I GRANT
lacht
HE
dat bleekt pas
wèc?m
Schade-claim „Planta-ziekte"
in totaal f 1,2 miljoen
BLEEKWATER
^6xMccf
Gemiddelde
vergoeding
circa f 50
Binnenkort de hele dag
drukte als op spitsuur
MONTGOMERY: DE GAULLE
EEN MOEDIG POLITICUS
OPENBAAR KUNSTBEZIT
IN '61 GEWOON VERDER
Steeds meer zeer jonge
ongehuwde moeders
1 k m
e m
ff
m A
m f
w- 1P
Zestienhoven krijgt
langere startbaan
.Beeldenstormer'
veroordeeld
halfzwaar
T
DONDERDAG 10 NOVEMBER 1960
Schaak-vraag lfi
Tot dusverre hebben we laten zien
tot welk hogeschool werk het paard in
staat is in eindspelstudies en proble
men ditmaal een voorbeeld uit de
„barre practijk". In de laodenwed-
strijd NederlandEngeland speelde
mr. Ed. Spanjaard tegen de Brit
Mardle al eerder hebben we uit
de strijd tussen deze twee geput. Ter
rehabilitatie van onze landgenoot dan
nu een partijslot, waarin het zwarte
paard een meesterlijke rol speelt
1
y
I
A
Ai
LA
J
a i
11H W A
jiff i§
yi
i ui
Wit (Mardle): Kgl, Tb3, Pc5, pi a5,
b2, d3, e4, f2, g2 en h3.
Zwart (Spanjaard)Kf8, Tb8, Pf6,
pi a6, b7, c6, e5, f2, g2 en h2.
Zwart aan zet stond weinig benij
denswaardig en speelde 1Kf8
e7 (niet naar e8, want dan kan wit
met veel voordeel op a6 slaan; zwart
kan dan namelijk wegens het schaak
lop c7 geen Ta8 meer spelen).
1 2. Tb3xb7f (2. Pa6;, Ta8; 3. Tb7:f,
Kd6; 4. Pb4, Ta5:; 5. Tf7:, Tb5 enz.
geeft zwart tegenkansen).
2Tb8 x b73. Pc5xb7, Pf6—d7
(Nu staat het witte paard wat inge-
•sloten. Wits volgende zet is daarom
zeer begrijpelijk maar vermoedelijk
fhad hij beter met de koning kunnen
gaan opmarcheren).
4. b2—b4, c6c5! (Zeer goed. In de
wetenschap dat hij verliest als hy wit
laat komen, offert Spanjaard een
tweede pion).
5. b4ffc5 (Ook Pc5: kwam in aan
merking, waarop na Pc5:, bc5:, Kd7,
f4 zou kunnen volgen, zoals Cortlever
na afloop opmerkte).
5Pd7b8; 6. Pb7—d6, Pb8—
c6; 7. Pd6b4! (Een derde pionoffer,
waarna niemand er meer in geloofde).
8. Pc4xe5, f7—f6; 9. Pe5—c4, Pb4x
fd3; 10. c6c5, Pd3—b4; 11. Kgl—fl.
Pb4xc6 (Bij gereduceerd materiaal
heeft zwart twee van de drie pionnen
terugveroverd).
12. Kfle2, Ke7e6; 13. f2—f4, g7
g6; 14. Ke2—e3, h7—h5; 15. g2—g4,
h5xg4; 16. h3xg4, g6g5! (Opnieuw
een sterke zet: Zwart heeft alle poor
ten waardoor wit zijn stelling kan
binnenvallen, gesloten).
17. f4—f5t, Ke6e7; 18. e4—e5
(Een tegenoffer, maar wit moet wel).
18f6xe5; 19. Ke3—e4, Ke7—f6;
20. Ke4d5, Pc6—e7f; 21. Kd5—c5.
Het lijkt nu of alle moedige pogin
gen van zwart op niets zijn uitgelopen.
>Wit staat oppermachtig. Maar mr.
[Spanjaard vond nog de slotpointe die
'tot remise leidde. Hoe? Daarover la
den we u een dag in onzekerheid op
dat u zelf kunt zoeken!
Dam-vraag 18
De stand in het probleem dat wij u
in de vorige rubriek voorlegden, was
deze:
Zwart: 4, 7, 14, 17, 18, 19, 20, 21, 23,
30.
Wit: 25, 28, 29, 32, 34, 39, 40, 42, 44.
De oplossing van dit gave, als het
[ware uit de partij gegrepen probleem,
'luidt aldus:
29—24, 20x29; 40—35, 29x49; 35 X
2, 49x27; 28x10, 4x15; 42—38, 27
X34; 25—20, 15x25; 2x16
Kruiswoordpuzzel
Horizontaal: 1. familielid, 5. rivier
in Duitsland, 9. rivier in Frankrijk,
11. kubieke meter, 13. stijf, 15. gewe
ven band, 17. verstand, 18. zangstem,
^19. gem. in N. Brab., 21. krijgsbouw
kunst, 22. gem. in Gelderl., 24. oude
Spaanse munt, 26. zonderling, 27. vis-
bootje met gaatjes, 28. stad in Frank
rijk, 30. meer in Lapland, 31. een
vijandelijk schip aan boord klampen,
32. einde, 33. meisjesnaam.
Verticaal: 2. vertegenwoordiger, 3.
deel, 4. vlaktemaat, 5. zijtak Donau,
6. ingang, 7. vogel, 8. zijtak Douro, 10.
stad in Duitsland, 12. kunnende ver
plaatst worden, 14. vogel, 16. invorde
ren van geld, 19. achting, 20. jenever
(Eng.), 21. voorzien van een ratid, 22.
kwinkslag, 23. dorp in N. Brab., 24.
deel van het jaar, 25. haarvlecht, 27.
verlegenheid (figuurlijk), 29. sociëteit
(afk), 30. tijdrekening.
OPLOSSING VORIGE PUZZEL
Hor.: 1. Warmond na; 2. opera
o.a. Ir; 3. Epen Solon; 4. rede
er ego; 5. dl. Asten A.D.; 6.
email me L.O.; 7. nar domein;
8. hak e.o. edda; 9. as men
Ne ar.
^ert.: 1. Woerden ha.; 2. appel
MaaX; 3. ree daar km; 4. mr.
nes idee; 5. o.a. set loon; 6.
Noor Emmen; 7.'Dalen Eede;
8. Ni Og Alida; 9. Arno donar.
(Van een onzer verslaggevers)
RUIM 4500 Nederlanders, die na
het eten van Planta-margarine
de zg. jeukziekte hebben gekregen,
hebben bij de N.V. Van den Bergh en
Jurgens verzoeken om schade-ver
goeding ingediend. De totale schade
claim bedraagt op het ogenblik on
geveer f 1,2 miljoen gulden. Aan
ruim tweeduizend personen is tot nu
toe in totaal een bedrag van hon
derdduizend gulden uitgekeerd
dat is dus per persoon ongeveer
vijftig gulden. De vergoedingen, die
van de onderneming worden ge
vraagd, betreffen in het algemeen
dokters-, apothekers- en ziekenhuis
kosten en loonderving.
De voorzitter van de directie van Van
den Bergh en Jurgens N.V., een der
dochtermaatschappijen van Unilever, mr.
X. C. Heyning. maakte deze cijfers
woensdagmiddag bekend tijdens een pers
conferentie, waarop voor de eerste maal
na het begin van de geruchtmakende
Planta-affaire openhartige mededelingen
werden gedaan.
Meer dan 8400 personen hebben de mar
garine-fabriek verzocht om een formulier
waarop zij hun verzoek om schade-ver
goeding konden motiveren. Meer dan de
helft van het aantal verstrekte formu
lieren heeft het concern teruggekregen.
Alle schade-claims worden behandeld
door een speciaal in het leven geroepen
afdeling, waar 23 personen werkzaam
zijn. Ongeveer 250 verzoeken om smarte-
geld zijn binnengekomen. Over het in
willigen van deze wensen beslist een on
afhankelijke commissie van drie juristen.
Dagelijks wordt het aantal schade
claims, dat wordt ingediend, kleiner.
Thans bedraagt het nog geen tien per
dag. In verband hiermee is besloten, dat
nog tot en met 31 december van dit jaar
mogelijkheid bestaat aanspraak te ma
ken op schade-vergoeding.
Het Unilever-concern heeft door de
Planta-affaire een schade van vele mil
joenen guldens geleden, vertelde mr
Heyning.
De gehele nationale margarine-omzet
heeft een terugslag ondervonden, die on
geveer overeenkomt met het grotere ver
bruik van roomboter. Op het ogenblik
is de prijs Van dit produkt bovndiën
aan de lage kant. Het aandeel, dat Van
den Bergh en Jurgens had in de natio
nale omzet is beduidend lager van v
het begin van de Planta-affaire.
Ongeveer drieduizend ton margarine met Planta-emulgator verkocht. In het-
werd in beslag genomen, toen de eerste zelfde gebied, waarin het nieuwe mar-
verschijnselen van de jeukziekte werden garine-merk bij winkels was bezorgd,
gesignaleerd. De partijen bestonden uit I ontstond de zg. blaasjesziekte. Verband
Plantarood en Planta-groen en andere tussen de nieuwe margarine en de zlek-
merken. Een hoeveelheid van ongeveer teverschijnselen werd echter niet ver-
zeshonderd ton margarine, die na 271 ondersteld.
augustus werd geproduceerd, bevat be-|
slist geen sporen meer van de Planta-|
emulgator. In samenwerking met de
Keuringsdienst voor waren worden 'e
pakjes van deze partij nauwkeurig ge
controleerd. waarna de margarine wordt
omgesmolten en opnieuw geraffineerd.
Over de afgekeurde margarine is nog
geen beslissing genomen. Wellicht wordt
deze voor technische doeleinden ge
bruikt.
Mr. Heyning deelde dit mee, hangende
het onderzoek van de justitie en dat van
de speciale commissie. Wetenschappelijk
bestaat nog geen enkel causaal verband
tussen Planta-emulgator en de ziektever,
schijnselen, zei de heer Heyning. En ju
ridisch is er geen sprake van, dat het
bedrijf niet de nodige zorgvuldigheid in
acht heeft genomen bij de maroarine-
productie.
In 1957 werd in het laboratorium van
De Minister van Verkeer en Water
staat heeft toestemming gegeven de
startbaan op de luchthaven Rotterdam,
het vliegveld „Zestienhoven"', met onge
veer 500 meter te verlengen. Reeds meer
malen was van gemeentewege gewezen
op de snelle ontwikkeling van de lucht
haven en op de noodzakelijkheid van
verlenging van die startbaan. Ook de
Kamer van Koophandel voor Rotterdam
sprak zich enige malen in dezelfde geest
uit. Thans ds het dan zover. De startbaan,
die totnutoe een lengte had van 1300 me
ter, mag nu tot ongeveer 1800 meter
worden verlengd.
De rechtbank te Leeuwarden heeft de
33-jarige Hans H. uit Regensburg (Did),
kapelmeester van het ijsballet Maxi en
Ernst Baier. wegens vernieling in ver
schillende r.-k. kerken in Nederland
veroordeeld tot een gevangenisstraf van
twee maanden en veertien dagen met
aftrek (eis vier maanden).
De kapelmeester had zijn vernielingen
aangericht in de kerken van Wijtgaard,
Zwolle. Eindhoven en Wijnbergen bij
Doetinchen.
Duitse dochteronderneming van
Unilever de zg. Planta-emulgator (die,
zoals bekend, het spatten tegengaat)
uitgevonden. In vier laboratoria zijn ge
durende twee en een half jaar uitge
breide proeven genomen met de nieuwe
emulgator. De conclusie van alle onder
zoekingen was, dat de emulgator zon
der enig gevaar kon worden gebruikt
bij de margarineproduktie. Daarom
werd geen onderzoek bij het rijksinsti
tuut voor de volksgezondheid aange
vraagd.
Eind juli werd de eerste Planta van
de nieuwe samenstelling op de markt
gebracht, nog onder de naam Plan
ta-groen. Op 4 augustus volgde de in
troductie van Planta-rood. Drie maan
den later werd de produktie gestaakt.
Zoals men zich zal herinneren, werd
reeds eerder in Duitsland margarine
Een ernstig vermanend geluid
heeft de heer A. G. M. Boost, direc
teur wegen en verkeer van de A.N.
W.B., bij de opening van de regiona
le verkeerstechnische leergang te
Arnhem, over het uitvoeren van
verkeersplannen voor de steden la
ten horen.
Weldra, zo zed hij, zal het tegen
woordige spitsuurverkeer een nor
maal beeld voor de gehele dag wor
den. Het verkeer op de werkelijke
spitsuren zal dan helemaal niet meer
te verwerken zijn met alle schade
lijke gevolgen en vertragingen van
dien.
De heer Boost zei, dat thans in de
spitsuren 40 tot 50 percent van het to
tale dagverkeer moet worden verwerkt.
Het werkend deel van de bewolking be
staat voor 55 tot 65 percent uit fiet
sers, 20 tot 25 percent gebruikt een
openbaar vervoermiddel en 15 percent
gebruikt aiuto. motor of scooter.
Gezien de enorme aanwas van Het ge
motoriseerd verkeer zullen stedelijke
verkeersplannen met de grootste spoed
verwezenlijkt moeten worden. Daarbij
zal tevens met grote zorgvuldigheid de
positie van het openbaar vervoermiddel
dienen te worden overwogen. Indien dit
vervoermiddel de bijzonder zware con
currentie van het particuliere voertuig
het hoofd moet kunnen bieden, dan zul
len snelheid, regelmaat, comfort en
tarief de doorslag moeten geven. De rol
van het openbaar vervoer zal nog be
langrijker worden indien in de toekomst
zekere beperkingen aan het autoverkeer
in binnensteden moeten worden opge
legd. Het zal daarbij de vraag zijn of
de tram, tenzij op volstrekt eigen baan,
dan nog gehandhaafd kan worden.
De verkeerSnetten der grote gemeen
ten zou de heer Boost snel en krach
tig gesaneerd en verbeterd willen zien,
omdat de nationale waarde dezer ste
den anders ernstig zal verminderen, ter
wijl het leven er ondraaglijk zal wor
den.
...èn veilig' Dit etiket op de flee Lode bleekweter Is
Rede tol Amsterdamse studenten
Ned. Overzee Bagger
Mij. opgericht
De Hollandsche Aanneming Maat
schappij en de Hollandsche Beton Mij.
te 's Gravenhage hebben opgericht de
Nederlandsche Overzee Baggermij. N. V.
aldaar met een kapitaal van 100 aandelen
van 10.000. Bij oprichting zijn geplaatst
en voor 10 pet contant volgestort 19 door
de Holl. Aanneming Mij. en 1 door de
heer A. Molenbroek. Directeur wordt
jhr. C. L. C. Kretschmar van Veen. di
rectielid van de Hollandsche Aanne
ming Mij.
IN DE AULA van de Gemeente Uni-
versiteit te Amsterdam heeft veld
maarschalk Montgomery gistermid
dag een rede uitgesproken, waarin hij
zijn visie gaf op de huidige politieke
situatie in de wereld. Hij was hiertoe
uitgenodigd door het bestuur van de
Koninklijke Studenten Schietvereni
ging, die gisteren haar 80-jarig be
staan vierde.
Volgens Montgomery wensen de
machtsblokken in de wereld geen oor
log, doch zolang de machten grote vrees
voor elkaar hebben is het nutteloos om
over ontwapening te spreken. „Men
spreekt over de eenheid van Duitsland
of andere problemen, doch er is geen
enkele politieke leider die het aandurft
om de grenzen, zoals die vroeger hebben
bestaan in zyn voorstellen te vervatten,"
aldus de veldmaarschalk. Een uitzonde
ring was volgens hem generaal De
Gaulle, die hy een van de weinige moe
dige politici noemde.
Over de kwestie-China merkte hij op,
dat de regering van China niet op For
mosa zetelt, doch In Peking. Montgomery
noemde bét een drama, dat de leider
van de westerse wereld, de Amerikaan
se president, tot nu toe op slechte voet
stond met de leiders van China en
Rusland.
Het Westen moet met atoomwapens
uitgerust zijn, doch het zou volgens de
veldmaarschalk niet juist zijn, als alle
NAVO-la roden hiervan zouden worden
voorzien. „Dit is voor Rusland een reden,
hetzelfde te doen met de landen van
het pact van Warschau."
„Uit uw midden," besloot Montgome
ry „.moeten de nieuwe leiders komen,
die de wereld een nieuw gezidht moeten
geven."
Ter gelegenheid van de viering van
het 16de lustrum heeft prins Bernhard
gisteren voor de sociteit van de K.S.S.
te Amsterdam een défilé afgenomen van
de gezamenlijke erkende studentenweer
baarheden van Utrecht. Leiden. Gronin
gen. Delft en Amsterdam.
Prins Bernhard, die beschermheer is
van de K.S.S., was daarbij o.a. in ge
zelschap van minister van buitenlandse
zaken, mr. J. M. A. H. Luns, de com
missaris van de Koningin in de provin
cie Noordholland, dr. M. J. Prinsen, en
de burgemeester van Amsterdam, mr.
G. van Hall. Naast het ereplatform ston
den vele burgerlijke en militaire autori
teiten. Prins ernhard was gekleed in het
uniform van generaal der koninklijke
landmacht.
Vrede met NRU en NTS
„In een dezer dagen gehouden beraadslaging van de besturen van de
Ned. Radio Unie, de Ned. Televisie Stichting en Openbaar Kunstbezit
over de toekomstige ontwikkeling van het werk van Openbaar Kunst
bezit, bestond volledige overeenstemming in waardering van het alge
meen cultureel belang van dit werk voor het gehele Nederlandse volk."
sen van een portret door een Nederland
se kunstenaar.
Ook verder worden de werkzaamhe
den op de oude voet voortgezet: de cur
sisten ontvangen reprodukties en tekst
van de uitgesproken radio-toelichting
thuis, krijgen een doorlopend toegangs
kaart voor de 54 Nederlandse musea cn
wie een nieuw lid aanbrengt krijgt een
boekje met reprodukties als dank.
Voor de scholen zijn weer twee nieu
we series dia's beschikbaar.
Het is nog niet zover dat het plan van
de Fondation Européenne de la Culture
voor een internationale uitwisseling van
programma's kan worden verwezen-
maar de in Engeland, Duitsland en Bel
gië gestarte cursussen (niet geheel ge
lijk aan de Nederlandse, maar wel alle
radiocursussen) doen die mogelijkheid
toch nader komen.
Mede om deze mogelijkheid toont
Prins Bernhard zich weer geïnte
resseerd in het werk van Openbaar
Kunstbezit en daarom wil hij ook
een woord van propaganda spreken
voor de lustrumcursus.
Deze vage mededeling deed het be
stuur van de Stichting Openbaar Kunst,
bezit ons gisteren tijdens een in Am-
cursisten ook niet naar de radio-uit
zendingen luisteren.
Hoe het zij, de cursus 1961, die een
sterdam gehouden persconferentie ter lustrum gaat worden, wordt nog op de
inleiding op de 5e cursus van de stich
ting, welke in 1961 begint.
Er werd een toegevoegd dat „in ant-
oude voet voortgezet met radio-toelich
ting 's maandagsavonds tussen 6 50 en
7 uur over de zender Hilversum I.
Ter gelegenheid van het lustrumjaar
vanavond
woord op «„voorstel tot voortsettint wee, vla STrSÓ SSdt Met het NTS-ioumaal begint om 8
van de cursus Openbaar Kunstbezit aan J
de NRU voorgelegd, van die zijde een
tegenvoorstel werd gedaan en dat over-
ingeleid door Prins Bernhard, heeft de uur het televisieprogramma, dat daarna
stichting een nieuwe attractie voor haar verzond wordt door de_AVRO. Eerst
leg daarover nog gaande
Meer dan deze summiere aankondi
ging liet het bestuur over de hangende
kwestie niet los, maar in de discussie
werd toch nog wel gezegd, dat de NTS
wel het nemen van proeven voor
televisie-uitzendingen heeft toegestaan,
maar dat men nog zoekt naar een juiste
vorm. Overwegingen hierbij zijn,
reprodukties, voor de cursisten be
schikbaar stellen.
De cursisten kunnen deze werken, die
„a_ "iet in de boekhandel komen, tegen
de kleuren van de reprodukties ver-
i kostprijs kopen en die prijs zal om de
lorc-n aaan on da! het mnffelnk zon 7.1,n 1
actualiteiten cn dan, om half negen,
weer een reisverslag van het echtpaar
h nl. in samvnwvrklng met Denis üm 9 uur een telerecordmc van
het Peta» Bernhard Fund, een., Kmrnt- ht bl() Voor donderdaeavonci 12
boek-club Nederland. Kunstbed!-ge- Mylord", van Constance Co*, naar
vormd en deee ral jaarlljk, twee „„„Ve/haal van Oscar Wilde. Het is een
kunstboeken, elk met gen, ddeld 6, herb,llng van da uitzending np 6 no-
rtsnrnniikflpc vnnr no niirclulon ho. v citiLicl 1957
leden bedacht.
loren gaan en dat het mogelijk zou zijn
(tot cursisten, die de reprodukties nu
vier gulden liggen. Op deze manier kan
zich een reeks boeken aanschaffen.
_-. II1CI1 £11-11 CCII ICCIta UUCH.CH .l.llINCll.lilttl,
op het scherm te men krygen, minder Welke gekleurde en zwart-wit reproduk- a
Pflint(sr#kgQgst»rn ytillen 7iin nip nnnr net
geïnteresseerd zullen zijn, die door het
nemen van een abonnement ook in
bezit tc krijgen.
Bovendien heeft een privé-ondervra-
ging van cursisten uitgewezen dat on
geveer 80 pet. van hen zelf geen tele
visietoestel bezit, terwijl toch praktisch cent
ties bevatten van kunstwerken van Ne
derlands museumbezit, dat in de cur
sussen niet of onvoldoende belicht kan
worden.
Als eerste deltje verschijnt binnenkort
een overzicht van tekeningen van Vin-
vanavond
iedereen radio heeft.
Gunstige aspecten voor een tele
visiecursus zijn echter dat men veel
i Gogh uit de beroemde verza-
Gezelligheid, puntigheid cn wat
ernst in het amusementsprogramma van
de NCRV dat tussen 8 en 9.30 uur de
lucht ingaat. Tot de gasten behoren
Aukje Karsemeyer, Cornells Kalkman
het NCRV-kinderkoor. De schoolquiz
melingen van het Stedelijk Museum, het iaat niet op zich wachten en wat er
Kröller Müller museum e.a.
Wat nu de nieuwe cursus betreft, deze
de bedoeling van de stichting en dat begint in januari 1961, maar men kan reeks „Orgelwerken van Franck" voort;
meer mensen kan confronteren met zich nu reeds daarvoor opgeven. Als vo- u hoort ditmaal het orgel in de St. Sul-
juist het zien van Yeprodukties het rige jaren worden ook nu weer een aan- pice te Parijs. Om half twaalf spreekt
verlangen naar het in eigendom heb- tal door de stichting aangekochte wer- fi J!!1'
ben daarvan ook kan opwekken. Dat ken van levende kunstenaars verloot on
vele cursisten geen televisietoestel be- der degenen die zich tijdig (d.i. vóór
21 november a.s.) opgeven voor vernieu- ^Q5 èn 9.05 uur het Omroeporkest o.l.v.
zitten kan weer worden opgevangen
door het feit dat men zelf geen toe
stel behoeft te hebben om te kunnen
kijken en door het feit dat nu talrijke schilderen, tekenen, beeldhouwen of et-
het dorpje Last gebeurt hoort u ook.
Direct daarna zet Piet van Egmond de
prof. dr. A. C. Drogendijk nog eens over
para-normale geneeskunde.
Voor de AVRO concerteert tussen
wing van het abonnement. Hoofdprijs Henk Spruit. U hoort werken van Wag-
daarbij is ook weer het mogen laten
Mie lekkere shag in de handige doos 95 ct.
ER IS een gestadige stijging te
constateren van het aantal ge
vallen van ongehuwd moederschap
in de categorie meisjes van vijftien
tot en met negentien jaar. Momen-
„Dat is toch niets voor jou..,, eh, zo lijkt het
me tenminste. Het is een aardig meisje."
„En wat wil dat aardige meisje?"
„Wat heb je toch tegen haar? O.mmm..
neem me niet kwalijk, het is niet de tijd om ruzie
te maken. Ze heeft hevige pijn en misschien zou je
haar kunnen onderzoeken."
„Dat bood ik haar al eerder aan. Ze weigerde en
als ze nu van mijn hulp gebruik wil maken, waar
om vraagt ze het dan zelf niet?"
„Omdat ze bang voor je is!" zei Marie LeGarde
kwaad, terwijl ze met haar voet op de bevroren
sneeuw stampte. „Kom je of kom je niet?"
Ik ging met haar mee. In de hut stroopte ik mijn
handschoenen af, schudde er het ijs uit en waste
mijn bloedende handen in een ontsmettingsmiddel
Ik zag dat Marie LeGarde met wijde ogen naar
mijn met blaren bedekte handen staarde, maar ze
zei niets misschien begreep ze dat ik niet in een
stemming verkeerde voor rouwbeklag. Ik richtte
in een van de hoeken van de hut een scherm op
ver van de tafel waar de vrouwen hadden geze
ten om blikken met levensmiddelen uit te zoeken
en onderzocht de rug van Margaret Ross. Het
zag er inderdaad niet zo best uit. Het was een
grote, rood en blauw gekleurde kneuzing van de
ruggegraat naar de linkerschouder en in het mid
den, juist onder het schouderblad, bevond zich een
diepe wond die veroorzaakt had kunnen zijn door
een hevige slag met een ofander driehoekig stuk
scherp metaal. Wat het ook geweest mocht zijn:
het was finaal door haar blouse en uniformjas
heengegaan.
„Waarom liet u me dit gisteren met zien?"
vroeg ik koud.
„Ik.ik wilde u niet storen", hakkelde ze.
Ze wilde me niet storen, dacht ik grimmig. Ze
wilde zich zelf niet verraden dat was de zaak!
In gedachten zag ik opeens de pantry weer voor
me, waar we haar gevonden hadden en ik wist
bijna zeker dat ik nu het bewijs zou kunnen vin-
zonder einde
door
ALLISTAIR MACLEAN
den dat ik nodig had. Bijna niet helemaal, en
daarom moest ik het gaan onderzoeken.
„Is het erg?" Ze draaide zich om en ik zag
tranen in haar bruine ogen van de pijn die het
schoonmaken van de wond haar veroorzaakte,
want bijzonder teerhartig behandelde ik haar niet.
„Erg genoeg", zei ik kortaf. „Hoe bent u hieraan
gekomen?"
,,Ik heb er geen idee van", antwoordde ze. „Ik
weet het niet, dokter."
„Misschien kunnen we het uitzoeken."
„Uitzoeken? Waarom? Wat doet het ertoe?"
Vermoeid schudde ze het hoofd en dan keek
ze me strak aan. „Wat heb ik eigenlijk gedaan,
dokter Mason?"
Ze speelde haar rol schitterend, dat moest ik
toegeven. Ik had haar wel willen slaan, maar ze
deed het inderdaad prima.
„Niets, juffrouw Ross, helemaal niets."
Toen ik mijn parka en handschoenen had aange
trokken en sneeuwbril en masker voorgedaan, was
de stewardess alweer aangekleed. Ik klom de trap
naar het luik op, verdween naar buiten en wist dat
Margaret Ross me nastaarde.
Het was nog harder gaan sneeuwen. De vlokken
dwarrelden spookachtig in vlagen in het bleke
licht van mijn lantaarn. Op de grond verander
den ze meteen in ijs of werden als rook en met een
zacht, ritselend geluid over de bevroren ijs
korst voortgejaagd. Ik had de wind achter en ge
leid door de bamboestokken, waarvan ik er steeds
twee in het licht van mijn lamp kreeg was ik bin
nen vijf of zes minuten bij het vliegtuig. Ik nam
een sprong naar de rand van de voorruit, hees me
op en klom in de cockpit. Even later dwaalde het
schijnsel van de staaflamp door de pantry van
de stewardess. Tegen het aohterschot stond een
grote ijskast met een tafeltje ervoor en onder het
raam zag ik een soort houten omhulsel over iets
dat een kookplaat of een gootsteen was geweest. Ik
nam niet de moeite het nader te onderzoeken,
omdat het me niet interesseerde. Wel stelde ik be
lang in het andere schot dat geheel in beslag werd
genomen door de gesloten deuren van kleine, me
talen kastjes, die waarschijnlijk levensmiddelen be
vatten. Nergens ontdekte ik een scherp metalen
uitsteeksel dat de wond van de stewardess ver
oorzaakt zou kunnen hebben, maar als ze zich op
het moment van de landing werkelijk in de pantry
bevonden had, moest ze toch tegen een van de
schotten of wanden geslingerd zijn. daar twijfelde
ik niet aan. Het kon maar tot één gevolgtrekking
leiden toen het vliegtuig landde, was Margaret
Ross niet in de pantry, maar ergens anders. Met
spijt herinnerde ik me dat ik niet gecontroleerd
had of ze werkelijk bewusteloos was geweest toen
we haar op de vloer van de pantry vonden.
In de radiohut, aan de overkant, vond ik onmid
dellijk wat ik zocht, omdat ik had geweten waar ik
zoeken moest. Aan de linkerbovenhoek van de ra-
diokast was de dunne metalen plaat over een
lengte van ongeveer anderhalve centimeter om
gebogen cn er behoefde geen microscoop van een
deskundige van de politie aan te pas te komen om
me duidelijk te maken wat de betekenis was van
de kleine, donkere vlek en de vezels van een ma
rineblauwe stof op die hoek van het verwoeste
toestel. Ik inspecteerde ook het inwendige van de
kast en nu ik er meer tijd voor had, zei me een
eerste blik al dat de Verwrongen voorplaat de
schade aan het apparaat niet dekte de radio
werd namelijk systematisch en heel grondig door
mensenhanden vernield.
teel is ongeveer de helft van de on
gehuwde moeders bij de geboorte
van hun kind minderjarig.
Dit werd gisteren in Utrecht mede
gedeeld door de heer H. M. L. H. Sark,
secretaris van de Nederlandse federa
tie van Instellingen voor de ongehuwde
moeder en haar kind, op de algemene
vergadering van de F.I.O.M.
Volgens de heer Sark warden op het
ogenblik meer buitenlandse kinderen
geadopteerd dan vroeger. De afschaf
fing van de paspoortcontrole aan de
Nederlands-Belgische grens maakt het
ondermeer gemakkelijker om de kin
deren ons land binnen te brengen. De
heer Sark sprak de hoop uit, dat de
overheid hierin een aanleiding zal vin
den deze zaak nader te bekijken. Ook
op internationaal niveau is overleg over
deze kwestie gaande.
Ten aanzien van de prenatale zorg
verklaarde de heer Sark, dat deze spe
ciaal voor de ongehuwde moeders net
voldoende is ontwikkeld en vaak in een
te laat stadium begint. Hij voegde hier
toe, dat de sterfte onder kinderen
ongehuwde moeders nog steeds iets
groter is dan onder die van gehuwde
moeders.
De heer Sark deelde tenslotte mede
dat meer dan vroeger de oorzaken van
het ongehuwd moederschap worden be
studeerd. Er is de laatste jaren weer
een stijging in het aantal buitenechte
lijke geboorten. In de 22 bij de F.I.O.M
aangesloten tehuizen werden in 1959
ruim 1500 kinderen en 949 moeders op
genomen, tegen resp. 1326 cn 867 in
1958. Het aaatal buitenechtelijke ge
boorten wordt voor 1959 geschat op 3300.
PROMOTIES
DELFT. 8 november Gepromoveerd
tot doctor In de technische wetenschap op
proefschrift: Onderzoekingen asn een ver
stelbare super so ne diffusor met luchUn-
jectie, Ir. Ij J van Oort.
It. op proefschrift Ontmenging van goud-
Wordt vervolgd) platina legeringen, Ir. L J van den Toorn.
ner, Rachmaninoff en Tsjerepnien. Aan
sluitend zingt het Omroepdubbelkwartet
liederen van Palestrina e.a. en om 9.55
uur is er een cabaretje.
Programma voor morgen
VRIJDAG 11 NOVEMBER 1960
Hilversum I, 40Z m. 7-16 kc/s. KRO:
7.0o Nws 7.IS Gram 7.30 V d Jeugd 7.40
Gram 7.4a Morgengebed en overweging 8.00
Nws 8.18 Gram 8.5o V d vrouw 9.35 Wa-
terst 9.40 SchooLradio 1O.O5 Gram 11.00 V d
zieken 14.40 Gram 11.5o Ala de ziele luis
tert. lezing 12.00 Middagklok-noodklok
12.03 Gram 12.30 Land- en lulnbouwmcdcd
12.38 Lichte muz 12.50 Act 13.00 Nw J3.15
Zonnewijzer 13.20 Dansmuz 13.45 Vraag
baak voor vrouwen 14.00 Gram 10.30 Idem
IS.Oo Schoolradio 15.30 V d zieken 16.30
Pianorecital 17.00 V d jeugd 17.1A Kinder
koor 1.7.40 Beureber 17.45 Amateursmuz.
16.16 Brabantse uitz 10.50 Regeringsuitz:
Ernigratiepraatde van H A van Luyk 19.00
Nws 16.10 Act 19.25 Memojandum 19.30
Pol lezing 19.40 Vcrz progr v d militairen
20 30 Avondcollege: radiioleseen 21.00 Ca
baret 21.40 Jong - oud - ecuwig: gedacn-
lenwieeeUng en vragedbeantw 22.25 Boek-
bospr 22.30 Nws 22.40 Huwelijk en beroep,
lezing 22.50 Lichte muz 23.55—2t.00 Nws.
Hilversum n, 29S m. 1007 kc/t. VARA:
7.00 Nwe 7.10 Gym 7.23 Gram en act 8.00
Nws 8.18 Gram en act 9.0o Gym v d
vrouw 9.10 Gram 9.40 Schoolradio. VPRO
10.00 Dit en het andere, vraaggesprek
10.05 Morgenwijding. VARA; 10.20 V d
vrouw ll.Oo V d kleuters 11.15 Fluit cn
piano 11.45 Orgelspel. AVRO: 12.00 Lichte
muz 12.20 Regoringsultz: V d landb
12.30 Land- cn tuinbouwmeded 12.33 Sport
en prognose 12.50 Pianospel 13.0o Nwe
13.15 Meded en gram 13.25 Metropo4c-ork
13.55 Beursbcr 14.00 Kamcmiuz 14.30 Voor
dracht 14.50 Zangrecital 15.15 Muzikale
biografie. VARA: 16.OO Gram 1630 V d zie
ken 11.00 V d teenager» 17.35 Act.
.8.00 Nwe 16.15 Vlaamse notities 16 20
Lichte muz 16.50 De puntjes op de 1. le
zing 19.00 V d kind 1910 Jazzmuz. VPRO:
9.30 Het platteland nu, gesprek 10.45
VPRO-nws 20.00 Nwe 20.05 Voordracht 20.2<j
Boekbespr 20.25 Fllmrubriek 20.35 Ge
wijde muz 20.50 De wereld vergadert, le
zing. VARA: 21.0o Gram 21.45 Qulzprogr
22.10 Buitcnl weekoverz 22-25 Wcreldkamp
dammen 20.3o Nws. VPRO22.40 Zorg om
de mens, gesprek. VARA: 23.00 Soc nws
in Esperanto 23.10 Muzlekrevuc 23.55—
21.00 Nwa.
TelrvUIcprogr. NTS: 20.00 Weekoverz.
NCRV: 20.30 Cabaretprogr 20,55 Marionet
tentheater 21.25 Act progr 22.05 Dagslui
ting.
GRAMMOFOON PLATEN PROGRAM MA
DRAADOMROEP
(over de 4e RJn)
Vrijdag il november 1060 van 1620
uur HecUir Berldoz: „La Dammation de
Faust". Consuelo Rubio. mezzo-sopraan;
Richard Verreau, tenor; Mlcliel Roux, ba
riton: Pierre Mollet. bas; Koor Elisabeth
Brassous, Kinderkoor van dc Radio Tele
vision Francaise. Lamoureux Orkest. Diri
gentIgor Markevitch.
