Uw probleem is het onze
Hanteerbaarheid van het
beginsel een probleem
Meningen van anderen
Minister Van Rooij opende
Huize Stameren te Maarn
Een woord voor vandaag
2
I
Unkele kanttekeningen
DE VRIJE ZATERDAG
fN DE VRUE zaterdag, die straks van steeds meer Nederlanders het deel zal
worden, zien wij belangrijke mogelijkheden om voor heel ons volk de
zondag meer te doen beantwoorden aan hoge doeleinden waarvoor hij is inge
steld, doeleinden waaraan hij op heden helaas veelal schijnt te zijn ontvallen.
Voor protestants Nederland ligt hier de roeping, de ogen open te houden voor
de komende ontwikkeling. Er zal belangrijk betoon van werkzaamheden moe
ten zijn. Maar de zaak is het waard.
Gelukkig staat ook in deze protestants Nederland niet alleen. Het mag zich
gesterkt weten door de overtuiging, dat het hier geldt een alleszins princi
piële zaak. Maar het vindt ook steun elders. Een steun waarvan wij in dank
baarheid melding maken.
Zo lazen wij in het gezaghebbende r.k. dagblad „De Gelderlander" het vol
gende, dat wij gaarne onder de aandacht onzer lezers brengen:
„Het zal wel niet zo lang meer duren, dat ook in ons land de vrije zaterdag
een feit zal zijn. Overal wordt er naar gestreefd de arbeidstijd te verkorten,
en naarmate dit streven tot een wezenlijke sociale verworvenheid gereall-
seerd wordt, openen zich andere perspectieven. Niet alleen op het punt var
de vrijetijdsbesteding, maar ook in verband met de zondagsrust. In West-
Dultsland, waar de vrije zaterdag al veel verder is dan in Nederland, zijn in
tussen wettelijke maatregelen aangekondigd ter bescherming van de zondags
rust. Zo zal waarschijnlijk in de naaste toekomst de sport in West-Duitsland
naar de zaterdag worden verschoven.
In het licht van de ontwikkeling in Nederland, zou het naar onze mening alle
zin hebben, dat reeds nu in deze zelfde richting plannen konden worden ge
maakt. Wanneer in Nederland te zijner tijd de sport eveneens naar zaterdag zou
kunnen worden gedirigeerd, bewijst men de protestanten in ons land niet
alléén een grote dienst!"
Tot zover „De Gelderlander". Een stem die we gaarne horen. Wij willen ho
pen, dat het geschenk van de vrije zaterdag meer en meer leiden zal tot een
herontdekking van de zondag.
Studieconferentie Arjos-Zuid-IIolland
In de Nieuwe Oosterkerk te
Rotterdam is zaterdagmiddag de
jaarlijkse Studieconferentie van
het Provinciaal Verbond Zuid-
Holland van de Arjos gehouden.
De conferentie was gewijd aan
het onderwerp „Beginsel en
praktijk in de politiek". Prof. dr.
ir. H. van Riessen leverde een
zeer puntige en boeiende inleiding
tot de discussie over dit pro
bleem.
Dit onderwerp raakt het hart van de
christelijke politiek, zo stelde prof. Van
Riessen, maar het brengt ons ook in
het hart van de moeilijkheden, die zich
concentreren rondom deze twee vra
gen: zijn er wel beginselen uit de bij-
NIEUW-GUINEA
Enkele weekbladen leveren commen
taar op de bemiddelingspoging in de
kwestie Nederlands Nieuw-Guinea van
de premier van Malakka. Zo schrijft El-
seviers Weekblad: „Het zou nuttig zijn
op de démarches van Malakka's premier
Abdoel Rahman met de uiterste tege
moetkoming te reageren. Ten eerste, om
dat de bewindsman van Malakka tot de
Aziatische staatslieden behoort, die het
Westen vriendschappelijk gezind zijn. Ten
tweede, omdat president Soekarno tóch
met niets minder tevreden kan zijn dan
met onvoorwaardelijke overdracht van
Nieuw-Guinea aan de Republiek of met
het sier id houden van de kwestie zelf.
In een gelijke situatie is het voor Ne
derland gunstig, dat een mislukking van
het intermédiair-Rahman ook voor Azia
tische toeschouwers duidelijk niet aan
Nederland, maar aan Indonesië te wij-
Vrij Nederland noemt de bemiddelings
poging verheugend nieuws. Het blad
zegt: „Zo vastgeroest, althans in de prak
tijk, waren de standpunten der twee be
langrijkste betrokken partijen, dat een
ramp onvermijdelijk leek. Nieuw-Guinea
is veel meer dan een Zuid-oostazia'
probleem, het is een probleem
Australië en Amerika. Als minister Luns
gelooft, dat de Verenigde Staten Nieuw-
Guinea in dezelfde categorie plaatsen
als de eilanden Quemoy en Matsu, dan
moet hij rekening houden met de moge
lijkheid, dat Washington Nederland even
zeer als nationalistisch China tot voor
zichtigheid en matiging zal aanmanen.
Om Nieuw-Gumea mag geen schot wor
den gelost. Het verwondert ons, dat
Luns troost vindt in Amerika's houding,
die wijst naar een behoefte om het con
flict zo snel mogelijk uit de wereld te
helpen. Dat dit door het initiatief van de
premier van Malakka verwezenlijkt zal
worden, hopen wij. Het is onprettig, dat
ons enigszins de zaak uit handen wordt
genomen, dat Amerika en Engeland
den geraadpleegd alvorens Nederland
iets wordt verteld. Maar in elk geval
krijgt Luns nog een kans om mee te wer
ken aan een oplossing van het probleem.
Een laatste misschien".
Kardinaal Spellman
verwerpt herderlijk
schrijven van drie
r.k. bisschoppen
De voor de wereld vrij onbelangrijke
politieke verkiezingen van Porto Rico
werden het afgelopen weekeinde L
geweldig belangrijk in de Verenigde
Staten, omdat de Rooms-Katholieke
Kerk zich weer eens met twee gezich
ten vertoonde. Terwijl deze Kerk bij
de Amerikaanse presidentsverkiezingen
haar best doet om te zeggen dat zij
op geen enkele manier politieke druk
op de eventuele rooms-katholieke pre
sident (Kennedy) zal uitoefenen, gre
pen drie bisschoppen op Porto Rico
in bij de verkiezingen van een gouver
neur. Zij raadden hun gelovigen aan
niet op de huidige democratische
gouverneur Luis Munoz Marin
stemmen.
De bisschoppen lieten gistermorgen
de kerken een herderlijk schrijven vo
lezen, waarin de gouverneur werd v
weten dat hij zijn handtekening gezet
had onder twee wetsontwerpen wat
verbreiden van voorbehoedmiddelen
sterilisatie wordt toegestaan (Porto Rico
worstelt met een enorme overbevolking).
Beide wetten waren volgens de bisschop
pen in strijd met de christelijke moraal.
Nauwelijks hadden de persbureaus in
Amerika dit herderlijk schrijven open
baar gemaakt, of de Amerikaanse kardi
naal Spellman greep in. Hij verklaarde
dat de rooms-katholieken naar zijn
mening rustig op de democratische
kandidaat, de huidige gouverneur, kunnen
stemmen.
Vooral in democratische kringen
de rooms-katholieke kandidaat vooi
presidentschap Kennedy kwam het her
derlijk schrijven van de bisschoppen wel
erg ongelegen. Dezer dagen begint een
actie van de National Association of
Evangelicals, waarbij ongeveer 38 kerken
zijn aangesloten met 28.000 plaatselijke
gemeenten en nog tienduizenden andere
evangelische christenen, die zich verzet
tegen de verkiezing van een rooms-
katholieke president De Rooms-Katho
lieke Kerk wordt verweten dat zij streeft
naar de wereldheerschappij. De bisschop
pen van Porto Rico schonken deze actie
precies het materiaal waarmee zij haar
argumenten kan onderstrepen.
Ex-rooms-katholieken
beleggen conferentie
Uitgaande van de stichting ..In de
Rechte Straat" wordt zaterdag 12
zondag 13 november in gebouw
..Atrium", Karei Doormanstraat 143, Rot
terdam een conferentie gehouden voor
gewezen en belangstellende rooms-ka-
(kolieken.
MIDDENSTAND EN LONEN
T>IJ DE vele beschouwingen over
de vraag of tussentijdse
loonsverhogingen verantwoord te
noemen zijn, is thans ook die van
de Christelijke Middenstandsbond
te voegen. Na opgemerkt te heb
ben dat het wellicht een unicum
in de geschiedenis van het over
leg tussen werkgevers en werk
nemers is dat niet de werkne
mers looneisen stelden, maar de
werkgevers loonsverhogingen
aanboden, wordt het volgende ge
zegd in „Ons Vrije Bedrijf":
Uit de brief die de Stichting van
de Arbeid aan de regering zond,
blijkt duidelijk dat de drie christe
lijke werkgeverscentralen van me
ning verschilden met het Christe
lijk Nationaal Vakverbond. De in
druk die hierdoor gewekt werd als
zou hier sprake zijn van een prin
cipieel meningsverschil, is echter
niet juist en wij behoren beslist
niet tot degenen, die het C.N.V.
verdenken van het lopen in het kiel
zog van het N.V.V. In het Convent
van Christelijk-Sociale Organisaties
is over de loonpolitiek uitvoerig
overleg gepleegd, waarbij kwam
vast te staan dat alle conventsor-
ganisaties van mening zijn dat in
de huidige economische situatie bet
tussentijds wijzigen van looncon-
tracten ongewenst is en de voor
keur gegeven moet worden aan an
dere middelen om de werknemer
te laten delen in een extra produc-
tiviteitsstijging. Ten aanzien van
de beoordeling van de feitelijke si
tuatie liepen de meningen echter
uiteen. De werkgeverscentralen
stonden op het standpunt dat on
danks de voldongen feiten in Groot-
Metaal vastgehouden moest worden
aan het oordeel dat openbreken
van c.a.o.-en thans ongewenst
moest worden geacht. Het C.N.V.
wilde rekening houdend met de vol
dongen feiten en gezien het sta
kingsgevaar de mogelijkheid niet
volledig ontzeggen aan een bedrijfs
tak in de primaire sfeer loonsver
hogingen overeen te komen als
men dit verantwoord vindt en de
loonvoorstellen getoetst zijnde aan
de normen van de gedifferentieer
de loonpolitiek deze toetsing gun
stig doorstaan. Het verschil van in
zicht in het practisch te voeren be
leid had dus meer te maken met
de loontactiek dan met loonpolitiek
en wij willen dan ook het C.N.V.
van zijn houding geen verwijt ma
ken al betreuren wij het dat dit
standpunt door haar consequent is
volgehouden.
Op dezelfde wijze denken wij
over het stemmen van prot. chr.
kamerleden voor d„* motie Burger.
Wij betreuren dit maar hechten er
niet de betekenis aan die sommi
gen eraan hechten.
VEEL ernstiger is het gebrek aan
verantwoordelijkheid dat gede
monstreerd is door enkele werkge
vers uit Groot-Metaal en waarvan
ook de werkgeversorganisaties heb
ben blijk gegeven. Deze hebben een
ontwikkeling mogelijk gemaakt en
het bedrijfsleven voör voldongen
feiten gesteld die oorzaak waren
van de geschetste moeilijkheden.
Het is nu eenmaal een onverant
woordelijke zaak om een situatie
te bevorderen waarin een bedrijfs
tak komt te staan tegenover de re
gering en de centrale organisaties.
De bouwstaking heeft bewezen
dat het een zeer gevaarlijke situa
tie kan scheppen maar ook dat het
Nederlandse volk er niet van ge
diend is het loon- en prijsbeleid te
laten bepalen door één bedrijfstak
(die zich er over beklaagt altijd
eerste rang te hebben, gezeten en
door het als eerste binnenhalen van
een loonsverhoging in 1959 thans
met spijt constateert niet meer op
de eerste rang gezeten te zijn maar
te zijn voorbij gestreefd door be
drijfstakken die pas veel later een
loonsverhoging overeenkwamen).
Het spijt ons zeer dat het Cen
traal Sociaal Werkgeversverbond
aan de druk van de metaalbaron
nen niet is kunnen ontkomen. Van
een toonaangevende werkgevers-
centrale nadden wij een krachtiger
en moediger geluid verwacht zoals
dat is gegeven door de christelijke
en katholieke werkgevers.
T\AT Groot-Metaal op de ingesla-
AJ gen weg voortgaat en een
loonsverhoging is overeengekomen
van 3 pet. per 1-1-'61 en 8 pet. per
l-7-'61 gevoegd bij 2 winstuitkerin
gen van 1% van het jaarloon in
1960 en in 1961, welke ter goedkeu
ring aan de looninstanties is voor
gelegd, getuigt van weinig verant
woordelijkheidsbesef en van weinig
democratisch gevoel, nu de meer
derheid van de Tweede Kamer dui
delijk te kennen heeft gegeven de
ze voorstellen ongewenst te vin
den. Wij hopen dat het mogelijk
zal zijn uit deze vervelende loon-
impasse te komen. Er is dan ech
ter wel wat meer wijsheid en ver
stand voor nodig van de zijde van
diegenen die hun eigen belang en
groepsbelang toch wel erg boven
aan stellen. Als organisatie uit het
midden- en kleinbedrijf menen wij
dat een stabiel prijsniveau voor al
les noodzakelijk is en dit vereist
een rustige loonontwikkeling en
geen schokgolven.
IS dus duidelijk dat wij geen voor
standers zijn van openbreken
van c.a.o.-en op dit moment, ten
aanzien van het vernieuwen van af
lopende collectieve arbeidsovereen
komsten bepleiten wij eveneens
voorzichtigheid.
Blijkt er ruimte te zijn in een
bedrijfstak dan dient men aller
eerst iets aan prijsverlaging te
doen. In de tweede plaats is er ern
stige reden bezitsvormende maat
regelen te stimuleren en ook de so
ciale voorzieningen te verbeteren.
In zeer veel bedrijfstakken is de
pensioenregeling en de weduwen-
verzorging beslist nog niet ideaal.
In veel gevallen krijgt de werkne
mer op 65-jarige leeftijd nauwe
lijks 50 pet. van zijn loon met in
begrip van de A.O.W.
Pas in de derde plaats zal men
de lonen moeten gaan verhogen.
Het is gemakkelijk om bij gecon
stateerde ruimte dit maar meteen
te besteden aan loonsverhoging.
Het getuigt van meer wijsheid wan
neer men in de bedrijfstak eens
rustig overweegt wélke wensen nog
meer op het programma staan ter
wijl het van gemeenschapszin ge
tuigt als men ook iets doet aan het
stabiel houden van het prijsniveau
omdat loonstijging gepaard met
prijsstijging niemand voordeel be
zorgt maar wel belangrijke groe
pen nadeeL
bel te vatten en, zo ja, zijn die dan in
de praktijk wel hanteerbaar bij de be
handeling van de vragen van de dag.
Het veelomstreden begrip beginsel na
der formulerend, merkte spr. op dat dit
allereerst wil zijn: begin, oorsprong,
bron voor denken en doen en te
vens norm omdat het uit God's Woord
genomen is. Vervolgens is het richting
wijzer en ten slotte bezielt en inspi
reert het beginsel de mens.
De hanteerbaarheid van het beginsel
is inderdaad een probleem in een tijd
als de onze die gekenmerkt wordt door
verbijsterende overvloed voor de mens
andere, die door zijn ingewikkeldheid
hij uitstek de tijd van de deskundige
en waarin de politieke parktijk e
concurrentie te zien geeft tussen weten
schap en beginsel. Bij dit alles komt
nog de welvaart, die in deze tijd
verbijsterende overvloed voor de i
tot een afgod wordt. Zo wordt politiek
voor die mens een kwestie van zijn
welvaart, en het is niet gemakkelijk
aan te geven wat bij dit alles een begin
sel te doen heeft.
Spreken over een vast beginsel is
toch al een hele opgave in een t"
waarin alles wat vast en duurzaam
als niet-echt wordt beschouwd. Alleen
het wordende is echt en de mei
niet gebonden door iets buiten hem.
Daarbij komt nog de gedachte van de
solidariteit en gemeenschappelijkheid,
die vooral in Amerika sterke invloed
uitoefent. Ook in Nederland heeft deze
gedachte veld gewonnen tegenover de
antithese. Prof. Van Riessen gaf op dit
punt als zijn mening dat wezenlijke
solidariteit alleen mogelijk is met al
len die in Christus zijn.
is voor ons geen andere keus, wij
zijn door God overmand, door Christus
gegrepen en moeten bij Zijn Woord le-
2n. Dat is het beginsel.
Men kan een aantal beginselen op
noemen zoals sociale gerechtigheid,
Twee zendingskerken in Amerika fuseren
Twee Amerikaanse zendingskerken, ii
die als kerk zijn ontstaan door de
zendingsijver van gelovigen, hebben
besloten om een fusie aan te gaan. Het
zijn de Christian and Missionary Alli
ance met 100.000 leden en ongeveer
1000 kerken, en de Missionary Church
Association met ongeveer 8000 leden en
110 kerken.
De 14 district-conferenties (soort clas
sis) van de Alliance hebben besloten hun
instemming met de fusie te betuigen. De
laatste beslissingen moeten nog genomen
door de algemene raad van beide kerken.
Waarschijnlijk zal de fusie volgend jaar
;n feit worden.
De Christian and Missionary Alliance
Het programma vermeld drie sprekers.
Ds. Jan Gravendeel uit het Belgische
mijnwerkersstadje Genk zal het hebben
over „Gij zult mijn getuige zyn", ds.
H. H. Hegger behandelt het onderwerp
„De offergedachte bij Rome en bij de
Reformatie" en G. Verlot, ex-priester-
arbeider uit Brussel geeft een uiteenzet
ting over „Kerken zonder middelaar'
Er zal na deze inleidingen gelegenheid
zijn tot vragen. Ook is er gelegenheid tot
onderlinge gedachtenwisseling en tot per
soonlijke gesprekken met de leiders der
conferentie. Op zondagmorgen is ei
dienst, waarin ds. Hegger voor gaat. De
conferentie begint op de 12e om 15.30
uur en sluit de 13e omstreeks 22 ui
Men kan zich voor dit evenement
schriftelijk opgeven bij J. F. Backers,
i Rochussenstraat 187b, Rotterdam.
van de grootste geloofszendingen
ter wereld. Deze organisatie heeft op het
ogenblik 824 zendelingen in 22 verschil
lende zendingsvelden en onder hen dienen
nog 2800 leken-evangelisten. De Missionary
Church heeft ongeveer 100 zendelingen.
Ook van Nederland uit zijn zendelingen
onder de Cama uitgegaan en er is in
Wassenaar een Nederlandse afdeling en
kantoor gevestigd. De Cama was een van
de eerste zendingen die in de Baliem-
vallei op Nieuw Guinea begon te werken.
Grote legaten voor
kerken en scholen
Na legaten van honderd pond sterling
per jaar te hebben nagelaten aan m<
dan een dozijn liefdadige instellingen
Zuid-Afrika, heeft de Nederlander Wil
lem P H. Reithoff, die zich in 1938 te
Kaapstad heeft gevestigd en aldaar op
30 september op 86-jarige leeftijd is over
leden, 21.716 pond sterling nagelaten i:
beheer van de Gereformeerde Gemeente
te Kaapstad.
Zuid-Afrika te verstevigen. Zijn
latenschap in Nederland heeft hij geheel
nagelaten aan de Vrije Universiteit te
Amsterdam. Voorts heeft hij 100 pond
sterling per jaar nagelaten aan een mili
tair tehuis in Den Haag.
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
Aangenomen naar Enkhuizen: A. M.
Arntzenius te Grootegast: naar IJmond-
gebied het beroep van de Provinciale
Kerkvergadering van Noord-Holland, als
predikant voor bijzondere werkzaamhe
den, pastorale zorg: N. O. Steenbeek,
secretaris Hervormde Jeugdraad, wonen
de te Amersfoort.
Bedankt voor Tholen: J. den Besten
te Dirksland.
GEREFORMEERDE KERKEN
Beroepen te Londen: P. Popman te
Laren N.H.
Bedankt voor Rijnsburg: O. Mooiweer
te Zalk en Veecaten.
CHRIST. GEREF. KERKEN
Tweetal te Mijdrecht: W. Heerma te
Veenendaal en P. Op den Velde te Hil-
vrijheid, de zwaardmacht. Belangrijk
is dat zij zich voegen in het frame van
God's woord. Dat het past m de schep
ping, in de verzoening van de gevallen
wereld, de vrijmaking van het leven
en de nieuwe verbondenheid met God.
In dit alles komt het religieus karak
ter vain de werkelijkheid tot uitdruk
king. Uit Hem, door Hem en tot Hem
zijn alle dingen. En het beginsel ka
rakteriseert die religieuze werkelijk
heid. Gezag bijv. heeft een religieus ka
rakter, of het is, los van God, niet
meer dan geseculariseerde macht. Vrij
heid, m religieuze zin, is vrij zijn var
de zonde, of het is geseculariseerde on
afhankelijkheid zelfstandig t.o.v. God.
Tot slot wees spreker nog op de ge
varen van het leven bij beginselen. Dit
gevaar allereerst dat voortgaande be
ginselformulering een kant en klare
blauwdruk voor heel het leven ople
vert. Het beginsel vraagt wijsheid.
Daarnaast bestaat het gevaar dat
het beginsel of de organisatie tot doel
op zichzelf wordt verbeven. „Onze nood
is dat in deze jachtige tijd de bijbel te
veel gesloten blijft. Alleen als wij aan
dit gevaar ontkomen, is een beginselpo-
litlek mogelijk", aldus prof. Van Ries-
In een aantal discussiegroepen zijn
bepaalde facetten van dit onderwerp
nader aan de orde gekomen en later in
algemene bespreking door de spreker
uitvoerig belicht.
Herstellingsoord
Chr. vakbeweging
(Van onze soc.-econ. redactie)
Onder grote belangstelling uit de
kring van de christelijke vakbeweging
heeft minister Van Rooij zaterdagmor
gen in Maarn het herstellingsoord
Huize Stameren" van het algemeen
sociaal fonds: Draagt Elkanders Las
ten van het C.N.V., geopend. Ook het
lid van de Raad van State, de heer
M. Ruppert, oud-voorzitter van het
C.N.V, was onder de gasten. In het
feit, dat deze CJI.V.-instelling nu ge
komen is tot de opening van een eigen
herstellingsoord, daarin zag minister
Van Rooij een bewijs van de kracht
deze christelijke organisatie. Ook
nu er steeds meer sociale voorzienin-
i in het leven worden geroepen en
ons land de sociale verzekering
aanzienlijk is uitgebouwd, blijft het de
taak van de vakbeweging de mede
mens in nood de helpende hand te rei-
De minister suggereerde, dat ook dit
herstellingsoord waarschijnlijk in aan
merking zou kunnen komen voor de 50
pet. subsidieverlening, welke in de na
bije toekomst door de ziekenfondsen ver
strekt zal worden aan patiënten bij op-
tme in verplegingstehuizen.
(Hierbij dient echter wel de
ng gemaakt te
eren beslist gt
dat de instelling meer he
dragen van een rusthuis
die wat op verhaal moete
is dan ook nog zeer de vraag, of dit
tehuis voor bedoelde subsidie in aan
merking komt. Red.).
Continu-gezinnen
Minister Van Rooij bracht voorts
de persoonlijke boodschap van staatsse
cretaris Roolvink over, dat deze to
diens grote spijt verhinderd was bij d
opening aanwezig te zijn.
De voorzitter van het D.E.L.-bestuu
heer K. de Boer, sprak in zijn bean
woording van de rede van de ministe;
de wens uit, dat het niet bij één rusthui
zal blijven, maar dat men spoedig ii
staat zal zijn hieraan uitbreiding te ge
woord. Hij merkte op, dat de behoefte
aan rusthuizen voor mensen, die wat op
verhaal moeten komen buiten de sfeer
van het bedrijfsleven, er al eerder ge
weest is, maar dat men hier eerst
aan toe is gekomen, omdat thans in
grotere noden, die het zicht op andere
behoeften ontnam, is voorzien.
De heer Van Mastrigt vroeg nog bij
zondere aandacht voor de rustbehoeven-
de vrouw. Deze nood is vergroot door de
moderne samenleving. Er zijn continu
bedrijven ontstaan, maar ook continu-
De heer Van Mastrigt bood nai
het CNV een schilderij aan. Van de ge
zamenlijke organisaties aangesloten bij
het C.N.V., namens welke de' heer H.
Peters het woord voerde, werd een
staande klok en een radio aangeboden.
Namens het N.V.V. sprak de heer J.
Landman, namens het Magdalenafonds
mevrouw C. Plateel-v. d. Wel. Mej. P.
Donner, de inmiddels gepensioneerde
eerste huisbezoekster van D.E.L. en de
plaatselijke Hervormde predikant, ds.
Zinkstok sloten de rij van sprekers.
Minister Van Rooy heeft zater
dag in Maarn het nieuwe her
stellingsoord van het C.N.V.,
Huize Stameren, officieel ge
opend. Op de foto van links naar
rechts: de heer Schouten (C.N.
V.), de burgemeester van Maarn,
Leven als christen is leven in liefde. Liefde tot God en liefde
tot de naaste. Dat is niet maar een fraaie volzin heel
concreet heeft Paulus omschreven wat dat inhoudt. Dit zijn
de eigenschappen die christelijke liefde kenmerken: lankmoedig
goedertieren; niet afgunstig; niet praalziek; niet opgeblazen
niemands gevoel kwetsend; zichzelf niet zoekend; niet ver
bitterd; het kwade niet toerekenend; niet blij over ongerech
tigheid maar blij met de waarheid. En kunt ge die lange op.
somming niet zo vlug verwerken, dan is dit de samenvatting:
„Alles bedekt zij, alles gelooft zij, alles hoopt zij, alles ver
draagt zij!"
Wie zichzelf in ernst deze spiegel der liefde voorhoudt, die
moet wel het schaamrood naar de kaken stijgen.
Alles bedekt zij we zijn meestal best bereid iets met „de
mantel der liefde" te omhullenmaar meestal dan pas als
er eerst heel wat harde woorden over gevallen zijn.
Alles gelooft zij er is in ons hart al zo veel twijfel jegens
God, laat staan jegens de naaste!
Alles hoopt zij we plegen te zeggen dat we „er het beste
maar van hopen", maar veel vertrouwen hebben we er meestal
niet in.
En alles verdraagt zij onze instelling in het leven pleegt te
zijn dat je „niets moet nemen".
Leven we als christenen?
Gesprekcentrum over Coëxistentie
Van vreedzaam samenleven
thans nog geen sprake
Is coëxistentie d.w.z. vreedzame samenleving mogelijk in een
wereld met ongeveer honderd nationale staten, met elkaar tegen
gestelde ideologieën en maatschappelijke stelsels?
Deze vraag was aan de orde gesteld op de conferentie, die vrijdag
en zaterdag te Oosterbeek is gehouden door het Ned. Gesprek Cen
trum en werd ingeleid bij de talrijke deelnemers door de hoog
leraren mr. dr. J. Barents (Amsterdam), dr. J. de Graaf (Utrecht;
de bekende voorzitter van Kerk en Vrede) en dr. B. H. M. Vlekke
(Leiden).
Uit de talrijke tegenstellingen in
ze wereld treedt die tussen West
Oost wel het meest op de voorgrond.
De N.A.V.O., die tijdige aaneenslui
ting van de „vrije wereld" (waar men
in vrijheid zijn regeringen kiest) van
het Westen bedoelt om agressie te kun
nen weren, beperkt de oorlogskansen,
aldus prof. Barents, doch toont tevens,
dat van een vreedzaam samenleven
nog geen sprake is. Niemand begeert
oorlog, omdat de nadelen voor het
eigen land groter zijn dan eventueel te
behalen voordelen. Doch men vertrouwt
elkaar niet. Wanneer de communisten
spreken van vreedzaam samenleven,
dan is dit volgens een aan Lenin toe
geschreven toespraak uit 1919 een voor
bijgaande periode. Immers: het com
munisme moet op den duur winnen,
omdat de bourgeoisie ineen zal stor
ten: men gelooft in de ondergang van
de kapitalistische wereld. Vandaar hun
hardheid en de onmogelijkheid van de
dialoog. Een gewapenderhand bevrijden
van de geknechte makkers is zeker niet
uitgesloten, doch liever ontwijkt men
het militair, conflict. Stalin was voor
zichtig en ook Chroesjtsjef is bevreesd:
hierin ligt een mogelijkheid voor co-
existentie. Minder geruststellend is de
bereidheid van Peking (Mao) om des
noods een paar miljoen mensen te of
feren voor het bereiken van het ideaaL
Ook prof. Vlekke zag geen mogelijk
heid tot een werkelijke coëxistentie.
Conflicten tussen grote sociale en eco
nomische lichamen kunnen alleen weg
gewerkt worden, als er een gemeen
schappelijke basis is. Tussen Oost en
West ontbreekt een gemeenschappelijke
rechtsopvatting (wat is goed en wat is
slecht?). Hoewel er reeds vijftien jaar
over tal van onderwerpen is gesproken
(in de V.N., langs diplomatieke wegen,
in de serieuze pers), begrijpt men el
kaar niet. Er is een principieel verschil
in de ordening van de waardeoorde
len (wat is progressief en wat reactio-
de heer Van Rheenen (penning
meester C.N.V.), mevrouw Wen-
delaar eigenaresse van het
complex), de heer K. de Boer
f voorzitter Draagt Elkanders
Lasten), minister Van Rooy.
nair?). Uit de verschillende beantwoor
ding van de vraag naar de plaats van
de mens in de maatschappij, vloeit
wantrouwen voort en dus de onmoge
lijkheid van een werkelijk compromis.
Prof. De Graaf echter was van me
ning, dat het communisme, hoewel een
ideologie, toch ook een historische be
weging is. Bij zijn tweede bezoek aan
Rusland trof hem, dat er veranderingen
kunnen worden geconstateerd: de maat
schappij ontwikkelt zich naar een gro
tere pluriformiteit en het denken wordt
genuanceerder (welke liberalisering
volgens prof. Barents allerminst een
democratisering betekent!). De jonge
intellectuelen zijn er precies zo com
munistisch als die van het Westen
christelijk zijn. Men beseft de mager
heid van de ideologie en leest de klas
sieke schrijvers van de vorige eeuw,
o.a. Tolstoï. Van groot belang is de
persoonlijke dialoog. Helaas zijn er te
genkrachten, o.a. de bewapening van
staatswege, terwijl het volk veel
spreekt over vrede. Wat het geld is in
het Westen, is de typisch communisti
sche machtspositie in het Oosten. Co-
existentie is voor prof. De Graaf na
verwerping van de oorlog (ook de kou
de) slechts een minimum. Daarna die
nen te komen: de dialoog, de (tegen
stellingen overbruggende) coöperatie en
uiteindelijk als christelijk ideaal de ver
zoening. God verzoende de wereld met
zich toen wij nog vijanden waren: zo.
hebben ook wij te beginnen, zonder te
wachten tot de ander een aanvang
maakt.
Mogelijkheden
Over de mogelijkheid en de beteke-
is van het gesprek is diepgaand van
gedachten gewisseld. Prof. Vlekke
merkte op, dat ontbreken van coëxis
tentie op zichzelf nog geen reden tot
oorlog is. Hoewel de mens een ratio
neel wezen is, handelt hij echter vaak
weinig rationeel. Irrationele factoren
oefenen vaak beslissende invloed. Het
is een illusie te vertrouwen op een
uitblijven van oorlog uit vrees voor de
gruwelijkheid van de moderne wapens.
Het oorlogsgevaar is groter nu er ge
scholden wordt: dit is niet alleen min
derwaardig, het is ook misdadig; even
als het dreigen met atoombommen. De
iendschappelijke verhouding van men-
n uit beide kampen is voortreffelijk,
doch zal alleen effect hebben, indien
deze doorwerkt in de verhouding van
de gemeenschappen.
Betreffende de betekenis van de V.N.
merkte prof. Barents op, dat deze wei
nig macht hebben, doch te waarderen
zijn als een centrum van overleg. Even
als in de parlementen der niet-commu-
nistische landen voeren de communis-
;r obstructie, want zij geloven niet
:n parlementaire democratie, maar
in de dictatuur van het prolerariaat.
Chroesjtsjef speelde dit spel in de laat
ste vergadering der V.N. niet handig,
zodat hij de neutralistische landen niet
op zijn I and kreeg. Prof. De Graaf
achtte liet onverstandig om communis
tisch China buiten de V.N. te houden,
omdat het in zijn isolement des te ge
vaarlijker wordt. Nu er echter een
streven is om zoveel mogelijk alle lan
den bij de V.N. te betrekken, acht
prof. Barents het waarschijnlijk, dat
China binnen afzienbare tijd toelating
zal verkrijgen, ook al spreekt het hand
vest der V.N. van „vredelievende en
democratische landen", terwijl Rood-
China noch het een noch het ander is.
Vraag: Na geruime tijd onder be
handeling van artsen en specialisten
geweest te zijn, geeft men mij nu de
raad lichter werk te gaan doen. Dit
betekent dat ik mijn beroep zal moe
ten opgeven met de financiële terug
slag van dien. In de tijd dat ik onder
behandeling was der geneesheren, heb
ik steeds mijn werk gedaan, zij het
dat het letterlijk „pijn
kostte. Welke weg moet ik
Vragen op elk gebied kunnen worden ingezonden aan het bureau
van ons blad. Iedere vraag afzonderlijk op een velletje papier, duidelijk
ondertekend met naam en adres. De antwoorden worden per brief
verstrekt. Deze service is gratis voor onze abonnees.
werkgever hiermee genoegen, dan moet ik mijn (zelf geteelde) plantjes
i. krijgt u naast
Antwoord: De beste tijd
saaien van lupinen is half augustus
daar bent u dus te laat
uitkering van de ziektewet op
valt u in de invaliditeitswet als u dan
nog niet kunt werken; die invaliditeit
Antwoord: Het beste lijkt het ons dat moet dan ook vaststaan tezijner duizendschoon laat u maar rustig staan
u begint met u ziek te melden. Het tijd zal dit onderzocht worden. Die uit- tot het voorjaar. Ze zijn dan sterker
feit dat de artsen u adviseren lichter kering zal niet hoog zijn omdat u ver- geworden en kunnen dan het beste in
werk te gaan doen, wijst immers op moedelijk nog jong bent en er dus nog de tuin worden uitgezet,
lichamelijke afwijking die haar niet zoveel rentezegels zijn geplakt.
handtekening was dan de koop geslo
ten. Toen ik later hierover nadacht
kwamen de bezwaren boven: ik had
immers nog geen beeld gezien! En
ik koop toch niet iets zonder te we
ten of het goed is! De handelaar gaf
ten antwoord dat hij zijn toestellen
altijd op deze wijze verkocht en dat
dan 's avonds iemand komt controle
ren of het beeld goed is. Nu heb ik
dan besloten er geen genoegen mee
te nemen. Ik heb de handelaar ge-
hpt vraa8d het toestel weer weg te halen
en rip knnn nlc nn
oorzaak moet hebben in ziekte. Het Maar dat
„met pijn en moeite" uw werk ver
richten rechtvaardigt ook uw ziekmel-
i later zorg.
Vraag: Ik heb geraniums
Vraag: Bestaan er Nederlandse tijd
schriften, die alleen maar „vogels"
nujn als onderwerp hebben niet dus één
De eerste drie dagen ontvangt u dan overhouden. Hoe moet ik te werk gaan
geen uitkering maar dit zou ondervan- A„t«-nnrri-
gen kunnen worden door de bepaling
in het RnrPerliik Wethoek dat. rte werk- val vooraat
de winter speciale vogelsoort?
erk gaan?
Antwoord: Deze maand (in ieder ge-
tsureeriiiK weiDoex nat oe werx- -11 v°ordat er vorst komt) de plan- vai
v^r^Ucht is g^dur^nde korte^tljd ten uit de tuin halen, stekken op de hebbers. Het bondsbureau
het Burgerlijk Wetboek dat de werk
gever verplicht is gedurende korte tijd
het overeengekomen salaris uit te be
talen; dat wil zeggen in geval van ziek
te of ongevaL
Blijkt bij het onderzoek uw afwij
king een gevolg te zijn van een vroe
gere ziekte, dan is er sprake van ziek
te en geniet u uitkering. Kunt u nu
enige tijd weer minstens
Antwoord: Er bestaat een tijd
schrift „Onze vogels", orgaan van
de Nederlandse Bond van vogellief-
normale wijze en in een pot met blad-
grond zetten. Plaats de planten zo mo
gelijk in een kelder of een kast en
geef ze eens per maand weinig wa
ter. Tegen het voorjaar kunt u ze weer
tevoorschijn halen en moeten ze uiter
aard meer water hebben.
helft uw werk gaan doen en neemt om lupinen tc zaaien? En
Vraag: Op een show van televisie
toestellen hebben wij ons een toestel
laten aanpraten. De volgende dag
kwam de handelaar het apparaat
Vraag: Wanneer is het de goede tijd plaatsen en legde daarbij een garan-
tiekaart ter tekening
de koop als ongedaan te beschou
wen. Hij weigert dit. Is dit terecht
of ten onrechte?
Antwoord: Ons oordeel is dat er
voor u niets anders op zit dan beta
len. U hebt u het toestel „laten aan
praten" dat is iets anders dan wan
neer u bedongen had het toestel „op
zicht" te plaatsen. Dat was natuur
lijk het beste geweest en dan had u
ook die garantieovereenkomst niet
behoeven te tekenen want uit uw
brief maken wij op dat u dit hebt
gedaan. Had u dit geweigerd dan had
u (misschien) op dat moment een op-
'.icht-overeenkomst kunnen Sluiten!
Vraag: Ik weet dat cr beschermde
vogels zijn kunt u mij zeggen wel
ke vogels niet zijn beschermd?
.Antwoord: Vollediger inlichtingen
dan waarover wij beschikken kunt
u krijgen bij de Directie Faunabeheer
Met mijn te Den Haag, le v. d. Boschstraat A
