Kerkdiensten voor Leiden
en omgeving
Botanie en Medicijnen
beïnvloedden elkaar
Medische dienst voor
Leiden en omgeving
De Twentsche Bank
LEZERS SCHRIJVEN ONS:
ESSO PETROLEUM
L-
MfcUWE LEIDSCHE COURANT
4
ZATERDAG 12 NOVEMBER 1960
LEIDEN
Herv Cffliwni» Pieterskerk to j prof
dr Van der Lmdf te Utrecht. Hoogl»ndse
kerk IO-*> dr Oppenhejme r jeugddienst
"«vlerwerp „Adem en Bvi'\ 7 u ds De Rui
ter; Ooeterkerk 10 u ds Groot. Merekerk
10*) u ds Ottevenger i HA i. 7 u ds Wel.
veert te Seseenhetrn;. BetMehemkerk 10 u
de De RvOter iHAi.. Merenethekerk 10 70
u ds Ven Achterberg Herv school Boshui-
zerkade *70 u en II u de Boute* Herv
uloschool Asoer street 10 u ds Godthelp te
Rotterdam eule school Merntxstreei '0 u
ds Koote te Den Haag. ver ven vrfjz-Her\
10 VI u dn Htrbeek Weelse Gemeente 10*0
u ds Roth te Ams»erdsmacademisch zie
kenhui» 10 u de heer Henzen dlsrotveesen-
hui< 10 V) u ds De Wit. donderdag be
jaardentehuis. 7 u ds Bouter
Geref Kerk Zcnderkerk 10 u ds 'iia*-
kent. 5 u ds Toornvliet te Bloemen deel.
aula school Tlmorstreat 10 u dr Weste-
riolc. 5 u dr voti Meyenleidt. Oude Vest
10 'i dr Dronkert. J u ds Mosskant 7 u
ds Meeekent. Merenathakerk 9 u dr von
Meycrrfeklt, J u ds Heule; aula school
TelderWsede IO u ds Heule 5 u dr Dron.
kert; Zsaderkerk j u dienst voo- doven
Chr Gerei Kerk 10 u en 5 u de Zijleme.
emeritus te Hoofeveen
Geref Gemeente 10 u en J u lee-dienst:
donderdag. 7 *0 vi student Schip-»-nboord
Gerei Gemeente In Nederland PI 30 11 en
30 u leesdienst
Evang-Lutherse Gemeente; 10 IJ u ds
Haan. voorlaatste zondes van het kerk
jaar onderwerp ..Doe het oude zuurdeeg
weg"
Remonstrant s-Oeref Gemeente OJt u
dr Tialsma te Den Haag
Gerei Kerk vrijgemaakt 10 u en 5 u
ds De Vries
Doopageztnde Gemeente. 10 30 u prol at
De Boer te Oegstgeest-
E\ ang-Christen Gemeenschap to u en
5 u de heer Drkkes. maandag u jeugd-
bi)ecrt*omst; dfnsdeg R u bidstond
Baptisten Gemeente 10 u de heer Schou
ten 5 30 u dienst De kracht van het
gebed dinsdag woensdag en donderdag
u Meranathabijeenkomsv voorganger ds
De Jong te Enschede, onderwttrp ..De
leeuw en het Lam"
Doktersdiensten
ALKEMADE; dokter Brinkhorst. Sta-
penseastraat 6. Leimuiden. tel 01721-269.
en dokter Muskens. Noord-Einde 166. Ro-
lofarendsveen. tel 01713-329
ALPHEN AAN DEN RIJN dokter A
J. Zwartendijk. Stationsstraat 5. tel 4272
BENTHUIZEN: dokter J de Goeje.
Dorpsstraat 20. tel. 01790-3636.
HAZERSWOUDE: zie onder Benthui/.en
'alleen voorzover het patiënten van dok
ter Van de Linden betreft).
HILLEGOM dokter C. M Wijkmans.
Stationsweg 74. tel. 5771.
KATWIJK AAN DEN RIJN dokter C
J. Hagen. Koningin Julianalaan 5. Kat
wijk aan den Rijn. tel 3222.
KATWIJK AAN ZEE: dokter J C. Lod
der. Andreasplein 1. tel. 2424
KOUDEKERK AAN DEN RIJN dokter
P. van 't Woud. Hoofdstraat 40. tel 30070.
Leiderdorp.
LANGERAAR: dokter Van Dongen te
Nieuwveen. tel. 01723-101
LEIDEN: dokter Wydicks. Tliorbecke-
straat 5. tel. 30177; dokter Roodenburg—
Vermaat. Boshuizerlaan 8. tel 28655. dok
ter Stoffers. T Siegenbeekstraat 1 lel
26193; dokter Van Alphen. Brees'raa' 25.
tel 2236R; dokter Meel. Burggra^nlaan
117, tel 22522.- Bij geen gehoor dokters-
tel 22222.
LEIDERDORP: zie Koudekerk aan den
Rijn.
LEIMUIDEN: zie onder Alkemade
LISSE: dokter A. J Duymaer v. Twist.
Heereweg 295, tel 3453.
NIEUWKOOP: dokter G J Bremer, al
hier. tel. 01725-103
NOORDWIJK. dokter J van Nes Oude
Zeeweg 82. tel 2405
NOORDWIJKERHOUT: dokter B C C
WÖsten, Kerkstraat 28. tel. 385
OEGSTGEEST dokter E W F van
Walchren, Oranjelaan 29, tel. 22030: dok
ter A. B J. van der Vlietde Vries. Nach
tegaallaan 13. Leiden, tel 22331
RIJNSBURG: zie onder Katwijk aan
den Rijn
SASSENHEIM: dokter H. Kwint. Hoofd
straat 324. tel. 7253.
VALKENBURG: zie onder Katwiik aan
den Rijn
VOORHOUT: dokter A W Bits. Prof
Aalberselaan 2. tel 2532-7393
VOORSCHOTEN: dokter Toni no. Voor.
straat, tel 2493
WARMOND zie onder Voorhout
WOUBRUGGE: zie onder Langcraar
ZOETERMEER: dokter P Vcgt, Julia
nalaan 1, tel. 3035.
Apotheken
KATWIJK: apotheek Katwijk .m den
Rijn. Koningin Julianalaan 18. tel 4370
LEIDEN: apotheek Reyst. Slcrmstraat
35. tel. 20136, en tot zaterdagmiddag apo
theek Herding en Blanken. Hogcwucrd
171. tel. 20502.
OEGSTGEEST: Ocgstgeester Apotheek.
Wilhelminapark 8. Oegstgeest. tel ..<>274
Wijk verpleffin ft
BENTHUIZEN-HAZERSWOUDI' zuster
Mentonldes. Raadhuisplein 6 ti Huzers-
woude. Tel. 01790-322 of 341
LEIDEN: Oranje-Groene Krui- zuster
Boven. Kanaalstraat 68. tel 32292 Gr- ene
Kruis: zuster Burghoorn. Kamerling On-
neslaan 55. tel. 20613: zuster Van Er mond.
Hoefstraat 63. tel. 32260: zuster Kohlen
berg. Hoge Morsweg 122. tel 260t,ft zuster
Wolters, Hoge Rijndijk 171. tel. 3314»'
LEIDERDORP: zuster Van der Holst.
Rijndijk 200. Hazerswoude. tel 01714-255
Bij ongevallen aan de Rijndijk lel 01714-
NOORDWIJK: zuster Van Leeuwen
Hoofdstraat 12, tel 2907
VOORSCHOTEN: wijkverpleegster Ge- j
sondheidscentnim. tel. 2177
VOORHOUT: zie Warmond
WARMOND: zuster Meijsaen. Kcrklaan
17a. Voorhout, tel. 02532-7796
ZOETERMEER: voor de kruisveicnl-
gingen zuster J M Th Asperslag Ver
meerstraat 4. tel. 3630
Pinkstergemeente I u de heer Vsn fler
Brugge
Leger des Heil? vanavond 7 u bldvtona
5 u opentuchtsamenkomst: morgen 10 u
heiligingadierw*. 12 u zondagsschool. J u
kindersamenkomsi. 4 45 u open tuohtsa men-
komst Gangetje. u opwekklngsdicnst
diensten onder leKhng van kep-Ke.n en
kapiteme Vermeulen-van den Hoe*
Oud-katholieke Kerk <>45 u hoogmis:
woensdag 4 u heilige mis
Adventkerk volgende week zaterdag in
Doopsgezinde kerk) IO u Bijbelstudie. II
u d.< Dingemanse te Den Haag
Volle Evangelie Zending 10-16 u de heer
Zijlstra. dingdag u de heer Maasbach
AARLANDERVEEN
Herv Gemeente 10 u ds Boesenkool
7 u ds Verwey te Zevenhoven
Gerei Kerk 9 J0 u en 6 30 u de Van Hoek
Chr Gerei Kerk; 930 u en 6 30 u lees-
tfenst
TER AAR
Herv Gemeente- 4 u en 2 u da Linden,
burg
Gerei Kerk 10 *0 u en 6 *0 u ds Helner.
ALPHEN AAN DEN RIJN
Herv Gemeente kerk Jidlanastraat u
ds Pe t .iga te Lisse. 10 J0 u ds Lefeber.
6 *0 u ds Bogers. gebouw Jonathan 10 u
ds Hanemaaljer; kapel Gouwsluis 6 30 u
ds Hanemaaljer: kapel Martha-stdehtlng 9 u
de heer De Geus. 10*0 u ds Boegers 6 u
en 7 u filmvoorstelling: Oud shoo m 10 U
ds Immink te Utrecht, kapel 4)0 u de heer
De Bruljn te Bodegraven. 6 u ds Joriasen te
Ut'echl
Geref Kerk: Maranathakerk 10 u ds
Thijs te Nieuw-Vennep. 6 *0 u ds Wijma;
Salvatorikerk 10 u ds Wijma. 6*0 u ds
Thils Noord 10 u en 6 *0 u ds Hoekstra te
Den Haag
Chr Geref Kerk4 30 u en 5 u da Baan te
Dordrecht
Remonstrantse Kring: 7 u da Duinker te
Hoogvliet
Ceref Kerk vrijgemaakt: 10 u en 5 u ds
Schol tc
Oud-Geref Gemeente: 9 30 u en 4 u de
heer Verlinden te Krimpen aan den Lek
BENTHUIZEN
Herv Gemeente: 9 30 u en 6 u ds Lau-
rense
Geref Gemeente 9 30 u en 6 u leesdienst:
donderdag 10 u. 2 *0 u en 6 30 u ds Rijksen
te Rotterdam, dankdag voor het gewas
IIOOGMADE
Herv Gemeente: 10 u ds De Vree
HAZERSWOUDE
Herv Gemeente 9 30 u en 6 30 u ds Van
der Leeden
Geref Kerk 9 30 u en 6 30 u ds Van den
Hout
HILLEGOM
Herv Gemeente: 10 u ds Brouwer. 5 u
vicaris Leeflang
Gerei Kerk '0 u ds Krabbe. 5 u ds Van
den Berg te Sasscnheim
Chr Gerei Kerk 10 u en 3 u ds Visser,
emeritus te Sassenhelm
Volle Evangelie Zending: 3 u evangelist
Van der Raa uit Brazilië
KATWIJK AAN DEN RIJN
Herv Gemeente 9 30 u vicaris Van
't Kruis 6 u ds Seheers te Haarlem, jeugd-
d.enst: kapel Nieuwe Duinweg 9)0 u kan
didaat Kalsbeek. Narcisstraat 10 30 u ds
Kloek te Lelden
Geref Kerk 30 u en 5 U ds De Valk
KATWIJK AAN ZEE
Herv Gemeente nieuwe kerk 10 u ds
De Vos. 5 4» u gemeenschappelijk zingen.
4 u ds Offeringa. Jeugddienst oude kerk
!0 u ds Hagen, 6 u ds Bouman; kapel 10 u
ds Tukker 5 u ds De Vos. Groen van
Prinstererschool IO u ds Bouman: zeehos
pitium 6 45 u ds Pijlman. Geref predikant
Geref Kerk s u en 10 30 u ds Oranje te
Den Haag 4*0 u en 6 u ds Bouma te
Noordwij k
Chr Geref Kerk: 10 u en 5 u d* Venema
te Zwijndrecht,
Geref Kerk vrijgemaakt: 9-30 u en 5 u
ds Brecn
Geref Gemeente 10 u en 5 u leesdienst
Guref Gemeente In Nederland: 10 u en
5 u leesdienst
DE KAAG
Herv Gemeente 10 u ds Fokkema. 3 U
ds Brouwer te Hillegom Jeugddienst.
KOUDEKERK AAN DEN RIJN
Herv Gemeente: 10 u en 7 u ds Koersel-
Geref Kerk 10 u en 7 u ds Bakker,
legerpredlkant te Doorn
LEIMUIDEN
Herv Gemeente 9 to u ds Gijebera.
pti 11 kant, 6 30 u ds Horvnef; ZIJlkwarl
U 1 1 u ds Horvnef
Geref Kerk u ds Dijk. 6 30 u ds Van
der Kooy te Woerden. Ztjlkwariler 9 u
•mi-'' - »-oen. 3 u ds Dijk.
Ver van vrijz-Herv 7 u ds Snaayer te
Haarlem.
LISSE
Herv Gemeente 9 u en 10 30 u vicaris
Man;velt. 7 u ds Petttnga
Gsref Kerk '3 en 3 u ds Schouten.
Chr Geref Kerk 10 u en 4 30 u ds
Blesma
Geref Gemeente 10 u en 4 u ds Van
Gllsi
Geref Kerk vrijgemaakt: 10 u en 4 30 u
!eref Gemeente 9 30 1
1 3 u lee«.
ds Van der Wiel te Haarlem
Geref Kerk in u ds Bouma. 5 u ds Pet-
werda; Sole Mio 10 u ds Ferwerda
Herv evangelisatie '0 u de heer Wild
schut te Rotterdam. J u ds Ottevasiger te
Leiden
NOORD WIJK.BINNEN
Herv Gemeente !0 u en 7 u ds Van Dor
Geref Kerk 9 30 U en 5 u ds Dekker-
Van den Berghatichting II u ds Dekker
NOORDWIJKERHOUT
NIEUWKOOP
Herv Gemeente: 10 u ds De Jong. 6 30 u
de heer Nieuwcnhuysen te Den Haag
jeugddienst.
Geref Kerk9 30 u en 6 30 u ds Schuring
te Alphen aan den Rijn
Chr Geref Kerk: 9*0 u leesdienst, 2 u
ds Baan te Dordrecht
NOORDEN
Herv Gemeente: 9 30 u en 7 u ds Van der
Kooij
Geref Kerk: 10 u en 7 u ds GenuTt
NIEUWVEEN
Herv Gemeente: 9 30 u ds Knottnerus te
Oude en Nieuwe Wetering, 6 30 u ds Ste-
houwer. emeritus te Alphen aan den Rijn.
Geref Kerk 9 30 u en 6 30 u ds Snel
Vr van vriJzJIerv: 313 u ds Kater te
Amsterdam
OEGSTGEEST
Herv Gemeente vanavond 7 30 u avond
gebed in zcndingskapel: morgen Groene
of Willtbrordkerk 10 30 u ds Van Egmond
te Haarlem, jeugddienst. 7 u prof dr Berk
hof, Pauluskerk 10 u ds Callenb3ch; zen-
d:ngskapet geen dienst; Irene. 1015 u mevr
Ketting kmderkerk
Geref Kerk 10 u en 5 u ds Kappers-
Ver vam vrijz-Herv 10 30 u ds Cadee te
Oudshoorn
OUDE EN NIEUWE WETERINO
Herv Cemeente: 10 30 u ds Slrag te Rot
terdam
Geref Kerk: 9 u en 6 30 u ds Kornet
RIJNSBURG
Herv Gemeente: grote kerk 10 u ds Van
Gosliga. 5 u ds Qroenewoud; Bethelkerk
10 u ds Groenewoud. 5 u ds De Jong te
Voorhout, jeugddienst
Geref Kerk Petrakerk 9 30 u ds Wlelenga
te Wassenaar. 5 u ds Van Egmond te Tho-
ten; Rapenburg 9 30 u ds Van Egmond,
u ds Meilnen te Oostzaan: Maranatha
kerk 9 30 u ds Meijnen. 5 u dr Westerink te
Leiden-
Geref Kerk vrijgemaakt: 10 u en J u ds
Vink te Amersfoort
Chr Geref Kerk: 10 u en 5 u ds Kamp
man
RIJNSATERWOUDE
Herv Gemeente 10 u en 7 u ds Baart
Chr Geref KeTk. 2 30 u en 7 u ds Roos
te AJphen aan den Rijn
SASSENHEIM
Herv Gemeente 9 u en 10 30 u ds Wat-
vaart 5 u ds Makkcnze te Katwijk aan
den RI1n
Geref Kerk 9 30 u ds Kuiper. 5 u ds
Krabbe te Hlltegom
Chr Geref Kerk 9 u en 35 u ds Den
Boer
VALKENBURG
Herv Gemeente: 10 u ds Lekkerkerker.
6 30 u ds Tukker tc Katwijk aan Zee
Geref Kerkt 10 u en 5 u ds Langeler
Geref Kerk vrijgemaakt t 10 15 u en 5 u
ds Brands IHA)
WOUBRUGGE
Herv Gemeente 9 30 u ds Overgaauw,
4 30 u dv Tromp te Alkmaar. Jeugddienst
Geref Kerk: 9 30 u en 6 30 u dsT)e Boer
te Lelden
VOORHOUT
Herv Gemeente: 10 u ds De Jong
VOORSCHOTEN
Herv Gemeente: dorp 10 u ds Jorissen te
Utrecht. 7 u ds Saraber: Rijndijk 10 u ds
Saraber
Geref Kerk: 10 u en 5 u ds Modderaar
Geref Kerk vrijgemaakt: 10 u en 5 u
ds De Wolff te Enschede
Remonstrantse Kring: 10 30 u dr Verheus
WARMOND
Herv Gemeente: 10 u ds Boonstra. 7 u
ds Boonstra zang van kerkkoor onder-
werp ..Ik kan niet geloven"
ZEVENHOVEN
Herv Gemeente: 9 30 u ds Vetwey
Geref Kerk: 9 30 u en 6 30 u ds Van
Reencn te Hilversum
ZWAMMERDAM
Herv Gemeente: 10 U en 6 30 u ds Van
den Broeck
Geref Kerk. 10 u en 6 30 u ds Wagenaai
ZOETERWOUDE
Herv Gemeente- 10 u ds Van Embdcn
ZOETERMEER
Herv Gemeente: 9 30 cn ju ds Pie-
tersma. M u ds Poot te De Bilt. ft >0
ds Van Dijk te Garderen
Geref Kerk: 10 u en 66 30 u dr Kraan
te Rotterdam
Geref Kerk vrijgemaakt: 9 30 u en 4 KI u
ds Zwarts te Den Haag
Geref Gemeente: 10 u en 6 30 u lees
dienst
Ver van vrijz-Herv 10.30 u ds Los te
Delft
RADIO BLOEMENDAAL
9 30 u en II u ds Toornvliet. 12 13 u d;
Mevner i<- Utrechi J-utcider»
klnderdlenst, 3.30 u ds Goeman te Haarlem
verantwoord en veilig verkregen
door een Persoonlijke Lening
Zelfs bij een goed vast inkomen is het nog lang niet altijd
gemakkelijk om voldoende geld opzij te leggen voor de
onverwachte of onverwacht hoge uitgaven die in ieder
huisgezin toch kunnen voorkomen.
Een „Persoonlijke Lening'' bi)
De Twentsche Bank biedt U de
mogelijkheid om over contant
geld te beschikken in bedragen
van f 500,- tot f 4.000,-. Daarbij
geldt de unieke regeling dat
bij overlijden alle nog niet
opeisbare aflossings-bedragcn
worden kwijtgescholden. Bij al
onze kantoren zal men U gaarne
alle inlichtingen verstrekken
over Persoonlijke Leningen. U
kunt ook de P.L.-folder aan
vragen bij De Twentsche Bank,
afdeling CG, Postbus 407,
Amsterdam.
160 kantoren
in Nederland
„Botanische tuin in eer hersteld"
IN EEN VAN DE ZALEN VAN DE ACADEMIE heeft de nieuw benoemde
ere-doctor W. T. Stearn, hoofdambtenaar van de botanische afdeling
van het Brits Museum te Londen, een inleiding gehouden over de invloed
die de Leidse universiteit heeft uitgeoefend op de Plantkunde in de zeven
tiende en achttiende eeuw. Deze invloed gold ook voor de Medicijnen daar
de Plantkunde hieraan ondergeschikt was. Hierin was de Leidse Academie
de opvolger van Padua en Montpellier.
De religieuze tolerantie van Lelden ten
opzichte van zijn studenten gedurende
een tijdperk van intolerantie elders en
zijn uitmuntende hoogleraren maakten
van Leiden een universiteitsstad van in
ternationale faam, die studenten aantrok
uit vele landen, tot Jamaica en Constan-
tinopel toe.
Zij bood faciliteiten voor verdere stu
die. bijv. aan afgescheidenen in En
geland of elders, waar een academische
achterstand was zoals in Scandinavië;
derhalve trok zij studenten aan in groten
getale, waarschijnlijk ongeveer 4000 En
gels sprekenden, hierdoor werd haar in
vloed. hoewel moeilijk te schatten, wijd
verbreid.
Zelfs de burgemeester van Londen in
1763 was een voormalig Leids student en
de eerste die werd ingeschreven om me
dicijnen te studeren was een Engelsman
Boerhaave
Faciliteiten voor de botanische studie
waren nauw verbonden met de vooruit
gang van de botanische tuin te Leiden,
die haar hoogtepunt bereikte onder Boer
haave en leidde tot de restauratie en op
richting van botanische tuinen als deel
van de medische faculteiten te Uppsala,
Edinburg, Göttingen en Wenen. Haar in
houd weerspiegelde de groei van de han
del van de Republiek der Verenigde Ne
derlanden.
Direct en indirect gaf Leiden zijn groot
ste bijdrage aan de Botanie en Medicij
nen door het werk en de persoon van
Herman Boerhaave.
Zijn bijdrage aan de Botanie was vier
voudig. Zijn inzicht in de vergelijkende
morfologie van de bloem spruit waar
schijnlijk voort uit het onderzoek dat hij
instelde naar de geslachtelijke aard van
de inwendige delen van de bloem. Blijk
baar speelde hij een belangrijke rol bij
het algemeen bekend maken hiervan:
zijn studie richtte de aandacht op orga
nen die van groot belang waren voor de
klassificatie; het maakte het telen van
planten en het kruisen daarvan nuttig;
het .legde de nadruk op de eenheid en de
samenhang der natuur.
Het directe resultaat was Linnaeus'
..sexual system" in het rangschikken van
klassen. De klassificaties die dit hebben
vervangen zijn bijvoorbeeld die van Jus-
sieu. De Candolle, Bentham en Hooker,
Engler en Prantl, Bessey, Hutchinson; alle
stoelen op het bestuderen van levende
Kruis of Bijbel (3)
Onder heit opschrift „Kruis of Bijbel'
schreef een der lezers dezer dagen in
onze krant een betoog dat waard is her
lezen te worden; niet alleen om het
knelpunt dat erin verwerkt is. doch
meer nog omdat het in vragende vorm
gestelde opschrift gevolsd wordt door
oen krachtig getuigenis.
Inzender besluit z'n artikel met de
opmerking dat men van de bioscnnp-
exploitc"<?en nog wat leren kan." daar
mee doelende op de lokkende affiches
en de kolosaale lichtrecdames.
Wij zouden hierop willen aansluiten
met hn'. volgende: Zowel in de stads
centra als op de buitenwegen probeert
men op de meest kostbare wijze onze
aandacht te vestigen op o.a. velerlei,
-eker op het wegverkeer van verderfo-
ijke invloed zijnde, fabrikaten
Ir.' en wij de slogans die wij hier eri
daar aantreffen, woordelijk zouden no-
jommen. drc .t ook in onze kolommen
•en onnutte en gevaarlijke reclame in
e sluipen Ste"ig begrijpt de aandach
tige lezer weJ^c reclames hier bedneid
worden.
We ke in V-rit cven zijn nod ig om tc
komen tot een krachtig appèl langs de
<rote we en dat de voorbij zanger hcr-
1 aert aan Jezus' verzoenend sterven?
De Geref. kerk te Hazerswoude.
Foto N. van dier Hars'.
be-
Aan het tekstwoord: Werpt al
kommernissen op Hèm?
In het grote drama dat zich vrijwel
dagelijks langs de grote wegen afspeelt,
spreekt maar al te vaak één van die
Hemelhoog geprezen fabrikaten een ver
raderlijk woord mee.
En zo dit laatste niet het geval is zal
overigens het slachtoffer meer vertroos
ting en bemoediging vinden in een in
neon aangebracht Bijbelwoord dan in de
mededeling dat het bier weer zo best is.
Evenwel niet alleen om die reden
Jeze suggestie, doch tevens tot meerdere
glorie van God een krachtig getuigenis
overal waar dit mogelijk is.
Een kerk passeert men als een bouw
werk. hoe imposant soms. maar Zijn
Naam, i<n volle glorie geprojecteerd, to
renend boven alles uit, zal menige pas
sant in herinnering brengen aan Wiens
Wil hij onderworpen is, en dit bij her
haling.
Leiden BOS
Kruis of Bijbel (4)
Als ai ene ïanatici tegen het kruiste
ken op. aan en in kerken over laten we
-eggen veertig jaar nóg leven en ze
i .uden dan nóg vol dat ze een kerk-
iebyuw dat onder meer aan dit teken
Herkenbaar is. niet willen betreden, dan
au het wel eens kunnen zijn. dat zij
lot de onkerkelijken moeten worden ge
rekend. Ik heb er helemaal geen be-
ïoefte aan. te proberen hun kritiek te
•veerleggen en tc ontzenuwen. Wel vind
it het tekenend en dat moet mij, deze
tukken gelezen hebbend, van het hart
dat een dergelijke discussie nog mo
gelijk is Als de heren met zódanige
jrgumenten tegen de verroomsing wil-
,cn strijden, dan lust ik er nog wel een!
k wens hun wijsheid, inzicht en onder-
he.dingsveimogen toe. En vooral: ge
loof in het wezenlijke van het protes-
inu*.nie Met zulk geschrijf maken we
jns feitelijk slechts belachelijk.
Nog even dit: het lijkt mij van de heer
Driebergen nogal vrijpostig, zomaar te
üellen. dat de prot. gelovige geen be-
noefte heeft aan het kruisteken. Nu vind
ik dat woord „behoefte" in dit opzicht
ig naar. Hij zal bedoelen: dat de prot.
'elovige er de /.in niet van ziet. Laat
ik de heer D. alleen zeggen, dat hij er
sAAo. zit Hij heeft zichzelf dat be-
>aald wijs gemaakt! Bovendien: wie zal
uitmaken, hoe dit teken de buitenker
kelijke aanspreekt? Ook al zo'n vage
algemeenheid: die snapt er niks van Het
'.ou wel eens kunnen zijn. dat zij het
beter begrijpen dan de heer Driebergen
Ik zou de heer D willen oproepen tot
-laakbaarheid voor het feit, dat wij in
deze tijd aan onze kerken méér karak
ter en stijl geven dan het voorgeslacht
>p vele plaatsen, ook in Rijnsburg. heeft
gedaan We zijn voorgoed van het tijd
perk af. waarin een kerk slechts werd
gebouwd om mensenmassa's een droge
olaats te verschaffen. Nü kan op tal
van plaatsen de ziel tenminste weer
weiden met een verwonderend oog. Wie
zn een kerk schept, komt vanzelf ook
bij hét chr. symbool bij uitstek, het
kruis, terecht.
Voorlopig doe ik er het zwijgen toe
Misschien dat eventueel volgende stuk
ken mij nog eens naar de pen doen grij
pen.
Leiden. A. SIMONS.
Kruis of bijbel (5)
Met verwondering las ik het geschrijf
over bovenstaand onderwerp Vreemd,
dat plotseling iemand zo maar op de
idee komt om daarover eer» wat te
schrijven, zonder hat hij daarvoor een
aanleiding heeft. Vreemd ook, dat men
•de tekenen uit het Evangelie zo ver van
zich wil houden Men wil nog wel het
woord van het Evangelie, maar dikwijls
alleen nog maar zoals men dit zelf graag
wil horen. Vandaar die lange rij van
Geref. gezindtes.
Gaarne wil ik een drietal opmerkin
gen maken In de eerste plaats acht ik
het een teken van zelfvoldaanheid ah
men meent anderen te mogen verwijten,
dat ze fout zijn omdat ze bijv een af
beelding van het kruis wensen. Voor
planten die verzameld waren in botani
sche tuinen, waarvan die van Leiden wel
bijzonder goed was voorzien in de acht
tiende eeuw.
Gedroogde tropische
planten
Dc belangrijkste factor betreffende de
Botanie in die eeuw was de toename van
het aantal soorten planten die in de bo
tanische tuinen groeiden, die én een sti
mulans vormden, én het vraagstuk èn het
materiaal voor haar oplossing leverden.
Dit maakte de uitbreiding mogelijk van
methoden voor de bestudering van tropi
sche planten die anders slechts beschik
baar waren in droge vorm.
Zoals Daudin reeds vaststelde: „Van
het einde van de zestiende eeuw tot het
einde van de achttiende eeuw, verkreeg
het plan om alle levende wezens, dierlijk
of plantaardig, te verdelen in een hiërar
chie van verenigde eenheden die elkaar
omringen, de één binnen de ander, zo'n
invloed op de natuuronderzoekers, dat
uiteindelijk hun de formulering scheen
toe te vallen van deze wetenschappelijke
taak.
De bijdrage van Lelden hieraan werd
hoofdzakelijk bewerkstelligd door Boer
haave en Linnaeus; de kring van Leidse
natuuronderzoekers heeft laatstgenoemde
de voltooiing van zijn werk mogelijk ge
maakt. In Leiden vond hy geleerden uit
vele landen, goed beplante tuinen, be
kwame drukkers.
Hier werd zyn eerste werk gepubliceerd.
Flora Londinensis
De invloed van Leiden werd ook ver
breid door minder bekende mannen. Als
voorbeeld kunnen we noemen de Quaker
doctor J. C. Lettsom, die heeft geholpen
de Flora Londinensis van Curtis te finan
cieren.
Geen andere universiteit heeft conse
quenter en volhardender hulp verleend
in die twee eeuwen aan de Medicijnen
en Botanie dan Leiden. Haar edele verle
den sluit zich aan bij haar heden, zo be
sloot dr. Stearn zijn lezing.
mij is het kruis een heenwijzing naar
het volbrachte middelaarswerk van Je
zus Chri9tus op Golgotha Het kruis is
een teken van mijn zonden. Schuwt u
het misschien, omdat het kruis ook een
teken is van uw zonden? Het spreekt
ons wellicht te hard aan. Deze prediking
willen we dan liever niet!
We moeten het kiruis echter ivèl tot
ons laten spreken, zoals het Avondmaal.
Helaas is ook dat in verschillende tak
ken van de Geref. gezindte op de ach
tergrond geraakt. - j
Een tweede opmerking is. dat ik m(j
verbaas over de onkunde Als ik de toren
van Rijnsburg bekijk, dan zie ik een
groot kruis op dte toren Dat staat er
al jaren op. Trouwens, dat is met hon
derden prot. kerktorens het geval Dik
wijls zijn die kruisen veel mooier ge
maakt Prachtig geornamenteerd hand-
smeedwerk, maar kruisen! Let maar
eens op uw kerktoren Dat wil dus
zeggen, dat het kruis steeds een zekare
plaats heeft ingenomen Nu letten veler
er n;et eens meer op maar indertijd
zeggen, dat het kruis steeds een zekere
13 leling aeplaats'
sin'te w'l -k nome-ken dat hn
kruis niets met de Roomse Kerk heeft
R eeuwen voordat de
Christelijke Kerk Rooms werd. werd het
kruis als één der tekenen van het Evan
gelie gebruikt. Ook in de catacomben
treft men vele kruistekens aan
In ons land is de Roomse Kerk heus
niet de «n1'" J e k-u'« -"•v>^Iik,
in de Oud-Kath. Kerk en Evnng Luth
Kerk is een kruis aanwezig. In het bu'
'enland vind men in veel Protes'anlse
kerken een kruis Dikwijls dragen daa*
de predikanten het kruis met een kster
om de hals
We moeten niet beginnen onze ziens
wijze aan anderen op te dringen. W e
geen kruis wenst, die neme er geen
Maar voor wie het kruis betekenis heef.
die valle men oak niet aan Dat heeft
geen nut. Er is in eigen eezind'e vaak
noa zoveel -e-h' te ze'te" da' —">-i
voorlopig nog niet aan toe is anderen
buiten die gezindte iets te ve-.wij en o'
kwalijk te nemen
LEIDERDORP A LAGERWERF
Meyelaan 7
(Discussie gesloten Red NLCi.
Geen schoolhuiswerk (7)
Hierbij wil ik Henk Jan de Junge an
woord geven op zijn ingezonden stu
van dinsdag. Inderdaad is de maatschap
pij niet gebaat met mensen mei gren
zeloze werklust, maar ook niet met die
te slap zijn. Het komt mij voor dat d«
docenten een opvoedkundige taak heb
ben en wanneer er huiswerk moet wo>
den gemaakt, maak je dan de zinspreu
van Thorbecke eigen: „Maak iets af
Of zoals de Bijbel zegt: „Het is g >e
voor de mens dat hij in zijn jeugd he
juk draagt.
En wat Amerika betreft, waar ve»
aan sport wordt gedaan: prijs je geluk
kig dat er in Nederland goed onderwij:
wordt gegeven en dat van de leerlinger
intense studie wordt verlangd Mijnhec
Van Ommering. u schreef ingezondei
stuk nummer vijf. Er wordt geen over
tollig huiswerk gegeven; alles zal we
medewerken ten goede Een goede on
dergrond, een algemene ontwikkelin
komt altijd van pas. wanneer de kindr
ren opgroeien. Gave alleen is niet ge
noeg. Er moet gewerkt worden. Da;i
helpt geen „lieve-moederen" aan Me
sporten en toasten (wij begrijpen me
waar dit laatste woord op slaat, redae
tie N.L.C.i komt niemand verder
Die roos wil maar niet groeien, ze* I
de tuinman Juist gezien, de roos w j
niet. Daarom komt het mij voor da' 1
>uders achter dc docenten moeten atn
opdat diezelfde ouders als loon van hu
toegevendheid later niet van hun
ot dochter horen; Gij hebt mij ramp
zalig gemaakt De oorzaak van mb'-
ngeluk zijt gij U had wijzer moptor
zijn: ik was een kind cn wist niet beter
Leiden. Amaliastraat 15.
H HONSBEEK
vader van m •'fr
Geei) schoüBwiéWfrk (8)
Met beltfiig-L'lliiig volgen W<j de dis I
cussie ovei het huiswerk voor maandag j
tssojj-^j voor
oliehaard
de haardolie met het hoogste rendement
méér warmte
minrfer roet (Esso)
zuinig S
P. M. PERQUIN
HOGE MORSWEG 78,
OEGSTGEEST - TEL. 21584 b.g.g. 21351
Nederlands Fabrikaat
Gistermiddag hield de Nederlandse
Vereniging van Huisvrouwen een bij
eenkomst in „Het Gulden Vlies". Na een
korte inleiding door de voorzitster mevr.
C. Hageman-Verhagen. werd het woord
gegeven aan de heer G. Molier, die een
lezing met dia's hield over de Vereniging
Nederlands Fabrikaat.
De Vereniging Nederlands Fabrikaat
verd opgericht in 1915. en heeft sinds-
lien zuiver op grondslag van kwaliteit
Nederlandse produkten van haar waar-
'ïorgzegel voorzien. Alleen door voorlich-
en en niet door reclame poogt men de
koper ervan te overtuigen welke artikelen
werkelijk belangstelling verdienen.
I'jfuRy l li
Opening S.S.R.-sociëteit,
Leiden
Woensdag 23 november zal de sociëteit
van de Societas Studiosorum Reformato-
rum Lugdunensis. Hogewoord 106. offi-
•leel worden geopend door prof. dr.
J P A Mekkcs. erelid van de vereniging.
Diesrede S.S.R., Leiden
Donderdag 24 november 4 uur houdt
prof. mr dr L W. G. Scholten een rede
ier gelegenheid van de 59e dies natalis
van de Societas Studiosorum Reformato-
um Lugcunensis in het groot-audito-
r.um van de Leidse universiteit. Zijn
onderwerp zal zijn „Jacob Cats als
staatsman'
Vis vader van een gezin, waarvan enkele
.inderen op ulo en lyceum gaan, heb ik
laar persoonlijk met de rector van het
hristelijk lyceum in Alphen over ge-
•proken Het blijkt dat voor de maandag
ie meeste I zeven) vakken huiswerk wordt
jegeven Hier moet de gehele zaterdag-
mJdag en zaterdagavond aan worden
,'we.kt en soms ook maandagmorgen
vroeg. Men inoet de zondag als rustdag
ioorbrengen En dit principe wordt door
ïuiswerk in gevaar gebracht. Ook het
'ele huiswerk in de week laat geen tijd
>vcr om alvast iets voor maandag te ma
len Het zoeven genoemde gesprek heeft
■cn esultaat opgeleverd. Gaarne langs
leze weg wat meer begrip voor dit pro
bleem.
Viphen aan den Rijn. R
Geen schoolhuiswerk (9)
In vervolg op mijn ingezonden schrij
ven van dinsdag (nummer 4) stel ik er
voor de goede orde prijs op te verklaren
dat de inhoud, hoewel mijn medc-lyceïs-
len het er volkomen mee eens zijn, een
prive-inemng weergaf. We wachten nu
tic: spanning op de beslissing van huis
kerk vennindeiing voor maandag.
Leiden
Zeeman laan 47
Henk Jan de Jonge.
