HOORDE FRENZEL TOCH
BIJ SPIONAGEGROEP?
MORGEN BEGINT PROCES
„ALGERIJE-REV OLTE"
Spijsvertering buiten lichaam
RUST nodig op N. Guinea
SPREEKVERBOD VOOR BELG
INTERESSE VOOR BLUE STREAK
Onlusten georganiseerd
door Menderes?
Niemeijer Voortrekkers! De zachtste! De geurigste!
Berichten over ziekte
van Kadar ontkend
TOCH IS
HET ZO!
DE SCHRIJVER
5
Er bestonden grondige aanwijzingen dat de Belg Jean C. H. van
Lierde, die op 9 oktober voor de openbare vergadering van de Al
gemene vredesactie te Amsterdam zou spreken over zijn ervaringen
in Kongo, zich op ongewenste wijze zou uiten jegens de bevriende
mogendheid België. Daarom is hem verboden op bedoelde vergade
ring het woord te voeren, of er aanwezig te zijn tijdens het voorle
zen van zijn redevoering. Wel is de heer Van Lierde in de gelegen
heid gesteld tijdens de middagbijeenkomst een welkomstwoord tot de
vergadering te richten.
Dit antwoordt mr. Beerman, minister van justitie, het Tweede Ka
merlid de heer Lankhorst (pac. soc.). De heer Lankhorst had over
deze aangelegenheid vragen gesteld, omdat hij van mening is dat door
een dergelijke maatregel de grondwettelijke vrijheid van spreken
vergaderen op ontoelaatbare wijze wordt aangetast.
Naar van bevoegde zijde wordt vernomen, heeft de Nederlandse
gering in beginsel belangstelling getoond voor Britse voorstellen met
betrekking tot de ontwikkeling van de Britse Blue Streak-raket voor
ruimte-onderzoek. De Nederlandse regering heeft evenwel uiting gege
ven aan haar voorkeur gesprek hierover in multilateraal Europees
verband te doen plaats hebben. Zoals bekend, heeft de Britse rege
ring een aantal Europese landen over samenwerking op dit terrein
benaderd.
(Van onze correspondent)
BONN, woensdagmorgen
T^AN DE DEUR van kamer 109 in de zuidelijke vleugel van de wolkenkrab
ber naast het Bondsdaggebouw, waar de Böndsdagleden hun bureau
hebben en dat om die reden bekend staat als de Patrlementariër-Silo
ls het bordje „Alfred Frenzel Spd." rteds verdwenen. De naam van de 61-
jarige vrijdag gearresteerde spion nij heeft als lid van de commissie voor
defensiezaken van de Bondsdag geheime documenten geleverd aan de Tsje
chische geheime dienst is trouwens ook al geschrapt uit het interne bonds
dag-telefoonboek.
Daarmede is evenwel de Frenzel-af-
faire allerminst „erledigt". Er is over
het verhoor van Frenzel weinig te ver
nemen: om het onderzoek niet te sto
ren, is aan alle opsporingsambtenaren
de strengste geheimhouding opgelegd.
Procureur-generaal mr. Max Güde
die inmiddels weer naar Karlsruhe is te
ruggekeerd heeft met zware discipli
naire straffen gedreigd voor elkeen, die
iets over de zaak loslaat. De recher
cheurs van het „Bundeskriminalamt"
konden evenwel niet verhinderen, dat
Frenzel in Keulen werd gezien. Aange
nomen wordt, dat hij daar is geconfron
teerd met de beide agenten, die kort
voor hem werden gearresteerd en bij
wie men het door Frenzel geleverde ge
heime materiaal heeft aangetroffen. Op
een later tijdstip zal Frenzel naa.
Karlsruhe worden overgebracht. Daa-,
zal hij ook terechtstaan voor het bonds-
gerechtshof, ongeveer in juni van het
volgende jaar, juist wanneer de verkie
zingscampagne op haar hoogtepunt is
aangeland (volgende algemene verkie
zingen in West-Duitsland: september
1961), hetgeen de socialistische partij
waartoe Frenzel behoorde nog vel
eens lelijk parten zou kunnen spelen.
Frenzel schijnt ongeveer twee jaren
lang staatsgeheimen, waartoe hij als
lid van de commissie voor defensie-aan
gelegenheden toegang had, aan de
Tsjechen te hebben geleverd.
In Bonn vertrouwt men nog altijd niet
de stellige verzekeringen, die van rege
ringswege zijn gegeven, dat er geen
verdere hoge persoonlijkheden bij de af-
faire-Frenzel betrokken zijn. Er zijn ge
meenlijk goed-geinformeerde lieden,
die volhouden, dat Frenzel deel uit
maakte van een ganse agentenring. die
men hoopt in de loop van het verdere
onderzoek nog te kunnen „breken".
Twee jaren geleden viel er al een
kwalijk licht op Alfred Frenzel: toen
werd n.l. (in Miinchcn) de Sudcten-
duitse sociaaldemokraat Peukert op
verdenking van landverraad gearres
teerd. Ook Peukert zou voor de Tsje
chische geheime dienst hebben ge
spioneerd.
Men kon hem echter niets maken
en hij moest weer op vrije voeten
worden gesteld. Peukert werd wel
uit de S.P.D. gezet. Frenzel en Peu
kert waren nauw bevriend, werkten
veel samen. Frenzel stond toen ech
ter blijkbaar nog boven iedere ver
denking. De zaak-Peukert is nooit op
gehelderd. Verwacht wordt, dat de
opsporingsambtenaren deze na de ar
restatie van Frenzel nog eens op
nieuw zullen aanpakken.
Ondanks het feit, dat in de laatste
weken in de bondsrepubliek twaalf
spionnen werden gegrepen acht in
en om het ministerie van defensie in
Bonn, de twee contactmannen der Tsje
chische geheime dienst, Frenzel en een
dame ..Bella" in Berlijn is van offi
ciële zijde ernstig gewaarschuwd tegen
een ..agenten-psychose" in de bondsre
publiek.
De gewezen Turkse vice-premier Kop-
rulu heeft in het massa-proces van het
Menderes-bewind verklaard dat de af
gezette premier Menderes vijf jaar ge
leden op directe wijze anti-Griekse de
monstraties heeft georganiseerd. Deze
beschuldiging is al eerder in het proces
geuit, maar Koprulu, die hoogleraar
aan de universiteit van Ankara en am
bassadeur in Zwitserland is geweest, ge
bruikte sterkere taal.
Hij zei tot het hof: „Ik heb geen de
finitieve bewijzen, maar ik ben er van
overtuigd dat de regering-Menderes op
6 september 1955 voor de anti-Griekse
demonstraties gezorgd heeft om kracht
bij te zetten aan de Turkse eisen be
treffende Cyprus. De regering zou, in
dien zij gewild had, de verwoestingen
die er gebeurden hebben kunnen beper
ken, maar enige uren deed zij niets".
Deze getuigenis van Koprulu onder
steunt de beschuldiging van de aankla
ger dat de regering-Menderes opzette
lijk de demonstraties ontketende die ge
leid hebben tot plundering, verkrach
ting en brandstichting in Istanboel, An
kara en Izmir.
]\/rorgen begint in Parijs het pro-
ces tegen de leiders van de
januari-opstand in Algerije tegen
de Franse regering: de café-eige
naar Joseph Ortiz (43), de jurist
en lid van het Franse parle
ment Pierre Lagaillarde (29) en
hun voornaamste medeplichtigen.
Twintig personen staan terecht.
Zestien van hen zullen voorkomen;
de overigen onder wie Ortiz
zijn voortvluchtig.
De aanklacht tegen achttien verdach
ten luidt: Medeplichtigheid aan een po
ging, het grondwettelijke regiem ten val
te brengen of te wijzigen door burgers
■aan te zetten de wapens op te nemen
tegen het gezag van de staat. De overi
gen hebben volgens de aanklacht -
gehandeld tegen een wet van 1834,
waarbij het opwerpen van barricades en
verzet tegen de handhavers van de
openbare orde is verboden. Het Hof
heeft tot taak niet alleen de onstuimige
gebeurtenissen van* de „week der barri
caden" van 24 januari tot 1 februari on
der de loep te nemen: tevens worden
de gebeurtenissen in ai voorafgaande
maanden bekeken.
De voortvluchtige leider Ortiz is de
enige, die indien zijn schuld bewezen
kan worden ter dood kan worden ver
oordeeld. Hem wordt medeplichtigheid
verweten aan de bloedige fusillade op
zondag 24 januari, toen 14 gendarmes
en acht burgers werden gedood en 123
gendarmes en 31 burgers werden ge
wond bij een salvo uit automatische wa
pens op het centrale plein te Algiers.
Ortiz vluchtte over d. daken uit zijn
hoofdkwartier vlak voor de ultra's ach
ter de barricaden zich overgaven.
Lagaillarde en de andere vooraan
staande verdachten protesteren te
gen de tegen hen ingebrachte beschul
digingen en beweren, dat de gebeur
tenissen in Algiers het resultaat zijn ge
weest van een spontane volksbeweging
tegen de politiek van de regering. Naar
schatting zullen 300 getuigen moeten
worden gehoord. Verwacht wordt dat de
uitspraak vijf of zes weken op zich zal
laten wachten. Aangenomen wordt dat
de verdediging reeds bij het begin haar
stellingen zal poneren: de verdachten
zijn aangeklaagd op grond van wette
lijke bepalingen, die pas na de gebeur
tenissen in Algiers zijn uitgevaardigd.
De voornaamste figuur in het proces,
de 29-jarige Lagaillarde. heeft gedreigd
in hongerstaking te gaan en te weige
ren de vragen van het hof te beant
woorden, indien pers en het publiek niet
bij het gehele proces worden toegelaten.
Men heeft namelijk het denkbeeld ge
opperd dat deel van het proces waarbij
de landsverdediging betrokken is, ach
ter gesloten deuren te behandelen.
Reusachtig project in
rivier de Volta
Ruim twintig aannemersbedrijven uit
alle delen van de wereld zijn gisteren
geregistreerd als mogelijke inschrijvers
voor de bouw van een grote dam met
elektrische centrale in de Volta in Gha
na. De kosten van uitvoering van dit
plan worden geraamd op zestig tot ze
ventig miljoen pond sterling. Tot de
gegadigden behoren vijf bedrijven in de
Verenigde Staten, drie in Engeland,
drie in West-Duitsland, drie Franse,
twee Italiaanse bedrijven en uit Zwe
den. Denemarken en* Zwitserland elk
een bedrijf.
De kandidaatinschrijvers kunnen van
daag en morgen een bezoek brengen
aan de plaats waar de dam gebouwd
mpet worden ongeveer negentig kilo
meter ten noordoosten van Accra, te
Akosombo. De inschrijvingen moeten te
gen januari van het volgende jaar binnen
zijn en de toewijzing zal in april 1961
geschieden. Voor dit project van de ri
vier de Volta zal een van de grootste
dammen ter wereld gebouwd moeten
worden, enkele- van de grootste gene
ratoren ter wereld geplaatst en het
grootste kunstmatige meer ter wereld
moeten worden aangelegd. Bovendien
zullen ongeveer zeventigduizend mensen,
wier woningen door het water van het
kunstmatige meer overstroomd zullen
worden, elders gehuisvest moeten wor
den.
Een woordvoerder van de Hongaarse
regering heeft gisteravond de berichten
ontkend dat de leider van de communis
tische partij Janos Kadar, ernstig ziek
is. De berichten, die de ronde doen in
Wenen, zeggen dat Kadar in een zieken
huis opgenomen is en lijdt aan een
ernstige zenuwstoring. De woordvoerder
zei dat Kadar goed gezond is.
Het Weense bericht was afkomstig
van het Oostenrijkse persagentschap
(A.P.A.). A.P.A. zei verder dat hét Hon
gaarse regime dit weekeinde extra vei
ligheidsmaatregelen genomen heeft.
Gewapende patrouilles controleren het
verkeer op de hoofdwegen- In een ge
bied van 50 kilometer langs de grens
met Oostenrijk wordt gepatrouilleerd
door veiligheidstroepen die in staat van
alarm zijn.
De geheime dienst houdt Hongaren in
de gaten die kransen gelegd hebben op
de graven van vrijheidsstrijders die tij
dens de revolutie van 1956 om het leven
gekomen zijn, aldus A.P.A. Het agent
schap gaf geen bron voor zijn bericht.
In Griekenland heeft gisteren het
militaire hoofdkwartier te Saloniki be
kendgemaakt dat de veiligheidsdienst
een spionagenet heeft opgerold. De spio
nage had plaats „voor een buitenlandse
mogendheid" en aangezien de belang
stelling uitging naar de NAVO-depots in
het land, mag men aannemen dat hier
mee Rusland wordt bedoeld.
Besefiuit a!s ontbijt
Beschuit bij de lunch
Beschuit als toetje na
de warme maaltijd
(uOMitz Kij,
Het beroemde huwelijks-
aanbeeld van de Schotse
plaats Gretna Green is gis
teren in Londen 480 ki
lometer van de plaats waar
het thuishoort terugge
vonden. Gretna Green is de
bekende plaats waar min
derjarige paartjes, die wen
sen te trouwen, terechtkun
nen. Het historische aan
beeld verdween eergisteren.
I Men heeft mevrouw
Kennedy gevraagd of zij
van plan is het Witte Huis
opnieuw in tc richten in
dien haar man tot president
van de Verenigde Staten
wordt gekozen. Mevrouw
Kennedy noemde alleen het
idee om aan zo iets te den
ken al arrogant. De vragen
steller vertelde: „Zy keek
mij aan met een blik vol
afschuw, alsof ik had voor
gesteld de Mona Lisa van
een snor te voorzien".
Prins Bernhard heeft gis
teren het feestende Teheran
verlaten om in het noorden
van Perzic te gaan jagen
Zelden zal de prins zo onop
vallend in een hoofdstad
hebben kunnen verblijven.
Het Perzische volk is zo vol
van zijn eigen prins (je),
dat er voor een buitenland
se koninklijke gast weinig
aandacht is.
I Het gelegenheid van de
geboorte van de Perzische
prins heeft het ministerie
van financiën in Teheran
verklaard dat de belasting
tot het einde van het Perzi
sche jaar (21 maart) met
twintig procent is verlaagd.
I Op 28 november zal in
Londen het dagboek van de
beroemde achttiende eeuw-
se zeevaarder en avonturier
James Cook worden ge
veild. Cook, die Australië
en Nieuw-Zeeland her-ont
dekte, is in 1779 op de Ha-
waii-eilanden door wilden
vermoord.
I De Bredase rechtbank heeft
gisteren een achttienjarige
loopjongen tot negen maan
den gevangenisstraf, waar
van zes voorwaardelijk, ver
oordeeld, omdat hjj er in
augustus met 11.000 gulden
van z(jn werkgever vandoor
is gegaan. ITy moest het geld
op de giro storten, nam ech
ter de trein naar Amsterdam,
kocht daar een knalrode
brommer, een paar sucde
schoenen en enkele rode
overhemden en begon een
tocht door ons land. In
Assen aangekomen, reed hij
naar het politiebureau en
meldde zich.
I De Britten zijn van plan
om volgend jaar in Moskou
een handels- cn industrie
tentoonstelling te houden,
groter dan ooit in de Rus
sische hoofdstad is gehou
den. Er moeten 600 onder
nemingen aan deelnemen.
De oppervlakte van de ex
positie zal ruim negen hec
tare beslaan.
I Radio-Moskou heeft giste
ren een aanval gedaan op
Nederland. In een speciaal
voor ons land uitgezonden
programma verklaarde de
Russische radio dat in Ne
derland wordt meegewerkt
aan de produktie van de zo
genaamde „goedkope atoom
bom ten behoeve van de
Westduitse strijdkrachten".
Verdere bijzonderheden wer
den niet verstrekt.
I Een groot aantal autoritei
ten, onder wie de Israëlische
ambassadeur in ons land.de
heer H A. Cidor, heeft giste
ren de opening bijgewoond
van de fototentoonstelling
„Vrouwen van Israël" 'in
het Amsterdamse museum
Fodor. De expositie wordt
tot 15 november gehouden ter
gelegenheid van het veertig
jarig bestaan van de Inter
nationale organisatie van
Zionisten.
I Toen Alexander Vlasof
vijf jaar geleden Amerika
bezocht, uitte hij kritiek op
de Russische bouwkunst,
omdat die ver achter zou
zijn bij de Amerikaanse.
Chroesjtsjef, boos, hief de
Russische academie voor
bouwkunst (waarvan Vlas
of het hoofd was) op. Hij
verweet Vlasof verkwisting
van staatsgelden. Niemand
is echter zo veranderlijk als
Chroesjtsjef: Alexander
Vlasof is thans onderschei
den met de Orde van Lenin
voor zijn werk in dienst
van de Russische bouw
kunst.
I Het Benelux-verdrag was
gisteren amper in werking
of aan de Nederlands-Bel
gische grens deed zich een
onprettig incident voor. Een
Belgische bloemist uit Mal-
degem, die ieder jaar met
Allerzielen witte chrysan
ten naar het Nederlandse
buurplaatsje Aardenburg
brengt, mocht nu met zijn
lading de grens niet over.
Men heeft de zaak terdege
uitgezocht. Vermoedelijk is
de hele zaak te wijten aan
een slechte bui van een
douanebeambte.
Voor mensen met een normaal
gebit en goed functionerende in
gewanden lijkt het wat buitenis
sig dat sommige dieren een spijs
vertering hebben die buiten het
iichaam plaats vindt. Dat is dan
niet een willekeurig grapje van de
natuur maar bittere noodzaak,
veroorzaakt door de bijzondere
omstandigheden waarin het dier in
kwestie verkeert.
De loopkevers, waartoe o.a. de
bekende schallebijter behoort,
kunnen met hun kaken het taaie
vlees van de prooi niet voldoende
stuk maken. Om aan dit euvel te
gemoet te komen, wordt vanuit de
darm een verterend sap op de buit
gespoten, waarna
de kever kneedbe-
wegingen met de
kaken uitvoert,
zodat alles goed
vermengd wordt.
Na verloop van
tijd is het vlees
dan verteerd en
de kever heeft
niets anders tc
doen dan de vloeistof waarin het
is opgelost, op te zuigen.
Ook vleesetende vliegenlarven,
die door het ontbreken van kaken
het voedsel niet kunnen kauwen,
laten uit de mond een verterend
sap over de maaltijd vloeien, zo
dat het verteerde voedsel slechts
behoeft te worden opgezogen. Van
een bepaald soort aasvliegen heb
ben de maden zelfs niet eens een
kop, zodat het kauwen helemaal
een illusie is. Op het lichaam van
deze larven bevinden zich kleine
levende organismen die in staat
zijn eiwithoudende voedingsstof
fen op te lossen en vloeibaar te
maken, zodat de sappen door de
vliegenlarven kunnen worden op
genomen. Wanneer u de vergelij
king niet te gewaagd vindt, zou
den we hier dus kunnen zeggen
dat zelfs de ingewandsbacteriën
hun functie buiten het lichaam
van de gastheer verrichten.
Waterroofkevers kunnen met
deze methode niet volstaan. Wan
neer zij maagsap over de prooi
zouden uitstorten, zou dit door het
water worden weggespoeld, het
geen niet efficiënt is. Zij pakken
daarom hun slachtoffer met een
paar stevige holle grijptangen beet
en spuiten door deze holten eerst
vergif en daarna een verterende
vloeistof in het dier, dat vervol
gens door de zelfde buizen wordt
leeggezogen.
Denkt u niet, dat dit alles veel
tijd vergt. Wanneer de larve van
de geelgerande
watertor met zijn
holle grijptangen
een schietmot larve
heeft vastgegrepen
en dit dier de no
dige injecties heeft
toegediend, is de
twaalf millimeter
lange larve in tien
minuten opgelost,
behoudens enkele onverteerbare
resten, die voor dc consumptie
geen waarde hebben. En de larve
van Empyris is in staat een slak
die 22 maal zo zwaar is als zij
zelf, binnen twee a drie dagen ge
heel te verwerken. In menselijke
verhoudingen weergegeven zou
dit er op neerkomen dat wij in
één dag een hele os naar binnen
werken, een prestatie waartegen
niet alleen het aesthetisch gevoel,
maar ook de maag in opstand zou
komen.
Op gelijke wijze als de water
torren verorbert ook de mieren
leeuw zijn prooi, maar de manier
waarop dit dier zich in het bezit
van zijn slachtoffers stelt, is wer
kelijk uniek.
Daarover een volgende keer.
onó te cjciót
FRITS M. KIRIHI0
jyA vier en een half jaar afwe
zigheid heb ik het grote voor
recht gehad door geheel West
Nieuw-Guinea te mogen reizen.
Wat ik zag en hoorde overtrof
zelfs de meest optimistische ver
wachtingen, die ik ooit heb ge
koesterd. De omstandigheden
waaronder en de middelen waar
mee men moet werken in aan
merking nemende, kon het bij mij
niet anders dan groot respect af
dwingen voor wat er tot stand is
gebracht in die vier en een half
jaar tijd door gouvernement,
Zendingscorporaties, Missie en
Kerk. Respect èn waardering
voor deze organisaties als geheel,
maar in het bijzonder ook voor
de individuen, die vaak een on
gekend enthousiasme weten op te
brengen ter volvoering van hun
taak.
De Nederlandse vrouw op de bui
tenpost, die de saaie eenzaamheid
moet trotseren gedurende de tour
nee van haar man.
De zich onzeker
voelende Indische
Nederlander,
enerzijds door on
bevredigende
rechtspositie, an
derzijds ten op
zichte van de Pa
poea, die hem als
vreemdeling be
schouwt.
De Papoea, be
wust van zijn na
tionale toekomst,
tegelijkertijd ge
kweld door de
adat-eisen, die
bijzonder hinder
lijk zijn voor zijn
ontwikkeling
naar individuele
economische zelf
standigheid.
Dat het om
deze laatste gaat,
staat voor mij als
een paal boven
water na een Ka-
rel Doorman, een
„cocktail-party"
en hevige debat
ten in de Tweede
Kamer. De Ne
derlandse rege
ring, de gouverneur, allebei is de
toekomst van de Papoea een ernstige
zaak. De realiteit van Nieuw-Guinea
dwingt me daarom des te meer ge
vallen naar voren te schuiven, die
naar mijn overtuiging niet overeen
komen met het doelbewuste beleid
der regering.
Speciale stadswijken voor Pa
poea's. Keurige stenen huizen, al
thans uit de verte bezien. Om de
ruimte tussen de bovenkant van de
muur en het plafond te vullen, ge
bruikte men eerst prikkeldraad.
Toen er herhaalde malen klachten
binnenkwamen, dat het prikkel
draad de woningen ontsierde, ver
ving men dit door kippengaas. Ook
in de ramen kippengaas. Men acht
te het blijkbaar niet nodig, dat de
ze open ruimten gevuld werden met
muskietenwerend materiaal, dat al
tijd wordt gebruikt bij de bouw van
normale menselijke woningen. En
dat, terwijl hetzelfde gouvernement
via zijn malariabestrijdingsdienst
keihard propageert, dat je de kin
deren moet beschermen tegen de
beet van malariamuggen!
Ach, het is maar voor de Papoea's
dacht men bij de uitvoering. Prik
keldraad was nog te goed en of de
keuken 8 of 12 meter verwijderd
staat van het huis, kon de uitvoer
ders van het stadsplan niet schelen.
Dat de Papoese huisvrouw in de
regentijd helemaal natgeregend zou
worden bij het lopen tussen huis
en keuken, liet hen volkomen koud.
De huizen moesten opgeverfd
worden. Drie weken daarna was de
verf nog niet droog. Voor de Papoea
was de officieel afgekeurde verf
nog goed!
Dat is, wat de Papoea aan den
lijve ondervindt van het beleid der
regering.
Biak. Een geheel nieuw inter
naat, compleet met woningen voor
de leerkrachten. Voor een van de
drie onder wijzers woningen achtte
men het niet nodig om het geheel
van deugdelijk materiaal op te trek
ken. Vanaf 60 cm hoogte bestaan
de wanden van dit huis uit eter-
nietplaten, die bij de eerste de bes
te stoot uit elkaar zullen scheuren.
In dit huis komt een leerkracht
met een normalistendiploma en dat
is tóch maar een Papoea. Voor zo'n
niet uit Nederland aangetrokken
kracht was het niet nodig een de
gelijke woning, als die voor zijn
twee wèl uit Nederland aangetrok
ken collega's, neer te zetten. Wat
demonstreert men daarmee aan de
autochtone bevolking, waarom het
uiteindelijk gaat? Discriminatie?
Hypocrisie?
Toch is dit de praktijk. En dit
belëéft de Papoea!
Vergeten? Het type P. M. S.
(Primaire Middelbare School) le
vert al* zeven jaar lang abituriënten
af voor de Nieuw-Guinese maat
schappij. Hoewel de bezoldigingsre
geling van gouvernementsambte
naren (afgekort BLNNG) in 1957 is
gewijzigd, komt de naam van dit
schooltype er geen enkele keer in
voor als basis van aanname of sa
lariëring. In een bepaald gouver-
nementsgebied trof ik dan ook per
sonen met een P.M.S.-diploma, die
op dagloon werden aangesteld net
als andere ongeschoolde werkkrach
ten, terwijl notabene de P.M-S. voor
Nieuw-Guinea de specifieke middel
bare school is. De Papoea ziet, dat
Frits Maurits Kirihio (26) is
leider van de onlangs in Nieuw-
Guinea opgerichte party Parna
(Partei Nationaal). Als begin
selverklaring stelt deze partij
dat Gods liefde de basis is van
de staat; daarom wordt rassen
discriminatie ondubbelzinnig van
de hand gewezen. Kirihio is Pa
poea, werd opgeleid voor dorps
onderwijzer en volgde later de
Primaire Middelbare School tc
Hollandia. Voor verdere studie
kwam hij in 1955 naar Neder
land, waar bij vlot eindexamen
deed aan het Baudartius Lyceum
te Zutphen. Vervolgens ging hij
niet-westerse sociale wetenschap
pen in Leiden studeren, onder
prof. dr. G. W. Locker. In ja
nuari van dit jaar keerde hy met
verlof naar zijn vaderland te
rug. Hy doorkruiste het hele
land. Thans is hij weer in Ne
derland om zijn studie te vol
tooien.
zijn collega niet-autochtoon wèl
wordt aangenomen met vast maand
salaris. Verschil: Huidskleur?
Storend. Dat zijn enkele inciden
ten. Incidenten die storend werken
in de samenleving van Nieuw-Gui
nea. Voor de opbouw van het land
heeft men echter een rustig kli
maat nodig. In Nieuw-Guinea ligt
één van de fundamentele voorwaar
den daartoe in de interraciale ver
houdingen. Het Christelijk Werkne-
mersverbond heeft dit kardinale
punt reeds vroeg ingezien. Het doet
daarom zijn uiterste best, niet al
leen door de samenstelling van zijn
besturende organen (waarin even
zoveel Papoea's als Nederlanders
zitting hebben), maar ook door ge
meenschappelijk optreden bij de
monstraties, goede verhoudingen
tussen de rasgroepen te bevorderen
en daarmee ook de rust, die brood
nodig is voor de ontwikkeling van
het land. Terecht heeft dit verbond
dan ook in een van zijn pamfletten
in februari jongstleden gezegd:
„Nieuw-Guinea heeft meer nodig
dan scholen en ziekenhuizen. Be
hoorlijke maatschappelijke verhou
dingen zijn een algemeen belang!"
Zouden de hieraan bestede ener
gie en tijd moeten smelten als
sneeuw voor de
zon, slechts door
stomme inciden
ten als voornoem
de? Dat zou jam
mer zijn.
Rassendiscrimi
natie. Ook de
Partei Nationaal
heeft begrepen,
dat voor het be
vorderen van een
nationaal belang,
zoals het zelfbe
schikkingsrecht,
binnenlandse rust
primair is. Im
mers, een snelle
en doelbewuste
opbouw kan
slechts verwezen
lijkt worden,
wanneer er een
samenwerking is
die berust op we
derzijds begrip.
Storende inci
denten vooral op
het zeer emotio
neel gebied als
interraciale ver
houdingen, be
moeilijken de sa
menleving en ver
troebelen het wederzijds begrip.
Daarom heeft deze partij in haar po
litiek program stelling genomen te
gen rassendiscriminatie. Ze zal ook
strijden tegen alle vorm van aan
pak in Nieuw-Guinea, die kan lei
den tot incidenten zoals bovenge
noemde. Juist opidat deze incidenten
als pure rassendiscriminatie worden
geïnterpreteerd door de Papoea.
Een andere situatie, die door de
niet-uit-Nederland aangetrokken
krachten als discriminerend wordt
gezien, is het ontbreken van recht
op verlof voor de Indische Neder
lander, de Indonesiër en de Papoea
in het gouvernementsapparaat. Men
gunt de uit Nederland aangetrokke-
nen van harte het buitenlands ver
lof. Maar vast binnenlands verlof
met vergoeding van reiskosten zou
niet meer dan rechtvaardig zijn
voor de gediscrimineerden.
Het is de rust die broodnodig is!
Indonesiërs In Merauke wonen
de voor de Papoea meest onwelko
me Indonesiërs. Het zijn onruststo
kers en de grootste leugenaars die
er bestaan in de Nieuw-Guinese
maatschappij. Ze hebben daar hun
zeer produktieve sawah's en klap
per-arealen. Hun kinderen gaan
naar de beste scholen. Ze bezetten
de beste baantjes bij gouvernement
en Missie. Hun vrouwen schenken
het leven aan kleine Indonesiërs in
één van de best geoutilleerde zie
kenhuizen van Nieuw-Guinea. Ze
kunnen rijst, hertevlees, zoute vis
en tjabai rawit krijgen net zoveel
als ze willen.
En toch schrijven ze brieven aan
de president van de Republik Indo
nesia voor wapens en munitie „bm
West Irian te bevrijden, daar de Pa
poea's onder de knoet van de Ne
derlandse bajonet zuchten en Ne
derland bezig is vijfduizend Pa
poea's op te leiden om de wapens
op te nemen tegen Indonesië." De
brief, waarin dit stond, is op 6 ju
ni gedateerd.
De oprichting van het Papoea ba
taljon werd tot een proportie van
5000 man vergroot!
Tegen deze mensen heeft de Par
tei Nationaal gezegd, dat zulke on
ruststokers er goed aan doen Nieuw-
Guinea te verlaten voordat hun ac
tiviteiten de nationale beweging der
Papoea's te gortig wordt.
De binnenlandse rust is broodno
dig in Nieuw-Guinea en daaraan wil
de Papoea bewust meewerken.
Zeker in en door het Christelijk
Werknemersverbond in Nieuw-Gui
nea en de Partei Nationaal.
Advertentie
Vorige week is weer een nieuwe par
tij in Manokwari opgericht, de „Par-
tai Serikat Pemoeda Pemoedi Papoea"
(de letterlijke betekenis is vereniging
van autochtone jongeren), afgekort de
Parsepp. De voorzitter van deze par
tij, die op het ogenblik 127 leden telt
is Johan Wanmaer, oud-cipier bij het
gevangeniswezen, thans douane-lading
klerk.
Het bestuur wordt gevormd door
jeugdige stadspapoea's uit Biak, Noem-
foer, Seroei, Hollandia. Wandammen,
Fak-Fak, Inawatan en Teminaboean.
