„Kerk en Wereld"-15jaar
Meningen van anderen
Jouwe eist intrekking
brief van Parna
Gereformeerd-remonstrants
gesprek te Rotterdam
Twee lectors aanvaarden
ambt aan de V.U.
*%>4
Dynamisch element in kerkelijk Nederland
Betere betrekkingen
tussen kerk en staat
in Joegoslavië
Een woord voor vandaag
Heroepingsiverk
Opkomende pij'n
Dr. Bijlsma benoemd
aan Theol. faculteit
van Brussel
KNOBBELS
U KUNT TOGAL ONVERWACHT NODIG HEBBEN
WITTE KRUIS
2
>-%■■? m, §|f m
munlqué gezegd, dat m een vergadering
van veertig bestuurders van de organi
satie de houding inzake politieke partij
vorming in Nieuw-Gulnea is bepaald.
Naar door de voorzitter ter vergadering
werd meegedeeld en door de heren Wa-
joi en Jouwe werd bevestigd, aldus het
communiqué, is de CWGN niet betrok
ken bij de oprichting van de Parna. Wel
zijn verschillende Papoeabestuurders van
de CWNG/Persekding tevens bestuurs
leden van verschillende politieke par
tijen. De CWNG is niet van plan kandi
daten te stellen voor de Nieuw-Guinea
Raad en de bestuurders staan vrij.
T"\E Papoealeider Nicolaas Jouwe
staat erop, dat de brief aan de
secretaris-generaal van de Ver. Na
ties met het verzoek een z.g. drie-
hoeksgesprek te organiseren, wordt
ingetrokken door dezelfde perso
nen, die hem hebben ondertekend
en verzonden. De heer Jouwe is
zeer ontstemd over deze brief van
een groep lieden van de Partei
Nationaal, de Parna.
n v v. I Dat de CWNG betrokken sou zijn b(j
De heer FnU Klrlhi". die in Leiden de brief van de Parna over de drle-
aMu deert en die een van de oprichter' hoekseonferentle noemde de voorzitter
ïrn* t'S; C heer Jouwe bepaald een onjuiste voorstelling van
telefonisch „ken. ..die gelanceerd lijket te rijn om
op het hart gedrukt verdeeldheidlm de de vakorganisatie te blameren",
partij te vermijden Jouwe zou Kirihio1
zijn eisen hebben kenbaar gemaakt, die
eerst moeten worden ingewilligd, voordat
hij tot samenwerking met de Parna kan
komen. Kirihio zelf moet ook nog ver
baasd zijn geweest over de brief, terwijl
hij zich bovendien niet eens zou hebben
verklaard met het vaststellen van het
jaar 1970 als streefdatum voor politieke
zelfbeschikking
Aan de redactie van de Nieuw-Guinea
Koerier heeft Jouwe medegedeeld, dat
hij in het bezit is van een door de voor
zitter en vice-voorzitter van de Parna
ondertekend exemplaar van het nieuwe
programma van Jouwe. De voorzitter en
de vice-voorzitter Wajol en Indey ver
klaarden desgevraagd echter, dat „dit
niet betekende, dat de partij het nieuwe
programma reeds had aanvaard".
i-"'ySV.-
Tenslotte deelde Jouwe de redactie
mede. dat hij een nieuwe ontmoeting met
Wajol heeft voorgesteld, maar dat deze
hierop geen prijs stelt en van mening
Is. dat er „voor de heer Jouwe geen
plaats ln de Parna Is". De mogelijkheid
Is thans niet uitgesloten, dat Jouwe een
nieuwe party zal stichten.
Inmiddels heeft de christelijke vakor
ganisatie CWNG/Persekding in een com-
De communistische regering van
Joegoslavië overweegt de betrekkingen
met de Rooms-Katholleke Kerk te nor
maliseren, daar de atmosfeer thans
voldoende Is opgeklaard om alle be
staande problemen op te lossen. In
een antwoord van de regering aan
kerkelijke leiders wordt althans de
mogelijkheid geopend voor een nieuwe
en betere verstandhouding tussen kerk
en staat.
In een memorandum, dat onlangs ls
ingediend, vroegen de bisschoppen om
grotere vrijheid van kerkelijke pers en
catechisatie en om teruggave van enige
genaaste kerkelijke gebouwen.
Arnhems burgemeester
gelooft nog altijd
in „Sint Cals"
De Arnhemse burgemeester heeft
teren zijn geloof uitgesproken in „Sint
Cals" en daarmede tevens dat hij nog
altijd hoopt op een „spreiding hoger
onderwijs-wonder" dat Arnhem een
eigen universiteit moet geven. Zoals men
weet is de Gelderse hoofdstad nog altijd
een van de staartlopers van de steden-
hordenloop om een universiteit. Andere
gegadigden zijn Deventer, Hengelo en
Zwolle.
Burgemeester Matscr maakte deze op
merking tijdens een stunt van Wagening-
se rooms-katholieke studenten die in
Arnhem een pseudo-professor van de trein
hebben gehaald en hem aan de bevol
king voorgesteld als de nieuwe rector-
magnificus van de nieuwe Arnhemse
universiteit. Op een braakliggend terrein
naast het raadhuis vond de eerste steen
legging plaats voor het nieuwe universi
teitsgebouw dat echter nauwelijks enig
fundament heeft.
Binnenkort verzoek
aansluiting Ned.
Antillen bij E.E.G.
De Nederlandse egering zal binnen
kort bij de Europese Commissie een
voorstel indienen tot aansluiting van dc
Nederlandse Antillen bij de E.E.G. op
dezelfde basis van geassocieerd lid
maatschap welke voor sommige Afri
kaanse landen geldt, aldus meldt Ass.
Press uit Den Haag Nederland zal de
garantie geven, dat Europa niet over
stroomd zal worden met Venezolaanse
olie, die op de Antillen wordt geraffi
neerd. Deze garantie dient ter voorko
ming van Franse ongerustheid over
concurrentie voor de Sahara-olie.
De garantie zou inhouden, dat de uit
voer van Venezolaanse olie door de An-,
tillen niet de gemiddelde leveranties
naar Europa van de laatste jaren zal i
overschrijden.
(Van een onzer verslaggevers)
^ATERDAG 19 en zondag 20 november zal het instituut Kerk en
Wereld te Driebergen zijn derde lustrum vieren. Wat daar op het
oude huis De Horst en in de achtergebleven provisorische en defini
tieve gebouwen gebeurt, is al menigmaal in de pers geweest. Kerk en
Wereld doet zijn naam eer aan. Het werkt in opdracht van de kerk
maar het heeft talrijke verbindingen met de wereld. Dat is in de
afgelopen vijftien jaar telkens weer gebleken. Daarom verwacht men
op de lustrumviering vele honderden.
In de recreatiezaal van ..Het Grote
Bos" te Doorn komt men bijeen. Ook
H-M de Koningin zal tot de feestgeno
ten behoren. Voorts staatssecretaris mr.
V Scholten en vele vooraanstaanden in
de kerk en ,,in de wereld". Dr. J. M.
van Veen, een der directeuren van Kerk
en Wereld leidt dc samenkomst, waar
in ds. P. G. van den Hooff als assessor
van de generale synode een meditatie
houdt. Over het onderwerp van de dag
..Op weg naar dc wereld van morgen",
sorcekt prof. dr. J. C. Hoekendijk te
Utrecht. Een lied. op dit thema ge
maakt door ds. J. C. de Bruine zal
worden gezongen.
Namens het curatorium van Kerk en
Wereld voert de voorzitter, mr. H. F.
van Meer het woord. Er zullen twee
bundels opstellen worden aangeboden
De eerste, die de titel ..Wereld en kerk"
draagt (vragen ln de wereld aan de
kerk) bevat o.a. bijdragen van ds. F. J.
Pop, voorzitter directorium van Kerk en
Wereld, van prof. dr. A. de Froe en
Advertentiën
„DIE HOGE EISEN STELT KIEST"
I
prof. dr. A. A. van Ruler.Deze bundel
wordt in de handel gebracht door Boe
kencentrum n.v. in Den Haag voor
ƒ2.90.
De andere bundel is getiteld ,,A1 wer
kende" en bevat een aantal impressies
van wika's uit de praktijk van hun ar
beid. Dit geschrift zal niet in de handel
zijn, maar is op Kerk en Wereld voor
2.50 verkrijgbaar.
De middagsamenkomst, geleid door
dr. F. Boerwinkel, eveneens directeur
van Kerk en Wereld, zal de opvoering
brengen van een spel. geschreven door
wika R. Wasterval, directeur van het
vormingscentrum Hedenesse in Zeeuws-
Vlaanderen. De volgende dag gaat men
naar de Grote kerk te Driebergen, waar
ds. F. J. Pop preekt in een dienst die
door het IKOR wordt uitgezonden. Na
afloop van de uitzending vindt een
avondmaalsviering plaats.
Men kan zich in kerkelijk Nederland
loeilijk een instelling denken, waar de
ontwikkeling dynamischer is dan op
NIEUWGUIINEA
Zoal* bekend herft de Partei Nationaal,
«le Parna, vanuit Hollandia in een brief
aan de •erretarit-generaal van de Ver.
Naliet gepleit voor een sg. driehoekacon-
frrentie. Al spoedig it gebleken, dat zeker
niet liet hele partijbestuur arhter de in
houd van deze brief stond. Andere politie
ke partijen in Nieuw-Guinea hebben inmid
dels geprotesteerd tegen de kandelwijse
van (ren deel van) de Parna. Ook de
politieke Papoea-leider Nirolaai Jouwe
(van de Parna) is het geheel oneens met
de brief. De Telegraaf schrijft:
„Nicolaas Jouwe aegl, dat Nederlandse
bestuurders van hel Christelijk Verbond
van Werknemers in Nieuw-Gulnea kans
hebben gezien een bestuurslid van de Par
na dusdanig te beïnvloeden, dat deze dc
brief met hel voorstel lot een driehoeks-
conferentie beeft laten uitgaan. Het ia
noodiakrlijk preciea uit te zoeken hoe de
gang van zaken ia geweest. Het is beslist
niet ile bedoeling, dat het Christelijk Ver
bond van Werknemers in Nederland»
Nieuw-Guinea, een verlengstuk van bet
Christelijk Nationaal Vakverbond in Ne
derland, op dubieuze wijze aan politiek
gaat Hoen, ook al zal He houding van de
generale synode van de Ned. Hervormde
Kerk aan deie actie niet geheel vreemd
zijn. (Wat deze laatste opmerking met de
brief te maken beeft is on* voornlsnog
een raadsel. Redactie). Er beeft in
dertijd in Nederland grote verontwaardi
ging geheerst over het bezoek van de
toenmalig* NVV-vnorzitter, de heer J. G.
Suurhoff, aan de Indonesische vakbonden,
die de positie van de Nederlandse onder
nemingen ondermijsiden. Er zou echter
weinig of geen verschil aijn met het op
treden van Nederlanders, die Papoea's wil
len bewegen tot een gesprek met het In
donesië van Sorkariio, wiens bewind één
lange aaneenschakeling is van gebroken
beloftes en geschonden overeenkomsten**.
In een commentaar over Hese vrij ver
warde z-iak maakt De Volkskrant
«.m. de volgende opmerkingen: „De Par
na zon een dergelijke driehoeksconferenlie
enkel willen gebruiken om Soekarno ervan
te overtuigen, dat de Papoea's echt geen
aansluiting bij Indonesië willen. Een der
gelijke naïeve verwachting mag aandoen
lijk aijn, Soekarno zal er seker niet week
van worden. Hem blijft het sender meer
gaan om overdracht van Nieuw-Gninéa.
Ook een inmenging van de VN. zou hij en
kel willen gebruiken als een breekijzer
voor het Nederlandse beleid. Vooral daar
om is het levensgevaarlijk al* de Papoea's
telf om oen dergelijke inmenging gaan
vragen zonder te weten waartoe dit kan lei
den. Intussen is er binnen de Parna zelf
al weer grote deining ontstaan over de
brief. De Papoealeider Jouwe, die waar-
•rhijnlijk de grote man van de Parna moet
worden, blijkt het er helemaal niet mee
eens Ie sijn. De Epang, een andere politie
ke partij in Nieuw-Guirea, stuurde een
protest-telegram naar d« Nederlandse Sla-
ten-Genoraal. De verbolgenheid van andere
Papoea-partijen laat zich seker verstaan,
want het soa toch minstens nodig zijn ge
weest. dat de partij die de brief verstuur
de, eerst eens had nagegaan of slj namen*
een meerderheid van de Papoea'* kon spre
ken. Ook bij deVer Natie* aal men ech
ter ongetwijfeld hebben opgemerkt, dat he|
'nier om een brief van ren groepje gaal
Dagelijk* komen daar uit alle hoeken van
ile wereld zoveel soortgelijke hrieven roet
grieven en wensen binnen. Over de gevnl
DIALOOG TUSSEN KERKEN
DE
In het nog jonge, maar toon-
aangevende Amerikaanse blad
„Christianity Today" schrijft de
methodistenpredikant en hoofd
redacteur van „Church and State
Review" over het gesprek van
protestanten en rooms-katholie-
ken dat de laatste maanden wel
zeer sterk in de belangstelling
staat.
AMERIKAANSE versie van
deze dialoog begon wel op een
heel verkeerde basis. Ze was een
deel van het verouderd liberalisme
van een vorige generatie. Het ge
volg was een oppervlakkigheid die
uiteindelijk zal leiden tot misluk
king. De dialoog kwam voort uit de
sentimentele gedachte dat alle deel
nemers aan het gesprek christenen
zijn en dat hun inzichten daarom
uiteindelijk op hetzelfde neerko
men. Zulke sentimenten hebben de
air van de waarheid, maar zijn uit
eindelijk bedriegelljk en op de lan
ge duur gevaarlijk voor de werke
lijke ontmoeting.
De veronderstelling van de uit
eindelijke eenheid vloei, voort uit
het wazige liberalisme dat beweert
dat wij allemaal op weg zijn naar
de zelfde plaats, al verschillen mis
schien onze routes. Voor zulke
geesten doen de theologische ver
schillen er niet al te veel toe. De
ze mannen waren te lui om de
verschillen onder ogen te zien en
te oppervlakkig om zich om de ge
volgen te bekommeren. Verschillen
tussen belijdenissen, meenden deze
vrijzinnigen, zijn slechts het gevolg
van vooroordeel. Als dat vooroor
deel wordt weggenomen zijn de
verschillen vanzelf verdwenen.
TTOE kon dat voordeel worden
weggenomen? Eenvoudig door
bij elkaar te gaan zitten voor een
gesprek. Laten de mensen zich
scharen aan een gezellige tafel,
hoog opgetast met goed voedsel.
Laat ze de ander leren kennen,
hem bij zijn voornaam gaan noe
men. dan zullen ze vanzelf wel
gaan beseffen dat hij geen horens
heelt. In een dergelijke sfeer gaat
men spoedig beseffen dat de etiket-
ton er niet toe doen. dat ze in de
grond der zaak één waren. De war
me gloed van de broederschap zou
de vooroordelen doen smelten.
Dat tijdperk verwaarloosde hot
denken en plaatste het sentiment
op de troon. Een typisch produkt
was de Nationale Raad voor Chris
tenen en Joden, gebaseerd op de
vooronderstelling dat broederschap
de verschillen opzij zet. De dialoog
weerspiegelt de geest van deze be
weging. Er is een zachtaardig ge
spot met theologische verschillen,
maar altijd heel vriendschappelijk
en steeds met een zeer grote dosis
zelfspot. Men paait elkaar en de
protestanten slagen er altijd m zich
zoveel mogelijk aan te passen. De
heid is
gesprek niet reëel is. Zo'n dialoog
ontwijkt de moeilijkheden in plaats
van ze onder ogen te zien.
jV/TAAR er is nog een tweede be-
zwaar. Deze sentimentele dia
loog baseert zich op een onware
theologische vooronderstelling. Dat
bewijst het artikel van Robert Mc
Afee Brown: Regels voor de dia
loog" fin het blad ..Christian Cen
tury van 17 febr. I960). Hij schrijft:
..Wij zijn het er mee eens dat het
gesprek uiteindelijk moet leiden tot
de eenheid van alle christenen, op
dat het gebed van Christus. ,,dat
zij allen een zijn" in vervulling kan
gaan". Hij erkent dat een dergelij
ke eenheid op het ogenblik nog niet
wel mogelijk lijkt, maar ..bij God
zijn alle dingen mogelijk." Hij
voegt er aan toe: ..Het enige dat
wij op het ogenblik eigenlijk kun
nen doen is berouwvol erkennen dat
we het niet met elkaar eens zijn en
dat dat verkeerd ls."
Houdt dit ln dat we verdrietig
moeten zlin dat de kerk van Chris
tus rog niet die monoliet ls. die zij
volgens de roomskatholieke hiërar
chie moet zijn? Wat dr. Brown be
schrijft als het uiteindelijk doel
van de II -k. wordt door velen
koste wat het kost Juist afgewe
zen. Dit is geen regel voor de dia
loog /ant zij r-lskent het bestaans
recht van de vrije kerken (kerken
die geen staatskerk zijn) nog eer
de dialoog ls begonnen. Deze regel
plaatst de dialoog in zo'n harnas
dat een werkelijke ontmoeting tus
sen de monoliet-theorie en de leer
van de vrij® kerk niet meer moge
lijk is.
INE GEDACHTE dat wa „zoveel
gemeenschappelijk" hebben ia
gevaarlijk. Wat protestantisme en
rooms-kathollcisme gemeen hebben
is veel minder dan waarin ze ver
schillen. Dit houdt in dat we elkaar
moeten ontmoeten, niet als verte
genwoordigers van hetzelfde geloof,
maar van totaal verschillende ge
loven. Protestanten en rooms-katho-
lieken moeten elkaar ontmoeten op
dezelfde wijze als protestanten en
joden. Het gevaar is anders te
3root dat we het geloof de das om
oen. Een dergelijke instelling
brengt ons ertoe evangelisatiewerk
op te geven. Relnhold Niebuhr ver
klaarde onlangs dat christenen niet
moeilijkheid
dat een dergelijk
moeten proberen de Joden te beke
ren. Dat is de vrucht van een lang
durige dialoog met de Hebreeuw
se leiders in New York.
grondslag mag niet zijn een niet-
bestaande eenneld. Men moet uit
gaan van de verschillen. We moe
ten in de eerste plaats tot een dui
delijke positiebepaling komen ten
opzichte van elkaar en dan in de
tweede plaats een vorm vinden
om in een gemeenschappelijke cul
tuur samen te kunnen leven.
Kerk en Wereld. Aanvankelijk stond het
apostolaire aspect op de voorgrond. De
kerk had in de oorlogsjaren een „good
will' in de wereld gekregen en men
trachtte om dat contact vast te houden
en te verstevigen.
Maar het liep anders. De belangstel
ling voor de kerk en haar boodschap
verminderde. Het ging er nu om weer-
kers in de kerkelijke arbeid te vormen,
die toch niet uitsluitend in de recht
streekse verkondiging van het evange
lie kwamen. In de industriële verhou
dingen. het maatschappelijk werk, de
jeugdzorg enz. werden wika's geplaatst
Door deze ontwikkeling is Kerk en
Wereld steeds meer een opleiding ge
worden ten dienste van de gehele kerk
en niet alleen voor de sector van het
evangelisatiewerk. Het apostolaire as
pect. ging voorop; daarna kwam het dia-
konale aspect, terwijl nu ook het pasto
rale aspect aandacht heeft gekregen.
De verbreding van het werk komt
ook hierin uit, dat van lieverlede alle
modaliteiten in de Hervormde Kerk aan
Kerk en Wereld verbonden zijn. Speciaal
in de kringen van de Gereformeerde
Bond stond men aanvankelijk afwijzend
of aarzelend tegenover het instituut.
Vandaar dat uit die kringen niet veel
jongeren naar Kerk en Wereld zijn ge
komen. Maar er is een duidelijke ver
andering merkbaar. Speciaal onder de
jongere „bondspredikanten". die door
hun verblijf op het seminarie der kerk
(tijdelijk nog in het Eykmanhuis op het
terrein van De Horst) van nabij het be
lang van deze opleiding leerden inzien.
Ook voor anderen
Was Kerk en Wereld ln het begin ge
richt op het eigen land. er wordt nu
bij de opleiding der wika's al rekening
gehouden met plaatsing in het buiten
land.
Ook heeft men al diverse leerlingen
uit het buitenland opgeleid. Voorts is
Kerk en Wereld toegankelijk voor leden
van andere kerken. Er zijn b.v. reeds
(•ereformeerde jongeren tot wika opge-
eid.
In haar jongste vergadering heeft de
generale synode der hervormde kerk
tot leden van het curatorium van Kerk
en Wereld benoemd de heren W. Bakker
en prof. dr. W. J. Kooiman. De heer
Bakker, chef van de personeelsafdeling
der Hoogovens, is gereformeerd; hij
fungeert ook als voorzitter van het in
stituut Vorming Bedrijfsleven, dat uit
Kerk en wereld' is voorgekomen. Prof.
Kooiman is luthers.
Over deze gang van zaken behoefi
men zich niet te verwonderen. Aposto
laat en oecumene zijn niet vreemd aan
elkaar. De integratie van de zendings
raad in de wereldraad van kerken is
daarvan internationaal gezien een be
wijs. Zo worden ook zending en evan
gelisatie al meer vervlochten. De laatst
genoemde directeur van Kerk en We
reld, dr. A. Th. van Leeuwen zei het
zo: „Donker Noord-Holland en Donker
Afrika liggen vlakbij elkaar".
Het grote probleem
Met voorbijgaan van andere sectoren
op Kerk en Wereld (b.v. het conferentie-
en cursuswerk, de recreatie op Het Gro
te Bos en elders het Open-Deurwerk
enz.) nog iets over hét grote probleem
van Kerk en Wereld: de werving van
leerlingen.
Hoewel men hieraan veel aandacht
geeft, blijft dit voortdurend zorgen ba
ren. Dit cursusjaar b.v. zijn er maar
twintig leerlingen aangenomen. De aan
melding was groot, maar men houdt
zich aan een strenge selectie. Want het
gaat niet alleen om mensen met een
goede wil. met bereidheid, met geloof.
Het zou onverantwoord zijn ieder te
accepteren die zich komt aanbieden. Het
werk waarvoor we staan is een gevècht,
merkte een der directeuren op. Alleen
zij die met veel gaven van hoofd en
hart zijn toegerust, kunnen de strijd
voeren. Ze staan op zeer verantwoorde
lijke posten. Wika's zijn geen hulpkrach
ten; zij beschikken over een grote vak
bekwaamheid. De status van de wika is
aanmerkelijk gestegen. De salariëring
werd verbeterd. Daarom zou men zo
graag méér mensen krijgen, die dit
werk aan kunnen. Speciaal mannen.
We spreken vaak van de drie vrienden van Job, die vertroos
ten wilden, maar geen vertroosters waren. 'Maar er was ook
nog een vierde, Elihu. Hij is de jongste en spreekt daarom
het laatste, maar zijn woorden zijn het wijste, waarmee al
weer is bewezen, dat niet ouderdom, maar het geloof de wis
heid in pacht heeft.
Ergens spreekt hij een waar woord: „Want er is nog genoeg
over God te zeggen." Maar als hij God gaat beschrijven, komt
telkens als refrein terug: „Wij begrijpen Hem niet." Dat is
echter de ene kant. De God van Elihu is ook de God die „niets
gering acht", die „de ellendige recht verschaft", die „uit de
muil van de nood voert naar wijde onbeperkte ruimte".
Het probleem van Job was, dat hij meende God te kennen,
maar Zijn majesteit niet doorgrondde, noch- Zijn grootheid,
Zijn macht. Job kende God zo goed, dat zelfs God hem Zijn
vriend noemt en toch kent hij Hem in wezen niet, want Job
baseert die vriendschap op zijn eigen gerechtigheid en niet
op Gods gerechtigheid.
Is dat soms ook niet ons probleem? We zijn al zo lang
sommigen al van hun geboorte af aan een christen. We
menen God zo goed te kennenHij past precies in ons leven.
Maar daar gaat het juist niet om. De vraag is of ons leven
past in het Zijne!
(Van een onzer verslaggevers)
JN OKTOBER was het vierhonderd
jaar geleden, dat Jacobus Arminius
werd geboren, wiens inzichten later,
toen hij hoogleraar was te Leiden, de
oorzaak waren van het uit de Her
vormde Kerk stoten van de oudste af
gescheiden groep: de Remonstrants-
Gereformeerde Broederschap. Gister
avond werd dit in de Remonstrantse
Kerk aan de Westersingel te Rotter
dam herdacht door een discussie tus
sen de gereformeerde predikant dr. N.
J. Hommes en de remonstrantse pre
dikant dr. W. R. M. Noordhoff.
Merkwaardig is, dat ongeveer 350
jaar geleden er in Leiden een debat
was gehouden tussen Arminius en de
Leidse predikant Festus Hommius!
Gesprekleider was gisteravond de re
monstrantse predikant dr. J. F. van
Royen. die constateerde dat remon
stranten en Gereformeerden veel ge
meen hebben; beide noemen zich gere
formeerd. de gereformeerden verlieten
in de vorige eeuw de Hervormde Kerk
en de remonstranten zijn er wat eer
der uitgezet. Een van de
deze tijd achtte hij dat een discussie
als deze mogelijk is geworden.
Dr. Hommes en dr. Noordhoff consta
teerden beiden dat er tussen remon
stranten en gereformeerden nu een gro
tere afstand bestaat dan tussen Armi-
Advertentie
Aan de Vrije Universiteit hebben
vandaag twee onlangs benoemde lec
toren hun leeropdracht aanvaard door
het geven van een openbare les. Dc
eerste, dr. S. D. Fokkcma, benoemd
tot lector ln de faculteit der letteren
en wijsbegeerte voor het onderwijs in
de experimentele psychologie, sprak
over het „Wetenschappelijk onderzoek
in de psychologie en in de pedago
giek."
De ontwikkeling van opvoedingsnor
men en de wetenschappelijke toetsing
van opvoedingspraktijken vormen de
twee belangrijke branches van de peda
gogiek. Het normontwikkelende aspect
is onlosmakelijk verbonden met de
ideeële en levensbeschouwelijke visie op
het kind. zoals men die in uiteenlopen
de vormen in de pedagogische litera
tuur aantreft.
Het huidige pedagogische denken blijkt
zich zeer moeilijk van zijn visionaire
functie te kunnen distancieren. Om tot
empirisch onderzoek te geraken en de
resultaten van psychologische research
ln de pedagogiek te kunnen assimileren,
is het echter nodig hierin verandering
te brengen. Daartoe zullen o.a. voor het
pedagogisch onderzoek objectieve me
thoden ontwikkeld en gebruikt dienen te
worden, aldus dr. Fokkema.
Dr. F. van Faassen. benoemd tot lec
tor ln de faculteit der geneeskunde voor
het onderwijs in de anatomie en de spe
ciale embryologie, sprak in zijn openba
re les over de fundamentele principes
van het menselijk bewegen. Dat toont
zoveel aspecten dat het wetenschappe
lijk onderzoek dient te geschieden aoor
samenwerking van verschillende vakge-
oieden. De resultaten van dit onderzoek
moeten in de practische geneeskunde
hun toepassing vinden.
Dr. Van Faassen belichtte in dit ver
band het vervaardigen van hulpmidde
len ter aanvulling van de bewegingste
korten van lichamelijk gehandicapten.
NED. HERV. KERK
Beroepen te Poortugaal, toez.: H. F.
Zwart te Nieuw-Helvoet; te Barneveld,
toez.: P. J. F. Lamens te Kamerik; te
Biezelinge, toez.: mr. A. Rovers te Warns.
Aangenomen naar Huizen, N.H., vac.
L. J. Bloemsma: J. den Besten te Dirks-
land.
Bedankt voor 's-Gravenhage, wijkge-
meente 12. vac. wijlen H. J Drost: dr. G.
Snijders te Haarlem; voor Wezep: G. M.
van Dieren te Ede.
GEREFORMEERDE GEMEENTEN
Beroepen te Hengelo, O., vac L. Slof-
stra: L. Zwanenburg te Groningen-Oost.
UNIE VAN BAPT. GEM.
Beroepen te Treebeek, als evangelisa
tiepredikant voor Heerlen en Sittard: H.
J. Stukker te Vriescheloo.
GEREFORMEERDE KERKEN
Bedankt voor Tholen: J. van Haarèn
te Kampen; voor Krabbendljke: A. Ver-
gunst te Rotterdam-Centrum.
<EV,<Èv
nius en de gereformeerden. Dr. Hom
mes meende, dat Arminius thans geen
gereformeerde predikantsplaats zou be
zetten maar stellig een zeer gewaar
deerd lid van de Gereformeerde kerk
zou kunnen zijn. Er is echter in die
eeuwen wel een en ander gebeurd op
kerkelijk gebied.
Het grootste bezwaar van dr. Hom
mes betrof de vrijheid, die de remon
strantse belijdenis laat De functie van
de gelovende mens tegenover de gena
de Gods achtte hij daarin te groot. Een
belijdenis krijgt een geheel andere be
tekenis als het menselijke geweten
daarin het laatste bindende element is.
Arminius stelde zich scherp ,te weer te
gen het zeer eenzijdige standpunt dat
alles te voren is geregeld. Daartegen
over staat dat de Dordtse leerregels
zeer Bijbels zijn en zeer voorzichtig ge
formuleerd.
Dr. Noordhoff stelde dat de remon
stranten zich altijd hebben verzet te
gen een tot het uiterste doorgevoerde
concretisering, die de mens tot mario
net zou maken. Arminius kwam op te
gen de sterilisering van het geloof. Hij
zag de plaats van de mens in het ge
loof en vooral het antwoord, dat de
mens aan Christus gaf, zeer belangrijk.
Met het verschil in belijdenisopvatting
hangt samen dat remonstranten en ge
reformeerden de Bijbel anders zien. Dr.
Hommes stelde, dat Gods Woord en de
Bijbel misschien wel te onderscheiden
maar zeker niet te scheiden zijn.
Ten slotte kwam ook de situatie van
de gereformeerden tegenover de We-
reldraad van Kerken ter sprake. De re
serve van de gereformeerden is er, om
dat de Wereldraad zelf Kerk wil zijn.
Er is een basisformule. Maar die is nog
geen belijdenis en ds. Hommes ging er-
van uit, dat. als men een Kerk van
Christus wil zijn. men ook duidelijk en
positief dit moet belijden. Als gesprek-
centrum zouden de gereformeerden de
Wereldraad kunnen aanvaarden, maar
niet als eucumenische kerk.
Advertentie
kouofgriep.blustUsneluitmetde
veelzijdig samengestelde
■AI.M-II4U
Koker 50 tabl. 90 ct. 25 tabl. 60 ct.
De Protestantse Theologische Facul
teit te Brussel heeft tot buitengewoon
hoogleraar voor het onderwijs in de prak
tische theologie in de Nederlandse afde
ling benoemd d'r. R. Bijlsma, hervormd
predikant te De Bilt (U.) en gedelegeer
de voor de catechese der Ned. Hervorm
de Kerk. Dr Bijlsma heeft deze benoeming
aanvaard en hoopt zijn werkzaamheden
te Brussel aan te vangen'in het voorjaar
van 1961. Hij zal zijn arbeid in Nederland
aan de grote teen
Verwijder de oorsaak van deze kwaal,
voordat koude en vorat se verergeren.
Het koude jaargetijde Is
een ware vijand van knob
bels en gezwellen aan de
grote teen. Verzorg Uw voe
ten nu, voordat de grote
kou begint. Niets is een
voudiger en doeltreffender
dan Dalet Balselm. Dalet
Balsem dringt snel in de
huid en bereikt zodoende
de wortel van het gezwel.
Zij verjaagt de pijn en heft
de aandoening op. Neem
zelf de proef, haal van
daag nog een tube Dalet Balsei
apotheker of drogist.
Voor migraine, verkoudheid, griep, reumatiek, spit en andere pUnen hebt l' nooit
vlug genoeg Iets ln huls. Iets dat anel én afdoend helpt: Togal. Met Togal hebt
U altijd zin in 't leven. Bij apoth. en drog. TOGAL 0J5. 2.40; 8.88.
we on» dus niet al tc ongeru»
Dat is maar gelukkig ook. De
Ir maken
Papoea'i
gebeurde lering trekken. Ook in de politiek
alle begin moeilijk, maar in Nieuw-Gui-
gen ran do brief van de Parn» behoeven I kunnen onderwijl nog zonder schade uit bet Inca zal de leertijd wel uiterst kort sijn."
Obligatielening Geref.
kerk Amsterdam
Bij de Zuid-Hollandse Bank N V Is.
blijkens een prospectus, de inschrijving
opengesteld op 525.000 30-jarige 4-As
pet obligaties 1960 a pari ten laste van
de Gereformeerde Kerk van Amstel
veen. De stukken zij 1000 en 500
groot. De coupons vervallen per 1 de
cember. De stortingsdatum is 1 decem
ber a s, versterkte of algehele ver
vroegde aflossing vóór 1 december
1970 is niet toegestaan.
De opbrengst van de lening dient ter
financiering van de bouw van een
nieuwe kerk en ter consolidatie van
kortlopende schulden. De kerk zal de
naam Advent-kerk dragen en plaats
bieden aan 688 personen.
Lieve, verstandige Petei,
Je hebt groot gelijk: het moet zijn: „verliefd zijn op" en niet
„houden van al is „ik ben verliefd op" in een gesprek met een
vriendinnetje meestal een synoniem van „ik vind een hij aar
dig". Toen ik je vorige keer schreef wist ik het zelf pas, nu
raakt het altneer op de achtergrond, als iets onbelangrijks.
Ik stel me voor, dat je dit zit tc lezen. Je hebt m'n enveloppe
herkend, misschien od Je mat, hem opengemaakt, dit papier nu
opengevouwen en nu lees je een dag later wat ik denk. Ken je
dat gedicht van Vroman „voor wie dit leest?"
Het slaat zes uur als ik nu op straat liep zou ik heel veel
mensen zien eten, tafe's onder een huiskamerlamp: close har
mony. Buiten is de lucht dreigena, het regende vanmiddag, een
beetje een verdrietig regentje toen ik wandelde, 'k Heb twee
handen vol glanzende kas'anjes meegebracht met strakke warm-
bruine huidjes, een paar gekleurde bladeren en de geur van de
mist, vochtige aarde en natte bomen. Het was heel stil in 't bos
af en toe een druppel, t'ie van de bomen viel, een blad dwar
relde naar de grijze spiegel van een sloot. Ik zag mezelf heel
vaag en vreemd toen ik me nverbnog. Op zo'n dag stierf sneeuw
witje en de dwergen hebban lang en zacht gehuild...
Je vraagt of ik vaak naar de radio luister, 's Ochtends soms.
een beetje forse militaire muziek, een „strijdlied". Je begint niet
alleen, zegt det, je staat niet alleen in de kille mist van de och
tend. Ik heb geen radio hier in m'n kamer, en bijna de hele dag
is gevuld met huiswerk en school (Of beter: hoorde gevuld te
zijn met. Op dit moment moest ik eigenlijk frans leren en meet
kunde en engels, 's heb er nog niets aan gedaanAlleen
s avonds en s middagtu3sen thuiskomen-en-huiswerk-maken
heb ik even tijd om te zoeken naar iets, dat bij m'n stemming
oast. (je merkt het. <k ben een schoolkind, zoiets als uit de boe
ken van Top Naaf. een beetje miskend en jong stervend, lekke
zielig.) Wat voor jou de radio is, geloof ik dat voor mij mijn da
gelijkse fietstochtjes school-huis en huis-school zijn, soms met
een of ander vriend'nnetje en vaak als ik alleen ben de talloze
weggetjes, (dan kom ik weer heel laat thuis met Ideeën voor een
novelle, een boek in m'n hoofd, een boek dat ik nooit schrijf
omdat maar dat weet. je, ik verval in herhalingen.)
Schrijf je me als je hét plaatje hebt gevonden? Ik heb voor
mezelf hét al gevonden een plaatje gitaarmuziek (mal, anders
houd ik helemaal niet vin zoveel gitaren bij elkaar) waarvan ik
de titel niet ken. Maar die is ook niet belangrijk.
Hu ga ik deze geda hten van vandaag conserveren in een
enveloppe en naar jou sturen. Zul je me gauw terugschrijven?
Dag,
P.S. Wil je het
keerd opvatten?
JE MARJA
vers'andige" hierboven alsjeblieft niet ver-
Geslaagd dank zij
RESA-HILVERSUM
(Nederlands Talencentrum)
Vraagt ons prospectus
Talen Ned., Frans, Duits, Engels L.O en
M O. A - Onderwijzersakte-Wiskunde L.O.
en M.O.A. - MULO A en B., H.B.S. en Gymn.
Praktljkezamenc: Boekh., Ned., Frans.
Duits, Engels en Hoofdcorrespondent.
Het U.L.O. blijft nog
steeds groeien
Volgens het Centraal Bureau voor de
statistiek telde het uitgebreid lager on
derwijs op 16 september jl. 268.900 leer
lingen tegen 251.009 op 16 september
1959. In het genoemde tijdvak is het
aantal leerlingen dus toegenomen met
17.000 of 7 Het verschil in omvang van
de geboortegeneraties, waaruit de toe-
gelatenen resp. vertrokken en in hoofd
zaak afkomstig waren (toegelatonen uit
de generaties 1947 en 1948 met gemiddeld
257.000 levenö'geborenen. vertrokken uit
de_generaties 1943 en 1944 met gemiddeld
215.000 levendgeborenen) speelt hierbij
een belangrijke rol. De toeneming be
droeg bij het openbaar onderwijs 5 pro
cent, bij het protestants-christelijk 7
procent, bij het rooms-katholiek 8 pro
cent en bij ander (vnl. neutraal) bijzon
der onderwijs 11 procent. Het aantal toe-
gelatenen bleef vrijwel gelijk, ul. 82.400
ui 1960 en 82.800 in 1959.
Dl echte PIJNSTILLER
Kiespijn, hoofdpijn of griep onder
de leden? Neem Witte Kruis en u
bent het snel kwijt.
tabletten, poeders
of cachets!
