MOM TE
Mr. Bot gelooft niet in
Indonesische aanval
ELKE
DAG
DeTwentsche Bank
Diensttijdverkorting als
anderen langer dienen
Televsie en het lezen
Een zinvol geheel
s
OMZETBELASTING ZUIVELPRODUKTEN
De staatssecretaris van financiën, dr. W. H. van den Berge, voelt
er vooralsnog weinig voor om behalve melk, boter en kaas ook andere,
nog belaste produkten van de zuivelindustrie van omzetbelasting vrij
te stellen. In een brief aan de Tweede Kamer schrijft de bewindsman,
dat bij de recente vrijstelling van de omzetbelasting op boter de om
standigheid doorslaggevend is geweest, dat boter een der belangrijkste
factoren vormt bij de waardevermeerdering van de melk. De in dit geval
gederfde omzetbelasting wordt volledig gecompenseerd door een ver
mindering van de uit te keren melksubsidie. Voor andere zuivelpro
ducten dan melk, boter en kaas gelden deze argumenten niet of in veel
mindere mate. Het zou te ver voeren een produkt van O. B. vrij te
stellen, zodra dit kan bijdragen tot een verdere valorisatie van de melk.
De staatssecretaris zegt tenslotte, dat hij er niet bij voorbaat van over
tuigd is, dat de andere zuivelprodukten niet op de juiste wijze voor de
heffing van de omzetbelasting zijn ingedeeld. Dit is echter een punt, dat
te eniger tijd in breder verband zou moeten worden bezien.
NAZI-SLACHTOFFERS
Blijkens de Staatscourant heeft de minister-president, minister van
algemene zaken, een commissie onder voorzitterschap van staatsraad dr.
W. Drees ingesteld om de regering te adviseren over de verdeling van de
125 miljoen mark, die de bondsrepubliek Duitsland zal betalen aan Ne
derlandse slachtoffers van het nazi-regime. Van de commissie maken
voorts deel uit mevrouw dr. G. H. J. van der Molen, hoogleraar aan de
Vrije Universiteit, lid, mr„ H. A. M. T. Kolfschoten, burgemeester van
's Gravenhage, lid. Door de minister-president, minister van algemene
zaken en door de ministers van buitenlandse zaken, van justitie, van
financiën, van sociale zaken en volksgezondheid en van maatschappelijk
werk zullen ambtelijke adviseurs ter beschikking van de commissie wor
den gesteld. Als secretaris van de commissie is aangewezen mr, drs. J.
A. Z. H. van der Poel, administrateur bij de directie bewindvoering
het ministerie van financiën.
PACIFICATIE BALIEM-VALLEI
Mr. F. J. Kranenburg (soc.), lid van de Tweede Kamer, heeft de
staatssecretaris van binnenlandse zaken gevraagd of de regering bereid
is aan de Kamer een overzicht te geven van de gebeurtenissen in de
Baliem-vallei in Nederlands Nieuw-Guinea, die het onderwerp zijn ge
weest van een aanvankelijk van bestuurszijde ingesteld onderzoek en
van een strafrechtelijk onderzoek door de toenmalige porcureur-generaal
mr. G. W. von Meyenfeldt?
Is de regering bereid, de Kamer de richtlijnen voor de bestuurs
voering in de Baliem-vallei ter kennis te brengen, waaromtrent zij het
oordeel uitspreekt, dat deze alleszins beantwoorden aan de daaraan te
stellen maatstaven, zo vraagt hij, waarna hij vervolgt met de vraag of
de regering in haar oordeel heeft betrokken, dat zich in december 1960
weer botsingen tussen politie en bewoners van de Baliem-vallei hebben
voorgedaan, die niet op een geslaagde pacificatie wijzen? Ook hierover
vraagt mr. Kranenburg een overzicht. Hij besluit met:
Zal het hof van justitie in Nederlands Nieuw-Guinea ingevolge het
reglement op de rechterlijke organisatie en het beleid der justitie in
Nederlands Nieuw-Guinea zich beraden over de door de gouverneur ge
laste seponering van een strafvervolging ter zake van de feiten, die door
de procureur-generaal zijn onderzocht?
(Advertentie)
Zelfbestuur
tegen 1970
„De installatie van de Nieuw-
Guinea Raad begin april zal de
Papoea-bevolking van Nederlands
Nieuw-Guinea in staat stellen
rechtstreeks een stem te hebben
bij het bestuur en haar politieke
toekomst op het hoogste niveau."
Dit heeft staatssecretaris mr. Th.
H. Bot in een onderhoud met de
correspondent van Reuter in Den
Haag meegedeeld. Mr. Bot zei, dat
Nederland een tienjarenplan voor
de ontwikkeling van Nieuw-Gui
nea heeft, dat is opgesteld om de
bevolking gereed te maken zo
spoedig mogelijk haar eigen zaken
te behartigen.
Het tienjarenplan beoogt een regerings
apparaat te verkrijgen, dat tegen 1970
voor het hele land volledig zal werken
en op alle niveaus door Papoea's zal
worden gedreven. Reeds op dit tijdstip
wordt het bestuur voor meer dan vijftig
procent door Papoea's uitgeoefend.
Het ia duidelijk, dat, ofschoon een
stevig gevestigde en goed functionerende
economie een gezonde basis voor poli
tieke autonomie is, dit niet betekent,
dat een evenwichtige economie moet
worden beschouwd als een sine qua non
voor zelfbestuur en zelfbeschikking.
Op de vraag: „Hoe ernstig beschouwt
u het gevaar voor een gewapend Indo
nesisch optreden tegen Nieuw-Guinea?",
antwoordde mr. Bot: „Ik kan niet gelo
ven, dat Indonesië een gewapende aan
val ernstig zou overwegen, noch nu noch
in de toekomst. In de eerste plaats om
dat dit zou ingaan tegen de herhaalde
verzekeringen van Indonesië zelf, dat
het niet zijn toevlucht zou nemen tot
een militair optreden. Ten tweede zou
Advertentie
rijn er momenten waarop
uw lichaam behoefte heeft
aan een extra dosis energie.
De opwekkende cn ver
kwikkende eigenschappen
van King pepermunt vol
doen aan die behoefte: n
voelt u weer fit en fris.
zo'n actie een duidelijk geval van agres
sie zijn tegen een niet-zelfbesturend
gebied, dat wordt voorbereid voor zelf
beschikking in overeenstemming met
het V.N.-Handvest.
„Wanneer Indonesië Nieuw-Guinea op
eist, kan het zijn eis laten toetsen. Wij
hebben aangeboden hét geschil voor te
leggen aan het Internationaal Gerechts
hof in Den Haag. maar Indonesië heeft
dat geweigerd", aldus mr. Bot
Na een vraag over Indonesische gewa
pende infiltraties legde mr. Bot er de
nadruk op, dat er geen enkele infiltratie
meer is voorgekomen sinds het bekende
geval van november jl„ toen een handvol
bewapende mannen aan wal gingen en
dezelfde maand nog een groep infiltran
ten werd onderschept. „Militair gespro
ken hebben wjj de situatie geheel in de
hand en alles wat wy moeten doen is
waakzaam blijven", zo zei hy.
Staatssecretaris Bot ontkende ten slotte,
dat Nederland graag V.N.-waarnemers
naar Nieuw-Guinea wil laten komen,
omdat hun aanwezigheid een Indone
sische aanval zou voorkomen. Nederland
had Hammarskjoeld uitgenodigd een
waarnemer te zenden, opdat deze zélf
zou kunnen zien hoe ongegrond de Indo
nesische beschuldigingen zijn, dat de
Nederlanders de Papoea's „onderdruk
ken" of zich voorbereiden Nieuw-Guinea
als springplank voor agressie tegen
Indonesië te gebruiken.
Verkoudheidsbacillen
zijn als de dood
Adenauer vraagt lage
prijzen aan te houden
Bondskanselier Adenauer heeft het
Westduitse bedrijfsleven verzocht bij de
prijsvorming telkens tot het minimum
niveau te gaan, om een stabilisatie van
het economisch bestel te bereiken. De
kanselier richtte dit dringende verzoek
tot de Westduitse organisaties van werk
gevers. Hij besprak in aanwezigheid van
de minister van economische zaken,
prof. Enhard, en de minister van arbeid
Th. Blank, de economische politiek en
de situatie op het gebied van de sociale
politiek met vooraanstaande personen
uit het bedrijfsleven.
Een woordvoerder te Bonn deelde
mede, dat de bondskanselier binnenkort
ook met het bestuur van het Westduitse
vakverenigingsverbond besprekingen
over de prijsontwikkeling wil voeren.
Weinig heil verwacht
van Veiligheidsraad
Generaal Phoemi Nosavan, vice-pre
mier in de pro-westerse regering van
Prins Boen Oem, heeft medegedeeld dat
aan de Verenigde Naties is verzocht de
situatie in Laos voor te brengen bij de
Veiligheidsraad.
Dit is geschied in een nota aan secre
taris-generaal Hatmmarskjöld, die dezer
dagen door de minister van verbindin
gen, Khampan Pany, aan hem werd
overhandigd.
Generaal Phoemi Nosavan verklaarde
omdat zelfs al wordt aan het verzoek
voldaan, de Sowjetunie over elke aan
beveling haar veto zal uitspreken.
Lavon zal het veld
moeten ruimen
Het secretariaat van de Israëlische Ma-
pai-partij heeft met 28 tegen lil stemmen
een resolutie aangenomen, waarin wordt
verklaard dat de ex-minister van defen
sie Lavon, die thans secretaris-generaal
van de Israëlische vakbondsfederatie
Histadruth is, niet langer kan optreden
als vertegenwoordiger van de Mapai-par-
tij in deze federatie.
Deze resolutie, die door de minister
van financiën Levi Sehkol werd inge
diend', zou vandaag worden voorgelegd
aan een vergadering van de 300 leden
van het centraal comité van de Mapai-
partij.
Men verwacht dat de vergadering de
resolutie zal aannemen.
Naar werd' vernomen, heeft oud-minis
ter Lavon geweigerd eigener beweging
af te treden. Men acht het waarschijnlijk
dat hij, als hij in zijn houding volhardt,
uit de partij zal worden gestoten.
Bij deze gang van zaken zal, naar men
verwacht, president Ben Zvi een dezer
dagen de afgetred"en premier Ben Goe-
rion verzoeken een nieuwe regering te
(Advertentie')
procent
rente Uw geld bewaren
tot max. 25.000.-,
op een depositoboekje
bij De Twentsche Bank
is gemakkelijk en rentegevend.
U kunt de bedragen ook
per giro storten.
160 Icaatocea ia Nederiaad
Staatssecretaris Calmeyer voor tv
De staatssecretaris van defensie, de
heer M. R. H. Calmeyer, heeft in
een vraaggesprek voor de televisie
gisteravond enkele mededelingen ge
daan over de voorgenomen diensttijd
verkorting. Diensttijdverkorting is al-
GEHEIME REPETITIES?
Dit doosje betekent:
protektie tegen infektie
Jjh een fioa te hij
I Een Franse bank gaat spe
ciale chèques uitgeven als
betaalmiddel voor benzine.
Automobilisten moeten
met gepast geld betalen,
omdat de eigenaren van
de Franse pompstations
niet veel geld in kas dur
ven te hebben, gezien de
vele roofovervallen op
pompstations.
In de Westduitse stad Of
fenbach is onderzoek ge
daan naar het gebruik van
de tandenborstel. De waar
heden die hierbü aan het
licht kwamen, zjjn ontstel
lend: drie kinderen van
een schoolklas bezitten een
eigen tandenborstel. Zeven
kinderen moeten hun bor
stel met een ander lid uit
het gezin delen, de rest be
schikt helemaal NIET over
een tandenborstel. BU 30
van de 37 schoolkinderen
staat echter wel een t.v.-
toestel thuis.
leen mogelijk, aldus de staatssecreta
ris, als aan de N.A.V.O.-verplichtin
gen, voor wat betreft de sterkte van
de parate strijdkrachten wordt vol
daan. Dit betekent bijvoorbeeld voor
de Nederlandse land- en luchtstrijd
krachten een sterkte van 100.000 man.
De gedachten van de regering gaan
uit naar een diensttijdverkorting van
twee maanden. Hierdoor zouden tien
duizend man aan de parate troepen
worden onttrokken, aldus staatssecreta-
Calmeyer. Dit zou kunnen worden
opgevangen door langer dienen van be-
roepspersoneel en vrijwillig bijtekenen
dienstplichtigen. De regering hoopt,
een deel van de dienstplichtigen
vier jaar zal willen bijtekenen.
Als compensatie voor de langere dienst
tijd van deze categorie dienstplichtigen,
stelt de regering zich voor hun een
taak in het leger te geven, overeen
komstig hun burgerlijke taak.
Bij beëindiging van het korte dienst
verband zal een premie worden ver
strekt van 25 procent van het genoten
jaarinkomen als militair. Ook bestaat
de mogelijkheid tot het geven van een
renteloze lening, terwijl de „kortver-
banders" bovendien gelegenheid krijgen
door studie tijdens hun diensttijd, zich
voor te bereiden op hun taak in de bur
germaatschappij.
Ruim 400 Jordaanse vrijwilligers,
onder wie een aantal studenten, hebben
het Algerijnse opstandelingenleger hun
Drs R. E. M. v. d. Brink
JJET is niet eenvoudig een oordeel
te geven over de invloed van de
televisie op het lezen op basis van
de huidige Nederlandse T.V.-verhou
dingen. Immers, de groei van het
aantal toestellen, die in de laatste
jaren bijna logarithmische vormen
heeft aangenomen, heeft nog lang
niet het verzadigingspunt bereikt
(in 1959 194000 nieuwe aanmeldin
gen voor kijkgeld; in 1955 40000).
Conclusies, die in de V.S. van
Amerika of in Engeland gewettigd
zijn alwaar reeds een zekere stil
stand in de toename van het aantal
toestellen per hoofd der bevolking
optreedt, kan men niet zonder meer
op Nederland overbrengen. Ter ver
gelijking diene het aantal T.V.-toe-
stellen per 100 inwoners in 1959 in
de Verenigde Staten (29), het Ver
enigd Koninkrijk (17) en in Neder
land. (5).
In nauwe samenhang met het toe*1
nog altijd betrekkelijk lage getal T.V..
toestellen per hoofd der bevolking in
Nederland staat het nog betrekkelijk
geringe aantal zenduren van de Ne
derlandse radio- (en televisie-) vere
nigingen. de kwaliteit van het gebode-
ne. het ontbreken
televisiezender en
de onmogelijkheid
het midden en wes
ten des lands bui
tenlandse uitzen
dingen te volgen.
De negatieve en
positieve gevolgen,
die kenmerkend
zijn voor een land
in de wittebroods
jaren van de tele
visie, gelden nog
geheel en al voor
Nederland. Er zijn
nog velen, die het
standpunt betwij
felen van Prof. Mr.
Dr. M. Rooy, weer.
gegeven tijdens het
31e bibliotheek-con
gres m Hilversum
dat
wij over 10 a 15
jaar t.a.v. de tele
visie hier te lande
dezelfde verzadi-
gingstoestand zul
len hebben als nu
m. b. t. de radio
reeds bestaat en
i zeker opti-
t.a
het
DE SCHRIJVER
de televi
sie op velerlei ge
bied gewettigd is.
Misschien is het
wel zo, dat het
Nederlandse volk
ook zal leren T.V.-
programma's te se
lecteren, zoals het
thans reeds met
die van de radio
doet.
Daar staat evenwel tegenover, dat
het kijkgeld althans nu veel ho
ger is dan het luistergeld en de eigen
schap van Nederlanders is veelal ma
nifest: als ergens voor betaald is, dan
zal ook het nut ervan zo volledig mo
gelijk worden geconsumeerd.
Een onderzoek van het Centraal Bu
reau voor de Statistiek over de vrije
tijdsbesteding in de winter van 1955-
56 heeft uitgewezen, dat 50 pet. van
de leesgewoonten in Nederland betreft
kranten en tijdschriften. 50 pet. richt
zich op boeken. Het is wel zeker, dat
de televisie het lezen van dagbladen
zeker niet negatief beïnvloedt. Het
nieuwselement m.b.t. een men kan
wel zeggen bewogen wereldbeeld is
zo groot, dat de gemiddelde Nederlan
der het zeker niet zonder een dagblad
meent te kunnen stellen. De verkorte
informatie, die hij enige malen op de
dag via de radio ontvangt, zal zeker
de vraag naar verder nieuws stimule-
Professor Ovink heeft terecht enige
tijd geleden in zijn boek ,,Het aanzien
van een eeuw" aangetoond, dat hft
Dr». R. E. M. van den Brink,
geboren in 1919 te Leren (N.H.I,
studeerde allereerst economische
wetenschappen «n wee ne het
behelen ven het doctoraal exa
men werkzaam bij de N.V. Uit
geversmaatschappij Elsevier te
Amsterdam, in 1946 werd hij
directeur, waarna in latere ja
ren lijn benoeming volgde tot
gedelegeerd commissaris van de
dochterondernemingen, heeft als
bestuurslid van de Koninklijke
Nederlandse Uitgeversbond en
als voonitter van verschillende
commissies van deze bond en
van de Vereeniging ter Bevor
dering van de belangen des
Boekhandels een werkzaam aan
deel gehad in vele recente ver
nieuwingen in de bedrijfstak,
heeft als voorritter van de Raad
van Bestuur van de Stichting
Speurwerk betreffende het boek,
redacteur van „De Uitgever" en
als lid van de Euromarktcom-
missie van de Union Internatio
nale des Editeur» geijverd voor
de economische versterking van
de nationale en internationale
nitgeverij.
geïllustreerde tijdschrift in de pre-te-
levisietijd de behoefte aan ontwikke
ling en ontspanning heeft bevredigd op
een wijze zoals thans uiteraard veel
indringender door de televisie ge
schiedt. Het merkwaardige is in dit
verband, dat de enorme groei in de
oplage van de Nederlandse geïllus
treerde bladen vrijwel parallel loopt
met die van de T.V.-toestelen hier te
lande. Er is dus zeker geen sprake
van het verdringen van het beeldtijd-
schrift door de televisie. Wel is het
opvallend, dat met name de omzet in
leesportefeuilles door de teleryisie in
wijwei alle landen negatief beïnvloed
wordt. Het persoonlijk bezit van geïl
lustreerde tijdschriften ondervindt
evenwel tot op heden geen merkbare
negatieve invloed.
Aan de hand van buitenlandse voor
beelden staat het wel vast, dat de te
levisie een gunstige invloed heeft op
de kwaliteit van de algemene en de
geïllustreerde weekbladen. Het is in
ternationaal bij herhaling gebleken,
dat slecht geredigeerde of slecht op
gemaakte tijdschriften, derhalve de
bladen met een ..goedkope" inhoud,
lezers gaan verliezen. Men leert via
de televisie gewend te raken aan over
het algemeen goed voorbereide pro
gramma's en wenst deze intuïtief ook
in de tijdschriften aan te treffen. Men
kan zelfs stellen,
dat televisie de
honger naar infor
matie al of niet in
den aankweekt,
terwijl door de
aard van de be
perkte omvang van
de T.V.-program
ma's geen bevredi
ging op dit punt
kan worden gevon
den. Dus dezelfde
relatie als tussen
het radionieuws en
het dagblad. Daar
komt nog bij, dat
vele bladen en met
de
bladen min of meer
intuïtief een com
pensatie geven ten
aanzien van de ver
eenzaming van het
individuele gezin.
Wat vroeger het
buren- en buurt
gesprek voor de
gezinsleden bete
kende, wordt thans
opgevangen door
gezellige of bij-de-
hand-nemende ar
tikelen en beelden
in het geïllustreer
de tijdschrift.
Uit de berichten,
die i
i de
I Heeft men in Frankrijk
een mooie bijnaam voor
Amerika's nieuwe presi
dent, ook in Japan blijft
men op dit gebied niet
achter. „Kedee" wordt
Kennedy daar genoemd,
hetgeen een samenstelling
is uit de woorden: Kenne
dy deetorio" en dat bete
kent gewoon president
Kennedy. Ook voor ex-
president Eisenhower had
men in Japan zulk een sa
menstelling: „Al-dee". een
afkorting van de woorden
„Aizen-how-wa-deetorio".
I Met ingang van vandaag
zal er In Bergen (Noorwe
gen) 's nachts een Egypti
sche duisternis heersen. Er
moet namelijk elektriciteit
bespaard worden, omdat
er door de droge zomer
weinig elektriciteit opge-
bij een ongeluk. Sedert
die tijd heeft Veronica in
een coma gelegen, en
moest ze gevoed worden
via een buis. Ze leed dus
een vegetarisch leven.
Daarom ook heeft de
rechtbank haar een scha
devergoeding van 200.000
gulden toegewezen.
Volgens de Russische ge
leerde Sobolef is men in
Rusland nu in staat om
met behulp van een reken
machine de Maya-geschrif-
ten te ontcijferen. Naar de
bewering van Sobolef is
het drie geleerden van de
Sowjet-academie voor we
tenschappen gelukt de Ma-
drileense en de Dresdense
Maya-teksten van de oude
Indianen te vertalen.
In Frankrijk is men nu
ook doende een dier en
wel een rat. genaamd
„Hector", op te leiden voor
een reis in da ruimte.
Vóór dat Hector de lucht
ingaat zullen vier stuks
van hetzelfde type raket i
de hicht ingaan, waarmee
men gegevens wil verza-1
melen, omtrent de toestand
op zeer grote hoogten. De
proeven worden gedaan op
de Franse basis Hamma-
guir in de Sahara.
De 200.000-ste werknemer
van Philips Is uitgeroepen
tot „onbekende man van
het jaar", omdat niet meer
nagegaan kan worden, wie
deze 200.000-ste is. Dit staat
te lezen in de „Philipskoe-
rler". Wilt u nog meer cij
fers over de personeelstoe
name by het wereldcon
cern? De 100-ste werkne
mer trad in 1896 in dienst,
de 1000-ste in 1908, de
10.000-ste in het jaar 1927
en de 100.000-st« werd in
1953 In dienst genomen.
Van de eerste dertig werk
nemers is nog maar een
enkeling In leven.
(514) We welen dat de cellen de
bouwstenen zijn van het menselijke
en dierlijke organisme. Maar toch
kan men niet volstaan met de uit
spraak dat mens of dier een kolonie
van eellen zijn. Want dan wordt uit
het oog verloren, dat het eencellige
dier een zelfstandig organisme is,
waarin hoe klein de afmetingen
ook mogen zijn zich alle nood
zakelijke levensprocessen afspelen.
Het eencellige dier is dus een zelf
standige totaliteit.
Maar de cel van een veelcellig
organisme heeft meestal een speciale
functie te verrichten, maakt dus deel
uit van een harmonisch geheel en
kan in de vrije natuur niet zelfstan
dig bestaan. Door harmonische sa
menwerking van cellen in het dier
lijke organisme ontstaat de ordening,
die ons op elk ter
rein van het leven
weer verrast. Hier
bij oefenen eellen
of celgroepen een
dwingende invloed
uit op de eellen in
hun omgeving en
veroorzaken daar-
door de vorming
van organen die
volgens het bouwplan juist op die
plaats en nergens anders moe
ten ontstaan.
Juist omdat de orde van het nor
male lichaam voor ons zó gewoon
is dat zij ons niet meer opvalt
immers u vindt het toch heel nor
maal dat uw neus aan de voorkant
zit en dat uw ellebogen naar achte
ren wijzen juist omdat dit ons niet
meer aanspreekt en we alleen de af
wijkingen vermeldenswaard vinden,
moge hier een abnormaal voor
beeld worden gegeven van de
dwingende krachten die van de cel
len op hun omgeving uitgaan. BU
het embryo van een salamander werd
de oogbeker verwijderd en overge
plant onder een stukje normale
buld. Het bleek nu dat die huid
cellen gedwongen werden boven de
oogbeker een lens te vormen, op ge-
TO€H IS
HET ZO!
lUke wUze als bU normale ligging
van de oogbeker door de daartoe
bestemde cellen zou zUn geschied.
De oogbekercellen dwongen In dit
geval dus de omgeving om met haar
één zinvol geheel te vormen!
Aan de andere kant bleek ook, dat
twee kiemen die met elkaar waren
versmolten, één gaaf Individu vorm
den, waaruit de conclusie werd ge
trokken dat een cel ln haar omgeving
die mogelijkheden onderdrukt, welke
in haarzelf tot ontwikkeling zullen
komen. Als bijvoorbeeld van vier
cellen één zou worden vernietigd,
kunnen de drie overgebleven eellen
behalve hun eigen taak, ook nog die
van de vierde, nu ontbrekende cel,
verrichten. Deze mogelUkheid zou
de vierde cel dan in de drie andere
tUdcns haar aanwezigheid hfbben
onderdrukt.
Wanneer we ons
H nu realiseren dat
de mens alt één
eicel Is voortgeko
men, waaruit sleh
door herhaalde de
lingen hft uitermate
gecompliceerde or
ganisme van herse
nen, zenuwen, zin
tuigen, spieren, beenderen, or
ganen enzovoort heeft opgebouwd
door een harmonische taakverdeling
der verschillende cellen en cel-
groepen onderling, dan moet het ons,
dunkt me, toch wel treffen, welk een
feilloos scheppend plan in die ene
cel besloten lag en duizelt het ons
van de schikkingen der mysterieuze
krachten die de opbouw van het
lichaam hebben volvoerd.
Maar nu weer een ander onder
werp. Een lezer stelde ons de vraag
of er, behalve de onlangs genoemde,
nog meer juridische dwalingen bU
ons volk gangbaar >Un. Inderdaad.
bUvoorbeeld de opvatting dat een
gevonden voorwerp na 1 jaar en 6
maanden aan de vinder zou toe
vallen. Dit Is een volkomen imagi
naire rechtsregel.
Daarover een volgende keer!
omringende landen
over het T.V.-ge-
bruik bereiken,
blijkt wel dat alle
commentatoren het
er over eens zijn, dat televiesie met
name op kinderen beneden 12 13 jaar
met een matige intelligentie en dat is
waarschijnlijk de meerderheid een
negatieve invloed heeft op het lezen van
boeken. Men komt het standpunt ook
tegen, dat kinderen na een intensieve
belangstelling voor de televisie van
circa twee drie jaar zich los gaan
maken van de greep, die het kij-ktoe-
stel vroeger op hen had. Maar zijn
zij dan intussen van het boek ver
vreemd?
Bij het beoordelen van de Invloed
van de televisie op het lezen van boe
ken in het algemeen moet men onder
scheid maken tussen de zonder twij
fel positieve invloed op het lezen van
de door de televisie direct of indirect
aangeprezen boeken en het feit, dat
de tijd besteed aan de televisie, nu een
maal niet gebruikt kan worden voor
het lezen van boeken.
In Amerika is het thans zo ver, dat
vele uitgevers bij het kiezen van de
lettersoort en de grootte van de let
ter van omslagen van boeken rekening
houden met de duidelijkheid die het
boek moet bezitten wanneer het tij
dens een (commerciële) televisie-uit
zending wordt getoond. In een land
als de V.S. van Amerika, waarbij de
reclame een uitermate belangrijke
plaats inneemt en een grote volgzaam,
heid t.a.v. het door reclame gesugge
reerde onmiskenbaar aanwezig is, kun
nen bestsellers vtia de televisie wor
den gemaakt".
Over de negatieve invloed van de
televisie op het lezen wordt zeer ver
schillend geoordeeld. De gegevens in
de verschillende landen spreken elkaar
zonder meer tegen. Vast staat wel dat
de televisie een door kliimaat en ont
wikkeling traditioneel veel lezend volk
het lezen nauwelijks in de weg staat.
Mogelijk wordt door verruiming van
de horizon van de kijkers het lezen
van boegen bevorderd. Dit geldt in
ieder geval voor het gebruik van na
slagwerken. evenals de afschaffing
van het dagbladzegel omstreeks 1870
niet alleen de grote dagbladen maar
ook de grote encyclopedieën deed ont
staan, zo ook stimuleert het wekken
van belangstelling voor vele onderwer
pen door de televisie het gebruik van
naslagwerken. Daar komt pog bij. dat
de televisie in hoge mate ook de grote
groep bereikt, waarvan het levenspa
troon vroeger de drang naar meer we
ten en. verdere intellectuele belangstel,
lmg eenvoudig ui de weg stond. Het
htiek aansluiten bij de latente behoef,
te aan dergelijke werken bij bezitters
van televisie-toestellen. De illustrering
van het moderne naslagwerk, waar
van de inhoud soms voor 20 a 30 pet.
in beslag genomen wordt door functio
nele illustraties, past ook in dit beeld.
Het is de overtuiging van velen, dat
de democratisering van het boek via
de televisie ook in de hand gewerkt
wordt door de vooral ook in Ne
derland wassende stroom van pock
etboeken. onder welke boeken ook
steeds meer naslagweken worden aan
getroffen. Het gelijktijdig verschijnen
van eenvoudige naast uitvoeriger en
zelfs veel omvattende naslagwerken
bewijst wel, date en trapsgewijze be
langstelling van de lezers naar beter
ep hoger in de laatste jaren in krin
gen van uitgever» wordt verwacht en
zeker niet ten onrechte.
De televisie zal naarmate de vrije
tiid toeneemt een steeds sterkere in
vloed hebben op het Nederlandse le
venspatroon. Of de weegschaal ver
vlakking en passieve vrijetijdsbeste
ding enervTda en het wekken van (cul.
turele) belangstelling op velerlei ge
bied anderzijds ten gunste van de
T.V. zal doorslaan, is voor een goed
deel afhankelijk van de kwaliteit van
de programma's en hierover ia het
ksatote woord nog niet geeprofcon
