SUPERSONISCH
Europees parlement eens
over heffingenstelsel
Hongersnood
in Kongo
minder
We zijn er tegen, maar we
mogen niet te laat komen
Stroming en stuwing in
Fournets soepele directie
Novak ontkent
jodenmoorden
Werkers van kunst en
wetenschap beloond
NIEUW* LEHtSCHE COURANT
MAANDAG 23 JANUARI 1961
De afgevaardigden hebben volmondig
un instemming betuigd met de invoe-
ing van een heffingenstelsel aan de
nderlinge en de buitengrenzen voor
tranen, suiker, vlees, eieren en slacht-
iluimvee, waartoe de EEG-ministerraad
m het kader van het versnellingsbesluit
voor de landbouw in december in be
ginsel had besloten als eerste stap naar
een gemeenschappelijk landbouwbeleid.
Het parlement meent echter dat er ook
een heffingenstelsel voor zuivelproduk-
Het is niet zo moeilijk om het onvermijdelijk komende
supersonische luchtverkeer te trekken in de sfeer van
de science-fiction. Het is aantrekkelijk om plaats te
nemen in de verkeerstoren van een vliegveld anno 1980
of 1990 en dan de razendsnelle computers hun papier
stroken te laten uitbraken en de dienstdoende beambten
korte, onbegrijpelijke bevelen te laten roepen in microfoons. Men kan die
mannen bliksemsnelle beslissingen laten nemen en supersnelle vliegtuigen
laten opstijgen en landen of van de ondergang laten redden, als er iets
is misgegaanMen kan ze (in een boek) tussen schakelborden met vele
kleurige signaallampjes neerzetten en zich zorgen laten maken, omdat een
vertraging van vier minuten op het traject AmsterdamNew York de
luchtvaartmaatschappijen zoveel kost, dat him baantje aan een zijden
draad komt te hangen.
tegen wil en clank?
Het Europese parlement heeft dezer dagen zijn januari-zitting afgesloten
met de aanvaarding van een drietal resoluties, waarin de resultaten van
'iet zware landbouwdebat van deze week zijn neergelegd.
ten moet komen. Volgens het parlement
zal de opbrengst van de heffingen aan
de buitengrenzen, om te beginnen voor
20% moeten worden gestort in een ge
meenschappelijk fonds ter financiering
van de gemeenschappelijke landbouw
politiek. De rest is bestemd voor het
invoerende land. De opbrengst van de
heffingen aan de binnengrenzen zijn in
beginsel volledig voor het invoerende
land, doch deze heffingen zullen gelei
delijk worden opgeheven, naarmate de
gemeenschappelijke markt voor land-
bouwprodukten tot stand zal komen.
Het heffingenstelsel zal voorts priori
teit moeten genieten boven andere maat
regelen voor bescherming van de natio
nale markten, zoals minimum-prUzen ce
contingenten. In de resolutie over de
heffingen wordt voorts gezegd, dat in
afzonderlijke gevallen, waar de heffing
niet tot de nagestreefde EEG-preferen-
ties leidt, voor bepaalde produkten quota
kunnen worden ingesteld.
Nog steeds sterven, in Zuid-Kasai dage
lijks honderd mensen (voornamelijk kin
deren) van honger, maar de verenigde
naties hebben .goede hóóp, dat zij spoedig
iedereen van voldoende voedsel kunnen
Chroesjtsjef: geen
wapens alleen
Chroesjtsjef heeft het Russische volk
ïeer kleding, schoeisel, voedsel, kort
om, bevrediging van alle behoeften be
loofd. Deze zaken zullen volgens de
Russische leider thans naast de staal-
produktie een plaats krijgen.
Maar hij hield het partijbestuur voor.
dat hij de zware industrie niet zou la
ten ineenstorten, terwijl de artikelen
worden geproduceerd waar de Russen
thans reeds maanden op wachten.
„Wij hebben de zware industrie ont
wikkeld", aldus Chroesjtsjef „omdat wij
zonder deze geen vooruitgang kunnen
boeken, maar er zijn volledige maatre
gelen genomen voor de produktie
consumptiegoederen'
Chroesjtsjef waarschuwde in dit
band voor een onevenredige verdeling
van de economie. „De landbouw moet zo
worden georganiseerd, dat zij ieder jaar
voor ons de levering van de noodzake
lijke produ'kten garandeert om de be
hoeften van de bevolking te dekken".
K.L.M. „fantast" Driessen:
(Van een onzer verslaggevers)
HET is moeilijk om nu, anno
1961, een prognose te maken
van het supersonische burgerfucht-
vebkeer, dat alleen nog maar op de
tekenborden bestaat en in de werk
kamers van de luchtvaartecono
men. Het is wel eenvoudig en
d'at gebeurt ook om te zeggen:
het komt er. Maar de lijst van
moeilijkheden, technische en eco
nomische, is lang en gevarieerd. En
hij wijzigt zich zowel met de d'ag
als met de man, d!ie men spreekt
over deze zaken.
De man. met wie wij spraken was
iemand, die niet alleen zichzelf een
fantast noemt, maar daar ook in de
K.L.M. voor doorgaat: E. A. Dries
sen waaraan we dan meteen moe
ten toevoegen, dat hij een der meest
gewaardeerde fantasten in deze
luchtvaartmaatschappij is. Hij ont
wierp reeds voor de oorlog een
delta-vleug el-machine, die zonder
meer goed was, maar niet verwezen
lijkt kon worden, omdat de techniek
nog niet ver genoeg reikte. Hij
maakt thans deel uit van een „Su
personische Werkgroep", die de
K.L.M. heeft ingesteld in verband
met het in april te houden IATA-
symposium over de supersonische
burgerluchtvaart. Van die werk
groep is het hoofd van de vliegtech
nische dienst, gezagvoerder J. J.
Bak, voorzitter. Verder zitten er
in de heren J. Boon van Flight-Ope
rations., M. Baanstra van het Cen
traal Planbureau (van de KLM), G.
Lam van het Projecten Bureau. H.
Westerhuis van het Technisch be
drijf. De heer Driessen is hoofd van
het Wetenschappelijk Bureau.
Met dit IATA-symposlum is het een
merkwaardige zaak. De LATA is de or
ganisatie van de directeuren der lucht
vaartmaatschappen. In IATA-verband
zeggen zij„We moeten over de super
sonische burgerluchtvaart gaan pra
ten". In hun eigen bedrijf zeggen ze:
„Alsjeblieft nu nog niet aan supersoni
sche machines beginnen. We hebben
net de geboorte van de jetrage" ach
ter de rugDat is dan geen tech
nisch, maar vooral een economisch mo
tief. Intussen gaat dat symposium
door. En eraan vooraf ging een vra
genlijst aan elke maatschappij, die in
oktober 1960 ingeleverd moest worden.
Men kon de supersonische burger
luchtvaart niet naast zich neerleggen.
Uit de beantwoording van die vragen
lijst is ook de supersonische werkgroep
voortgekomen. Eerst drie man. nu zes.
Plesman had
luchtschip. Plesman wilde dit weten.
In december 1934 sloot hij zich met
de heren Driessen, Guillonard en
Spit in een hotelletje in Putten op.
,,We komen er niet uit, voor we dit
precies weten". Ze zijn er ook uit
gekomen. Uit dat rapport kwam na
melijk duidelijk naar voren, dat
voor de voortbeweging van alle
voertuigen schip, auto, trein,
luchtschip bij snelheden boven de
200 kilometer de benodigde kracht
onevenredig stijgt met de snelheid.
Alleen het vliegtuig maakt hierop
een uitzondering: het domein van
het vliegtuig ligt tussen de 200 en
1.000 kilometer. En daarboven?
Aangenomen wordt, dat tot Mach 2
dat is tweemaal de snelheid van
het geluid de verhouding kracht
snelheid ongunstiger komt te lig
gen, daarboven weer gunstiger.
Intussen is wel gebleken, dat Plesman
gelijk had met dat viermansrapport
van 1934; Om een passagier over 100
kilometer te vervoeren had de Fokker
F-3 uit '1920 115 kg brandstof nodig, de
DC-2 uit 1935 60 kg, de DC-4 uit 1950
32 kg, de DC-7 in 1955 15 kg, het straal
vliegtuig van 1960 tegen de 1.000
km/uur 5 kg. Daarbij werd de
actieradius groter en groter, het aan
tal te vervoeren passagiers en kilo's
bagage en vracht „payload" éven
eens en ook he^ percentage meegeno
men brandstof t.o.v. het totale gewicht,
waartegenover grotere snelheid en
capaciteit staan.
Uit de cijfers blijkt wel bijzonder
duidelijk, dat de economie met de snel
heid werd opgevoerd. De luchtvaart
maatschappijen hebben in het laatste
jaar, het jaar dat de „jets" in de lucht
kwamen, blije geluiden laten horen
over de economie van de straalmachi-
nes. Is het wonder, dat ze niet zo ge
lukkig zijn met de noodzaak om nu al
weer te gaan denken over machines,
die sneller dan het geluid vliegen? Im
mers, wanneer de geluidsgrens een
maal gepasseerd is, verandert er een
en ander. Hoe dat precies uitpakt, weet
men nog niet nauwkeurig, althans niet
voor het verkeersvliegtuig. En vooral
de economische kant is omgeven door
vraagtekens. Het niet weten vloeit niet
in de eerste plaats voort uit het feit.
„dat het zo hard gaat", maar meer uit
de omstandigheid, dat men een ver
beterd produkt moet gaan leveren. Lees
voor produkt: veilig, economisch, ge
rieflijk vervoer. Anders heeft het geen
zin, naar March 2 of zelfs Mach 3
rond de 3.000 km per uur te gaan.
Niet te laat
mag worden, zijn genoemde machines
zeker nog goed voor twintig tot dertig
De problemen? In de eerste plaats
de keuze van de snelheid. De heer
Driessen zegt: „Het ziet er naar uit,
dat de lift-drift verhouding, die zeer
gunstig is tot net onder Mach 1 de
straalmachines van nu achteruit
gaat boven Mach 1 en pas weer bij
Mach 2 even gunstig wordt. Het is
dus de vraag, of we niet meteen naar
snelheden boven Mach 2 moeten gaan."
Anderen zeggen: het zal in twee trap
pen gaan: eerst Mach 2, dan pas Mach
3. Zo denkt bijvoorbeeld de heer Bak
erover. Daarmee zou een aantal tech
nische problemen in twee fasen kun
nen worden opgelost. Het vliegen bo
ven Mach 1 brengt ai de nodigo con
structieve moeilijkheden mee, maar
men kan volstaan met een aluminium
romp. Boven Mach 2 naar Mach 3
toe komt daar de „hittebarrière"
bij: de warmteontwikkeling zou het
aluminium doen smelten en men moet
een romp van roestvrij staal gaan ma
ken. Ook dat kan tegenwoordig. Maar
vraag niet naar alweer de
kosten.
Op de grens van
de atmosfeer
Andere punten: aan de motoren
zullen speciale eisen gesteld moeten
worden. De romp zou het beste volko
men dicht gemaakt kunnen worden.
Maar zullen de passagiers al zien
ze heel weinig op grote hoogte dit
slikken? Vermoedelijk zal men de con
cessie van vensters moeten doen aan
de passagiers. Het is heel goed moge
lijk, dat het eerste supersone vliegtuig
nog een vrij conventionele vorm zal
hebben. Maar evengoed bestaat de kans
dat de ontwikkeling van de raketten
die van het supersone vliegtuig ach
terhaalt. Het is dan ook niet uitgeslo
ten dat men ten slotte komt tot een
kruising van ballitische reizen en „ge
woon vliegen" een soort zweven
over de grenslaag van de atmosfeer.
Er zijn in de burgerluchtvaart men
sen, die nu al aan snelheden in de
buurt van March 6 of 7 denken. En zij
worden niet voor fantasten uitgekre-
Terwijl men nog niet eens weet,
waar men precies heen wil, dienen zich
andere problemen aan, zoals rond de
verkeersleiding, die tegen de hoge
snelheden opgewassen zal moeten zijn.
Er is de kwestie van het enorme la
waai van deze machines, een veelvoud
van dat der straalmachines van nu. Er
is het punt van het compromis, dat
voor elk toekomstig type supersoon, op
grote hoogte vliegend vliegtuig geldt.
Het compromis, dat gevonden moet
worden tussen de aërodynamische
vliegeigensohappen op „normale" en op
zeer grote hoogten waarbij slechts
een benadering van het ideaal moge
lijk is.
We hebben geen enkel groot su
persoon vliegtuig. De (Amerikaan
se) militaire B-70 is in ontwikkeling
Wanneer men bedenkt, dat het eerste
straalvliegtuig dateert uit 1944, dat
de Britse Comet pas in 1956 in het
verkeer kwam en de DC-8 en Boeing
707 de laatste burgerversie van een
militaire machine nog enkele ja
ren later, dan is duidelijk, dat de
burgerluchtvaart pas na jaren pro
fijt kan trekken van de ervaringen,
die de militairen opdeden, zoals dit
tot dusverre steeds het geval was.
De Boeing 707, die in 1959 in de
luchtkwam als verkeersvliegtuig,
is afgeleid van de militaire B-47
van elf jaar eerder.
Zelf voor geld
zorgen
Wachten op de B-70? Misschien.
Want hier schuilt een groot gevaar, zo
meent de heer Driessen. De burger
luchtvaart zal namelijk zeer moeilijk
de enorme hoeveelheid geld kunnen
opbrengen, die in de ontwikkelings
kosten gaat zitten. Tot nu toe hebben
de militairen een groot deel daarvan
gedragen. Indien in de komende jaren,
door de ontwikkeling van de geleide
projectielen en vooral de lange-af-
standsraketten, geen behoefte meer
zou blijken te bestaan aan supersnelle
grote vliegtuigen, zullen de militairen
deze zeker niet blijven ontwikkelen
alleen terwille van de burgerluchtvaart
En dan zal die burgerluchtvaart op de
een of andere manier toch zelf voor
het geld moeten zorgen. Hoe? Dat weet
men nog niet.
En daarmee is weer een punt toe
gevoegd aan de lange reeks van vraag
stukken, die nog op te lossen zullen
zijn, vóór de eerste supersone ver
keersvliegtuigen in de lucht zijn.
Misschien het belangrijkste, want men
is zó ver, dat met de kennis van nu
en die is morgen alweer toegenomen
Toen wrn de snélheid nog
geen probleem, de wind
richting was belangrijker.
alle problemen op te lossen zijn,
als men maar genoeg voor de proef
nemingen ter beschikking stelt. Dat
geld zal ongetwijfeld ook op het IATA
symposium ter sprake komen in april.
Telt men dit alles op, dan
worden aangenomen, dait van het
supersonische verkeersvliegtuig
niet voor 1970 een commerciële
ontwikkeling verwacht behoeft be
worden. Maar het kan ook 1975
zijn. Zolang zullen we het moeten
„stéllen" met de straalvliegtuigen
van nu, die ons in acht uur van
Amsterdam naar New York bren
gen. En die nu al aanpassings
moeilijkheden voor de bemannin
gen geven, omdat hun dagelijks
levensritme in de war wordt
schopt. En dat is dan het laatste
probleem, dat wij hier noemen van
de lange reeks problemen, die ver
bonden zijn aan dat heel snelle
vliegen. En ook hiervoor heeft men
nog geen oplossing gevonden.
komen
gelijk
„Het is eigenlijk idioot, om nu te
praten over een vliegtuig met een
snelheid van 3000 kilometer, terwijl
het record van dit ogenblik 2.400 kilo
meter is", zegt de heer Driessen. Toch
gebeurt het al was het alleen maar,
omdat de werkelijkheid steeds fan
tastischer is dan de fantasie. Dat is
een ervaring, die men in de luchtvaart
heeft opgedaan. Wie vijfendertig jaar
geleden toen was er dus al lucht
vaart verteld zou hebben, dat we
eens met verkeersvliegtuigen zo tegen
de duizend kilometer zouden vliegen
cn met militaire machines nog ruim
tweemaal zo snel zou voor volslagen
gek versleten zijn. „Er is al zo vaak
beweerd, dat er iets niet kan, terwijl
het later toch bleek te kunnen, zodat je
heel voorzichtig moet zijn", zegt de
heer Driessen voorzichtig.
Diezelfde voorzichtige vooruitstre
vendheid had Plesman. In de jaren
dertig was de strijd, welk lucht
vervoer het zou winnen, vliegtuig of
Het gaat nu toch goed, jullie zijn te
vreden met je .jets" zal de leek zeg
gen. En hij vraagt zich af, of nog snel
ler enige zin heeft In hun hart vragen
de directeuren zich dan ook af maar
ze weten, dat er geen ontkomen aan is.
En als dat dan toch het geval is, wil
len ze de eerste zijn, ieder voor zich.
In 1953 hield de LATA een „jet"-sym-
posium, in 1960 viel de introductie van
het straalvliegtuig en nu weten de
luchtvaartmaatschappijen, dat zij te
laat zijn geweest. Dat wil men voor
komen met het symposium van dit
jaar. Men wi) mot vervallen in de fout
van aarzeling over de richting, die ge
kozen moet worden, waardoor achter
stand ontstaat.
Men kent intussen we" een groot aan
tal technische problemen. Men weet er
ook wel de oplossing voor. Maar
wat gaat het kosten? Kan het super
sonische verkeersvliegtuig ooit een
economische propositie zijn? Met moet
voor de ontwikkelingskosten in miljar
den dollars gaan denken. Die kosten
gaan op elk exemplaar drukken. Ën
dat in een periode, dat de straalvlieg
tuigen van nu. Comet, Boeing 707,
DC-8, Caravelle, nog niet verouderd
zijn. Want terwijl de introductie van
het supersonische straalvliegtuig in de
komende tien tot vijftien jaar verwacht
HOE overbekend Tsjaikow ski's
Vijfde Symfonie ook is, Jem
Fournet, Frans gastdirigent bij het
concert, dat het Concertgebouwor
kest zaterdagavond in K. en W. gaf,
wist oor en hart van de luisteraars
weer te openen voor deze hartékreet.
Fournets zorg voor het detail, speciaal
waar tegenstemmen en tegenmelodieën
anders in een luidruchtige klankmassa
zouden dreigen ten onder te gaan, ging
gepaard aan een soepel doorstromen der
grote melodiebogen. En dit, tezamen mei
climaxen, die met sober gebaar hart
stochtelijk opgestuwd werden, maakten
deze directie hoorbaar en zichtbaar
boeiend. Tot het klinkend resultaat droe
gen in het toegewijd spelend orkest de
strijkers, de houtblazers en de vaardige
paukenist meer bij dan het niet altijd
even gelukkige koper.
Voor de pauze werd de Hongaarse
violiste Elise Cserfalvi zeer nadrukkelijk
gehuldigd voor haar slank en feilloos
spel in Mendelssohns Vioolconcert. Hoe
wel deze klare, rimpelloze Apollinische
sfeer zeer wel bij dit concert past, zal
menigeen toch meer ontroering verwacht
hebben in het Andante, dat zij iets snel
ler en vlakker speelde dan de bezonken
rust van de orkestinleiding deed ver
wachten. Fournet zorgde voor een kleu
rige en sluitende begeleiding, al waren
fluit en viool in het hachelijke, zeer snel
genomen laatste deel niet altijd haar
scherp gelijk.
Het concert werd geopend met Calei-
doscopio, symfonische variaties van Guil-
laume Landré uit 1956 Zoals in een
kaleidoscoop met eenzelfde materiaal
steeds andere vormen en kleurcombi
naties ontstaan, zo heeft Landré een korl
motief en een akkoordenreeks voortdu
rend anders gecombineerd en belicht in
wisselende stemmingen. Dit werk, dat
verleden week, stereofonisch uitgezon
den, in Amsterdam voor het Concertge
bouworkest een première was, verliest
bij herhaalde auditie zeker niet
NijverdaJ-Ten Cate
komt op 10.000
Als de opneming van Spanjaara te
Borne met 1500 man in het concern van
de Koninklijke Textielfabrieken Nijver-
dal-Ten Cate te Almelo slaagt, nadert dit
concern de mijlpaal van tienduizend man,
aldus schrijft het directielid van Nijver-
dal-Ten Cate, dr. W. T. Kroese in het
personeelsorgaan Het Contact. Pas door
samengaan van beide ondernemingen
was het mogelijk het grote plan van
Mooi River Textiles Ltd. in Natal tot
stand te brengen. Te verwachten was. dat
Zuid-Afrika de grenzen verder voor tex
tiel zou sluiten en Nijverdal en Span
jaard zpuden werk moeten vinden voor
de weefgetouwen, die voor Zuid-Afrika
werkten. Dit konden zij het best geza
menlijk doen. Tevens staan zij samen
sterker in de Euromarkt.
kracht. Het constructionele van Landré's
compositiekunde mengt zich hier op vaak
geslaagde wijze met het emotionele. Het
publiek keurde het werk slechts een
kort beleefdheidsapplaus waard, waar
voor de componist vanuit een balkonloge
Dr. W. J. Schmidt
Intussen nemen de politieke moeilijk
heden in Kongo nog toe. De Marokkaan-
V.N.. troepen hebben de stad Loeana
bij Elisabethstad moeten verlaten omdat
zij niet bij machte waren een einde te
maken aan de gevechten tussen Katan-
gèse gendarmes en Baloeba's. Het V.N
opperbevel in Katanga kon echter ook
oi-cces melden. Het heeft de Baloeba's
laten beloven, dat zij geen treinen meer
aanvallen die rijden onder begeleiding
an de V-N.
Z-uid-Slavië heeft in een brief aan
Ha-mmarskjold om bescherming gevraagd
Loemoemba, die terecht moet staan
op beschuldiging van het aanzettentot
moord.
In Kairo heeft de Afrikaans-Aziatische
solidariteiitsraad aan de V-AJt., Guinea,
Indonesië en Marokko die geen troe-
meer onder het opperbevel van de
V.N. wil laten dienen verzocht hun
troepen in Kongo naar Stanleystad te
zenden, waar zij de Loemoemba-gezinde
beweging kunnen steunen.
In de Oostprovincie waarvan Stanley
stad de hoofdstad is, schijnt een nieuwe
golf van anti-blanke terreur te zijn los
gebroken.
Radio Stanleystad heeft bekend ge
maakt dat Gilbert Pongo, de veiligheids
chef uit Leopoldstad, die de mislukte in
vasie in Kivoe op 1 januari heeft geleid,
in de gevangenis is geëxecuteerd.
Tegelijkertijd heeft Radio-Katanga be
kendgemaakt, dat Maurice Mpolo,
medegevangene van Loemoemba, die met
hem naar Katanga werd gebracht, over-
VERDWENEN OFFICIER
BLIJKT VERONGELUKT
In een ravijn bij Blairgowrie (Schot
land) is het lijk gevonden van de
Engelse marineluitenant Henry Drum
mond, die sinds i januari werd vermist.
Omdat Drummond was gestationeerd op
itreavie Castle, een der hoofdkwartie
ren van de vijf N.A.V.O.-vloten en toe
gang had tot bepaalde militaire gehei
men, werd zijn verdwijning in verband
gebracht met spionage.
Uit de positie van het wrak vai
auto waarin het lijk van Drummond
werd gevonden, meent men echter te
kunnen opmaken dat. hij is verongelukt
en op slag dood moet zijn geweest.
BREUK IN ISRAËLISCH
KABINET HERSTELD
De breuk in heit Israëlische coalitie
kabinet is gisteren hersteld. Het kabinet
besloot een verontschuldiging van pre
mier Ben-Goerion te aanvaarden en de
kwestie-Lavon als afgedaan te beschou-
De controverse was voortgevloeid uit
Ben-Goerions kritiek op het feit, dat de
regering haar goedkeuring had gehecht
de bevindingen van een ministeriële
missie. Deze commissie achtte de
voormalige minister van defensie Pin has
Lavon niet verantwoordelijk voor het
mislukken van een veiligheidsoperatie
in 1954.
De voormalige SS-kapitein Franz Nó
vak, die in de oorlog een medewerker
van Adolf Eichmann is geweest, is van
daag aan de Oostenrijkse justitie ovew
gegeven.
In de desbetreffende bekendmaking
van de politie werd medegedeeld, dó
de Oostenrijkse justitiële autoriteiter
het gehele onderzoek naar de handej
lingen van Novak zullen verrichten.
De woordvoerder van het ministerie'
van justitie kon niet zeggen of Novaï
in Oostenrijk zal worden berecht, zal
worden uitgeleverd aan West-Duitslanj
of naar Israël zal worden gezonden on
te worden gevonnist.
De politie verklaarde dat Noval
heeft toegegeven in Praag en Wenen
het „Centrale bureau voor joodse
gratie gewerkt te hebben in 193£
1939. Daarna werkte Novak in het Bei
lijnse hoofdkwartier van Eichmann, h<
„Reichssicherheitshauptamt" lot 1945.
Maar Novak beweerde slechts belas
te zijn geweest met technische detail
(de voorziening van transportmiddelei
Ook zei hij aan het eind van
log slechts kort in gevangenschap ge
weest te zijn. Na aan identificatie tl
zijn ontkomen, werd hij vrijgelaten.
Novak heeft tot 1950 in het Oosters
rijkse district Braunau gewoond, waai'
ook Hitier vandaan kwam. Novak werk
te daar als landarbeider onder de aan
genomen naam Herbert Dolak.
In 1950 verhuisde hij naar Wenen
noemde zich daar Ewald Tragbauer. Ii
1957 ging hij naar de voorstad Lang-En
zersdorf onder zijn eigen naam, omda
hij gemerkt had niet voor te komen
de officiële archieven als oorlogsmisda
Radio Moskou bevestigt
Vriendin Pasternak
veroordeeld
Radio-Moskou heeft bevestigd dat Boris
Pasternaks vriendin, mevrouw 01ga|
Ivinskaya, is veroordeeld. Zij werd schul-j
dig bevonden en bekende dit ook j
aan het onderhouden van misdadige cod.
tacten met buitenlanders, aldus radio
Moskou. Haar dochter Irinia is als mede
plichtige eveneens veroordeeld.
De vonnissen werden door radio|
Moskou niet genoemd, maar het Brits]
communistische blad Daily Worker wis]
te melden dat mevrouw Ivinskaya to
acht jaar en haar dochter Irina tot drii
jaar is veroordeeld.
Mevrouw Ivinskaya zou langs illegal
weg meer dan 800.000 roebel aan royaltie
vóór Pasternaks Dr. Zjivago in Ruslani
hebben binnengesmokkeld.
De Britse afdeling van de PEN heef:
zich naar aanleiding van de veroordelin
gen inmiddels in verbinding gesteld
het Russische schrijversgenootschap.
Verdachte overva]
op verpleegster
gearresteerd
Zondagochtend hebben rechercheui I
van het bureau Overtoom der Amstei'
damse politie de 25-jarige fabrieksarbe
der W. A. gearresteerd, die ervan vel
dacht wordt vrijdagavond de verpleegstei
Nellie Dekkers in haar kamer in een
woning aan de Stadionstraat te hebben
neergeslagen. Hoewel de man zondaf
hardnekkig ontkende zich hieraan tc
hebben schuldig gemaakt, meende dc
politie niettemin over voldoende aanwijl
zingen te beschikken hem als verdach
van deze overval vast te houden. Een
dezer aanwijzingen is de confrontatie van
A. met het slachtoffer, die tot resultaa'.
had dat de 26-jarige verpleegster zonder'
aarzelen in de fabrieksarbeider de man
herkende die haar zitkamer op de vierde
verdieping was binnengeslopen, toen zij
even thee was gaan halen op een andere!
verdieping en die haar met een hard!
voorwerp op het hoofd en de armen had
geslagen, toen hij zich betrapt zag.
Reeds zaterdagmiddag kwam de recherj
che de fabrieksarbeider op het spoon
mede door een foto uit het politie-archiefj
waarin de man geboekt staat als „no
toire insluiper". De politiemannen gingen1
behoedzaam de wegen van A.
zondagochtend lichtte men hem 1
bed. In de kamer vond men
bloedvlekken^ besmeurde kledingstukken,
die A. vrijdagavond moet hebben ge
dragen.
De afgelopen nacht is in de Waal-i
haven de 52-jarige verver W J. Sirre!
uit Rotterdam verdronken. De man wil-1
de om half twee met een Duitse matroos!
aan boord van het Rijnschip Adam Elisej
gaan, viel echter van de loopplank en
kwam tussen twee schepen terecht. Na
dat het lichaam was opgehaald, werdi
tevergeefs kunstmatige ademhaling toe-|
Visser-Neerlandiaprijzen
Eén vrouw en twaalf mannen hebben
zaterdagmiddag in de Rolzaal uit han
den van de heer F. Koote, voorzitter van
het Algemeen Nederlands Verbond, de
Visser-Neerlandiapr(js ontvangen, die
hun door het Verbond is toegekend.
Het voornaamste facet van deze toe
kenning, aldus de heer Koote, is de aan
moediging en de steun, die namens
de erflater van de prijs, wijlen mr. H.
L. A. Visser, wordt gegeven aan kunst
zinnig, wetenschappelijk en sociaal werk.
Aan de Amsterdamse hoogleraar prof
dr. D. Durrer, die als een van de eer
sten ter wereld onderzoekingen deed
de activering van de hartspier,
werd een prijs voor wetenschap toege
kend, om zijn financieel veeleisende on
derzoekingen voort te zetten. Dit onder
zoek is zonder meer een noodzaak, zei
prof. Durrer als men weet dat in onze
geciviliseerde wereld 15 pet van de
doodsoorzaken gevonden wordt in aan
doeningen van het hart en vaatziekten
J. Th. Schreuder uit Hilversum
werd onderscheiden voor zijn geriatri
sche onderzoekingen in de afdeling ge
riatrie en revalidatie van het Hilver-
imse ziekenhuis „Zonnestraal".
De prijzen voor sociaal-medische in
stituten gingen naar de dr. Wouter
Lourens Slot-Stichting „De Dreef" in
Heerde (een medisch-therapeutisch In
stituut waar 80 jongens worden behan
deld), en naar het psychologisch-peda-
gogisch instituut „Amsterdam" als steun
verlening in het werk voor kinderen
met leer- en gedragsmoeilijkheden.
Mr. Visser, zelf een groot toneel- en
muziekliefhebber, bestemde een deeJ
van zijn nalstenschap als stimulans voor
scheppers van hoogstaand kunstwerk in
Nederland en Vlaanderen. De toneel
prijzen werden toegekend aan Harry
iVIulisch voor zijn „Tanchelijn" en Lo
van Heilsbergen voor zijn toneelstuk
„Het tuinfeestdat vorig jaar door „Een-
semble" werd opgevoerd.
In de muziekprijzen vielen mejuffrouw 1
Saar Bessem uit Rotterdam voor haar j
werk in kinderoperettes (o.a. „De Nieu- j
we Kleren van de Keizer"), Marius Flot- j
nuis voor zijn „Capriccio", voor orkesl
Rudolf Escher voor zijn liederencyclus
met orkestbegeleiding „Nostalgies", Guil.
laume Landré voor zijn „Symfonische
Permutaties", Jan Mul voor zijn „Missa
Canonica", Herman Strategier voor zijn
„Arnhemse Psalm" en Alexander Voor
molen uit Den Haag, die in 1957 ook
werd onderscheiden voor zijn orkest
werk „Eline" (naar Eline Vere van Cou
perus), voor zijn „Three Songs on
British Verse" voor basbariton met pia
nobegeleiding.
Om de onderscheiding van Vlaamse
kunstenaars te bevorderen, zullen in het
komend pr(jsjaar ook enkele Vlamingen
in de jury's worden benoemd.
