IF
Een woord voor vandaag
Lutherse jeugd is tegen
kerkelijk commercialisme
Meningen van anderen
VOOR BENELUX-EENHEID
MOET NOG VEEL GEDAAN
Maastrichtse industrie
begint eigen h.t.s.
CETAFLE
Waar liefde woont, gebiedt de Heer Zijn Zegen!" Zo hebt
ge het vele malen gezongenhebt ge het ook in uw leven
ervaren? Of hoort ge tot die mensen die zich buitengesloten
voelen? Die niet passen in de „efficiency" van het kerkelijk
leven, zich niet gemakkelijk aansluiten bij de dikwijls van
elkaar onderscheiden en gescheiden vriendenkringetjes? Voelt
ge soms de eenzaamheid in u schroeien, zelfs als ge temidden
van anderen zijt? Want zo komt het voor!
Ge weet toch hoe die eenzaamheid er ook geweest is in het
leven van uw Heiland? Veracht door de vooraanstaanden
uitgestoten uit Zijn vaderstad, niet begrepen door Zijn eigen
discipelen. En toch ging Hij door tot Hij zelfs door Zijn God
verlaten was! Dat laatste zal nooit gebeuren ge zijt van
Zijn zegen zeker als in u de liefde woont.
Weet ge niet waar ge beginnen moet? Heel eenvoudig: bij
het begin. Laat ieder met wie ge in aanraking komt weten
dat ge een christen zijt. Niet met vrome woorden maar met
uw daden. Uw naasten zijn overal: in huis, op school, op
kantoor, in de fabriek. Ge zult zien hoe spoedig die eenzaam
heid plaats maakt voor diepe blijdschap. En uw loon zal groot
zijn in de hemelen!
POPELENDE GEMEENTEN
DE LENING, waarover wij gisteren op deze plaats schreven,
staat met haar voorwaarden 4'4% rente en een koers van
uitgifte van 98Vi dicht in de buurt van de voorschriften, die de
rijksoverheid heeft vastgesteld voor Let lenen van de lagere overheid: de
provinciën en gemeenten.
Deze voorschriften zijn bekend onder de naam rentegamma. Voor lang
lopende leningen betekent dit, dat de lagere overheid alleen leningen via
de kapitaalmarkt bij het publiek mag plaatsen als de rente 4'4% en de
koers van uitgifte 99 is. Het verschil is dus nog maar klein.
De gemeentebesturen en zeker ook de provinciale besturen wachten
met smart op het ogenblik dat zij de vrijheid hebben, zelf geld te lenen waar
zij dat willen. Thans moeten zij terecht bii de Bank voor Nederlandsche
Gemeenten, die op haar beurt leningen uitschrijft om al haar klanten te
bedienen. Wij hebben er dit jaar al vijf, elk van 100 miljoen gehad, alle
tegen een rente van 4Vfc%. Deze bank is dus niet gebonden aan de voor
waarden van het rentegamma, hoewel haar geld wel voor de lagere overheid1
is bestemd.
Enorme bedragen heeft zij tot nu toe geleend. Op 1 juli jl. was het totaal
der leningen 5390 miljoen. Op 1 januari 1960 was het 4821 miljoen,
waarvan 4650 miljoen aan een groot aantal gemeenten.
Elke keer proberen gemeenten en provinciën onder het juk van het rente-
gamma uit te komen, waartoe men soms ingenieuze leningen uitdenkt.
In augustus wilde Zuid-Holland het op de normale manier proberen met een
lening van 4*4% en een koers van 99. Het werd een mislukking, omdat
de markt dus de beleggers een hoger rendement eisten.
Daarna hebben wij kortlopende leningen gehad van Delft en Dordrecht, die
een succes werden. Maar ook de leningen van Gouda en Rotterdam met
een middellange looptijd deden het goed, hoewel Rotterdam maar 4'/s% gaf.
Noord-Holland, Haarlem en Breda gooiden het echter over een andere boeg:
zij leenden ondershands en introduceerden daarna de lening op de beurs,
waarbij als eerste notering 98>4 uit de bus kwam. Dit lag dus onder de
voorschriften van het rentegrmma. Deze kunstgreep was echter mogelijk,
doordat er aan de bankier een provisie van 2% werd gegeven; een deeltje
hiervan werd dus opgeofferd om de obligaties toch via de beurs bij de be
leggers te kunnen plaatsen. De overheid nam hier echter geen genoegen
mee, en voortaan mag die 2% alleen gegeven worden voor leningen die op
de open kapitaalmarkt worden geplaatst.
Zakt de rente nog verder, dan zou er dus ruim baan voor de provinciën
en de gemeenten kunnen komen. Men kan er van op aan dat zij staan te
popelen om zich op de markt te werpen. Het is echter de vraag, of de
minister van financiën hier erg blij mee zal zijn.
De te verwachten, grote vraag zal natuurlijk veel liquiditeiten binden, maar
zij zal ook te ver kunnen gaan en de markt helemaal kunnen afromen,
waardoor er voor het bedrijfsleven en eventueel voor het rijk zelf -
te weinig overblijft.
Het is dus zeer wel mogelijk dat de minister liever de ontwikkeling in eigen,
hand wil houden. Zou dit zo zijn, dat ligt een verscherping van het rente-
gamma voor de hand, waarbij de lagere overheid opnieuw achter het net
zou vissen.
Rebellie in de F.S.
(Van onze kerkredacteur)
De Lutherse jeugd van de Ver
enigde Staten heeft de m^ist
oudere leden van de synode
ronduit gezegd dat zij niets moeten
hebben van al die bazars en bingo
spelletjes, die vrouwenbakwedstrij-
den en rommelzolderverkopingen,
waar de Amerikaanse kerk zo sterk
in is om geld uit de zakken van
de leden te rommelen. „Commer
cialisme", riep de jeugd.
De jonge mensen dienden een officieel
■apport in op de synode van de Verenigde
Lutherse Kerk van Amerika. Zij kwamen
er ronduit voor uit dat zij die lekespelen,
gezelligheidspartijtjes en dinners van de
kerk maar „waardeloos" vonden.
Het rapport werd voorgelezen door de
voorzitter van de Luther League, Robert
J. Menges. Dit is de jongerenorganisatie
binnen de Lutherse Kerk. Volgens de
jongeren is dit commercialisme de ergste
vyand voor het daadwerkelijke christe
lijke leven van de kerkelijke lidmaten.
Dit commercialisme wordt daar open
baar, volgens het jongerenrapport, waar
in de naam van Christus en van onze
Heer er produkten gekocht en verkocht
worden, of door de kerk diensten worden
verleend die niet overeenkomen met het
karakter van het evangelie. Volgens
Menges was het doel van dit rapport nu
eindelijk eens een einde te maken aan
dergelijke twijfelachtige pogingen om
geld bijeen te brengen.
STELLINGEN
Het rapport zegt onder meer:
Commercialisme misbruikt de naam
- van Christus en Zijn Kerk door leden
en niet-leden te dwingen aan dergelijke
projecten mee te werken, omdat de
kerkelijke organisatie ze aanbeveelt.
Commercialisme geeft de mensen de
valse indruk dat zij toch wel iets
hebben voor Christus en Zijn Kerk, als
zij iets kopen en zo voor hun geld
bepaalde waarde terug ontvangen.
Commercialisme openbaart e
WITTE KRUIS
DE echte PIJNSTILLER
Hoofdpijn... maar ook andere pla
gende pijnen verdwijnen snel met
Witte Kruis.
gebrek
vertrouwen in God, omdat men
meent dat niet voldoende geld bijeen
zal komen voor het werk des Heren
door vrijwillige offers van gemeente-
GEREFORMEERDE ACTIE
Zo denkt dus de Amerikaanse jeugd
er over. Het ziet er naar uit dat de
Nederlandse jeugd wel degelijk gebruik
wil maken van dit christelijk „com-
mercialisme". Althans ds. G. N. Lam-
die in het jongste nummer van
„Jong Gereformeerd" de leden opwekt
te gaan werken aan de actie
die ten doel heeft om 7 miljoen bijeen
te brengen voor de gereformeerde
kerkbouw, wekt deze in druk.
Hij schrijft: ,,'t Kan natuurlijk door
m collectebus. We zouden echter met
ame onze bestuursleden willen vragen:
doe het zo enigszins mogelijk wat origi
neler. Hoe? Je zou bijvoorbeeld kunnen
besluiten, dat op de verenigingsavonden
alleen sigaretten gerookt mogen worden,
die de vereniging aanschaft en die 25
cent per stuk kosten. Op elk pakje houd
je dan ongeveer 4 gulden voor kerkbouw
Of hij met dit voorbeeld
lukkig is, weten we niet, maar in ieder
geval vraagt hij om andere ideeën. Zal
Jong Gereformeerd anders reageren dan
jong luthers? Zij zingen tenminste: „Ver
los ons van bazars, o Heer, en geef ons de
collecte weer".
Oost-Duitsland een
„staat uit
Gods linkerhand"
„De Christelijke kerk moet de men
en in de Sowjet-zone (Oost-Duitsland)
het bestaan verlichten en helpen ook
als christen te kunnen leven", aldus
heeft de evangelische bisschop dr. Hans
Lilje op een bijeenkomst in Düsseldorf
verklaard. Men moet de
openlijk verzet afhouden, omdat verzet
geen particuliere aangelegenheid is en
omdat Europese vraagstukken ook op
andere wijze opgelost zouden kunnen
worden. Ook in de „geperverteerde
staat" kan de orde niet zonder meer
worden opgeheven. Ook die staat maakt
deel uit van de ordening van God en
kan gehoorzaamheid verlangen. Ook de
christen kan in die staat leven in het
bewustzijn dat het een staat uit Gods
linker hand is, aldus dr. Lilje. Hij voeg
de er aan toe, dat de christen echter op
elk ogenblik voor de keuze gesteld kan
worden „ja" of „neen" te zeggen. Dik
wijls is het martelaarschap dan slechts
de enige mogelijkheid en het kan gebeu-
Beroepirigswerk
NED. HERV. KERK
GEREFORMEERDE KERKEN
Bedankt voor Andel N.B.. Colijnsplaat.
Kootwijkerbroek, Oostvoorne en voor
Paesens en Moddergat: J. van Drie,
kand. te Leusden.
Reumatiek
TOGAL
HELPT
Griep
TOGAL
HELPT
Migraine
TOGAL
HELPT
Menstruatiepijn
TOGAL
HELPT
Verkouden
TOGAL
HELPT
Hoofdpijn
TOGAL
HELPT
Spit
TOGAL
HELPT
Advertentie
ANDERZIJDS
Protestanten in V.S.
ïvensen protest
bij Vaticaan
Een Amerikaanse groepering van pro
testanten heeft vrijdag de regering ver
zocht bij de heilige stoel te willen pro
testeren tegen hetgeen zij de „welover
wogen poging" noemen van de „door
het Vaticaan gesteunde bisschoppen van
Puerto Rico om de gouverneur van dat
land in diskrediet en ten val te bren-
De groepering draagt de naam „Ver
enigde Protestanten en Andere Ameri
kanen voor de Scheiding van Kerk en
Staat". In een brief aan de minister van
buitenlandse zaken, Christian Herter,
werd verzocht de Amerikaanse ambas
sadeur te Rome opdracht te geven een
protest in te dienen, met name tegen
„de clericale inmenging in de buiten-
landse politiek van de V.S.".
De groepering heeft volgens eigen op
gave een aanhang van circa 100.000. De
drie bisschoppen van Puerto Rico heb
ben zondag jl. een kanselbrief doen
voorlezen waarin ze de gelovigen aan
manen niet op de Democratische Volks
partij van president Munoz te stem
men daar deze partij wetten had doen
ter regeling van de sterilisa-
FRISDRANKEN
Er is dus weer een bedrijfschap geïn
stalleerd. Het luistert naar de naam (bij af
korting): „bedrijfschap voor frisdranken en
bier", of officieel: „bedrijfschap voor de
industrie van en de groothandel in kool
zuurhoudende alcoholvrije dranken en de
groothandel in bier". De Tijd De Maas
bode vindt dal laatste een ontzettende naam
om in zijn geheel te onthouden. Maar dat
hoeft dan ook niet. „De meeste schappen",
zo schrijft het blad, „hebben ingewikkelde
officiële namen omdat er nu eenmaal
allei
ia! onder thuif
hoort. In de praktijk koi
tot goede afkortingen of „roepnamen" zo
men wil. Ook voor het nieuwe schap heeft
men al zulk een naam in gedachten: het
bedrijfschap frisdranken. Wij zouden het
jammer vinden als die naam inderdaad
ingang vond. Het woord „frisdrank" is geen
Nederlands woord. Het heeft, al beweren
de fabrikanten en handelaren dat, ook geen
burgerrecht verkregen. Wij hebben in een
café gelukkig nog nooit om een flesje „fris
drank" horen vragen. En als hel ons ooit
wordt aangeboden zullen wij zeggen: „Dan-
ke schön".
Van geheel ander en zwaarder ka
liber is de kritiek van het Algemeen Han
delsblad, welk orgaan met name bezwaar
maakt tegen de zeer vèr gaande verorden
de bevoegdheid op het gebied van de prij
zen. „De wet op dc pbo spreekt wel zeer
hooggestemd van de „dienende werkzaam
heid" van het bedrijfsleven, maar dit is
biecht» een fraai ethisch criterium, geen
juridisch. Wij hebben dan ook van liet be
gin Hf aan ons op het standpunt gesteld,
dat produkt- en bedrijfsehappei
kum
regelen i
langelegenhedei
:oude
uiting" van de bedrijfs
tak, prijs- en loonpolitiek niet aan lichamen
kan toevertrouwen welke voorshands geen
rechtsgemeenschappen maar belangenge
meenschappen zijn. He. nieuwe bedrijfschap
i« een omzetting van reeds bestaande pui
ticulicre regelingen en afspraken. Door d.
ze thans een publiekrechtelijk karakter te
geven sanctioneert men dus feitelijk deze
afspraken. Men kan spreken van een pbo-
kartel Natuurlijk zij er waarborgen: de
afspraken voor de binnenlandse prijzen moe-
ten door de minister van economische za-
ken worden goedgekeurd; de betrokken ver
ordening mag slechts voor twee jaar gel-
,|pn Het ontweru-prijienwct zal wellicht de
versterken. Wij
schier
i ambtelijk)
:onde concurrentie
ontrole. En hoezeer het bestuur va., uc
tieuwe bedrijfschap zich ook bewust mogt
„dienende werkzaamheid vat
en groothandel in frisdran
nenselijks zal het
het zal de afsti
t hel partic
3 kartelwezen wellicht moeilijk kunn.
verloochenen."
THEOLOGIE VAKWERK
Ds. L. H. Ruitenberg is in het
blad Hervormd Nederland" in
gegaan op de vraag of theologie
vakwerk is, naar aanleiding van
discussies in de rooms-katholieke
pers van de laatste weken. Hij
schrijft onder meer:
tober een objectieve verklaring
voor dit verschijnsel.
Hij zegt, in eigen woorden sa
mengevat: Iedere katholieke theo
loog houdt zich bezig met de ge
loofsleer der katholieke kerk. De
ze theologie is een wetenschap die
alleen in volle ernst kan worden
beoefend waarmee hij dus pleit
voor de theologie-beoefening als le
venstaak en niet als vrijetijdsbeste-
Dat, zo vervolgt hij, de theologie
in r.-k. kringen méér dan vroeger
de r.-k. leek tot meedenken en
weerspreken brengt, komt omdat
haar methode en haar onderwerp
verschoven is. Zij is minder scho
lastisch en meer fenomenologisch
geworden twee woorden die wij,
angstig voor vreemde woorden,
toch maar neerschrijven om daar
mee aan te geven dat het wijsge
rig element iets verminderde en
het ingaan op de voor de hand
liggende verschijningsvormen toe
nam en naar het onderwerp, is
zij meer bijbels geworden. En daar
mee is zij voor de leek (een-
woord dat wij ir reformatorisch
milieu niet kunnen plaatsen) be
grijpelijker, aansprekender, toe
gankelijker gewerden.
Feitelijk verdedigt pater Pau
wels de eis, dat de priester de
eigenlijke theologie-beoefenaar moet
zijn niet, maar de eisen die hij er
aan stelt, namelijk de volledige toe
wijding èn de inspiratie van het ge
loofsleven uit, leiden er toch on
herroepelijk toe, de priester als de
beoefenaar der theologie aan te wij-
In het geheel van het r.-k. stel
sel begrijpen wij dat wel. Theolo
gie is theologie der kerk en moet
haar ordenend beginsel ontlenen
aan die kerk.
DE betekenis echter van zulk
een discussie, voor een deel
in het ODenbaar gevoerd, is gele
gen in het feit dat anderen, buiten
de r.-k. kerk zich gaan afvragen
hoe het bij henzelf staat. Dit is,
onbedoeld, een van de vormen
waarin kerken in.vloed op elkaar
uitoefenen.
Wij zullen deze discussie uit de
verte volgen en haar, als vreem
den nooit helemaal begrijpend,
moeten beginnen met elke hoop-
vaardij af te leggen. Het is zeker
géén hoovaardij als wij constate
ren dat dit probleem voor ons niet
geldt. Niet, omdat wij er niet van
overtuigd zijn, dat de theologie-
beoefening niet de volle mens
vraagt. Maar wat ons niet gemak
kelijk zou afgaan, is het verwij
zen van de theologie naar de pries
ter alleen. Priester is bij ons geen
ambt maar een functie van het
ambt. Het ambt (waar wij ove
rigens nog lang niet over zijn uit
gedacht) is bovendien niet aan een
wetenschap gebonden. Slechts de
bedienaar van het Woord, de man
(of vrouw) die zich volledig in-zet
bij het leidinggeven aan de ge
meente, dient, zeggen wij, een we-
tenschappelijk-theologische vorming
te hebben.
Nu kan men stellen, dat sinds de
nieuwe vormgeving van de univer
siteiten in 1876 de theologie in fei
te godsdienstwetenschap gewor
den is en dus beoefend kan wor
den do»r ieder die de wetenschap
pelijke bekwaamheid daartoe be
zit. De herv. kerk van haar kant
geeft het niet op deze theologische
als écht theologische faculteiten te
beschouwen.
Zij kan dat. omdat het op weten
schappelijke wijze omgaan met de
Schrift en met de kerk in al haar
verschijningsvormen noodzakelijk
heen moet leiden tot het denken
over God en Zijn heilsgeheim
hoezeer dat in individuele geval
len nauwelijks merkbaar is.
In ieder geval draagt de kerk dk
beoefening van de theologie niet
op aan ambtsdragers met-pries-
terlijke-functie, maar aan „leken".
Zij gaat zelfs zover de predikan
ten diedoor dc synode benoemd
worden om aan de universiteiten
de kerkelijke vakken te geven, ont
slag als predikant te verlenen,
weliswaar met de bevoegdheid als
van een emeritus.
Men voelt het: wij zijn daarmee
wel in een volkomen ander kli
maat dan de bisschop, die zich
zorg maakt over het meespreken
der leken. Dit verschil wordt nóg
duidelijker als wij constateren dat
de Raad voor Kerk en Theologie
door de kerkorde aangewezen als
het lichaam dat de kerk theolo
gisch dient voor te lichten, niet al
leen vaktheologen telt maar óók
beoefenaars van andere weten
schappen.
Wie de praktijk van het leven
in de kerken der Reformat1 t kent,
weet dat er weliswaar eerbied
voor de theologie is, de onmis
baarheid van deze wetenschapsbe
oefening door haar voornaamste
dienaren erkend wordtmaar de
beslissingen in het kerkelijk en
het persoonlijk leven, vallen toch
niet door degenen die de gewich
ten in de theologische waagschaal
hanteren.
De ontwikkeling in de r.-k. kerk
verbaast ons niet. Anders echter
dan daar behoeft er bij de refor
matorische kerken geen vrees te
zijn voor de „meesprekende kerk".
Zij hebben er hun moeite, maar
ook hun sterkte en hun glorie aan
:e danken.
(Van een onzer redacteuren)
Een Benelux-elftal is bij wijze
van spreken belangrijker dan tien
verdragen. Om het uiteindelijk
doel der Benelux-eenheid te be
reiken moet nog zeer veel worden
an. We staan pas aan het be
gin. Niet alleen de samenwerking
tussen de regeringen en verschil
lende overheidsorganen is nodig,
doch vooral die tussen de volke
ren der drie landen en dan op al
lerlei gebied.
Deze uitspraak deed prof. G. Brou-
ers, secretaris-generaal van het minis-
rie van economische zaken, toen hij
i een gisteren in de Wittebrug te Sche-
veningen gehouden lunch-bijeenkomst
sprak over de toekomst van de Benelux.
Als uiteindelijk doel zag prof. Brou
wers het bereiken van een evenwichtige,
homogene en dynamische gemeenschap
pelijke markt voor de drie landen. In
de afgelopen jaren en vooral in het jong
ste verleden zijn tal van belemmerin
gen uit de weg geruimd, maar er zijn
tal van onzichtbare barrières, waar te
gen de strijd vee] moeilijker is. Hier
spreekt een verschil in mentaliteit door
structuele verschillen en bovendien door
nationale eigengereidheid.
Met betrekking tot een coördinatie van
:n structuurpolitiek een moeilijk
vraagstuk volgens prof. Brouwers is
er nog veel te doen. Spr. dacht in dit
verband aan een oplossing van de ge
meenschappelijke verkeersproblemen,
de toepassing van de kernenergie en
niet te vergeten het vraagstuk van de
landbouw.
Open grenzen
Niet minder belangrijk is het vraag
stuk van de open grenzen. „Nu zien wij.
dat er andere elementen zijn. die dit
samengaan tegenwerken, terwijl eei
open grens psychologisch juist van z<
buitengewoon grote betekenis is. W(
moeten ons hierdoor niet laten ontmoe
digen. Wij hebben alles geprobeerd oir
de grenzen voor het personen- en goe
derenvervoer open te krijgen en nu
we de laatste tijd, dat die grens
stopt raakt. Dit verschijnsel neemt
men aan, die mij persoonlijk een beetje
bezorgd maken", aldus prof. Brouwers,
Advertentie
GORDIJNSPIRAAL
me» de originele onderdelen
die hierna de samenwerking tussen de
Belgen en Nederlanders nog eens
drukkelijk onderstreepte.
Had prof. Brouwers reeds op de bo
tersmokkel en de verscherpte controle
door de Belgische douanen gezinspeeld,
de Belgische ambassadeur in Den Haag
baron F. X. van der Straten-Waillet,
noemde het „kind" ronduit bij de naam.
„Men mag toch niet vergeten, dat de
boter in Nederland van' regeringswege
gesubsidieerd wordt om de prijs lagg te
houden. Dit kennen we in België niet",
ïerkte de ambassadeur op, daarbij
begrip vragende voor de Belgische moei
lijkheden.
Prof. Brouwers antwoordde hierop,
dat de landbouw niet alleen in Benelux-
verband, maar ook in de Europese Eco
nomische Gemeenschap een struikelblok
is. De vraag is of men eerst ten opzich
te van het landbouwbeleid tot een over
eenstemming moet komen en dan de
handel zal moeten vrijmaken, dan wel,
dat men direct tot een zekere liberali
satie moet overgaan. „In Nederland ge
loven we, dat dit laatste het geval is",
aldus prof. Brouwers.
Deze druk bezochte bijeenkomst stond
onder leiding van de voorzitter van het
nationaal hoofdbestuur van het Comité
Benelux, mr. C. G. W. H. Baron van
Boetzelaer. In een uitvoerig overzicht
had deze de ontwikkeling van de afge
lopen vijftien jaren geschetst en er op
gewezen, dat de ontwikkeling van de
Europese Economische Gemeenschap
een eenheid van de Benelux-Ianden eist.
<sdGL<C>
Aan onbekend
Dit wordt onze eerste brief, toch wel een moeilijke. De
brieven die je vroeger schreef, of eigenlijk moest schrijven,
je weet wel, de bedankbrieven aan tantes na je verjaardagi:
„Lieve tante, hoe gaat het met u, met mij gaat het goed"
(ik schreef ook vaak: met mij gaat het ook goed...). „Har
telijk dank voor uw aardige cadeautje, ik ben er heel blij
mee. Nu moet ik eindigen want het papier is vol", (wat het
ook inderdaad meestal wel was, daar had je wel voor ge
zorgd, door enorm grote letters te schrijven). „Dag, uw neef
je enz." Zie je, die brieven waren eigenlijk niet zo moei
lijk, maar er stond dan ook niets in, (en toch vond je het
cadeautje werkelijk prachtig!). Je kende de tante verder vrij
goed, er was dus alle reden voor een echt lieve, hartelijke
brief, waarom maakte je er dan zó een? Het ligt, geloof ik,
niet aan de leeftijd, niet helemaal in ieder geval. Het was
het papier, het witte, stomme grote papier, waar je bang
vor was, dat je dreigend aankeek, een onbestemde dreiging,
en verder denk ik achteraf dat het ook schaamte was, een
lange brief, aan wie dan ook, maakt een kinderachtige in
druk, zelfs bij de onbelangrijkste briefjes hield je je hand
het papier, niemand mocht het lezen.
Daar denk ik allemaal aan nu ik deze eerste brief aan jou
schrijf, ik weet niet precies waarom. Laten we meteen het
tantestadium maar weer vergeten, al kennen we elkaar niet,
of juist daarom. We zijn trouwens veel ouder dan we toen
waren, we hebben gemerkt dat papier geduldig is en vaak
zelfs een soort bondgenoot, een vriendje soms.
Je mag zelf kiezen hoe je wilt héten, ik wel wel Porgy he
ten (op zijn Nederldnds uitgesproken), als jij niets tegen
Bess hebt, al veronderstelt dat natuurlijk een bepaalde instel
ling: Of ook: Lodewijk, Eduard, Peter, kies maar. Vertel dus
alsjeblieft hoe jij wilt heten en hoe ik moet heten.
Ik vind het heel prettig dat we elkaar gaan schrijven, la
ten we gewoon maar ergens beginnen, vind je niet? We moe
ten toch ergens een begin makenhet geeft niet waar. Wees
niet boos om deze onwennige brief. Om je heel in 't kort iets
van mezelf te vertellen kan ik 't beste een gedicht van Remco
Campert overschrijven: ik, ik, ik heet het:
ik heb tanden, ik heb schoenen
ik heb handen, weinig geldmaar voldoende sigaretten,
ik heb eèn tramkaart,
ik heb miljoenen mensen in mijn ogen,
ik heb duizend dingen om aan te denken,
ik heb hoofdpijn van het denken.
ik heb vuile nagels.
Het is niet compleet, zoals je ziet, maar dat is niet erg
Zo ben ik ook wel ongeveer, dit zijn kleine dingen waar
van ik heel zeker ben.
tot spoedig schrijfs dan, ik wacht op je brief.
PETER
Beste Peter,
'k Ben erg blij,' dat jij de eerste brief hebt geschreven.
Het is wel moeilijk, omdat we elkaar helemaal niet kennen,
maar aan de andere kant maakt 't alles ook wel gemakkelij
ker. Ik kan me, terwijl ik dit schrijf, jouw gezicht niet voor
stellen als je dit zult lezen, daardoor schrijf ik vlotter en ook
wel eerlijker.
Op papier diirf ik veel meer dan in e engesprek, papier is
effen en zegt niets terug. Vond die paar dichtregels goed, weet
je, ik zelf schrijf zelden serieus proza. Met gedichten kun je
veel meer verstoppertje spelen achter de woorden, net niet
aanraken wat je bedoelt. In proza lukt dat nooit, tenminste bij
mij niet. Ik ben heel erg bang om iets van mezelf te laten
zien, ik ben bang voor gesprekken in de schemering, voor in
tieme vriendschap. Het enige, waarin ik volkomen eerlijk
ben, is m'n dagboek. Op school ben ik heel bescheiden en ver
legen, soms denken ze, dat 't een houding van me is om inte
ressant te zijn, „het meisje, dat gedichten schrijft", hoorde ik
laatst. Dat vond ik beroerd, want ik kan niet anders zijn. Ook
thuis niet, al ben ik daar wel meer op m'n gemak, dan op
school.
Ach, ik praat maar steeds over mezelf, dat komt omdat het
avond is en ik hier alleen zit.
Vind je 't goed, dat ik je Peter noem? Al die andere namen
die je noemde, vond ik zo moeilijk om aan te schrijven. En
Peter is een leuke naam, tenminste, voor mijn gevoel. Wil je
me Mar ja noemen? Ik zou dolgraag zo lieten, weet je, en 't
past ook wel bij me.
Ik zou je kunnen vragen: houd je van Jazz. Maar dat kun
je niet vragen, omdat Jazz niet zoiets is als frambozenijs en
strakke rokken.
Het is nu heel stil, terwijl ik dit schrijf, alsof mijn kamer
een vacuum is. Ik heb nog veel huiswerk en het is al laat,
maar ik kan toch niet werken, voor ik je geschreven heb.
Ik kijk voor de zoveelste maal vanavond op en staat pein
zend naar Donkey. Donkey lacht en steekt zijn hand op. Hij
kan niet anders, hij is een pop, maar soms leeft hij voor mij.
Zoals nu. II druk Z'n optimistische hoofdje tegen m'n schou
der. Warm, klein en lief ligt hij in m'n hand. Bemoedigend
zegt hij: Schrijf maar, toe schrijf maar. (Want ik ben i\
bang, dat ik niet zo goed schrijf als jij.)
Ergens slaat een klok, ik houd op, morgen m'n huiswerk
maar. 't Is er vandaag geen dag voor.
Deze brief is eigenlijk niet zo geworden als ik wou. Zoveel
ik's en zoveel woorden. Ik hoop dat het niet moeilijk is
antwoord hierop te schrijven en dat je naar deze brief hebt
uitgezien als ik naar de jouwe. Schrijf me gauw terug als je
JE MARJA
/Vu het rijk
niet helpt
Prof. dr. ir. H. Gelissen heeft vrij
dagmiddag tijdens de viering van het
zilveren jubileum van de N.V. Indus-
triebank in Limburg meegedeeld dat
in de raad van het bestuur der N.V. Ko
ninklijke Sphinx-ceramique het initia
tief is genomen tot een h.t.s.-opleiding
in Maastricht. Een aangepaste oplei
ding van werknemers in de technische
sector achtte men namelijk voor de
Maatrichtse industrie bij de toenemen
de mechanisatie en automatisering voor
de toekomst onmisbaar.
Deze h.t.s.-plannen verkeren nog in
het eerste stadium, maar prof. Gelissen
vertrouwt er op dat de Maastrichtse groot
industrieën, die trouwens in het verle
den reeds zeer geïnteresseerd waren
in een h.t.s. en daarvoor enkele jaren
geleden een bedrag van 100.000 als
werkbasis hadden bijeengebracht, het
initiatief van Sphinx-ceramique met
kracht en naar vermogen zullen steu-
De h.t.s. welke men particulier wil
beginnen, nu van rijkswege de stichting
van zo'n school te Maastricht voorlopig
op de lange baan is geschoven, zal la
ter wellicht, als ze op gang is gekomen
en haar doelmatigheid heeft bewezen,
de nodige rijkserkenning kunnen krij
gen, aldus prof. Gelissen.
Men heeft voor de h.t.s. te Maastricht
vier opleidingen op het oog, namelijk
keramiek. papierindustrie, werktuig
bouwkunde en elektr o-techniek. De
Maastrichtse industriëlen zal medewer
king worden gevraagd voor het beschik
baar stellen van leerkrachten, de vor
ming van het instrumentarium en de
inrichting van laboratoria. De Sphinx-
ceramique heeft een villa aan de Aker
straat als voorlopige behuizing beschik
baar gesteld.
Advertentie
Lym koud alle hout piet
van Ceta-Bever
Ambtsaanvaarding
Dr. ir. J. A. Steketee, die benoemd is
tot hoogleraar in de afdeling der
scheepsbouw- en vliegtuigbouwkunde
aan de Technische Hogeschool te Delft
om college te geven in de luchtvaart-
aerodynamica, zal woensdag 2 novem
ber zijn ambt aanvaarden met het uit
spreken van een rede. De plechtigheid
heeft plaats in de aula der hogeschool
en begint 's middags om vier uui
Evangelisatie-team
gevormd voor grote
opwekkingsdiensten
Enige weken geleden hebben de
Kamper vrije-evangelische voorgan
ger en evangelist Arie van Gent, de
zanger van het eenvoudig geestelijk
lied, John Buurman en zijn organist
Flip de Koning het „Nederlands
Evangelisatie Team" gevormd. De
bedoeling is dat zij in alle mogelijke
plaatsen van ons land groots opgezet
te evangelisatiesamenkomsten zullen
Inmiddels heeft het N.E.T. ook reeds
een schriftelijke bijbelcursus uitgege
ven van 24 lessen over het Johannes-
evangelie, terwijl er ook een grammo
foonplaat is uitgekomen, waarop John
Buurman enige liederen zingt en Arie
van Gent aan beide kanten een korte
boodschap brengt.
De plaat wordt voor 3 gulden verkocht
en de baten zijn voor het werk van het
N.E.T.
De nieuwe stichting heeft ook plannen
om tijd te kopen aon ten buitenlands
radiostation. Dit t^am. dat reeds ver
schillende grote samenkomsten heeft ëe'
leid, belegt van 22 tot 23 november een
campagne in de Haagse Dierentuin
waaraan bovendien nog zullen mee
werken de evangelisten Jan Kits en Ja
cob Klein Haneveld.
