Idicutwe gcütsrlje GTourant
PROF.
DE GAAY
PROF.
DE QUAY
Commentaar
Martin Bormann is nog in leven
tracht
breuk te
lijmen met
Derde Franse A-bom
ontlokt kritiek
NIEUWS in één oogopslag-
Tram- en buspersoneel in
Brussel in staking
Spoorwegstaking
in Italië
1 N.V. Ned. Koperenbuizenfabriek
CORRESPONDENTE DUITSE TAAL J
Minder Amerikaanse
hulpgelden
fi
WOENSDAG 28 DECEMBER 1960
BUREAUS: Steenstraat 37
Directie. Redactie, Abonnementen- en
Advertentie-afdeling Tel. 31441
ABONNEMENTEN 7,50 per kwartaal;
2,55 per maand; 0,59 per week
ADVERTENTIES: 0,20 per millimeter.
Familieberichten 0,18 per millimeter
(Bij contract belangrijke korting)
Postrekening 58936.
Eenenveertigste jaargang no. 12059
Directie: F. DIEMEB
Hoofdredacteur: Dr. E. DIEMEB
CHRISTELIJK-NA T ION AA L DAGBLAD
„Stantvasticb it gMleoea
mgn hert to UgjjtüspotT
Westduitsers:
geen ergernis meer
Zie pagina 5
Prof. mr. W. F. de Gaay Fortman, door H.M. de Koningin aan
gewezen als informateur, gaat proberen de stukken te lijmen:
binnen zijn opdracht tot reconstructie van het kabinet heeft
hij niettemin de nodige „speelruimte".
Volgens officiële zegslieden beginnen de stakingen in België
iets af te nemen. Er is druk gedemonstreerd, maar incidenten
vain grote omvang deden zich niet voor. Het rooms-katholieke
vakverbond heeft zich van deze politieke stakingen gedistan
tieerd.
Secretaris-generaal Hammarskjöld hoopt maandag uit New
York naar Kongo te vertrekken. In de provincie Kivoe, waar
Gizenga, vice-premier in Loemoemba's vroegere kabinet, de
lakens uitdeelt, heerst een chaos.
Tien maanden na de eerste Franse atoomproef is gisteren in de
Sahara de derde Franse atoombom tot ontploffing gebracht.
Frankrijk zal nu waarschijnlijk overgaan tot de produktie van
atoomwapens. Vanuit Afrikaanse landen is tegen de proef
ernstig geprotesteerd.
Uit het museum Boymans-van Beuningen te Rotterdam is
gistermiddag een kostbaar paneel gestolen. Het is een werk
van de Zuidnederlandse schilder Jan Provoost en vertegen
woordigt een waarde van enkele tienduizenden guldens.
Geslaagde
onderneming
Ceppo en Kaleva Kok-
i kola, twee broers in
Finland, hebben, wat htm
liefhebberijen betreft, al
les weg van de befaamde
gebroeders Orville en
Wilbur Wright. Deze
Kokkola's hebben name
lijk jarenlang gezwoegd
aan de bouw van hun
vliegtuig.
Sinds 1956 hebben ze al
hun vrije uren gegeven aan
de bouw van een helikop
ter, die weliswaar heel
eenvoudig is gehouden,
maar die toch op de be-
W sneeuwde vlakten van Fin
land gemakkelijk en sier
lijk bleek te kunnen op
stijgen en bovendien (wat
nog belangrijker is) behoor,
lijk in de luclït wist te
blijven bij de eerste proef
vlucht. De helikopter be
staat uit het maximale mi.
nhnum. De broers hebben
namelijk bij hiun toestel
alles wat maar enigszins
overbodig is, weggelaten.
Het instrumentenbord is
eenvoudig, er is een open
zitplaats voor één persoon,
er zijn vier wieltjes en er
is een krachtige duw-mo-
Itor, die de rotorbladen vol
doende in beweging houdt
om het vliegen mogelijk te
^Hmaken.
De eerste proefvlucht,
waarbij de broers om beur
ten vlogen, is een geslaag
de onderneming geworden
en alle berekeningen van
de heren Kokkola klopten
in de praktijk volkomen.
we u ook nog
eens een experiment aan
le band doen? Zonder enig
isico overigens. Wilt u bij
iw familieleden, vrienden,
tennissen eens over onze
:rant praten, onze krant
aten lezen, dan zou het
(verven van een rtieuiwe
ibonmee voor u wel eens
:n geslaagde onderneming
unmen worden, waarvoor
■aag onze dankbaar-
eid tonen door u als
leine) tegenprestatie ons
ek „Tip-Parade" te schen-
(woonplaata)
letallng geschiedt per week/
laand/kwartaal/per giro.
Doorhalen wat niet van
tepasslng Is).
Als bewijs van dankbaar-
lid uwerzijds ontvang Ik
tag het boek ..Tip Parade"
I onderstaand adres:
Het Italiaanse ministerie van verkeer
heelt voor vandaag een beperkte dienst
op de belangrijkste spoorwegverbindin
gen georganiseerd teneinde het hoofd te
bieden aan een 24-uurstaking van de ma
chinisten die zijn aangesloten bij het on
der communistische leiding staande vak
verbond- De beperkte dienst zal worden
onderhouden met personeel, dat is aan
gesloten bij de christen-democratische
vakorganisatie.
(Van onze parlementsredactic)
HET anti-revolutionaire Eerste-Kamerlid prof. mr. W. F. de Gaay Fort
man heeft gistermiddag een informatie-opdracht gekregen. Koningin
Juliana ontving hem op paleis Soestdijk en verzocht hem „de mogelijk
heden te onderzoeken om tot een spoedige oplossing van de kabinetscrisis
te geraken met handhaving van dezelfde politieke samenstelling als die
van het huidige kabinet". Prof. De Gaay Fortman is o.m. hoogleraar aan
de Vrije Universiteit, kamerheer in buitengewone dienst van H.M. de
Koningin en voorzitter van het College van Advies van de A.R. Partij.
Uit de formulering van de informatie
opdracht blijkt in de eerste plaats, dat de
activiteiten van de informateur zich
(overeenkomstig de adviezen van de
meeste fractieleiders) zullen richten op
een bestendiging van de politieke con
stellatie, waarop het kabinet-De Quay
steunde (K.V.P., V.V.D., ARP. en
(Advertentie)
ZIJLDIJK 22 LEIDERDORP
vraagt;
Het bij de socialistische vakbond
aangesloten personeel van de Brus
selse openbare vervoersdiensten is
vandaag voor 48 uur in staking ge
gaan. Daardoor is meer dan de helft
van trams en bussen uitgeschakeld.
Tijdens hun tocht door de stad
rukten de stakers de beugels van
enkele stilstaande trams. In alle stra
ten, waar zij doortrokken, sloten win
kels hun deuren en werden rolluiken
neergelaten. Bereden rijkswachters,
door de betogers uitgejouwd, beperk
ten zich ertoe de stoet in het midden
van de straat te houden. Overal wer
den pamfletten aangeplakt: „een-
heidswet.... ongelukswet". Van bot
singen werd geen melding gemaakt.
De trams en bussen, die nog rijden
worden voor het grootste gedeelte be
mand door leden van de christen-demo
cratische vakverenigingen, die tegen de
socialistische staking zyn. Gisteren nog
hebben de christelijke vakbonden, die
800.000 leden tellen, zich krachtig uit
gesproken tegen de staking. Zij riepen
hun leden op zich niet te mengen in
het „revolutionaire en gewaagde con
flict"
De omvang van de staking lijkt sta
tionair te zijn met een verdere tendentie
tot hervatting van he werk. Verwacht
wordt, dat koning Boudewijn en koning
in Fabiola hun huwelijksreis in Spanje
zullen onderbreken. Een militair vliegtuig
staat in Sevilla gereed om het vorstelijk
paar naar Brussel te brengen.
Inmiddels is er sprake van verzoe
ningspogingen door werkgevers- en
werknemersorganisaties over de uitwer
king van de omstreden punten van de
„Eenheidswet".
De grootste demonstratie had plaats in
La Louvriere een 40-tal kilometer
ten zuiden van Brussel waar een
20.000 stakers bijeen kwamen en werden
toegesproken door het socialistische ka
merlid Hoyaux. De menigte ging ook
hier zonder wanordelijkheden uiteen.
BOTSINGEN
Hadden de betogingen een vrij rustig
verloop, bij pogingen van stakers in an
dere plaatsen om werkwilligen te be
letten aan het werk te gaan, kwam het
tot enkele botsingen. In Hasselt raakten
leden van de rijkswacht en stakers slaags,
nadat deze het postkantoor waren bin
nengedrongen en de inhoud van post
zakken op de grond gooiden en ver
trapten. De stakers braken de straat voor
het postkantoor op, doch werden daarna
door de rijkswacht uiteengedreven. Ook
in Bergen werden barricaden opge
worpen. Incidenten zijn ook hier niet
gemeld.
Op de spoorlijn van Gent naar Adin-
kerke werden nieuwe pogingen tót sabo
tage gedaan. In de wissels werd cement
gestort, dat echter tijdig kon worden ver
wijderd, evenals de betonblokken die op
de rails waren geplaatst.
In Verviers, waar de vorige week de
stakers de overhand schenen te hebben,
was het vrij rustig. Pogingen om het
openen van de postkantoren te verijdelen
werden door de politie in de kiem ge
smoord. Winkels en café's heropenden
hun deuren.
In Namen werden samenscholingen van
meer dan vijf personen verboden. Ook
hier heerste een betrekkelijke rust
Het hoofdbestuur van het Algemeen
Christelijk vakverbond heeft inmiddels
op een vergadering besloten zich niet
bij de stakingsacties aan te sluiten, omdat
het die als een louter politieke kwestie
beschouwt. Het roept de leden op „zich
niet te laten meesleuren in een avontuur,
waarvan de arbeiders de eerste slacht
offers zijn".
In het communiqué wordt voorts nog
medegedeeld, dat enkele onderdelen van
de „Eenheidswet" na besprekingen met
de regering ten gunste van de arbeiders
z(jn gewijzigd.
C.H.U.). Voor het overige laat de op
dracht een vrij ruime interpretatie too
Ze maakt het prof. De Gaay Fortman
b.v. mogelijk tot de conclusie te komen,
dat een confessioneel-liberaal kabinet in
een ietwat andere samenstelling dan die
van het kabinet-De Quay gewenst is-
Men zou zoiets nog v/el reconstructie
kunnen noemen, maar in feite komt het
neer op de vorming van een nieuw ka
binet. Onder de omstandigheid lijkt een
„spoedige oplossing van de kabinetscri
sis" (zie de tekst van de opdracht) niet
of nauwelijks mogelijk.
Naar verluidt zou de informateur dan
ook in eerste instantie een „reparatie"
van het kabinet-De Quay voor ogen
staan met handhaving van alle demissio
naire bewindslieden. Uiteraard laat een
dergelijke oplossing zich slechts verwe
zenlijken nadat alle geschillen, die aan
leiding gaven tot de crisis, uit de weg
geruimd zullen zün.
Bouwconflict
De informateur streeft in de eerste
plaats naar een likwidatie (in formeel-
technische zin) van de directe oorzaak
van de breuk, nl. het conflict over het
bouwprogramma 1961. Vanmorgen sprak
hij hierover met minister Van Aartsen.
nadat hij even tevoren reeds overleg had
gepleegd met minister-president D«
Quay.
Daarnaast zal prof. De Gaay Fortman
moeten onderzoeken in hoeverre de crisis
een diepere oorzaak heeft dan het bouw
conflict. Hij zal daarbij stuiten op de
veelbesproken tegenstellingen in anti
revolutionaire kring. Het wegnemen van
deze „diepere ooi-zaken" behoort niet tot
Voor vervolg zie pagina 4
Op het Franse proefterrein Reggane in de Sahara is gisteren de
derde Franse kernbom tot ontploffing gebracht. Deze telefoto
laat de paddestoelwolk na de explosie zien.
De derde Franse atoombom die giste
ren in de Sahara is ontploft had ten
doel om gegevens te verzamelen over de
bescherming tegen de gevolgen van radio
actieve straling. De bom was van be
trekkelijk geringe intensiteit, maar de
Franse autoriteiten hopen, dat nu het
pad geëffend is voor de prodnktie van
tactische en thermonuclealre wapens. De
derde bom werd afgevuurd ongeveer
tien maanden na de eerste Franse atoom-
proef. Volgens Franse functionarissen
was de explosieve kracht een paar kilo-
ton.
Controleposten in het explosiegebied
hebben meegedeeld, dat radio-actieve
straling is waargenomen in een gebied
In Brussel is druk gedemon
streerd. In de Rue Neuf werden
de betogers opgewacht door
rijkswachters te paard, die hen
echter ongehinderd lieten pas
seren.
van honderd kilometer lengte en bijna
dertig kilometer breedte dat zich zuid
westelijk van de explosietoren uitstrek
te.
De Algerijnse minister van buitenland
se zaken heeft in een officiële verklaring
de kernexplosie veroordeeld. Hij deed
een beroep op alle Afrikaanse volkeren
en regeringen zich te verzetten tegen
deze Franse politiek en de diplomatieke
en economische betrekkingen met Frank
rijk te verbreken.
Ook Marokko heeft felle kritiek ge
leverd op de kernexplosie. Radio-Moskou
sprak zelfs van een „monsterlijke uit
daging" omdat men ondanks de reso
lutie van de vijftiende zitting van de
algemene assemblee der V.N. voortgaat
op de weg van de atoombewapenings
wedloop. Ook achtte Radio-Moskou de
proef ernstig door de invloed op de in
ternationale opinie. Zelfs voordat de
eerste proef plaatsvond, hadden de drie
grootste atoommachten al enige tijd geen
atoomproeven verricht, zodat gehoopt
kon worden, dat het experiment niet her
vat zou worden, aldus Radio-Moskou.
FR IS BEHOEFTE, zo schreven we tcr-
stond na het ontstaan van de kabi
netscrisis, aan één of meer voor allen
aanvaardbare figuren, die, zonder enige
eigen ambitie, in staat zijn tot een be
middeling. In dit licht moet men, gelet
ook op de opdracht, hem verstrekt, de
taak zien van de thans aangewezen infor
mateur.
Eer dan van een crisis van het kabinet
moet worden gewaagd van een crisis bin
nen de A.R. partij. Op het wegnemen
daarvan zal het pogen van de informa
teur voor alles moeten zijn gericht.
Een zware taak, maar één, waarin hem,
zelf een sympathieke figuur, de gevoelens
van sympathie, gekoesterd door heel ve
len in den lande, tot morele steun kun
nen strekken.
In het conflict heeft zich gewroken het
gebrek aan „human relations", die in de
politieke activiteit, waar de scherpe kan
ten immers vaak overheersen, ter verzach
ting daarvan minder dan waar ook kun
nen worden gemist. Die menselijke be
trekkingen moeten worden geschapen en
wat stellig even belangrijk is ver
volgens ook worden onderhouden.
De formulering van de aan de informa
teur verstrekte opdracht kon een eenvou
dige zijn. Het doel blijft gericht op een
kabinet van gelijke samenstelling. Het
geen betekent, dat de socialisten in dit
stadium nog niet aan bod komen. Het is
trouwens de vraag, of ze al zouden willen.
Een gelijke samenstelling dus. Wat
voorts opvalt in de formulering van de
opdracht is, dat naar een oplossing wordt
gestreefd die het kenmerk draagt van de
spoed. Is dit alleen maar een wens? Is
het een aansporing van hoge zijde om
met voortvarendheid twisten te beslech
ten? Of wordt die spoed op goede grond
mogelijk en zelfs waarschijnlijk geacht?
Wij hopen het laatste.
In het bijzonder binnen de A.R. partij
wordt wat gebeurd is tamelijk hoog op
genomen. Zij is een partij, waarin men
gewend is het bedrijven van politiek zeer
ernstig te nemen. Binnen deze partij staat
men graag achter de voormannen. Maar
dit dan uit overtuiging.
Moge de gebleken verscheidenheid bin
nen de hogere leiding in elk geval leiden
tot verscherpte politieke bezinning. Want
vergete men toch nimmer: het gaat om
christelijke politiek en om de klemmende
pretentie, die dit begrip inhoudt.
Onze beste wensen vergezellen de in
formateur. Hij is een man, gesierd met
verstand en niet minder met wijsheid. Hij
is vasthoudend en beschikt over diploma
tieke bekwaamheden. Hij moge, overal
waar zulks geboden is, bereidheid vinden
tot inschikkelijkheid en tot buigzaamheid.
Koning Saoed van Saoedi-Arabië is niet
van plan zijn jongere broer, prins Faisal,
die de vorige week als premier aftrad, van
dc troonopvolging uit te sluiten.
Het Joegoslavische parlement heeft met
algemene stemmen het nieuwe vijfjaren
plan voor de economische ontwikkeling
van het land goedgekeurd.
In West-Berlijn zijn tijdens de Kerstdagen
1800 Oostduitse vluchtelingen aangekomen.
De 22-jarige chauffeur H. Peters uit Vel
den. die op de Duitse autobaan zwaar werd
gewond, is gisteren overleden.
Gistermorgen is in Zutphen de 29-jarige
M. van Doorn met zijn auto te water ge
reden en verdronken.
T?EN LAGEDRUKGEBIED bij Schotland
vulde verder op, terwijl een hoge-
drukgebied bij de Aznren wat in beteke
nis toenam. Tussen de twee druksystemen
tn trok een storing met grote snelheid de
oceaan over en bereikte vanochtend En
geland. Op de nadering ervan nam van
ochtend de wind in Nederland toe. Het
ziet er naar uit dat het centrum van de
storing morgen ten oosten van Neder
land komt te liggen. De wind zal dan
naar het westen ruimen. waarna iets
minder koude lucht het land zal binnen
stromen. In deze lucht kunnen plaatselijk
enkele buien voorkomen.
Barometerstand gisteren 750 mm.
Onveranderd
De Bilt verwacht tot donderdagavond: temperaturen, vooral des nachts. Aan-
Veranderljjke bewolking met vooral vanbelijk krachtige tot harde znidelijke
aanvankelijk enkele buien. Iets hogere wind. Later matige tot krachtige naar
west ruimende wind.
ZON EN MAAN
Donderdag, zon op 8.48, onder 16.36
uur; maan op 14.44, onder 5.03 uur.
HET WEER IN EUROPA
Rapporten hedenmorgen zeven uur
President Eisenhower zou volgens Ass.
Press van plan zijn het congres te vra
gen volgend jaar 4 miljard dollar (f 15,2
miljard) uit te trekken voor hulp aan
het buitenland in het op 1 juli begin-
nende begrotingsjaar. Verzocht was om
5,5 miljard dollar en voor het lopende
jaar was 5 miljard gevraagd, terwijl het
Congres slechts 3,8 miljard toestond.
„•JYAZI-LEIDER Martin Bor-
-L* man, die indertijd tot
opvolger van Adolf Hitler werd
benoemd, is niet dood. Hij
leeft in Argentinië of Brazilië.
Verscheidene malen Is hij daar
gesignaleerd, maar steeds wist
hij op het laatste moment te
ontsnappen. HU houdt zich nu
o.m. bezig met wapensmokkel
voor de Algerijnse opstandelin
gen."
Dat vertelt de leider van een
van de groepen Israëlische
speurders, die in Zuid-Amerl-
ka naar uitgeweken nazi-leiders
zoeken en die onlangs Eich-
mann arresteerden.
En hij voegt er aan toe: „De
Israëlische regering is er ook
van overtuigd. Elclunaiw heeft
bij zijn verhoren al meer dan mann tot leider van de nazi- het hotel waar hij verbleef naar
driehonderd namen genoemd party benoemde,
van zyn medewerkers in Ar- - - ---- -
gentinië, Brazilië, Duitsland en die het aantal ex-S.S.-ers in
elders. We weten ook alles van Brazilië op tienduizend schat,
Bormann was de enige van
opnieuw de nazi-leiders, die over grote
kapitalen beschikte. Kapitalen,
gedeeltelijk In de vorm van
Het zoeken wordt eebter nog eigendommen die over de ge-
voor het eerst op steeds voortgezet omdat Bor- hele wereld verspreid liggen en
hem vroeg bleek 1
De Israëlische speurdersgroep, verdwenen te zijn. Daarna is
men elk spoor kwijtgeraakt.
de nlenwe organisatie van de kwam in
neo-nazi's, die haar hoofdzetel het spoor van Bormann. Twee mann zeer waarschijnlijk be- op verscheidene namen "staan,
heeft In de stad Arlington In de jonge S.S.-ers brachten de groep - - -
(voor tweeduizend dollar) naar verstrekken over het gehelm
de schuilplaats van Bormann, zinnige leven van Hitier. waar-
langwekkende Informaties kan Bormann bezit bUvoorbeeld in
Europa nog de prachtigste land-
ontkomen. Later kwam men
hem weer op het spoor. Er werd
was. Niemand kon llltler be
zoeken zonder eerst het kan
een plan uitgewerkt om hem te toor van Bormann gepasseerd
te zijn. Hy was dc vertrou-
Volgens de zegsman zou maar deze wist nog juist te van alleen hij op de hoogte
Bormann regelmatig contact
hebben met de beruchte dr. Von
Leers, de voormalige rechter
hand van Goebbels. Ook zou- grijpen. Hy zou ontvoerd wor
den er sterke aanwyzingen zyn den naar een boerderij, onge-
dat Bormann een van de vier veer 35 km. van Florianopolis.
kopieën bezit van Hitlerss tes- Bekend was dat hij zich be-
tament. Een document, waarin diende van de naam Goldstein
Hitler admiraal Doenitz tot pre- en dat op zijn Identiteitskaart
sident van het rijk, dr. Goeb- het beroep van koopman stond
bels tot rijkskanselier cn Bor- aangetekend. Maar toen men ln
wensman van de nazi-leider.
HU was ook die dikwijls de be
slissingen nam voor Hitler, die
zelf nogal besluiteloos was. Hy
was het die de financiële aan
gelegenheden van de „Führer'-
verzorgde.
goederenonder een andere
haam, zoals in Vaduz in Liech
tenstein. Ook Goering had hier
landgoederen gekocht.
Zou men Bormann thans dus
levend in handen krygen dan
zouden er bijna zestien jaar
na de oorlog nog wel eens
verrassende onthullingen kun-
wn worden gedaan over het
leven van Hitier en de nazi-tijd
in Duitsland.
Temper
Station
Weers.
gesteldh
c e
5 t
tn
z
T B
"5
Hf.dei
h. bew.
z
6
7
i
1
Ypenburg
onbew.
z
4
5
i
0
Vltss
h. bew.
z
8
5
0.1
Eeide
mist
z
6
-i
0.2
De Bilt
onbew
z
2
4.
-a
0
Twen tlie
onbew
z
3
4
0
0
Eindh
onbew
zzo
2
5
0.1
Zd -Limb
onbew.
z
6
6
0
0
He.stnkl
sneeuw
7.0
2
-ï
0.5
Stockh
gh. bew
z
2
5
-0
2
Os'o
regen
zo
4
5
a
3
K.->penh
zw. bew
z
4
5
3
0
Aberdeen
gh. bew
z
5
4
0
0
Londen
I. bew
zzo
6
6
-1
0
Adam
onbew
z
6
6
0
013
Brusee.
onbew
zzw
2
4
-0
O.S
Luxemb
mist
3
-1
0
Parye
onbew
zzo
2
7
0
Bordeaux
regenb
zw
4
9
1
4
Grenoble
regen
n
6
3
1
5
Nice
h. bew
n
6
7
5
3
Berlin
gh. bew.
windstil
4
-X
0.3
Frankfort
mist
1
5
-4
1
Mü'ichen
wnw 2
2
-1
3
ZürWh
windstil
2
0
8
GenCve
zw. bew
W37V
1
2
-0
12
Locarno
h. bew.
windstil
3
-3
0
WeneD
ij zei
2
-2
0.1
InnsorucK
sneeuw
windstil
-1
-a
0.1
Be grado
mist
1
5
0
0
Athene
h. bew
6
Rome
regen
2
10
3
5
Ajaccio
regen
windstil
13
7
18
Madrid
onbew
w
11
2
3
Ma.orca
l. bew
wn
12
13
8
3
Lissabon
