de
in die da- -indere met verzoeken
Totdat het Duitse juk eindelijk ^et instrument
kon worden afgeschud en steden prijsje wilden
en dorpen daverden van
vrijdingsroes. Het w<
gen, dat hoofd en hart
Booy nog door iets anders
rukking werden gebracht dan' hij kocht
door de klanken van zijn machtig cement,
instrument. Een knappe Friezin, ten we
Op /'i; kon h-m met wie hij tijdens de feesten
kennis had gemaakt, zette hem
MET ZUID-ITALIE
Een kerkorgel
het orgel thuis minder boeien.
Het schouk hem niet meer die
voldoening, waarnaar zijn hart
uitging. Hij wilde grotere moge
lijkheden, een groter geluidsvolu-
jne, kortom er moest een kerk
orgel komen, een verlangen dat
hem niet meer loslaten zou.
Dus stapte hij op een goede
dag eens naar de firma Ant. Pels
in de naburige kaasstad we
schreven inmiddels 1937 waar
heel wat uren werden gepraat
en overlegd. En het resultaat
v/as, dat ten huize van zijn broer,
die al getrouwd was, een kost
baar kerkorgel werd opgebouwd,
"t Kreeg 1200 pijpen, 14 stemmen,
verdeeld over 2 klavieren, mét
pedaal en het kostte de somma
van achtduizend gulden, een be
drag dat met 25.000 in deze tijd
kan worden gelijkgesteld.
„Dét was pas een orgel!", zei
Cor Booy. Daarmee kon hij eerst
recht uit de voeten. En er ging
geen dag voorbij, of hij kroop
een paar keer op de bank, om
nu eens de toetsen te strelen en
ze dan weer fors neer te drukken.
Tot groot genoegen niet alleen
van zijn naaste familie, doch even
goed van tal van dorpelingen, on
der wie er waren, die niet bij
hem weg waren te slaan.
In die dagen hadden vader en
moeder Booy het dorp al verla
ten en een spulletje betrokken
midden in de wijde polder, waar
ze thans nóg woonachtig zijn. Ge
makkelijk te bereiken is het niet,
want het is een gebied vol vaar
ten en sloten, dat daarom wordt
aangeduid als „het land der dui
zend eilanden". Wie er heen
„Dat nooit", zei echter Cor en
>or 3.000 stenen en
om daarmee zelf een, la-
zeggen, flinke garage te
gen het boerderijtje aan te bou-
Misschien was er nog wel
JN de laatste jaren zijn er verschillende romans -
uit het Italiaans verschenen die ons met Zuid-Italië
vertaald laatste wereldoorlog, die daar in
het Calabrische bergland een
schuilplaats vindt bij een vrouw
confronteerden. Een landstreek die bijzonder boeiend is: die zii° geliefde wordt. Zijn tra-
T. gische ervaring in de oorlog: de
het stiefkind van Italiëmet een arme en achterlijke bevol- dood en het moeten doden; zijn
king, zwoegend in een natuur die in de vroege lente alle liefde tot de vrouw en zijn erbar-
men met de arme dorpsbevolking
kenmerken van een aards paradijs draagt, maar in de sublimeren zich ten slotte tot de
c£'«*StetaEd.t hij1 tome. tafSJi ï'd.to.S? ?wri?e moetijden een. onbarmhartige woestenij is; een ViM. t»ltGoi
en vanwege de gladioienteeit bevolking, een christendom belijdend dat nog vreemd door- wor<" ae dienaar van de
waarmee hii zich tevens bezie T. gemeenschap, de Dienaar Gods".
6 trokken is van oeroud heidens erfgoed; een enclave die De communistische partisanen
hardnekkig weerstand biedt aan iedere poging van ver- executeren hem wegens
nieuwing. In deze entourage voert ons alweer een roman
deze keer geschreven door een Engelsman.
vlam. „We moesten ruimte te vinden geweest
trouwen'
zich daarvan niet afkerig. Dus
kocht hij in het dorp een kapitaal
Meredith, een Engelse priester, Op dit keer- en eindpunt van
lid van de Heilige Congregatie zijn leven, krijgt hij van zijn su-
der Riten in Rome lijdt aan perieur op de Congregatie, die
maagkanker en weet dat hij nog zijn innerlijk drama doorgrondt,
slechts enkele maanden zal kun- een opdracht die hem op het
nen leven. Een afgrond doet zich twaalfde uur in het midden van
voor hem open: het wordt hem menselijke verwikkelingen zal
duidelijk dat hij ondanks zijn ge- voeren. Uit een stadje Va'.en-
loof en zijn priesterschap bang ta in Calabrië komt nl. het
het lichamelijke lijdenen verzoek van de bisschop om het
proces van zaligverklaring van
de „Dienaar Gods", Giacomo Ne-
vooral voor de dood. Tevens be
seft hij dat zijn leven het le
ven van een priesterlijke intellec
tueel iedere warmte, ieder
persoonlijk contact gemist heeft
pn Hat hii Hue Hp HppH in- SClUpUieUS.
wordt
litieke redenen. Daarna begint
zijn cultus op te bloeien in de
omgeving, aangewakkerd door
een reeks van wonderbaarlijke
genezingen die men aan zijn be
middeling meent te moeten toe
schrijven.
Het onderzoek van Meredith,
dat hem warme vriendschappen,
een diep besef voor zuiver mense
lijke problemen en ten slotte een
serene verzoening met zijn eigen
lijden en dood (met deze laatste
eindigt de roman) gebracht heeft,
laat ten slotte de kwestie van het
,n..t urn, „mcomo fc°(-™!t,gerechlVaardi«?
te leiden. De Roomse Kerk «verklaring open. Dit wordt
dergelijke raken uiterst .^"f. 9 P™''«a
dat hij dus de dood zal w
gaan zonder ervaren te hebben, Kplact
wat menselijke -w- Deiasi
rituele liefde is.
zelfs wat spi- onderzoeken, leven
beginnen,
altijd een priester mee
de zaak ter plaatse te
persoor.-
leerd: in moreel opz'icht*bereikte
Nerone zeker een staat van hei-
kanoniek
Dubbelverhaal
Op de voorgrond dc grote speel
tafel en achterin de zaal de 1400
pijpen, waarvan er verscheidene
tot de zoldering reiken. De afstand
tussen speeltafel en or gel front be
draagt 20 meter, al zou men dit
op de foto zo niet zeggen.
ZO LEEFDEN DE ATHENERS
/er^Aüfe-
werk als dit is te schrij-
daar alleen over deze stad
boek in de voldoende letterkundige en ar-
een oor- cheologische documentatie voor-
spronkelijk Frans werk, getiteld handen is. Ten derde omdat de
Zo leefden de Atheners ten nomen: van 450350
tijde van Pericles, door Ro- tweede omdat slechts
bert Flacelière. Uitgave IIol-
landia N.V. te Baarn.
„La Vie Quotidienne
Siècle de Périclès"
Nederlands vertaald door
Grèce au auteur genoeg uitstapjes buiten
vloeiend Athene maakt voor zover na
tuurlijk meergenoemde documen-
vraag kunnen doen rijzen: Is dit Athene Griekser dan Grieks
onderwerp voor een serie als de- hebben genoemd. Een boeiende
ze niet al te detaillistisch, hoe conceptie van een waarlijk feno-
belangrijk Pericles ook moge zijn menale eclectische geest, welke
geweest? Ons antwoord daarop en dat maakt dit boek juist
Is: Neen. Ten eerste omdat een zo „algemeen" waardevol be-
belangrijk groter tijdvak dan dat slist niet op de „frnproever" en
tan Pericles onder de loep is ge- hem alleen is geri. rt.
lijkheid van de „Zalige
als het ware te reconstrueren en
vooral om een voor de kerk pijn
lijke vergissing te voorkomen. Men kan deze roman als een
Hij moet in de eerste plaats al- dubbelverhaal karakteriseren De
le argumenten verzamelen die roman van Nerone'en van Mere-
tegen_de zaligverklaring zouden dith. Romantechnisch is de ma-
"J J nier waarop de twee verhalen
met elkaar vervlochten zijn, bij
zonder knap. Het „onderaardse"
wil „bovenaardse"
kunnen aangevoerd worden,
is dus niet de verdediger van c
„candidaat", maar veel eerd.
moet hij als de Openbare Aan- 0f Vis
Vriendschap
Met deze functie wordt dus
Meredith door zijn superieur be
last. Aarzelend en bevreesd ver
trekt hij naar Calabrië. Doch
reeds zijn eerste contact
l ader en moeder Booy, met rechts zoon Cor, gefotografeerd in de huis
kamer. De toog achter hen vormt de scheiding tussen kamer en kerk
zaal. Deze toog kan met een brede schuifdeur - voor het grootste
deel beslaande uit dik spiegelglas worden gesloten. Doch het uit-
zicht op de kerkzaal blijfu
de bisschop van Valenta be
wijst de juistheid van het psycho
logisch inzicht van zijn superieur:
Meredith ervaart de eerste keer
in zijn leven wat een plotseling
opbloeiende vriendschap kan be
tekenen.
Het verloop van zijn onderzoek
wordt voor hem een dramatische
openbaring van wat het „echte"
leven is. Hij leert van dichtbij
alle figuren kennen die tot de
kring om Nerone behoorden.
Door knap ingelaste
backs" ontvouwt zich v
het leven van Nerone: een deser
teur uit het Engelse leger in de
Meredith voort en kan misschien
als de voor de lezer overtuigend
ste wonderverrichting van Nero
ne bestempeld worden. Aan de
andere kant ontvouwt het onder
zoek van Meredith stap voor
stap, wat Nerone en zijn leven
mel geweest zijn. Men kan dit procé-
Zuid-Italië, de entourage van
de nieuwe roman van Morris
West.
Veel minder slaagt de schrijver
er in om Nerones inkeer tot God
te visualiseren. Op het eerste ge
zicht is men gecaptiveerd en men
leest deze passages „met een
prop in de keel". Maar als men
dieper er over nadenkt, merkt
dat 1
om het
vergelijken met
die van een as afgerold wordt:
steeds meer schakels worden
zichtbaar en tevens komt de as
zelf meer en meer te voorschijn.
Buiten de esthetische voldoening
om over een vakbekwame com
positie, dankt men deze roman
de bijzonder interessante kennis
making met een ruim. sociaal In
gesteld en vooruitstrevend katho
licisme. dat vooral buiten Rcmes
muren probeert zich te ontplooien.
Vele, puntig weergegeven ge-
.jflash- sprekken en overpeinzingen zul
len voor menige lezer, wat dit
betreft, nieuwe perspectieven
openen.
scherp te stellen beetgenomen
is. Men wordt hier en daar aan
bepaalde romans uit het beroeps
leven (dokter- en rechterverha-
len) herinnerd waar de massief
ste moeilijkheden niet te vroeg
maar vooral niet te laat als een
iele damp wegtrekken, of aan
bepaalde Amerikaanse filmpro
ducten waar de held weliswaar
ongeschoren is tijdens de climax
en in lompen gehuld, toch niets
zijn aantrekkelijkheid ver
liest.
Literatuur
Het is zonder twijfel een mis
greep van de schrijver om in
verband poet Nerone, Augustinus
en de hl. Margaretha van Corto-
na te noemen. Wie de Confessio-
nes gelezen heeft of Margaretha's
verschrompeld lijkje in Cortona
gezien heeft, aanvaardt een der
gelijk al te gemakkelijk mysticis
me niet. Per slot van rekening
eist het beschrijven van een hei-
ligwording of van een heiligzijn
kwaliteiten die het niveau van
een best-seller te boven gaan.
Niet iedereen is een Flaubert of
een Werf el. Enkele van de con
tacten van Meredith dragen even
eens al te zeer het karakter van
de verdacht juist gedoseerde
moeilijkheden die men dan toch
met het grootste gemak over
wint dankzij men weet niet
precies wat.
De lezer zij dus gewaar
schuwd: hij heeft weliswaar
met een roman te doen, die
knap is geschreven, die knap
op onze emotioneerbaarheid
speculeert, maar die uiteinde
lijk toch niet tot de grote li
teratuur behoort.
S. WEIDINGER
Morris West, „The Dcviis
Advocate" Heinemann Ltd.,
London, Melbourne, Toronto
