DIT JAAR IN EEN WOELIGE WERELD
DE WERELD
25 JAAR
GELEDEN
OÜDEJAARSBIJLAGE
<Êoor
G. PUCHINGER
„Jui9t gisteravond dacht ik er over na, aan het eind van het jaar gaat inen wel eens
overpeinzen hoe ik als ingenieur bezig was met de uitwerking van een procédé, dat
langen tijd vroeg, waardoor allerlei tegenstand en gebrek aan vertrouwen in de zaak, die je
bezig houdt, ontstaat, totdat je eindelijk tot de technische uitvoering komt en slaagt.
Onwillekeurig vergeleek ik die positie, met die van een minister en ik meen, dat het
een goede leerschool is geweest: strijden, werken en volhouden!"
PROF. dr. ir. H C.J. H. GELISSEN
Minister v»n economische raken.
Interview voor „De Standaard".
31 december 1935.
„Maar wel sta ik in het voorste gelid dergenen, die manend roepen, dat
thans, onder druk van groten gemeenschappelijken nood, die verschillen niet
toegespitst mogen worden, dat men ze tijdelijk nu wat naar den achtergrond
moet brengen, om de grootste vrucht te kunnen oogsten van het gemeenschap
pelijk uit te voeren reddingswerk".
Dr. H. COLIJN
INieuwsjaarrede voor de radio,
woensdagavond 1 januari 1936.
■•--TP
Jaarlijks keert de Oudejaarsavond weer, immer eender, immer anders I
Éénder, in zoverre wij iedere keer weer bepaald worden bij het feit dat léven afscheid nemen
stekent, en dat het afscheid genomen móét worden, om plaats te maken voor nieuwe dingen I
Anders, in zoverre wij ieder jaar van iets énders moeten afscheid nemen, waardoor wij er bij
spaald worden hóé snel deze wereld voorbijgaat met haar glorie en belang, leed en blijdschap,
eeds weer blijkt hoe snel ook het nieuwe oud wordt, en afgedaan heeft.
Zo was het ook vijfentwintig jaar geleden op de Oudejaarsdag van het jaar 1935.
Toen herdacht men hoevelen
aren heengegaan: politieke fi-
uren als Cort van der Linden,
ienburg, Kalff en Harm Smeen-
e: geleerden als Hugo de Vries,
oder en Prinsen; zangers als
acques Urlus en Thom Denijs,
enevens de literator Frans Erens.
a het buitenland herdacht men
e geliefde koningin Astrid van
ielgié en de Poolse maarschalk
(ilsoedski, de Franse kolonel Al-
red Dreyfus en de Engelse ad-
ïiraal Jellicoe: de Belgische his-
>ricus Pirenne en de Franse
chrijver Henri Barbusse: de En-
else staatsman Arthur Hender-
on en de pauselijke gekant bij
et Nederlandse Hof, mgr. Schiop-
1.
Kerstboodschappen
De Oudejaarsavond geeft tel-
ienjare gelegenheid tot bezinning,
ok tot politieke bezinning. Die
lolitieke. bezinning vangt reeds
lan via de publicatie van diverse
Cerstboodschappen van staats-
loofden en leidende staatslieden.
Aan de vooravond van het
lerstfeest 1935 sprak Paus Plus
tt op dinsdag 24 december zijn
;ardinalen toe, en merkte daarbij
p, dat de toestand van de we-
eld dreigend was, maar dat hij
11e hoop nog niet verloren acht
er ,,Wij hebben er met alle macht
aar gestreefd bij te dragen tot
et vredeswerk, en nog tot in de
llerlaatste tijd hadden wij ge-
oopt, tot U vandaag een woord
'an hoop en optimisme te kun-
len laten horen, doch dit is na
,e jongste gebeurtenissen onmo-
elijk. Dit wil echter niet zeggen,
at wij alle hoop hebben verlo
ren".
Treffend was de Kerstboodschap,
Jie de Negus van Abessynië, Hai-
lé Selassi. tot het Engelse Volk
fichtte, bevattende een vurig be
roep op de rechtvaardigheidszin
van het Engelse Volk inzake de
Italiaans-Abessynse oorlog. Op-
Vallend is de bijna Oud-Testa-
mentische stijl, waarin deze bood
schap gesteld was: ,,Gij, recht
vaardige mannen en vrouwen van
het machtige Britse Rijk, en gij
Mohammedanen, overal ter we
reld, luistert naar de roepstem
uwer nederige en ongelukkige
Abessynse broeders!
Op een uur, dat de wereld feest
Viert, moet het Abessynse Volk
strijden en doden. Moet het zich
laten doden, zonder dat hiervoor
een geldige reden, is? Abessynië
heft daarom de handen op naar
God én naar alle volkeren van
rechtvaardigheid en eer, en
smeekt hun een einde te maken
aan de wrede slachting van Abes-
syniërs en van onschuldige Italia
nen. De wereld kan zeker één
volk, Moe sterk en trots het ook
zijn moge, een halt toeroepen, en
het verhinderen zich aan plunde
ring en moord schuldig te maken!
Zijt gij bevreesd voor slechts
één volk? Hebben het egoïsme
en de diplomatie lafaards van u
gemaakt? Laat u terwille van uw
naam niet door één enkelen man
de les lezen!
De Abessyniërs zijn niet be
vreesd om de strijd voor hun hon
derdjarige onafhankelijkheid
voort te zetten, doch zij kunnen
niet begrijpen, waarom de gehele
wereld werkeloos blijft toezien,
terwijl een goed-gewapende aan
valler een weerloos volk tracht
te doden en uit te plunderen!
Wanneer gij feest viert, man
nen en vrouwen, vergeet dan niet
de arme weerlozen!
Gedenkt hen in uwe gebeden,
,en steunt de armen en verdruk
ten!
Dat ieder doe, hetgeen hij zou
1 willen dat hém gedaan werd, en
de wereld zou een plaats van
vrede en geluk zijn voor de
jmensheid...."
De Engelse koning, George V,
richtte zich tot zijn Britse volke
ren, als een vader tot zijn kin
deren, toen hij op de Eerste
Kerstdag, vanuit Sandringham-
Castle, een woord sprak van hart
tot hart, waarbij hij opmerkte:
,,In Europa leven wij in onrust,
zodat het goed is te bedenken,
dat het gezin onzer volkeren in
vrede leert, één in de wens om
de vrede met andere volkeren te
bewaren, en de vriend te zijn van
allen, en niemands vijand. Dat de
geest van goede wil en wederzijds
helpen zich ontwikkele en ver-
spreide".
Het zou de laatste maal zijn dat
deze geliefde vorst tot zijn volke
ren sprak, want zijn einde was
nabij
Hoe geheel anders was de
Kerstboodschap van Prime-Minis
ter Stanley Baldwin, waarin wei
nig te vinden was van het gang
bare Vrede op Aarde". Integen
deel werd een welbewuste aanval
gedaan op het socialisme, vooral
op de socialistische oppositie te
gen de door Baldwin geleide na
tionale regering: „Het Socialisme
is ditmaal bij de verkiezingen
verslagen, doch is niettegenstaan
de deze nederlaag nog sterk ge
bleven. Het is de taak der natio
nale regering er voor te zorgen,,
dat deze partij de volgende maal
nóg overtuigender verslagen
wordt.
De volgende verkiezingen moe
ten het constitutionele regime vol
komen veilig stellen, zodat naar
buiten vrede en veiligheid, naar
binnen kracht en vooruitgang, zul
len worden verkregen.
De democratie zal zich moeten
verdedigen tegen alles wat naar
het radicale'Zwèemt. Het enig af
doende antwoord, dat men de ar
beiderspartij zal kunnen geven, is
een afweerpropaganda, die steunt
op feiten. Eén van de voornaam
ste propagandapunten zou zijn,
aan te tonen, dat de arbeiderspar
tij de vertegenwoordigster is van
een gevaarlijk radicaal-socialis-
me.
Hieromtrent tracht deze partij
haar kiezers te misleiden, door
dat zij haar ware doel omsluiert,
en haar revolutionaire stem het
zwijgen oplegt. De tegenwoordige
arbeiderspartij is datgene geble
ven. wat zij in de laatste vier ja
ren is geweest: een partij die, na
het overnemen van de macht, het
sociale probleem niet zal weten
op te lossen, de grondwet zou ver
nietigen en door onbesuisde han
delingen het land in een chaos
zou storten".
Jaarovergang
Tot in de laatste dagen van het
jaar 1935 vonden gebeurtenissen
plaats, die belangrijk mogen he
ten.
Het kabinet Laval in Frankrijk
beleefde critieke dagen. Lavals
compromis-politiek jegens Italië
was aanmerkelijk verzwakt door
het aftreden van Sir Samuel Hoa-
re in Engeland, temeer waar de
ze werd opgevolgd door Eden, die
in die dagen in Italië ,,de meest
gehate man" werd genoemd.
Vooral in het Franse parlement
beleefde het kabinet Laval moei
lijke dagen, onder de voortduren
de aanvallen van de socialistische
oppositie-leider Léon Blum, ter
wijl Yvon Delbos de Italië-poli-
tiek, en Paul Reynaud de Duits-
land-politiek van Laval ten
scherpste veroordeelde.
Maar waar er zich geen candi-
daten aanboden om de plaats van
Laval in te nemen, bleef het wan
kele kabinet dus voortwerken.
Op 30 december 1935 deelde
André Tardleu in een brief aan
Paul Reynaud mede dat hij uit
de fractie van het republikeins
Centrum trad, en Engeland ver
antwoordelijk stelde voor de mis
lukking van de sanctie-politiek te
gen Italië. Zo werd ook Tardieu,
eens de vertrouweling van Cle-
menceau en leider van Frankrijk,
tegen het einde der twintiger en
het begin der dertiger jaren, al
meer tijdens zijn leven reeds een
stuk geschiedenis, een herinne
ring aan eens bestaande roem en
victorie van Frankrijk in Europa.
In de nacht van 24 op 25 de
cember 193.5 stierf de grote Fran
se romanschrijver Paul Bourget
(geboren te Amiens op 2 septem
ber 1852). Hij liet een niet uit
gebreid, maar belangrijk werk
na. Als deken van de Académie
Franpaise kreeg hij een nationa
le uitvaart; maarschalk Pétain
was één van de slippendragers.
Op maandag 30 december 1935
trad in Spanje het Kabinet Por-
tela Valladares af. Op de Oude
jaarsdag 1935 kwam voorts het
ontstellende bericht binnen dat do
Zweedse ambulance in Abessinië
door Italiaanse troepen gebom
bardeerd was. Overal ter wereld,
maar speciaal in Zweden, veroor
zaakte dit bericht grote veront
waardiging.
Op de Oudejaarsdag 1935 stierf
tevens in het Amerikaanse zie
kenhuis te Parijs de Duitse am
bassadeur te Parijs, dr. Roland
Koster.
Lord Reading
Maar de meeste indruk maakte
nog het bericht dat op 30 decem
ber 1035 te Londen overleed Lord
Rufus Daniel Isaacs Reading, die
van 1919 tot 1926 Engels onder
koning van India was, en nog on
der het nationale kabinet MacDo-
nald optrad als minister van bui
tenlandse zaken (Ï931).
Zijn leven was gekenmerkt door
een schitterende loopbaan, zoals in
Europa zelden voorkomt: als zoon
van een Joodse fruitkoopman,
ving hij aan als scheepsjongen op
een kolenschip, maar door zijn
scherp intellect en innemende
manieren, wist hij zich een fan
tastische carrière' op te bouwen
als liberaal politicus.
Nadat hij zich een grote advo
caten-praktijk had opgebouwd,
werd hij in 1904 parlementslid, en
in 1912 lid van het Engelse kabi
net, in 1913 minister van justitie.
In 1917 werd hij Engels gezant te
Washington. Na een zeer bewo
gen onder-Koningschap, waarbij
hij tot strenge maatregelen over
ging tegen Ghandi en diverse in
landse Vorsten, opperde hij het
plan van de befaamde Ronde-Ta
felconferenties, die onder super
visie van Sir Samuel Hoare plaats
zou vinden.
Later zetelde hij in liet Hoger
huis, tezamen met vermaardhe
den als Lansdowne, Curzon, Bal
four, Grey en Cicil. Toch trok hij
zich de -laatste jaren, vanwege
zijn slechte gezondheid, terug in
zijn woning aan de Curzonstreet.
Wel behoorde hij als Jood tot de
Britse staatslieden, die publieke
lijk protesteerden tegen de Jo
den-vervolging in Hitler-Duitsland.
Nieuwjaarsontvangsten
Als altijd vonden ook dit jaar
in de diverse hoofdsteden weer
de regeringsrecepties plaats, waar
bij redevoeringen gehouden wer
den om de beste wensen te ver
tolken.
Bij de ontvangst die president
Lebrun van Frankrijk hield,
sprak kardinaal Maglione als De
ken van het Corps Diplomatique
in Parijs tot de President: „Wij
begeleiden met onze warmste
wensen de onvermoeide actie van
uw regering voor de welgemeen
de en duurzame verzoening van
de volkeren, waarnaar alle wel-
gezinden verlangen. De vrede on
der de volkeren, welke berust op
het recht en een broederlijke ver
standhouding van allen, is meer
dan ooit onontbeerlijk voor de mo
rele en materiële wederopbouw
van de wereld. Voor dit noodza
kelijke en heilzame werk kan uw
regering rekenen op d'e ijverige
en loyale bijstand van hen, die
wij vertegenwoordigen".
President Lebrun antwoordde
op deze toespraak onder meer
met de woorden: „Hetgeen gij
Frankrijk toewenst, schenk ik
van ganser harte aan de hier ver
tegenwoordigde landen en volken.
De levenseisen van de volkeren
herinneren ook aan de plichten
van solidariteit en broederschap,
waaraan zij, die het lot der volke
ren leiden, zich moeten houden.
Frankrijk is bereid, zijn traditie
getrouw, evenals in het verleden,
zijn deel te aanvaarden in de we
derkerige plichten van bijstand
en solidariteit. De vrede verlangt
nauwkeurige inachtneming van de
rechtvaardigheid en een hoge op
vatting van de plichten, welke al
le volkeren hebben. Hij verlangt
een onvermoeide wil tot begrijpen
en een groot begrip voor de rech
ten en behoeften van allen, het
geen rijkelijk vergolden zal wor
den door de bevrediging van
geest en hart."
Optimistisch was de Franse Ge
zant te Berlijn, Francois Poncet
in zijn Nieuwjaarsrede tot de
Franse kolonie te Berlijn: „Het
afgelopen jaar toont een merkba
re verbetering in de Duits-Franse
betrekkingen. Niemand is hier
over méér oprecht verheugd dan
wij, en niemand wenst méér dat
deze verbetering zich verder zal
ontwikkelen en bevestigen."
Ironisch klinkt ons achteraf in
de oren een fragment uit de ra
diotoespraak van Minister Göb-
bels op 31 december 1935: „Als
men naar de crisis in de wereld
kijkt, en de moeilijkheden ziet,
waarmee andere landen te kam-
Den hebben, ligt Duitsland midden
in deze woelige wereld als een
eiland des vredes. Dat is geen
toeval, maar het gevolg van het
in Duitsland heersende régime."
Nederland
Ook Nederland had een econo
misch moeilijk en roerig jaar
achter de rug, waarin een kabi
netscrisis plaatsvond, waarbij de
Rooms-katholieke fractie het ver
trouwen, over de hoofden heen
van de Rooms-katholieke minis
ters Van Schaik, Deckers en Ge-
üssen, opzegde aan minister-pre
sident Colijn.
Het gehele Kabinet was van
oordeel dat wie brak óók moest
helen, en, zoals de hoofdregel in
dezen luidde bij Colijn, niemand
het récht had om te breken, zo
men niet daarna kon helen! Daar
de fractie-leider Aalberse niet
kón helen, gelijk bij zijn forma
tie-poging bleelt, kreeg dr. Colijn
opnieuw de opdracht tot forma
tie, en wist na enige samenspre-
king met Aalberse (die bij geble
ken onvermogen tot eigen kabi
netsformatie al heel snel tot ver
zoening genegen was!) het kabi
net opnieuw te doen optreden!
Opmerkelijk was het interview
dat de Rooms-katholieke minister
van economische zaken, prof.
dr. ir. H. C. J. H. Gelissen op
31 decerrtber 1935 aan het dag
blad „Dé. Standaard" verleende;
hij liet enige optimistische klan
ken horen: „Zo mogen we het
nieuwe jaar ingaan met enig
meer vertrouwen, hopende, dat
de opleving een blijvend betere
toestand voor ons volk zal bren
gen."
De Interviewer vroeg aan de
minister: „Men hoort soms, dat
de minister-president u in uw
plannen zou belemmeren."
Hierop antwoordde minister Ge-
lissen: „De heer Colijn zeker
niet. Zelden heb Ik een man met
zulk een breed Inzicht, en zulk
een hard werker ontmoet. Elke
dag leer ik van hem!" >u
Ook de ministervan waterstaat
jhr. Ir. O. C. A. van Lidth de
Jeude was iets optimistischer dan
vroeger, en verklaarde in het Za
terdagavondblad van het Alge
meen Handelsblad van 128"dec:
„Wij zijn voortdurend bezig, de
economische weerbaarheid van
ons volk te vergroten, en heb
ben daarin een stimulans tegen
de werkeloosheid!"
De minister van waterstaat her
innerde voorts aan de gelden be
steed voor werkverschaffing, en
noemde daarbij de 127 miljoen
besteed aan de gereedbrenging
van de Noord-Qost-Polder!
Op woensdagavond 1 januari
sprak de minister-président dr.
H. Colijn zijn nieuwjaarstoespraak
voor de radio uit, waarin hij
met name opriep tot samenwer
king van het Nederlandse volk
om de economische crisis te bo
ven te komen.
Enkele uitspraken uit die re
de. zijn de herinnering waard:
„Dit kan men intussen wél zeg
gen, dat de kansen om buiten een
groot Europees conflict te blij
ven thans heel wat geringer schij
nen dan in 1914 het geval was!
„Als ik roep om die noodzake
lijke eendracht, dan doel ik niet
op die eendracht die er op een
kerkhof is, noch ook op dc schijn-
eendracht die geforceerd van bo
ven wordt opgelegd. Maar dan
doel ik op eendracht, die geboren
wordt uit vrije wil tot cordiale
samenwerking van allen
die van goeden wille zijn!"
Anders en eender
Vergelijkt men het Oudejaar
van thans met dat van vijfentwin
tig jaren geleden, dan vallen ge
weldige verschillen op, maar óók
typerende overeenkomsten. De
wereld verkeert nóg in grote zor
gen en onrust. Nog altijd bestaan
in Europa concentratiekampen en
vertoeven onschuldige politieke
gevangenen in onmenselijke ge
vangenissen. zonder kans ooit
recht te worden gedaan. En ook
nu is de oorlogsvrees niet gewe
ken! Europa verkeert econo
misch in een betere toestand,
maar nog steeds veroorzaakt de
economische politiek in Neder
land Kabinetscrises, die even
onverwacht ontstaan, als onop
losbaar schijnen, wanneer men
er de regels van het constitutio
neel recht op naslaat!
Maar wat betekenen al deze
menselijke onzekerheden verge
leken bij de vaste zekerheid van
het Christelijk geloof, dat im
mers door de eeuwen heen de
zélfde troost en eeuwige veilig
heid biedt!
Wij denker, daarbij aan het ge
dicht OUDEJAAR, dat in het
laatste Zondagsblad van het
jaar 1935 in het dagblad „De
Standaard" werd overgenomen,
op 28 december, uit de bundel
..De Stille Tuin" van Willem de
Mérode, waarin alles geschreven
staat wat het Christen-hart rust
en zekerheid, vreugde en voor
uitzicht schenkt:
Hoe vaak zijt Gij dit jaar
niet tot ons hart gekomen
met leed en met geluk,
met ziekten en met pijn
maar ook: hoe vaak hebt Gij
verdriet en kwaal genomen,
en deed Uw stil bezoek
ons stil en zalig zijn!
En nu, 't is middernacht!
O, mocht de wereld wijken
met den omzwaai van den tijd-
Daal, hemel, tot ons meer.
Wij laten de aarde los
om zelf niet te bezwijken.
Ontruk ons aan onszelf
en houd ons vast, o Heer!
DWIGHT D. EISENHOWER
PATRICE LOEMOEMBA
FRANCIS G. POWERS
Een jaar vloog als een schaduw voorbij - Tegenstellin
gen tussen Oost en West verscherpt - Strijd om wereld
macht op vele fronten.
AL8 een schaduw zijn ook de
uren, dagen en maanden van
het jaar onzes Heren 1960 voorbü
gevlogen. Het was tot het eind
toe een jaar vol spanningen,
van conflicten in de menselijke
verhoudingen en in de relaties
tussen de volkeren onderling.
Daar was het Kongolese drama,
waarin niet alleen politieke lei
ders als Loemoemba en Kasa-
voeboe een rol speelden, maar
ook op uitbreiding van macht en
invloed beluste mensen als
Chroesjtsjef, Nkroemah, Nasser
en anderen hun kans schoon za
gen, hun verderfelijke praktij
ken uit te voeren. Dat zij hierin
tot dusver niet geslaagd zijn,
mag een wonder heten, ook ai
realiseren wij ons, dat de sltua-
tie in Kongo door het optreden
van Loemoemba's aanhangers in
het oostelijke deel van het land
en de steun, die zij uit het bui
tenland ontvangen, opnieuw bij
zonder hachelijk Is geworden.
Het jaar 1960 stond meer dan
welk jaar ook in het teken van
de tegenstellingen tussen Oost en
West, tussen het communistische
blok, dat er op uit is, de gehele na en enkele ambitieuze leiders
JOHN F. KENNEDY
wereld aan zich te onderwerpen
en het vrije Westen, dat zich hef
tig te weer stelt, maar op vrijwel
alle fronten in de verdediging is
gedrongen. En daar tussenin be
vinden zich de zogenaamde neu-
op het Afrikaanse continent
profiteren. Niet voor niets zet
ten zij hun hele Kongolese poli
tiek op één kaart: nl. die van
Loemoemba en blijven zij hem
ook nog steunen, nu hij in de ge-
tralistische staten in Azië, Afri- vangenis zit. Zij beseffen
ka en Latijns-Amerika, waarvan dat politici, die nauw met het
er vele met beide groepen goede Westen verbonden willen blijven,
vrienden willen blijven, maar geen toekomst zullen hebben in
sommige van het conflict tus- Afrika en dat als het wan-
sen Oost en West gebruik maken trouwen tegenover alles wat
om er politiek en economisch ga- blank is en met de blanken sa-
ren bij te kunnen spinnen. Daar- menwerkt diep is ingeworteld
bij komt dan nog communistisch lieden als Loemoemba tenslotte
China, dat geen onderdeel uit- '~~u u"' 1
maakt maakt van het onder lei
ding van de Sowjetunie staande
Sowjetblok, een eigen weg gaat
en straks m de strijd tussen de
beide blokken, waarin de wereld
Methoden
Dit is de achtergrond, waarte-
S"ïr'i'u UchmK "derde hS' °P'™<ien Ru/sen
m Azie, Afrika en Latijns-Ame-
rika moet worden gezien. We
hebben dit jaar gezien. hoe
Chroesjtsjef de dictator Fidel
Castro in New York heeft om
helst. hoe hij Nasser heeft ge-
wil fungeren.
Vele fronten
De strijd om de wereldmacht ö_-
wordt door de Sowjetunie op ve- feteerd, hoe hij'Loemoemba nog
le fronten gevoerd. Zij richt zich steeds de handen boven het
m de eerste plaats tegen de wes- hoofd houdt, hoe hij met vlieg-
telijke mogendheden en hun. tuigen wapens en munitie laat
bondgenoten in de 'Noord-Atlan- brengen naar de communistische
tische verdragsorganisatie, in de opstandelingen in Laos. waarme-
Cenvo (voor het Middenoosten) de de verslagen troepen van de
e.n „de. 2°avo 'voor Zuidoost- parachutistenkapitein Kong Le
Azie)Was in vroegere jaren de de afgelopen weken gemene zaak
ondermijnende actie tegen het hebben gemaakt, hoe acties wor-
organiseren van een krachtige den gefinancierd en georgani-
verdediging in de landen van de seerd om regeringen ten val te
vrije wereld het voornaamste Kr.pnoen. zmls biivoorbeeld in
onderdeel van het optreden der Japan is gebeurd, hoe de bevol-
Russen, in het jaar dat nu ach- king van Algerije tegen De
ter ons ligt heeft het zwaarte- Gaulle wordt opgezet, nu deze
punt van de .strijd zich meer zijn plannen gaat uitvoeren, die
dan ooit v£rlegd naar de econor de tien miljoen mohammedanen
mische sector. De" Russen trach- allerlei mogelijkheden bieden,
ten de Ver. Staten en de Euro- En zo zouden we nog even kun-
pese landen af te snajden van nen doorgaan,
de rest van de wereld om ze op
die wijze ten gronde te richten. Retour
Zo ziet men, van hoe grote be
tekenis het is, wie er in Kongo Ook in het afgelopen jaar was
aan de macht is, welke toe- het Westen vrijwel overal op
komst Algerije tegemoet gaat, zijn retour. Dit is op zichzelf
of Fidel Castro zich op Cuba met zo verbazingwekkend. We
zal kunnen handhaven, wie er beleven nu eenmaal een periode
tenslotte als overwinnaar tevoor- *n de wereldgeschiedenis, waar
schijn zal treden uit de strijd in wat men noemt de laatste
in Laos en wat de bestemming resten van het westerse imperi-
zal zijn van landen als Japan, alisme uit de weg worden ge-
Zuld-Korea, Indonesië, Zuid-Viet- ïu!md- Het verlenen van onafhan-
nam, India. Perzië, Turkije, kelijkheid aan vroegere kolo-
Ethiopië en vele andere gebieden nlën' 1S, langzamerhand een
in alle delen van de wereld, die ..normaal verschijnsel gewor-
in 1960 om de een of andere min- den en behalve Engeland is ook
der prettige reden wereldnieuws Frankrijk er dit jaar vrij aar
hebben gemaakt. <Yg I^slaagd, zich zonder
kleerscheuren uit de koloniale
boedel terug te trekken, maar
nauwe (voornamelijk economi-
t schc) banden in stand tc hou-
Als gevolg van het verscher- den. die garanderen, dat men op
pen der tegenstellingen tussen elkaar blijft aangewezen. Zowel
Oost en West nam de drang naar Engeland als Frankrijk moeten
onafhankelijkheid in de kolo- er echter rekening mee houden,
niale gebieden toe en was er dat deze banden steeds losser
bij de besturende mogendheden kunnen worden, zoals Frankrijk
meer bereidheid, de leiding uit reeds heeft ervaren met de jon-
handen te geven. Dit laatste ge republiek Mali, die een unie
was het geval met Engeland, dat heeft gesloten met Ghana (vroe-
enkele jaren geleden de rij open- ger Brits) en Guinee (vroeger
de door de Goudkust onafhanke- eveneens Frans),
lijkheid te verlenen (nieuwe
naam Ghana) en later met
Frankrijk, dat onder leiding van
De Gaulle besloot, alle gebieden
buiten Europa (Algerije uitge- Wanneer we dan ook consta-
zonderd) in de gelegenheid te 'eren. dat het Westen dit jaar
stellen, te kiezen tussen volledi- vriJweJ overal op zijn retour
ge onafhankelijkheid en samen- was, doelen we meer op ge-
werking met Frankrijk binnen beurtenissen als het afgelaste
de nieuwe Franse gemeenschap. bezoek van president Eisenhower
Deze politiek van De Gaulle <}an. JaPan' de aanmatigende,
boekte succes 'alleen Guinée 2re\?en?e en ,som? beangstigen-
splitste zich af), maar bracht de houding, die de blaag Fidel
de Belgen in Kongo in grote Castro met de steun van Chroesj-
moeilijkheden, die leidden tot tegenover de Verenigde
een te snelle overdracht van de J13?- aannemen, de tegen-
souvereiniteit aan de Kongole- £er*\n*' A? de Verenigde Staten
zen en een ernstig conflict, dat J" ™}}f ^a,n de westelijke
de koude oorlog met aUe WPr*,ri
JOSEPH MOBOETOE
jaar aan het bewind zou zijn
om plaats te maken voor een
nieuwe president, waarvan toen
nog niemand vermoedde dat het
de jeugdige roomskatholieke se
nator John F. Kennedy zou zijn.
Deze houding van de Rus was
niet alleen een klap in het gezicht
van Eisenhower, maar in dat
van alle Amerikanen. De presi
dent .mocht zich blijven verheu
gen in de sympathie van zijn
landgenoten en het grootste deel
van de volkeren der vrije wereld.
Maar het onbeperkte vertrou-
Onafhankelijk
Verlies
vaarlijke verschijnselen daar-
De u 2
wereld ondervinden (met name
na het ongelukkige U2-incident)
van haar het hart van Afrika om de, verdediging van de vrije
overbracht wereld z<) goed mogelijk te kun
nen organiseren, desnoods met
behulp van verkenningsvliegtui-
yerrrouwen gen en radarinstallaties langs
de grenzen van het Sowjetblok
Het is m het raam van deze en last but not least het inslaan
korte terugblik niet mogelijk, van een min of meer neutralis-
zelfs maar in grote lijnen de tische koers door landen, die al
ontwikkelingen in Kongo en jn geruime tijd nauwe relaties met
andere delen van de wereld te de westelijke mogendheden on-
schetsén, maar een ding is dui- derhielden.
delljk: overal worden we telkens
geconfronteerd met het niet wel
functioneren van de „human re
lations", zowel tussen de verte- Het incident met de U2 (die
genwoordigers van een volk on- bij Swerdlovsk in de Sowjet-
derling, als tussen de volkeren. un>e op 1 mei neerstortte) heeft
die om historische redenen op het Amerikaanse prestige in de
elkaar zijn aangewezen. De westelijke landen, maar ook en
Belgische regering meende de vooral in de zgn. neutralistische
Kongolese leiders te kunnen ver- Janden in alle delen van de we-
trouwen, toen zij geen andere reld' ernstig geschaad. Het afge-
mogelijkheid meer zag dan de Jasten van Eisenhower's bezoek
macht in Kongo uit handen te ;ian -Japan, hield er rechtstreeks
geven. Maar deze leiders ver- verband mee.
trouwden elkaar niet en de De topconferentie, die in mei
meest militante van hen be- in Parijs zou worden gehouden,
sloot, met één slag af te reke- behoefde niet door te gaan, om-
nen met alle elementen, die dat Chroesjtsjef in de Franse
hem op de weg naar de macht hoofdstad heel voordelig de be-
in de weg stonden. En zo ver- ledigde onschuld kon spelen ten
oorzaakte Loemoemba het Kon- koste van president Eisenhower,
golese drama, waarvan het ein- die volkomen terecht weigerde,
wen in de kracht en in de mo-
Selijkheden van de Verenigde
taten kreeg in het afgelopen
jaar een geduchte knauw.
Kennedy
Het ls de vraag, of Kennedy
hierin verbetering kan brengen,
als hij in januari het roer uit
handen van Eisenhower over
neemt. Hij heeft veelbelovende
maatregelen genomen om het
Amerikaanse leiderschap in de
vrije wereld nieuw leven in te
blazen. Maar ook hij is volko
men afhankelijk van de mate,
waarin de Sowjetunie en niet te
vergeten de neutralistische lan
den hem tegemoet willen tre
den. En ook hij heeft te maken
met machten, die er op uit zijn,
de wereldheerschappij te verove
ren en die ook tegenover hem
geen pardon zullen gebruiken.
Want dit moeten we niet ver
geten: we staan tegenover
machten, die onze ondergang in
hun vaandel hebben geschreven.
Het zijn twee machten, die el
kaar niet verdragen, ook al
heeft het er de laatste tijd de
schijn van, dat zij gezamenlijk
naar het einddoel zullen mar
cheren. Als dat zo is, gaan we
een moeilijke tijd tegemoet, een
tijd, waarin we zullen horen van
oorlogen en geruchten van oor
logen en waarin we rekening
moeten houden met een niets
ontziend optreden van de Chine
se communistische macht, die
zich op het ogenblik nog maar
in een beginstadium bevindt.
Maar zelfs wanneer de Sowjet
unie en rood China in werke
lijkheid eikaars grootste rivalen
blijven en dit is zeer waar
schijnlijk dan is er nog geen
reden om de toekomst niet met
bezorgdheid tegemoet te zien.
Ongeduldig
Aan het optreden van de Sow
jetunie in het afgelopen jaar en
in het bijzonder in de maanden
die achter ons liggen kan men
al merken, dat zij ongeduldig
begint te worden om te voorko
men, dat communistisch China
de buit waar zij zelf op uit is, in
de wacht te slepen. De Russi
sche buitenlandse politiek is
agressiever van aard. dan zij
ooit geweest is. Dat hebben we
niet alleen in Kongo, op Cuba en
tijdens de afgelopen weken ook
in Laos ervaren, maar kunnen
we ook lezen uit de verklarin
gen, welke Chroesjtsjef en ande
re Russische leiders dit jaar
hebben afgelegd. Onder Eisen
hower heeft Amerika nooit toe
gegeven aan Russische dreige
menten, ook niet na de dood
van John Foster Dulles. Het
mag dit en hetzelfde geldt
voor West-Europa nu minder
dan ooit doen.
de nog niet in zich is.
Profiteurs
DAG HAMMARSKJOELD
zijn excuses aan te bieden voor
de Amerikaanse vluchten boven
Russisch grondgebied.
Chroesjtsjef gaf zichzelf de
Tr a nodige tijd om zelf uit de moei-
Van dit niet functioneren van lijkheden te geraken, toen hij
de menselijke verhoudingen in de Amerikaanse president een
de pas onafhankelijk geworden trap nagaf en maakte meteen
landen en mede als gevolg daar- het tegenbezoek, dat Eisenho-
van van de nieuwe relatie tus- wer aan de Sowjetunie zou bren-
sen twee volken, die een defi- gen, onmogelijk,
nitief einde maakte aan de ver- De president had voor de Rus
houding heer-knecht, trachten de sische premier afgedaan, omdat
Sowjetunie, communistisch Chi- deze nog maar een goed half
Het zijn sombere gedachten
aan het eind van een .jaar. Maar
het heeft geen zin, er de ogen
voor te sluiten. Want ook nu vin
den wij, waar wij staren, niets
bestendigs hier beneden. Op de
weg die wij betreden staat geen
voetstap die bekijft. En al het
heden wordt verleden, schoon
't ons toegerekend blijft. We
moeten dan ook niet ln het ho
rizontale vlak van dc menselijke
beslommeringen blijven leven,
maar ons daar boven uit leren
heffen. Het niet van mensen
verwachten, maar van God,
Wiens wijsheid alle verstand te
boven gaat.
