Toelating kweekschool
vereist een selectie
Meningen van anderen
Zó
heerlijk
en zó
handig
Breuk N.O.V. voorkomen
door stichting Anlo
Een kanttekening
HEIN2f
Een woord voor vandaag
Onderwijs ontkomt niet
aan vrije zaterdag
Hoofden van scholen
in Utrecht bijeen
kOSRAM
Afrikaanse kerk wil
politieke rechten
voor negers
2
LANDBOUW GAAT ZICH BEZINNEN
T)E voorzitter van het landbouwschap heeft dezer dagen tijdens een open
bare vergadering verklaard, dat de landbouwpolitiek in Nederland in
een impasse is geraakt. Hij doelde hierbij op het debat, dat onlangs in de
Tweede Kamer heeft plaats gehad over de begroting van Landbouw en
Visserij. Wat de heer Wiebenga het meest bleek dwars te zitten, was de indruk
die het grote publiek gekregen moet hebben van deze vertoning.
Een aantal leden van de Tweede Kamer, die zich veelal bezighouden met
agrarische aangelegenheden zowel binnen als buiten de Kamer, maakten
minister Marijnen in niet mis te verstane bewoordingen duidelijk, dat enkele
toegezegde garantieprijzen te laag waren. En alsof hij hier te maken had met
een pressure-group waartegen toch niet te vechten viel, ging de minister
prompt door de knieën en liet hij met gulle hand enkele extra miljoenen
over de regeringstafel rollen.
Dit alles is ook de landbouw zelf te gortig geworden en men gaat zich op
korte termijn ernstig bezinnen op de situatie. Men is ook hier tot de erken
ning gekomen, dat het de naam van beleid niet meer mag dragen, indien men
elk jaar maar zoveel mogelijk geld uit de schatkist probeert los te krijgen.
In zijn rede bezigde de heer Biewenga voorts gezonde woorden zoals: onder
nemersinitiatief en eigen verantwoordelijkheid van de boeren. Ook zal al het
mogelijke gedaan moeten worden om voor de landbouw tot een grotere onaf
hankelijkheid van de regering te komen.
Met grote belangstelling zien wij nu de voorstellen tegemoet welke het dage
lijks bestuur van het landbouwschap voorbereidt. Het is niet uitgesloten, dat
een recente gunstige beslissing voor de Nederlandse landbouw een welkome
steun en een nieuwe mogelijkheden biedende zaak zal blijken bij de plannen
makerij.
Wij hebben hierbij het oog op het besluit van de ministerraad van de E.E.G.
om bij de versnelling van het ontwikkelingsproces naar een Europese Econo
mische Gemeenschap de landbouw als gelijkgerechtigde partner op te nemen.
Zeer terecht heeft de landbouw in ieder geval op dit punt niet getwijfeld aan
de goede bedoelingen van de regering met deze bedrijfstak. Van verschillende
kanten werd deze week in het landbouwschap de ministers Luns, Marijnen
en De Pous een compliment gemaakt voor het resultaat, dat zij ook nu weer
in Brussel hebben weten te bereiken.
Wanneer de snellere afbraak van de tarieven en de onderlinge voorkeurs
rechten bij importen binnen de E.E.G. tot gevolg zouden hebben, dat Neder
land ook voor zijn agrarische produkten op korte termijn een ruimere afzet
zal kunnen vinden in de vijf andere E.E.G.-landen, dan zal dit voor het
bestuur van het landbouwschap het uitstippelen van een nieuw en beter
beleid wellicht vergemakkelijken. Via meer eigen marktrisico en dus meer
eigen initiatief en meer eigen verantwoordelijkheid, zou men dan inderdaad
kunnen komen tot een onafhankelijker positie van regering en schatkist.
Betere naam voor
kweekschool geen
snobisme
De heer J. A. van Bennekom te
Middelburg, voorzitter van de Ver
eniging van leraren aan Protes
tants-Christelijke kweekscholen,
heeft op de te Utrecht gehouden
algemene vergadering van die ver
eniging zijn blijdschap uitgespro
ken over het akkoord betreffende
de salariëring van leraren. TocH
gewaagde hij van beperkte dank
baarheid.
Advertentie
DE FEITEN
Het Friec h Dagblad (dat reeds
eerder het optreden van de a.r.-Tweede-
Kamerfractie vorige week scherp veroor
deelde) dringt er in een volgende beschou
wing met klem op aan zich aan de feiten
te houden. Het blad schrijft o.m.: „Het al
les beheersende feit is, dat de AR en de
CH, samen met de PvdA. het kabinet heb
ben weggestemd. In geen van de fracties
was verschil van mening. Dit kabinet moest
weg. Verklaringen, dat men tot nu toe een
groeiende sympathie had voor het kabinet-
De Quay, versterken alleen maar de ge
dachte, dat hel centrale punt, waarover ge
stemd werd, van zoveel belang werdtgje-
acht, dat dit kabinet nu moest verdwijnen.
Bezwaren van vroeger of later waren nu
niet aan de orde. Het ging nu om één
concreet punt Dat concrete punt was niet,
dat we na vijftien jaar wederopbouw nog in
de woningnood zitten, of dat er zoveel bu
reaucratie is op dat gebied, of dat de rij
ken maar raak mogen bouwen en de ar
men geen huis kunnen krijgen. Daarover
werd niet gestemd. Gestemd werd over een
motie, die onmiddellijk een wijziging vroeg
in het programma van de regering, n.l. de
ze wijziging, dat er 5000 woningwetwonin
gen en premiewoningen méér zouden wor
den gepland. Het kabinet vond die 5000 wo
ningen nu niet geheel verantwoord. Niet om
dat er geen geld voor is. Maar omdat de
arbeidsmarkt te krap is, zodat een opvoe
ring van het bouwprogramma zou leiden
tot een zodanige verscherping van de si
tuatie, dat de prijzen in de woningbouw
sector, die eindelijk niet meer stegen, op
nieuw omhoog zouden gaan. De ar- en ch-
leden van de Tweede Kamer waren van
oordeel, en schreven dat in hun motie als
argument neer, dat er wèl voldoende ruim
te is op de arbeidsmarkt om nu reeds te
kannen uitmaken, dat die 5000 woningen
er het volgende jaar wel bij kunnen. De
minister heeft tenslotte gezegd, dat hij dan
desnoods er nog 2500 bij wou doen, mits
men het volgend jaar nader zou bekijken,
in verband met de dan gebleken ontwikke
ling op dc arbeidsmarkt, of er nóg 2500
bij konden. Concreet ging het dus om de
vraag, of die laatste 2500 woningen er nu
reeds bij konden, óf dal men dat beter in
het volgende voorjaar zou kunnen bekijken.
Om deze concrete zaak is het kabinet weg
gestemd.
Het is al weer in strijd met de feiten,
dat de zaak opgelost zou zijn, wanneer er
voor de heren Zijlstra, Van Aartsen en
Roolvink een paar sndere anti-revolutionai
ren zouden kunnen worden gevonden. Die
zijn er wel. Dc heer Eibergen kan minis
ter van wederopbouw worden en de heer
Van Nierop staatssecretaris van sociale za
ken. De heer Smallenbroek is van huis uit
een man van financiën. Maar wanneer die
tot het kabinet zouden toetreden, zouden
zij, in verband met bun geweten en hun be
loften bij de verkiezingen, verplicht zijn te
vorderen, dat de aangenomen motie, hun
motie, door het kabinet zou worden geac
cepteerd. En het is natuurlijk uitgesloten,
dat het kabinet, met name minister De Pous,
die alles op alles heeft gezet om de prijs-
stijgingen te keren en daarin aanvankelijk
is geslaagd zulk een door het kabinet tot
nu toe afgewezen politiek zou aanvaarden.
Zij, die dit kabinet ten val hebben ge
bracht, dat zijn de AR, de CH en de PvdA,
wisten wat zij deden, en zij deden niets
anders, niets meer en ook niets minder,
dan een kabinet ten val brengen. De mi
nister-president had hun dat vóór de stem
ming met volkomen duidelijkheid gezegd.
LEERTUCHT
In 1961 zal de leertucht in de
Nederlands Hervormde Kerk
voluit kunnen gaan functioneren.
In het vrijzinnige blad „Kerk
en Wereld" schrijft ds. P. J.
Barnouw hierover ondermeer het
volgende:
Dordrecht is er invloed van en
ingrijpen door de staat van die
dagen op het terrein van de kerk
geweest, want lang daarna, totdat
in 1870 de staat afstand deed van
haar laatste rechten binnen de
kerk, bleef het zo, dat de kerk en
haar dienaren zich wel konden ge
dragen alsof de kerk geheel vrij
was en zelfs over de staat be
hoorde te heersen, maar dat de
regenten, die de leiding van de
staat vormden vaak rustig hun
eigen gang gingen en er zorg voor
droegen dat bepaalde kerkelijke
verlangens en eisen niet verwer
kelijkt werden.
Nadat de kerk zich in Dordrecht
gezuiverd had van wat niet paste
bij haar belijdenis en bij de ma
nier waarop men de kerk wilde
zien. zijn er immers doorlopend
nieuwe strijdpunten aan de orde
geweest, waarbij hele groepen van
predikanten en gemeenten fel vij
andig tegenover elkaar stonden.
Er is de ellendige vijandschap ge
weest tussen Voetianen en Cocce-
janen, waardoor lange tijd de sa
menleving in de kerk en de staat
ongunstig beïnvloed werd. Er is
verzet tegen en de strijd voor de
nieuwere denkvormen, die met de
naam Cartesius aangeduid wor
den, geweest, waarbij de behou
dende groep de nieuwlichters voor
heidense ketters versleet en om
gekeerd als bedompte duisterlin-
gen beschouwd werden. Er zijn al
die grote en kleine controversen
geweest, die soms niet verder gin
gen dan de grenzen van een van
de gewesten, zoals de strijd tegen
de hattemisten in Zeeland, maar
die ook het hele land en de hele
kerk in opschudding konden bren
gen. zoals het krakeel dat zich
rond de Utrechtse hoogleraar
Lampe afgespeeld heeft.
DAT ALLES heeft geen herhaling
van de synode van Dordrecht
teweeggebracht, maar zo goed als
er altijd boze of droevige klachten
tot de overheden van stad en ge
west over de ..paepsche stoutighe
den" werden gericht, zo gced is
men steeds bezig geveest m"»t te
trachten de tegenstanders bij de
Staten verdacht te maken, in de
hoop dat er weer een uitdrijving
in het groot plaats zou kunnen vin
den. Collectieve activiteiten op nit
gebied zijn echter na Dordt niet
meer aan de orde geweest, omdat
de regenten, bij alle onplezierige
dingen die we hen verwijten kun
nen. als groepsbelang en nepotisme
en laksheid, toch gewoonlijk meer
zin voor de werkelijkheid hadden
dan de predikanten met hun kerke-
rad ;n. Wel zijn er de persoonlijke
slac'itoffers van de vervolgingszucht
en ketterjacht geweest. Om er maar
enkele van de meest bekende te
noemen: Balthazar Bekker. de Am
sterdamse predikant, die in zijn
Betoverde Wereld" hot bijReloof
van zijn tijd aanviel, werd in 1692
door de provii ciale synode var.
Noordhcllar.d afgezet. Een zelfde
lot trof in 1755 zijn Zwolse collega
Van der Os, nadat eerder in 1708,
AT AAST
■L kanter
de Overijselse synode ds. Leenhof,
eveneens Zwols predikant, op de
zelfde wijze behandeld was. Alle
drie waren mannen die hun tijd
ver vooruit waren en denkbeelden
verdedigden die later door de meer
derheid wèl aanvaard werden.
DEZE namen van predi
kanten, die uit hun ambt ont
zet werden om hun theologische in
zichten zijn er de tallozen waarte
gen wel de een of andere kerkelijke
procedure aangespannen werd,
maar die een dergelijk definitief
oordeel niet over zich uitgesproken
zagen! En behalve al die leertuch-
telijke acties binnen onze kerk, die
toen nog de gereformeerde heette,
zijn er de telkens herhaalde pogin
gen om daadwerkelijk in te grij
pen in het leven en belijden van
de doopsgezinde, lutherse en re
monstrantse gemeenten geweest,
omdat er nu eenmaal predikanten
in de grote kerk waren, die er hei
lig van overtuigd waren dat hun
geloofsinzichten nooit en nergens
weersproken mochten worden. en
die daarom tot zeer on-heilige han
delingen in staat waren.
Er is geen tweede Dordt ge
weest! Ja, dat is feitelijk juist,
maar zo erg merkwaardig is het
niet als we ons realiseren hoe dik
wijls onze collega's uit het verle
den hartstochtelijk getracht hebben
een herhaling en verbetering van
1618 - 1619 te forceren en hoe, even
dikwijls gelukkig, a'e regenten be
reid en in staat zijn geweest om
een ongetwijfeld funeste reprise van
dat drama te verhinderen! Want
van de kerk uit is er maar al te
vaak wèl verlangd naar een de
finitieve afrekening alsof dat ooit
mogelijk zou zijn! met allen en
alles waar de kerkelijke meerder
heid van die tijd bezwaren tegen
had en we mogen achteraf dank
baar zijn a'at de libertijnse" staat
de kerk tegen deze drang tot zelf
vernietiging beschermd tieeft.
DAT ER geen tweede Dordt ge
weest is, wordt wel als een be
moedigende gedachte geuit tegen
degenen die nu met een zekere be
zorgdheid zich afvragen hoe onze
kerk zal gaan handelen als in 1961
de leertucht voluit kan gaan func
tioneren. Maar dat wèl gewenste,
maar niet gekregen tweede Dordt
werd vermeden door de invloed van
buitenaf, die door de staat op de
kerk werd uitgeoefend en die is in
onze tijd niet meer aanwezig en de
mensen in de gereformeerde ker
ken. die met een zekere beslistheid'
verklaren dat in 1961 eindelijk eens
zal blijken of de hervormde kerk
nu werkelijk vernieuwd is en de
vrijzinnigen uit zal werpen, oefenen
nu een invloed van buitenaf in om
gekeerde richting uit!
Het is te hopen dat de leiding
van onze kerk zoveel van de rea
liteitszin van de 17e en 18e eeuw-
se regenten overgenomen heeft, dat
ook na 1961 een tweede Dordt niet
zal kunnen plaatsvinden, ook al is
het nog zo netjes „modern" ver
pakt in administratieve maatrege
len en kerkordelijke artikelen. Het
eerste Dordt is een krachtproef ge
weest die de kerk van toen als ge
heel zeker geen goed gedaan heeft
spelen zou voor de kerk van nu
een tweede Dordt, al zou het zich
meer dan driehonderdveertig jaar
later afspelen, zou voor de kerk
van nu bepaald heel wat ergere ge
volgen hebben.
Een punt waarover het overleg eigen
lijk nog niet is begonnen, betreft het sa
laris van hoofden van lagere scholen,
die kweekschoolleraar worden. Zij moe
ten deze „promotie" betalen met een
aanzienlijke financiële aderlating. De
heer Van Bennekom achtte dit een dis-
kwalifikatie, die onaanvaardbaar is.
Zijn reeds elders geuite bezwaren
over de mogelijkheid van beperking der
toelating tot de kweekschool, werden te
Utrecht door de heer Van Bennekom
uitvoerig herhaald.
Reeds het radiobericht hierover heeft
onrust gebracht en leidde er toe, dat
sommige belanghebbenden een andere
richting kozen.
Natuurlijk moet een overcompleet
worden voorkomen, meende de heer
Van Bennekom. Maar voordat men tot
drastische maatregelen overgaat, zal er
toch grondige studie nodig zijn. Het en
kel afgaan op blote cijfers die nader
hand nogal eens correctie behoeven
is zeer gevaarlijk.
Er zijn momenteel ongeveer 22.000
kweekschoolleerlingen, waarvan er cir
ca 7.000 aan protestants-christelijke
kweekscholen worden opgeleid. Wanneer
men weet dat er altijd al een afvloeiing
is naar andere beroepen, en dat ook
andere dan lagere scholen telkens afge
studeerden van de kweekschool betrek
ken; dat er voorts in 1970 nog een ge
boorteplek moet worden opgevangen,
dan is het duidelijk dat zeer nauwkeu
rige planning noodzakelijk zal zijn. Ook
naar de verhouding van het aantal be-
nQdigde onderwijzers per „zuil".
Een zekere beperking zou er al ko
men wanneer er meer selectie plaats
had bij de toelating van leerlingen.
Het eindexamenlijstje van mulo of
H.B.S. kan toch niet alleen bepalend
zijn voor de toelating. Overigens
achtte de heer Van Bennekom ooit de
ze zaak te belangrijk om daarover
slechts improviserend te spreken.
Een kwestie, die de voorzitter terwille
van de sociale status van het onderwij
zerscorps nog in de aandacht der leden
aanbeval, betreft de benoeming van de
kweekschool.
Men heeft de vereniging al beticht
van snobistische neigingen toen zij de
benaming „pedagogische academie'
overwoog, die in r.k.-kring wordt voor
gestaan. Het gaat echter om heel andere
dingen dan meedoen aan een mode om
een onderwijsinstituut een wat „duurde
re" naam te geven. Van de 25 prot.
chr. kweekschooldirecteuren zijn er 17
voor naamsverandering en de meesten
hunner geven de voorkeur aan pedago
gische academie.
Drs. J. W. van Hulst, docent aan de
Vrije Universiteit, maar tot voor kort
directeur van de hervormde kweek
school te Amsterdam, besprak de
vraag: „Vormen wij èn cultureel èn
maatschappelijk?"
Het voorrecht dat de kweekschool
welhaast als enige onderwijsinstelling
bezit om enkele uren per week aan de
ze vorming te kunnen geven, wordt niet
altijd voldoende beseft.
Het gaat hier echter om een uiterst
belangrijk vak, dat de leerlingen sterk
interesseert. Het vak toont de samen
hang tussen mens en maatschappij, tus
sen cultuur en kunst, tussen weten en
wijsheid. Wie het goed doceert, zal
steeds naar de samenhang van b.v. de
kunst met de geschiedenis en de filoso
fie zoeken.
Wanneer het goed onderwezen wordt,
zullen de leerlingen er hard voor moe-
Beroepineswerk
NED. HERV. KERK
Beroepen te Amsterdam-Watergraafs-
ïeer (vac. W. Glashouwer): G. C
Tromp te Alkmaar.
Bedankt voor Waddinxveen (vac. J
d. Haar): C. Vos te Bennekom; voor
Dirksland: J. C. Schuurman te Bleskens-
graaf.
Benoemd tot onderwijzer: aan de Chr.
school te Hoogeveen: J. Oosterkamp te
Emmen; aan de Amstelveense Techni-
sche-school te Nieuwer-Amstel: F. Hul-
scher te Scheveningen; aan de Kon. Ju
liana-school te Waddinxveen: J. W
Schreuder te Nieuwendijk; aan de Chr.
Nat. school te Renkum: J. Spee te Rot
terdam; aan de School met de Bijbel te
Eist: C. Hoogendoorn te Gouda;
Advertentie
Smulmenu's zijn Snelmenu's
WITTE BONEN in verrukke!l|ke
TOMATENSAUS 0.79
MACARONI in KAASSAUS 0.89
MACARONI met ham in
KAASSAUS 1.10
SPAGHETTI in kruidige
TOMATENSAUS 0.79
HORS D'OEUVRE SLA
in MAYONAISE 1.15 en 0.69
Vergeving van schuld is niet voldoende. Als wij terugkijken
op het afgelopen jaar zijn er waarschijnlijk voor ons allen
wel dagen bij die wij graag zouden willen wegknippen. Met
Wim Kan zouden wij even willen uithuilen tegen de brede
borst van vader tijd om er dan een streep onder te zetten en
helemaal opnieuw te beginnen.
Als God nu ons onze zonden van het afgelopen jaar zou wil
len vergeven, zijn we er dan? Een ieder zal beseffen dat dat
niet zo is. Al is ons vergeving geschonken, met ons staat het
verleden te dringen op de drempel van het nieuwe jaar,
want vergeving neemt de gevolgen van de zonde niet weg.
Wij ontkomen niet aan het verleden. Vergeving alleen
garandeert ons niet dat wij het in het komend jaar beter
zullen doen.
Gods genade beperkt zich dan ook niet tot vergeving. God
haalt geen streep door 1960. maar wil kracht geven voor 1961.
Het nieuwe begin is eigenlijk onmogelijk. We zijn al zo vaak
opnieuw begonnen en komen niet verder. Daarom moeten
wij ook niet besluiten in 1961 een nieuw begin te maken. We
moeten beseffen dat het nieuwe begin reeds gemaakt is door
Christus. Hij wil ons doen delen in Zijn nieuwe begin.
(Advertentie)
Schipper Booy
overleden
In de ouderdom van 75 jaar is gisteren
in Alphen a. d. Rijn na een langdurige
ziekte overleden de heer H. Booy Thzn.
Vooral bij de ouderen, met name in de
prot. christelijke kring, was schipper Booy
een bekende en geziene persoonlijkheid.
Het voorvoegsel schipper werd door ve
len gebruikt om hem te onderscheiden
van zijn broers van de brandstoffenhan-
del. die aan dezelfde weg woonden of
mog wonen.
De overledene, die in vroeger jaren
schipper op de binnenvaart is geweest
(zijn motorvaartuig was de Prinses Ju
liana» heeft dit beroep tien jaar geleden
losgelaten, maar voor de binnenvaart
schippers in ons land is hij een werkza
me figuur gebleven die hun volste ver
trouwen genoot. Als man van de prak
tijk had hij een open oog voor de nood
van het schipperskind waar het ging om
de geestelijke en maatschappelijke vor
ming.
Hij werd secretaris van de christelijke
onderwljsvereniging voor schipperskinde
ren in ons land en mede door zijn arbeid
kwamen in tal van plaatsen christelijke
scholen voor schipperskinderen tot stand,
soms met een internaat. Ook van S.O.S.,
de vereniging van besturen van christelij
ke schippersscholen, was hij reeds tal van
jaren secretaris. Het was om die arbeid,
dat hij enkele jaren geleden benoemd
werd tot ridder in de Orde van Oranje-
Nassau.
De begrafenis is vastgesteld op zater
dagmiddag half drie op de Ooster Be
graafplaats ia Alphen a. d. Rijn.
Nieuwe regeling voor
G.U. in Amsterdam
Na een urenlang debat heeft de Am
sterdamse gemeenteraad woensdagavond
dc nieuwe verordening tot regeling van
de Universiteit van Amsterdam aange
nomen, met slechts de stemmen van de
communisten tegen.
De nieuwe verordening vloeit voort,
uit de bepalingen van het inmiddels
door de Staten-Generaal aanvaarde
wetsontwerp wetenschappelijk onder
wijs, waarbij aan de Universiteit van
Amsterdam rechtspersoonlijkheid wordt
toegekend en de kosten van deze instel
ling voor hoger onderwijs voor 95 pro
cent ten laste van het rijk en voor de
rest ten laste van de gemeente Amster
dam komen.
Het ligt in de bedoeling deze wet op
1 januari a.s. te doen in gaan. De nieuwe
status van de universiteit levert de
hoofdstad op de begroting voor 1961 een
besparing aan uitgaven op van rond 13
miljoen gulden.
ten werken; dat bleek wel uit de eisen
die de heer Van Hulst opsomde.
„Wie klaagt dat mijn programma
voor dit vak te zwaar is, houde er reke
ning mee dat dit het enige punt is
waarop ik giftig kan worden. Men zie
er niet tegenop om de jeugd hiervoor
pittig te laten werken.
Want ofschoon de jongeren zichzelf
permanent in de knelsituatie achten en
behorend tot een financieel onderontwik
keld gebied, is gebleken dat vele jonge
ren mede bezeten door het welvaarts-
denken werk doen waarmee zij bij
verdiensten verwerven. Als de situatie
zó is. schrikke men er niet voor terug
dc jeugd tc laten werken voor een vak,
dat voor hun verdere leven zulk een
eminente betekenis heeft.
Nederland heeft er een nieu
we onderwijzersorganisatie bij,
waarvan waarschijnlijk nie
mand weet wat haar taak is en
zal zijn, ook de eigen leden
niet. Zij werd gesticht binnen
het kader van de Nederlandse
Onderwijzersvereniging en heeft
alleen tot doel om N.O.V.-leden
die dat wensen tevens lid te
doen zijn van het N.V.V. De
vereniging gaat zich „Algeme
ne Nederlandse Leerkrachtenor
ganisatie" (Anlo) noemen. Het
ziet er naar uit dat voorlopig
de enige taak van deze nieuwe
Anlo is om de dreigende scheu
ring in de N.O.V. te verhinde
ren en die taak is naar het
schijnt al volbracht.
Op de vorige algemene vergadering
van de N O V. die vorig jaar in Am
sterdam werd gehouden werd een zeer
ernstig conflict openbaar. Het hoofdbe
stuur stelde voor dat de N.O.V. zich bij
het N.V.V. zou aansluiten. Dit voorstel
werd door de vergadering echter ver
worpen. Het N.V.V. beantwoordde deze
afwijzing door zijn Algemene Bond van
Ambtenaren voor onderwijzers open te
stellen, maar prompt reageerde de
N.O.V. door te verklaren dat het lid
maatschap van deze Abva onverenig
baar was met het lidmaatschap van de
N.O.V.
Als oplossing is nu gevonden de vor
ming van de Anlo. die zich zal aan
sluiten bij het N.V.V. Voor het evenwel
zover was, zijn er heel wat woorden ge
sproken. De beslissing werd pas gister
avond na een fel debat om kwart voor
twaalf genomen. Aanvankelijk werd
gestemd door het opsteken van kaar
ten. De voorzitter constateerde toen een
ruime meerderheid. Er werd echter om
een schriftelijke stemming verzocht.
Toen bleek dat 185 leden voor de vor
ming van deze Anlo stemden en
tegen.
Statuten
De Anlo zal zelf haar statuten mogen
opstellen, die echter moeten stroken
met de opvattingen van de N.O.V. Een
concept voor deze statuten is reeds ge
reed. Een amendement van de afdeling
Rotterdam om bij toekomstige voorstel
len tot wijziging van de statuten een
vetorecht aan de algemene vergadering
van de N.O.V. te geven werd ingetrok
ken. Van de twintig hoofdbestuursleden
van de N.O.V. waren er zeventien voor
en drie tegen oprichting van de Anlo,
Tevens bleek dat het gehele bestuur
van de Amsterdamse afdeling tegen is.
Een groot deel van het hoofdbestuur
van de N.O.V. zal het bestuur van de
Anlo vormen.
De nieuwe organisatie zal Ingevolge j
een gentleman's agreement met het
N.V.V. niet treden op het terrein waar
op de N.O.V. werkt. Zij zal dus geen'
aansluiting zoeken bij de Centrale van
Overheidspersoneel (Acop) en bij de Al
gemene Nederlandse Onderwijzersfede
ratie (Anof), geen salarisacties voeren
en niet deelnemen aan overleg met
„Volksonderwijs".
Op deze vergadering waren eerder
reeds alle afdelingsvoorstellen en moties
aangenomen. In een ervan sprak de al
gemene vergadering op voorstel van de
afdeling Rotterdam haar verontwaardi
ging uit over de trage gang van zaken
betreffende de voorbereiding van het
wetsontwerp tot wijziging van de pen-
sioenwet-1922. Zij dringt er bij de rege
ring op aan alles te doen wat in haar
vermogen ligt om een snelle afwikke
ling te bevorderen.
Hoewel vele protestants-chris
telijke ouders blijven aandrin
gen op een huiswerkloos week
end voor de middelbare scholen,
heeft de onderwijswereld meer
aandacht voor de vijfdaagse
werkweek met een vrije zater
dag, die als consequentie waar
schijnlijk wel een extra zware
maandag zal hebben. Deze vrije
zaterdag komt naar voren in
verschillende toespraken voor
verenigingen van onderwijzers
en/of leraren, die in deze kerst
vakantie bijeen zijn. Zo schonk
ook de voorzitter van de Ver
eniging voor Hoofden van Scho
len, de heer J. W. Harting gis
termiddag in Utrecht aandacht
aan de vrije zaterdag.
Hij legde er de nadruk op dat het
aantal bedrijven dat in 1961 zal over
gaan tot arbeidstijdverkorting bijzonder
groot is. Het onderwijs zal naar zijn
mening zeker gedwongen worden zich
daarbij aan te passen. Het leek de heer
Harting een uitgemaakte zaak dat de
vrije zaterdag er komt. Belangrijk
noemde hij de vraag of de tijd zal
moeten worden ingehaald en hoe.
Volgens deze spreker overweegt men
terecht nergens om de vrije woens
dagmiddag daartoe te gebruiken. Deze
onderbreking kan noch door kinderen
noch door leerkrachten gemist worden.
Ook zag hij geen oplossing in de
lenging van de schooltijden.
De oplossing zag de heer Harting dat
de minister zijn els van 1040 school
uren moet laten vervallen. Hij meende
dat het onderwijs zeker geen schade
berokkend zal worden bij vermindering
van het aantal lesuren. Joodse kinderen.
zo zei hij, ontvangen op zaterdag nooit
onderwijs en zij raken toch niet ach
ter.
Mulo-problemen
De heer Harting gaf nog aandacht
aan verschillende andere problemen-
Hij noemde de toestand bij het ulo-
onderwijs meer dan precair. De stroom
van leerlingen, zo zei hij, is vaak zo
groot, a'at verscheidene ulo's zich ge
noodzaakt zien om toelatingsexamens
te houden en dat. terwijl al zovele ja
ren aandrang uitgeoefend wordt om een
■wetswijziging te krijgen, waarbij het
admissie-examen voor het m.o. en het
v.h.m.o. wordt afgeschaft.
Daarnaast heeft de minister toege
staan, dat mensen die studeren in of
enige kennis hebben van een ulo-vak
daarin tijdelijk aan ulo-scholen mogen
lesgeven. Ook uitte hij kritiek op de
benoeming van ulo-hoofden. Het is, zo
zei hij, reeds herhaaldelijk voorgeko
men, dat tot hoofd van een ulo-school
eenvoudig iemand benoemd werd alleen
om het feit, dat hij een akte wiskunde
1.0. bezat zonder dat speciale aandacht
LIEVE MARJA.
Ik denk dat deze brief de moeilijkste is van het hele jaar.
Want nieuwjaarsdag is ook de moeilijkste dag, de vreemdste, en
ik ben er bijna bang voor. Eén januari, dat is de eerste dag van
een nieuw jaar (1961 is wel een leuk jaartal, je kunt het ook op
z'n kop lezen, zonder dat het verandert), maar eigenlijk is het
jaar nog niet echt begonnen, het is gewoon wéér een bijzondere
dag, zoals er al zoveel geweest zijn in december, dat was vorig
jaar. Weet je, er bestaat een verhaaltje over een jongetje dat
merkte dat er helemaal geen nieuw jaar gekomen was. Het was
wel één januari geworden natuurlijk, maar er was geen nieuw
jaar, heel eenvoudig, hij stond 's morgens op en merkte, dat alles
eender gebleven was. Nieuwjaarsdag is geen nieuw begin. De
straten blijven heel lang leeg, er loopt een hond die aan de res
ten van de kerstbomen-vuurtjes snuffelt, besluiteloos, er rijden
teveel taxi's, dat is een slecht teken, en iedereen probeert ge
woon te doen, maar het lukt nooit helemaal, alles blijft, een beet
je opgeschroefd, onwezenlijk. Te veel visites van mensen die
bijna niet meer bestaan (dacht je), mensen die bijna alle grapjes
van Wim Kan nog uit hun hoofd kennen, en ze aan iedereen
willen laten horen, wat erger is. En niemand heeft honger, we
eten overgebleven oliebollen bij de koffie, en er zijn teveel men
sen. Er zijn zelfs mensen, die vertellen hoe moeilijk ze het von
den om tot twaalf uur op te blijven. De dag duurt te lang, het
leven moet veel vlugger weer normaal worden, de kerstkaarten
in een la, alle visite weg, de taxi's van de straten, de nieuwe
kalenders aan de muur.
En dan komt januari, de allerlangste maand van het jaar, zon
der één feestdag, zomaar een heel lange en heel rustige winter
maand, een beetje grijs, een beetje mistig, met sneeuw, echt een
maand om je goede voornemens op te proberen, vind je niet?
Ik heb er niet zo veel, dit jaar, ze komen toch niet uit, en het is
elk jaar eender: meer werken, meer nadenken misschien, aardi
ger zijn voor iedereen (even aardig als oude mannetjes, aan wie
je de weg vraagt). Wat erger is, is dat het vorige jaar zo snel is
voorbij gegaan, ik weet nog alles precies, met mijn agenda erbij
zelfs op de dag af, en dat is al een jaar geleden, dat is verschrik
kelijk. Maar dan doe je de nieuwe blaadjes erin (in de agenda)
en januari begint, dat is wel goed. Weet je, lieve Marja, dit is
een moeilijke brief omdat ik nog steeds niet precies heb kunnen
zeggen hoe erg één januari eigenlijk wel is, en hoe vreemd. Het
is een bijzondere sfeer, en een sfeer kun je nu eenmaal niet op
schrijven, daar is niets aan te doen. Dag, je
PETER.
(en een gelukkig nieuwjaar, het is niet de schuld van het jaar
zelf, dat het zo moeilijk begint.)
geschonken werd aan eventuele capaci
teiten voor het hoofdschap. De heer
Harting noemde dit denigratie van het
hoofdschap.
Persoonlijkheid
Met betrekking tot het lagere onder
wijs, zei de heer Harting, dat ook hier
het onderwijs zich niet mag beperken
tot het kweken van inzicht en het aan
brengen van kennis, doch tevens de
taak heeft de gehele persoonlijkheid
van de mens te ontwikkelen. In dit ver
band sprak hij zijn ernstige bezorgd
heid uit over het zangonderwijs op de
scholen. Er wordt niet of althans wei- 1
nig meer gezongen, terwijl eveneens
weinig aandacht besteed wordt aan het I
onderwijs in kennis der natuur en teke
nen. Bezorgd toonde hij zich ook over i
het tekort aan gymnastieklokalen en
leerkrachten. Vele kinderen ontvangen
bijna nooit onderwijs in lichamelijke
oefening omdat een goed geoutilleerd
lokaal eenvoudig ontbreekt.
Russisch metropoliet
ontkent primaatschap
van de paus
De directeur voor buitenlandse zaken
van het patriarchaat van Moskou, metro
poliet Nicodemus, die Alexei, de patriarch
van Moskou, vergezelt bij zijn bezoek aan
Athene, heeft op een persconferentie ver
klaard, dat de neiging naar vereniging
van alle christelijke kerken op zichzelf
toe te juichen is, maar dat deze zeer veel
moeilijkheden oplevert, in het bijzonder
door de verschillen in dogma's.
Voorts zal de orthodoxe kerk het pri
maat van de paus, hetzij geestelijk, hetzij
wereldlijk, niet erkennen. „Deze opvat
tingen van de pausen zijn overigens in
het verleden de ooi-zaak geweest van het
schisma in de kerk."
De metropoliet sloot ook de mogelijk- i
heid uit, dat het Oecumenische Patriar-
chaat van Constantinopel uit naam van
alle orthodoxe kerken spreekt. „Hoewel
zij het patriarchaat van Constantinopel
zeer respecteert, wil de Russische kerk,
evenals alle andere orthodoxe kerken,
haar zienswijze zelf tot uitdrukking bren
gen en dit is ook het geval met de
Griekse kerk."
Patriarch Alexei is vandaag naar Mos
kou vertrokken.
Van de besprekingen is inmiddels een
communiqué uitgegeven, waarin wordt
bekendgemaakt dat patriarch Alexei en
aartsbisschop Theoklitos zullen blijven
ijveren voor de eenheid van hun kerken,
omdat deze eenheid „een waarborg zal
zijn voor hèt succes van hun streven tot
behoud van de vrede in de wereld".
Het overleg in de afgelopen drie da
gen had het onschokbaar geloof van de
twee kerken in de grondbeginselen van
de orthodoxie, en haar heilige instellin
gen aangetoond, zo werd meegedeeld.
Patriarch Alexei heeft aartsbisschop
Theoklitos uitgenodigd voor een bezoek
aan Moskou. Deze verklaarde erkente
lijk te zijn voor de invitatie, maar er
later op te zullen antwoorden.
Oud-Engelandvaarders
houden een reünie
Toen ds. C. Vos in september j.I. af
scheid nam van de Gereformeerde Kerk
van Londen, wegens vertrek naar Was
senaar, sprak hij de wens uit, om in zyn
nieuwe gemeente alle oud-Engelandvaar
ders met wie hij gedurende zijn vier
jarig verblijf in de Engelse hoofdstad
in contact was geweest, nog eens te ont
moeten
Dit staat nu werkelijkheid tc worden,
want enkele jonge mensen, die tijdens
het verblijf van ds. Vos in Londen ook
in Engeland werkzaam waren, hebben
het initiatief genomen tot een reünie,
die zaterdag 7 januari a.s., 's middags
en 's avonds, in Wassenaar zal worden i
gehouden Zij hebben een oproep doen
uitgaan tot alle jongeren, met wie zij
in de oecumenische jeugdbeweging in
Londen in contact zijn geweest.
Voor 31 december as. kunnen deel
nemers zich aanmelden bij de leden van
het comité van voorbereiding, mej. W.
Abs, Raadhuisstraat 50 te Heemstede,
mej. N Verkamman, Fabriciusstraat,
Loosduinen en de heer N. Broekstra,
Postwijkkade 1 te Sassenheim.
Dc vraag kan worden gesteld of de
conferentie van Zuidafrikaanse ker
ken over de apartheid al zijn invloed
doet voelen. Opmerkelijk is tenminste
dat de Nederduits Gereformeerde
Kerk, die steeds de regeringspolitiek
van premier Verwoerd heeft gesteund,
een verklaring heeft afgelegd, die
wordt uitgelegd als een afwijking van
het huidige regeringsstandpunt.
In deze verklaring wordt wel aange
drongen op territoriale apartheid, maar
tevens uitgesproken dat tenzij volledige
territoriale apartheid van kracht is. po
litieke rechten niet voor onbepaalde tijd
onthouden kunnen worden aan Afrika
nen die in de gebieden van de blanken
wonen. Degenen die het hiermee niet
eens zijn, dienen thans duidelijk morele
gronden voor hun standpunt aan te to
nen. De verantwoordelijkheid mag men
niet ontlopen; aldus deze verklaring.
In Johannesburg werd reeds de mo
gelijkheid geopperd dat deze verklaring
een botsing tot gevolg kan hebben tussen
deze kerk en de regering van Verwoerd.
