van het draaiboek
In Valkenswaard zijn kerstbomen
nog dik gezaaid
Kerstzang in Leiden
Aspecten van hedendaagse
Russische linguistiek
Agenda voor Leiden
NIEUWE LEIDSCHE COURANT 3 ZATERDAG 17 DECEMBER 1960
Carthago in vlammen
TRIANON Opnieuw een film over
het aloude Carthago. Waarschijnlijk is
deze mode door Flauberts Salammbo
aan de gang gekomen, maar in ieder
geval zien de filmmakers van dik-hout-
/.aagt-men-planken er een dankbaar ob
ject in om dames cn heren in de pot
sierlijkste kledij de avonturen ii^ te
gooien.
Ditmaal een episode uit de laatste
Punische oorlog, waarin Scipio einde
lijk Carthago verwoest met vuur, van
daar de titel Carthago in vlammen. Hue
het verhaal in elkaar zit kan geen ster
veling navertellen. Het is kolde* van
a tot z.
Natuurlijk zijn er weer Italianen bij
gehaald om de massascènes nog gigan-
tischcr. bloediger en emotioneler te
maken. Een film van en voor pyromanen
vanwege de vele branden.
(Dwaas gedoe).
Lokvogels der nacht
LIDO Misschien geefit de film Lok
vogels der nacht, een realistisch beeld
van het na-oorlogse Duitsland. Lieden
die zich „detectievc" noemen, sturen
voor veel geld meisjes op pad met het
doel mannen te verleiden om op deze
wijze vrouwen die zich verwaarloosd
achten, een echtscheidingsgrond te ge
ven.
Het is een trieste film met een hele
serie acteurs en actrices, die erin slagen
de antipathie van de toeschouwer op te
wekken. Het is weer een film mot een
zogenaamde „goede bedoeling", maar
in werkelijkheid gaat het om de sen
satie, om het pikante, om het verderfe
lijke.
(Schijnheilig).
Fotomodellen en chantage
CASINO De Britse Rankmaatsohap-
pij is mot Fotomodellen en chantage
wel bijzonder geraffineerd uit de hoek
gekomen. In deze film komt z(j name
lijk tegemoet de titel zegt het al
aan twee verlangens van een bepaald
soort publiek: seks en spanning. Daar
mee moet het kassucces wel verzekerd
zijn, vooral omdat hier, bezwaren tegen
de inhoud even buiten beschouwing
gelaten, van een knappe thriller 9prake
is.
Het verhaal speeLt zich af in het met
valse romantiek omgeven wereldje van
de hogere misdaad. Een gevangens
komt vrij. zit zonder geld, weet zich
door verschillende intriges in de steek
gelaten door z'n vroegere „vrienden"
en komt in contact met een aan lager
wal geraakte topfotograaf.
Al gauw zitten ze samen in een foto
studio annex modelschool en alle te
genwerpingen van de echte fotograaf
ten spijt, worden er ongezien foto's
gemaakt van dure amateurfotografen,
die hun handen niet van een in het
complot meespelend modelletje kunnen
afhouden.
Daarmee is dan de basis gelegd voor
een bron van chantage, die dank zij
kwieke jongens van Scotland Yard ten
slotte op melodramatische wijze wordt
stilgelegd.
Wie meent, dat hij dit allemaal be
slist zelf moet zien, moet maar gauw in
de rij gaan staan voor een kaartje. Na
de voorstelling komt hij dan wel tot de
conclusie, dat het jammer was van Je
tijd en het geld.
Voor bepaald soort publiek).
White Christmas
LUXOR Wat Amerikanen onder
Kerstfeest verstaan wordt onthuld in de
film White Christmas, die in de decem
bermaand steevast terugkeert op het
bioscoopdoek. Het verhaaltje is het noe
men nauwelijks waard, het gaat meer
om de show die het hart moet stelen.
Wij geloven bepaald niet mank te gaan
aan begrip voor deze tijd, maar al deze
uiterlijke schittering in verband te bren
gen met het Kerstfeest gaat ons bepaald
te ver.
Zonder deze verbinding zouden de
pres.aties van Bing Crosby. Danny Kaye.
Rosemary Clooney, om maar enkele oude
bekenden te noemen, nog wel te verteren
zijn geweest. Nu niet.
(Amerikaanse kerst).
Indiaanse vrouwenroof
REX Een Western in d-moll, zo zou
men Budd Boettichers ernstige film De
Indiaanse vrouwenroof mogen noemen.
Alles wat gebruikelijk is in dit genre
(de actie, de opwindende ritten te
paard, hot heen- en wee>r gepaf en
geknok. de ondengang van de slechtten
en de beloning van de goeden) het .s
wel aanwezig, maar in gedempte toon.
Randolph Scott vervult de rol van de
robuuste gunslinger, wiens vrouw vele
jaren geleden door Indianen is gekid
napt, en die nu nog maar éèn doel
heeft: blanke vrouwen die in handen
van Indianen gevallen zijn, te redden.
Zijn menslievend werk wordt ook niu
bekroond, maar niet op een fanfare
achtige wijze. Als hij zijn arbeid heeft
volbracht, rijdit hij eenzaam heen in de
nacht. Er is veel maanlicht in deze in
zijn soort zeer rustige, ja zelfs wee
moedige film.
(Mondscheinsonate op de prairie).
Er is in Leiden het is bekend
van vorige jaren een anoniem
comité dat telkenjare het luiden van
de kerkelijke en burgerlijke klokken
en de openbare kerstzang op de
vooravond van het kerstfeest voor
bereidt. Het comité bestaat uit indi
viduele christenen van verschillende
kerken, die hiermee de burgerij erop
willen attenderen, dat de dag vóór
het feest, ondanks alle drukte en
zorgen, er ook is om zich voor te
bereiden op het wezenlijke van dit
gebeuren: de komst van Christus in
deze wereld als de grote daad van
Gods liefde voor alle mensen.
De klokken zullen luiden van
kwart over acht tot vijf voor half
negen en daarna is er gemeenschap
pelijk zingen van kerstliederen op
hel Stadhuisplein met begeleiding
van het carillon.
Geslaugd
Mcj. M. de Jong, Hoge Morswcg 26, 1*
te Leiden geslaagd voor de akte Neder
lands M.O. b.
Zie voor stadsnieuwe
j ook pagina 11
Apothekersdijk ondergaat jaarlijkse metamorfose
van de door het keizerlijke Rusland ge
voerde russificatie-politiek. ten aanzien
van nationale minderheden. Deze afkeer
was zo sterk, dat in 1922 op een con
gres te Oesbékistan, waar de latinise
ring van het alfabet in principe werd
goedgekeurd, een voorstel om voor en
kele klanken waarvoor het Latijnse al
fabet geen letters had een Russische1
letter te gebruiken „op de meest heftige
tegenstand stuitte van de kant van alle
geleerden", zoals het stenografisch ver
slag luidt
Bewondering
Prof. Kuipers sprak zijn grote bewon
dering uit voor het aandeel dat de Rus
sische linguisten in deze grootscheepse
actie hebben gehad. Zo heeft in de twin
tiger jaren de Russische linguistiek over
de gehele linie, van de enkele spraak
klank tot de alomvattende taalfilosofie,
geschitterd Deze bloei kwam tot een ein
de omstreeks 1930, ten gevolge van een
toenemende inmenging van de regerimg
in het wetenschappelijk leven. Loyaliteit
tegenover de •communistische partij, niel
wetenschappelijk verdienste speelden van
nu af aan een rol in de taalwetenschap
Zo kon het gebeuren dat figuren als N
Ja. Marr naar voren kwamen cn tot
schade van de Russische linguistiek met
hun ideeën hebben gedomineerd
Nieuwe koers
In 1950 kwam aan de periode een abrupt
einde door het persoonlijk ingrijpen van
Stalin. Het linguïstisch onderzoek, dat
twintig jaar lang meer dan enig ander
door oolitieke oorzaken was belemmerd,
bevond zich plotseling in een meer be
voorrechte positie dan welke andere
geesteswetensohap in de Sowjetunie ook
Men heeft deze plotselinge ommekeer
uit verschillende oorzaken willen verkla
ren. Zo heeft men beweerd dat het, nadat
China een bondgenoot was geworden in
het kamp dat het verst voortgeschreden
maatschappelijk stadium vertegenwoor
digt, wat gênant zou zijn geweest dat hel
allerprimitiefste taaltype In Marr's sta-
diale schema vertegenwoordigd was door
het Chinees.
Ook heeft men erop gewezen dat het
verwerpen van de vergelijkende taal
wetenschap. dus ook van de vergelijkende
Slavische taalwetenschap, hel na de oor
log herleefde Panslavlsmc een belangrijk
wapen uit de hand sloeg.
Praktische reden
Doch volgens de opvattingen van prof.
Kuipers is er een meer praktische re
den aan te wijzen voor de veranderde
houding van de Sowjetregering In dc
laatste decennia heeft de structurele
taalwetenschap in sommige van haar
onderdelen een steeds meer abstract,
mathematisch karakter aangenomen. Zij
heeft nauwe betrekkingen aangeknoopt
met de symbolische logica, de informa
tie-theorie en met de cyberneliek, die de
aan levende organismen en machines
inherente gemeenschappelijke methode
van controle en communicatie bestu
deert en die wordt toegepast bij de con
structie van computers. Voorts is de
structurele lingui6liek onontbeerlijk bij
de vervolmaking van de vertaalmachine
Zo is zij van direct belang geworden
voor economische en militaire doelein
den Haar nog langer te negeren, zou
het nationaal potentieel van de Sowjet
unie ernstig hebben geschaad.
Zo is de Russisehe linguistiek van wat
in laatste aanleg romantische instelling
was tot de objectiviteit teruggekeerd.
In zijn persoonlijk adres tot de geno
digden, richtte prof. Kuipers enkele har
telijke woorden aan zijn confraters van
de University of British Columbia cn
van andere universitaire en wetenschap
pelijke instellingen in Amerika, waar-
mee hij in le voorbije UvaaÜ jaren heeft
saincngc w uckL
(Van een onzer verslaggevers)
"l^ANDAAG is het weer zover, dat de Apothekcrsdijk is herschapen in
in een miniatuur 9parren\voud. Maar waar komen ieder jaar al die
bomen vandaan in ons toch zo bosarme land? Het gros van de kerstbomen
komt van eigen bodem, verder uit Duitsland en België. En omdat ook wij
nieuwsgierig waren naar die schijnbaar onuitputtelijke „bomenbron" zijn
wij voor één dag „bomenhaler" geworden en zo in dienst getreden bij
een Leidse marktkoopman, die zo welwillend was ons mee te nemen naar
een bomenkwekerij, waar hij zijn portie bomen ging halen.
Tussen
de
bladzijden
Ambtsaanvaarding prof. kuipers
Vrouw met drie levens
"Y/1 ET de ambtsaanvaarding van prof. dr. A. H. Kuipers, die gistermiddag
-L'-*- in het groot-auditorium plaats had, is de Rijksuniversiteit thans twee
leerstoelen voor de Slavische talen rijk. De eerste wordt sinds 1957 bezet
door prof. dr. K. van het Reve, die Slavische letterkunde doceert, de
andere, voor de balto-Slavische talen, is aan prof. Kuipers toegevallen, die
zijn ambt officieel aanvaardde met een oratie over „Aspecten van de
twintigste-eeuwse Russisehe linguistiek''.
Na de revolutie
De praktische taak die z:ch na de re
volutie voordeed, bestond in het schep
pen van alfabetten, het schrijven van
grammatica's en woordenboeken en het
organiseren van elementair taalonder
wijs voor een groot aantal idiomen, die
tot dusver tot de ongeschrevene hadden
behoord. Van de omvang van deze taak
krijgt men enig idee, wanneer men zijn
gedachten laat gaan over de energie, die
bijvoorbeeld in Nederland in deze eeuw
is besteed aan spellingskwesties cn
spellingshervormingen, en deze met on
geveer zestig vermenigvuldigt.
Daar in vele gevallen de betrokken
volken geen of onvoldoends, linguistisch
geschoolde kaders bezaten, kwam deze
taak voor een belangrijk deel te rusten
op de schouders van de Russische lin
guisten, wier eigen gelederen door emi
gratie waren gedund, en wier werk werd
bemoeilijkt door extra-linguistische fac
toren. Zo speelden bijvoorbeeld bij de
keuze van alfabetten niet theoretisch-
of praktisch-taalkundige overwegingen
de voornaamste rol, veeleer werd zij be
paald door politieke en religieuze fac
toren.
Onder de Mohammedaanse volken van
de Sowjetunie bestond een sterke voor
keur voor het Arabisch schrift, dat het
.schrift van de Koran was, en voor deze
volken is dit schrift dan ook in het be
gin ingevoerd, ondanks het feit dat het
onpraktisch en moeilijk aan tc leren is.
on bovendien bijzonder ongeschikt voor
dc Turkse talen, die door de meeste Mo
hammedanen in de Sowjetunie worden
gesproken.
In de loop van de twintiger jaren
is het dan ook overal door adaptaties
van het Latijnse alfabet vervangen,
zoals dat in 1928 ook in Turkije is ge
beurd. Politieke factoren kwamen voor
al 't uitinu in i -ii wijdverbreide afkeer
van bet KuK*u>cbe aiiabel, een gevolg
Zaterdag
Antoniusclubhuis, 8 uur: Concert en
jaarfeest accordeonvereniging DVV.
Leiderdorp: Hervormde kerk, 8 uur:
Adventsconcert Addie de Jong, orgel en
Henny Ravenstein, viooi.
Zondag
Marekerk, 7 uur n.m.: Bijeenkomst Bij
zonder kerkewerk Herv. gemeente, prof.
dr. C. A. Rijk van groot-seminarie te
Warmond.
Oegstgeest, Schoolplein Terwee-
weg, 8.15 uur n.m.: Kerstzangbijeenkomst.
Maandag
Zomerzorg, 8 uur: Kien-awond Kynolo-
genvereniging Rijnland.
Stadhuis. 2 uur: Gemeenteraad.
Schouwburg, 8 uur: Abonnementsvoor
stelling, Toneelgroep Theater met Het
Zuiden, van Julien Green.
Dinsdag
Aula academisch ziekenhuis. 8 uur: Ohr.
toneelgroep Imperium met De ster van
Bethlehem, van M. Nijhoff.
Ulo-school Asserstraat, 8 uur. Openbare
repetitie Jeugdkamerorkest Leiden.
Gebouw Levendaal, 8 uur: Kerstviering
Ned. Ohristenvrouwenbond Leiden-cen-
■trum.
Antonius-clubhuis, 2 uur: Kerstmiddag
Ned. Vereniging van Huisvrouwen.
Café Aniba, 8 uur: Door Eendracht Ver
bonden.
Schouwburg, 8 uur; Abonnementsvoor.
stelling, Toneelgroep Theater met Het
Zuiden, van Julien Green.
Leiderdorp, Geref. kerk. 8 uur:
Concert m.m.v. alle zangverenigingen en
harmoniekapel.
Woensdag
Zomerzorg, 8 uur: Postzegelverzame
laars.
Geref. kerk Oude Vest, 8 uur: Chr.
toneelgroep Imperium met De ster van
Bethlehem, van M. Nijhoff.
Rehoboth, 8 uur: Kerstavond Ohristen-
Plattelandsvrouwen en -meisjes.
Sdhouwburg, 8 uur: Rotterdams Toneel
met Speels gemin, speels gewin, van
Marivaux, voor K. en O.
Kerkzaal academisch ziekenhuis, 12-50
1-20 uur: Middagpauzebij eenkomst.
Donderdag
Chr. Geref. kerk, 8 uur; Kerstzang-
I dienst m.m.v. zangvereniging Alles ter
ere Gods.
Oosterkerk, 8 .uur: Chr. toneelgroep
Imperium met De ster van Bethlehem,
van M. Nijhoff.
Sdhouwburg, 8 uur: Rotterdams Toneel
I met Speels gemin, speels gewin, van
Marivaux, voor K. en O.
Vr(jdag
Foyer gehoorzaal. 8 uur: Feestavond
ulo-sohool Pieterskerkstraat.
Zaterdag
Pieterskerk, 11 uur n.m.: Kerstnacht-
dienst, voorganger dr. Schoonheim,
m.m.v. Ex Animo.
j Marekerk. 11 uur n.m.: Kerstnacht-
dienst, voorganger ds. Groot, m.m.v. Herv.
kerkkoor.
Films
Casino (2.30, 7 en 9.15 uur): Fotomo
dellen en chantage (18 jaar); donderdag:
j Ferry to Hongkong.
Lido (2.30, 7 en 9.15 uur): Lokvogels
der nacht (18 jaar).
Luxor (2.30, 7 en 9.15 uur): White
Christmas (alle leeftijden).
Rex (2.30, 7.15 en 9.15 uur): De Indi
aanse vrouwenroof (14 jaar); donderdag:
(Blanke lading uit Parijs (18 jaar).
Studio (2.30, 7 en 9.15 uur): De vrouw
met drie levens (18 jaar).
Trianon (2.30, 7 en 9.15 uur): Carthago
in vlammen (14 jaar).
Tentoonstellingen
Rijksmuseum van Oudheden, Panorama
|der prehistorie (tot 15 januari),
j Hal academie, schilderijententoonstel
ling uit Britse Gemenebest (tot 10 jan.).
Musea, Instituten, leeszalen e.d.
Inlichtingen kantoor V.V.V., Steenstr
lb: elke dag geopend van 9 tot 5 uur. op
zaterdag tot 1 uur.
V. en D.-simultaanseance
in Leiden
Hier volgen enkele gegevens over de
simultaanspelers doe volgende week dins
dag een voorstelling in de Leidse Stads
gehoorzaal zullen geven in het kader van
de Vroom en Dreesman-tournee.
Grootmeester Fridrik Olafsson is 25
jaar oud. Hij is geboren op IJsland en is
aldaar woonachtig. Diit dunbevolkte eiland
telt vele schakers van naam. Olafsson is
de grootste onder hen. Reeds op 15-jarige
leeftijd was hij hoofdklassekampioen van
IJsland, Noorwegen, Zweden, Denemar
ken en Finland. Drie jaar nadien werd
hij algemeen kampioen en internaltlionaa'l
FIDEimeester.
Grootmeester Bent Larsen uit Kopen
hagen is ook 25 jaar. Hij verwierf de
titel, grootmeester op 21-jarige leeftijd-
In helt zone-tournooi te Wageningen 1957
deelde hij met Dunner de derde plaats
en won daarna een beslissingsmatch; op
grond van dit resultaat kwam hij in 1958
in het Interzonale tournooi uit.
Grootmeester Jan Hein Donner is kam
pioen van Nederland. In 1950 begon hij in
nationale tournooien op de voorgrond te
treden; enkele jaren nadien was hij in
ternationaal bekend. Uitmuntend speelde
deze thans 33-jarige grootmeester in het
zone-tournooi te Wageningen. Hij be
haalde toen een grootmeester-resultaat.
Internationaal meester Van Scheltinga
speelde diverse malen in Olympiade
teams en Nederlandse tientallen, versloeg
grote tournooien voor het A.N.P. en gaf
vele simultaanvoorstellingen. Hij speelt
met internationaal meester Cortlever aan
de eerste borden van het eerste tiental
van Nederlands oudste schaakvereniging
het Verenigd Amsterdams Schaakgenoot
schap (NAS) dat seder.t de oorlog 10 maal
landskampioen is geweest.
B. J. Withuis is schaakjournalist, hl);
speelt in VAS I. Als simultaanspeler reis
de hij in 1958 met Flohr en Botwinnik en
in 1959 met Tal en Keres door ons land.
illlllllll!llllll!lllllll!lllliill!!llllli:il!l|l|lill||||i!l!!!lll!!llllllllll|||||||!!lil!;ili'l!:it
Dit irenische plaatje betekent de af
sluiting van dc rubriek oud-Leiden,
die wij meer dan drie jaar, in het be
gin verscheidene dagen per week en
later elke zaterdag, hebben mogen
verzorgen. Het is een foto van een
schilderij dat een lezer ons voor dit
doel ter beschikking stelde. Wij on
derschatten, dunkt ons, niemand, als
wij ons afvragen of er één is, die dit
plekje weet thuis te brengen. Vol
gens onze inlichtingen is dit het be
gin van de vroegere Zijdgracht, thans
Korevaarstraat, ter hoogte van het ook
niet meer bestaande Kalverstraatje,
dat bij de molen Oranjeboom (om
geving Jan van Houtbrug) naar het
Plantsoen leidde.
Wij hebben er op dit ogenblik be
hoefte aan allen te danken die met
deze rubriek hebben meegeleefd.
Vooral hen die ons door fotomateriaal
en gegevens in staat stelden dit zo
lang vol te houden. En dat zijn velen
geweest! Ook hebben wjj het altijd
prettig gevonden, blijken van instem
ming te ontvangen. Dat waren er tal
rijke, zowel mondeling als schriftelijk
Wij behouden aan oud-Leider, dt
goede herinnering, dat het tot weder
zijds genoegen was.
Afschuwelijk was het lawaai waarmee
de wekker op een onmogelijk vroeg
uur afliep. Vijf uur wees de verlichte
wijzerplaat aan. Over een half uur
zou Henk, de markitkoopman, ons in
een grote vrachtwagen komen halen
om ons mee te nemen naar het kerst-
bomenrijk in Valkenswaard (Noordbra
bant).
Half zes precies denderde de grote
Chevrolet de stille, donkere straat in.
We werden uitgenodigd plaats te ne
men in de cabine. Ter verwelkoming
bood de bijrijder ons een „zwaar sjekkie"
aan.
Het grootste gedeelte van de Leidse
bevolking slaapt nog op dit uur van
de dag. Op strategische punten pinkelde
het verschoten licht van een lantaarn.
Wij zagen het nauwelijks.
Honderdvijftig km ver moesten wij
rijden om in één ruk een duizend kerst
bomen naar de Sleutelstad te brengen.
De weg was lang. Geleidelijk ging
de nacht over in een grauwe morgen.
Utrecht lag ergens in de schemering.
Verder. Rivieren, grote bruggen, laag
polderland.
Het gesprek in de cabine 'werd nog
traag gevoerd. Slechts één verlangen
waren wen ons bewust. Koffie, sterke
gloeiend hete koffie.
Eindelijk bereikten wij het mooie
dorp Valkenswaard in het uiterste
zuidwesten van Noordbrabant. Wij
reden het dorp door en draaiden
even later de weg af, een zahdpad
op. En opeens zaten wij midden tus
sen de kerstbomen.
Tussen de „kerstbomenvelden" la
gen reeds grote hopen gekapte spar
ren op verzending te wachten.
Hein
Toen we stil stonden, kwam er een
kleine man met kaplaarzen aan en een
hoed op naderbij. „Da's de baas" zei
er iemand.
De heer H. C. J. van Baak, in de wan
deling Hein genoemd, is de eigenaar
van deze kwekerij en Hein weet een
heleboel van bomen en planten af. Zijn
liefde voor zijn beroep is een passie
voor hem. Enthousiast Het hij ons zyn
mooiste produkten zien en begon te
vertellen.
„Sparren worden uitgeplant als zij
ongeveer drie jaar oud zijn. Zij zijn dan
een vijftig cm. hoog en lijken meer op
een aardige wandversiering met kerst
mis dan op een aanstaande boom. Per
ha. worden er zo'n twaalf- a dertien
duizend geplant. En dan laat je ze maar
groeien. Bijzondere zorg hebben ze bij
na niet nodig".
Na een jaar of tien hebben de
sparren de gemiddelde kaphoogte be
reikt. Dit kan echter verschillen. Als
de omstandigheden gunstig zijn ge
weest, is het soms mogelijk, dat een
perceel sparren na acht jaar reeds
kaprijp is, maar dit kan evengoed
gebeuren na dertien of veertien jaar.
De bomen zijn erg gevoelig voor
weersomstandigheden; bevriezen bij
voorbeeld komt heel vaak voor.
Schommelingen
„En de prijzen, valt dat nogal mee?"
vroegen wij schuchter.
Een brede grijns kwam op het gelaat
van Hein. Hij schoof nadenkend zijn
hoed achterover en vroeg of dit soms
ook in de krant kwam. „Nou", zeiden
wij geruststellend „wij zijn niet van plan
u gehele boekhouding te publiceren,
maar willen alleen maar een indruk heb
ben of een bijvoorbeeld u omzet veel
schommelingen vertoont".
Op 30 dec. geen beurs
De beurzen voor geld- en fondsen
handel zullen 30 december gesloten zijn
en die dag zal voor geldleningen als
bedoeld in afdeling V der beursvoor-
schriften 1914 niet als v.-erkdag worden
beschouwd
„Ja", dat was weieens het geval, merk
te hij vaag op. En tosn bekennend dat
hij kennelijk wel wat erg vaag was,
voegde hij eraan toe, dat er wel jaren
waren van tienduizend en soms van
twintigduizend sparren.
Intussen bleek de vrachtwagen niet
opgeladen maar afgestampt mei kerst
bomen. Tegen de duizend stuks.
Afrekenen en koffiedrinken had vol
gens goede Brabantse gewoonte in de
keuken plaats. Ja, wij dronken veel
koffie die dag.
De weg terug was lang met de zwaar
beladen auto. Kan iemand het ons kwa
lijk nemen dat wij in slaap vielen?
Lezing-filmavond Vola
Donderdag hield de Vereniging van
oud-leerlingen der Ambachtsschool, een
lezing-filmavond. De voorzitter, de heer
C. L. de Bree, heette de vele aanwezi
gen, onder wie de heren L. Gorissen en
T. de Jong van de firma Bredero te
Utrecht welkom.
De heer Gorissen hield een Inleiding,
waarna de kleurenfilm: „The story of
Concrete Masonry" werd vertoond. In
de film zag men de vervaardiging van
de betonblokken B2 en de toepassing.
Ook werden dia's vertoond.
STUDIO De Amerikaanse filmma
kers zijn weer eens in de psychiatrie ge
doken een gevaarlijk onderwerp, vin
den wij, waar het een speelfilm betreft.
Het gaal in ..Vrouw met drie levensom
de zogenaamde „meervoudige persoonlijk
heid" en het verhaal moet geheel berus
ten op ware gegevens.
Drie totaal verschillende persoonlijk
heden strijden om de voorrang in dt
vrouw Eve Withe. De ene keer is ze een
ongelukkige moeder, een andere keer een
gewetenloze flirt en ten slotte ontpopt
zich in haar nog een derde persoonlijk
heid in de vorm van een normale vrouw.
Een psychiater is voortdurend in de
weer om het raadsel van deze meervou
dige persoonlijkheid te ontrafelen en ten
slotte weet hij zijn patiënte door toepas
sing van hynose te genezen; de twee
minder ideale vrouwen „sterven" en de
normale vrouw krijgt nog een lang cn
gelukkig leven met haar man en doch
tertje.
Deze geschiedenis is op een vrij lang
dradige manier cinemascopisch weerge
geven voor de liefhebbers. We hebben
ons eerlijk gezegd stierlijk zitten verve
len. We hebben alleen respect voor de
manier, waarop regisseur Nunnallay
Johnson de vele medische klippen heeft
weten te omzeilen.
(Drie te veel)
De nieuwe hoogleraar begon zijn rede
met een kort overzicht van hetgeen
de negentiende eeuw aan de twintigste
op het gebied der taalwetenschap heeft
nagelaten, hetgeen neerkomt op de ro-
mantisch-subjectieve en de empirisch-
objectieve traditie. Zich bepalend tot
onze eeuw, wees prof. Kuipers erop dat
de jaren van de eerste wereldoorlog
in de Russische linguistiek een periode
van grote en gevarieerde activiteit is
geweest. Vooral onder de jongere lin
guisten valt een algemene reactie waar
te nemen tegen de gevestigde theorieën
van de „Junggrammatiker". Zij zoeken
nieuwe wegen voor het taalwetenschap
pelijk onderzoek. Tijdens deze oorlogs
jaren hebben zich vier tendenties uitge
kristalliseerd. namelijk een opleving
van de belangstelling voor de syntaxis,
de studie van stilistiek en poëtische taal
en interesse voor de niet-Indogermaanse
talen en voor de taalfilosofie.
Op het gebied van de studie der niet-
Indogermaanse talen bestond in Rus
land een voortreffelijke traditie, die
berustte op het werk niet alleen van
academici zoals Schiefner, doch ook van
regeringsfunctionarissen, zoals generaal
-majoor Uslar. die meesterlijke beschrij
vingen heeft gegeven van een hele reeks
Kaukasische talen, en van bannelingen
als Bogoraz, aan wie de Paleosiberische
taalwetenschap de grootste verplichtin
gen heeft. In de jaren van de wereld
oorlog en revolutie ging de belangstel
ling opnieuw uit naar de talen van de
talrijke nationale minderheden in Rus
land.
Na de revolutie emigreerden mensen
als Trubetzkoy en Jakobson, die leiders
werden van de structurele school in de
Europese linguistiek. De in de Sowjet
unie achtergebleven linguisten hebben
hun talent en werkkracht voor een deel
gewijd aan de taalkundige problemen,
waarvoor het jonge Sowjetbewind zich
zag geplaatst
