***********■********************-»-*#■*
MAGISTRAAT MET „STÜNTBLOED"
Langer ió economiócUer
ZATERDAG 4 FEBRUARI 1961
De boer vraagt
meer eieren
meer melk
meer vlees
Dr. J. Grashuis achter zijn
schapen, die van het Texelse
type zijn.
DE SCHOTHORST
resultaat van het wonder van Zelhem
PAS toen we tot op honderd meter genaderd waren
konden we het onderscheiden: dat midden dn het
weiland staande witgepleisterde buiten, waar
eenmaal een aristocratische familie op haar lauweren
rustte, doch waar thans het hart klopt van „De
Schothorst".
Want het was mistig en guur die dag, zó ruig en
goor, dat zelfs het dorpje Hoogland ten noordoosten
van Amersfoort op welks gebied ,De Schothorst"
gelegen is, slechts met moeite viel te ontdekken.
Maar de mannen en vrouwen, die dagelijks naar dat
61 ha grote boerenpraktijkbedrijf plegen te trekken,
om er öf op het land, óf in de stallen en schuren,
öf in het laboratorium hun plicht te doen, tot heil van
onze agrariërs en dus van ons gehele volk, weten, als
het moet, zelfs hun bestemming wel in het pikke
donker te vinden.
Het fraaie witte buiten,
waarin het laboratorium en
het kantoor van „de Schot
horst" gevestigd zijn.
log afstudeerde e:
dellijk als resei
onder de wapenen
mocht thans weer
deed een gooi naa
vacature. En ofschoon hij werke-
de Ver. Staten op Jij*1 d® moed
(Wist
sommige bedrijven de koeien
gelmatig worden gedoucht
deren? )>CPr0dUktie tC de gemeente hem had gezegd
Dat voedselpakket is lang niet mina*
voor alle koeien gelijk. ,,De
Schothorst" is immers een expe
rimenteercentrum bij uitnemend
heid. Men werkt
toen onmid- gebreid proefschrift schreef en in
11932 te Utrecht cum laude tot
doctor in de veeartsenijkunde
promoveerde.
Met dat al nam de bekendheid
van Grashuis steeds ruimere v~
-paardenarts
as geroepen,
de Zelhemse
zodat langzamerhand
in alle delen des lands excur
sies werden georganiseerd om die
proefmesterij voor varkens, „het
- - wonder van Zelhem'', met eigen
volgde toch prompt zijn benoe- ogen te aanschouwen. En mtus-
ging Grashuis rustig verder
Niettegenstaande Grashuis
nogal stug
had hij Zijn onderzoekingen breidden
de eenmaal ingeslagen weg.
dus behalve het hart der hoeren weldra ge
stolen. Want
was met zijn woorden,
en en m was hij met zijn daden. Dag
vergelijkt nacllt stond hij voor zijn klanten
Wat gebeurt
„Schothorst"?
Er is wel geen boer in Ne
derland, of hij kan het u ver
tellen. Ja er zijn zelfs heel wat
buitenlanders tot in Ameri-
ka en Zuid-Afrika toe die Schothorst;' genieten,
met diep respect die naam uit-
spreken. En toch halen 9 van
de 10 Nederlanders de schou
ders
die de jongere boeren steeds
Eieren
Dan zijn daar nog de schapen,
de geiten en de kippen, die de
speciale belangstelling van ,,de
later behaalde "aar: >>,j schonk al gauw
kunnen trekken. Zo 'rouwen bij verlossingen, kortom
hij kreeg zeer spoedig de naam
Slechts één ding begrepen die
boeren niet, nl. dat Grashuis zo
vaak tegen zijn eigen belangen
Pierre Labric
militair, journalist,
acrobaat, stuntmen,
goodwillreiziger,
acteur, burgemeester
Zeventig jaar
IN PARIJS is Montmartre stellig de schilderachtigste
buurt. In Montmartre (min of meer zelfstandige ge
meente) is Pierre Labric stellig de schilderachtigste en
avontuurlijkste èn eerste burger, een zeer ongebruike
lijke combinatie, zal men ons toegeven.
Burgemeester Pierre Labric, goed Parijzenaar en vriend
van Nederland, hoopt vrijdag 3 maart de zeven kruisjes
te passeren en dat is aanleiding genoeg om deze opmer
kelijke figuur nog eens in het zonnetje te zetten.
op, wanneer hu
wordt voorgelegd,
nu was voor ons aanlei-
er eens rond te gaan neu
zen, vergezeld van enkele ex
perts, die zonder de minste op-
massa belangwekkende
ding,
met het gangbare voedsel met
mengvoeders, die al of niet be
paalde vitamines, eiwitten
neralen bevatten
voortdurend
conclusies t(
kan men bijv. met koeien te ma
ken krijgen, die kale ringen om
de ogen vertonen, terwijl het
overige haar ontkleurt. Boven
dien laat dan de bevruchting nog
al eens te wensen over. Zo'n koe
heeft gebrek
men thans. En zo zijn er tal van
andere „gebrekziekten", waar
mee dieren evengoed als men
sen te kampen kunnen krij-
HL gen. In veel gevallen is men
Eenmaal was er een tijd. dat daar al achter, in andere geval-
een kip niet meer dan 50 eieren len nog niet. En wat de bevor-
per jaar legde. Dat was normaal, dering van de groei van volko-
daar een kip van huis uit tijdens men gezonde beesten betreft, zo-
die het ruien en in de winterperiode dat ze sneller groot worden, méér
van de leg was. Wil een kip ech- produceren, ouder worden zonder zich bereid zijn denkbeelden
ter renderen, dan moet ze 260 veel aan produktie in te boeten de praktijk te toetsen. Te meer,
(bij koeien van enorme beteke- omdat volgens zijn theorieën zelfs
„ww ö- zich uit tot andere diersoorten.
spaarzaam als hij De kalveropfok met sterk be-
vlot perkte hoeveelheden volle melk
en krachtvoer wat de leeftijd
der koeien opvoert een doel
matiger voeding voor fokschapen
en toevoeging van mineralen aan
de winterrantsoenen van onze
huisdieren, leverden nieuwe suc
cessen op. Zodat de voedermeng
sels. welke op verzoek van dr.
Grashuis door de plaatselijke co-
scheen te handelen. Herhaaldelijk operatieve aankoopvereniging
koper, weet gebeurde het, dat hij voor een
n er tal van bepaalde ziekte geen geneesmid
del voorschreef (die waren overi
gens nog lang niet wat ze nu
zijn) maar wèl met klem aan
drong op aanvullingen van het ge-
Voorkomen
Mengvoeders
eieren per jaar produceren. Het
geen dan ook al veelvuldig ge
beurt. Thans zijn er reeds kip
pen. die in 360 dagen 325 eieren
leggen. Dat zijn dan wel zeer bij-
ook hier breken voortdu
rend nieuwe inzichten
telkens weer aanleiding gev
tal
interessante dingen hebben zondere prestaties, maar
experimenten. Dat hier- welke volgens hem i
een boer uit Halle, die al
Toch toonden diverse boeren
vind dat allemaal wel mooi.
maar op die manier zal onze
veearts ook de aandacht buiten
Zelhem trekken en raken we hem
weer kwijt". In 1935 werd hij
namelijk benoemd tot hoofd
ziekten konden worden
die voorkomen. De dikwijls optreden
tot de rachitis en beenderverweking
noeming tot burgemeester van
de vrije gemeente Montmartre
in 1929.
Kort na zijn benoeming stapte
hij met driehonderd francs op
zak aan boord van een schip, dat
hem vooi een goodwillbezoek
naar de Verenigde Staten zou
brengen, waar de geestdrift voor
hem in vele steden inderdaad bij
na geen grenzen kende.
Ook in ons land timmerde hij
aan de weg. In 1956 kwam hij
hier voor het eerst om het Jor-
.laanfestival in Amsterdam te
openen en er vele vrienden te
maken. Na zijn bezoeken aan an
dere Europese hoofdsteden was
daarmee voor hem een dringende
wens in vervulling gegaan. Het
vorig jaar was hij weer in Ne
derland uitgenodigd en ditmaal in
een voor hem wel zeer vertrouw
de omgeving: in een nauwkeurig
nagebootst Parijs café aan de
Place du Tertre, het vermaakcen-
trum van de Horeca-tentoonstel-
ling1 „Gast en Gastheer" in Den
Haag. waarvan het bestuur hem
had uitgenodigd.
De eerste avonturen in het
leven van Labric begonnen in
1913. toen hij voor zijn nummer
onder de wapenen kwam. Toen
zijn tijd om was, begon de Eerste
Wereldoorlog en pas aan het eind
daarvan, in 1918, werd Labric
gedemobiliseerd. In de vier oor
logsjaren onderscheidde hij zich
door buitengewone persoonlijke
moed; hij ontsnapte herhaalde
malen op het nippertje aan de
dood en de Franse regering er
kende zijn verdiensten door de
benoeming tot ridder in het Le
gioen van Eer.
Journalist
Ridder Labric volgde aanvanke
lijk zijn va:*ers vctsporen; hij
debuteerde in de dagbladjourna
listiek bij het bekende vooroorlog
se Parijse blad Le Petit Parisien.
Maar. waar zijn vader een rustig
rechtbankverslaggever was, werd
hij wat wij tegenwoordig „stunt
reporter" zouden noemen.
In 1920 kwam er een firma op
de markt met een nieuw systeem
parachute. Het ministerie van
oorlog voelde er wel wat voor,
maar niet zonder proefneming.
Gevraagd dus een vrijwilliger en
u begrijpt het al Labric
bood zich zonder dralen aan. Hij
wist bij benadering wat een para
chute was en gevlogen had hij
nog nooit, maar voor wie het
avontuur in het bloed zit, is dat
geen beletsel. Pierre Labric
sprong van de, voor die tijd on
gekende hoogte van duizend me
ter en de parachute bleek be
trouwbaar; Labric bereikte dus
behouden de grond. Hij was een
beroemd man.
Stuntmode
Zijn merkwaardige
was echter nog maar nauwelijks
begonnen. In 1922 reed hij op een
l'iets de 220 treden tellende trap
pen af van de „butte", de heuvel
waarop Montmartre is gebouwd,
jawel, zonder ook maar een enke
le maal af te stappen. De kran
ten. Le Petit Parisien niet in de
laatste plaats, staan er vol van
en iedereen in Parijs spreekt er
over. Maar Pierre Labric vindt
het niet genoeg. Er is nog iets
hogers in Parijs dan de butte: de
Eiffeltoren al staat die dan niet
in Montmartre. Waarom niet de
trappen van de Eiffeltoren afge
fietst?
Waarom wèl, zal men zich wel
licht afvragen, maar dan dient
men zich voor ogen te houden,
dat het stunten de jaren na de
Eerste Wereldoorlog in de mode
*vas. Het was hèt middel om be
roemd te worden en misschien
ook wel een uitlaatklep voor al
lerlei heldenidealen, die tegen
woordig via teenagercultus en
bromfiets- of autobezit afgerea
geerd kunnen worden, al kunnen
we een analyse hiervan wellicht
beter aan de sociologen overlaten.
Pierre Labric ging dus de trap
pen van de Eiffeltoren per fiets
afdalen. Vrienden raadden hem
aan, eerst maar eens wat te oefe
nen, maar dat verwierp hij. Alles
wat hij tot nu toe had onderno
men was immers zonder vooraf
gaande oefening gelukt?
347 treden
Dus zou dit ook gelukken. Op
2 juni 1923 ging Pierre Labric
op het platform van de eerste
etage van de Eiffeltoren in het
zadel van zijn fiets zitten om zo
de 347 treden naar beneden (en
niet in één richtingzoals bij
de butte) af te hobbelen.
Al snel springt .zijn achterband,
maar hij fietst, knikkert kan men
beter zeggen, door. De ene spaak
na de andere begeeft het, drie
maal kan Labrick zijn stuur niet
meer houden en valt tegen de
verschansing, maar diiemaal ook
bestijgt hij weer het wrak dat
nem toch inderdaad na vijftien
minuten, betrekkelijk heelhuids
weer op de begane grond brengt.
Is het nu genoeg? Natuurlijk
niet! Wat is er nog meer aan ge
vaarlijks in zwang in die tijd? Je
aan een touw achter een vliegtuig
door de lucht laten trekken bij
voorbeeld. Uit Amerika komt het
verhaal van een circusacrobaat
die met behulp van een tussen
twee vliegtuigen gespannen touw
;n de lucht van het ene toestel
naar het andere is gekropen. Dat
is natuurlijk een voorbeeld ter na
volging. althans voor Labric. Op
6 mei 1924 kan men hem in de
lucht boven de Franse hoofdstad
net ongewone overstapje zien ne-
Als hij terugkomt, wil hij het
leven van de Parijse landlopers,
de clochards, door en door leren
kennen. Maandenlang slaapt hij
in lompen onder de Seipebrug-
gen; als „men" erachter komt en
als de Parijse kranten over hem
gaan schrijven, wordt hij door
agenten van de Duitse filmmaat
schappij Ufa aangezocht om de
iol van clochard te spelen in een
van hun films. Hij blijkt een niet
onverdienstelijk acteur te zijn en
maakte meer films bij de Duitse
maatschappij.
Daarmee is nog lang niet het
laatste hoofdstuk van dit avon
tuurlijke leven geschreven. Zo is
nij met name een actief medewer
ker geweest van de Maquis en
als men zich uit de voorgaande
verhalen enigszins een beeld van
hem heeft kunnen vormen, zal
men begrijpen, dat hij een tegen
stander is geweest, die de Duit
sers veel hoofdbrekens heeft ge-
Dat alles is natuurlijk veel
spectaculairder dan de zorg
voor de zeshonderd bejaarden
in Montmartre, die in Labric
ook een uitmuntend pleitbezor
ger en een kundig organisator
vonden. Maar dat alles tezamen
maakt deze zéér Franse man
tot, zonder overdrijving gespro
ken, een der merkwaardigste
burgemeesters van Europa.
verteld.
Of is het niet interessant te
vernemendat men er na zorg
vuldige proefnemingen met bo
dem. plant en dier in slaagde,
volwassen uarkens af te leveren,
die nog maar voor 45 pet. itil
spek en vet bestaan en voor 55
pet. uit vlees, terwijl de tradi
tionele verhouding precies om
gekeerd pleegt te zijn. Bij ba-
convarkens, dus varkens die
men niet zwaarder laat worden
dan 90 kilo, wist men zelfs al
een vleespercentage van 60 te
bereiken!
Melkproduktie
En zo streeft men. als het om
rundvee gaat. in de eerste plaats
naar een steeds grotere melkpro-
C loc hard duktie. Want een koe moet niet
alleen melk geven, maar royaal
haar kost opbrengen, anders kan
een boer er niet van bestaan.
Nog altijd lopen er zelfs in
Nederland koeien rond, die
nog geen 4000 kilo melk per jaar
bestaan. En bij tijden
is men al zover, dat in
360 dagen 359 eieren
worden gelegd, m.a.w.
praktisch iedere dag
een ei. Eendeëieren zet
ten voor een boer
helaas nooit veel zoden
aan de dijk. omdat ze
ten hoogste een dubbel
tje per stuk opbrengen.
Maar met des te meer
energie werpt men zich
daarom op de kippen.
Het is dan ook een
genot zelfs voor
een leek al dat
wondervee gade te
slaan. Die enorme var
kens bijvoorbeeld, die
zo lang zijn dat er
geen eind aan schijnt
te komen. De koppen
zijn klein, de halzen
kort deze delen van
een varken brengen toch weinig btf^onderzoekingen t.:
op maar het lichaam
namenjK oeiwcmu
veie ge- dg controledienst op veevoedmg
in het algemeen en op mengvoe
ders in het bijzonder der drie cen
trale landbouworganisaties
(C.L.O.'s) en de Nederlandse
Pluimveefederatie. Zijn stand
plaats werd Arnhem.
Dat was een kolfje naar zijn
hand, omdat hij maar al te goed
besefte. dat een handel in
(meng) voeders zonder controle
weldra het einde van alle meng
voeders zou betekenen. En hij
streed er dus ook met kracht
voor, dat altijd de samenstelling
van zulke voeders punctueel op
de zakken werd vermeld. Fa
brieken hebben er immers nogal
eens een handje van, zekere on
derdelen van samengesteld voed
sel geheim te houden, om de con
currentie niet wakker te maken.
Maar Grashuis wilde van deze
praktijken nimmer iets weten en
vecht er nóg tegen, omdat het
nog steeds niet zover is geko-
de bo- vallen verloskundige hulp bij
rundvee en varkens noodzakelijk
geven. Terwijl dan bovendien het gerekt en schraal, terwijl het aan
achterzijde opvallend breed
maakten skeletafwijkingen bij ook met
dat de wet volledige ope-
van zaken gelast.
Van Arnhem uit heeft hij met
nóg meer geestdrift zijn ideeën
verbreid, niet alleen met lezin
gen en spreekbeurten (honderd
per jaar!), doch vooral
hieraan werd bij de fokkerij
bijzondere aandacht geschon-
eenmaal "twee maanden ^en zodat ze nu al 22 pet. van
flrr'A" t de totaie vleeshoeveelheid van =WJIVt
zo'n varken uitmaken, tegen zelfde afstamming etc. En het
anders 18 pet.
vetgehalte aan de lage kant
Op zulke beesten moet gegaran-
deerd geld worden toegelegd. Een uitloopt: de hammen! Juist
goede koe geeft echter 6000 a 7000
kilo melk per jaar. Of eigenlijk
slechts in 300 dagen, daar
koe nu eenmaal twee maa
's jaars droog staat in verband
met het kalveren. Door met de
ze goede koeien al maar te krui
sen en ze de best mogelijke ver
zorging te bieden, is het zelfs ge
lukt koeien te fokken, waarvan
de melkgift de 10.000 kilo te bo
ven gaat. Ja er zijn er zelfs al,
die het formidabele cijfer van
12.000 kilo halen. Doch in zo'r
geval dient men driemaal, in
plaats van tweemaal per dag te
melken.
Men prijst zich intussen al
erg gelukkig, dat het mogelijk
is gebleken de koeien 's mor
gens aanzienlijk later te melken
en 's middags aanmerkelijk
vroeger, zonder dat dit ten kos- ook kwaadaardige bij zijn.
te gaat van de melkgift. Im
mers ook de boer gaat er hoe
langer hoe minder voor voelen,
zulke onmogelijk lange werktij
den te maken als zijn voor
ouders gewend waren. Het
's nachts om 2 uur opstaan, om
tegen half 3 of 3 uur in de wei de melk wordt gecontroleerd
te zitten en het 's avonds om 8 genoteerd en waar de hygiëne zo
of 9 uur naar bed gaan schrikt hoog mogelijk gehouden wordt.
geneigd te zeggen deze dieren en stijfheid bij
/an zelf. Zoals het kens duidden, evenals de zg.
gaving" bij oudere varkens
l indrukwekkend i
welhaast
ook van zelf spreekt dat
om zo zuiver mogelijke vergelij- de vet- en leverziekte bij biggen, verder
kingen te kunnen maken, bij de op gebrek 1
voederproeven telkens gebruik tamines.
maakt van twee groepen
tal brochures, persartikelen en
,be- boekwerken, die zijn naam over
de hele aardbol deden gaan. En
keus. koeien etc. die haast voj- C.L.O.-controle te stellen. Alleen
komen gelijk aijn. Dus even oud. Grashuis de boeren zóver te krij- OD
gen, dat zij een „Vereniging tot
liratinnolo tree.
hij de coöperatieve
boerenorganisaties op de zo nutti
ge taak. zelf mengvoeders te
gaan fabriceren en ze onder de
gelijke produktie,
ling etc. En het is
dan het eenvoudigst zulke proe-
En dan die prachtige koeien,
die niet alleen voor de veehou
der. maar evengoed
slager een zeer begerenswaardig
object vormen. Ze werden, net
als die varkens, verkregen door
doelmatige kruisingen, doelmati
ge voeding en doelmatige behan
deling. De stieren zijn zulke ko-
de beesten op stal staan.
Nu is het geen kunst,
al maar volle melk te geven,
de bijzondere resultaten te bereiken.
Doch zo ergens, dan geldt
ze sector van onze econon...
devies: goed, ja voortreffelijk,
maar toch goedkoop voedsel zien
samen te stellen. Anders
boer er nóg niet
„de Schothorst"
de zekerheid verschaffen,
en het beste voedsel koopt
tegen de laagste prijs. Die kant
het ten slotte ook uitgegaan
met ongekend s
de periode, dat samenwerking met het Provin-
ciaal Veevoederburcau in Gelder- r» i i
kflf land. En deze vereniging gaf met L
nrn hetzelfde doel in 1928 het aan- buiten ..de Schothorst
zien van een varkensproefmeste-
o®- rij, waar onze jonge veearts
voor eigen risico! net zoveel
mocht experimenteren als hij wil
de.
wordt opgemerkt, dat c
Uitgekiend
geheel op de praktijk afge
stemd bedrijf. Zo streeft men er
verder naar, voor betrekkelijk
Dat alles is te aanschouwen
een kapitale boerderij, waar voor opbrengst, zowel r
een „uitgekiend" voedselpakket ^Jf^wa^jteit^Ook
wordt gezorgd, waar alles
onK„z Uaar, reeds tijdens het eerste
gebaat. En Jaar de resultaten opmerkelijk
5eni?.f.ai gunstig waren, vond men het
toch le gek, hem nog langer per
soonlijk verantwoordelijk te stel
len. Hij had zulk een vertrou
wen ook op dit gebied verwor
ven, dat tal vah
saties met geld
kwamen om hem meer armslag
te geven. Zelfs kreeg hij
het buiten „de Schothorst" op 1
september 1938 door het „Cen
traal Bureau", de overkoepeling
van alle plaatselijke landbouw
coöperaties. Want nu werd dr.
Grashuis compleet een boer on
der dc boeren.
weinig geld. uitstekend weiland
te vormen, dat ten dele ook veel
hooi van^prima kwaliteit ople- mj van oe_
hoge doelde vereniging allerlei onder-
kwantiteit
dit
Dat buiten heeft een mooie
naam gekregen nl. Instituut
voor moderne veevoeding „de
Schothorst". Maar nóg mooier
werd zijn reputatie een we-
boerenorgani- reldvermaardheid mede door
de brug mensen als prof. dr. B. Sjolle-
ma en professor Donath, die
er met evenveel geestdrift hun
uuciuc vcicmgiiig auenei onaer-
zoekingsopdrachten inzake dier- ^es^e krachten aan gaven. En
lijk
len.
vitamines
Motorracer
En het is in augustus 1924, dat
hij op aanraden van vrienden
(die daar niet veel moeite mee
gehad zullen hebben) een motor
fiets koopt, waarmee hij na twee
weken deelneemt aan de
races van Argenteuil en erin
slaagt eerste te worden in zijn
klasse, die van de 175 cc voor
amateurs. Hij blijft het twee jaar
Zijn omgeving kent hem als
stuntman niet alleen, maar ook
als iemand, die wat hij ook aan
pakt, tot een goed einde brengt
en als iemand, wie sociale mis
standen ter harte gaan. Het
resultaat van het vertrouwen,
dat men in hem is gaan stellen,
vindt zijn bekroning in een be-
op de lichtere gronden.
Voorgeschiedenis
Aan „de Schothorst" is héél
wat voorafgegaan, dat welhaast
het levenswerk van één man
mag worden genoemd.
Het was voorjaar 1919.
De boeren in Zelhem. een
kleine plaats in de Achterhoek,
zaten zonder veearts. Er was
er wel een geweest, maar die
had elders zijn tenten opgesla
gen. En dus moest men zich be
helpen met een veearts uil de
omtr :'c, wat soms grote moei
lijkheden met zich bracht.
Maar toen de demobilisatie
van het Nederlandse leger een
aanvang kon nemen en het ge
meentebestuur besloten had,
voor een nieuwe veearts de no
dige subsidie uit te trekken,
kwam er ook in dit opzicht op
luchting in de Achterhoekse ge
meenschap.
Witte leghorns, die volgens
de nieuwste inzichten wor
den groot gebracht om, als
het kan, straks geen dag
meer met het leggen over
te slaan.
door mensen als Swart, Maa
Van Koetsveld en anderen.
Met onbetwist nog altijd dr.
J. Grashuis aan de spits!
Shaw antwoordde in 3 bedrijven
Het Britse parlementslid Fenner Brockway Is van plan een
weinig bekend toneelstukje van Bernard Shaw te publiceren.
Het ls een curieus werkje van slechts 1000 woorden en het
laatste van de drie bedrijven bestaat uit een enkele zin.
Brockway vertelt dat hij
aan Shaw, die hij de eerste
keer in 1910 ontmoette, in 1936
een politiek document stuur
de met, het verzoek er com
mentaar op te leveren. Zijn
antwoord kwam in de vorm
van een toneelstuk en het com
mentaar was bijtend.
Brockway had hem een ver
klaring van de onafhankelijke
Labourpartij over Palestina
gestuurd, waarin het stand
punt werd ingenomen dat de
Britten met hun belofte van
Palestina een Joods vaderland
te maken in werkelijkheid
hoopten een mandaat over het
land te verkrijgen en het al*
een imperialistische basis te
gebruiken.
„Shaw antwoordde", zo ver
telt Brockway. „dat hel his
torische deel van onze verkla
ring een en al nonsens was.
Hij zegt in het toneelstukje
dat premier Balfour Palestina
aan dr. Chaim Weizmann, de
leider van de Zionisten, gaf,
in ruil voor een chemische
microbe wat dat ook zijn
moge om te gebruiken 'in
de oorlog tegen de Duitsers."
Het toneelstukje zal doel uit
maken van een boek dat een
50-tal brieven en briefkaarten
zal bevatten die Shaw aan
Brockway heeft geschreven.
Het stuk heeft geen naam.
Brockway heeft er een druk
proef van. want het oorspron
kelijke manuscript is bij een
bomaanval in de tweede we
reldoorlog verloren gegaan.
