DE STAF
Protestantse kerken vaardigen
steeds meer zendelingen af
EEN PREEK ZUS,
EEN PREEK ZO
GEESTELIJK
LEVEN.
„3£erótl&eót in klanke^"
2*f ic&ievCh
EERLIJKE GEBEDEN
VOOR DE OUDE DAG
ONDANKS GESLOTEN DEUREN IN AZIË
Maar percentage protestanten
daalt geleidelijk
Zendelinqen adverteren
in Japanse kranten
ZONDAGSBLAD
ZATERDAG 17 DECEMBER 1960
Wachten op God
Nog niet zo heel lang geleden trok een bijzonder to
neelstuk, waarin iedere handeling ontbrak, de aan
dacht. „Wachten op Godot" van Samuel Beckett
maakte school en de vorm waarin hij zijn toneelstuk
goot, is al menigmaal geïmiteerd.
Twee mannen wachten op een derde die nooit op komt
dagen. Het is duidelijk dat de schrijver meer dan
een gewone menselijke situatie uitbeeldde. De Godot
van Beckett is eigenlijk God. Hij liet de mens wach
ten op God. En God laat de mens maar wachten, da
gen, weken, jaren.... eindeloos.
Maar Beckett maakte niet alleen „toneel-school", hij
slaagde er in iets van wat de mens in zijn diepste
wezen denkt op de planken te brengen. Het stuk stond
in de belangstelling, omdat mensen zichzelf er in kon
den herkennen.
Laat God ook ons niet wachten? Tenminste duizenden
zijn van mening dat God zich om hen in het geheel
niet bekommert. Zij bidden, maar niet tot de Vader;
hun gebed is niet meer dan een wens, de vader van
de gedachte. Zo worden zij met de dichter Kloos een
god in het diepste van hun gedachten, maar dan een T
god. die machteloos en handenwringend staat in de- yolge>" de laatste statistieken zyn er meer dan 42.250 protestantse
ze wereld.
En zo wacht de mens op de onbekende, op het onbe
stemde en hij wacht, wacht, wacht....
De verse God
Hoe komt het toch dat de menselijke geest God
altijd weer afschildert als een God van verre. Hem
altijd weer opsluit in Zijn hemel? Hoe komt het toch
dat de mens altijd weer meent dat God alleen maar
met moeite is te bereiken? Dat de priesters van
Baal zich met de messen snijden om maar zijn mede
lijden op te wekken, dat de mohammedanen maanden
op reis zijn om hun pelgrimstocht naar Mekka te vol
brengen en dat de moderne mens het eigenlijk maar
heeft opgegeven om Hem nog te vinden? „Uren, da
gen, maanden, jaren vliegen als een schaduw heen".
Ach, „wij vinden waar wij staren niets van God rond
om ons heen." Zo zingt de moderne mens die „Wacht
op Godot."
Uiteindelijk roept deze mens dan met Nietzsche „Gott
starb". Maar niet God stierf; Godot stierf, de god
van onze gedachten. Deze god stierf, want hij wc.s
een fictie.
„De kleintjes zie je over het hoofd," zeggen we zo
gemakkelijk. Dat is het grote kerstgevaar. God is zo
klein geworden, dat wij Hem over het hoofd zien. Wij
zoeken de God van onze verbeelding en hij heeft
zo weinig weg van de God van het kerstfeest, dat we
de echte God niet zien.
zendelingen in actieve dienst op de zendingsvelden. De overgrote
meerderheid van de zendelingen heeft de Amerikaanse nationaliteit.
De Verenigde Staten en Canada zonden samen ten minste 27.220 zende.
lingen uit; dat is dus 64,4 procent van het totale aantal. Deze getallen
werden gepubliceerd door de Missionary Research Library in New
York. Hoewel de statistiek zich in hoofdzaak beperkt tot de Ameri
kaanse zending, zyn er ook een aantal officiële lijsten gepubliceerd die
op Europa betrekking hebben. In de lijst die wij ontvingen wordt Neder
land niet afzonderlijk vermeld.
Zo hebben de Engelse
kerken en zendingsorga
nisaties ongeveer 7000
zendelingen in actieve
dienst. Zweden 1763, en
Duitsland 1009. De .Jon
ge Kerken" van Azië en
Afrika hebben 100 zen
delingen uitgezonden
naar andere landen. Het
is echter de vraag of dit
getal niet veel te klein
is. Enkele Chinese ge
loof szendingen, die het
vasteland hebben verla
ten en zich in Formosa
hebben gevestigd, zon
den beslist meer zende
lingen uit naar de lan
den van Zuidoost Azië.
Zij werken echter over
het algemeen onder de
Chinezen en dat is mis
schien de reden dat deze
werkers niet zijn meege
teld.
Verdubbeld
Vergeleken bij 1911
heeft het aantal zende
lingen zich verdubbeld.
Toen waren er ongeveer
21.000 zendelingen in ac
tieve dienst, waarvan
ongeveer 7000 uit de
Verenigde Staten en Ca
nada. Uit deze getallen
blijkt wel dat de Ameri
kaanse kerken een steeds
belangrijker plaats zijn
gaan innemen in de we
reldzending. Hun aantal
heeft zich bijna vervier
voudigd.
Daar komt bij dat het
aantal zendelingen uit
Nieuw-Zeeland, Austra
lië en Zuid-Afrïka in de
afgelopen jaren ook ge
groeid is al is het niet
zeker hoe sterk. De con
clusie is dat Europa ver.
geleken bij 1911 op het
ogenblik waarschijnlijk
evenveel of iets minder
zendelingen in actieve
dienst heeft.
De wachtende God
De tragedie gaat veel dieper dan het „wachten op Go-
dot." De echte tragedie is het wachten van God. On
der het hart van Maria klopte Hij aan op de deur
van de herberg, maar men liet Hem buiten staan. En
aan het einde van de kerkgeschiedenis klopt Hij aan
op de kerkdeur van Laodicea: „Zie Ik sta aan de
deur en Ik klop." Dat is een van de echte kerstteksten
in de bijbel.
Advent is de periode van verwachting. Maar het is
niet de verwachting van ons, die wachten op God,
het is de periode van het wachten van GOD OP ONS.
Daarom duurt advent geen vier zondagen, maar tot
de wederkomst. God wacht op ons.
Maar dat wil ook zeggen dat Hij sinds de eerste
kerstdag of misschien beter sinds Golgotha het initia
tief in onze handen heeft gelegd. Klinkt u dat al te
arminiaans in de oren? Het staat toch echt in de
bijbel. Christus zegt: „Komt tot mij!" Hij wacht
op u.
DE GODSDIENSTEN VAN DE WERELD
FR IS geen gebrek aan kerst-
muziek, niet over de radio
en niet op de plaat. Wie volgen
de week alle kerstplaten zou
willen draaien die op het ogen
blik in de winkels te koop zijn,
zou de grammofoon aan moe
ten zetten om 9 uur 's morgens
en constant door moeten draai
en tot 10 uur 's avonds op bei
de kerstdagen. Hij zou dan 37
maal „Stille nacht, heilige
nacht" horen, onder meer ge
zongen door Kathleen Ferrier
en het kinderkoor De Karekie-
ten, door de Maastreechter
Staar en Blng Crosby, door het
Jo Vincent-kwartet en Mahaüa
Jackson.
Als we de nieuwe oogst van dit
jaar beluisteren, krijgen we heel
sterk het gevoel dat de producers
van platenmaatschappijen eigen
lijk niet goed meer wisten, wat
ze nu op de markt zouden bren
gen. Zij zijn teruggevallen op het
traditionele stramien van koor
met jongenssopraan, kinderkoor
en massale samenzang die het al
tijd wel doen.
Vijf nieuwe platen kregen we in
,n handen; „Stille nacht" maar
s_ liefst viermaal erbij,
ie De mooiste koorplaat is de Dec-
ie ca-uitgave van „Sursum Corda
ti- die allerminst origineel on-
ld der de naam „Stille Nacht" uit-
in komt. De liederen worden gezon-
te gen door koor en jongenssopraan
>n onder leiding van Jan van der
ie Waart. De opnamen zijn gemaakt
>n in de Ronde Lutherse kerk te Am-
'r. sterdam en bevatten een prachtig
c. beheerst gezongen wiegelied. Het
se vrij onbekende lied „Immanuel,
,n de Heer wordt mens", door jon-
genssopraan en koor, zal in het
J bijzonder aanspreken. Overigens
bevat de plaat oude bekenden zo-
I als „O. Kindeke klein: o, Kindeke
"i teer" en „Uit hogen hemel daalt
in> Hij neer".
l Het Rotterdamse I.J.E -koor on
der leiding van Frits Heuvelink
n' geeft een bijzonder aardige en
slf frisse bewerking van „Stille
n. nacht". De plaat, die onder de ti-
tel „Christus natus est" uitkwam,
bevat ondanks l^et feit dat er
en maar vier liederen op staan rijke
eD afwisseling. Er is een fris en ge-
_k varieerd gezongen „Christus na
tus est", een martiaal „Op, op
o» die 't Rijk bewonen", een zeer
n- traditioneel „Hoe zal ik u ontvan
gen en een modern, maar aller
minst „sweet" „Stille nacht".
Kerst 1960 levert traditionele platenoogst
De „Kerstzang in de Grote
Kerk" stelde teleur. Men krijgt
de indruk dat de mensen in de
St. Bavo voor de opname van
deze C.N.R.-plaat een zangleider
nodig hadden. Het is allemaal
wat heel erg massief en moei
zaam. Deze plaat is niet meer
dan een directe uitzending van
een ..Volkskerstzang", compleet
met luidruchtig gekuch tussen de
liederen.
Een kinderplaat trekt altijd
heeft Philips gedacht en liet de
kinderen van de Joh. Calvijn-
school te Hilversum zingen. Met
een heel aardige lichte fluit- en
orgelbegeleiding leveren ze een
voortreffelijke prestatie inclusief
enkele gezellige oneffenheidjes.
„Stille nacht" ontbreekt en daar
voor in de plaats bevat de tweede
kant enkele betrekkelijk onbeken
de liederen zoals „In 't stalleke
van Bethlehem" en „Komt her
ders van rondomme".
Decca kwam nog uit met een
kerstplaat van de sopraan Elly
Ameling en de bariton Bernard
Kruysen met gemengd koor en
orkest. Het zijn op een heel enke
le uitzondering na de welbekende
liederen als „Stille Nacht", „Nu
sijt wellecome" en „Er is een
kindeke geboren op aard". Onbe
kender zijn waarschijnlijk; „O,
verblijdende" en „Een roze fris
ontloken".
op „Jezus is ons licht en leven"
en het vierde op psalm 89.
Op de melodie van deze laatste
psalm heeft hij een „Credo" ge
schreven dat ongetwijfeld velen
zal aanspreken.
Koor: God is de Vader, die de
dingen laat bestaan
Gemeente: En daarom bidden
wij Zijn macht en liefde aan
Koor: En Jezus is Zijn Zoon,
als God en mens geboren
Die leed en stierf en weer
ging leven als tevoren!
Gemeente: Ja, wij geloven
Hem, wij willen blij belijden
Dat Hij hier met ons is tot
aan het eind der tijden.
Er zijn drie nieuwe liederen
voor koor. gecomponeerd door
Dick Steen. De praktijk zal moe
ten bewijzen of ze door de ge
meente zullen worden gewaar
deerd. De zetting voor koor is
vrij eenvoudig en de melodieën
zuilen ook weinig moeite geven
om in korte tijd te worden inge
studeerd.
Het voordeel van deze uitgave
van Kok in Kampen is dat men,
op de preek na, de gehele liturgie
kant en klaar krijgt met liederen
die door hun nieuwe tekst op be
kende wijs de gemeente zeker zul
len raken.
Zoals bijvoorbeeld het lied op
de melodie van „Jezus is ons licht
en leven":
Mozes staat met stenen wetten
Ons de doortocht te beletten
Want wij kunnen niet wat moet
En ons goeddoen is niet goed
Tussen niet-in-staat en moeten
Staan de sporen van Gods voe
ten
Halleluja, Halleluja.
In financieel opzicht overtref
fen de Verenigde Staten en Ca
nada, Europa en de andere lan
den nog in sterker mate. Het vo
rig jaar bracht Amerika 170 mil
joen dollar bijeen tegen 40 a 50
miljoen dollar die de andere lan
den aan de zending besteedden.
Volgens deze statistiek heeft het
aantal zendelingen zich sinds het
begin van deze eeuw verdrievou
digd.
Grootste last
Opmerkelijk is in deze statis
tiek dat de groei de laatste ja
ren te danken is aan de grotere
zendingsbelangstelling van de zo
genaamde „Jonge kerken" en
vooral aan de sterke groei van
de geloofszendlngen, die meestal
geen kerkelijke binding hebben.
Het rapport schrijft: „Het klei
ne aantal buitenlandse zendelin
gen, die door de jonge kerken
van Afrika en Azië worden uit
gezonden groeit sterk in de laat
ste jaren. Dat is een belangrijk
en zeer hoopvol teken. Nu de
kerk in de gehele wereld steeds
meer zendingskerk wordt, zal
het steeds moeilijker worden om
uit te maken wat de invloed is
van het directe zendingswerk.
Duidelijk is op het ogenblik wel
dat de Amerikaanse zending de
zwaarste last torst bij de verkon
diging van het evangelie. Dat er
geweldige gevaren zowel als mo
gelijkheden liggen in een derge
lijke verantwoordelijkheid is ook
duidelijk."
De Amerikaanse zendin-g groei
de in de laatste tien jaar met
niet minder dan 81 procent en
zendelingen werken nu in 146
verschillende landen (inclusief
Europa). De statistiek is geba
seerd op antwoorden van 421 zen
dingsorganen in de Verenigde Sta
ten en Canada.
Geloofszending
In deze statistiek zijn ook de
zendelingen opgenomen die wer
den uitgezonden door organen die
niet bij de Internationale Zen
dingsraad zijn aangesloten. Zo
werden de cijfers verwerkt van
de Evangelical Foreign Missions
Association (hoofdzakelijk ge-
loofszendingen die niet tot het ty
pe van de pinkstergemeenten be
horen) en van de zendingen die
zijn aangesloten bij het zendings
orgaan van de Internationale
Raad van Christelijke Kerken.
Bovendien werden nog 131 geheel
onafhankelijke zendingen meege
teld, waarvan velen wel behoren
tot de pinkstervleugel.
Duidelijk is dat de groei in de
Verenigde Staten niet ligt bij de
zendingen die kerkelijk gebonden
zijn of zijn aangesloten bij de or
ganen van de Oecumenische Raad
van Kerken. Deze zendingen gin
gen in het afgelopen jaar zelfs
enigszins (3.2 procent) achteruit.
De groei is het sterkst bij de ge-
loofszendingen die het woord
„bijbelgetrouw" in hun vaandel
hebben geschreven.
Wereldstatistiek
De statistiek geeft ook een
overzicht van het totaal aantal
protestanten in de wereld. Zij
zijn het zwakst in het Midden-
Oosten en Noord-Afrika. Hoewel
de zending hier al meer dan hon
derd jaar haar uiterste krachten
inspant. Ook in Azië is nauwe
lijks een procent van de bevol
king protestant.
Van de gehele wereldbevolking
is slechts 6 procent protestant,
17 procent is rooms-katholiek en
5 procent is oosters-orthodox.
Maar als de groei van de we
reldbevolking in dit tempo blijft
doorgaan, komen de protestanten
steeds verder achterop, want de
groei van de protestantse ge
meenschap kan geen tred houden
met die van de wereldbevolking.
In dit rapport wordt uitgere
kend dat in het jaar 2000 het to
tale aantal christenen (protestan
ten, rooms-katholleken en oos-
ters-orthodoxeni teruggelopen zal
zijn van de huidige 30 procent tot
20 procent. De protestanten zul
len dan nog maar 5 procent uit
maken van de gehele wereldbe
volking.
Kerkelijke „folklore" In de goede zin
Enige weken geleden kondigden wij op pagina twee al
het nieuwe (derde) boekje van Henk de Jong, onze mede
werker voor het kerkelijk nieuws aan. Op het ogenblik
ligt ,,'n Preek zus, 'n preek zo" voor ons. Opnieuw is de
schrijver evenals in „Kansel op kansel af" en „Kerkbank
in, kerkbank uit" er in geslaagd een overweldigende hoe
veelheid anecdotisch, maar niet belachelijk materiaal uit
de kerkelijke archieven bijeen te brengen. Predikanten
van lang geleden gaan plotseling voor ons leven.
Henk de Jong geeft een heel
hoofdstuk over predikanten die
in hun kinderjaren al op de
keukenstoof gingen staan om
te preken. Zo had de latere
predikant van de Christian
Reformed Church, K. Kuiper,
al de gewoonte als jonge koe
herder in Dwingelo om onder
weg te preken. Het gevolg was
dat zijn vrienden hem al spoe
dig Klaas Dominee gingen
noemen. Maar hij dankte er
ook de uitnodiging aan om een
kerkdienst te leiden toen de
afgescheiden dominee van
Dwingelo eens niet kon voor
gaan.
Preken blijkt uit dit boekje
geen bezigheid te zijn, waar
men rijk van werd. al zijn
sommige preken in het verle
den wel heel go«J
stat
Gratis evangelisatie-lectuur
Zendelingen in Japan heb
ben een ïieuwe manier gevon
den om het evangelie uit te
dragen. Via advertenties in
dagbladen worden evangeliën,
christelijke correspondentie
cursussen en andere evangeli
sche lectuur aangeboden. De
resultaten hebben de hoogste
verwachtingen overtroffen.
Voor onze Europese omstandig-
zeggen dat in onze samenleving
ook niet opmerkelijke resultaten
geboekt kunnen worden. Zo plaats
te nog maar een jaar geleden
een Frans genootschap dat bij
bels en evangeliën verspreidt
een advertentie van een pagina
m het Franse maandblad Rea
ders Digest. De resultaten baar
den opzien. Ze overtroffen zo
sterk de verwachtingen, dat het
genootschap niet in staat was aan
alle aanvragen onmiddellijk te
voldoen.
Iets dergelijks zien we op het
ogenblik in Japan gebeuren. Op
merkelijk is in de eerste plaats
dat de kranten alle medewerking
hebben verleend. Zo stond een
van de belangrijkste dagbladen
van Japan de achterpagina gratis
ter beschikking voor de adverten
tie, waarin e-vangelisatielectuur
werd aangeboden. Deze krant
heeft alleen in Yokohama al
250.000 lezers. Andere kranten
hebben een sterke rea'uctie gege
ven. zodat de advertenties ge
plaatst kunnen worden voor 7.50.
Een 21-jarige jongen schreef:
„Mijn vader is een boedistisch
priester en we wonen in de tem
pel. Maar ik wil mijn vader niet
opvolgen. Ik wil een christen wor
den en zou graag meer van
Christus willen horen."
Een middelbare scholier schreef;
„Ik weet eigenlijk niets van het
Christendom af, maar door ge
sprekken met vrienden ben ik
me er voor gaan interesseren. Ik
zou wel eens naar een kerk wil
len gaan, maar ik weet niet goed
naar welke..."
Ook in Korea werd via ad
vertenties in kranten een schrif
telijke bijbelcursus aangekondigd.
Heeds de eerste dag kwamen er
100 aanmeldingen binnen. De
tweede dag kwam een man uit
een klein dorp uit de omgeving
van Seoul vragen om 100 eerste
lessen. Hii had de cursus in de
krant, geadverteerd gezien en wil
de hem samen met een groot aan
tal buren en vrienden volgen.
Deze methode is niet nieuw. De
beroemde zendeling onder de Mos
lims. dr. Samuel Zwemer, Ameri
kaan van Hollandse afkomst ad
verteerde al lectuur in de kran
ten van Kairo rond het begin van
deze eeuw, maar het blijkt dat
Nu het jaar oud wordt brengt
de uitgever La Rivière en Voor
hoeve een boekje met gebeden
voor de ouderen op de markt.
„Als offers die des avonds bran
den" willen deze gebeden een
leidraad z(jn bij het persoonlijk
gebedsleven. De gebeden zijn
geschreven door ouderen en niet
meer zo piepjonge predikanten
van verschillende kerkelijke rich-
WAAROM LEEG?
W.
Okke Jager dicht
Kerkzangdienst
De Haarlemse predikant Okke
Jager heeft weer eens een nieu
we vorm gezocht om zijn dichter
lijke gaven te gebruiken. Hij
biedt de kerk deze kerst een
zangdienst aan, compleet met alle
liederen voor samenzang en koor.
Alleen de meditatie ontbreekt.
Het zijn allemaal nieuw gedich
te liederen, maar de gemeente
kan ze heel gemakkelijk zingen
want zij zijn alle gedicht op be
kende melodieën. Het eerste lied
van de gemeente is op de melo
die van „Dankt, dankt nu allen
God", het tweede op „O, Hoofd
bedekt met wonden", het derde
EENHEID
Ds. F. de Vries in „De Reformatie" (gerefor
meerd vrijgemaakt):
Laten we toch nuchter blijven. Eenheid zoeken
waar eenheid ia. En alzo ons uiterste best doen met
de chr. gereformeerden tot eenheid te komen. Maar
we krijgen de indruk, dat sommigen juisj dit niet
willen. Ten koste van veel begeren ze de hereniging
met de synodalen en in de verte zien ze al liggen de
samensmelting met Rome.
ISRAEL
Ds. L. D. Terlaak Poot in het „Hervormd
Weekblad, de Gereformeerde Kerk":
Israël is de oudste zoon in de gelijkenis van
Luras 15, het christendom is de jongste zoon; en het
feest om de jongste gaat niet door tot volkomen
vervulling eer de oudste erbij gekomen is. Wij
christenen, reizen 2de klas; Israël reist in Gods
„trein", 1ste klas. De boodschap van het „Nieuwe"
Testament mag nooit gebracht worden dan in de om
lijsting van de onvergankelijkheid van het volk Israël
en van de terugkeer van dit volk naar het land der
vaderen. Het is dus feitelijk ondenkbaar, dat iemand
in deze tijd het evangelie verkondigt zonder het te
laten zien tegen de achtergrond van Hitiers onder
gang aan het jodendom en van de stichting van de
staat fcraëL
De Reformatie? Want ginds in Volendam puilt het o.... oit_
van kerkgangers in de roomse dorpskerk. Maar neen, een erge zeurpiet vinden. Elke
- keer zit ik weer over iets anders
te tobben". Er zijn in de ogen
van de mens. die de pensioenge
rechtigde leeftijd nog niet heeft
bereikt, dagelijkse kleine tobberij
tjes bij die aan God worden voor
dat is het niet. De zware dolerende psalmen-
herkauwende broeders hebben ook de kudde bij
elkaar. De roomse schapen mekkeren hun mis naar
de hemel, die zware ploegossen Gods in hun stallen
van kerken loeien de psalmen Davids. Eu dat is
echt. Het is vol leven. Maar wat is hier in deze kerk, gelegd' maar het kunnen obses-
de hervormde kerk, bij Gods gratie kerk der Neder
landen? Waarom is het leeg?
En even verder in hetzelfde artikel:
Wy, Nederlanders, doopvont of niet in de kerk,
zijn goede droogleggers. Wij weten ook het christen
dom en het evangelie droog te leggen, in te polderen
tot een soort zorg om de mens, een soort maat
schappelijkheid, waardoor kathedralen ons vreemd
worden en alles herleid wordt tot de afmetingen van
een flat. O, het is heel goed om voor de mensen
en hun heil bezig te zijn, te zorgen, te regelen, te
voeden, te helpen, te koesteren. Maar Paulus viel
eerst van zijn paard voor bij er op uit ging de wereld
in, en de mens, dat ia dan ook de mens, niet een
■taatsburger. Een mena is een wezen voor God,
een levende aiel. En o, dat christendom van ons dat
een aoort democratie met een voorzetsel is, nico-
democratie, een sfeer van welwillende beschaafde
leraara in Israël die het geheim van de weder-
geboorte niet verstaan, die blijven steken bü orden
telijke regeling in het gebied van de eerste geboorte.
sies worden voor de man of
vrouw gebonden aan het ziekbed
of opgesloten in de stoel bij het
raam. En deze gebeden leren de
lezer om ze eens eerlijk uit te
spreken voor God.
Zo is het al met al een boekje
geworden dat niet in een keer
moet worden uitgelezen, ook niet
iedere avond leidraad bij het ge
bed moet zijn, maar dat zo nu en
ens moet worden opgeno
men. doorgebladerd en dat altijd
wel op een gegeven ogenblik aan
sluit bij de gedachten van het
ogenblik.
Het is geen boekje om te ko
pen, maar een boekje om te ge
ven, geen boekje om genietend
te lezen, maar denkend te bidden
geworden en daarmee heeft het
zijn doel bereikt.
„Als offers die des avonds bran
den". door d». A. G. Barkev Wolf
en vijf anderen. Uitgave La Ri
vière en Voorhoeve, Zwolle.
(ook op liet zendlngsveld) moder
ne tijd nieuwe contacten kan
leggen.
X* 'tD g
h 8tA&
tfflèlïl?.
•et
e y sr
M h -
k K tt e
'J X7R h i
l» a - H
U
7t
li t
V.i S t lt
BUtiCLti li$E-3
T I 9 lo
'ki-oizX
ft z, to n
km t<*
i
o to
-%
Advertentie in Japanse dagbladen,
tvaarin gratis evangelisatielectuur
wordt aangeboden. Honderden
aanvragen kwamen reeds binnen.
«;oed betaald. Zo
schonken de staten van Fries
land ds. C. Blom, die een ge-
legenheidspreek hield bij de ge
boorte van de jonge prins Wil
lem (later Koning Willem I).
eens 500 gulden. Andere predi
kanten kregen hun loon in na-
tura uitbetaald. Een Groninger
predikant verdiende eens met
een preek 75 liter wijn.
Zo rijen de historische voor
vallen zich in dit boekje aan
een. We lezen van de laatste
preken van dominees en van
de eerste, van goede preken
en van slechte, van opgewarm
de kost en plotseling opkomen
de gedachten.
Er is waarschijnlijk nie
mand in ons land die zo thuis
is in wat iemand reeds ge
noemd heeft de „kerkelijke
folklore" als Henk de Jong.
Zelf wil hij, vertelde hij ons
het voorlopig bij deze „trilo
gie" laten, maar ongetwijfeld
zal de uitgever en neel wat
recensenten al wel weer aan
dringen op een vierde. We
zouden heel wat mogelijke ti
tels kunnen noemen zoals „Een
huisbezoek hier, een huisbe-
bezoek daar," of „Een kerke-
raad zus, een kerkeraad zo."
,,'n Preek zus, *n preek zo"
door Henk do Jong. Uitgave
Zomer en Keuning, Wage-
nlngen.
Vlucht in de zomer
Vlucht in de Zomer, door
Dolf Kloek. Uitgave N.V. Zo
mer en Keuning, Wagcnlngen.
De hoofdpersoon, Geert van
Waveren, moet zijn weg in het
leven nog vinden. Achter hem
ligt het werk van zijn vader,
die hij geholpen heeft bij de uit
gave van een christelijk blad.
Doch Geert bezit niet de kracht
en moed om het blad door de
moeilijke beginperiode heen te
helpen. Voor hem ligt zijn werk
als receptionist in een groot ho
tel en later een mooie betrek
king in het buitenland. Toch
vindt Geert zijn weg en erkent
dat God hem riep tot zijn be
stemming. het levenswerk van
zijn vader voort te zetten.
r^üiiiriiüitiriiizivü-ü-ii-ü-ü-irlfü-irtr-trCi-ti-CrCi-Ci^rü-trCrirü-Crifü-ti-triiirü-lró-tftrtrirb
Schaduwen èn lichtzijden
f CYBE zit dus ergens mee, en als Sybe dat doet, is t hem g
«onmogelijk om van zijn hart een moordkuil tc maken. u.
Hij kan 't een paar dagen voor zich houden, maar dan komt
hij er toch mee op de proppen. Dat valt 'm te lichter om-
dat hij er als getrouwd man thuis met zijn vrouw over
kan praten. Dat is een verstandig meisje, dat zelf de nodige
n opleiding heeft genoten. Mogelijk vertel ik daar ook nog wel
2 eens over, maar voor het moment is het voldoende om
a vast te stellen dat zij haar weetje weet en dat zij een rustig
d en klaar oordeel weet te vellen. Dat van die kinderhuwe-
lijken vindt ze als zodanig nog niet zo onrustbarend.
^illlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
Uit de praktijk'van een
MAATSCHAPPELIJK
WERKSTER
tingen en door een dame dr. H.
M. Albronda-Van der Nagel. De
predikanten zijn ds. Gabe van
Duinen, ds. A. G. Barkey Wolf,
dr. C. Gilhuis, dr. H. J. Jaanes,
ds. L. S. den Boer en ds P. Lug-
tigheid.
Er zijn gebeden bij die veel
weg hebben van een goede
meditatie en er zijn echte gebe
den bij. Het voordeel van deze
tachtig gebeden is dat zij het ven
ster naar het leven opengooien en
ons halen uit de alledaagse sleur
gang van ons persoonlijk gebed
dat zo gemakkelijk in een krin
getje rond gaat draaien.
Barnard vraagt in een artikel in het zijn in natuurlijke taal geschre-
blad „In de Waagschaal" zich af waarom de
hervormde kerk van Edam zo leeg is: een heel persoonlijk gebed van
en voor een man. En elders be
gint een gebed: „U zult me_wel
„Ach. jongen!" zegt ze;
om een of andere reden noemt
ze hem hardnekkig jongen,
wat altijd beter is dan „Va
der!" al heeft hij er met twee
kleine hummels wel recht op
om zo aangesproken te worden
„Ach jongen, dat is nou ook weer niet zó erg! Als Je eens
denkt aan de goeie oude tijd. toen trouwden de mensen toch
veel jonger dan tegenwoordig. En toen 'n paar jaar geleden
een of andere prinses uit Italië trouwde toen ze vijftien was,
vond ook niemand dat aanstoot gevend. Alle kranten hadden
ellenlange verslagen erover en ik heb nergens gelezen dat dat
prinsesje nog geen volwassen mens was te noemen! En vind
je 't soms zo ideaal om jaren en jaren lang met iemand ver-
loofd te zijn en al maar niet aan trouwen toe te komen. Een
c nichtje van me in de tijd van de grote werkloosheid vierde
haar koperen verlovingsfeest
„Maar dat is toch heel wat anders!" bromt Sybe „Prin-
sessen zullen nog wel wat personeel hebben, zelfs tegenwoordig
en ik eis ook niet dat ze op de clubs zullen wachten tot ze
dertig zijn Maar deze kinderen weten nog van niks. Ze krij-
«z gen kinderen op 'n moment dat ze nog geen verantwoordelijk-
v heid kunnen nemen. De narigheid gaat al maar door! Boven-
5 dien: dat jonge trouwen is niet de hoofdzaak!"
fNVER die laatste opmerking zit hij 'n poosje na te denken,
-it kJ Dan kijkt hij wat verrast op: „Ja", zegt hij dan. „dat is
helemaal niet de hoofdzaak. Ik weet werkelijk óók wel dat je
■U best jong kunt trouwen, maar dat ze geen perspectief zien.
dat is het erge. Dat er helemaal geen geloof en geen liefde
en geen doel aan te pas komt. Dat 't zo maar stomweg 'n ex-
periment is. en "t een meevallertje is, als "t slaagt, maar dat
doet het haast nooit omdat er niet de wil om te slagen is
g Ze kijkt hem wat twijfelend aan: „Weten we dat allemaal
wel volkomen vast en zeker?" vraagt ze. „Misschien besef-
fen ze tenslotte toch wel min of meer wat ze doen
„O ja", erkent Sybe meteen, „ze willen bij hun ouders 't
g huis uit. Dat hangt hen ellen de keel uit. Ze hebben zich een of
g andere voorstelling over een eigen huis gevormd en ze denken
er niet aan dat dat precies zo'n huis met precies dezelfde
misère zal worden, als vroeger in hun jeugd. Met hun ouders
Ïv kunnen ze niet opschieten, en straks kunnen ze zelf weer niet
opschieten met hun eigen kinderen.!"
MISSCHIEN moeten Jullie dan wel op werken. Mis-
a schien moeten jullie hen "t nodige meegeven om de wereld
V aan te kunnen! Wij we zijn zo farizees. We veroordelen
hen omdat ze zomaar het huwelijk intuimelen, maar we steken
geen vinger uit om hen dat huwelijk mogelijk te maken
ondertussen zitten tienduizenden andere jonge paren wel in
En
ze praten met elkaar, en ze hebben 't gezellig,
n, „i u..--,. :ich
gezellig huis,
of nee dat heb ik al gezegd. Maar ik bedoel: wie trekt zich
wat van al die piepjonge stelletjes aan? Wie neemt ze wat
werk uit de handen? Wie heeft belangstelling voor hen' Jc
zegt dat ze geen geloof bezitten en geen liefde maar waar
moeten zij ergens geloof en liefde zien? Wij schudden onze
wijze hoofden en voelen geen liefde voor ze en hebben niet
eens genoeg geloof om te vertrouwen dat God hen ook wel
eens zou kunnen willen helpen!"
„Wat ben je fel opeens?" vraagt Sybe. En zij zegt: „Je
moet eens bij dat jonge stel hier op de trap gaan praten; die
met die drie leuke kinderen, die beneden ons wonen. Ik ben
er onlangs achter gekomen dat die ook trouwden toen ze am
per zestien en zeventien waren. En het is best gegaan dood-
eenvoudig omdat ze toevallig wel liefde en geloof tegenkwa
men! En dat is dan de grote verrassing, want dat zou je
van hen zeker niet verwachten dat zij ook eens volkswijkkin.
deren waren.
WIJKPREDIKANT.
