lacht Edisons uitgereikt op groot gala-feest klassieke en lichte muziek r 2 ri F 1 9 I5 m Is 1 I7 In het Concertgebouw Genoegelijke cocktail van Geen land met zoveel titels als het onze Overwegwachter vergat naderende trein Moeder van elf kinderen omgekomen O beva Ei BEVA bevalt u beter Hn\» LT1 1 9 MAANDAG 24 OKTOBER 1960 Dam-vraag 11 (Eerste publicatie) L (Van onze kunstredacteur.) TAe Edisons zijn zaterdag voor het eerst uitgereikt, de jaarprijzen voor 4-Z artiesten, die met hun grammofoonplaten-oeuvre van het afgelopen jaar de beste prestatie in him genre gegeven hebben. Elk jaar worden er voortaan 10 Edisons uitgereikt, vijf aan buitenlandse artiesten, vijf aan Nederlanders, verdeeld over de vijf genres: klassiek, opera, jazz, vocaal populair en instrumentaal populair. De Ned. CWommissie Collectieve Grammofoonplaten Campagne heeft die Edisons ingesteld, en zaterdag avond heeft de actrice Caro van Eyk de prijzen uitgereikt op een enorm platenfeest met enorm veel artiesten. Zwart: 7, 10, 13, 17, 19, 20, 21, 26, 27, 55. Wit: 28, 32, 33, 37, 38, 39, 40, 41. 43. 50. Rlit aan zet wint. Hoe? Schaak-vraag 11 In het probleem van de Oostenrij ker Helmut Zajic uit Wenen, was de stand: Wit Kb2, Tg5, Lfl, Pg2 en Ph4, pi f3. Zwart: Kdl, pi d2 en f 5. Mat in drie zetten luidde de opga ve. De oplossing is deze: 1. Tg5-g3. f5-f4; 2. Ph4-f5, fxg3; 3. Pf5-e3 mat. Het is de enige manier om de zwarte patdreiging te pareren en toch in drie zetten mat te geven. Bridge Wat is het juiste bod van Zuid? Dat was de vraag van het biedprobleem dat wij u in de vorige rubriek voor legden. Dat juiste bod moet luiden: 2 Sans-Atout. Zuid, wiens kaart 9 punten telt, weet na Noord's doublet dat de gecombi neerde handen minstens 26 punten be vatten. Via een sprongbod moet Zuid nu de partner laten weten, dat de manche vaststaat. Het 2 Sans-Atout bod omschrijft Zuid's spel goed; regelmatige verde ling en geen vyfkaart. In de praktijk antwoordde Noord hierop met 3 harten, waarna Zuid de bieding met 4 harten afsloot. Dit was een prima contract. Noord had: 73, A V 8 6 4, O A VB, 7 2. Zelfs werd een overslag gemaakt, toen tijdens het spelen bleek, dat rui tenheer aan de goede kant zat. Slechts één klaverenslag plus schoppenaas gingen verloren. Jack Diamond Hekwerk-puzzel Horizontaal: 4. vijzel; 5. arbeider op een spinnerij; 6. paleis der moorse ko ningen in Spanje; 7. jongensnaam. Verticaal: 1. watervogel; 2. grond- •lag van een muntstelsel; 3. een oud of uitgediend soldaat (meerv.). f - OPLOSSING VORIGE PUZZEL 1. zending, 2. aardbei, 3. noodlot, '4. diadeem, 5. eindrijm, 6. rondeel, 7. oordeel, 8. verdrag, 9. evident, 10. rendier. De zegswijze luidt: „Zand er over" modern toiletpapier Pools voorstel voor zitting VN-asseml)lee Polen heeft vandaag een voorstel in gediend dat de Algemene Vergadering van de Ver. Naties een speciale zitting Inzake het stopzetten van kernproeven moet houden, indien voor dat doel voor 1 april 1961 nog geen verdrag gesloten ls. Het Poolse voorstel gelijkt enigszins op dat van Chroesjtsjef, dat de Algemene Vergadering in maart of april van het komende jaar een speciale zitting inzake ontwapening moet houden. Maar terwijl Chroesjtsjef zich beperkt heeft tot alleen maar suggesties heeft Polen een formeel voorstel gedaan cn tijdens het week einde een resolutie ingediend ter be handeling door de politieke commiSsie Voor de klassieke muziek gingen de prijzen naar het Italiaanse kamermuziek- ensemble „I Musici" en (posthuum) naar wijlen Eduard van Benum voor zijn werk met het Concertgebouworkest Voor de opera ging de prijs naar Sir Tho- Beecham voor zijn opname van Bi- „Carmen". In dit genre werd er geen prijs aan Nederlanders toegekend, daar er te weinig was vastgelegd. Daar- werd er nog een buitenlander be kroond en wel de Duitse bariton Dietrich Fischer-Dieskau voor zijn opera-aria's en zijn veelzijdigheid. Voor jazz ging de Edison naar Thelonius Monk( Ameri ka, doch de jury kende geen prijs toe Ned. artiesten, daar het h.i. peil niet hoog was. Voor de poulaire vocale muziek gingen de prijzen naar Frank Si natra voor „Only the lonely", en Willy Alberti. Voor populaire instrumentale muziek naar Robert Prince (Amerika) de muziek van West Side Story en de Nederlandse pianist Roelof Stal knecht. Met die middernachtelijke prijsuitrei king werd het min of meer officiële ge deelte van de Grand Gala du Disque af gesloten, een feest dat een evenfrote cocktail aan lichte en ernstige muziek- klanken bevatte als de grammofoonwin kels. Alleen met dit verschil dat nu eens de artiesten in lev§nde lijve verschenen iets uit hun repertoire ten beste te geven. Daartoe was de zaal van het Con certgebouw te Amsterdam onherkenbaar veranderd. De meest dwaze muziekteke- ningen sierden de wanden, in het midden ;en kleine verhoging en daarvoor een grote dansvloer. Tafels en stoelen waren de zaal gezet en op het podium zaten :r verschillende orkesten, stonden twee mmondorgels en waren de optredende artiesten gezeten. En toen omroepster Netty Rosenfeld eenmaal het startsein gegeven had, welke taak" later met Mies Bouwman en Willem O Duys werd af gewisseld, volgden de artistieke en ko mische prestaties elkaar op in een ijzing wekkend tempo. Cocktail „Black and White", direct gevolgd door de jonge meisjes, de Cordela's en de „Zangeres zonder naam" met „Jalousie". Ja, jaloers konden die verschillende ar tiesten wel zijn op elkaar, want die pres taties lagen wel heel erg uiteen. In die merkwaardige cocktail van lichte en klas sieke klanken viel er veel wel en viel niet te waarderen. Maar het is een feit dat alles met een grote vlotheid verliep len óf vanaf het grote podium óf vanaf het in de zaal opgestelde podium indruk kreeg wat er al zo op muziek gebied via de grammofoonplaat wordt ge presteerd. zo ging het in een bonte mengeling voorbij: Annelies de Graaf met „Ich bin treu wie du", de Regenta Stars met „Laila", Piet Sybrandy met een wel heel erg zwakke weergave van „He's got the whole world in his hands", de lichtelijk overdreven Wama's met „Kriminal Tan- compleet met revolverschoten, de Poolse zangeres Monica Witkowna met heel goed voorgedragen lied waarin gevraagd werd naar de eerste man die haar wil kussen, Mario Rodriguez met Spaanse liederen, Tom Keiling zichzelf de gitaar begeleidend, Herman Em- mink met „Looking high, high, high", het Trio Pim Jacobs met de prachtige jazz-zang van Rita Reys, Vico Torriani met „Ave Maria no morro", enz. enz. Ook zelfs Fien de la Mar kwam op de proppen met een lied en een woord. En toen kwam Netty Rosenfeld met een heel merkwaardig excuus, nl. dat er ook aan de klassieke muziek werd ge dacht Het was bijna een verontschuldi ging van het feit, dat de grammofoon industrie ook wel klassieke platen moest maken. Merkwaardig dat er bij die klas sieke muziek veel beter gehoor was dan bij de amusementsmuziek. Met uitzon dering van de befaamde Franse vedettes Nicole Lou vier en Gilbert Becaud was het grootsste applaus voor de jonge Haag se zangeres Wilma Driessen, die met pianobegeleiding van Wim Quispel een aria uit „I Puritani" van Verdi zong, fantastisch goed zong zelfs in die rokerige zaal, waar kellners heen en weer liepen met bier, wijn, koffie en cola. De Rotterdamse piandst Marinus Flipse begeleidde de violist Theo Olof in „Ro- manza Andalusa" van Pablo de Sarasate en de violist Herman Krebbers in een Spaanse dans van De Falla. Rosa Spier gaf een harpsolo weg en Gerard Henge- veld wilde heel erg klassiek zijn met zijn pianosolo „a plus que lent" van Debussy. Toen plotseling verscheen het Residentie-Orkest o.l.v. Louis Stotijn om in de historische kleding en achter door kaarsen verlichte lessenaars de Ab- schieds-Symphonie van Haydn te spe len, waarbij de muzikanten natuurlijk ten slotte stuk voor stuk wegliepen. Dat was een kostelijk schouwspel. En nadat Cor Steyn et een populaire medley aan melodietjes had weggegeven op het hammondorgel, zette Piet van Egmond aan het grote orgel plotseling in met de Toccata uit de 5e Symfonie van Widor. Dat klassieke „gedoe", er waren dames in de zaal die bij het spel van Piet van Egmond met echt Amsterdams accent vroegen of ze in de kerk zaten, werd dan weer gevolgd door de Franse vedettes, door het Trio Pia Beek, waar bij klassieke musici als prof. dr. Bernet Kempers en Willem Andriessen heel erg belangstellend toekeken en door het ensemble os Paraguayos. Het feest afgelopen be- versohillende zalen, gangen en foyers, waar orkesten speelden, chansonières zongen en pianis ten al het geluid uit de piano haalden dait mogelijk was. Men danste, men dronk, men praatte, men at. Die con sumpties waren niet goedkoop, netzomin als de toegangsprijs die f 25 bedroeg. Maar men had het er voor die avond afgenomen, voor dat eerste grammo- foonplatenfeest in Nederland. De arties ten bevonden zich gewoon tussen het publiek, men kon met ze praten, om handtekeningen vragen, enz. Voor het eohter zover was marcheer den de Kon. Militaire Kapel (in gala uniformen) ojI.v. majoor-directeur R. van Yperen en de Mariniierskapel o.l.v. directeur Van Lijnschoten de zaal in met pittige marsmuziek. Dat was een sein dat men nu het vermaak zelf moest gaan maken. Voor de organisatie hebben we alle waardering. Die was voor een eerste feest bijzonder goed, ook al had men er LUIT.'-KOL LOKOSA GEARRESTEERD Kolonel Moboetoe heeft tegenover AFP verklaard dat luitenant-kolonel Lokosa, die het bevel voerde over de Kongolese militairen te Stanleystad, met twee van zijn officieren is gearresteerd. Dit ge schiedde op last van Gizenga, vice-pre sident onder Loemoemba, die erin ge slaagd is de Oost-provincie te bereiken. Luitenant-kolonel Lokosa was een week geleden naar Leopoldstad geko men, waar hij kolonel Moboetoe om or ders had gevraagd. Vervolgens was hij weer naar Stanleystad teruggekeerd. Groot-Brittannië en de Verenigde Ara bische republiek zouden van plan zijm binnenkort weer ambassadeurs uiit te wisselen. Hugh Gaitskell, de leider van de Britse Labounpartij, heeft medegedeeld zich op nieuw kandidaat te stellen voor het lei derschap. De Zuidkoreaanse minister vain buiten landse zaken, Tsjoeng, heeft zich gekant tegen het plan van de Amerikaanse se nator Mike Mansfield om de hereniiigjing van Korea op te lossen naar Oostenrijks voorbeeld. dan kennelijk niet op gerekend, dat het 14-jarige Deense zangeresje Gitte ook nog begeleid moest worden. Over de jury-uitspraak kan men zich misschien een klein beetje verwonderen. Waarom kreeg in de sectie populair vocaal Willy Alberti de prijs en niet iemand als Corry Brokken. Waarom is er t.a.v. de jazz niet aan Rita Reys gedacht en waarom kon men in het genre klassiek niet een prijs vinden voor een levende Ned. kun stenaar. Eduard van Beinum heeft zeker veel gedaan, maar een posthume onder scheiding is altijd te laat en tot werke lijk heel bijzondere prestaties is het niet gekomen. De piëteit spreekt hier na tuurlijk ook een woordje mee. Maar we menen dat dit geen maatstaf is voor een beoordeling. De Edisons zijn voor het eerst uit gereikt in Nederland in de vorm van een in brons gegoten beeldje van de beeldhouwer Pieter d'Hondt, voorstel lend Edison bij zijn eigen grammofoon. Het publiek bekommerde zich echter niet zo erg om die prijzen, maar meer om met vrienden, vriendinen, kennissen en artiesten cha-cha-oha te dansen, een glas Beaujolais te drinken en slaatjes en broodjes te verorberen. Een echt muzikaal gala-feest, wat vreemd voor ons land, maar beslist wel gezellig en ongedwongen. Com mentaal* 'T KAN NIET OP IN BELGIË Na de bijzonder enthousiaste ont vangst die Brussel enkele weken ge leden koning Boudewijn en zijn ver loofde dona Fabiola heeft bereid, wilde Antwerpen niet achterblijven en de hartelijkheid zo mogelijk nog overtref fen, vertelde ons zaterdag de Belgische commentator bij de televisiereportage die van het feestelijk gebeuren werd gemaakt. We leefden weer vrolijk mee met de vreugde van de op de Antwerpse Markt samengestroomde Vlamingen, we zagen de koninklijke auto weer in de klem zitten en ten slotte de binnenkomst in het eer fraaie stadhuis, dat rijkelijk met bloemen was getooid en waar de burge meester een toespraak hield. Aangezien hoge, onverstoorbare po litiemannen de protesterende fotografen voor het oog van de zegevierende tv- camera's uit de raadzaal hadden ver dreven, kon alleen de televisie tonen, hoe stralend-gelukkig dona Fabiola was met de kostbare armband, geschenk van de stad Antwerpen, en hoe koning Boudewijn haar het schitterende sieraad zelf omdeed. We konden daar allemaal rustig naar zitten kijken, evenals naar de in nige blikken en glimlachjes die de ko ninklijke verloofden tijdens de plech tigheid wisselden en dat was best ge zellig op een druilerige zaterdagmiddag. De NTS brak de reportage bijzonder abrupt, midden in beweging en com mentaar, af, om over te schakelen naar de tafel-tenniswedstrijden In Engeland, 's Avonds lanceerde de KRO de eer ste aflevering van het televisie maand blad Brandpunt, gepresenteerd door de radioreporter Dick de Vree, di ehier- voor wel de juiste rust en stofbeheersing toonde. Opnieuw dus een rubriek gew\id aan de achtergronden van het nieuws en als zodanig zeker interessant, al was aflevering nog wat erg door een teveel aan verwerkte stof. inder hooi op de vork zal de bnek helderder maken. Twee elementen (wel sterk in tegen» stelling tot elkaar!) onderscheiden deze nieuws-beschouwende rubriek van die» door andere omroepverenigingen ge bracht» een toepasselijke geestlfjke toespraak door de bisschop van Den Bosch (een vaste bijdrage) en een soort raadseltje dat een der goede oplossers een waardebon van f 50 kan bezorgen. Er was ook een interessante documen taire over Thailand en no het KRO- programma gaf de NTS tot half een nog een reportage van het vrij rom melige Grand Gala du Disqque, waar bij de beelden door gebrek aan voldoen de belichting meer dan erbarmelijk waren. Pas na twaalven reikte de ac trice Caro van Egk de „Edisons" uit aan enkele Nederlandse en meer bui tenlandse artisten. Laatstgenoemden werden vertegenwoordigd door afge vaardigden van consulaten en gezant schappen. VANAVOND WEER V.N.-CONCERT Der traditie getrouw wordt de Dag der Verenigde Naties ook vanavond weer gevierd met een schakelprogram ma uit Genève, Parijs en New York. Uit Genève komt een uitvoering van Bach's Ouverture no. 3 in D, te ver zorgen door het Orohestre de la Suisse Romande onder leiding van Ernest Ansermet en uit Parijs een uitvoering van de Suite in F van Roussel en en kele liederen van Wolf. Hier concerteren het symfonie-orkest van Radio Tokio en de bariton Dietrich Fisher-Dieskau; Paul Klecki dirigeert Ten slotte de bijdrage van New York: ditmaal geen concertonderdeel, maar een gesproken boodschap van de secre taris-generaal van de V.N. Dag Ham- marskjöld. Vrijwel alle Europese radiozenders en ook verscheidene televisiezenders ne men deze uitzendingen over. Voor Ne derland geeft de AVRO tussen 8.30 en 9.25 uur het radio-relais en de NTS laat ons tussen 10.20 en 11.10 uur mee- kijlen en -luisteren naar de Parijse bijdrage. Taal - overheid - bedrijfsleven "[I/TET het opsommen van de halve waslijst van titulaturen zoals die in - iedere agenda voorkomt van hoogwelgeboren vrouwen tot weledele heren toe begon prof. W. F. J. M. Krul in het Kurhaus te Scheveningen zaterdag zijn openingswoord tot het congres van het genootschap Onze Taal. De taal is immers gans het volk, merkte prof. Krul spottend op, en hij vroeg zich meteen af of er nog wel een taal is die zo veel aanspreek- de beveiligde overweg in de Verlengde Lodewijkstraat le Groningen is zaterdag de 46-jarige mevrouw F. Post-de Vries, moeder van elf kinderen, onder een goede rentrein geraakt en om het leven ge komen. De overwegwachter, die in middels van zijn post is ontheven, heeft verklaard wel de belsignalen die hem moesten waarschuwen, te hebben gehoord, maar vergeten te zijn, toen een trein de sneltrein uit Zwolle was gepasseerd, dat er een tweede signaal had geklonken, dat hem voor de goederentrein had gewaarschuwd. Hij haalde de bomen op, waarna direct velen de overweg op gingen. Allen, op twee vrouwen na, vonden een goed heenkomen. Een der vrouwen kwam om het leven, de andere kreeg een shock en lichte verwondingen. G. Poontstra- leden een straatje omliep. De bestuurder van de auto was dicror een tegenligger ver- titels kent. De veelsoortige belangstelling die de 600 bezoekens naar het congres had ge voerd, vatte spr. samen in de over tuiging dat onze eigen taal nog steeds een deel en een uitingr is van onze Nederlandse cultuur. Hij deelde mee, dat het tijdschrift Onze Taal een op lage heeft van 8500 exemplaren, terwijl het blad van de zusterorganisatie in Duitsland in 2500 exemplaren wordt gedrukt. Speciale welkomstwoorden richtte prof. Krul tot vertegenwoordigers van de Belgische ambassade, van de cultuur- raad van Vlaanderen, de stad Antwer- 20-jarige mejuffrouw G. Akkerman wend In Witfdum bij Leeuwarden is giste ren de 30-jarigie monteur -J. Roele uiift Irnsum tegen een boom gereden. Zijn driejarig dochtertje, dat bij hem in de auto zat, overleed ter plaatse. Hijzelf werd ernstig gewond. Bij Bergen op Zoom is zaterdag een auto, bestuurd door de 27-jariige dochter van de 58-jarige mevrouw J. Baeke- Veraart uiiit Boskapelte geslapt en tegen een boom gereden. Mevrouw Baeke over leed, haar man werd ernstig, de bestuur ster licht gewond Zondagavond is de twaalfjarige Sari Huyerman Ln Amsterdam op de hoek van de Savomin Lohmanstraat en de Dr. Oolijnstraat onder een aubo gelopen Kort na aankomst in het ziekenhuis is zii overleden Zaterdagavond heeft de 16-jarige W. S. uit Heeze, die zonder toestemming met de auto van zijn vader was gaan rijden, drie voetgangers aangereden, van wie 18-jarige P. de B. (sohedeJibasasfraobuur gebroken benen) in levensgevaar v In Suriname is donderdag een mili taire jeep geslipt en gekanteld- De uit Voorburg afkomstige infanterist Jan W. Schep overleed zaterdagmiddag aan zijn verwonidfingien. Steenkoolinvoer. Volgens de voorlopige cijfers heeft Nederland in september 649.370 ton kolen, exclusief bunkerkolen, ingevoerd tegen 503.970 ton in augustus. De orkaan die veertien dagen geileden boven Oost-Pakistan heeft gewoed, heeft vierduizend mensenlevens geëist, zo is •ttioieel bekend gemaakt. 18 Zijn stem klonk erg rustig, alsof hij zomaar :n praatje maakte. „Een radiozender kan ver vangen worden en dat zal met deze ook gebeuren, dat beloof ik u. Binnen een week, hoogstens tien dagen hebt u een nieuwe." ,Heel vriendelijk," zei ik droog. Ik was klaar met het verbinden van de wond en richtte me op. Ik dank u voor uw aanbod, maar met één ding hebt u blijkbaar geen rekening gehouden. U kunt namelijk binnen die tien dagen dood zijn u allemaal trouwens." kunnen allemaal...." De jongeman brak af en staarde me met een merkbaar harder geworden blik in de ogen aan. „Wat be doelt u?" „Dat door het verlies van de zender, waar u zo licht overheen stapt, uw kansen onze kan sen om dit avontuur te overleven aanmerke lijk kleiner zijn geworden. Om u de waarheid te zeggen, liggen die kansen zelfs helemaal niet zo goed. De radio als zodanig laat me koud". Ik keek hem opmerkzaam aan, dat wil zeggen: een paar seconden was het belachelijk, maar daarna zag ik me opeens voor het feit gesteld dat het de waarheid kon zijn. „Hebt u heeft iemand van u énig idee waar u zich op het ogenblik bevindt?" „Allicht!" De jongeman haalde even de schou ders op. „Ik kan natuurlijk niet zeggen waar hier in de buurt een kroeg is, maar „Ik heb het hun verteld," viel de stewardess hem in de rede.. „Even voordat u binnenkwam, vroegen ze me er namelijk naar. Ik nam aan dat captain Johnson in een sneeuwstorm het vlieg veld van Reykjavik voorbijvloog. Dit is Lang Jökull, nietwaar?" Ze zag blijkbaar de verbaas de uitdrukking op mijn gezicht en vervolgde haastig: „Of is het Hofs Jökull? Ik bedoel eh.... we vlogen min of meer noordoostelijk van Gan der en dit zijn de enige twee sneeuwvelden of gletsjers, of hoe ze anders in IJsland heten, die. „IJsland?" Ik veronderstel dat we allemaal iets zonder einde ALLISTAIR MACLEAN hebben en kon me er niet i werkelijk IJsland?" De stewardess knikte zwijgend. De andere keken haar aan en toen ze geen antwoord gaf, voelde ik dat hun blikken automatisch, alsof er een knopje was omgedraaid, plotseling op mij gericht werden. „IJsland!" herhaalde ik. „Lieve kind, op hei ogenblik bent u ongeveer vijfentwintighonderd meter hoog midden op de ijskap van Groenland." De uitwerking van deze woorden overtrof mijn stoutste verwachtingen. Ik betwijfelde zelfs of Marie LeGarde ooit een betere reactie van haar publiek had meegemaakt. Van „verbijstering" kon zelfs niet meer gesproken worden: het leek eerder op een verlamming en vooral wat de spraakorganen betrof. Toen eindelijk de spraak en de gedachten weer terugkwamen, openbaar den die zich zoals ik trouwens verwacht had in ongeloof. Iedereen scheen eensklaps aan het woord te zijn, maar het was met name de stewardess die mijn aandacht trok. Ze deed een paar pasjes naar voren en pakte me bij de arm. Ik zag een diamanten ring aan haar hand glin steren en realiseerde me vaag dat dit tegen de voorschriften van een luchtvaartmaatschappij moest zijn. „Wat is dit voor een grap? Groenland dat Is onmogelijk!" Ze merkte aan mijn gezicht dat het helemaal geen grap was en haar vingers knepen zich in mijn arm. Ik kreeg nog net even gelegenheid om aan twee met elkaar in strijd zijnde dingen te denken. In de eerste plaats dat de ogen van de stewardess hoewel op dat moment onnatuur lijk groot en wijd van angst en verslagenheid bijzonder mooi en bruin waren, en verder dat de MYTH blijkbaar niet meer over stewardessen kon beschikken wier correcte en charmante uiter lijke verschijningen recht evenredig waren met een rustige houding in een noodtoestand. „Het kan niet!" Ze struikelde over haar woor den. We vlogen van Gander naar Reykjavik en Groenland lag niet op onze route. We hadden een automatische piloot, radio en elk half uur zoch ten we contact met onze basis. Het is onmoge lijk.... absoluut onmogelijk! Ik begrijp niet, waarom u ons zoiets wijs maakt!" Ze beefde over haar hele lichaam en ik wist niet of het van de zenuwen en spanning kwam, dan wel van kou. De breedgeschouderde jonge man met de overbeschaafde spraak legde wat on handig een arm om haar schouder en opeens zag ik dat er een trek van pijn om de mond van de stewardess kwam. Ze scheen inderdaad ergens gewond te zijn, maar opnieuw kon het wachten. „Joss!" riep ik. Hij stond bij de kachel, schonk de koffiekoppen vol en keek op. „Vertel onze vrienden waar we zijn." „Op 72.40 graden noorderbreedte, 40.10 graden oosterlengte." dreunde Joss onbewogen op. Zijn heldere stem sneed door het opgewonden ge mompel. „Bijna vijfhonderd kilometer verwijderd van de bewoonde wereld, zeshonderd kilometer ten noorden van de poolcirkel, dertienhonderd Reykjavik vandaan, zestienhonderd van Kaap Farvel, het zuidelijkste puntje van Groenland, en iets meer van de Noordpool. Als iemand het niet gelooft, zou ik de dames en heren een kleine verkenning in alle richtingen willen voorstellen, dan zullen ze spoedig zien wie er gelijk heeft." (Wordt vervolgd) pen, de commissaris der Koningin mr. J. Klaasesz, en de vertegenwoor diger van minister Cals. Zelfo was een schoolklas uit Tienen aanwezig. P of. dr. C. F. P. Stutterheim, hoog- eraar in de Ned. taalkunde te Leiden, prak vervolgens over de taal als ommunicatiemiddel. Spr. betoogde dat de taal haar functie als communicatie middel zeer slecht vervult. De schuld ligt echter niet bij de taal, maar bij de sprekers en toehoorders, dan wel bij de schrijvers en lezers. De schrijver en lezer moet kennis van de taal en inzicht in de mogelijkheden hebben. Toch kan de schuld van het misver staan worden ook bij de taal liggen, namelijk o.a. in gevallen waarin groe pen van woorden van dezelfde vorm een andere betekenis hebben. Men vermijde Mr. A. F. Kamp, dijkgraaf van het hoog heemraadschap N oordnollandiS Noor- hollands Noorderkwartier en oud-bur gemeester van Texel, behandelde de ambtelijke taal. Hij bediende zich daarbij van talrijke aanhalingen, die hij kritisch besprak en daarbij veel hilariteit veroorzaakte. De overheid heeft enkele malen pogingen gedaan de ambtelijke taal „menselijker" te maken. Een commissie heef; richtlij nen opgesteld, die telkens beginnen met „Men vermijde". Een van de richt lijnen is: Men vermijde de aanvoegen de wijs. De opstellers van de richtlijnen gebruikten zelf de aanvoegende wijs (Men vermijde) niet minder dan 9 Dr. Joh. Soheurer, oud-personeelschef van Van der Heem N.V. in Den Haag, sprak over de taal in het bedrijfs leven. Hij zeide, dat in het bedrijfsle ven slordigheid in het taalgebruik moet worden vermeden. Een voldoende mate van vaardigheid in het zich uit drukken is nodig bij werkinstructies, opdrachten, enz. Daarnaast behoort er begrip te zijn voor het gevoel en het verscnil van denkwerelden der perso nen die moeten samenwerken. Het bedrijfsleven verwacht van de scholen, dat er bijzondere aandacht wordt besteed aan oefeningen in een redelijke beheersing van de Neder landse taal, in overeenstemming met het levende taaleigen. Dit geldt o.ni. voor de handelscorrespondentie, die in veel gevallen nog zeer ouderwets is. O verheid staak De taak van de overheid inzake de Ne derlandse taal was het onderwerp dat prof. dr. G. Stuiveling, hoogleraar in de Ned. letterkunde en de taalbeheer sing te Amsterdam, behandelde. Deze taak is volgens spreker drieledig: normatief: erkenning van de eigen taal als het cultuurbezit van de eerste i praktisch: betere verzorging van het taalgebruik in wetgeving administra tie en ambtelijke correspondentie; i wetgevend: meer aandacht voor het Nederlands in elke vorm van onder wijs. t<Èi<£M$ïd vanavond Na het NTS-journaal en het weer- overzicht presenteert de VARA om 8.20 uur eerst de rubriek „Achter het nieuws" en dan, om half negen, de filmrubriek. Om 8.55 weer een Wild West-film „De kleine man" en om 9.20 uur de grote documentaire „35 jaar massacommunicatie". Daarna een extra-reportage van het NTS-jour- naal over het koninklijk bezoek uit Thailand en om 10.20 uur begint dan de uitzending uit Parijs van een deel van het galaconcert ter gelegenheid van de Dag der V.N. tranavondl Het laatste deel van het hoorspel „Exodus" kunt u vanavond tussen 8 en 9.30 uur horen in het NCRV-pro- gramma. Om 9.40 uur is er een re portage van de toespraken, welka door de vorstelijke personen worden gehouden aan het traditionele gala banket, dat de hoge bezoekers uit Thailand in Den Haag is aangericht. Om 10.15 uur begint de tweede uit zending in de cyclus Onbekende pia noconcerten van Haydn: Toos Onder denwijngaard is soliste bij het Radio Kamerorkest. Maurits van den Berg dirigeert. 0 Over Hilversum II zendt de AVRO uit. Eerst een zangrecital door Marie- Cécile Moerdijk (Marcielle Mardi) en om 8.30 uur het drievoudig concert ter gelegenheid van de Dag der V.N. Ouderen en jongeren houden daarna gesprekken over actiualiteiten in de politiek. Mr. Hilterman is gespreks leider. Om 11 wordt de reeks sym fonieën van Beethoven (nieuwe op namen) voortgezet met een uitvoe ring van de zesde. Programma voor morgen DINSDAG 25 OKTOBER 1960 Hilversum I, 402 m. 746 ko/s. KROi 7.00 Nws 7.15 Gram 7.30 V d jeugd 7.40 Gram 7.45 Morgengebed en overweging 8.00 NWs 8.15 Grain 8.50 V d vrouw 9.3» Wateret 9.40 Gram 9.55 Inleiding Hoogmis 10,00 Hoogmis 11.15 V d vrouw 11.30 Gram 14*50 Volaanvooruit, lezing 12.00 Mid dagklok-noodklok 12-03 Ben je zestig? 12.30 Land. en tuinbouwmeded 12.33 Gram 12 50 Staatsiebezoek van het Thailandse Koningspaar 13.00 NWs 13.15 Zonnewijzer 13.20 Platennieuws 13.35 Lichte muz 14.00 Gram 14.35 V d plattelandsvrouwen 14.45 Gevar progr 16.OO V d zieken 16.30 Zieken, lof 17.00 V d jeugd 17.40 Beureber 117.45 Regeri ngsuitzGesproken Ned Antillen, door Henk I 18.00 Lichte muz lfi.20 F RVU: Ooorlog en vrede: 1 streven naar vrijheid in eii door prof dr E de Vries 19.00 NWs 19.10 Act 19.25 Memojandum 19.30 Gram 20.30 Avondcollege: Cursus Democratie 21.00 Viool en piano 21.25 Vocaal ens 21.50 Con- certgebouwork 22.30 Niwe 22.40 Gehuwd en ongehuwd, lezing 22.55 Wereldkampioen schappen dammen 23.00 Nieuwe gram met co mm 23.5624.00 NWs. Hilversum II, 298 m. 1007 kc/s. AVROl 7.00 Nwe 7.10 Gym 7.20 Gram. VPRO: 7.50 Dagopening. AVRO: 8.0o Nws 8.18 Gram 9.00 Gym v d vrouw 9.10 De groen teman 9.15 Gram 9.40 Morgenwijding jO.OO Gram 10.50 V d kleuters 11.00 Gram 11.15 ringsuitz^Uitz v d Undb™w 12.30 Land en tuinbouwmeded 12.33 Muz corpe 13.00 Nws 13.15 Meded of gram 13.20 Lichte muz 1365 Beursber 14.00 Kamermuz 14.30 C brief uit Alt en piano 16.00 V d 1 16.30 V d Jeugd 17.30 Aman.-urevn'*'- 18.00 NWs 16.15 Pianospel 18.30 Wonder, kinderen der chemie, klankbeeld 16 45 Lichte muz 19.00 V d kleuters 19.05 Paria vous parlc 19.10 Gram 20.00 Nwe 20.05 Amus progr 3I-IO Quizprogr 22.00 I KKJ Beva, betere vakkleding voor alle beroepen blijft in de maat door krimpvrij Sanfor 6ED.MERK

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1960 | | pagina 9