van het draaiboek
Korenbeursbrug
uit
dateert
1642
De muis die bruldeamusante
film met inhoud
Agenda voor Leiden
Verleden mag geen drukkende
last zijn in de politiek
Diefstal voor drank
U leest
een krant
van formaat!
Tussen
de
bladzijden
K1ELWE LEIÜSCHE COLIRAM
ZATERDAG 5 NOVEMBER 1960
Zaterdag
De Burcht, 8 uur: Feestavond accor
deonvereniging Accordanto.
Antoniusclubhuis, 8 uur: Pers. Veren.
Neko, feestavond.
Aula Gymnasium, 8 uur: propaganda-
avond Leidse Gymnasiastenbond USA.
Stadsgehoorzaal, 8 uur: jubileumuit
voering Chr. muziekveren. Concordia.
OEGSTGEEST. Endegeest, 7 uur: ge
zellige avond met jongerengroep De Een
dracht.
Maandag
Zaal van Vollenlhovenkade, 730 u. njn.;
Onderlinge wedstrijden chr. gymnastiek
vereniging Jalhn (dames en heren).
Anthonius clubhuis, 8 uur n.m.: De
Speelgroep met De Benjamin van Len
nox Robinson.
Stadhuis, 2 uur nm.-. Gemeenteraad
Dinsdag
Doopsgezinde kerk, Pieterskerker, l,
8-00 uur n.m.; Bazaar zusterkring Doops
gezinde Gemeente.
Rehoboth, 7 30 uur n.nv: Ohr. Platte
landsvrouwen- en meisjesbond, mej. Lug-
tigheid over: Wat is beleefdheid?
Filmzaal academie, L.A.K., 7 en 9 uur
n.m - Fritz Lang's Dr. Mabuse.
Gulden Vlies, 3-6 uur n.m Receptie
Coöp. Raiffeisenbank Leiden-Oegstgeest
t.g.v. gouden jubileum.
Academie, 4-15 uur nm.: Ambtsaan
vaarding P. van Duyn, lector in faculteit
dor Geneeskunde.
Casino, 2 30 uur: Crin Blanc en Le
ballon rouge, filmvoorstelling voor leer
lingen van 14 jaar en ouder van VHMO,
ulo, uts en huishoudsoholen.
Woensdag
Zaal Franchimontlaan, 7.30 uur n.m.;
Onderlinge wedstrijden ohr. gymnastiek
vereniging Jahn (adsp. dames en heren).
Doopsgezinde kerk. Pieterskerkstr. 1,
2-10 uur nm.: Bazaar zusterkring Doops
gezinde Gemeente.
School Obrechtstraat, 5 uur n.m. Ope
ning filiaal Reuvens door wethouder
J. C. van Sehaik.
Schouwburg, 8 uur n.m.; Toneelgroep
Theater met Het Zuiden, van Juliën
Green, voor K. en O.
Academisch Ziekenhuis, 12 20-12 50 uur
n.m Middagpauzebijeenkomst.
Rehoboth, 8 uur: Slechthorenden Lei
den, R. Geerlings over maatschappelijk
werk voor slechthorenden, met film van
centraal audiologisch instituut te Am
sterdam.
Oegstgeest Endegeest, T u. n.m.: Film»
avond met Glas en Fanfare.
Donderdag
Prytaneumzolder, 12 20 uur: LAK-pau-
zetheater, Seul, van Henri Duvernois.
Schouwburg, 8 uur n.m.; Toneelgroep
Theater met Het Zuiden, van Juliën
Green, voor K. en O.
Kleine Stadsaaal, 8 uur n.m.: Jubileum
concert Leids Chr. vocaal ensemble t.g.v.
40-jarig jubileum dirigente Tilly Stenz-
Leening.
Luxor. 2 30 uur: Geen plaats voor
wilde dieren, filmvoorstelling voor leer
lingen tot 14 jaar van ulo, uts en huis
houdscholen.
Dinsdag geen matinee in Casino en
Rex, woensdag niet in Casino en Luxor,
donderdag niet in Luxor en Rex.
Vrijdag
Filmzaal academie, 12 25 uur: LAK-
pauzefilms, Pools programma.
Gulden Vlies. 2.30 uur n.m.: Ned, Ver
eniging van Huisvrouwen, lezing Ned.
Fabrikaat.
Remonstrantse kerk, 8 uur nm.: Prof.
dr. L. J. van Hoik over Christelijk geloof
tegenover tragiek.
Zomenzorg, 8 uur nm.; Vola, toepas
singen en constructies van perslucht-
cilinders en bedieningsventiielen.
Pieterskerk, 7 15-7 50 uur n.m Avond
gebed.
Zaterdag
Zaal Dr. Van Voorbhuyzenschool, Mar-
nixstraat, 6.30-8 uur n.m.: Adspiranten-
finale Chr. gymnastiekvereniging Jahn.
Schouwburg. 8 u. n.m.: Litteris Sacrum
met Daar moet je een vrouw voor zijn,
door Terence Dudley.
't Centrum, Kaasmarkt. 2 u. nm.: Start
St. Nicolaas-wandel toch ten.
Antoniius clubhuis, 8 uur n.m.: Jaar
uitvoering Leidse mondaccordeon-orkest-
vereniging Crescendo.
Stationsplein, 2 uur n.m.; Vertrek Kon
Ned. Natuurhistorische Vereniging voor
Strandexcursies Katwijk
De Turk, 3—5 uur: Receptie stoffen-
ververij en chemische wasserij fa. Boek
kooi t.g.v. 100-jarig bestaan.
Films
Casino (2.30. 7 en 9.15 uur): Porte des
Lilas (18 jaar).
Lido (2.30. 7 en 9.15 uur): Makkers
staakt uw wild geraas (14 jaar).
Luxor (2.30. 7 en 9.15 uur): De onder
wereld van Montmartre (18 jaar).
Rex (2.30, 7.15 en 9.15 uur): Ridders van
het zwaard (14 jaar).
Studio (2.30. 7 en 9.15 uur): Wilde aard
beien (18 jaar).
Trianon (2.30, 7 en 9.15 uur): The mouse
that roars (alle leeftijden).
Tentoonstellingen
Lakenhal, grafiek van Chris en Lau
rent van der Windt (tot 6 december).
Lakenhal, schilderijen uit inzendingen
voor de Wedgwoodprijs 1960 (tot 28 no
vember).
Musea. Instituten leeszalen t.d.
Rijksmuseum van Oudheden, Rapen
burg 28. Panorama der prehistorie (tot
15 december).
Rijksmuseum voor Volkenkunde: Ruan-
da-Urundi, (tot 31 oktober).
De Waag 2.30—5.30 uur Pas op onze
jeugd (t.m. woensdag 2b oktober, ma.,
di. en wo. ook 7—10 uur n.m.).
Inlichtingen kantoor VVV, steensti
lb: elke dag geopend van 9 bot 5 uur. op
zaterdag bot 1 uur.
Rijksmuseum voor Oudheden, Rapen
burg 28: elke dag geopend van 2 tot 4 u
Archeologisch Instituut. Rapenburg
elke dag algemene studiezaal en uitleen-
bibliotheek tot 5 uur (behalve zaterdag
middag)
Academisoh-Hiaborisch museum Rapen
burg 72, elke dag geopend van half 10 tot
half 1. uitgezonderd op dinsdag en vrij
dag van 2 tot 5 uur.
Rijksherbarium. Nonnensteeg I: elke
dag geopend van 8 30 tol 12 30 en vat»
2 lot 4 uur (behalve zaterdagmiddag)
geschiedkunde ten aanzien van het eigen*
tijdse kan scheppen.
In een versterking van de z/in voor
die objectiviteit zou de historicus zijn
bijdrage kunnen vinden tot de vestiging
van een vrede waarin alle hedendaagse
politiek nu eenmaal moet culmineren
en die ook de onmisbare voorwaarde
voor de eigen arbeid van de historicus
is.
Drie ereleden Salon Indien
Academische Filmstudiedagen
met feest besloten
Dr. Jh. B. Knippin-g, docent aan
de Nederlandse filmacademie,
leeft zijn artistieke gaven uit op
de wand van de sociëteit Sanctus
Augustinus aan het Rapenburg,
ter afsluiting van de academische
filmstudiedagen.
Foto N. van der Honst
(Geniaal).
fT ilde aardbeien
Is staartje na de officiële sluiting van de academische filmstudiedagen
in Leiden was gisteravond in de filmzaal van de universiteit een bij
eenkomst van Salon Indien belegd met de deelnemers. Een viertal korte
films van Franse cineasten prijkte op het programma. Maar daarmee was
het nog niet afgelopen: in het pand van Sanctus Augustinus aan het Rapen
burg volgde een nachtfeest, waar gedenkwaardige dingen stonden te ge
beuren.
nele vormgeving aan een in wezen toch
niet erg inspirerend gegeven
Zeven jaar heeft Serge Bourguignon
over de wereld gezworven, van Borneo
tot Mexico en China. Gisteravond za
gen wij één van de resultaten van deze
zwerftochten, een filmpoëem over China,
en wel in het bijzonder het leven op
en aan de boorden van de Yangtze. Met
De bijeenkomst van Salon Indien vorm
de, om in filmtaal te spreken, een mooie
overvloeier van filmstudie naar film
feest. Een korte film heeft bij de Franse
cineasten niet alleen een rol gespeeld
bij de opkomst van de jonge generatie
van filmers, maar' heeft daarvan een
integrerend deel uitgemaakt. Die jonge
generatie moest in de korte film haar
vakmanschap en artistieke ideeën bewij
zen.
De eerste. Du cóte de la Cóte, van
Agnes Varda, is een juweel van een
(ongebruikelijke) reisfilm. Alle beziens
waardigheden en genoegens van de azu
ren kust komen er wel (in kleuren) in
voor. maar deze jonge Francaise heeft
de camera met veel fantasie gehanteerd
en bovendien in commentaar en mon
tage een aantal grapjes ingelast die het
wel doen.
Francois Villiers behandelt in zijn
film La Duchesse een geheel ander
thema, namelijk de reconstructie van
een periode uit de Franse geschiedenis,
de berovingen van postkoetsen in 1831
als onderdeel van de strijd van de ge
goede burgerij om de hertogin van
Berry op de troon te krijgen, ben koste
van Louis Philippe. Ook hier een origi-
Hoe Leiden spaarde
In de maand oktober werd bij d
Leidsche Spaarbank ingelegd f 1.716 494,10
en terugbetaald f 1.375.874,83. Het aantal
nieuwe boekjes bedroeg 454 en het aan
tal afbetaalde boekjes 233 Op 6-565 re
keningen van deelnemers aan de afhaal-
dienst werd f 156 312.75 bijgeschreven. Er
werden 929 spaarbusjes ter lediging aan
geboden met een gezamenlijke inhoud
van f 34 260,81. Het tegoed der 46.736 in
leggers bedroeg aan het einde der maand
f 38 716 949.66.
kleur heeft deze Fransman fantastische
resultaten weten te bereiken, waarbij
de mens steeds in het middelpunt blijft
staan temidden van een barse en groot
se natuur.
Het klaverblad werd volgemaakt door
Francois Reichenbaoh, die "New York
niet met de ogen van een toerist, maar
met die van een geïnspireerd filmer
heeft gezien Deze film vormde een voor
loper tot zijn grote werk Amerique In-
solite. waarmee hij zijn faam heeft be
vestigd.
Schilderen
Niet alleen met het oog is er deze
dagen gewerkt, ook de hand met daarin
een tube Lloyd Marking kwam aan de
feestvreugde te pas. In de grote zaal van
Sanctus Augustinus aan het Rapenburg
had de voorzitter van Salon Indien, J.
Mulder jr.. vier stroken behangselpapier
opgehangen. Vier deelnemers aan de
studiedagen kregen tot taak met de kleu
ren blauw, rood. groen en geel hierop
hun artistieke gaven uit te leven.
Achtereenvolgens werd deze kracht
toer, staande op een wankele trapleer,
verricht door dr. J. M. L. Peters, direc
teur van het Nederlands Film Instituut,
K. Huizinga, archivaris van het Neder
lands Film Museum, dr. .1 B Knipping,
dooent aan de NederlandseFilmacade
mie, mejuffrouw Lubiena de Vries, leer
ling eerste klasse Filmacademie, cn de
heer Van der Goep, eveneens leerling
van de filmacademie en hanteerder van
de projector tijdens de studiedagen.
Tot ereleden van Salon Indien werden
benoemd de heren Peters. Knipping en
Huizinga. die het welbekende speldje
kregen uitgereikt uit handen van de
voorzitter.
Geen wonder dat de feestvreugde
hoog is opgelaaid, ondersteund door een
mooi bandje en het feestelijk geroeze
moes van vele kelen.
Inauguratie dr. Schaper le Leiden
Geveilde percelen
Ten overstaan van notaris- J. C. van
Eek te Leiden is geveild; Huis en erf
met winkel- en woonhuis La-ge Rijndijk
115 en 113, tezamen na afmijniing in
bod: f 19,800.— koper; J C. G. Alke
made te Voorschoten, q.q. voor f 19 801,
Ten overstaan van notaris Joh. A
Post te Leiden is geveild. Woonhuis met
afzonderlijke bovenwoning en erf Prin
senstraat 7, 7a in. bod; f 6 700,— koopster
Mevr. E. J. M. van Haasteren te Leiden,
q.q voor: f 7-400.—.
p ISTERMIDDAG heeft dr. B. W. Scha-
T per zijn intrede gedaan als hoog
leraar in de algemene geschiedenis aan
de Leidse universiteit. Hü sprak over:
Politiek in de ban der geschiedenis. Er
is, zo zei de nieuwe hoogleraar, door
de eeuwen heen heel wat misbruik van
de geschiedenis gemaakt in de politiek.
Actueler, althans voor ons werelddeel,
is de vraag naar de invloed, die omge
keerd de geschiedenis op de politiek
heeft uitgeoefend en die evenmin altijd
gelukkig kan worden genoemd.
De beschouwing van een aantal epi
sodes uit het Engelse cn Franse ver
leden, waarin politiek en hustorie nauw
op elkaar betrokken waren, toont aan,
dat de relatie, die de Engelsen tot de
geschiedenis hebben gevonden, politiek
heel wat positiever is, dan die van het
Franse volk. Het zo traditie-getrouwe
Engeland heeft tot in zijn jongste ver
leden telkens tijdig de bakens weten te
verzetten, min of meer steunend en
vooruitgrijpend op de algemene trends
in de historische ontwikkeling.
In Frankrijk leeft men, vooral sedert
de Grote Revolutie, als het ware in de
ban der geschiedenis, hetgeen zich in
een onvruchtbaar heimwee naar een be
goochelend verleden manifesteert. In de
figuur van De Gaulle vindt deze nos
talgie haar zuiverste expressie, maar
toont zij tevens haar gevaarlijke aspec-
ten.
Legermuseum .Generaal Hoefer", Pest-
ouislaan 7: elke dag geopend vam 106 u
Pilgrimfathers-h lusje, Boisotkade 2, elke
dag geopend van hall 10 tot 12 en van 2
sol 4 uur
Jeugdbiblitheek. leeszalen en biblio
theek Reuvens, Plantage 6: maandag,
Lnsdag en donderdag van 4 tot 5 30 u..
woensdag en zaterdag van 12 tot 4 30 u
it. vrijdag (speciaal voor de grotere
leugd) van 6 30 tot 8 30 uur 's avonds
Geologisch en mineralogisch museum
Garenmarkt lb: elke dag geopend van
10 tot 12 en van 2 tot 4 uur
Gravensteen. Pieterskerkhof 6, Juridisch
studiecentrumelke dag te bezichtigen
tussen 9 en 12.30 en van 2 tot 5 uur
(liefst in de vakanties), concierge: Koli-
nakersteeg 16a
Rijksmuseum voor Volkenkunde, tot 15
oktober: expositie over Ruanda Urundi
.Jageltjks geopend van 10 tot 5 uur).
Bibliotheek uaivermteit, Rapenburg 74
elke dag algemene studaezaal en uitleen-
f deling, geopend van half tien tot half
i op zaterdag tot 5 uur.
Leeszaal en bibliotheek Reuvens. Bres-
<traal 27. maandag en woensdag van I
tot 530 en van 7 tot 9 uur; dinsdag en
Jonderdag van 1 tot 5 30 uur; vrijdag va®
10 tot 5 30 en van 7 tot 9 uur
Contactbureau voor afgestudeerden
Rapenburg op maandag woensdag en
/rijdag geopend van 10 tot 12 30 en van l
«>t 4 uur.
Voorzover deze Franse relatie tot
het verleden representatief voor die
van Europa is, behelst zij een ern
stige waarschuwing. Zo mogelijk
nog gevaarlijker voor de politiek is
evenwel de opvatting van de histo
rie als een zich met ijzeren noodza
kelijkheid, wetmatig voltrekkend
proces, welke opvatting grote delen
van onze hedendaagse wereld in
haar boeien heeft geslagen. Voorzo
ver de geschiedbeoefening een so
ciale functie heeft, zal die mede
daaruit moeten bestaan, juist van
het verleden als een drukkende last
te bevrijden. Niet door dat verleden
te loochenen, maar door het te door
lichten en voor het heden vrucht
baar te maken.
Voor de geschiedbcoefenaar persoon
lijk is de geschiedenis allereerst parti
cipatie aan menselijk ervaren in het
verleden, die des te rijker vrucht op
levert, naarmate de historicus aan het
leven van de eigen tijd intensief deel
neemt. Zo weet hij eigen arbeid en be
staan in een perspectief te brengen, dat
van het verleden uit via het heden tot
m de toekomst reikt. Deze historische
arbeid vindt daarbij een objectieve be
paling in de mate, waarin hij zich op
de mens en de mensheid oriënteert. Ob
jectiviteit tegenover het gebeuren in
het heden is trouwens mede het gevolg
van de distantie, die de beoefening der
Onderwereld Montmartre
LUXOR. Albert Simonin heeft een
roman geschreven over de onderwereld
van \lontmartre en er is een Frans-
Italiaanse film van gemaakt onder de
uitzonderlijk sterke regie van Jacques
Becker.
Men weet wat Montmantre is: de wijk
in Parijs waar de bohémiens leven. Max
,de leugenaar" is een der leidende figu
ren in deze onderwereld. Hij heeft acht
staven goud weten te „stunten Andere
individuen proberen ze van hem af te
nemen, maar ten slotte verdwijnt al het
goud in de vlammen van een in brand
geraakte auto. Een bewijs dat gestolen
waar toch nooit geluk brengt
Over de aard van de film kan verschil
lend geoordeeld worden. Hier is natuur
lijk te moraliseren, men kan hier terecht
wijzen op de enorme geestelijke leegheid
van de figuren en op de weinig verhef
fende sfeer- De makers zelf zullen dat
alles zeker toegeven, doch hebben slechts
dit gegeven aangegrepen om een stukje
realiteit in een scherpe observatie op het
doek te brengen. Dat is de kracht van
regisseur Becker: hij observeert, hij te
kent, hij karakteriseert. Hard en mee
dogenloos doet hij dal, hij schildert het
milieu niet maar hij plaatst ons er midden
in en weet spelers en camera's te be
spelen zoals weinig anderen.
De grote acteur Jean Gabin, die de rol
van Max speelt, heeft hier waarlijk spel
op hoog niveau gegeven, maar was in
deze regie toch slechts een pion, evenals
zijn tegenspeler Rene Dary, die als
de boef Riton speelt. En hoe suggestief
is hierbij gebruik gemaakt van de mu
ziek van Jean Wiener, waarbij telkens
liet ,grisbi"-thema van de mondharmo
nica terugkeert. De „grisbi" is de „poet"
van 50 miljoen francs, de waarde van
de goudschat.
Wie filmisch een zeer sterk werk wil
zien, vindt hier veel te bewonderen,
maar hij moet dan over het gegeven van
dit gangstersdrama heen kijken. Werkelijk
grote filmkunst is hier weer in dienst
gesteld van de zelfkant der maatschap
pij Maar die zelfkant is haarscherp ge
schilderd en daarin zal ze zich voor zich
zelf schamen.
(Filmkunst, het onderwerp ten spv'tj.
Ridders van het zwaard
REX. Moderne jongensboeken grij
pen nog wel eens terug naar vervlogen
eeuwen, om voort te borduren op onuit
roeibare sprookjes van ridderidealen,
schone jonkvrouwen en de strijd met
verraders. Met de regelmaat van een
klok worden ook films gemaakt voor
lieden, die in dezelfde romantische pe
riode (geestelijk) zijo blijven steken en
dus behoefte hebben aan een met veel
verve uitgesponnen verhaal uit -de rid
dertijd.
Ridders met het zwaard is de titel van
een film, die een zodanig verhaal be
handelt. De handeling verplaatst ons
naar het Schotland van de zeventiende
eeuw, waar twee families in onmin le
ven hetgeen voor twee gelieven een zeer
diep water blijkt op te leveren. Men ziet
het: de aloude Romeo en Julia-gesohiede-
r.is kent vele varianten
Het zou al te sneu zijn indien de ,twee
gelieven op het filmdoek elkaar niet
kregen Dat is dan wel een aanmerkelijk
verschil met het Shakespeareaanse dra
ma
(Liefde en romantisch geweld in het
oude Schotland
Zie voor stadsnieuwe
ook pagina 11
Het gerechtshof in Den Haag heeft
vanmorgen de 53-jange L. P. uit Leiden
conform de eis van de procureur-generaal
en het vonnis van de rechtbank in Den
Haag veroordeeld tot een gevangenis
straf van acht maanden met aftrek van
preventieve hechtenis.
P had op 28 april omstreeks half vijf
's nachts in totaal 50 kg vleeswaren uit
het slachthuis van een slagerij te Voor
hout gestolen. De verdachte had ontkend
vleeswaren gestolen te hebben. Wel zou
hij vroeg in de ochtend altijd op straat
zijn op zoek naar lompen. De opbrengst
van de lompen besteedde hij aan drank,
zodat hij hiervoor, zoals hij verklaarde,
geen geld aan zijn vrouw hoefde te
vragen.
De Korenbeursbrug is een van de
oudste van Leiden. AU stenen oever
verbinding verving z(j in 1642 een
houten, die men Sinl Cornelisbrug
noemde.
Volgens betrouwbare schrijvers z(jn
de „tempels" er in 1825 op geplaatst,
nadat de brug een flinke verbreding
had ondergaan. De op de brug aange
brachte Jaartallen geven dit ook aan.
De naam Korenbeursbrug werd of-
ficitat toen de korcnbandri onder de
overdekking kwam. Er it sindsdien
niets meer aan het monumentale aan
zien veranderd. Gezegd kan worden,
dat deze brug enig Is In het gehele
land.
Men ziet links naast en achter de
brug de huizen die z(jn gesloopt voor
de bouw van het nieuwe stadhuis Ge
heel links vier winkels die aan het
eind van de vorige en het begin van
deze eeuw overbekend waren, name
lijk van llnlu naar rechte mode» en
hoeden van de firma Mack, df koek
en banketbakkerij van de heer D.
West, wollen goederen en bab.vkleding
van de firma Molkenboer en het
sigarenmagazijn van de firma Voet
De man in de roeiboot wan een be
kend type. HU zorgde ervoor, dat er
zo min mogelijk vuil op hel water
dreef.
De foto dateert van vóór 1905 Zij
werd ingezonden door W. D van der
Bly, Rfgentesselaan 47, Oegstgeest.
STUDIO. Wilde aardbeien, is nog
maals geprolongeerd. In deze boeiende
film laat de knappe Zweedse regisseur
ïngmar Bergman een beroemd medicus
en tocht naar het verleden maken. De
78-jarige prof. Borg ziet terug cn hij gaat
begrijpen, dat hij, hoe succesvoller zijn
loopbaan werd. zich steeds meer voor het
leven afsloo! Hij werd koud en kil, net
als de dood. Bij leven reeds.
Deze reis naar het verleden cn naar
het diepste zelf (een onbarmhartige ana
lyse) Is niet alleen uitgebeeld met de
mijmeringen over het verleden en met
de gezichten van de droom, maar ook
met ontmoetingen. En als de dag voor
hij 1$ en de reis naar de zelfontdekking
teneinde, heeft prof. Borg de weg naar
het ware leven, dat in de liefde bestaat,
gevonden.
(Geestig en uitfs).
rjiRIANON. Peter Sellers, een van
-*■ de beste komieken en imitators
van het ogenblik aan de Engelse
filmhemel speelt drie rollen in het
geestige filmpje The mouse that
roared (De muis, die bruldewaarin
een heerlijke persiflage wordt gege
ven van de grootmoedigheid der Ver
enigde Staten jegens haar voorma
lige vijanden.
Een heel klein Europees staatje, be
volkt met wijnboeren (te vergelijken met
Luxemburg) krijgt in zijn wijnexport
naar Amerika grote moeilijkheden, door
dat een Californische wijnbouwer het
produkt bedriegelijk weet oa te bootsen
He>t staatje is in last.
Wat te doen? Oorlog verklaren aan de
V.S. zegt de minister-president Graaf
Mountjoy (Peter Sellers), dat verliezen
wij en dan krijgen we Marshall-hulp en
komen er gauw weer boven op.
Groobhertogin Gloriana (Peter Sellers),
geeft grootmoedig haar toestemming en
maarschalk Tully Bascombe (Peter Sel
lers) wordt er met zijn middeleeuws
legertje op uitgestuurd om Amerika de
oorlog aan te doen.
Makkers staakt uw
wild geraas
LIDO. De eersteling van Fons Rade
makers. Dorp aan de rivier, is zonder
veel opzien te baren over het vaderland
se filmdoek gegleden. Dait kwam hoofd
zakelijk door de fragmentarische opzet
van deze rolprent, die eigenlijk niets an
ders was dan een aantal zeer goed ver
filmde hoofdmonumenten uit de gelijk
namige roman van Antoon Coolen.
Deed deze eersteling dus meer ver
wachten, de nieuwe film Makkers slaakt
uw wild geraas (in Leiden geprolongeerd)
Is, hoewel bijwijlen verrassend van uit
werking en vaak bijzonder mooi wat de
cameravoering betreft, toch ook niet ont
komen aan een zekere voorliefde voor
het detail, waardoor de hoofdlijn ons tel
kens dreigt te ontglippen.
Het is voorwaar geen sinecure drie
gezinnen waarin de moeilijkheden tussen
man. vrouw en kinderen waarlijk niet
gering zijn. zo te tekenen dat zij inder
daad voor de toeschouwers gaan leven.
Wij moeten bewondering hebben v
de intelligente wijze, waarop deze film
is gemonteerd, maar aan de andere kant
de ogen ook niet sluiten voor een zeker
negativisme, waardoor een doem van
„het zal toch niet lukken" over deze
levens blijft hangen.
Niettemin: dat er nu eens geen nie
mendalletje in ons land is geproduceerd
maar dat er serieus werk is geleverd
stemt tot verheugen. De Nederlandse
Filmproduktie Maatschappij hoopt regel
matig nieuwe films uit te brengen: de
periode van Bleke Bet en De Jantjes
schijnt definitief achter de rug te zijn.
(Serieuze Nederlandse film ran zeer
behoorlijk gehalte).
Peter Sellers als maarschalk
Tully met maliënkolderpakje
nog aan in gezelschap txin Jean
Seberg. Een scène uit The mouse
that roared.
Door allerlei oorzaken weet dit leger
tje de hand te leggen op de nieuwste
Q-bom Dit bezit versterkt de onderhan
delingspositie aanmerkelijk. Het hertog
dom Grand Fenwick mag zijn wijn weer
naar de VS. onbeconcureerd exporteren
en Peter Sellers in de gedaante van maar
schalk Tully vindt in de Amerikaanse
Jean Seberg, dochter van de Q-bom-pro-
feasor (David Koasoff) een gezellin voor
het leven.
En ja, wat de muis. die brulde, daarmee
had te doen, vertelt het laatste film
beeld. Luchrtag cn speels geregisseerd
dooT Jack Arnold. Amusement, waar
meer in zit, dan de opgewekte vrolijk
heid doet vermoeden.
(Verrukkelijke persiflage).
Porte des Lilas
CASINO. F.en armoedige wijk in
Parijs met een enkel straatje, een krot
woning en een kroeg. Dat is het hele
decor waartegen René Clair zijn fiilm
Portie des Lilas laat spelen. En het spel
draait maar om vier dramatis personae:
een zwerver die drinkt en niets doet. een
gitaarspeler die de bijnaam „artiest"
kreeg, het jonge aantrekkelijke dochter
tje van de kroegbaas en een jonge moor
denaar die achterna wordt gezeten door
de politie.
In feite niets spectaculairs, heel ge-
wooq een zwart-wil tekening. Maar René
Clair heeft met di» simpele materiaal een
schoonheid van een film gemaakt. Hij
heeft in dit decor een eigen wereld op
gebouwd, die eigenlijk culmineert in de
uitspraak van de zwerver aan het einde
van de film: Nu ben ik niet meer nodig.
Om die uitspraak draait bet gehele ver
haal, draai-t ook de verfilming. Die niets
nut Juju (Pierre Brasseur) raakt bevriend
met de artiest (Georges Brassens), die in
een krot van een huisje woont. 25c komen
nog wel eens bij de kroegbaas, wiens
dochtertje Maria alleen in Juju een eer
lijkheid en naïviteit vindt, die er bij an
deren niet meer is.
Dan plotseling komt de door de politie
achtervolgde moordenaar Pierre (Henri
Vidal). Hij duikt onder ln de kelder van
de artiest en dan voelt Juju zich ineens
nuttig worden in de maatschappij. Nu
heeft hij iets om handen, nu kan hij voor
iemand zorgen, ook al schuwt hij de
praktijken van Pierre.
JuJu beschermt Pierre, redt hem zelfs
het leven. Maar «Is Pierre dan kan ver
dwijnen op een vals paspoort en Juju
merkt, dat hij Maria (Dany Carel) geld
afhandig heeft' gemaakt zij werd op
slag verliefd op Pierre dan komt hel
goede hart weer boven en Juju achter
volgt de man. Een schot en Juju keert
alleen terug met bij zich hel valse pas
poort en het geld van Maria. Nu ben ik
niet meer nodig, is heit laatste dat Juju
op de film zegt. Pierre is dood, voor wie
kan hij nu nog zorgen?
Het is een simpel verhaal, simpel ver
teld in de film. Maar zo geniaal, dat men
deze film niet ongezien mag laten. Het
menselijke element heeft René Clair ln
zijn hoofdfiguur gelegd, hij heeft er dus
niet een marionet of een acteur maar
een mens van gemaakt. En hij heeft
Georges Brassens echt niete laten doen,
zoals dat ook het geval is als hij chansons
zingt. Maar in dat niets doen ligt de grote
kracht van Brassens.
Daarnaast is er Dany Carel die als
het meisje Maria een verrassing bete
kent, een ontdekking. René Clair heeft
met alle kleine bijzonderheden in hot
leven der armoede gespeeld, hij heeft al
die dingen reliëf gegeven. Uit kleinig
heden stelde hij een dichtwerk samen,
geen rettiorisch heldendicht, maar een
eerlijk, levensecht en waardig vers, zon
der franje, zonder literaire of filmische
makc-up. Soms met aardige vondsten als
het spiegeleffect met de straatjongens,
die de nieuwaberichten over de achtervol
ging van de moordenaar op straat spe
len.
Geen film die eon oplossing biedt in de
tragiek, die een weg wijst uit de angst
van nietsdoen en verpaupering Ook geen
film die een groter doel van hek leven
tekent. Maar een film die de werkelijk
heid toont en wellicht daardoor nog
sterker kan werken dan welk moralise
ren ook.
