Jlicuiuc £rihsclje (L'ourwii
Puinberg stort op
Belgisch dorpje
Commentaar
Galvao heeft asiel
Brazilië aanvaard
NIEUWS in één oogopslag-
Trots als
een
pelikaan
BON
Sneeuw in V.S.
eist 24 levens
Portugal krijgt
schip terug
Kennedy oppert plan:
Loemoemba vrij en
leger ontwapenen
Meedoen aan raket kost ons f 20 miljoen
ZATERDAG 4 FEBRUARI 1961
Advertentie-afdeling Tel. 31441.
Eenenveertigste jaargang no. 12092
CHRISTELIJK-NATIONAAL DAGBLAD
„Stanttastfrfj is Qftebleoen
myn bert ia tegfjeospotf
TELEVISIE
EN HET LEZEN
Zie pagina 5
De wijk Moulins-sous-Flerons bij Luik is door een ramp ge
troffen. Een enorme sLntelberg is plotseling aan het schuiven
gegaan en is op een groep huizen terechtgekomen. Het aantal
slachtoffers i6 nog niet definitief bekend, maair vanmorgen
stond al vast, dat er zeker dertien doden weren.
Kapitein Galvao heeft de Santa Maria aan de Bramfiaanse
marine overgedragen. Het schip wondt ter beschikking van de
Portugese regering gesteld voor teruggave aan de rechtmatige
eigenaars. Galvao en de zijnen krijgen politiek asiel in Bra
zilië-
Onder enorme belangstelling zijn rond middernacht de Ne
derlandse passagiers van de Santa Mana op Schiphol gear
riveerd. Zij verkeerden in goede welstand na de spanningen
aan boord van het schip. De bagage, die zij moesten achter
laten, zal zo vlug mogelijk worden nagestuurd.
President Kennedy heeft ziah beziggehouden met de vraag
welke houding de V.S. dienen in te nemen in de Kongolese
kwestie. Vernomen wordt, dat hij voorstander zou zijn van
vrijlating van Loemoemba en ontwapening van het Kongolese
lege»,
Na het verbod van de communistische autoriteiten van Oost-
Duitsdand om een deel der synodezitting van de Evangelische
Kerk in Oost-Berlijn te houden, is besloten de synode geheel
in West-Berlijn te houden. Zij komt van 12 tot 17 februari
bijeen.
Aam het eind van de morgen heeft minister Korthals bij het
aquaduct onder de ringvaart in de Haarlemmermeer het laat
ste geaeefte van Nederlands modernste kruisimgvrije autoweg.
Rijksweg 4a, officieel in gebruik gesteld.
TNE verzorgers van de
Oostberlijnse dieren
tuin „Fniedrichsfeld" zijn
trots en blij. Zo trots en
blij haast als de vader en
moeder pelikaan met hun
jong. Met reden. In ne
gentig jaar is het in Euro
pa nog maar driemaal ge
lukt een in gevangen
schap geboren pelikaan-
jong in het leven te hou
den. En dus kijkt de op
passer nu tevreden naar
het zwart-bruine donsge-
val (dat overigens in één
maand al de grootte heeft
van een gans) en naar het
ouderpaar dat de kleine
vertroetelt en met hun
harde, lange snavels
iedereen op veilige af
stand houdt.
Deze gelukkige geboor
te-in- gevangenschap be
kroont voor de biologen
van het dierenpark een
periode van drie jaar
hard werken. Intensief
hebben zij de levensge
woonten der pelikanen ge
observeerd en vooral aan
het voederen der dieren
hebben zij grote aandacht
besteed. Aan die voeder-
verbetering schrijven zij
het dan ook toe dat de
kleine „Methusalem"
zo is het dier genoemd
nu kan opgroeien tot
«en volwassen vogel.
Zo vordert ook op dit
terrein de wetenschap van
dag tot dag en dat is ver
heugend. Want door vor
deringen op andere ter
reinen dringt de mens
steeds dieper door in die
gebieden die tot voor kort
uitsluitend het domein
der dieren waren. Uit vele
werelddelen komen alar
merende berichten over
het snelle uitsterven van
bepaalde diersoorten en
ook in Nederland kan men
bijdragen aan bepaalde
fondsen die dit proces
trachten tegen te gaan.
Het is niet de taak van
een krant iets dergelijks
te organiseren. Maar we
rekenen het wel tot onze
taak u ook van dit alles
op de hoogte te houden.
Zoals het een goede krant
betaamt!
(woonplaats)
Betaling geschiedt per week/
maand/kwartaal/per giro.
(Doorhalen wat niet van
toepassing Is).
Als bew\js van dankbaar-
held uwerzijds, ontvang tk
graag het boek „Tlp-Parade"
op onderstaand adres:
Twee geweldige sneeuwstormen, ko
mende uit het midden van de V.S. heb
ben vandaag chaotische toestanden ver
oorzaakt in grote gedeelten van het oos
ten. Een dik sneeuwdek uitgespreid over
gedeelten van de staten Ohio, Pennsyl
vania, West-Virginia, Virgina en Mary
land.
Ook New Yjarsey en gedeelten van New
York en New England werden door de
sneeuwstorm geteisterd, die op zyn minst
24 mensenlevens heeft geëist.
In Virgina, West-Virginia en Maryland
is op zijn minst 20 tot 30 cm nieuwe
sneeuw gevallen, in Pennsylvania werd
een sneeuwval van 10 tot 20 cm gere
gistreerd, in New York City van 15 cm.
Opnieuw Indonesisch
vliegtuig vermist
Een Indonesische Dakota met 21 pas
sagiers en vijf bemanningsleden wordt
vermist onderweg van Soerabaja naar
Balikpapan. Het laatste contact kwam tot
stand bij het eiland Bawean in de Java-
er nog overlevende tevoorschijn zullen komen uit de enorme hoeveel
heden slakken en steenslag, die zich gisteren uitgestort hebben over de
wijk Moulins-Sous-Flerons van het Luikse dorp Queeue du Bois. Totdus-
ver zijn zeven lijken geborgen. Verwacht wordt evenwel dat er meer
slachtoffers zijn. Het is nu vrijwel zeker, dat dertien mensen omgekomen
zijn, maar sommigen houden rekening met de mogelijkheid, dat het aantal
slachtoffers de dertig zal overschrijden.
Een nieuwe ramp heeft de Belgen getroffenIn wijk Moulins-sous-
Fleron van het Luikse dorp Quere du Bois is gisteren en sintelberg
van de elektrische centrale op een groep woonhuizen gestort. Reddings
ploegen zochten degehele nacht en ochtend door naar slachtoffers.
(Telefoto)
Honderden mannen zijn met hou
welen en schoppen de enorme mas
sa's mijnafval aan het weggrraven.
Tegen het aanbreken van de dag
ontstond nieuwe hoop, toen iemand
meende, een geluid uit de steenho
pen te horen. Men dacht, dat het ge
luid uit een ingestort huis kwam.
Iedereen zweeg, opdat de redders
maar goed zouden kunnen luisteren.
Er werd echter niets meer gehoord.
Maar er ontstond weer een sprank
je hooop, en de arbeiders werkten
met hernieuwde ijver verder.
OOGGETUIGEN
Het zoeken concentreerde zich op de
plaats, waar tot gisteren het huis had
gestaan van een zekere dr. Geubbel. Daar
was een groot rond gat gegraven en daar
Officiële dealer v
Verf v. Vettewiflkel
Tokion Lakken
Nemi Muurverven
Wienese ladders
Sphinx kwasten
Sata Pistolen
Leidse verfhandel „de Valk'
LAMMERMARKT 3 Verkoop uitsluitend engros LEIDEN. Tel. 33909
Quadros deze ondlitairen aan board blij
ven, zolang er geen gerechtelijke beslis
sing over het schip is genomen.
Henrique Galvao heeft gisteren
toegegeven dat hij verslagen werd
en asiel van de Braziliaanse regering
aanvaardt. De beslissing werd geno
men tijdens onderhandelingen met
de Braziliaanse autoriteiten
boord van de Santa Maria, die in de
haven van Recife ligt. Het schip
staat onder bevel van de Brazi
liaanse marine en de kleine groep
aanhangers van Galvao was ont
wapend.
Galvao zal mogelijk voor een Brazi
liaans 'hof terecht moeten staan, want de
reders van de Santa Maria beschuldigen
hem van manslag, roof en het ontnemen
van de vrijheid aam bemanning
giens.
Aan de werkelijke kapitein
schip, Mario Simoes Maia i6 dioor de
reders opdracht gegeven bij een Brazi
liaanse rechtbank een geding aanhangig
te maken zowel tegen Galvao als gene
raal Humbert» Delgaido, drie de topman
is van het plan zich meester te maken
van de Santa Maria.
De reders hebben Maia opgedragen
Galvao en Delgado te beschuldigen van
manslag, roof, verwonding, het ontnemen
van de vrijheid aan passagiers en beman
ning en beschadiging van het schip.
Kapitein Galvao heeft het schip vr(jdag
te 22.15 uur Nederlandse t(jd in een plech
tigheid op het hoofddek overgedragen
aan de Braziliaanse schout-bU-nacht Fer
nandez Diaz.
President Quadros heeft gisteravond
een decreet getekend waarbij de Santa
Maria formeel aam de Portugese rege
ring wordt overgedragen. A Ld us heeft een
woordvoerder van het Braziliaanse mi
nisterie vam buitenlandse zaken mee
gedeeld.
Het schip zal waarschijnlijk vandaag
aam de marineattaché vam de Portugese
Hij zal
nadruk op
dat thans alle kwesties betreffende de
Santa Maria de Pontugezei
loop van vrijdag versterkt. Volgens affi-
cigl« kringeq aullen c© last vam president
werd plotseling om stilte verzocht. Tot-
dusver heeft het graven echter nog geen
resultaat opgeleverd.
Men vermoedt, dat de massa vuil
slakken van een elektriciteitscentrale als
gevolg van de zware regenval van de
laatste dagen Is gaan werken. Een oog
getuige vertelde, dat hy tegen vijf u
de middag een hevige ontploffing hoorde,
terwijl op hetzelfde moment het licht
uitging. Onmiddellijk daarna zag hij
enorme stofwolk op zich toekomen
hoorde hij uit de nabijgelegen hulzen om
hulp schreeuwen. De massa vuil die op
hem af kwam leek op een lavastroom c
strekte zich over een afstand van ee
kilometer uit.
Vele mensen wisten nog op het
laatste moment voor de gloeiende
massa te vluchten. Zo ook een chauf
feur van een vrachtwagen, die zijn
auto ijlings stopte, uit de cabine
vloog en het vege lijf wist te redden,
de auto en twee andere inzittenden
kwamen jammerlijk om,.
SLACHTOFFERS
Inmiddels bleek vanmorgen dat de sin
telberg zich heeft verplaatst over eei
stand van 750 meter en het zag er
r uit, dat het reddingswerk
scheidene dagen in beslag zal nemen
gouverneur van de provincie Luik is
middellijk naar de plaats van de ramp
gegaan. Alle beschikbare brandweerwa
gens en ambulances zijn naar de plaats
gedirigeerd. Zware uitrusting van het
korps genie uit Namen werd aangevoerd
en er zijn zelfs buldozers uit Duitsland
ingezet.
Onder de doden die geborgen zyn is ook
een kindje van zeven maanden, een kind
van twaalf jaar en drie kinderen van on
bekende leeftijd. Tien vrouwen uit het
dorp waren op het ogenblik van de in
storting op weg naar een melkzaak aan
de voet van de berg. Men heeft niets
i hen gehoord. In een van de
huizen woonde de moeder van Leo Col-
lard, de voorzitter van de Belgische so
cialistische partij met twee kleinkinderen.
Koning Boudewijn en Koningin Fabiola
z(jn vanmorgen te ongeveer half tien
naar Moulinsous-Fleron vertrokken.
len ter verbetering van de toe
stand in Kongo. Hij zou voorstander
zijn van de vrijlating van Loemoem
ba, de vorming van een federale
regering, ontwapening van het Kon
golese leger en het geven van ruime
volmachten aan secretaris-generaal
Hammarskjoeld. De plannen van
Kennedy verkeren echter nog in een
beginstadium. Er wordt druk over
leg gepleegd met de belanghebbende
landen.
Intussen heeft generaal Moboetoe, d«
Kongolese „sterke man" in Leopoldstad,
op een persconferentie verklaard, dat er
gevechten zullen uitbreken tussen het
Kongolese leger en de VN. strijdkrach
ten, als deze laatste zouden trachten, de
Kongolezen te ontwapenen. „Als er ge
reorganiseerd moet worden", aldus Bom-
boko, minister van buitenlandse zaken,
„moeten de Ver. Naties maar met hun
eigen troepen beginnen". Hij uitte de be
schuldiging, dat het niet functioneren
Eindelijk in Nederland! Na
hun avontuurlijke omzwervin
gen op de Santa Maria zijn de
Nederlandse passagiers gister
avond laat op Schiphol aange
komen. Het zou nog geruime
tijd duren voordat de familie
leden naar wie hier wordt ge
wuifd, konden worden omarmd,
want honderden journalisten en
fotografen uit binnen- en bui
tenland eisten hun deel in het
welkom. (Verslag zie pag. 7)
van het VN.-leger de oorzaak var
huidige moeilijkheden in Kongo is.
blijkt overigens wel in de Oostprovincie
en in de provincie Kivoe, waar aanhan
gers van Loemoemba de lakens uitdelen.
In Kidoe (provincie Kivoe) hebben zy
de aanval geopend op Nigeriaanse troe
pen van de V.N. Een Nigeriaanse officier
werd gedood, vier andere militairen
worden vermist. De Nigerianen, die te
genover een overmacht van zeven tegen
een stonden, zijn thans omsingeld in hun
hoofdkwartier.
CONTACT
De Kongolezen hebben van hun supe
rieuren opdracht gekregen, de strijd te
staken, maar zij storen zich blijkbaar niet
aan deze bevelen. Zij zijn uitgerust met
mortieren en geweren. De Nigerianen
beschikken slechts over automatische
wapens en geweren. Later werd gemeld,
dat onder de Kongolezen talrijke doden
gevallen zijn.
Berichten, als zou de regering van pre
sident Kasavoeboe de diplomatieke be
trekkingen met België herstellen, kon
den niet worden bevestigd. In Brussel
hoopt men, dat het spoedig zo ver zal
komen, maar men realiseerde zich, dat
dit niet van de ene dag op de andere kan
geschieden.
In hotel „De Hamert" in Venlo is gis
teren de overdrachtsacte gepasseerd
waarbij het landgoed „De Hamert" van
de N.V. maatschappij voor onroerend
'en" te Eindhoven
de stichting „Het
te Maastricht.
goedt „De
is overgegaan naar
Limburgs landschap"
TNE WONDERLIJKE ruimtevaart van de
Portugese Santa Maria is ten einde.
De passagiers, wie deze zonderlinge reie
werd opgedrongen en die «ich wel gijse»
laars van vreemde machten moeten heb
ben gevoeld, weten weer vaste grond
onder de voeten. Ook on«e landgenoten
onder de passagiers zijn weer in veilig*
haven. Ze hebben een ongewoon avon
tuur achter de rug, dat ook voor de ko
mende tijd nog voldoende praatstof zal
opleveren. Zij verdienen bij hun thuis
komst een gelukwens en een welkom. Zij
mogen wel weten .hoe wij allen met hen
hebben meegeleefd en getracht hebben
ons een voorstelling te maken van de
omstandigheden, waaronder zij deie da
gen hebben moeten verkeren.
Geheel tot het verleden behoort de
affaire uiteraard niet. noch direct noch
indirect.
Wat het directe betreft, hier ilgt uiter
aard een vet kluifje voor de juristen. Na
haar vaart over de Oceanen zal de Santa
Maria nu haar vaart moeten gaan maken
door de rechtsystemen. Dat kan belang
wekkend worden, temeer omdat in het
volkenrecht en trouwens eveneens in het
internationale recht nog veel recht on
geschreven is. De rechtspraak heeft er
een sterke stem in het kapittel en tal van
rechterlijke uitspraken kunnen geacht
worden tot de vorming van het recht bij
te dragen.
Er zit xo nog wel een bescheiden bo
terham in dit schip. Wij mogen hopen,
dat de indirecte gevolgen van wat meer
betekenis zullen zijn. Zo voor het oog
heeft de rebellenkapitein niet veel be
reikt. Maar waarin hij geslaagd is, is
om het oog van de wereld nog eens weer
te richten op het land dat hij ondanks
alles het zijne noemen mag en op een
bewind waarvan hij xich een banneling
weet.
Misschien is het ook wel zijn diepste
overweging geweest de aandacht der we
reld op de gang van zaken in Portugal
te richten.
Het bewind in Portugal is er een van
autoritair karakter. De vrijheid is er een
beperkte. Verweer tegen dit regeersysteem
is al spoedig genoopt om van zich te
laten blijken door illegale daden.
Tegen dit regeersysteem betekende de
gedwongen vaart van de Santa Maria
over de vrije Oceanen een ongewoon
maar duidelijk protest. Zulk een protest
behoeft niet slechts de protestant aan te
spreken. De wereld van vandaag voelt
zich niet ingenomen met vormen van des
potic, desnoods gematigd, desnoods ver
licht
Er zijn nu aanwijzingen, dat de rege
ring in Portugal oor gaat lenen aan de
oppositie. Zij het ietwat laat, dit zou van
wijsheid getuigen.
Volgens Iridonesische dagbladen zijn dezer
dagen 225 Nederlanders uit Oost-Java met
de Zuiderkruis uit Soerebaja naar Neder
land vertrokken.
Bij een landverschuiving op Le-wobatang
(kleine Soenda-eilanden) zijn 36 mensen
omgekomen. Het gebied werd door storm
en zrware regens geteisterd.
President Soekarno heeft een uitnodiging
van de bondskanselier Adenauer om West-
Duitsdand te bezoeken, aanvaard. Er is
echter nog geen datum vastgesteld.
Prins Bernïhard zal maandag naar de Soe
dan vertrekken om zich op de hoogte te
stellen van de huidige economische en
sociale ontwikkeling in dit land en de
daardoor geschapen mogelijkheden voor
Nederlandse initiatieven in beschouwing te
T\e depressies blijven deze winter
belangrijke rol spelen en zullen ook
tijdens het weekeinde het u
groot deel bepalen. De rug van hogedruk
die gisteren passeerde, bracht flinke pe
rioden van zonneschijn en deed ons af
en toe al even aan een voorjaarsdag den
ken. De depressie die hierop vandaag
volgde, bracht vanmorgen al weer regen
en natte sneeuw met een krachtige tot
harde zuidenwind. Deze depressie trekt
bij Schotland de Noordeze op en zal dicht
langs ons land naar Duitsland trekken-
Achter het neerslaggebied komen wij
morgen weer in een zone met opklarin
gen, zodat het sterk wisselvallige weer
voortduurt. In Scandinavië komt 's nachts
matige tot strenge vorst voor, maar be.
Iangrijk koudere lucht zal ons voorlopig
niet kunnen bereiken.
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Veranderlijke bewolking met enige re
gen, mogelijk op enkele plaatsen ook
sneeuw. Weinig verandering in tempe
ratuur. Matige tot krachtige wind uit station
westelijke richtingen. (Opgemaakt om
11.15 uur).
ZON EN MAAN
Zondag: zon op 8.15, onder 17.34 i
maan op 22.46, onder 10.07 uur.
Maandag: zon op 8.13, onder 17 36 i
maan op 23.53, onder 10.30 uur.
8 februari L.K.
Tendens: dalend
Stand gisteren: 752
HET WEER IN EUROPA
Rapporten hedenmorgen zeven uur
LS NEDERLAND bereid is bU *ün terugkomst van de vier- nu Amerika en Rustend op dit moeten z(Jn en waarmede men meter, dan wel een satelliet van
een bedrag van 1,85 miljoen daaKse Europese conferentie terrein al zo ver z(jn gevorderd, negen raketten zou kunnen 350 kilogram op een hoogte van
over ruimteonderzoek die in Zijn antwoord liet aan dulde- lanceren, waarvan drie met een 14.000 kilometer of ten slotte
Straatsburg ls gehouden. Hij lijkheid niets te wensen over: satelliet, zijn geraamd op 70 een van 45 kg op e
wilde er zich niet Positief over „Ieder klein land kan zich ook miljoen pond sterling (bijna 750 van 160.000 kilometer,
uitlaten of hy Nederlandse auto's uit de grote landen aan- miljoen gulden). Groot-Britan- „Het gaat hier niet
deelneming aan dit project ge- schaffen, waar de automobiel- nië heeft toegezegd daarvan een de ruimte brengen van een aap
belangrijk onder- derde deel voor zijn rekening of een mens", aldus de staats-
---- van de welvaart, te zullen nemen. Frankrijk, secretaris, „maar om een raket
kunstmaan wetenschappelijke ontwikkeling Maar toch zal leder klein land Duitsland en Italië is verzocht die men nogal bescheiden mag
de aarde kan van leder land van groot nut is er zelf wel by varen wanneer een bydrage te leveren op basis noemen, maar die misschien In
het nationale inkomen. praktisch opzicht veel nut heeft.
pond sterling (f 20 miljoen) be
schikbaar te stellen, zal het
kunnen deelnemen aan een pro
ject tot vervaardiging en lan
cering van een Europese drie- daVhet"
trapsraket, die
brengen. Of onze regering
1 het in
helpen aan de pro- het zyn eigen auto's produceert,
duktie. Men doet daarby een al zyn die dan nog wat kleiner Voor die 70 miljoen pond ster- Met nadruk deelde de staats-
aring op. en technisch minder perfect Ilng zo menen de deskundl- secretaris nog mede, dat de
buitenlandse gen zal Europa een satelliet Europese raket slechts voor
van 1250 kilogram in een baan oivlele doele'nden zal worden
het pro- om de aarde kunnen brengen gebruikt en geen enkel militair
een hoogte van «80 kilo- aspect heeft.
het parlement daartoe zullen schat
De vraag werd hem gesteld dan
of het voor Europa nog wel zin wagens",
km en waterstaat E. G. SUlkel, raketten en satellieten op De totale kosten
bescheiden baste te lanceren, jeot, dat in vijf jaar gereed zou
Twente
Eindh.
Zd -Limb
Helsinki
Stoekh.
Osto
Aberdeen
Adam
Brussel
gh. bew.
gh. bew.
gh. bew.
16
