Kamer eens met beperkt verhaalsrecht
John Kennedy: 43, R.K., miljonair,
vriendelijk, open, jongensachtig
EUROPA VERWACHT VEEL
VAN NIEUWE LEIDER
Kamer wil zekerheid
over Nieuw-Guinea
ALLE AMBTENAREN LID
VAN „BIJSTANDSKORPS"
Zestienhoven
groeit
Wet wetenschappelijk
onderwijs aanvaard
s
WOENSDAG 9 NOVEMBER 1960
JOHN Fitzgerald Kennedy, de presi
dent van Amerika, uerd geboren
op 29 mei 1917 in Brookline, Massa
chusetts, studeerde cum laude a
aan de universiteit van Harvard en
daarna aan de London school of
economics. Zijn vader wiens rijkdom
geschat werd op een bedrag van tus
sen de 200 en 400 miljoen dollar, zette
een miljoen vast voor Jack in een
trust, toen deze negen jaar was ge
worden.
In 1953 trouwden senator Kennedy
en Jacqueline Lee Bouvier in New
port, Rhode Island. Aartsbisschop
Richard J. Cushing zegende het hu
welijk in en las een speciale zegen
voor van de paus. In 1957 werd doch
ter Caroline geboren.
Kennedy rookt of drinkt zelden. Hij
had de gewoonte om nooit meer dan
een paar dollars op zak te hebben
en moest dikwijls geld lenen als hij
een taxi nam. Hij heeft steeds gezegd
dat zijn vrouw hun huishouden in
Washington deed binnen de grenzen
van het 22.500 dollar per jaar bedra
gende senaatssalaris.
Kennedy heeft een jongensachtig
uiterlijk, is 1 m 80 lang en heeft nooit
veel meer dan 72 kilo gewogen. Zijn
bruine haar is weerbarstig, hij heeft
blauwe ogen en een open gelaat, dat
dikwijls een vriendelijke glimlach
vertoont. Hij kleedt zich bestudeerd
nonchalant.
Zijn familie heeft een belangrijke
rol gespeeld in het openbare en poli
tieke leven. De politiek was Kennedy
dus niet vreemd. John F. Fitzgerald,
zijn grootvader van moeders kant, is
burgemeester geweest van Boston en
lid van het Congres. Hij werd in 1916
voor de Senaat verslagen door Henry
Cabot Lodge, de grootvader van de
man die Kennedy in 1952 versloeg
in de strijd om een Senaatszetel.
MULTIMILJONAIR
TfENNEDY'S andere grootvader,
Patrick J. Kennedy, is lid geweest
van het parlement van de staat
Massachussetts. De vader van Ken
nedy, multimiljonair Joseph P. Ken
nedy, was voorzitter van de federale
beurscommissie en van de maritieme
commissie voordat hij tot ambassa
deur in Londen werd benoemd.
Kennedy zelf kwam in 1946 in de
Hoe de stemmen
verdeeld zijn
TTET AANTAL kiesmanslemmen dat op'
het spel stond was 537, dit zyn zes
stemmen meer dan in 1956, toen Hawaii
en Alaska nog niet bü de Unie behoorden.
Elke staat heeft evenveel kiesmannen als
het aantal leden dat zjj ii> het Huis van
Afgevaardigden en Senaat heeft. Hier
onder volgt een staatje van de staten die
voor Kennedy of voor Nixon hebben ge
stemd, met het aantal kiesmannen:
Voor Kennedy:
Staat Kiesmannen
Arkansas 8
Californië
Connecticut
Delaware
Georgië
Illinois
Louisiana
Maryland
Massachus.
Michigan
Minnesota
Missouri
Montana
Nevada
New Jersey
New York
Pennsylvanië
Rhode Island
S. Carolina
Texas
W. Virginië
32
45
Voor Nixon:
Staat Kiesmannen
Arizona
Colorado
Florida
Idaho
Indianapolis
Iowa
Kansas
Kenntucky
Maine
Nebraska
N. Hampshire
N. Carolina
Ohio
Oklahoma
Oregon
S. Dakota
Tennessy
Utah
Vermont
Virginia
Wisconsin
Wyoming
Van de volgende staten was vanmiddag
om een uur nog geen uitslag bekend:
Alabama. Alaska. Hawaii, Mississippi,
New Mexico, North Dakota, Washington
(Van onze parlemenitsredactie)
De Tweede Kamer heefit gistermiddag
zonder hoofdelijke stemming het wets
ontwerp op het wetenschappelijk onder
wijs in tweede lezing aanvaard. Even
vóór de stertiming legde de voorzitter
van de Kamercommissie van voorberei
ding, dr. H. W. Tilanus, nog een verkla
ring af over de befaamde punt achter
de academische titels mr, ir. en drs.
Vorige week was in de Kamer de vraag
gesteld of die punt eigenlijk wel be
staansrecht heeft. De griffier van de
Tweede Kamer, aldus deelde dr. Tilanus
mee, heefit over deze kwestie contact
opgenomen met de voorzitter van de
gemengd Nederlands-Belgische commis
sie voor de woordenlijst van de Neder
landse taal, prof. dr. C. B. Van Haerin-
gen. Laatstgenoemde bleek van mening,
dat plaatsing van een punt achter de
academische titels juist is. Zo'n punt
hoefit immers niet alleen een aanduiding
te zijn, dat er aan het eind van het
samengetrokken woord enketle letters
zijn weggelaten, maar kan ook een aan
wijzing zjjn, dat er binnenin iets weg
is gelaten (zie bijv. mij. voor maatschap
pij e.d Voorts werd nog onderstreept,
dat het nu aangenomen wetsontwerp
alleen de titel doctorandus bevat, en
niet ook doctoranda.
politiek toen hij op 29-jarige leeftijd
tot lid van het Huis van Afgevaar
digden werd gekozen. Na twee keer
te zijn herkozen, werd hij in 1952
senator, toen hij de republikein
Henry Cabot Lodge versloeg met
70.000 stemmen, ondanks het feit dat
Eisenhower in het gewoonlijk demo
cratische Massachussetts een meer
derheid van 210.000 stemmen behaal
de.
Op de democratische conventie van
1956 was Kennedy een ernstige be
dreiging voor senator Kefauver voor
de kandidatuur van het vice-presi-
dentschap.
Toen Kennedy zich in 1960 aan
diende als kandidaat voor het presi
dentschap van de democraten, onder
streepte hij onder geen enkele om
standigheid een kandidatuur voor het
vice-presidentschap te aanvaarde n.
Hij was niet geïnteresseerd, zei hij,
in het voorzitterschap van de Senaat
en het waken over de gezondheid van
de president. Liever bleef hij dan
senator.
Over de buitenlandse politiek had
hij een andere opvatting dan zijn
vader die in 1952 verklaarde isolatio
nist te zijn omdat hij meende dat de
hulp die de Ver. Staten aan andere
landen heeft verleend niet de resul
taten heeft opgeleverd die er van
verwacht werd. De jonge Kennedy
was een vurige aanhanger van inte'
nationalisme en steunde sterk de
hulpverlening aan Europa na
Tweede Wereldoorlog.
MARINE-OFFICIER
JN DEZE oorlog onderscheidde hij
L zich als marine-officier, toen hij
het commando had over een patrouil
levaartuig in de Stille Zuidzee. Op 2
augustus 1943 verscheen er plotseling
een Japanse torpedobootjager uit de
duisternis en sneed de patrouilleboot
diagonaal in tweeën. Het gebeurde zo
snel dat er geen kans was om ook
maar iets te doen. vertelde Kennedy
later.
Sommige mannen kwamen in het
water terecht. Kennedy wist er een
aan boord te krijgen en deed een
vergeefse poging een tweede te red
den. Twee leden van de bemanning
verdronken.
De boeg van de boot bleef drijven
en daarop bevonden zich de o
levenden. Om tw$e uur 's middags be
sloot Kennedy het wrak dat op het
punt stond te zinken, te verlaten en
een klein eiland op drie mijl afstand
te bereiken. Hij zwom er heen en
trok een man mee. Het duurde vijf
uur voor zij aan land waren. Twee
dagen later hadden de mannen alle
kokosnoten opgegeten van de twee
bomen op het eiland. Daarna zwom
men zij naar een groter eiland waar
er plenty waren.
Elke avond deed Kennedy, die e
de rupslap had gezwommen in de
estafette-ploeg van Harvard, een red
dingsgordel om en zwom ver weg om
te trachten een andere patrouilleboot
tekens te geven. Maar er kwam geen
enkele in zicht. Twee dagen later
werden de mannen gevonden door
twee inheemsen en weer twee dagen
later werden zij door de eigen marine
van het eiland gehaald.
ONDERSCHEIDING
T UITEN ANT Kennedy werd onder-
scheiden met de medailles van de
marine en de mariniers en met het
purple heart. Een van zijn broers
sneuvelde in Europa. Kennedy werd
tweemaal geopereerd voor een rugge-
graatsverwonding in de oorlog opge
lopen.
Kennedy heeft enige boeken op zijn
naam, o.a. de best seller „Profiles in
courage", dat in 1957 werd onderschei
den met de Pulitzer prijs voor biogra
fieën. Het boek vertelt van beslis
sende ogenblikken in het leven van
sommige bekende openbare figuren
in Amerika en van sommige minder
bekende.
In 1940 schreef hij *,,Why England
slept", een analyse van Engelands
houding voor de Tweede Wereld
oorlog.
Het echtpaar Kennedy, nadat het gisteren in Boston zijn stem had
uitgebracht.
Versterking Atlantische eenheid
DE NIEUWE PRESIDENT van de Ver. Staten zal zich geplaatst zien voor
de dringende eis van Europa de wankelende Atlantische alliantie te
versterken tegen de dreigingen, doorbraken en uitdagingen van het Russi
sche en Chinese communisme. Maai de nieuwe Amerikaanse leider zal
tevens bevinden, dat zijn voornaamste Europese bondgenoten verdeeld zijn
over de vraag hoe de communisten het best kunnen worden aangepakt.
Engeland en Frankrijk menen, dat het
een prioriteitszaak van de nieuwe presi
dent moet zijn de leiding te nemen bij
pogingen om de NAVO-landen nieuw
leven in te blazen. West-Duitsland en
Italië menen, dat gestart moet worden
met nieuwe ontwapeningsbesprekingen
die kunnen leiden tot vermindering van
de spanning tussen Oost en West
De Britten menen dat de NAVO thans
op het scherp van een scheermes staat
tussen een ramp en een nieuw leven.
Het bondgenootschap ziet men bedreigd
door de Franse weigering om mee te
werken tenzij zijn eisen voor een speciale
hogere status worden ingewilligd. Nu dc
communistische druk toeneemt, is ae tijd
gekomen voor een krachtige Ameri
kaanse leiding.
De Fransen menen ook dat de NAVO
versterkt dient te worden maar redene
ren dat dift het best kan gebeuren op de
manier die zij voorstaan. Zij willen de
NAVO uitgebreid zien met het Midden-
Oosten en Afrika, met inbegrip waar
schijnlijk van Algerije en zij willen met
de Britten en Amerikanen medezeggen
schap hebben in de westelijke strategie.
West-Duitsland ziet de beste kans op
vooruitgang in ontwapening, welke de
weg kan baneri voor betere betrekkingen
tussen Oost en West, waardoor politieke
regelingen voor Duitsland en andere prq-
blemen mogelijk worden. In algemene
zin is Italië het hiermee eens, maar denkt
dat Amerika nog grotere aandacht moet
besteden aan de hulpverlening voor be
hoeftige landep.
GROTE VIER
Elk land heeft zijn eigen Ideeën over
de vraag wat de belangrijkste aangele
genheid is waarover het met de nieuwe
Amerikaanse regering tot overeenstem
ming wil komen. Londen wil spoedig een
topconferentie van de Grote Vier be
leggen. Premier IMacmillan meent nog
steeds dat Berlijn een kruitvat is welks
ontbranding tot oorlog kan leiden. Hij
vindt dat terzake van Berlijn snel moet
worden gehandeld.
President De Gaulle zou gaarne zijn
strategische eisen ingewilligd zien en van
hem kan verwacht worden dat hij hier
aan zal vasthouden. Ook verlangt hij
sterkere Amerikaanse steun voor zijn
Algerijnse politiek, maar waarnemers
twijfelen eraan ol' hij deze zal krijgen
van Kennedy. Parijs heeft geconstateerd
dat Kennedy zich heeft uitgesproken
voor snelle onafhankelijkheid van Al
gerije.
De Westduitsers hopen vóór alles op een
nieuwe verzekering dat de Amerikaanse
troepensterkte en vuurkracht op het
Europese continent gehandhaafd blijven.
De Italianen beweren' dat hun betrek
kingen met Washington thans zo goed
zijn dat er geen dringende zaken zijn die
een bespreking vereisen.
Van Macmillan is bekend dat hij zo
spoedig mogelijk een bezoek wil bren
gen aan de nieuwe man van het Witte
Huis en volgens buitenlandse diplomaten
(Zie vervolg op paginn 13)
De Amerikaanse ambassadeur in
Den Haag, Philip Young, zat
vannacht om kwart over drie
nog bij de radio om het laatste
niéuws over de race Kennedy—
Nixon te vernemen.
MARIHUANA-BEZITTER
KRIJGT ZES MAANDEN
De rechtbank te Amsterdam heeft dc
27-jarige Indonesische zeeman S. uit Ma-
lang wegens het opzettelijk in zijn bezit
hebben van hennep (marihuana) ver
oordeeld tot zes maanden met aftrek,
alsmede verbeurdverklaring van de m
beslag genomen hennep. Eis acht maan
den.
Jonge mensen tekenen
Op 12 november a s. zal mr. F. P Th.
Roling, hoofd van de afdeling oudheid
kunde en natuurbescherming van het
ministerie van O. K. en W., in de Ridder
zaal van het Muiderslot dc vijftien win
naars van de tekenwedstrijd „Jonge men
sen tekenen het verleden", de hoofdprij
zen uitreiken. Er waren 600 inzendingen
van leerlingen van middelbare scholen
uit alle delen van het land bij de jury
binnengekomen. De wedstrijd was uit
geschreven door de Nederlandse Kaste-
enstichting.
(Van onze parlementsredactie.)
ZEKERHEID en vertrouwen aangaande de toekomst van Nieuw-Guinea
vroeg gisteren de Eerste Kamer aan de regering tijdens de behande
ling van de begroting voor 1960 van dit rijksdeel en van het wetsontwerp
tot gedeeltelijke herziening van de bewindsregeling, dat onder meer de
instelling van een Nieuw-Guinearaad bedoelt.
Op twee na stemden alle sprekers var
harte in met de regeringsplannen. Hier
bij waarschuwden velen tegen overhaas
ting bij de opleiding tot zelfstandigheid
Naast het tempo wekte vooral de positie
van de Nederlandse en Papoea-ambtena-
naren vragen. Slechts de socialisten gaat
de ontwikkeling niet snel genoeg.
(Van onze parlementsredactie.)
A LLE Nederlandse ambtenaren op Nieuw-Guinea, ook zij, die tot dc groep Indische
f\ Nederlanders behoren, zullen lid worden van een „Bijstandskorps". Dit houdt
in, dat zij, wanneer voor hen in Nieuw-Guinea geen passende functie meer beschik
baar is en deze tijd zal komen, omdat ernaar wordt gestreefd, vooral de lagere
posten door Papoeaambtenaren te laten bezetten met gelijke verlofrcchten als dc
hogere ambtenaren naar Nederland kunnen komen.
Dit verklaarde minister Toxopeus in
de Eerste Kamer, in antwoord op de op
merkingen. die de senatoren naar aan
leiding van de begroting i960 voor Nieuw-
Guinea en de herziening van de be
windsregeling hadden gemaakt. Deze se-
natoien zaten huiselijk rond de rege-
ningstafel geschaard, want de geluids
installatie had het in de avonduren be
geven.
De minister deed nog meer positieve
toezeggingen over onderwerpen, waar
op hij ruim een maand geleden in de
Tweede Kamer al had gezinspeeld: Er
komt in Nieuw-Guinea een ambtenaren-
rechtspraak, bedoeld voor alle ambtena
ren, die daar werken. Voorts wordt aan
dacht geschonken aan de salarissen, met
name die van de onderwijzers, mede om
dat bij meerdere ambtenarengroepen een
gevoel van tekort bestaat.
De minister zeide. zich zo voorzichtig
en duidelijk mogelijk te willen uiten,
aangezien Nieuw-Guinea momenteel in
het brandpunt der belangstelling staat en
iemands woorden soms onjuist worden
geciteerd. Hij zeide, dat het Nederlands
de voertaal zal moeten zijn, want een
Papoea, die verder wil studeren, zal dit
toch het beste in ons land kunnen doen.
Over de opleiding van autochthone be
stuursambtenaren is aan de gouverneur
advies gevraagd.
Er moet volgens de minister, ge
streefd worden naar een zelfbeschik
king voor de Papoea's op zo kort
mogelijke termijn. Hierbij is naast
een zeker politiek inzicht toch ook
enige economische zelfstandigheid
noodzakelijk. Wat dit laatste betreft,
er zal worden gestreefd naar ver
betering van het klimaat voor de
particuliere investeringen.
De brief van de „Parna" was ook voor
het gouvernement een verrassing ge
weest. Het is, volgens de minister, nooit
de bedoeling van de „Parna" geweest,
aansluiting bij Indonesië te zoeken. In
deze partij zelf bestaat nog geen een
stemmigheid over deze kwestie. De mi
nister wil niet teveel oVer deze aan
gelegenheid zeggen, omdat nog te wei
nig over de politieke partijen bekend ls
De bewindsman benadrukte nog eens,
dat overdracht aan Indonesië niet tot
de mogelijkheden behoort en dat Neder
land in Nicuw-Guinca een taak heeft,
die het kan en ook moet vervullen.
Oppositiu
CTAATSSECRETARIS Bot beantwoord-
de de opmerkingen van de heer Al
gra over de oppositie. Hierbij is zeker
niet gedacht aan een oppositie, zoals die
in het westerse staatsbestel voorkomt. Er
moet slechts naar worden gestreefd, dat
de Nieuw-Guinearaad niet enkel uit ja
broers zal bestaan, en zal worden samen
gesteld uit alle groeperingen van de be
volking. Bij de replieken bleef do heer
Algra de mening toegedaan, dat de re
gering de passages over het stimuleren
van een oppositie beter niet had kunnen
schrijven, omdat zij eigenlijk niet van
pas komen.
Hierop antwoordde de minister, dat in
de raad toch wel degelijk verschil van
opvatting moet bestaan, niet een opposi
tie tegen de regering, maar binnen het
kader van de raad zelf. Staatssecretaris
Bot gaf vervolgens toe, dat de gewraakte
passage ook wel jets mindor stringent
geformuleerd had kunnen worden.
De staatssecretaris zei ook nog, dat de
Papoea-bevolking herhaaldelijk heeft ge
vraagd, bij de verdediging van haar land
ingeschakeld te kunnen worden. Bij de
oprichting van het vrijwilligerskorps
wordt dus zeker niet over de hoofden
van de bevolking heen beschikt
De wetsontwerpen zün ten slotte zon
der hoofdelijke stemming aangenomen,
met de aantekening, dat dc communisti
sche fractie geacht wilde worden tc
hebben tegengestemd
Rotterdam (^ir N.V. heeft op het vlieg
veld Zestienhoven een nieuw hoofdge
bouw geopend. Medegedeeld werd dat
van Zestienhoven in de zes zomermaan
den 2715 (vorig jaar 1697) ton vracht ver
zonden werd naar Engeland, o.m. 2412
auto's of 50% meer dan op Schiphol.
Rotterdam Air nam daarvan 2390 ton
voor haar rekening als hoofdagent van
British United Airways. Het aantal pas
sagiers was 81.145 (33.942). Ruim 38% der
passagiers werd geboekt via Rotterdam
Air of een der verbonden maatschap
pijen. Rotterdam Air maakt in samen
werking met B.U.A. dagelijks twee re
tourvluchten op Gatwick, voorts vluch
ten op Southend en andere Britse vel-
den, alsmede Dusseldorp. In mei zullen
de vluchten worden uitgevoerd door Vis
counts.
(Van onze parlementsredactie)
Het in februari van dit jaar ingediende
wetsontwerp tot beperking van het ver
haalsrecht heeft gisteren in de Tweede
Kamer weliswaar geen enthousiast, maar
bepaald ook geen ongunstig onthaal ge
kregen. Er was kritiek op onderdelen en
de meeste sprekers wilden het ontwerp
slechts alen als een noodmaatregel. Maar
de noodzaak van een beperking van het
verhaalsrecht in verband met de ge
wijzigde maatschappelijke omstandig
heden zag iedereen in.
Het ontwerp bepaalt, dat terugvorde
ring van bijstand, die krachtens de Ar
menwet door de overheid is verleend,
voor een aantal gevallen aan een draag-
krachtgrens wordt gebonden. In de ver
houding tussen grootouders en kleinkin
deren wordt 't onthaal geheel afgeschaft.
Op meerderjarige kinderen zal volgens
't ontwerp geen verhaal meer plaats vin
den tenzij zij boven de draagkracht-
grens vallen in geval van bijstand aan
ouders die vóór 1901 zijn geboren en na 't
bereiken van de 65-jarige leeftijd buiten
inrichtingen verblijven. In geval van ver
pleging of verzorging in psychiatrische
of andere inrichtingen heeft geen verhaal
meer plaats op de meerderjarige kinde
van 'n patiënt (ongeacht diens leeftijd)
of op de ouders van een meerderjarige
patiënt, tenzij de onderhoudsplichtigen bo
ven de draagkrachtgrcns vallen. Het ver
haalsrecht wordt ook beperkt voor de
kosten van verpleging of verzorging van
personen, die weliswaar niet in een in
richting zijn opgenomen, maar die niette
min, ook naar de maatstaven van de Ar
menwet, in een toestand verkeren, die op
neming zou rechtvaardigen.
Verhaal blyft dus in elk van deze ge
vallen mogelijk, wanneer de onderhouds
plichtige boven de draagkrachtgrcns valt.
Verhaal op een ongehuwde kan plaats
hebben als hij een belastbaar vermogen
van f 22.500 of een inkomen van inccr
dan f 12.000 per jaar heeft (inkomsten
belasting meer dan f 3000 per jaar). Op
een gehuwde wordt slechts verhaald In
dien zijn financiële draagkracht even
redig ls aan wat voor ccn ongehuwde
geldt.
Een gehuwde met twee kinderen be
taalt meer dan f 3000 aan inkomstenbe
lasting bij een belastbaar inkomen van
f 15.840. Verder stelt het ontwerp o.m.
nog voor zowel degene die tijdens zijn
minderjarigheid bijstand heeft ontvangen
als zijn ouders te beschermen tegen na
vordering né het intreden van dc meer
derjarigheid. De afschaffing van de ver-
haalsmogelijkheid in de genoemde geval
len zal een stijging van het aantal bij
standsverleningen door de ovérheid ten
gevolge hebben tot een gemiddeld bedrag
van naar raming f 30 miljoen per jaar.
Noodverband
Het a.r. Tweede-Kamerlid Van Nierop
zei. dat het wetsontwerp de functie heeft
van een „noodverband" Hij achtte het
juist, dat de onderhoudsplicht als zodanig
is gehandhaafd. De alimentatie is immers
een evangelische opdracht. Dit betekent
echter niet, dat het verhaalsrecht onder
alle omstandigheden onverzwakt moet
worden gehandhaafd. Voor algehele (of
praktisch algehele) afschaffing van dit
recht of van de draagkrachtgrcns voelde
de heer Van Nierop echter bepaald niet
en daarom kon hij met de wijze, waarop
in het wetsontwerp het verhaalsrecht is
beperkt, in grote lijnen akkoord gaan
Wel had hij bezwaar tegen het voorstel
om de draagkrachtgrcns voor verhaal ten
aanzien van zelfstandig wonende bejaar
den even hoog te stellen als ten aanzien
van verpleegden in inrichtingen e.d. Spre
ker had nog overwogen hierover een
amendement in te dienen om voor de
eerstgenoemde categorie de grens te ver
lagen, maar het was hem gebleken, dat
de Kamermeerderheid niet achter zijn
standpunt stond.
Mej. Kok 'kath. v.) had waardering
voor de strekking van het wetsontwerp:
nl. het veiligstellen van goede persoon
lijke betrekkingen tussen ouders en meer
derjarige kinderen. Het ontwerp sluit
aan bij de ontwikkeling van het sociale
denken. Ook mej. Kok wilde vasthouden
aan de onderhoudsplicht, zoals die in het
Burgerlijk Wetboek is geformuleerd. Met
de bepaling van een draagkrachtgrens
voor inkomens tot f 12.000 kon spr. zich
wel verenigen, maar niet gelukkig was zij
met de vermogensgrens van f 22.500.
De P.v.d.A.-afgevaardigde mevr. Hero
ma-Meilink diende op het wetsontwerp
twee amendementen in. Het eerste stelt
voor de draagkrachtgrens geheel uit het
ontwerp te verwijderen, en het tweede
beoogt het jaartal 1901 te schrappen, zo
dat het verhaalsrecht voor alle 65-jarigen
blijvend zou komen te vervallen. Het
noemen van een jaartal in de wet achtte;
spreekster principieel onjuist. Haar eer
ste amendement 'betreffende de draag
krachtgrens) toelichtend, zei mevr. He
roma. dat dit voorstel zeker geen algehele
afschaffing van het verhaalsrecht be
oogt De tegenstanders van een derge
lijke afschaffing kunnen dus rustig voor
het amendement stemmen.
De heer Kikkert (c.h.) drong evenals
de andere sprekers aan op een spoe
dige vervanging van de Armenwet Hij
vroeg minister Klompé een termijn te
noemen waarbinnen deze vervanging zal
worden geëffectueerd. De invoering van
een draagkrachtgrens voor het verhaal,
zoals dit in het thans te behandelen wets
ontwerp is geregeld, achtte spreker voor
het ogenblik juist. „Het standpunt van
mevr. Heroma, dat een dergelijke grens
niet in de wet thuis hoort, deel ik van
daag niet. wat echter niet betekent, dat
deze materie straks, bij de behandeling
van de nieuwe Armenwet, niet opnieuw
terdege zal moeten worden bekeken", al
dus de heer Kikkert. Hij achtte voorts
een verhoging van de vermogensdraag-
krachtgrens van f 22.500 tot f 50.000 ge
wenst.
Mej. Ten Broecke Hoekstra (lib.)
schetste het wetsontwerp als een inci
dentele doorbraak van het bestaande
systeem. Zij betreurde het, dat het de
minister nog niet is gelukt de bestaande
Armenwet definitief te vervangen. Met
het wetsontwerp kon zij overigens wel in
stemmen. zij het dan dat zij ccn duidelij
ker motivering van de gekozen draag-
krachtgrenzen noodzakelijk achtte.
Minister
De minister van maatschappelijk werk,
mej. dr. M. A. M. Klompé, gaf volmondig
toe, dat het wetsontwerp niet meer is
en niet meer wil z(jn dan ccn overbrug-
gingsrcgcling. Daarom is ook een be
paald aantal wensen onvervuld gebleven.
De fundamentele vraagstukken kunnen
pas bü de definitieve herziening van de
Armenwet geregeld worden. De minister
betreurde het. dat deze herziening haar
beslag nog niet heeft gekregen. Er zit
echter veel voorbereidend werk aan vast.
Bepaalde groepen kunnen niet op de de
finitieve wet wachten. Vandaar dit wets
ontwerp tot beperking van het verhaals
recht.
Bij de behandeling van de nieuwe wet
zal ook de vraag aan de orde kunnen
komen, of de draagkrachtgrens al of niet
moet worden afgeschaft. In de Nederland
se samenleving bestaat over deze kwestie
nogal wat verschil van mening. Het zou
dan ook onjuist zijn om op dit punt nu
reeds een beslissing te nemen. De minis
ter moest het amendement-Heroma-Mei
link' tot afschaffing van dc draagkracht
grens dan ook van de hand wijzen. Overi
gens erkende zij, dat het vaststellen van
deze grens iets arbitrairs heeft. Bij het
kiezen van de bedragen, die het wetsont
werp vaststelt if 22.500 en f 12.000) is
uitgegaan van bepaalde gegevens in de
belastingwetgeving. De minister kon niet
de vrijheid vinden te voldoen aan het
verzoek van de heer Van Nierop (a.r.)
om de draagkrachtgrens voor verhaal ten
aanzien van zelfstandig wonende bejaar
den te verlagen.
Tijdens de replieken diende de heer
Kikkert (c.h nog een amendement in
om de draagkrachtgrens naar vermogen
te stellen op f 50.000 in plaats van op
f 22.500. Dit voorstel werd niet bestreden
en minister Klompé gaf te kennen de
beslissing aan de Kamer te willen over
laten. De indiener van het amendement,
de heer Kikkert, zei dat ccn grens van
f 50.000 uiteraard ook enigszins willekeu
rig is. maar toch beter aansluit bij de
praktijk.
Mevr. Heroma-Meilink (soe handhaaf
de haar amendement om de draagkracht
grens geheel af te schaffen. Het voorstel
maakt echter geen kans, want de woord
voerders van de regeringsfracties waren
het met de minister eens, dat deze kwestie
pas bij de behandeling van de nieuwe
Armenwet kan worden bekeken. Ook aan
het tweede amendement-Heroma-Mei
link 'om het jaartal 1901 te schrappen,
zodat het verhaalsrecht voor alle 65-ja
rigen en ouderen blijvend zou komen te
vervallen) bleek bij minister en Kamer
meerderheid geen behoefte te bestaan
Over de amendementen zou hedenmiddag
worden gestemd.
Indien de bevolking van Nieuw-Guinea
onze medewerking voor haar zelfstandig
heid onontbeerlijk acht, moet het ons
een eer en een plicht zijn, te helpen, zei
de heer Reyers (c.h.). Wij moeten
echter het streven naar zelfstandigheid
niet overhaasten en logische maatregelen
nemen. Het stellen van een datum voor
de onafhankelijkheid is een miskenning
van de realiteit van het leven. Geven wij
de zelfbeschikking te vroeg, dan begaan
wij een misdaad aan de bevolking.
De heer Reijers kantte zich tegen
suggesties, zoals bijvoorbeeld de spreek
ster voor hem, mevrouw Van Omme
ren-Averink (comm.) had gedaan, toen
zij overdracht van Nieuw-Guinea aan
Indonesië bepleitte. Ook een gemeen
schappelijk beheer met Indonesië zou
een ongelukkige bestuursvorm zijn. De
geschiedenis geeft hierover weinig op
wekkende voorbeelden.
„Ik geloof niet, dat de toekomst van
Nieuw-Guinea wordt gediend door veel
vuldige bespreking van wat die toekomst
behoort te zijn", zei de heer D e 1 p r a t
(lib.). Het gaat erom, zekerheid over die
toekomst te hebben. De regering dient
hiernaar te streven. Uitlatingen als die van
Drof. De Quay tijdens zijn cocktailparty
dienen slechts tot vergroting van de on
zekerheid. Een groeiende zekerheid, die
zich ook uitstrekt over de tijd na de
zelfstandigwording, bevordert de investe
ring van particulier kapitaal in Nieuw-
Guinea, aldus de heer Delprat.
Verwondering wekt de manier, waarop
de premier van Malakka aan allerlei lan
den zijn bemiddelingsplan aanbeveelt
Enigszins vreemd achtte de heer Delprat
ook de brief van de Parna, waarin drie
hoeksoverleg tussen deze partij, Neder
land en Indonesië onder auspiciën van
de V.N. wordt bepleit. Toch is het aan
de andere kant verheugend, dat deze
jonge partij zo'n grote aandacht heeft
voor de toekomst van haar eigen land.
Goed werk
CINDS het optreden van staatssecretaris
Bot is veel goed werk verricht, con
stateerde de heer D e r k s e n (kath.
Wij weten echter niet, hoeveel tijd wij
nog hebben. Daarom dient vooral aan de
economische ontwikkeling en het onder
wijs veel zorg te worden besteed. De
katholieke woordvoerder pleitte voor een
gelijkmatige ontwikkeling, overigen® met
handhaving van onze huidige uiterst pro
gressieve politiek. Daarbij moet Neder
land zijn bedoelingen voor allen goed
duidelijk maken en bereid zijn tot aan
vaarding van constructieve medewerking
van anderen.
Evenals zijn liberale voorganger vroeg
de heer Derksen aandacht voor de be
zoldiging van de ambtenaren op Nieuw-
Guinea en de verhouding tussen de Ne
derlandse en autochtone ambtenaren.
De laatste maanden heeft het nogal
gemankeerd aan een vaste koers, verweet
de heer In 't Ve 1 d (soc.)Het HJkt. alsof
de regering tegenover het buitenland wel
'erder wil gaan, maar, wanneer *0 Iet op
de repercussies In het binnenland, weer
terugkrabbelt. Deze gang van zaken wekt
verwarring. Juist nu de verhoudingen ln
de Ver. Naties in ons nadeel verschuiven,
is het nodig, dat de regering haar voorne
mens duidelijk omlünt
Mr. In 't Veld kon zich voorstellen, dat
de regering haar werk, het streven naar
'economische zelfstandigheid en democra
tische rijpheid, goed wil afleveren. „Ons
wordt echter daarvoor geen tijd gelaten.
Zelfs in Europa zijn nu nog niet alle vol
ken tot die democratische rijpheid ge
komen. In de korte tijd, die ons rest, die
nen wij eerst te zorgen voor de opleiding
van breed ontwikkelde bestuursambtena
ren. De tijd dringt".
Ook in de ogen van de socialistische
senator verdient staatssecretaris Bot hul
de. Hij droeg bij tot versnelling van het
werk. „Ons gaat het echter nog niet snel
genoeg. Voor ons is tien jaar het maxi
mum." Mr. In 't Veld waarschuwde er
voor, dat de Papoea's dc Nieuw-Guinea
raad niet gaan zien als werktuig in de
handen van de regering. Zij moeten ook
dc vrijheid krijgen, hun eigen regerings
vorm te kiezen.
Vaste koers
piE REGERING moet In de eerste plaats
een vaste koers houden., waarbij zij
zich niet laat beïnvloeden door alle ont
wikkelingen in de Afrikaanse en Azia
tische landen, sprak de heer J. Algra
(a.r.). Hij doelde hierbij vooral op de
befaamde uitlatingen van de minister
president „Als men niet meer weet, waar
aan men toe is. verspeelt de regering
haar vertrouwen", aldus de a.r. senator.
Hij stelde in dit verband het vorige ka-
binet-Drees tot voorbeeld: dit ging niet ln
op allerlei internationale suggesties, die
niet aanknopen bij de werkelijkheid.
Bij een vast beleid behoort de verster
king van de defensie van Nieuw-Guinea,
dc heer Algra prees de regering dan
ook, dat zij dit heeft aangedurfd. Hij
spoorde de regering voorts aan, in alle
sectoren van het leven de rassendiscrimi
natie tegen te gaan. Niet zonder sarcasme
vroeg hij zich af, hoe de regering het mo
gelijk acht om, zoals zij schrijft, te bevor
deren, dat in Nieuw-Guinea ook een oppo
sitie zich kan laten gelden.
„Het lükt erop", aldus dc heer Algra,
„dat de heer In 't Veld niet wil wachten
op dc rüpheld van de Papoea-bevolking,
maar al tevreden Is, als ccn staf van
autochtone bestuurders ln staat ls, lei
ding le geven. Het gaat er echter om, dat
bredere lagen een inzicht krügcn ln de
voor het bestuur noodzakelijke verant
woordelijkheid. Juist de Evangelische
Kerk van Nleuw-Gulnea kan. In haar op
bouw- van-onderen-af (kerkeraden, clas
ses), een stimulans zün voor de groei van
deze rijpheid".
Schoenmakersprijzen
Op de Zui-d-Hollanddag van de Fede
ratie van schoenmakerspatroons in Rot
terdam heefit de heer M. v. d. Schans
uit Delft een eerste prijs behaald in
klasse A (machinewerk) en een tweede
prijs in klasse B (handwerk). De heer
W. van Zuilen in Den Haag behaalde
in klasse A twee derde prijzen en een
eervolle vermelding. Een tweede eer
volle vermelding gang naar dc hesr
J. v. d. Toorn in Den Haag.
