Lely en de Zuiderzee
DEZE WEEK IN EEN WOELIGE WERELD
ZATERDAG 7 JANUARI 1961
DE WERELD
25 JAAR
GELEDEN
<Joar
G. PUCHINGER
„Het is mooi, dat men voor Lely een standbeeld opricht,
op het voetstuk van dat beeld lezen, wat 's mans dag*
beeld moet leven in het hart van het volk; en
opvoeding, dan de jeugd eerbied bij te te breng*
verricht"
ons volk moet niet eerst
daden zijn geweest. Zijn
geen nobeler middel tot nationale
>r wat het voorgeslacht groots heeft
Prof. dr. C. GERRETSON
„Cornelis Lely 1854—1954."
Uit: „Gerretson de Strijdbare", pag. 95.
„Instinctmatig voelde Lely, wat destijds nog een nieuwe gedachte was, maar
thans wel algemeen erkend wordt, dat de indirecte weldaden der droogmaking
zo ontzaglijk groot waren, dat daar tegenover de eigenlijke waterbouwkundige
onderneming den Staat wel wat geld mocht kosten."
Mr. K. JANSMA
„Lely, De Bedwir
der Zuiderzee", pag. 320.
OP zaterdag 4 januari 1936 'vierde de Zuiderzeevereniging in het Koloniaal Instituut te Am
sterdam haar vijftigjarig bestaan. De voorzitter, prof dr ir N. ter Veen, wees op de onbaat
zuchtige arbeid van deze vereniging en noemde naast de zo kort geleden overleden mr Harm
Smeenge (overleden in 1935), diens vriend en medestrijder „den onvergetelijken ingenieur
C. Lely". De minister van waterstaat, jhr ir O. C. A. van Lidth de Jeude, sprak de herdenkingsrede
uit en onderkende drie perioden in de geschiedenis van deze vereniging:
1. De jaren waarin door diver
se persoonlijkheden (Buma, Lely,
Van der Houven van Oordt) stu
die werd gemaakt van ontwerpen
betreffende de demping van de
Zuiderzee. Men zou deze periode
afgesloten kunnen achten met de
aanbieding van eep. dempingsplan
aan het kabinet Van Tienhoven
op 7 maart 1892, onder het re
gentschap van Koningin Emma.
2. De tweede periode werd be
stempeld door de poging de open
bare mening te winnen voor het
dempingsplan: thans traden voor
al A. C. Wertheim, mr. G. Visse
ring, mr. H. Smeenge en dr A. A.
Beekman op de voorgrond. Dit
tijdperk werd afgesloten op 14 ju
ni 1918, de dag waarop de zuider-
zeewet onder het kabinet Cort
van der Linden in het Staatsblad
verscheen.
3. De derde periode duurt tot op
vandaag voort, en zal wellicht
vportduren zolang Holland be
staat: zij omvat de groei van het
resultaat.
Zuiderzeedemping
Er zijn weinig werken zozeer
het bezit geworden van de ge
hele natie, als de demping van
de Zuiderzee!
Niet zonder trots sprak men
gedurende de eerste wereldoor
log erover dat dit plan een
landwinning zonder oorlog be
oogde. Daarnaast mag de ar
beid van de Zuiderzeevereni
ging een voorbeeld heten van
succesvol particulier initiatief!
De eerste plannen dateren van
1848, afkomstig van Kloppenburg
en Faddegon; gevolgd in 1949
door het plan van Van Diggelen.
Recht op nationale erkenning
heeft daarnaast de Fries A. Bu
ma te Hindeloopen, die in 1876
het plan tot demping van de Zui
derzee in de provinciale staten
van Friesland bepleitte. In 1882
diende hij als lid van de Tweede
Kamer een voorstel in, om van
staatswege de mogelijkheid van
de demping der Zuiderzee te on
derzoeken. Het plan slaagde niet,
maar Buma hield vol, gesteund
door Tak van Poortvliet, J. T.
Cremer. W. baron van Heeckeren
van Keil en Schaepman, naast
talloos anderen.
Maar het zou toch met name
één persoon van de eerste rang
3 leven als het
aan de verovering van
Nederlands „twaalfde" provincie:
Ingenieur Cornelis Lely.
Plannen en idealen geven vul
ling aan een mensenleven, maar
ook is het waar dat er personen
zijn die zich ten volle moeten in
zetten voor een plan, wil zulk
plan eindelijk slagen. Zo was Le
ly de eigenlijke voltooier van het
Zuiderzeedempingsplan. Geen der
drie genoemde perioden van de
Zuiderzeevereniging is zonder
hem te denken. En wat wellicht
achteraf het merkwaardigste is:
hij wist zijn plannen te volbren
gen met een minimum van af
brekende strijd en conflicten. Wel
was er strijd, maar dank zij Le
ly werd deze strijd door de jaren
heen door het gouvernement zélf
gevoerd. En het is aan Lely te
danken, dat deze strijd geen vlek
ken vertoont in onze geschiede
nis, eigenlijk alleen maar een
ontwikkeling vertoont, waarop ge
heel Nederland trots mag zijn.
Mits men daarbij bedenkt dat
alle zorg en strijd die de Zuider
zeedemping voorafging én bege
leidde, in volle waardigheid zich
concentreerde op het leven en
streven van Lely. Juist daarom
is het gelukkig dat mr. K. Jans-
ma. die in zijn jonge jaren nauw
met Lely heeft samengewerkt, in
1948 een biografie publiceerde
over Lely, waarin de voornaam
ste feiten en herinneringen zijn
bijeengebracht.
wetgeving van Kuyper zou heten:
Technische Hogeschool: Eens zou
hij haar President-Curator en
Ere-doctor zijn. Lely studeerde
grondig, maar nam tevens zeer
actief deel aan het studentenle-
Maar, zo vlot zijn studie en stu
dentenleven verliep, zo aarzelend
scheen het maatschappelijk leven
bereid deze Delftse zoon een ze
ker bestaan te verschaffen. Zijn
vader stond hem toe, na zijn af
studeren, nog in Delft te blijven
om extra kennis op te doen, maar
men kan gerust zeggen dat het
daarna tiep jaar lang sukkelen is
geweest met Lely's maatschappe
lijke loopbaan. Lely heeft tot de
weinigen behoord die, hoewel
hoogst begaafd, géén snelle car
rière hebben gemaakt. Jong ge
huwd, moest hij ten slotte we
gens gebrek aan voldoende ver
diensten, bij zijn vader intrekken.
Het moet hem tot grote steun
zijn geweest dat noch zijn vrouw
noch zijn ouders dit hem ooit heb
ben kwalijk genomen. Daardoor
kon Lely zich, ondanks tegensla
gen, evenwichtig ontwikkelen, en
wat het voornaamste is: hij stond
gereed, toen hem het werk werd
opgedragen, dat wellicht nie
mand beter dan hij had kunnen
volbrengen, toen hem zulks ge
vraagd werd: de ontzaggelijke
arbeid ten bate van de Zuiderzee
vereniging.
Op 4 januari 1886 was de Zui
derzeevereniging opgericht. Arti
kel 2 van haar statuten luidde:
„Het doel van de Vereeniging is
het doen instellen van een volle
dig en grondig (technisch en fi
nancieel) onderzoek of, en zoo ja,
naar de wijze waarop en de mid
delen waardoor, eene afsluiting
(mede ter voorbereiding eener la
tere geleidelijke drooglegging)
van de geheele Zuiderzee, de Wad
den en de Lauwerszee, wensche-
lijk en uitvoerbaar is".
In het zelfde jaar trad Lely
voor twee jaar in dienst dezer
vereniging.
Zijn biograaf mr Jansma
schreef ovei deze en zijn late
re arbeid ten bate van de vere
niging: „Als Lely in 1891 op
36-jarige leeftijd door den dood
was weggenomen, zon hij toen
reeds onsterfelijke verdienste
voor zijn land hebben verwor
ven". (pag. 44) En voorts: „In
het algemeen kan men zeggen,
dat Lely, met de zeer beperkte
hulpmiddelen, waarover hij be
schikte, in 1886—1891 een plan
heeft ontworpen, dat dertig en
me®r jaren later de Dienst der
Zuiderzeewerken, beschikkende
over de bekwaamste weten
schappelijke en practische
krachten, zomede een water
bouwkundig laboratorium,
slechts op onderdelen heeft kun
nen verbeteren. Dit bewijst be
ter dan iets anders, hoe goed
de Zuiderzeevereniging door ha
ren ingenieur is bediend, en
hoe voortreffelik het Neder
landse volk door deze grote
Amsterdammer", (pag. 55).
In de politiek
Dat deze arbeid grote erken
ning verwierf, wordt wel bewe
zen door het feit dat Tak van
Poortvliet bij de formatie van
zijn kabinet in 1891 Lely vroeg
voor de portefeuille van Water
staat, Handel en Nijverheid.
Om goed te verstaan wat deze
taak betekende, dient men te be
denken dat hij dus tevens alles
behandelen moest wat tegenwoor
dig valt onder de Economische en
Sociale departementen.
De in politiek opzicht geheel on
ervaren bewindsman had zware
jaren, maar de Staten-Generaal
behandelde hem welwillend, om
dat zij begrepen dat zij met een
door en door kundig bewindsman
te doen hadden.
De beroemde kieswetaffaire
van Tak, die zoveel rumoer ver
oorzaakte in de Anti-Revolutionai
re Partij, en waarbij Tak de ne
derlaag leed, had het aftreden
van het Kabinet in 1894 ten ge
volge. Lely werd thans voor de
liberalen lid van de Tweede Ka-
Maar reeds in 1897 werd hij lid
van het kabinet-Pierson, waarin
ook bekende ministers als Cort
van der Linden, De Beaufort,
Goeman Borgesius en J. T. Cre
mer optraden.
In 1901 trad het kabinet-Kuyper
op, en Kuyper had de breedheid
van visie om Lely in 1902 te be
noemen tot Gouverneur van Suri
name. De Zuiderzeeaangelegen-
heden hadden een stadium be
reikt, waarvan Lely begreep, dat
toezien op verre afstand het bes
te middel was om de zaken hun
natuurlijke ontwikkeling te ge-
eenvoudige. Ook in die jaren
Suriname een zorgenkind. In juli
1902 sprak J. E. Muller, in de
vergadering der Koloniale Staten
van Suriname: „Ik geloof, dat
wij aan den vooravond van een
algeheele debacle staan, zoo Be-
stuur en Regeering niet krachtda-
dig ingrijpen". Desondanks sprak fj
Lely bij de aanvaarding van zijn f
ambt op 4 oktober 1902 in de Ko
loniale Staten: „Ik aanvaard mijn
taak met opgewektheid en vol
Bij het beëindigen van Lely's
ambtsperiode schreef hem de mi
nister van koloniën Idenburg op
17 juli 1905: „Zeker is, dat Uw
herinnering in de Kolonie in eere
zal worden gehouden aks die van
een Gouverneur, die zich zelf in
geen enkel opzicht heeft gespaard,
en die zich geheel heeft gewijd
aan de taak, die hij had aan-
Terug in Nederland diende hij
hel land in de Tweede Kamer,
terwijl hij tevens optrad ais wet-
houder van Den Haag.
Bijna werd hij in 1907 opnieuw
minister van Waterstaat, maar
de poging tot kabinetsformatie
van Cort van der Linden tijdens
„dp nacht van Staal" in maart
1907 faalde.
Doch in 1913 zou het land op
nieuw een beroep op hem doen. -
Niet dat Lely zulks verwacht
had. Hij hoopte dat de formatie
pogingen van dr Bos zouden sla
gen, en hoopte vurig dat de socia
listen zouden toetreden tot het te
vormen kabinet.
Zijn taak in Suriname
Jeugd
Cornelis Lely werd op 23 sep
tember 1854 uit een Doopsgezin
de familie (waaruit predikanten
cat handelslieden waren voortge
komen) te Amsterdam gebojen.
Het gezin waarin hij opgroeide
telde vele kinderen en kon gere
kend worden tot de gegoede stand
van Amsterdam. Aan één der
door de wetgeving van Thorbec-
ke veroorzaakte Hogere Burger
scholen ontving Lely zijn eerste
opleiding. Op 17-jarige leeftijd
ging Lely te Delft studeren, aan
de instelling, die later door de
zelfs niet verwonderen, dat
Troelstra reeds eenigermate on
der de bekoring is gekomen, die
van de rustige, waardige en
kalme houding der Koningin uit
gaat, wanneer zij iemand wel
willend ontvangt en dit zal zij
stellig met Troelstra gedaan
hebben. Overigens zou ik het
zeer toejuichen, indien een zoo
bekwaam man als Troelstra de
verantwoordelijkheid van het
departement van Binnenland-
Maar Cort van der Linden
kwam aan de beurt na de forma
tie van Bos, en Cort nodigde Le
ly uit in zijn Kabinet zitting te
Maar als conditio cine qua non
stelde Lely bij deze formatie de
droogmaking van de Zuiderzee.
Op 9 augustus 1913 schreef hij
aan zijn zoon: „Dit kan ik je ech
ter zeker verklaren, dat indien
mijn naam onder de ministers
voorkomt de Zuiderzee op het
programma zal staan, al mocht
het ook wezen dat de uitvoering
daarvan niet vóór andere zaken
aan de orde kan komen. Zonder
Zuiderzee word ik stellig geen mi
nister. Cort van der Linden heeft
mij echter voor een zestal jaren,
toen hij ook een opdracht had bij
de crisis Staal, gevraagd met
hem op te treden en de Zuider
zee, bepaaldelijk afsluiting met
droogmaking, aan de orde te stel-
Tijdens de formatie hield Lely
voet bij stuk, en op 16 september
1913 las de Koningin de volgende
bij de opening der Sta-
•Generaal: „Ik acht den tijd
gekomen om de afsluiting en
droogmaking van de Zuiderzee te
ondernemen".
En daarmee was Lely's wens
in vervulling gegaan, en het suc
ces van de arbeid der Zuiderzee
vereniging verzekerd.
Natuurlijk was nog veel strijd
Lely's deel. De oorlog bemoeilijk
te de doelstellingen, maar het be
hoort tot de werkelijk grote da
den van het kabinet-Cort van der
Linden dat het niet alleen in
staat was tijdens de oorlog een
grote stap te doen met het oog
op de onderwijsvrede, doch ook
de Zuiderzeewet aangenomen te
heid en tragedie. Want juist zij,
die Lely's arbeid als geen ander
had gesteund, mocht de vervul
ling van dit koninklijke woord
niet meer beleven.
Bij het uitbreken van de oorlog
vertoefde Lely met zijn vrouw in
Mariënbad, voor herstel van ge
zondheid van zijn vrouw.
Een telegram van Cort van der
Linden deed het echtpaar haas
tig naar het vaderland terugke
ren. Doch de spanningen waren
te groot voor de nobele vrouw,
die haar leven lang Lely had bij
gestaan in al zijn zorgen: pas
aangekomen in Den Haag stierf
mevrouw Lely, wier gezondheid
reeds jaren lang te wensen had
overgelaten.
De smart van Lely was groot,
en in de jaren die hem restten,
werd de vreugde van zijn arbeid
verduisterd door het gemis van
haar die hij nimmer kon verge
in een schrijven van Lely aan
zijn kinderen op 8 januari 1915 is
bewaard gebleven de sympathie
ke wijze waarop de Koningin
Moeder met zijn leed medeleef
de: „Den vorigen Zaterdag maak
te ik een bezoek bij de Koningin-
Moeder, die zeer vriendelijk was
Twee-en-twintig januari 1929
rouwde Nederland om het
heengaan van een van haar
grote zonen. Vijf-en-twintig
jaar later 24 september
1954 onthulde Koningin
Juliana op de Afsluitdijk bij
Den Oever een standbeeld van
en belangstellend over Moe sprak.
Zij zeide mij ook, dat ik mij niet
tezeer bevreemden moest, wan
neer mijn kinderen in huis be
trekkelijk spoedig weer geheel tot
de vroolijkheid van het leven te
rugkeerden. Dit lag zoo in de na
tuur, zeide zij. Blijkbaar heeft zij
bij het overlijden van den Ko
ning dezelfde ondervinding opge
daan als ik. Ook raadde zij mij
sterk aan vrouwelijke hulp voor
de opvoeding van Bep te' zoeken.
U denkt misschien, zoo sprak Zij,
dit voor een groot deel zelf te
kunnen vervangen, door U geheel
aan Uw dochtertje te wijden,
doch U moet niet vergeten, dat
naarmate het U beter gelukt de
vrouwelijke zorg te vervangen, U
minder geschikt wordt om
noodig als Vader op te treden
dat is voor Uw kind evenz
noodig. Vind je dit niet juist
aardig uitgedrukt? Ik mag altijd
gaarne met haar praten
De naam van Lely is er één
die terecht een onomstreden
nationale klank heeft. Zo
vaak wij aan de Zuiderzee
denken, denken wij aan hem.
Maar daarbij mogen wij
evenmin vergeten de vereni
ging die organisatori
sche vorm gaf aan het
ideaal de Zuiderzee te dem
pen.
Het was daarom terecht
dait vijfentwintig jaar geleden
deze vereniging met dank
bare trots haar vijftigjarig
bestaan herdacht.
Haar oprichters zijn de ge
schiedenis ingegaan, maar
het resultaat van hun arbeid
behoort het heden toe.
De arbeid van haar pio
niers, en met name van de
grote Lely, is waard gekend
en overdacht te worden, want
het tegenwoordig geslacht
bouwt voort op de resultaten
van de arbeid van hen wier
nobele vlijt ons ten voorbeeld
Het is maar, hoe men het wil bekijken - Een waar
heid als een koe - Amerikaanse fouten in Laos -
Politiek geschil werd militair conflict
ER WORDT verschillend ge
oordeeld over de juistheid
van het besluit van president
Eisenhower, de diplomatieke be
trekkingen met het Cuba van Fi
del Castro volledig te verbre
ken. Zo vindt de New York
Times (die zich bij de jongste
presidentsverkiezingen achter
Kennedy had geplaatst), dat er
een onaangename situatie is ont
staan, nu* Eisenhower de verant
woordelijkheid voor de breuk
met Cuba op zich heeft geno
men, maar de consequenties
van zijn politiek moet overlaten
aan de regering van Kennedy.
Daarentegen is de New York
Herald Tribune, die achter Nixon
stond, van oordeel, dat na het
geen de afgelopen twee jaar is
geschied, de Verenigde Staten
niets anders te doen stond, dan
de diplomatieke betrekkingen
met Cuba te verbreken. Het is
maar, hoe men het wil bekij-
Ook de Washington Post
schrijft, dat Kennedy er door
Eisenhowers stap een branden
de kwestie bij heeft gekregen,
EISENHOWER
Netelig
ties ontvangt uit het aangren
zende Noord-Vietnam. De para-
chutistenkapitein Kong Le, die
er enkele maanden geleden in
slaagde, de bordjes in de hoofd
stad Vientiane te verhangen
heeft in deze gewoonte veran
dering gebracht, toen hij in
moeilijkheden kwam te verke
ren. Hij riep de steun in van
de-rode Pathet Lao-beweging en
van de Sowjetunie, die zijn troe
pen via Noord-Vietnam ging be
voorraden.
Politiek
Zo ontstond de situatie, waar
voor we ons thans in Laos ge
plaatst zien: een politieke crisis,
die ontaard is in een militair
conflict, waarbij de Verenigde
Staten achter de politiek en mi-
litair zwakste partij staan. Zij
1 zullen er dan ook verstandig aan
doen, niet langer bij te dragen
tot het van elkaar vervreemden
van de elkaar bestrijdende groe
pen, maar mede te werken om
voordat het te laat is ze
(zo mogelijk in een zgn. kabi-
nationale eenheid) dich-
die hij wellicht op
wijze had willen behandelen. u,.3n.mr dp verenigde Staten
Het blad vergeet echter, dat het Onlo<?sine moeten zoeken is ^en u"gespronen pro-wesierse
nog ruim twee weken zou duren, DOït?eke cïïsis in Laos die regering bl«kt in Laos niet lan-
voordat Kennedy Eisenhowers nni,parj ;n militair'con &er tot de politieke mogelijkhe-
plaats in het Witte Huis zou met waarbii zowel de Amerika- den te behoren. Dat behoeft op
?i-aTSde rTsU bSoSen
."SSüf Een ander netelig probleem, te' bij elkaar te brengen.
Een uitgesproken pro-westerse
Laos, die
optreden vroeg; en dat de Ver
enigde Staten in de gegeven om
standigheden niet anders kon- t
den doen, dan president Eisen-
leidende figuren i
tische partij wijzen er bijna z
der uitzondering op, dat het
breken
Plan, de communistische inter-
drastisch ventie jn dp_ Laotische aangele-
Het belangrijkste moet ook t
het Westen zijn, dat niet-c<
munistische landen ook al
zij neutralistisch gere
geerd worden door i
de meerderheid van het volk
achter zich hebben. Het conflict
ventie in de Laotische aangele
genheden te beantwoorden met
tussenkomst van strijdkrach-
^krsle?^ê"ak¥,ni -"süfi -,ss jse
De reactiM vcr'DemocrEo
ring op, aai nei ver- gjj^et ifepar^en^Lh68^!- tussenbete rivalise-
„enK.nnen mlt WbSÏlSd «ndSThef iStf dS"S grooperlngsn.
rw™ h=1 zegt over bewijzen te beschik-
Fidel Castro de algemene in- Hat Noordvietnamese Da-
stomtag heelt. We kunnen het LNo°X'eta!R?SiX
als hij de moeilijke
beslissing, die hij genomen heeft,
aan Kennedy zou hebben over
gelaten.
Machtsvertoon
Het Amerikaanse machtsver-
Geduldig toon van de i afgelopen week
heeft slechts zin voorzover, het
In Engeland is de liberale de Russen en de Vietnamezen
Guardian van mening, dat Eisen- en voorzover nodig de Chinezen
howers besluit overhaast en on- vermag te doen afzien van
voorzichtig is genomen en dat rechtstreekse militaire hulp aan
het alleen maar zal leiden tot de pro-communistische strijd-
versterking van de macht van krachten in Laos. En pas wan-
Fidel Castro. Het blad schrijft neer vaststaat, dat Laos het
dat Cuba nog afhanke- slachtoffer dreigt te worden van
an de Sowjetunie zal interventie door buitenlandse
reeds het geval strijdkrachten, is het verant-
worden ds
is. De bezadigde onafhankelijke woord, "tot"het
Times is het met deze opvatting ütaire tegenmaatregelen over te
niet eens en schrijft, dat de gaan. Zolang dit niet het geval
Verenigde Staten zich bijzonder [s dient men zeer voorzichtig te
geduldig hebben betoond jegens werk te gaan, om niet tevens
Cuba en dat de breuk welover- de mogelijkheid uit te sluiten,
""u Laos bestrij-
wogen door Fidel Castro schijnt dat de elkaar
te zijn geforceerd.
De Washington Post, die even
eens van oordeel is, dat Eisen
hower nog wat geduld had moe
ten oefenen, wijst er voorts op,
dat de oppositie tegen het be
wind van Castro op Cuba en op
het gehele" halfrond toeneemt er
dat deze ontwikkeling niet mag
worden verstoord. En het
dende groepen het eens worden
over een politieke oplossing van
de problemen, waaraan het land
te gronde dreigt te gaan.
Fouten
België
In België begonnen
einde van deze week de stakin
gen te verlopen. Gisteren werd
gemeld, dat in geheel Vlaande-
geen sprake
In Laos hebben de Amerika- -
sn niet altijd even verstandig georganiseerde stakingen en
JÜ.UU.U. J gehandeld. Zij hebben - „iet al- ook* het Waalse gedeelte
cludeert dan, dat het meest ef- :®e"
antwoord aan Castro
dat
de wereld
ook nog elders het land, waar bepaalde elemen-
eve antwoord aan tlaatro W steeds f g^^S^eer^menem
van het Cubaanse volk zelf moet neiging, zich in alle opzichten te spooraen, steeas meer mensen
komen Uubaanse V0UC 2611111061 scharen achter een bewind, dat "aar hun werk terugggingen.
het Westen en dus ook de Ver- Dit was voor de vakbondsleiders
Aanmoediging enigde Staten het vriendelijkst soms aanleiding, officieel op-
Dit laatste is een waarheid als
een koe. Aan het bewind van
Castro kan alleen maar door het
Cubaanse volk een eind worden
gemaakt. Andere landen kunnen
de situatie op Cuba wel beïn
vloeden en de Sowjetunie doet
in dit opzicht haar uiterste best.
De invloed van de Verenigde
Staten moet zich echter op an
dere wijze doen gelden, nu Fi
del Castro verwijdering heeft
gebracht tussen Cubanen en
Amerikanen. Dat kan het best
gebeuren, wanneer zij zich vol
komen distanciëren van het re
giem van Fidel Castro en daar
mee laten zien, dat zij on
dank-s de grote financiële offern
die zij moeten brengen hem
niet als de vertegenwoordiger
van het Cubaanse vol'k beschou
wen en dus niets meer met hem
te maken willen hebben.
gezind is. In Laos zoals c
Bedoeling
dracht te geven, -het werk te
hervatten. Zij hebben zich ge
realiseerd, dat hun leden de
stakingen moe zijn geworden
dat zij er beter aan doen, de i
druk te wekken, dat het beëindi
gen van de staking hun instem
ming heeft.
Om deze zonderlinge houding
te verklaren, doen de vakbonds
leiders het voorkomen, alsof zjj
reden hebben om aan te nei
dat de regering Eyskens aan
eisen tegemoet wil komen en
een compromis zal worden ge
sloten met betrekking tot de
Eenheidswet, waartegen dc sta
kingsactie van de afgelopen
weken was gericht. Inderdaad
doen dergelijke geruchten de
ronde in Brussel. Onderhande
lingen tussen de regering ei
oppositie zouden er zelfs al toe
hebben geleid, dat de staking
uiterlijk maandag a.s. tot het
verleden zal behoren.
Tegenstelling
Eisenhower heeft zelfs duide-
lijk laten uitkomen, wat de be
doeling was van zijn besluit, de BOEN OEM De stakingsleiders beweren,
betrekkingen met Fidel Castro de regering op de knieën te
te beëindigen. Hij verklaarde, rigens ook - in andere landen hebben gedwongen door le drei-
dat de vriendschap van de Ver- beschikken deze krachten niet gen met het iaten onderlopen
enigde Staten voor het volk van over een meerderheid in het van de mijnen in Wallonië
Cuba, „dat zucht onder het juk parlement. Een pro-westers be- het doven van de vuren in
ajs het zjck j100g0VenSi daclem die België
Laos een be- voor een nationale ramp zouden
toe: „Ik hoop, dat het in
de niet al te verre toekomst mo
gelijk zal zijn, dat de traditio
nele vriendschap opnieuw in
normale betrekkingen zal
roep moeten doen op de steun plaatsen. In hoeverre deze be-
van de strijdkrachten en zich wering juist is, valt moeilijk te
van politiek kunst- en vliegwerk beoordelen. Als dit werkelijk
moeten bedienen om naar bui- het laatste redmiddel van
ten de indruk te kunnen wekken, oppositie is geweest, moet
den weerspiegeld." Een goed dat de meerderheid in het par- den gevreesd, dat België
verstaander heeft maar een half leinent achter haar staat. Dit is bijzonder moeilijke tijd tegemoet
woord nodig en dq verklaring ook nu het geval: de beslissing, gaat. Het aanwenden van der
van Eisenhower zal voor dege- die de nationale vergadering gelijke methoden zou een eind
nen, die niet lang meer onder woensdag jl. heeft genomen met maken aan de parlementaire
het juk van Fidel Castro door betrekking tot het optreden van democratie, die to'tdusver toch
willen gaan, een aanmoediging premier Boen Oem werd niet in ook in België nog hoog werd
zijn om tegen zijn dictatoriale volledige vrijheid genomen: een gehouden, zij het dan niet altijd
regiem in verzet te komen. derde deel van de 59 parlements- door de socialisten.
zelfs niet aanwezig. Deze dreigementen leggen ook
nog eëns de volle nadruk op de
tegenstelling, die tussen Vlamrn-
gen en Walen bestaat. Econo-
het hPwlnrt »m aatn misch begint het Walenland
Htalr op?^den ^e rechtvaart! i-
f,C.SdtS„esU»dSCDcPPaean„leMtaseeS
?"eoP P^0™'511^ worden na het sluiten van
zijde. Op die wijze hebben zich aantal mijnen en het verminde-
de produktie in
Methoden
FIDEL CASTRO
Het was dan ook niet verwon
derlijk, dat het verzet onder de
bevolking langzaam maar zeker
toenam en dat van tijd tot tijd
de tegenstanders van de aan het
bewind zijnde groep zich aan
eensloten en een greep naar de
macht deden. Tot voor kort
maakte echter niemand gemene
zaak met de Pathet Lao, die al
vele jaren onder communistische
leiding staat en hulp en instruc-
Er ziln al stemmen opgegaan
om Wallonië af te scheiden van
de rest van België. In een fede
ratie zouden de Walen zichzelf
kunnen zijn, menen de gematig
den. De heethoofden schreeuwei
al om het uitroenen van de rc
publiek Wallonië, maar zo'u
vaart zal het voorlopig wel niet
lopen. Niettemin is er reden
de ontwikkelingen bjj onze Zui
derburen met bezorgdheid tege-
