Wat deed de Volkenbond
DEZE WEEK IN EEN WOELIGE WERELD
ZONDAGSBLAD
ZATERDAG 29 OKTOBER 1960
,/)nze plicht en om levensbelang noodzaken ons, aandeel te nemen in het werk van
dit grote internationale instrumentdat ér naar streeft het recht onder de volkeren hoog
te honden en de mateloze gevaren van eeti tweede wereldoorlog af te wenden
XTTNSTON CHURCHILL
Rede op donderdag 26 september J935,
„Over het algemeen genomen hen ik zeer voldaan over wat er tot dusverre
door de Volkenbond met betrekking tot de sancties, in vérband met de
Itahaans-Abessijnse botsing, is ondernomen. Er is door ons apparaat niét
slechts vlug, maar ook goed tverk geleverd.
Gezien dat men m.i. terecht) niet tot militaire sancties wilde overgaan,
zou ik durven beweren dat de Volkenbond op het oogenblik gedaan hééft
wat hij kon."
Jbr. mr. A. C, D, DE GRAEFF
Interview op 21 oktober 1935.
HET is zo langzamerhand een „goede oude gewoonte" om te spréken óver de mislukkingen
van de Volkenbond fe Genève, ook inzake het Italiaans-Abessijns conflict.
Toch hééft men te'bedenken, dat de oude Volkenbond ernstige pogingen heeft gedaan het
geschil op te lossen, een gewapend conflict te voorkomen, de aanvaller te treffen met tegen
maatregelen van économische aard, en de oorlog te localiSeren. En bovenal heeft mert te be
denken, dat de Volkenbond niets anders kon doen dan wat dé gezamenlijke léden wensten en
wilden.
Al heel snel na de grensinci
denten van Oeal-Oeal in Abessi-
nië, in december 1934, bood de
Volkenbond arbitrage aan. maar
aanvankelijk weigerde Italië. In
januari 1935 nam de HaadsVer-
gadering van de Volkenbond de
zaak in behandeling, maar stelde
deze uit tot mei. Ondertussen Von
den rechtstreekse besprekingen
plaats tussen Italië en Abessinië.
liseerde Italië, en in september
kwamen diverse internationale
slaafsheden als Hoare, Eden, Her-
riot, Bóncour, Aloisi, Benesj. La-
val. De Graeff en Tifulesco on
der grote spanning te Genève bij
een. pogende alsnog een gewa
pend conflict te voorkomen.
(Reuter)
Op dinsdag 10 september hield
de Engelse minister van buiten
landse zaken. Sir Samuel Hoare,
een Indrukwekkende rede, Waarin
hij onder nteer opmerkte: ,,lk ge
loof niet, dat er in de geschiede
nis van de Volkenbond ooit een
tijdstip is geweest, dat moeilijker
was voor besprekingen en onder
handelingen dan thans... De last
der verplichtingen van de Volken
bond is zwaarder geworden, doch
één ding Is zeker, en wel, dat in
dien deze last moet worden ge
dragen. zij gezamenlijk moet wor
den gedragen. Indien wij risico's
moeten lopen, moeten wij ze ge
zamenlijk lopen."
Het was duidelijk, dat Engeland
Italië wilde weerstaan, mits ge
zamenlijk. eti mits er geen alge
mene oorlog zou uitbreken. Vrij
wel de enige, maar afdoende kri
tiek op deze rede was, dat ze te
laat kwam. Men begreep, dat Ita
lië thans reeds vast besloten Was
toe te slaan, en dat frankrijk een
onbetrouwbare bondgenoot was.
ook al sprak Laval schone woor
den te Genève:
igenerlei
enigheid bestaat tussen Frankrijk
cn ÊHgeland bij het zoeken naar
een nict-gewelddadige oplossing.
Wij hebben in de loop van dit
jaar moeilijkheden gekend, die on
overkomelijk leken, maar zij wer
den geregeld."
Gok de Nederlandse minister
Van buitenlandse zaken, jhr. mr.
A. C. D. de Graeff vertoefde
,,Ik ben zelden met een zóó be
zwaard gemoed naar Génève ge
gaan al9 ditmaal. Voor mij staat
het vast, dat, als de Volkenbond
ook ditmaal onmachtig mocht
blijkeh, dit lichaam in die mate
zijn gezag zal verliezen, dat bet
ook voor de naaste toekomst af
gedaan heeft."
Daarom sprak minister De
Graeff in zijn rede van 11 sep
tember te Genève. ..De gebeur
tenissen van de laatste tijd heb
ben in genen dele het inzieht der
Nederlan-'.se Regering op dit stuk
gewijzigd. Ik hecht eraan, om U
nogmaals de verknochtheid van
mijn Regering aan de Volkenbond
te betuigen, zomede om haar vas-
(et gaat om het bestaan
Van de Volkenbond."
De stemming op de Volken-
bondsVergadering was in septem
ber bepaald zeer anti-Italiaans,
zelfs zozeer dat het gerucht ging,
dat Italië de Volkenbond zou ver
laten.
Inmiddels bleef een zg. Com
missie van Vijf vergaderen om
tot op het laatste momênt een
oplossing voor het conflict te vin-
Toen het conflict in gewapende
vofm begin oktober 1935 uitbrak,
was de wereld wachtende wat de
Volkenbond thans zou doen. Want
op papier stonden vëlCflei maat
regelen als mogelijkheid van de
zijde van de Volkenbond gereed,
de vraag was slechts wat de le
den wensten te realiseren!
Schuldig verklaard
Abessyhië en Italië deden merk
waardig genoeg allebei een beroep
tegen elkaar op de Volkenbond!
Genève begon de eerste dagen
met af te wachten: het kón niet
anders, want éérst moest de aan
val immers vastgesteld worden,
pas daarna zouden eventuele sanc-
iies mogelijk zijn!
Die zaterdag 5 oktober 1935 was
een gespannen dag van vergade
ring en redevoeringen in diverse
landen van Europa Reeds zater
dagavond 5 oktober verklaarde de
Commissie van Zes te Genève,
Waarin Eden en Laval zitting had
den: Italië heeft het Volkenbonds-
oact met zijn inval in Abessynië
geschonden, en artikel 16, dat de
mogelijkheid van sancties open
laat. is van toepassing.
Vrijdagavond 4 oktober 1935
sprak dn Engelse prlme-inifilster
Stanley Baldwin te Bournemouth:
.Dictaturen vormen een tweede
factor In Europa. Hoe vredelie
vend zij in den beginne ook zijn,
hebben dictaturen, zoals de ge
schiedenis leert, de neiging later
de aandacht van binnenlandse
moeilijkheden af te lelden naar
buitenlandse avonturen."
Scherper nog sprak op zaterdag
5 oktober de Engelse aartsbis
schop van Canterbury te Wcst-
Wickhain in Kent:
.,lk ben er zeker van, dat gij
van dezelfde gevoelens zult zijn
als ik. wanneer Ik zeg. dat het
ons wee om het hart wordt bij de
gedachte aan de slachting onder
de bevolking van Abessynië, en
als wij eraan denken hoe zij wor
den weggemaaid door een grote
zorgvuldig voorbereide machinale
slachting.
Het Is onze hoop, dat de naties
der wereld te Genève een poging
rullen doen om Italië tegen te
houden, en de wet van rede en
rechtvaardigheid zullen handha
ven. die Italië heeft beloofd te er
kennen en te gehoorzamen."
Op woensdag 9 oktober 1935
opende Benesj de Volkehbondszit-
ling, om de conclusie varl de
Commissie Van zaterdag in be
handeling te nemen. Het bleek,
dat alleen Italië. Oostenrijk. Hon
garije en Albanië zich afzijdig
nielden, de laatste drie landen,
omdat zij zozeer van Italië afhan
kelijk waren.
De Oostenrijkse afgevaardigde
Aan het noordelijke front in
Abessynië zetten de Italianen ka-
toeren let rerStetking van hun
gevechtslinies in dit gebied.
derlónd). Paul Hijmans (België)
en Sandier (ZWedéfi).
De joUfnslistefl namen waar hóe
onze minister van buitenlandse
zakéri jhr. De GTaeff in de wan
delgangen belegerd werd door
Eden, Laval en Benesj, om maar
het voorzitterschap van deze Com
missie te willen aanvaarden.
Maar De Graeff weigerde. Hij
schreef er later over naar Neder
land, op 13 oktober 1935 vanuit
Genève:
„Dat men mij het Voorzitterschap
van beide Comité's heeft aangeboden
1 Zijn
ik het ook overigens niet juist dat jn
positie zou krijgen in dit internatio
naal debat. N9g minder gevoelde ik
iets voor de suggestie van Laval dat
Ik alleen de eerste dagen als Voorzit-
De Graeff over
Titalesco
De belangstellende lezer zal met
enige aandacht willen kenhis ne
men van het vervolg van deze
brief, omdat daaruit blijkt, hoe
groot de moeilijkheid was voor de
te Genève vergaderende landen
om het onderling wérkelijk over
de sancties ééns te worden. Reeds
één land kon een spelbreker zijn,
en de grootste moeilijkheden ver
oorzaken, al was het slechts inza
ke procedurekwesties.
Minister De Graeff vervolgde
zijn brief
i het Comité van 17. gist
r waren wil van half
bezig r
arbeid
"in de verschillende landen
alle Italiaansche goederen zonder
derscheid, vervolgens bestudeering
van technici van de vraag van w
voerverbod niet zullen willen medë-
doén. Waardoor dé effiéacitéit van
Ztfflf
5e leW
Hönéa. w_,
rden gereduoeerd.
Natutlrlijk heeft Titulesco het
verzet van de Nederlandse mi-
nistér van buitenlandse zaken te
gen zijn voorstel zeer kwalijk ge
nomen. fiit bleek bij de nadere
realisering van de sanctiemaat-
regelën, waartoe in diverse lan
den de wetgeving moest worden
aangepast, o.a. in Nederland.
Hiéfovér schreef minister De
Graeff op 14 óktobér 1935 aan
minister Colijn:
„Ik had al een vrij scherpe al-
tereatie met Titulesco die op
mijn opmerkingen van feitélij-
ken aard reageerde met een be-
sohouwiivg, dat gewaakt moest
worden tegen manipulaties van
landen, die onder pretext van
een onvolledige nationale wetge
ving zich aan de Volkenbonds
verplichtingen zouden willen ont
trekken! Eden nam het hier voör
ons op en zeide o.a. dat als hij
moest twijfelen aan de goede
trouw van de Hollanders, hij mét
meer recht aan zichzelf zou gaan
twijfelen".
Ondanks al deze grote moei
lijkheden was minister De Graeff
toch tevreden over de resultaten
en werkwijze. Zijn brief aan mi
nister Colijn van 14 oktober 1935
vanuit Genève werd afgesloten
met de opmerkingen:
,,Ik zie me verplicht hier nög
eenige dagen te blijven. Eden
verzocht het mij instantelijk. Vet-
moedelijk kan het werk hier, al
thans wat de principieele punten
aangaat, Vrijdagmiddag afgeloo-
pen zijn. Ik keer dan aaftstonds
terug. Er wordt hier wérkelijk
snel, hard en ernstig gewerkt. In
dat opzicht herken ik Genève
Pfluegl noemde Italië ,.een land,
dat een groot vriend van Oosten
rijk is en verleden jaar in zeer
moeilijke omstandighëden de on
afhankelijkheid van Oostenrijk
heeft verdedigd. Oostenrijk zal
nimmer vergeten, wat het aan
Italië te danken heeft gehad in
één der belangrijkste ogenblikken
van zijn geschiedenis. Oostenrijk
heeft daardoor niet alleen gevoe
lens van duurzame vriendschap
voor Italië, doch ook een plicht
van dankbaarheid, een bijzondere
omstandigheid van grote beteke
nis, waarmede hét Volkenbonds
verdrag echter geen rekening
heeft kunnen houden,"
In gelijke zin sprak de Hon
gaarse afgevaardigde Velicz, die
de eeuwenoude Italiaans-Hongaar
se vriendschap releveerde:
,,In ieder geval, wat Hongarije
betreft, zal de toepassing van
sarlctiemaatregelen dit land in een
Uiterst moeilijke toestand bren
gen, wat niemaiïd beter weet dan
de Volkenbondsraad zelf, die zich
voortdurend van de economische
en financiële toestand van Honga
rije op de hoogte houdt."
Italië werd door de overige le
den schuldig vérklaard, en daar
mee was de weg geopend om
sancties op Italië toe te passen.
Sancties
Sancties... maar wanneer, door
wie en hoe?
De volgende Sancties van niet-
militalre aard zouden mogelijk
zijn:
1. Algemene sluiting van lands
grenzen voor post uit Italië.
2. Verbreking van radio, telegra
fie en telefoon met Italië.
3. Sluiting van Havens en vlieg
velden voor Italië.
4. Terugroeping van gezanten en
consuls.
5. Internering rart Italianen die
in den vreemde vertoefden.
fi. Blokkademaatrégelen.
7. Sluiting van het Süézkanaal.
Men vond deze middelen wel
wat straf, en besloot daarom tot
strikt economische sancties: in-
en uitvoerverboden.
Duidelijk was echter, dat alleen
vrijwel collectieve aancties resul
taat zouden hebben, en dat men
het dus ééns diende te worden
over de te nemen maatregelen,
economl-
:rö!d!
Het was een grote stap vpor Ge
nève. en tevens een maasaal ex
périment van diepe ernst. Eden
moedigde de vergadering aan met
de woorden: Alleen een krachti
ge Volkenbond kan zorgen voor
de handhaving van de vrede."
Thans was de moeilijkheid, wie
zOu de leiding op zich willen ne
men van de coördinatie-Commis
sie voor sancties? Avenol, de se
cretaris-generaal van de Volken
bond, vroeg achtereenvolgens en
kele leidende staatslieden van
neutrale landen: De Graeff (Ne-
Vorden verboden. Daarbij
aan die grondstoffen, welke voor^de
kunnen worden gebezigd en in het al-
doeleinden zouden kunnen worden ge-
de Ontwapeningsconferentie is ver
dronken. Ook Canada en Zuid-Afrika
evenals België, sloten zich aanstond;
1 betoogde, en de Yoügoslaaf sloot
h daarbij aan (blijkbaar een ge
takte afspraak) dat het gevolg van
iaidi,gmg -^"jjrfTam3" e"--
«Heen öroc.^...
Oostenrijk cn Hongarije,
tie zouden profiteefen en als afoêitier
en leverancier dé plaats van Roeme
nië (en YougoslaviS) zouden gaan in
nemen (hout. benzine, bétail en mats
voornamelijk). Titulesco vorderde
ingeh
ie, desgëweiiseht hétzelf-
Reacties
De correspondentie van minis
ter De Graeff toont wel aan. hóé
moeilijk het voor de Volkenbond
was werkelijk effectief tegen Ita
lië op te treden, en hoe on
rechtvaardig men doet, om op
-de Volkenbond af te geven, zon
der dat men vermeldt dat de
mislukking van de Volkenbond
steeds weer lag aan de onttrek
king van medewerking van be
paalde landen (Oostenrijk, Hon
garije en Albanië) en stille rem
ming van staten als Frankrijk,
Roemenië en You-goslavië en nog
andere landen. Groot was echter
de voldoening in de meeste lan
den. dat Italië althans moreel
veroordeeld was.
Op woensdagavond 16 oktober
1935 sprak pfOf. mr. V. II. Rut
gers op een vergadering van de
Vereniging voor Volkenbond ert
Vrede in hét Concertgebouw te
Amsterdam: ,,Aari de sehuld_van
Italië bestaat geen twijfel. Zelfs
Oostenrijk. Hongarije en Alba
nië. die niet aan sancties mee
werken, hebben die schuld op
zich zélf niet weersproken. Aan
de verplichting töt optrédén dóór
de léden van de Volkenbond be
staat dan ook geen twijfel."
Nóg groter was de voldoening
Van de Volkenbondsvergadering
in Abessynië.
Reéds op donderdag 10 okto
ber vëfklaöfde de Abessijnse
keizer Haile Selassie in een in
terview: ,«De actie van de Vol
kenbond van vandaög, de ver
oordeling van Italië, is de groot
ste daad in de geschiedenis van
de Bond.. Het gewicht van de
ze zo plechtig beleden openbare
mening van de wereld fnoet een
grote invloed hebben,"
bondsleden zoui
Roemenië c.a
van hunne VolkenbondspKchten
hiermede zitten wij in Je grootste
moeilijkheden. Eenerzijds is er m.i.
iuë, welke de andere Volken-
riakömirig
Krachtig, beslist, snel, effec
tief, én practised had de Volken
bond in eerste Instantie gerea
geerd mét ëefi rflörelê vefoördé-
ling en de afkondiging van eco
nomische sancties.
Maar het was slechts een eer
ste stap, en helaas ZoU^het bij
0_ijn oorlogvoe
ring was de oltesanctie. maar
diverse staten waren niet bereid
om juist déze belangrijke Sanc
tie af te kondigen, en daarom kon
óók de Volkenbond niets doéh.
Mussolini ging tegen de ..be
lachelijke" Volkenbondsarbëid te
keer in zijn redevoeringen, en
helaas werd Italië juist door de
ze maatregelen dés te beslister
in zijn plannen, en betoonde het
Italiaanse volk zich als een een
heid, zich scharend rondom Mus
solini nu de gehele beschaafde
wereld zich tegen It-dië verzet
te.
De economische sancties heb
ben Italië wel gehinderd, (tiaar
ze hebben de algehele verove
ring van Abessynië door Italië
niét kunnen voorkomen!
Dat vormt de tragiek van zo
veel nijvere arbeid te Genève
In de oktobermaand van 1939 ver
richt.
De Gaulle streeft naar isolement - Wens vader van
de gedachten - „Is er geen andere weg?" - Algerije
nog onopgelost - Schrikbewind op Cuba
DE gebeurtenissen in Frank
rijk hebben in de afgelopen
week geen gunstige wending ge
nomen. Dat is een betreurens
waardig feit. Niet alleen voor
Frankrijk, maar ook voor de
rest van Europa, ja voor de ge
hele Atlantische gemeenschap,
wier bestaan op het spel wordt
gezet. De Gaulle gaat na twee
en een half jaar steeds meer
zoals nu tijdens de campagne
voor de presidentsverkiezingen
geen enkel initiatief ontwik-
NAVO
De Gaulle is van mening, dat
de Navo nooit goed heeft ge
functioneerd en dat deze orga
nisatie thans berust op een ach
terhaalde strategische concep
tie. De stootkracht van de Sow-
jetunie is, zo redeneert hij,
thans niet meer uitsluitend op
Europa gericht. Voorts is De
Gaulle van oordeel, dat het niet
juist is geweest, de Navo te ba
seren op het principe van inte
gratie der defensie en wel, om
dat een soldaat alleen maar
voor zijn eigen land vecht. Van
daar de vastbeslotenheid van De
Gaulle, alle mogelijke druk uit
te oefenen om tot de volgens
hem dringend gewenste hervor
ming van het westelijke ver-
dedigingsstelsél te komen. In
werkelijkheid is echter de belang
rijkste reden voor het Franse
wantrouwen in de Navo: de be
scheiden rol, die Frankrijk in
deze verdedigingsorganisatie
speelt. En aan dit streven naar
grandeur, naar vergroting van
internationaal prestige, wordt
veel opgeofferd, naar het schijnt
ook de goede verstandhouding
met de Westduitse Bondsrepu
bliek en de niet minder gewens
te eenwording van Europa, niet
allëen in economisch, maar oo'k
in politiek opzicht.
twee jaar geleden op het eiland
heerste, toen Batista werd ver
dreven en er een eind scheen
te komen aan de dictatuur. De
ze angst wordt door de aanhan
gers van Fidel Castro op ver
schillende manieren uitgebuit
ter versteviging van hun posi
tie. Waarnemers in Havanna
leiden daar volgens Ass. Press
uit af, dat het regiem van C#s-
tro twijfelt aan de soliditeit van
de basis, waarop het rost.
Angst is voor de Cubanen
niets nieuws. Onder Batista heb
ben zij geweten wat het was.
Toen Fidel Castro aan de
macht kwam, dachten zij, dat
zij een zorgeloos leventje konden
leiden. Maar al gauw bleek dit
niet het geval te zijn. Men hoeft
de laatste tijd maar weinig te
zeggen of te doen, of men is een
contra-revolutionair, de meest
verdachte kwalificatie, die in de
taal van revolutionairen kan
wórden uitgesproken. Zij kan' dé
gevangenis en zelfs de doodstraf
betekenen.
Kort geleden heeft Castrq ieder
een eigen weg met Frankrijk.
En die weg leidt tot eenzaam
heid. eenzelfde afzondering, als
waarin de Franse president zich
zelf reeds zo lang bevindt. Déze
politiek van het isolement óm
zichzelf te kunnen zijn en te
blijven, kan tot niets leiden.
VVant de dingen, die De Gaulle
wil voorkomen, kan hij als het
er op aankomt toch ook niet te
genhouden. Dit geldt in bijzon
dere mate voor het uitrusten
van de Navo met kernwapens.
De Gaulle is tegen dit Ameri
kaanse plan, dat zich in de
stetm van Engeland mag ver
heugen. Hij is er een tegenstan
der van, omdat het zijn eigen
plannen met betrekking tot een
zelfstandige Franse atoommacht
doorkruist. Verder voelt hij er
niets voor, omdat op die wijze
de Westduitse Bondsrepubliek in
het bezit van kernwapens zou
kunnen komen. En dat wenst
De Gaulle ook niet. Ën ten slót
te wil hij het Amerikaanse voor
stel niet acceptéren, omdat de
Verenigde Staféü theoretisch
over de mogelijkheid beschik
ken hun veto uit te spreken over
een eventueel besluit van de
Europese Navöledén, ter „rëge-
ling" van een beperkt conflict
van bepaalde kemw&pehs ge
bruik te maken.
Bonn
Dit néémt niét weg, dat de
door De Gaullë gekozen politiek
van het isolement niet zal kun
nen verhinderen, dat ook de
Westduitse Bondsrepubliek te
zijner tijd van kernwapens zal
worden voorzien en dat Frank
rijk, als er een wereldconflict
zou uitbreken volledig aangewe
zen zou zijn op de hulp en de
slagvaardigheid van de Ameri
kaanse strijdkrachten.
Guy Mollet, dé vroegere (so
cialistische) premier van Frank
rijk. heeft hiér in de afgelopen
week nog op gewezen, toen hij
in de Nationale Vergadering
waarschuwend Verklaarde, dat
de stappen van De Gaulle er
juist toe zullen leiden, dat de
Westduitse Bundeswehr met
kernwapens zal worden Uitge
rust en dat dé Franse president
de Amerikanen en de Duitsers
steeds meer naar elkaar toe
drijft.
Mollet meent, dat De Gaulle
de tot dusver tegenover de Duit
sers gevolgde politiek met één
slag heeft vernietigd en dat als
gevolg daafVaö de Europese
eenheid nog ernstiger onder
mijnd wordt, dan reeds het ge
val Was.
Amerika
Dé Gaulle gaat Zonder meer
Uit Vari de Veronderstelling, dat
de Amerikanen Zich vroeg of laat
uit Europa zullen terugtrekken.
Dat de wéns hiérbij wel dé Va
der der gedachte zal zijn, is
heel waarschijnlijk. De Franse
president zou het niet betreuren
als de Amerikanen (en de En
gelsen) de Europese zaken aan
Frankrijk als de voornaamste
continentale mogendheid zouden
overlaten. Want dat staat De
Gaulle voor ogén: een Frank
rijk. dat in Europa een domi
nerende positie inneemt: een
Frankrijk, dat namens Europa
kan spreken (op voet van gelijk
heid» mei de Verenigde Staten
en Engeland. Daarop zijn alle
planhen van de Franse presi
dent gerieht. Dat geldt voor de
politieke samenwerking op het
Europese continent, voor het
door de president voorgestelde
Navo-directoraat, bestaande Uit
dë Verenigde Staten, Engeland
en Frankrijk én voor de kern
macht. die Frankrijk voor zich
zelf Wil
Te klein
Omdat de Amerikanen toch
eens zullen verdwijnen moet
Frankrijk volgens De Gaiillê nu
reeds zijn défensie op een an
dere wijze waarborgen, met een
eigen vergeldingsmacht. Maar,
zo schrijft Andrê Fontaine in Le
Monde, omdat Frankrijk alleen
in het huidige tijdsgewricht eèn
te klein slagveld zon vormen, be
seft De Gaulle, dat hij deze
eigen defensie moet coördineren
Inct die van zijn buurlanden. Hij
gaat daarbij van het standpunt
uit, dat Europa zich overigens
in het algemeen voor de verde
diging van zijn bélartgefl niet te
veel meer aan de Verenigde
Staten moet binden. Naar zijn
mening is de Amerikaanse bui
tenlandse politiek Volkomen in
gesteld op de Amerikaanse be
langen. Daarom kan zij niet
consequent zijn en zal zij soms
Vraag
In Le Figaro: schreef Raymond
Aron onlangs: „Indien het doei
van De Gaulle is, Zichzelf de
middelen te verschaffen om al
leen grote beslissingen te kon-
te kunrten verzetten tegen de
Verenigde Staten en Engeland,
dan moet hij niet op dc sym
pathie van Amerikanen en
Britten rekenen, voor wie dan
geen enkel bezwaar meer zou
bestaart om soortgelijke midde
len aart de Westduitse Bondsre
publiek en Italië te verschaffen.
In dé komende jaren vooTziet de
programwetgeving in Frankrijk
in een geringere bijdrage voor
de traditionele (klassieke) bewa
pening. Dit brengt de Atlanti
sche samenwerking in gevaar,
broksgewijze groepen
volutionairen zouden worden ge
organiseerd óm samenzweer
ders „uit te roeien".
Aanbrengers
Enkele maanden tevoren had,
hij de bevolking aangespoord,'
onvaderlandslievende buren aan
te brengen. De lieden, die dit
zouden doen, werden „mensen
met burgerzin" genoemd. In de
tijd van Batista noemden de on
dergronds werkende volgelingen
van Castro zulke aanbrengers
met minachting „Chivatos", vrij
vertaald „mekkerende geiten".
Nadat Castro aan de macht was
gekomen, werden vele van de
ze chivatos gevangen genomen en
terecht gesteld.
Het opnieuw instellen van
tribunalen is een grimmig ele
ment in hét gebruik maken van
angst als middel om tegenstan
ders van Castro af te schrikken.
In 1959 hebben die tribunalen
meer dan 500 mensen na sum
miere procéssen voor hét vuur
peloton laten sterven. Op Cuba
wordt beweerd, dat de Castro-
groep een waar leger van gehei
me agenten en onbetaalde aan
brengers heeft: mannen en vrou
wen, die het oor te luisteren leg
gen in bars. restaurants,
schouwburgen, conversatiezalen
van hotels, taxis, bussen en
kerken. Hun doeltreffendheid
trad deze zomer aan de dag na
de eerste botsing van betekenis
tussen voor- en tegenstanders
van Castro in de kathedraal
van Havanna. De dag na het in
cident publiceerde dë door de
regering gecontroleerde pers een
lijst van kerkgangers voorna
melijk vróuwen die van con
tra-revolutionaire activiteiten
werden beschuldigd.
Juichen
Ambtenaren, die
naar een rede van Castro te
luisteren, krijgen een schrifte-
FIDEL CASTRO
het licht Frankrijk uit het stel
sel van dubbele controle en het
levert alleen maar bombarde
mentsvliegtuigen op, waaraan
Frankrijk nooit iets zal hebben
cn die spoedig verouderd zuilen
zijn". En hij vraagt zich be
zorgd af, of er dan werkelijk
geen andere weg is.
Deuk
Het gezag van Dë Gaullë heeft
intussen weer een flinke deuk
gekregen. Èen door Mollet inge
diende motie Van wantrouwen
werd weliswaar verworpen,
maar dat betekent niet, dat de
meerderheid van' de Nationale
vergadering nu ook werkelijk
achter De Gaulle en diens inter
nationale politiek staat. In wer
kelijkheid is de meerderheid
van het parlement gekant tegen
het regeringsbeleid. En alleen
het feit, dat het alleen maar
zichzelf Zal wegstemmen, weer
houdt het er thans nog van het
kabinet Debré ten val te bren
gen. De Gaulle heeft er geen
twijfel over laten bestaan, hoé
hij zelfs over dit parlement (van
Zijn eigen Vijfde republiek;
denkt. Het mag zijn plannen goed
keuren, zoals het kabinet van
premier Debré die plannen
mag goedkeuren. Hééft het daar
geen zin in, dafl kan het béter
verdwijnen, want regeren kan De
Gatille zelf wel. Daar heeft hij
geen politici voor nodig.
worden gewaarschuwd, dat het
niehbijwonen van massa-bijeen
komsten niet te verontschuldi
gen is. Eén brief. Waarvan de
ondertekening luidde „Uw col
lega's, die er wel waren" ein
digde met de woorden: „Denk
hierover na, kameraad. We
wachten u met open armen de
eerstvolgende keer, als óns land
u oproept om met óns te jui-
Welke andere verklaring dan
angst of geweld kan men vin
den voor het feit. dat een ar
beider juicht als zijn loon wordt
verminderd en de belastingen
worden verzwaard? Een kellner
zei: „Vaderlandsliefde heeft
haar grenzen, vooral in dé buurt
Van de poftemoïinaie en de
maag."
Het valt nauwelijks te betwis
ten, dat de Volgelingen van Cas
tro nog fötmidabel in aantal
soed georga-
*de vervulde,
luidruchtige stad, die Castro in
januari 1959 begroette. Mensen
in openbare gelegenheden en op
straat hóuden bij Uw nadering
op met pfaten. als Zij u niet
kennen. Ze bekijken U mét ach
terdocht. Vei en fluisteren, ter
wij Zij angst'
ders kijken
Zo is het op Cuba en zo zal
het als Castro zijn zin krijgt
In geheel Zuid-Amerika wor
den. Gelukkig is het gevaar, dat
het laatste zal gebeuren, niet
groot. Eerder lijkt het er op
al Is het liog lang niet zo ver
dat de Cubanen zich op een
goede dag van Castro Züllen ont
doen, Maar dan moeten eeCSt
de spaiiniiigeli nog gfötef wdf-
Algerije
Dat hij inderdaad regéren
kaïr, heeft hij met betrekking
tot Algerije in elk geval nog niet
bewezen. En juist ter oplossing
van dit probleem heeft men
hem nu al twee en een half
jaar geleden opnieuw aan de
macht gebracht. Het verlossen
de woord is echter nog steeds
niet gesproken en het ziet er ook
niet öaat- tilt, dat dit spoedig zal
gebeuren. Omdat de Colons
nooit vrijwillig hun bevoorrech
te positie zullen prijsgeven. Ook
niet, wanneer De Gaulle zegt,
dat ér voor hén niets anders
Cuba
Een ander gevaarlijk pro
bleem IS dst van het rode ge
vaar op Cuba. In het rijk van
Fidel Castro heeft de angst de
vreugde verdrongen, die bijna
GUY MOLLET
