Uw probleem is het onze
Gesprek in Duitse kerk
is vastgelopen
Meningen van anderen
CETAFLE
Een woord voor vandaag
Kinderen te gauw naar
de superspecialist
Prof. dr. C. A. van Peursen
aanvaardde zijn audit
Enkele kanttekeningen
WILDE GOUDSPECULATIE
Donderdagavond heeft de Amerikaanse regering onomwonden verklaard,
dat zij goud blijft kopen en verkopen tegen de vastgestelde prijs van 35
dollar per ounce. Met andere woorden: zij denkt er niet aan de dollarprijs van
het goud te verhogen en daardoor met een devaluatie van de dollar in te
stemmen. Deze verklaring maakte een eind aan een wilde speculatie in goud
en aandelen van goudmijnen. Niet alleen in de V.S. maar ook in Parijs, Lon
den, Toronto, Johannesburg en Frankfort. Donderdag werd voor goud zelfs
41 Vu dollar per ounce betaald, dus 6i dollar meer dan de officiële prijs.
Tegen die prijs van 35 dollar koopt de regering goud van de goudmijnen en
verkoopt zij goud aan buitenlandse regeringen en centrale banken elders in
de wereld. De goudmijnen in Zuid-Afrika hameren al jaar en dag op een
verhoging van de prijs, omdat zij dan voor hun produktie meer dollars ont
vangen. De V.S. voelen hier echter niets voor. In de eerste plaats omdat die
prijsverhoging betekent, dat de dollar minder waard wordt. Dat zou dus
neerkomen op een devaluatie, iets wat aan de vooravond van de presi
dentsverkiezingen een slag voor Nixon zou zijn. Bovendien zou een deva
luatie een geweldig prestigeverlies in de wereld betekenen. Maar minstens
even erg zou zijn, dat Rusland de lachende derde zou worden. Dit land produ
ceert goud en in één klap zou het op de wereldmarkt een grotere opbrengst
krijgen.
De onmiddellijke aanleiding voor de speculatie is de vlucht van kapitalen
uit Zwitserland geweest. Buitenlands geld wordt momenteel in dat land af
geschrikt en op advies van Zwitserse banken is men toen goud gaan kopen.
Dit lokte weer aankopen uit van geldbezitters elders in de wereld, de onrust
en daardoor ook kooplust werden steeds groter en zo ging de sneeuwbal
steeds sneller rollen.
De werkelijke oorzaak ligt dieper: steeds meer goud vloeit uit de V-S. en dit
deed de vrees ontstaan, dat de dollar zo zwak zou worden, dat op den duur
niet meer aan een devaluatie zou zijn te ontkomen. Begin 1958 bezaten de
V.S. nog 22.8 miljard dollar aan goud, thans is er nog circa 18 miljard over.
Het grootste probleem voor Uncle Sam is het teruglopen van de export. Hier
door bleven er te weinig dollars over voor de volledige financiering met
dollars van het enorme militaire en economische hulpprogramma van de
V.S. alsmede van de sterk toegenome'n investeringen in het buitenland.
Dit euvel werd nog erger, toen vele in de V.S. belegde kapitalen werden
teruggetrokken, omdat de kapitaalbezitters buiten de V.S. een hogere rente
konden maken. De vorderingen die het buitenland door dit alles op de V.S.
kreeg, moesten in vele gevallen, zulks op verzoek van centrale banken in
het bifltenland (waaronder de Nederlandsche Bank), in goud betaald worden.
Het zou derhalve een steun in Amerika's rug zijn als de rente in het buiten
land zou dalen, waardoor de kapitaalvlucht naar de landen met aantrekke
lijker rente automatisch zou afnemen. West-Duitsland en Engeland hebben
echter tot nu toe het Franse voorbeeld niet gevolgd.
Het tragische is daarbij, dat de V.S. zelf de rente niet durven te verhogen,
omdat de achteruitgang van het bedrijfsleven alleen door een lage rente en
goedkope kredieten kan worden opgevangen. Het probleem voor de V.S. is
dus moeilijk: hoge rente betekent dure kredieten en een rem op de bedrijvig
heid, een lage rente daartentegen het afvloeien van goud uit het land.
Het beste zou natuurlijk zijn, als de export weer gaat oplopen, opdat er zo
veel dollars in het laadje komen, dat het vertrouwen in de dollar terugkeert en
dat aan de verplichtingen kan worden voldaan zonder dat de goudvoorraad op
zo'n opvallende wijze behoeft te worden aangesproken. (Men zie ook elders in
dit blad de beschouwingen van onze beursmedewerker.)
Dr. Niemöller
in Nederland
(Van onze kerkredacteur)
Opnieuw heeft de bekende Duit
se predikant dr. Martin Niemöller
een bezoek aan ons land gebracht.
Hij kwam ditmaal op uitnodiging
van het Utrechts theologisch-lite-
rair dispuut „Excelsior Deo Ju-
vante" en sprak gisteravond in de
Domkerk te Utrecht. Zijn onder
werp was „Het gelaat van de kerk
in de tweede helft van de twin
tigste eeuw." Hij legde vooral de
nadruk op het feit, dat de kerk vrij
begint te worden van staatsbe
moeiing. Volgens Niemöller is de
kerk 1500 jaar lang een staatskerk
geweest en moeten wij daarvan
ngo steeds de gevolgen dragen.
Noch het communisme, noch de groeien
de onkerkelijkheid achtte dr. Niemöller
een gevaar voor de kerk. Hij wees daar
bij op het feit dat de Russische kerk nog
altijd bestaat, en zelfs meer kerk is
;eworden, dan zij in jaren is geweest.
roor de onkerkelijkheid was nij niet
bang. Op het platteland, zo stelde hij,
gaan de mensen nog naar de kerk, in
de grote steden gaan zij weer naar dë
kerk.
Hetzelfde beklemtoonde deze Duitse
Advertentie
k JJa(" Vóórhellere
IffOCUEL Baby-huidje
OCHTENDBLAD
;odanig van
a Het Vrije
Volk, maar wel de reclame, die ervoor is
gemaakt in een VARA-uitzending, heeft in
enkele Nederlandse dagbladen scherpe
commentaren uitgelokt. Het in Rotterdam
verschijnende Algemeen Dagblad heeft bij
de regeringscommissaris voor het radio
wezen een klacht ingediend, omdat de
VARA regelrechte commerciële reclame
zou hebben gemaakt voor de nieuwe uitga-
„Men kan zich afvragen", aldus schrijft
de Nieuwe Rotterdamse Cou
rant, „of in de eerste reportage (er wa
ren n.l. twee uitzendingen over het on
derwerp) het nieuwa-element niet derma
te door het propaganda-element werd over
heerst, dat van rechtstreekse reclame mag
worden gesproken. Het is met de reclame
in de Nederlandse radio nog altijd een
moeilijke zaak. De voorschriften hierom
trent moeien worden gezocht in de tussen
1930 en 1935 door de minister van water
staat met de omroeporganisaties gevoerde
correspondentie. In 1947 of daaromtrent
heeft de minister toen die van o., k. en
w. er de omroepverenigingen aan her
innerd, dat deze voorschriften nog altijd
geldig waren. Zij zijn het ook nu nog. In de
ministeriele richtlijnen is een algemeen
verbod voor het maken van reclame in dc
ether gegeven. Een uitzondering wordt ge
maakt voor uitingen von cultuur, waarvan
de bespreking is toegestaan. Ons is bekend,
dat de regeringscommissaris voor dc radio-
omroep en de Radioraad reeds geruime
tijd de herziening en nadere precisering
van deze regels in voorbereiding hebben.
De kwestie is interessant, want het is hier
ie doen om de vraag in welke opzichten
de verschijning van een nieuw dagblad
moet worden beschouwd als een uiting van
cultuur. Reclame en cultuuruiting laten
zich vaak moeilijk met elkaar verenigen,
vooral als het element reclame op de voor
grond komt. Er zijn met het uitgeven van
dagbladen ongelijksoortige belangen ge
moeid. Houdt men dat voor ogen, dan
wordt duidelijk, dat de uitzending, door de
VARA gewijd aan het ochtendblad van het
Vrije Volk, meer was dan alleen het geven
van bekendheid aan een uiting van cul
tuur. Waarmee dan in het licht komt tc
slaan, dat die uitzendingen in belangrijke
mate op gespannen voet staan met de re-
Het Algemeen Handelsblad
zette boven zijn commentaar .Jannshoofd
Dit schreef het blad: ..Het is weer eens he
lemaal mis met dc VARA. De strijdster
te vuur en te zwaard zij het ook met
weinig oprecht aandoende argumenten
van alles wat naar televisiereclame zweemt,
heeft het bestaan om in een radiouitzen
ding op hartroerende wijze reclaii
ken voor ccn nieuw socialistisch
blad. Maar daarbij bleef het niet. Boven
dien ging de VARA zicli te buiten aan de
smakeloze stunt om in deze uitzending cesi
bestaand ochtendblad de concurrentie,
duchtig af te kammen. Natuurlijk zonder
dat deszelfs hoofdredacteur was uitgeno
digd zich daartegen te verdedigen. Dat aan
liet slot van deze wanvertoning de heer
Roemer, als voorzitter van het NW kwam
verklaren, dat hij het blad van grote bete
kenis achtte voor de opinievorming, ver
mocht nauwelijks te verbazen. Uit dc mond
van deze belanghebbende kon men moei
lijk het tegendeel verwachten. Om geen
misverstand te wekken: wij voor ons jui
chen deze nieuwe verachijning aan het dag
bladfirmament van harte toe. Er was wel
degelijk behoefte aan. Maar even zeer van
harte verafschuwen wij de Janusachtige
dubbelzinnige houding van de VARA, die
aan een ander wettige rechten ontzegt,
waarvan «ij «ichzelve op onwettige wijze
gelieft te bedienen. Als het maar in haar
kraam te pas komt. Het wordt hoog tijd.
dat de VARA-heren eens op de vingers wor-
RIDDERBOS OVER BERKHOF
In zijn wekelijkse rubriek „Van
week tot week" is prof. dr. Her
man Ridderbos in het Gerefor
meerd Weekblad" (Uitg. Kok) in
gegaan op de oratie van prof. dr.
H. Berkhof, die zojuist het ambt
van hoogleraar aan de Leidse uni
versiteit heeft aanvaard:
Dr. Berkhof hield een rede, die
om meer dan een reden de aan
dacht verdient, ook buiten het gilde
van do dogmatici en theologen, om
dat hierin een duidelijke her-oriënte
ring en kentering zichtbaar wordt
met betrekking tot de waarde van
het dogmatische denken in het bij
zonder en van de theologische we
tenschap in het algemeen. Als ik
spreek van heroriëntering bedoel ik
daarmee niet zozeer een kentering
van gedachten ten aanzien van het
geen in onze kring vanouds gang
baar is, maar juist ten aanzien
van hetgeen daarbuiten de laatste
tientallen van jaren veelal is ver
kondigd en dat toch ook bij ons
min of meer bewust niet geringe
invloed heeft verkregen.
Na een korte uitleg vervolgt prof.
Ridderbos:
maar toch zeer grondige wijze met
dit zgn. ontmoetings-denken kt te
rekenen. Hij doet dat met gebruik
making van een arsenaal van theo
logische en dogmatische kennis,
waarover ik niet beschik; maar
hij doet het niettemin op een zeer
verstaanbare en in haar consequen
ties niet te miskennen wijze. En
daarmee wijst hij een kentering en
een her-oriëntering van het theolo
gisch denken aan. die weliswaar niet
bij prof. Berkhof begint, maar
niettemin mede onder zijn leiding
een krachtige tegenstroom kan vor
men tegenover de eenzijdig „exis
tentiële", „actuele" benadering
van de vragen van geloof en open
baring en de daarmee gepaard
gaande algemene levenshouding.
Voor wat Berkhof hier betoogt is
het onderwerp van zijn rede type
rend: God voorwerp van weten
schap? Het vraagteken geeft niet
de strekking van de rede aan. en is
in zoverre enigszins misleidend. De
bedoeling is juist op de telkens
weer gestelde vraag of God wel
voorwerp van wetenschap kan zijn,
een bévestigend antwoord te geven.
Natuurlijk niet in die zin, dat dit
buiten de openbaring van en de ont
moeting met God mogelijk zou zijn.
Maar toch wel zo, dat het geloof
en de theologie niet slechts met het
moment van de openbaring en het
gebeuren van de ontmoeting te ma
ken hebben, maar dat het belang
en de strekking daarvan zich ook
uitbreidt over heel het leven. Berk
hof is terecht vuurbang voor
een theologie en een christelijk den
ken, die wel alles toespitsen op
het ontmoetings-moment, maar
heel de verdere werkelijkheid, de
geschiedenis, het mensefileven in
heel zijn uitgebreidheid buiten die
ontmoeting laten. Dit laatste bete
kent in de grond van de zaak niet
anders dan een abstraheren (een af
trekken) van het Woord Gods van
de werkelijkheid, tevens een ver
schraling om het moment, waarop
ik gevoel dat iets waar en werke
lijk en belangrijk is!
HET was een verkwikking, temid
den van zoveel bewuste of on
bewuste verschraling in het theo
logisch denken en van zoveel schou
derophalend spreken over de nood
zaak en waarde van de theologische
en principiële bezinning, dit woord
te lezen, en dat nog wel uit het
auditorium van de Leidse academie.
Het is niet mijn bedoeling prof.
Berkhof „ergens" voor te annexeren
of hem voor een wagen te spannen,
die hij nooit van plan was te trek
ken. Ook is duidelijk, dat deze rede
niet alleen een pleidooi was voor
Christelijke wetenschap, maar niet
minder een requisitoir tegen het
geen de Christelijke wetenschap in
het algemeen en de theologie in het
bijzonder zo dikwijls in diskrediet
heeft gebracht. Toch hebben wij in
deze rede weer een klok horen
luiden, waarvan de klank ons be
kend voorkwam, in ons althans de
begeerte heeft wakker geroepen
naar een theologie en een christe
lijke vorm van denken en weten,
die enerzijds weer zichzelf durft te
zijn en niet voortdurend bezig is
haar eigen bestaans-mogelijkheid
in twijfel te trekken; en die ander
zijds een stuwkracht ontketent in
de mondige gemeente, die hieraan
behoefte heeft als brood.
Daarom is het onze hartelijke be
geerte. dat de heroriëntering in het
theologisch denken, die zich in
Berkhofs rede zo duidelijk doet ge
voelen. zich zal doorzetten. Want
ook al gaan wij niet allen dezelfde
weg. het gaat in deze dingen om
bredere, geheimzinnige verbindin
gen. die voor de wijze, waarop onze
generatie en die op ons volgt zich
van haar roeping in deze wereld
zullen kunnen kwijten, van bijzon
der grote betekenis zullen blijken
pacifistische predikant tijdens een pers
conferentie die na zijn aankomst op het
vliegveld Schiphol werd gehouden.
Niet tegen
Hij wilde als christen het communisme
niet afwijzen omdat het streeft naar een
andere economische samenleving.
Westerse gedachte van het privébezit
privérecht achtte hij evenmin bijbels te
verdedigen.
Hij was ook niet tegen het communis
me, omdat dit een klasseloze maatschap-
Dij wenst. Deze komt er toch. Hij meende
dat niet de arbeider aan het verburger
lijken is, maar dat de burger verproleta-
riseert. Er ontstaat een maatschappij
zonder diepgang en wortels. Volgens het
inzicht van Niemöller kende ook de eerste
christengemeente al een klasselozemaat-
schappij, omdat in Christus volgens de
woorden van Paulus geen vrije en geen
slaaf is. Hij vergat er echter bij te zeggen
dat Paulus ergens anders schrijft dat de
slaaf zijn werk goed moet doen (en dus
slaaf moet blijven in economisch opzicht)
en de heer zijn verantwoordelijkheid op
christelijke wijze moet dragen (en dus
heer blijft in de economische maat
schappij).
Toch tegen
Niemöller verzette zich wel tegen het
communisme, omdat het de vrijheid en de
waarde van de mens aantast. Commu
nisme is de enige filosofie met
ideaal, stelde hij. Voor dit ideaal wil
het zelfs mensen offeren. Het
eigenlijk de enige religie die
offers eist. Daar lag het zwaartepunt,
meende deze predikant, van de christe
lijke bezwaren tegen het communis
God offerde Zijn Zoon niet voor
ideaal noch voor een vaderland, of
cultuur, maar voor de mens. Sinds het
offer van Christus moeten en mogen
geen mensenoffers meer gebracht
Spanningen
Natuurlyk werd dr. Niemöller ook ge
vraagd naar de spanningen in de Duitse
Kerk betreffende het vraagstuk van de
atoombewapening. Twee jaar geleden
stonden de partijen fel tegenover elkaar.
De meningsverschillen zijn er nog, i
zij Worden niet meer zo openbaar,
dat er op hoog niveau niet meer
gepraat wordt. Wel zei hij dat de
gere predikanten dit onderwerp nog veel
in kleinere kringen bespreken.
Dr. Niemöller verklaarde dat hij
niet zo enthousiast was geweest ovei
zogenaamde Heidelberger verklaring
een aantal betrekkelijk links georiën
teerde jonge pacifistische predikan
ten, die geweldig veel stof heeft doen
opwaaien en felle reacties heeft opgeroe
pen. Persoonlijk vond hij deze verkla
ring niet verstandig. Hij had de jonge
mensen dan ook afgeraden deze verkla
ring de wereld in te zenden, maar hij had
er geen bezwaar tegen dat dit toch ge
beurd is. „Het is niet zo heel erg", zc
zei hij, „dat de mensen zich er erg ovei
opwinden. Er is het gevaar dat wij in
slapen."
Studiedagen voor
vakleerkrachten
Nederland is het enige land in West-
Europa waar nog geen leerstoel voor
lichamelijke opvoeding aan de universi
teiten bestaat. Ook met de sport heeft
de officiële wetenschap in ons land nog
weinig of geen bemoeiingen. Toch heb
ben velen de overtuiging, dat op weten
schappelijk niveau de sportfysïologie
dient te worden bestudeerd. Ook zou een
sociologische studie naar het probleem
de vrije tijdsbesteding en een stu-
/an de bewegingstechniek in de be
drijven zeer wenselijk zijn tot heil van
de grote groepen der bevolking die hier-
te maken hebben.
zei de leider van de lichamelijke
opvoeding aan de Gemeente Universi
teit van Amsterdam, de heer D. H.
Schmull, in een aankondiging van de
studiedagen voor vakleerkrachten in de
lichamelijke opvoeding gewijd aan de
'jeweging in de cultuur en de
n de lichamelijke opvoeding in
de wetenschap.
Inleider van het eerste deel van dit
thema is de Amsterdamse hoogleraar
prof. dr. A. de Froe, die onder meer
curator van de hoofdstedelijke Academie
Lichamelijke Opvoeding en voor
zitter van de examencommissie m.o. is.
De heer Schmull, docent aan deze aca
demie en lid van de UNESCO voor li
chamelijke opvoeding en sport, zal het
tweede deel van het onderwerp inlei
den. De studiedagen zullen op 31 okto-
1 november a.s. worden gehou-
gebouw Marcanti.
>clitcnd-
i getikt. En dan liefst
V r ij e Volk zelf, i
„De
Alg.
Dagblad
VARA's
J. dc Troye. ver
die de dirt
heeft onde
reportageafdeling, de h<
klaarde: „Wij hebben dit weloverwogen ge
daan. Het Vrije Volk is geen commerciële
onderoeming, maar het blad vnn de partij,
die wij willen dienen. Wc zijn blij, dat nu
een ochtendblad in onze geest wordl uitge
geven. Dc reportage- vielen geheel in liet
kader van de voorlichting, die wij moeien
ASTHMA
nu in 30 seconden verlicht.
De hevigste asthma-aanval wordt met één
enkel Adozo tablet bedwongen. De ver
lichting is onmiddellijk. Indien U aan
asthma lijdt, moet U beslist Adozo pro
beren! Verkrijgbaar bij apothekers en
drogisten.
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
Beroepen te 's-Gravenhage, wijk-
te XII (vac. wijlen ds. H. J,
dr. G. Snijders te Haarlem.
Advertentie
Zet niet door!
Een opkomende pijn, gevatte kou of
griep z»t nis» door bij tijdig gebruik
van de veelzijdig samengestelde
Sanoplrln (Mijnhard!) Koker 90 en 60 ct
Dankje van
de douane
Enkele maanden geleden moest dr.
Niemöller spreken voor de Fel
lowship of Reconciliation in ee
grote bijeenkomst in Mancheste
Toen hij Engeland binnenkwam
kreeg hij voor de derde maal moei
lijkheden met de passencontrole.
Reeds twee maal had hij zeer lang
moeten wachten voor hij eindelijk
toestemming kreeg om het land
binnen te kermen, omdat er bezwa
ren waren tegen hem, daar hij con
tact had met de Engelse beweging
die zich verzet tegen de atoombe
wapening.
Na twee maal had hij zichzelf voor
genomen om, als het weer gebeur
de, direct terug te keren. Hij zette
de gedachte in een daad om en
boekte direct passage voor de re
tourvlucht en liet de mensen in
Manchester eenvoudig wachten.
Lachend vertelde Niemöller tijdens
de persconferentie dut het heel wat
stof heeft doen opwaaien en er zelfs
over gesproken is in het Lager en
Hoger Huis.
Sedertdien zijn de moeilijkheden in
Engeland geheel van de baan. Toen
hij kort geleden opnieuw in Enge
land kwam, werd hij begroet door de
douane die hem de vorige keer op
grond van zijn bepalingen moest
tegenhouden. Deze man kwam op
hem af met uitgestoken hand en ze'
„Ik moet u nog hartelijk bedanken.
Verbaasd vroeg Niemöller: „Waarom?"
„Omdat u in uw brief zo uitvoerig
geschreven hebt dat uw laatste
moeilijkheden niet veroorzaakt
waren door mijn houding", ant
woordde de douane, „en ik alle mo
gelijke moeite heb gedaan om u als
nog toegelaten te krijgen. Dat heeft
mij gered, anders had ik het waar
schijnlijk op mijn boterham gekre
gen." Sindsdien is er de hartelijkste
verstandhouding, en kan Niemöller
Engeland niet bezoeken of de douane
zwaait vriendelijk tegen hem.
Advertentie
L(jm koud alle hout met
van Ceta-Bever
Driemaal herhaalt Paulus het in zijn brief aan de Corintliiërs:
ik ben niets en wat ik doe baat mij niets als ik het niet doe
uit liefde. Zelfs dit heel sprekende voorbeeld geeft hij: al
zou ik alles wat ik heb tot spijs uitdelen en al zou ik mijn
lichaam overgeven om te worden verbrand niemand, zou
er iets aan hebben als ik de liefde niet had!
Niemand zou er iets aan hebben: God niet, mijn naaste niet,
ikzelf niet! Want die liefde waarover Paulus spreekt moet
wel nader worden aangeduid: het is die liefde waarvan Chris
tus spreekt als Hij de wet der tien geboden samenvat: God
liefhebben boven al en uw naaste als uzelve. Het is dus de
liefde die haar oorsprong vindt in Christus en die men slechts
kan ervaren als men 'Christus aanneemt in het geloof. Gods
liefde is de vlam waaraan onze liefde ontstoken wordt en is!
Maar als die vlam eenmaal brandt, dan verspreidt ze in dit
leven op aarde een warmte en gloed die alles te boven gaat.
Ge zijt dan niet maar een christen omdat ge gelooft of omdat
ge hoopt op een eeuwig leven dan wordt het leven hier
op aarde al voor u een lust omdat ge een christen móógt
en kunt zijn! Omdat in uw leven Christus' liefde tot open
baring kan komen!
Serie ambtsaanvaardingen
Twee nieuwe
lectoren aan
de V.U.
„De consultatief-preventieve
taak van de kinderarts naast diens
klinisch-curatieve schijnt wel eens
te worden misverstaan, hetgeen
blijkt uit de steeds sterker worden
de neiging om jeugdige patiënten,
die de huisarts voor diagnostische
of therapeutische problemen stel
len, met voorbijgaan van de kin
derarts rechtstreeks door te zenden
naar de sup er specialist (hartarts,
longarts etc.). Dientengevolge
wordt soms voorbijgegaan aan de
typische eigenaardigheden van het
kind als groeiend en zich ontwik
kelend (dat is: zich steeds veran
derend) individu."
Dit zei gisteren dr. T. D. Stahlie,
oud-zendingsarts en wetenschappelijk
hoofdambtenaar, tijdens zijn openbare
les over het onderwerp „De consulta
tieve taak van de kinderarts", waarmee
hij zijn lectoraat aanvaardde in de fa
culteit der geneeskunde aan de Vrije
Universiteit te Amsterdam voor ht
derwijs in de kindergeneeskunde.
Werkelijkh eidszin
van wijsbegeerte
In het groot auditorium van de
Leidse universiteit aanvaardde
prof. dr. C. A. van Peursen, tot nu
toe hoogleraar te Groningen en die
tijd tot tijd ook colleges
aan de Vrije Protestantse Facul
teit te Aix-en-Provence, zijn ambt
van hoogleraar te Leiden. Hij
sprak over de werkelijkheidszin
van de wijsbegeerte en vroeg in
het bijzonder aandacht voor de be
tekenis van beweging, tijd en ge
schiedenis voor een deiktische on
tologie.
Tweeërlei tendens wordt in de geschie
denis der wijsbegeerte zichtbaar. Aller
eerst komt, evenals in andere uitingen
het mensenleven, naar voren, dat de
s geroepen is deze wereld te duiden,
r dat hij daarbij al te gemakkelijk
eigen denken tracht te rechtvaardigen en
tot verabsoluteringen komt. De wijs
begeerte verliest dan het directe contact
met de dagelijkse wereld; zij wordt tot
zelfrechtvaardiging, die ten diepste
religieus geaard is en zo haar grondfout
i de religieuze richting heeft.
Ten tweede is er een tendens om toch,
telkens weer, deze menselijke zelfgenoeg
zaamheid te doorbreken. Dit komt omdat
de concrete verschijnselen, die zich in
deze wereld voordoen, de wijsgeren dwin
gen hun systemen te herzien, tot een
te beseffer
nieuwe openheid te komen
dat de werkelijke wereld
tekenis heeft die boven mens en kosmos
uitwijst. Dan wordt de wijsbegeerte
in menig opzicht tot een direct aanwijzen
van het zijnde, van het bestaande (deik
tische ontologie), tot een geheel of ge
deeltelijk gehoor geven aan de heilzame
aandrang welke de Waarheid in de his
torie van het menselijk denken uitoefent.
Dit vraagt van de christen openheid
jegens de medemens: de geschiedenis der
wijsbegeerte kan nimmer geheel positief,
maar zeker ook niet louter antithetisch
beoordeeld worden. Drie verschijnselen
worden aangewezen, waarbij wijsgeren
genoopt worden iets van hun zelfrecht
vaardiging te doorbreken en hun systeem
te voegen binnen de aanwijsbare gebeur
tenissen van deze wereld.
In de oudheid is het de beweging, die
dit appèl uitoefent. In nieuwer denken
is het de tijd, die Kant dwingt de werke
lijkheid in het oog te vatten. In heden
daagse filosofie in de filosofie van
werktuig en levensevolutie, zowel als bij
denkers als Husserl, Wittgenstein en
Gonseth in het de geschiedenis.
Trouwens, reeds eerder had het chris
tendom de kosmos als voorbijgaande
structuur (Paulus: „schema") opgenomen
in de heilsgeschiedenis. De wijsbegeerte
dient deze geschiedenis niet rationalistisch
te rechtvaardigen, maar vanuit de cen
trale heilsgebeurtenissen, juist de zelf
rechtvaardiging van eigen denken te
doorbreken. Dan kan het gevaar van ver
absolutering der geschiedenis (historisme)
vermeden worden en ook in de heden
daagse wijsbegeerte iets van zin voor
werkelijkheid speurbaar worden.
Advertentie
Puistjes- Pukkels
DERHASEPT-ZEEP
De interpretatie van een bepaald toe-
standsbeeld dient volgens dr. Stahlie te
geschieden vanuit de groei en de ont-
wikkeling. Zowel de hulsarts als de
super-specialist kunnen daarbij voor
deel trekken uit de steun van de kin
derarts Dr. Stahlie bepleitte daarom
een nauwere samenwerking zowel tus
sen huisarts en kinderspecialist als tus
sen de laatste en de beoefenaren van
andere specialismen. „Het is juist in
teamverband dat de kinderarts zijn
waarde als consulent kan bewijzen, tot
heil van het kind."
Nog een lector
Met enkele beschouwingen over de
verloskunde aanvaardde dr. J. Janssens,
chef-de-clinique van prof. Ten Berge te
Groningen, gisteren eveneens zijn be
noeming tot lector in de faculteit der
geneeskunde aan de Vrije Universiteit
voor het onderwijs in de obstetrie en de
gynaecologie.
Dr. Janssens zei onder meer dat het
streven in de tegenwoordige tijd er
vooral op is gericht en nog meer
dient te zijn om afwijkingen gedu
rende de zwangerschap vroegtijdig te
behandelen en bij niet of niet meer
praenataal te neutraliseren ongunstige
factoren voorbereid te zijn op patholo
gische omstandigheden voor de moeder
en/of het kind.
Hij stelde, dat ongetwijfeld een niet
onbelangrijk- deel van de obstetrische
kindersterfte en kraamvrouwensterfte
door een grotere zorgvuldigheid, kennis
en kunde van allen die met de verloskun
dige verzorging te maken hebben, kan
worden voorkomen, maar dat een ver
dere vooruitgang van de verloskundige
verzorging toch vooral bereikt zal kun
nen worden door meer wetenschappe
lijke arbeid betreffende fysiologie en
patho-fysiologie van de zwangerschap
en het al of niet premature kind.
Hoogleraren
Aan de Rooms-katholieke Universi
teit te Nijmegen aanvaardde dr. J. E.
Bogaers het ambt van buitengewoon
hoogleraar in de Romeinse, vroeg-his-
torische en middeleeuwse oudheidkun
de. Hij sprak over „Civitas en stad
van de Bataven en Kaninefaten".
Aan de Rooms-katholieke Economi
sche Hogeschool te Tilburg aanvaardde
dr. H. O. Goldschmidt het ambt van
buitengewoon hoogleraar in de sociale
en economische vraagstukken van de
middenstand. Hij brak een lans voor
het stichten van een centraal voorlich
tingsinstituut voor de middenstand.
Aan de Technische Hogeschool ie
Eindhoven aanvaardde prof. dr. P. A.
J. M, Steenkamp het ambt van bijzon
der hoogleraar in het sociaal recht.
Rijke collectie ex-Iibris
De heer W. Zimmerman te Amster
dam heeft aan de Staat der Nederlan
den. ter plaatsing in het Rijksmuseum
ten geschenke aangeboden zijn verza
meling ex-libris, bevattende 3 tot 4000
exemplaren, niet alleen vervaardigd
door moderne kunstenaars, doch ook
door 17e en 18e eeuwse wapengraveurs.
Deze rijk geschakeerde collectie strekt
zich uit over alle Eurooese landen en
enkele gebieden buiten Europa.
Cor de Groot componeert
voor accordeonorkest
De staatssecretaris van onderwijs,
kunsten en wetenschappen, mr. Y.
Scholten, heeft Cor de Groot een op
dracht verleend tot het componeren van
een werk voor accordeonorkest.
Tienduizenden Canadezen
zien Van Gogli-collectic
De collectie van 140 schilderijen var
Vincent van Gogh, die op het ogenblik
in het museum van schone kunsten te
Montreal wordt tentoongesteld, onder
vindt zeer grote belangstelling van het
Canadese publiek. De toeloop is zo groot
dat de museumdirectie genoodzaakt is
openingstijden te verlengen, zodat het
publiek op vier dagen in de week ook
's avonds de tentoonstelling kan bezoe
ken. Tot nu toe hebben meer dan 50.000
Canadezen de collectie bewonderd. Op de
recorddag maar liefst 11.490 bezoekers.
De collectie, eigendom van ir. V. W.
an Gogh en het Kröller Möller Museum,
zal tot 6 november te Montreal blijven.
Daarna wordt ze geëxposeerd in Ottawa,
Winnipeg en Toronto.
Vragen op elk gebied kunnen worden ingezonden aan het bureau
van ons blad. Iedere vraag afzonderlijk op een velletje papier, duidelijk
ondertekend met naam en adres. De antwoorden worden per brief
verstrekt. Deze service is gratis voor onze abonnees.
Vraag: Nu de schoonmaak weer ach
ter de rug is en de gordijntjes schoon,
vind ik het zo erg dat 's ochtends de
ramen zo nat zijn. Ik probeer al een
draadje of wit elastiekje te spannen,
maar ik wil zo graag droge ramen
houden. Is er iets te doen tegen die
vochtafscheiding zodat ik m'n gordij
nen netjes kan houden? „amuuui aiauiiiuiemiK
Antwoord: het is nu eenmaal erg het gazon lelijk maakt met hopen de handschoenen stug worden. Ze zijn wordt voorkomen. Pas als de kolf door
moeilijk de ramen aan de binnenkant grond. De bodem is te hard dan dat nu dus wel soepel maar geel gewor- en door droog is wat vrij lang kan
droog te houden als het buiten kouder wij het beest kunnen „opspitten" zoals den! duren, doordat het binnenste min of
dan binnen en de gordijnen 's nachts mijn vader dat in de tuinderij doet. Antwoord: De handschoenen hadden meer vlezig
gelwit of crèmekleurig zijn. Laat bij
het afplukken van de kolven de sten
gels zo lang mogelijk. Vervolgens de
krijgt daardoor beter de gelegenheid
op te drogen. Hang ze op een droge,
luchtige plaats zodat het drogen snel
verloopt en daardoor schimmeling
tjes in de handel
I ten kunt inwrijven, maar afdoende t
I den wij die niet 's Morgens de zee
erover dat is de enige raad die i
kunnen gevi
"raag: Al
hebben wij e
ting. Maar het i
de vele uitwerpsels
Antwoord: De handschoenen hadden X1JC11
i of twee keer nagespoeld moeten kamer zetten. Ze kunnen dan
-A"~ -n lauw water dat u dit niet le winter een sieraad zijn in uw kamer
het geel daar de vaak verschillend gekleurde
Antwoord: U kunt de mol wegkrijgen worden
met vergiftigde wormen. U moet wor- hebt gedaan is de oorzaak JIB
i gebruiken van verschillende leng- worden. Het soepel houden kan men korrels, veelal" op" één kolf
h„i. «ju k-iaantrekken uitkomen tussen de teruggeslagen vlie-
windselbladeren.
ten. Aan beide zijden knipt u een hal- ook anders bereiken:
ve centimeter af. u veegt de wonden voor ze geheel droog zijn of ze later zige
af en doopt dan de wormen in mollen- oprekken met behulp van een hand-
op de plaatsen schoenenrekker. Flink kneden helpt Vraag: Ik heb een op hout geschil-
i-u •- r wit derd schilderijtje dat blijkens de hand-
tekening geschilderd is door E. Ra-
twijfelachtig
BBB twee gangen. Die gan-
raad van sommigen om er prikkel- gen daarna weer dicht maken. Het Vraag: Hoe lang moet men siermais ^ater worden teruggekaatst. Is die
draad op te spijkeren lijkt me ook niet mollengif fo.a. taupicine) is in de han- in de grond laten staan en hoe is de Ramier een bekende schilder?
erg afdoende. Weet u een middel? del verkrijgbaar. bewerking nadat men ze uit de grond Antwoord: De waarde van uw schil-
Antwoord: Het spijt ons maar we Vraag: Hoe kan ik mijn witte leren gehaald heeft? derstukje taxeren ligt niet op onze weg.
weten geen ander middel dan regelma- handschoenen die na het wassen met Antwoord: Siermais moet geoogst Gaat u er mee naar een goede kunst-
Vraag: Hoe kan ik mijn witte leren gehaald heeft?
handschoenen die na het wassen met Antwoord: Siermais moet geoogst Gaat u'l.
tig schoonmaken. We geloven niet dat toiletzeep fdus niet met synthetische worden zodra de korrels goed uitge- handelaar die zal u alfe bijzonder-
op welke manier ook de vogels er- zeept geel zijn geworden, weer wit rijpt en de schutbladen vliezig gewor- heden van dit werkje kunnen medede-
in kunt weerhouden op de schutting krijgen? In het laatste spoelwater wa- den zijn. Wacht men te lang dan wor- len en de waarde eventueel kunnen
te gaan zitten. ren nog zeepresten aanwezig, maar den deze vliezen groezelig, terwijl het taxeren. Ramier behoort niet tot de
Vraag: In onze tuin zit een mol die
t zegt moet dit omdat anders juist de bedoeling is dat
ha- groten.
