^otoV^
Lange
avonden
projektie
feesten
ZONDAGSBLAD
Londense kunstveilingen
zijn miljardenzaken
Oefenen voor de race
Australische bioscopen
werden kunstijsbanen
Die bidt die ontvangt
Een handvol pasverschenen boeken
Bokken als leiders
I.®
ZATERDAG 21 JANUARI 1961
reld hebben twcr HET LEVEN
grote Londonsc
vellingen een bij
na magi ehe klank; Christie'
en Sotheby's. Die twee hebben,
sedert hui oprirh ng in d:- 18de
eeuw so eel er», mg opgedaan
en ze zijn zo beroemd geworden,
dat iedere vei koning van kunstuitingen en -voorwerpen de hande
laars uit alle werelddelen naar Londen doet komen. De kunstvei
lingen van Londen lijn miljoenenzaken, of als men wil, zelfs
miljardenzaken. Via Christie's of Sotheby's zijn immers al vele
honderden belangrijke kunstwerken van de ene eigenaar op de
andere overgegaan.
Iffi* bondig
De tijden zijn wel veranderd
sedert James Christie in 1766
zijn veilingzaal opende en in
bloemrijke taal een bod vroeg
op een schilderij of kunstvoor
werp. Die oratorische gaven
behoeft de veilingmeester van
thans niet meer te bezitten.
Want aan het aanprijzen worden
geen woorden verspild, omdat
iedere bezoeker heus wel weet,
waarvoor hij naar de veiling is
f'ekomen. In een nuchtere, zake-
ijke sfeer, maar daarom zeker
niet zonder spanning worden de
nummers afgewerkt
Een Rubens, een Renolr, een
Gainsborough, een antiek collier,
een zeldzame porceleinen vaas,
of een oud middeleeuws hand
schrift, alles wordt bij hamerslag
verkocht aan de meest-biedende.
In de dagen van James Chris
tie werden de veilingzalen heel
vaak de plaats van samenkomst
voor de intellectuelen en de kunst
minnaars, die toen nog niet in
musea de meesterwerken konden
Saan bewonderen, maar die tij-
ens de verkoping in staat waren
alles ,,van dichtbij te bekijken".
Maar van het begin af lieten
ook vorsten hun aankopen doen
bij Christie's en ook wel hun ver
kopen. In 1947 werd daar het
kunstbezit van de Hertog van
Kent verkocht. Christie's heeft een
wereldfaam als tussenpersoon voor
de verkoop van kostbare edelste-
Sotheby's is het oudste verkoop
huis ter wereld. Het werd reeds
in 1744 gevestigd en het begon
allemaal met de handel in biblio
fiele boekwerken. Maar dat is te
genwoordig bijzaak geworden.
Hoofdzaak is de kunst in al haar
uitingen. Schilderijen bijvoorbeeld.
In het seizoen 1958-59 werden bij
Sotheby's do schilderijen uit de
Jacob Goldschmidt-verz-ameling
verkocht, zeven impressionistische
werken, die in twintig minuten
tijds nieuwe eigenaars kregen.
Toen was een bedrag van onge
veer acht miljoen gulden in an
dere handen overgegaan. Daarbij
In het pittoreske dorpje Olney in hei Engelse graafschap Buckingham
shire liggen de huisvrouwen al weer volop in training voor de jaarlijkse
fMnnekoekenruce, die daar op 14 februari a.x. tal worden gehouden.
Dat tij so bijsonder hun best doen is geen wonder, want de winnares
van de race krijgt een toen tan de koster
Concurrentie van tv
Het Is nog maar vijf jaar geleden, dat het bioscoopbe
zoek in Australië het meest populaire amusement was, al
dus onze correspondent Leo 't Hart. Daarna heeft de tele
visie haar intrede gedaan in de grote steden van dit con
tinent en, zoals ook elders, konden de bioscopen de concur
rentie met het nieuwe medium niet volhouden.
Bioscopen werdén gesloten
in een land, dat een top van
200 miljoen bioscoopbezoe
kers per jaar had gekend,
wat neerkwam op tuiintig
bioscoopjes per jaar voor
iedere Australiër, hetzij man,
vrouw of kind. Dat van het
kind was trouwens werkelijk
heid, want het was en is
werkelijk geen zeldzaamheid,
dat jonge echtparen kleuters
en babies meenamen.
De bioscoop-directeuren
hebben nu een tijdelijke op
lossing gevonden. En vele
theaters zijn inderhaast om
gebouwd tot overdekte kunst
ijsbaan. De nieuwe attractie
gaat er zelfs in de zomer
maanden goed in, vooral bij
de jeugd, die tot dusver iv
dit land, waar het nooit vol
doende vriest voor openlucht-
ijs, een prachtige mogelijk
heid zag om op de gladde
ijzers te zwieren.
De jeugd verdringt zich nu
voor de bioscopen, maar niet
meer om een film te gaan
zien. Het is een vreemd ge
zicht om op een warme zo
merdag de jongelui met
schaatsen in de hand over
straat te zien wandelen, op
weg naar de „ice-rihk".
Toch vrezen de exploitan
ten, dat dit geen „blijver
tje" zal zijn en daarom wor
den de veranderingen zo so
ber mogelijk gehouden. Als
het nieuwtje van de televisie
af is, hopen de eigenaren hun
theaters toch weer het oor
spronkelijke doel te hergeven.
De Blautve Wimpel vijftien jaar
Tegen de drie miljoen gulden
bracht het iverlc van Rubens „De
aanbidding der wijzen" op bij
Sotheby's
was dan Cézanne's „Garcon au
Gilet Rouge", dat 2.300.000 op
bracht.
In hetzelfde seizoen werd ook
de Westminster-collectie geveild.
Die bracht eveneens bijna 8 mil
joen gulden op. Het prachtige
schilderij van Rubens ,,De aan
bidding der wijzen uit het Oosten"
bracht het hoogste bedrag op, dat
ooit op een veiling voor een werk
werd betaald, n.l. tegen de drie
miljoen gulden.
Het diner-servies van Berkeley
Castle werd in twee minuten en
twintig seconden verkocht voor
meer dan twee miljoen gulden
en dat was tien keer zo veel als
het voorgaande record van een
verkoop van tafelzilver.
Voor dit fungeren als tussenper
sonen ontvangen de veilingen van
Londen een commissie van tien
percent....
Wie echter zou denken, dat zo
wel bij Christie's als bij Sothe
by's de prijzen door de zeer rijke
opdrachtgevers omhoog worden
gejaagd, vergist zich. Die miljo
nairs-liefhebbers concentreren zich
doorgaans op de meest-in-het-oog-
springende stukken uit de catalo
gus. En zo kan het gebeuren, dat
een prachtig stuk porcelejn of een
waardevol schilderij, dat niet zo
in de belangstelling staat, zo rond
de tweehonderd gulden opbrehgt.
Precies op de achttiende ver
jaardag van Hare Koninklijke
Hoogheid Prinses Margriet be
stond De Blauwe Wimpel (maand
blad voor scheepvaart en
scheepsbouw) vijftien jaar en ter
gelegenheid daarvan heeft de re
dactie een extra dik nummer
(105 pagina's tekst en vele ad
vertentiepagina's) het licht doen
zien, dat geheel gewijd is aan
,,het schip van morgen", een on
derwerp, dat deskundigen zeer
uitvoerig in rijk geïllustreerde
artikelen hebben behandeld.
Het thema, schrijft de redac
teur Anthony van Kampen in het
voorwoord, heeft een veelheid
van facetten. Om er enkele met
name te noemen; de bouw van
het schip-der-toekomst, de verze
kering er van, de civiele dienst,
de economische kant van de zaak,
de navigatie, de vorm, het onder
water-vrachtschip der toekomst,
de draagvleugelboot en andere re
volutionaire typen de voortstu
wing en de vormgeving. En ten
slotte de stand van zaken met
's werelds eerste, door kernener
gie voortbewogen Bchip, de „Sa
vannah".
Frappant ls in dit verband het
verhaal over het schilderij dat
eerst op een licfdadigheldsbazar
te koop werd aangeboden. De or
ganisatoren bleven er mee zitten,
omdat de bezoekers er de ge
vraagde prijs van ongeveer 20
gulden niet voor over hadden. Het
schilderij kwam terecht bij So
theby's. Het bleek een echte Ru
bens te zijn en het werk bracht
320.000.- op. Een mooie opbrengst
PUZZEL VAN DE WEEK
.erras, 15. Em, 17. Ria, 18.
Dee, 20. iel, 21. ah, 22. mal,
24. Beers. 26. oma, 27. Iran, 28.
nonsens, 30. aria, 31. eik. 32.
set, 33. uil, 35. eer, 36. steek.
38. Timor, 40. lente, 42. rabat.
44. Ronse, 47. oord, 48. mok, 49.
idee, 50. liter, 52. desem, 54.
idool, 56. tikar, 58. Llnne, 60.
Ada, 62. tak, 64. nog, 65. Est,
67. lies, 68, malloot. 71. nota,
72. ter, 74. ribes, 76.
Ja. nu wordt het echt tijd,
dat u die dia's die van de zo
mer zijn gemaakt, gaat inra-
men. U kunt dat op twee ma
nieren doen, n.l. met dek-
glaasjes en plakband en met
de speciale klapraampjes,
waarin u het dia op een han
dige manier bevestigt. Wat
het beste is, daarover zijn de
vaklui hét tot op de huidige
dag niet eens, maar maakt u
zich daarover geen al te zwa
re zorg. De hoofdzaak is, dat
u uw dia'tjês netjes en zonder
stof in een raampje hebt zit
ten. Zonder stof, want stof
Iaat zich op het scherm zien
als hinderlijk zwarte stippen
en dat is uw bedoeling niet-
Gebruik daartoe een zacht
penseeltje, waarmee elk dia
voorzichtig wordt afgestoft, vóór
al te goed, de films komen pro- "T?
jektieklaar van de fabriek te- nangen of opgesteld, zodat er
rug, keurig op een spoeltje; U geen pijnlijke halzen kunnen ont-
het tussen dé"' glaasjes wordt
klemd. Heel handig werkt een
z.g. blaaskwastje, dat tegelijk
blaast en stof opneemt. Bewaar
de dia's in een goed sluitende
doos, gevrijwaard tegen stof- én
daglicht en tegenvocht.
Vocht is de grote vijand van uw
dia, het dóet de gelatinelaag
schimmelen! Plaats uw dia's zo
in de doos. dat ze zonder meer
geprojecteerd kunnen worden,
wat dus wil zeggen, dat het
beeld omgekeerd in de doos
gaat en rechtop op het scherm
komt. Zét dé serie meteen op
de goede volgorde achter elkaar.
Het ls immers belangrijk uw
plaatjes zo te vertonen, dat ook
uw kennissen een goed beeld
van het verloop van uw vacan-
tie krijgen.
Film
kunt het zö afdraaien
daarom is de film beslist nog
niet projektleklaar.
De aan- en afloopstukkèn, .de
onder- en Overbelichte stukken
zitten er nog aan. De schaar
gaat er in, wees beslist een beet
je cru met dat nuttige instru
ment enuw film wint aan
kwaliteit. Met een plakpersje
en een flesje filmklt 'is dal
.monteren" een prettig werkje
voor de lange avonden. Wilt u
uw vakantie-filmpje echt goed
maken, plak dan een titel aan
het begin. U kunt zo'n titel zelf
maken, door op korte afstand
een tekst te filmen, maar de fo-
lohandelaar verkoopt pasklare
titels met tientallen verschillen
de teksten. Bent U naar Oosten
rijk geweest, koop dan zo'n ti
teltje „Onze vacantle in Oosten
rijk"; uw film heeft meteen ca
chet!
Projekteren
Voor u kennissen of vrienden
op bezoek krijgt om van uw
dia's of films te genieten, zorgt
maar staan, Projekteer niet op het
behang of op een laken, maar
liefst op een plastic scherm,
dan komen de beelden goed tot
hun recht. Leg snoeren bij voor
keur onder vloerkleden door of
zo, dat niemand er over strui
kelen kan. Plaats de projektor
op een tafelniet op een wie
belige stapel boeken, het kan
u een projektor of minstens een
projektielamp kosten. Overi
gens is een voortdurend zwab
berend projektiebeeld erg ver
moeiend! Praat niet aan één
stuk tijdens de vertoning, draal
liever passende platen op de
plck-up of geef vla een bandre
corder geschikte toelichting.
Ik ben ontvanger en Uw hand gaf mij
een zuiver beeld om duid'lijk te weergeven,
het juichend nieuws dat Gij ons hebt vergeven....
En ik ontving, felstralend, storingvrij.
Maar langzaam aan ging Gij aan mij voorbij.
Het beeld werd waas, verhelderde nog even.
Sinds gisteren is alles stil gebleven,
Gij geeft niets door, ik weet het ligt aan mij:
Want op hét dak, vergeten, neergeslagen
ligt afgerukt door storm en regenvlagen
de mast, het kruis: 't Contact met Uw bericht
Maar 't luik verschuift, de goot gaat voeten dragen,
een rug komt recht, de hemel zingt van slagen....
Terwijl ik 't kruis weer op de Zender richt.
D. VAN BOXEL JR.
KRUISWOORDRAADSEL
Horizontaal: 1. oogzleKte, 5. eiland in de Golf van Napels, 9.
gebak, 13. spoorrichel, 15. vlaktemaat, 16. aangelegde weg, 17. in
houdsmaat (afk), 19. taaie aardsoort, 21. zonderling, 22. muziek
noot, 23. lichaamsdeel, 25. Indische vogel ter grootte van een lijs
teer, 28. deel van het gelaat, 29. zonder energie, 31. nieuw (Gr.),
32. Vaartuig, 33. kleine bunzing, 34. gem. in Gelderl., 36. plank
in een kast (Z.N.), 38. lichaamsdeel, 40. snede. 42. bekend dorp
ln België in de provincie Namen, 43. gem. in Zeeland, 45. voor
voegsel, 47. interval van negen tonen, 49. dapper strijder, 50. en
omstreken (afk), 51. wal, 52. schedêlboor, 53. bijrivier van de Oker,
54. bijwoord, 55. Zeeuwse hoeve, 57. plattegrond, 59. oude inhouds
maat (afk), 60. bijwoord, 61. voorwerp om te snijden, 63. stad in
Algerië, 65. voorgeschreven kerkgebruik, 66. moeder van Samuel,
68. welgevormd, 70. meisjesnaam, 71. achting, 72. meisjesnaam,
74. jongensnaam. 76. meisjesnaam, 77. pseudoniem van Kneppel-
hout, 80. bekend gebouw in Amsterdam, 81. gewicht (afk), 82. oude
naam van Ierland, 83. bloeiwijze, 85. muzieknoot, 86. metselspecie,
87. opschik, 89. koffiedik, 91. stijf, 92. adellijke titel, 93. stad in
Frankrijk.
Verticaal: 1. potvis, 2. slede, 3. vis, 4. landbouwwerktuig, 6. wa
ter in N. Brab., 7. soort groente, 8. muzieknoot, 9. rivier in Span
je en Portugal, 10. rivier in Zwitserland, 11. meisjesnaam, 12. wij
ze, 14. stad in Mexico, 16. kan men op zitten, 18. metaalsoort, 20.
vogel, 21. knol, 22. meisjesnaam, 24. lichte bedwelming, 26. bij
schrijfmachine,
48. zot, 48. eer,~49. beet, 50. boom, 56. gesloten. 58. vaartuig, 60.
meisjesnaam. 61. vreemde munt, 62. vogel v. d. orde der steltlo
pers, 64. akelig, 65. cirkelvormig voorwerp, 66. jongensnaam, 67.
gewoonterecht (Ind.), 69. tweetal, 70. rijkaard, 71. landschap in de
Peloponnesus. 73. karakter, 75. onbep. voornaamw., 77. metalen
haak, 78. zuilengang in Oud-Athene, 79. werk van Ibsen, 82. tijd
rekening, 84. iemand die treitert, 86. trustee (afk), 87. academi
sche titel (afk), 88. welaan, 90. de oudste (afk).
nor, 4. Eris. 5. sla, 6. Emden,
7. stère, 8. Sri, 9. eren, 10. val,
11. Rs, 12. schaar, 16. marine,
19. eest, 21. Amiens, 23. lak,
24. boter. 25. snuit, 26. ore, 28.
nee, 29. sim, 32. sterrit, 34. Lor
ding, 36. stoet, 37. kamer, 38.
takel, 39. roede, 40. lol, 41. not,
43. bos, 45. neo, 46. eel, 51. in
dien, 52. Dakar, 53. Minos, 55.
oester. 57. kam, 59. not, 60. al
taar, 61. aar, 63. Elba, 65. Eos,
66. Tanger. 69. Llsse. 70. Oer-
le, 73. mede, 75. arme, 78. eng,
79. del, 81. Ems, 82. pet. 84. Ag,
86. N.T.
INZENDINGEN
Inzendingen worden vóór don
derdag a.s. op ons bureau ver
wacht. Oplossingen mogen uit
sluitend op een briefkaart
den geschreven. In de lir
bovenhoek vermelden„Puzzel
oplossing" Er zijn drie prijzen
een van 5.— en twee van 2.50.
De leesbaarheid van land
bouwbladen, een onderzoek
naar en een toepassing van
leesbaiirheldsformules, door Ir.
W. H. Douma. Uitgave van de
afdeling sociologie en socio
grafie van de Landbouwhoge
school te Wagenlngen, bulletin
no. 17.
Aan systematisch onderzoek
van de leesbaarheid van bepaal
de lectuur is tot nog toe in Ne
derland wéihig gedaan. Minder
belangrijk is dit onderzoek ook
voor lectuur, waarbij de lezer
zich wel aanpast bij de wijze
van schrijvèn van de auteur
(wetenschappelijk of literair
werk). Anders wordt het echter,
indièn de lezer aangemoedigd
moet worden en geprikkeld tot
lezen. Het is de leesbaarheid van
het geschrevene, dat dan een
grote rol gaat spelen. Voor het
systematisch onderzoeken van de
leesbaarheid zijn in Amerika
reeds systemen ontworpen en
toegepast, zoals de methode
Flesch en de methode Taylor.
Ir Douma heeft aan de hand van
deze methoden een onderzoek in-
fiesteld naar de-leesbaarheid van
andbouwbladen. Hiervoor koos
hij de volgende bladen uit: De
Boerderij, De Plattelandspost,
De Vrije Boer, De Nieuwe Veld
bode, Ons Platteland (C.B.T.B.),
Vlugschrift voor de Landbouw en
Landbouwvoorlichting.
Het resultaat is een korte in
teressante studie geworden, die
weliswaar nog het karakter van
een experiment draagt, maai
die ongetwijfeld de belangstel
ling zal wekken van ieder, die
met de verzorging van land
bouwbladen is belast. Voorts
verdient het resultaat niet min
der de aandacht van allen, die
met het schrijven van voorlich-
Liefde in een koud klimaat,
door Nancy Mitford. Uitgave
H. P. Leopolds Ültgeversmlj.
N.V., Den Haag.
In Johannesburg in Zuid-Afrika, worden veel geiten en bok
ken geslacht. Deze komen bij wagonladingen tegelijk aan en
moeten dan eerst naar de bokken op het terrein van het
slachthuis worden gebracht. De ervaring heeft geleerd, dat
dit op de gemakkelijkste manier gaat wanneer zij bij het
drijven worden geleid door een „voorbok". Een stuk of veer
tig van deze bokken worden in een zogenaamde „kraal"
(een omheind stuk weiland) gehouden.
's Morgens om een uur of
zeven wordt in elke veewagen,
een dergelijke bok gezet, opdat
de schapen of geiten in die wa
gen een beetje aan hem kunnen
wennen. Na een poosje wordt de
deur geopend en de bok bij zijn,
naam geroepen. Hij komt dan
te voorschijn met de hele in
houd van de wagon achter zich
aan. De dieren zijn er ;op ge
traind er voor te zorgen, =dat zij
ook inderdaad alle dieren, met
zich. meekrijgen naar de betref
fende hokken. Daar blijven de
dieren met hun „leider" totdat
zij door deze laatste naar de
slachtplaats worden geleid. Een-
maal daar aangekomen keert
de bok zich om en gaat terug,
zonder zijn tijdelijke kudde ver
der een blik te verwaardigen
om een beloning in de vorm
van een lekker hapje Ln ont-
vangst te namen.
Jonge bokken hebben het
kunstje binnen een week onder
de knie.
vens" doet zij af met een enkel
woord, een paar regels, terwijl
zij op de ogenschijnlijk minder
belangrijke dingen het volle
licht laat vallen. En dat doet zij
dan op een eigen, lichtvoetige
manier, die toch wél degelijk
inhoud heeft. Juist dit geeft het
boek zo'n sprankelend karakter.
Eén ding echter: de schrijfster
moet zich hoeden voor een al
te sterk doorgevoerde (schijn
bare) nonchalance. Anders raakt
de lezer de draad van het ver
haal kwijt en wordt dit humo
ristische proza van Nancy Mit
ford vermoeiend. Dit boek ver
scheen in de Leeuwenserie en
werd vertaald door J. van Rees.
Aarde en wereld ln ruimte
en tijd, door prof. mr. dr. G.
van den Bergh. Uitgave N.V.
Em. Querido's Ültgeversmlj.,
Amsterdam.
Dat dit boek gerekend kan
worden tot de meest gelezen
boeken over sterrenkunde be
hoeft geen betoog. De achtste
druk, die thans het licht heeft
gezien is daarvan wel het be
wijs. Prof. Van den Bergh hèeft
een vlótte manier van schrij
ven en een zeer moeilijk, maar
belangwekkend onderwerp, heeft
hij toegankelijk gemaakt voor
bijna iedereen. In dit deel zijn
enkele hoofdstukken uitgebreid
en het drie bladzijden tellende na
schrift over de ruimtevaart ver
vangen door een nieuw toege
voegd hoofdstuk over dat onder
werp van zestien bladzijden.
Nieuwe opgaven
Met de nu volgende vraagstukken demon
streert de schijvcngoochelaar v. d. Boogaard
opnieuw zijn technische vaardigheid.
No. 610 brengt na enkele goed gecon
strueerde slagwendingen een verrassende
finesse en no. 611 geeft in een gave stand
een goede bewerking van een idee van P.
v. DUk.
No. 610 J. v. d. Boogaard, Rotterdam
No. 611 idem
m
mé
1
w
m
M
B
mm
flffii
IS#
w
wh
8
0
m
m
m
ip
m
^3 ^3 tük
Beide vraagstukken gelden voor de lad'
derwedstrijd. Oplossingen inzenden binnen
3 weken na plaatsing der problemep.
Oplossing Kerstprijsvraag
1. (Joh. v. d. Boogaard).
Zwart: 8. 9, 11. 13, 15 t/m 19, 23, 24, 26, 31.
Wit: 20. 22. 27, 29, 32/34, 36, 38, 39, 44, 48.
Opl.: 33—28, 48x37, 39—33, 34—29, 44—39,
33—29, 28x37, 32x23 (11—17), 37—32 (26—31),
23—18 (13x22), 27x18 (17—22), 18x27. 32x27,
36x27.
2. (Arie v, d. Stoep).
Zwart: 2, 6, 7, 9. 13. 15, 25, 29, 34.
Wit: 11, 16, 17, 24, 30, 33, 39, 42, 43.
Opl.: 43—38, 17-12 (6x8a), 16—11, 11—6,
6—1, 1x27 en wint; a) (29x47), 12x1 (25x34),
1x40, 40—49, 49x25.
3. (M. v. DUk).
Zwart: 1, 6, 8, 13, 17, 25 t/m 28, 32, 45.
Wit: 16. 19, 23, 34, 35, 39, 40, 42, 48 t/m 50.
4. (ir. J. Viergever).
Zwart: 5. 7, 9. 14, 17 t/m 19, 21 t/m 24,
28, 29, 35, 36.
Wit: 15. 25. 26, 30, 32. 33, 37 t/m 45, 48, 49.
Opl.: 25—20, 39x30, 43—39, 32—27, 48x28,
26—21, 21x3, 15—10, 3x1 en wint.
Een fraaie serie problemen, die bij de
oplossers wel in de smaak is gevallen. En
terecht, want leder probleem voldoet aan
de hoogste technische eisen en is een com
binatie van sierlijkheid en moeilijkheid.
Na loting onder de goede oplossers bleken
de heren J. v. d. Doe te Rotterdam en W.
B, de Knijff te Alphen a.d. Rijn de geluk
kigen, Zij krUgen hun prUs toegezonden.
Stand van de ladderwedstrijd
Schop te Barendrecht tot onze spijt weg
gevallen. Deze deelnemer staat nu op 39
punten. Het puntenaantal van de heer A.
Kammeraat moet zijn ?3 en niet 31, zoals
we vermeldden.
Correspondentie betreffende deze rubriek
aan de heer W. Jurg, Vrederustlaan 176
Den Haag.
