HOOGBOUWPSYCHOSE
GRAMMOFOONPLATEN
Tal* -
^Oyldulzend jaar kunót uit
met gesproken toelichting
ZONDAGSBLAD
ZATERDAG 22 OKTOBER I960
kontact tuóóen moeder en kind
een bedreiging voor ons volk
Waanneer wy by de bespre
nt king van het hoge
woongebouw de kwestie van
het ruimtegebrek en de mo
gelijkheid van grondbespa-
ring kunnen uitschakelen,
dan blyven slechts twee vra
gen over: waarom zullen wy
in onze nieuwe woonwijken
dan hoge woongebouwen
stichten? En: is het verzet
van de overgrote meerder
heid van ons volk tegen de
ze woonwijken gerechtvaar
digd?
Het is begrijpelijk, dat uit een
architectonisch oogpunt in de
nieuwe woonwijken behoefte be
staat aan iets anders dan de ge
bruikelijke etagewoningen en een
gezinshuizen. Een goede architec-
Sociale onrechtvaardigheid in de grote steden
een dichtheid van 185 inwoners,
d.i. tussen 50 en 60 woningen per
hectare. Voor een grote stad is
dit geen grote dichtheid, zodat het naars hun heil U1UU„C11UC
motief van grondbesparmg hier gemeenten, die hun wel bieden
wat zij wensen: een^ eengezins-
de opkomst van de
woningwet bouw en
zij hebben met vol
doening gezien, dat
H i i geleidelijk betere wo
ningtypen in ons
'lakken tussen de hoogbouw. En land ingang vonden
/at is het resultaat?
Reeds nu zoeken vele Hage-
de omliggende
zeker niet heeft gegolden.
Onlangs stonden wij met een
architect van ,,Dle neue Heimat'
op het platte dak van een 22
verdiepingenhuls en toen haastte
deze zich, erop te wijzen: deze
hoge woongebouwen bevatten uit
sluitend kleine woningen voor ou
dere echtparen, onvolledige ge
zinnen, alleenlevenden e.d. Gezin
nen met kinderen worden hierin
niet toegelaten.
huis met een tuin. Zou
inderdaad toe overgaan, in de
grote steden, in nog sterker ma
te dan nu reeds het geval is, een
woonmilieu te scheppen, dat niet
overeenkomt met de wensen en
behoeften van de bevolking, dan
zal dit verschijnsel nog groter
omvang gaan aannemen. Zowel
de belangen van de grote steden
zelf als het streven om het hart Propag^rt-
De naam „woning
hervormer" is tegen
woordig in onbruil
geraakt, maar wi.
het ogenblik eer
nieuwe groep „wo
ninghervormers" ont
staat, die evenals
een halve eeuw ge-
de i
tonische opzet vraagt afwisseling tect Alvar Aalto. Dit gebouw
en schaal.
Het stichten van enkele hoge
woongebouwen tussen de norma
le bebouwing geeft in de woon
wijken accenten, die de levendig-
de Randstad Holland agra
risch te houden, zouden dan ern
stig worden bedreigd.
Wij zien hier bovendien een
grote sociale onrechtvaardigheid.
De Hagenaar, die over de midde
len beschikt om een huis te ko-
-„„„ij S»"' randgemeenten S"
gat. (het zijn alle woningen met why. JttofwhMd om een eenge-
woonkamer en één slaapka PPn
In het hart van ,,Die neue
Vahr" verrijst een zeer bijzonder
woongebouw, van 22 woonlagen,
ontworpen door de Finse archi-
heid bevorderen. Op deze grond ten zijn georiënteerd. Waarom
j+ i- v-:*1Omdat de w
bestemd zijn
wordt ook in vele buitenlandse
steden de gebruikelijke bebou
wing gemengd met een zeker per
centage hoogbouw. Deze schept de
mogelijkheid van ruimte-ontwik
keling, die wij anders niet kun
nen bereiken.
Wij hebben dua geen enkel be
swaar tegen het bouwen op
beperkte echaal van hoge
woongebouwen voor hen, die
daarvoor voorkeur hebben. Wij
hebben echter ernstig bezwaar
tegen het opleggen van deze
woonvorm aan gezinnen, die daar
tegen bezwaar hebben en een dui
delijke voorkeur voor een andere
woonwijze hebben uitgesproken.
Dit laatste nu is met de grote
meerderheid van ons volk het ge-
uitzicht
het hoge
mogelijkheid tot het aanbrengen
inshuis met een tuin te betrek
ken. De arbeider en de kleine
(«1 „„.rum, middenstander echter die op een
Omdat dl woningen uitsluitend v?n ^heiden groot-
i slaapnis) op het Wes-
niet te hoge prijs zijn i
kende echtparen, die veronder, gewezen, worden gedwongen
:teld worden, alleen 's avonds woonruimte te aanvaarden, die
groep bepaald niet
ordt geschoven, die
oor het normale
i verwerpelijk
En nog erger
wordt het, wanneer
de overheid zich
achter dit streven
stelt en bewust het
hoge woongebouw
gaat opdringen.
alle de avondzon ontvangen.
Hansa-viertel
Het hoge woonge-
Bedenkelijk £7 e?z3£vaïï!-
trekkelijk voor be
paalde bevolkings.
gemeentebestuurders Yoor. £e~
chitecten
die roepen om meer hoogbouw
die zelfs het hoge woongebouw "i
als de normale woonvorm voor het ongeschikt,
de toekomst propageren. Dit i
hoogst bedenkelijk, omdat hieri
.„„„li ernstige bedreiging ligt voo
beginselen gezinsle.
Ruim
West-Berlijn het bekende Han-
sa-Viertel werd gebouwd en de
eerste architecten ter wereld
daar hun kunnen mochten tonen,
verscheen ook Le Corbusier ten
tonele, die in Marseille en Nan
tes zijn „Unités d'habitation" vol
gens geheel nieuwe beginselen - crplpdon
had gebouwd en daarmee baan- t*eFe®"w geleden
brekend werk op het gebied van °P Aeb^tZ JÜ
de volkshuisvesting had verricht. prvr^rmir£fn
De socialistische autoriteiten ereüW- De
West-Berlijn hebben toen
Wie desondanks deze woonvorm
propageert voor de normale gezin
nen, doet grote schade aan de toe
komst van ons volk en is een „wo
ninghervormer" van een hoogst
bedenkelijk soort.
v BEUSEKOM
in zijn intellectuele hemd
In Homeros' tweede epos is
het eiland der Lothophagen (lo
toseters) een der plaatsen,
waar het schijnt, dat Odysseus
en zijn makkers nooit meer hun
huis en gezin zullen terugzien.
Want voor wie van de lotos eet,
i het vaderland 1
Een verwante ziel is Lucindal
zij was ..zoals ik gevormd door
de wijsheid en de schoonheid der
oudheid."
Maar de verleiding schuilt in
het verschil:
,,Het was me duidelijk dat er
Lucinda een ongehoord®
/erleden, is de nieuwe omge-
'ing voor altijd boeiend. De
nakkers eten, de held Odys-
eus niet.
Geen held heeft Gijsen gescha
pen. maar een lotoseter. Het is
ie Vlaamse classicus Philip, die
n de oorlogsjaren genoodzaakt is
le bezetter te ontlopen en dan
net Ilias en Odyssee onderduikt.
Na de bevrijding wordt hij als
erzetsstrijder gevierd, maar dat r r
;aat langs hem heen. De troebel- kemd
rgeten kracht uitging, omdat ze geen ge
voel van schuld kende...".
De door twijfel en onzekerheid
ontkrachte intellectueel vindt heul
bij deze paradijselijke vrouw, die
het leven zonder vragen aan
vaardt.
Wat Lucinda bij de zich aan
aanhalingen vasthoudende Philip
doet met de vraag: „Moet u altijd
in citaten spreken? U hebt intel
lectueel nog de mazelen", doet
Gijsen met deze roman bij oioh-
self: hij zet zich in zijn intellectuele
leid der~na-oorlogse jaren is hem
ien ergernis:
Wat wit of zwart geweest was
ijdens de bezetting, werd na Ja-
en, door de sleet van de gevoe-
ens en onder de druk der bclan-
ren, uniform grijs."
Hij wordt erdoor losgemaakt
'an zijn geboortegrond:
,,Ik moet vluchten, indien Ik
liet midden in de salon der welva-
ende vaderlands
vilde kotsen."
i hoogbt
Prof. Dr. Ir. H. G.
Den Haag. Stelt u zich eens i
d buiten speelt en het heeft plotseling uw hulp nodigDar
et u wel snel zijn om t an de 10e of 11e etage af te komer
tijdig de helpende hand te kunnen bieden. Zulke flats moeter.
halve verboden worden voor gezinnen met jonge kinderen
met de als altijd
superieure stijl. niet genoeg.
Want zelfs achter dat hemd
verbergt zich nog pose, in zelf
ironie ontvlucht Gijsen zijn diep
ste problematiek, de bedwelmde
lotoseter is geen held, geen Odys-
Als inderdaad het beste ken
merk der na-oorlogse literatuur
een niets ontziende eerlijkheid is,
gemeenschap dan is dit boek bij zijn verschij
nen al uit de tijd.
Wij verlangen erbij terug naar
dat al zover wegliggende toppunt
in Gijsens oeuvre ..Klaaglied om
Agnes", waarin met de smart om
het overlijden van de geliefde het
zijn werk staat
aangegeven:
,,Ik heb geweigerd de Heer te
zien als een IJdele dwingeland en,
het hart bitter als balsem, ben
ik godlasterend het leven Inge
gaan, omwille van Agnes, mijn
kuise bruid..."
Laat Gijsen Odysseus navolgen,
oorsprong.
0v„zijn volgende mo-
daarbij behorende zwerftochten tief de Homerische Middellandse
eindigen in een provincie-stad, Zee voorbij te gaan en het aan
waar hij een lezing houdt voorde de Oud-Testamentische Jabbokte
kring van Academisch Gevormde zoeken?
Vrouwen. M. BEINEMA
Daar ontmoet Philip Lucinda: N.a.v.: Ma mix Gijsen, Lucinda
„Ik volgde haar alsof ik na ve- en de lotoseter
le jaren ronddolen eindelijk
thuisgekomen.
Philip wordt dan ter belo-
ling ook van zijn verdiensten in
jorlogstijd verbonden aan de
Belgische delegatie der Verenig-
de Naties. Gijsens, beter gezegd ujtgangsDunt
prof. dr. J. A. Goris' eigen erva
ringen tekenen dan de karika
tuur van het boeiend schouwspel
der Assemblee.
Maar al te rechtlijnig optreden
doet Philip misstappen bij deze
politieke eierendans en hij wordt
teruggebracht tot het ongevaar
lijke niveau der cultuur: hij zal
lezingen gaan houden over het terug
geestelijk leven van zijn land. De Durft Wj
architectonische
vooral gelegen in het
richt, het contact met
uit-
echter de eis gesteld, dat het plan
zodanig zou worden omgewerkt,
dat het alleen maar kleine wonin
gen bevat, slechts geschikt voor
echtparen zonder ^kinderen, alleen-
•oninghervormers, dat
die de woningbouw voor de mas-
S." Tol 31 december
lucht levenden e.d.
wolken, de zuivere lucht
de afwezigheid van hinder
het verkeer.
Dit alles kan voor bepaalde be- centrale
volkingsgroepen een factor van
betekenis zijn, voor gezinnen met
jonge kinderen is het waardeloos,
Bewust heeft men ook hier niet
gewild, dat in dit gebouw van
veertien woonlagen met al zijn
centrale voorzieningen gezinnen
zouden worden gehuisvest.
In Duitsland kent men a
hoge woongebouw een
plaats toe. Een deel der bevol-
van de banden van de grondspe-
culatie en wat men toen noemde
de speculatiebouw. Met steun van
de overheid zou een woningvoor
ziening worden opgebouwd, die
naar de woorden van mr D. Hu-
dig aan de arbeider een betere
woning zou verschaffen voor de
zelfde prijs die hij toen voor een
minderwaardige woning betaalde.
in het
rijksmuseum
Een jong kind heeft niets
uitzicht en een prach- kjng waardeert het, voornamelijk
"**A de ruimte, het wijde uitzicht,
ruimere toetreding van licht,
en frisse lucht en niet het
nog minst ook de anonimiteit.
In een hoog woongebouw met
liften heeft men minder gedwon
gen contacten met de buren, dan
gebouw met gemeenschap-
tige wolkenhemel: het vraagt ge
legenheid om zich te bewegen en
zijn energie uit te leven. Het heeft
Men mag r
torenhuizen
„"zulke "mooie "speelgelegenhe- m eeu gcuuuvv iucb ecuicc
den maken, wanneer deze alleen pelijke trappen of galeriji
lange weg via lift
De architecten t
stedebouwers
het normale gezin
der waarde. De moeder moet uit
haar keuken haar spelende kinde
in kunnen zien, met hen spreker
i hen In geval van moeilijkhe
den te hulp komen.
Deze
de woonwijk is, die tegenstel-
lingen en spanningen schept.
s.P.r.®?en Maar, de 10 tot 12 procent van
de bevolking die een uitgespro
ken voorkeur voor deze woon
vorm heeft, bestaat slechts uit
rhtparen zonder kinderen of een
ikele maal met een volwassen
kind, bejaarden, alleenlevenden.
nog vele andere dingen
cekomen bii de echtparen zonder Kn
In hTp naar het enkele maal met e
het hoge
gezinnen
vele onderzoekingen, die
wonen in nieuwe stadswijken heb
ben plaats gehad. Het normale
gezin wenst geen hoog woonge
bouw, maar een woning in direct
contact met de aarde, waar het
kinderleven niet door de woonwij-
i de discipline, die men zich
n hoog woongebouw moet la
ten bijbrengen, geweld wordt aan
gedaan.
Wie serieus op de hedendaagse
volkshuisvestingsproblemen in
gaat, kan geen andere conclusie
vinden dan dat het wonen in een vaiJ J1CL llugc
hoog woongebouw veel toegegeven
1 medische en pedagogi- huisvesting". Taf
n denkt er niet over,
oongebouw aan tc be
de huisvesting van
net jonge kinderen,
j en blijft het, in Duits-
el als In ons land, onge-
Hoogbouw-psychose
het hoge woongebouw
toegegeven aan de drang
hoogbouw. Dit is bepaald
het belang van de volks-
gemeentebe-
sche zijde begint gelukkig tegen st,Uren schijnen bev angen te zijn
het tegenwoordige volkshuisves- door de hoogbouwpsychose en
J(e™ gaan ondanks de waarschuwingen
oa op de ingeslagen weg voort.
te rijzen. Het wordt tijd, dat
de verantwoordelijke instanties
eens en voor altijd duidelijk wordt gelegenheid
gemaakt, dat het hoge woonge- eeneezinshu
bouw als huisvesting voor gezin- "hf"se ruimte
nen met jonge kmderen onaan
vaardbaar is.
(Van onze kunstredacteur)
T^GYPTE is het land van de pyramiden,
de sfinxen en de mummies. Wie over
dat land aan de Nijl hoort spreken, denkt
gelijk aan die grote ten hemel reikende graf
tomben, waar de gebalsemde lichamen van
koningen werden begraven. Die koningen
werden als goddelijke wezens vereerd en
daar de Egyptenaren geloofden dat de ziel eigen
bieden dochters haar gestorven
vader feestelijk tafelgerei aan. Zo
wordt het betrekken van de
„eeuwige woning" als iets verheu
gends voorgesteld.
En zo ook kregen de kunste
naars volop de gelegenheid hun
kunst in dienst van deze cultus
uit te oefenen.
Kunstenaars
EN MAG de Egyptische
kunstenaars dan ook beslist
zien als mensen die hun
M:
t beeld of schildering
het lichaam van de koning
hoed. Het lichaam werd gebalsemd
stroken linnen gewikkeld. Het stoffelijk over
schot werd precies in het midden van die
enorme berg van gehouwen blokken gelegd,
in een stenen sarcofaag. Om de grafkamer
heen schreef men toverformules
ning behulpzaam te zijn op zijn
de eeuwigheid.
Beeldhouwers
van de koning
deze wijze de
verval be- speciale opdracht. Hij moest
zijn werk rekening houden met
wat tot een persoon of een tafe
reel behoorde en moest de bete
kenis van alles weten. Zij waren
gebonden aan strenge regels,
de ko- doch gaven nooit een puur natu-
s naar ralistische weergave. De grond
vormen werden gerespecteerd en
vaak werd een haast meetkundi-
kregen de opdracht het gelaat ge strakheid toegepast. Het ging
op niet zo zeer om de schoonheid,
de volledigheid.
hard graniet te hakken
rst te helpen te blijven leven
de beeltenis. Daarom noemde men een beeld- Niets mocht daarbij in strijd zijn
houwer in het oude Egypte ook wel „Hij die met de regels van cultus en do-
levend houdt". Werd deze gewoonte aanvankelijk dendienst
alleen toegepast ten aanzien van koningen, later
werden ook de gestorven aanzienlijken op deze die men uit het oude Egypte heeft
"'ijze geëerd en ten slotte ging het zo ver, dat gevonden, waren bestemd
Dé belangrijkste kunstwerken
Ook Den Haag biedt te weinig
;legenheid voor de bouw van
eengezinshuizen en verspilt zijn
grote groen-
vervaardigd hoofd van Semench-
(1600—1085 v. Chr.). afkomstig
voor Oudheden te Cairo.
iedereen die zichzelf respecteerde een graf be
stelde waar zijn lichaam bewaard bleef en waar
voedsel en drank konden worden gebracht. Het
graf was eigenlijk een feestvertrek voor de
Egyptenaren. Met beitel en penseel was het ver
sierd met allerlei dingen uit het dagelijkse leven,
die men ook in het hiernamaals niet graag zou vou
willen missen. Wat denkt u van een grafopschrift dat
als het volgende: „Vreugde in het hart, iets
moois zien, voordrachten, dansen en gezangen,
mirre gebruiken, zich met olie zalven, éen lotos-
bloem aan de neus, broo
en nog meer vóór zichMet deze woorden
tempels en graven. Sieraden, in
legwerk in hout, huisraad, weef
sels, metaalwerk en alles wat
men de dode meegaf aan dingen
die hij op aarde gebruikte, is be
waard en is over het algemeen
an zulk een hoge kunstwaarde,
men verbaasd rondloopt tus-
al die schatten die van 3000
v. Chr. af thans in het
Rijksmuseum te Amsterdam zijn
In Duitsland
TN de grote Duitse steden is
i men over het algemeen veel
meer aan hoogbouw gewend dan
i land. Vandaar, dat in de
e woonwijken het eengezins
huis slechts een bescheiden plaats
inneemt en de etagewoning over-
Een van de voorbeelden, die het
meest de aandacht trekt, is de
,,Neue Vahr" in Bremen, die
rond 10.000 woningen zal bevat
ten, dat is een stad ter grootte
van Bergen op Zoom. Deze stad,
die thans voor drie kwart voltooid
is als volgt ingedeeld: 786
eengezinshuizen, 5800 woningen in
3 tot 5 woonlagen, 2454 woningen ziekfragmenten)
in 8 woonlagen. 717 woningen in vat. De vondst i
14 woonlagen, 189 woningen ii
woonlagen.
VIA NAA1D
€N PI AA?
de Egyptenaren niet zien als on
afhankelijke uitingen der kunste
naars. Het geloof, de cultus en de
zeden bepaalden het wezen der
kunstwerken. De beelden van
mannen zijn altijd iets donkerder de materi
gekleurd d;
Wat bij al de beelden opvalt is
de fantastische beheersing van
de materie en bij alle strakheid
het volkomen „levend" zijn van
de
TpEN KANGOEROE is een dier dat zijn kind in een buidel met
zich meedraagt. Dat dier heeft nu de Europese Fono-Club ge-
inspireerd tot het uitbrengen van zgn. Kangoeroe-platen, grote
langspeelplaten waarbij vooraan in een kleine „buidel" een 45-
toerenplaatje is gestoken, dat een gesproken toelichting (met mu
iver het od de grote plaat gespeelde werk be-
eigenlijk heel eenvoudig, maar is toch uniek bij
de grammofoonplaat. De grote zowel als de kleine plaat zijn ook
ooniagen. afzonderlijk verkrijgbaar. Te zamen kosten ze slechts voor de leden
Over het gehele plan geeft dit ^Europese Fono-Club (Singel 262) te Amsterdam f 20 en voor
Joh. Brahms van wie de Europese
Fono-Club de l e Sym fonie opnam
werk ondergaan.
Van een heel bijzonder gehalte
is de Kangoeroeplaat no. 46 met
de Zesde Symfonie (de zgn. Pa-
thétique)
uit Ham-
nastiei zien we heel duidelijk hoe jes
de vorst altijd werd afgebeeld
met de linkervoet iets naar vo
ren en de naast hem staande
vrouwen met de voeten naast el
kaar. Zo zijn
Zijn niet alle orkestprograi
voorzien van gedrukte toelichtin
gen en geven de platenhoezen niet
altijd
het gespeelde
inhoud
die toelichting te horen uit
spreken aan de hand van muziek
fragmenten. De achterkant van
de hoezen der Kangoeroeplaten be
vatten dan nog een prachtig cul-
Na hetgeen ik vorige week Wendt in het Duits het werk niet ^^tetorisch^ ove«jcht
ihreef over de nieuwe serie alleen muzikaal ontrafelt, maar ook J'
Concert Classics" van His Mas- de oorsprong van het werk
ter's Voice, kan en een inzicht geeft in de tijd
men de serie Kan- de stijl van de bepaalde compo-
goeroeplaten van nist. Die toelichtingen werden
irgd door grote musicologen als de kunst, techniek
------ dr Karl beurde.
Richter en ze zijn zo instructief,
lewijs, dat de gram- dat ik de Kangoeroeplaten heel
nofoonplaat met sterk kan aanbevelen niet alleen
de gewone platenverzame-
muziek
wint en dat laar,
grammofoonin- bare scholen
dige bijzonderheden te
de achtergronden l'ode kunstwerken uit Egypte,
dp rnnstrnrtip wpet het Fllh' Staatsorkest uit Ham-
°-if «toJBrlirig. Genvralmu.
sikdirektor bij de Staatsopera te
Hamburg, Leopold Ludwig. Deze
dirigent heeft dit werk in zulk
een intense spanning gegeven zon
der zich in banale effecten te ver
liezen, dat ik deze vertolking zon
der bezwaar kan stellen naast de
uitvoeringen onder veel beroem
dere dirigenten. Het is een klaar
en doorzichtig spel geworden,
waarin Ludwig de grote span
ningsbogen prachtig realiseert.
Dezel{de dirigent en hetzelfdf
orkest spelen op de Kangoeroe
plaat no, 42 de Eerste Symfoni'
van Brahms en daarin wist Lud
wig op -eer bekwame en zeer mu
zikale wijze de klassieke houdinf
van Brahms te handhaven. Hie'
staat de grote opvolger van Beet
i0 hoven ten voeten uit getekend
te verklaren dat de uitvoeringen Leopold Ludwig komt
iustrie erop uit i
jp steeds aantrek
kelijker voorw;
ien de goede i
kiek onder de i
ook artistiek op hoog r
Onlangs nog verscheen op deze terwijl de opname-techniek hier-
gelijke tred houdt. Als no.
(de platen dra-
pagina een artikel over program-
ma-vernieuwing bij de orgelcon
certen, waarbij de opmerking
dacht van'hët"grote werd gemaakt dat gesproken toe- Beethoven me°t slotkoor uit Schil-
oubliek te brengen, lichtingen bij die concerten heel ler's „Ode an die Freudi
Een dergelijke erg gewenst zijn. Men kan de
ütgave kan niet luisteraar dan een beter be-
inders dan met ge- grip geven van de werken en
henY tevens inleiden in een
klankdomein, waarin hij zich
zonder voorbereiding wellicht
mich begroet
den. Wie nu eer
te Symfonie var
Srahms, een 6c
Symfonie var
Tschaikowsky, eer
9e Symfonie var
Beethoven of eer
Dreigroschenoper
bijzonderheid dient vermeld
worden, dat dit gehele w
slechts op één plaat geperst werd,
zonder dat aan de artistieke kwa-
iteit ook maar de minste schade Erdin,
verd gedaan. De uitvoering berust Bram
bij het Filh. Staatsorkest
subjectieve interpretatie
maar hoedt zich ook voor eer.
zakelijke weergave zoals men
tegenwoordig nogal eens van dii
werk hoort.
En dan is er een Querschniti
door de „Dreigroschenoper" van
Kurt Weill op tekst van Bert
Brecht. Dat is Kangoeroeplaat no
werk 58. De uitvoerenden zijn Elisabeth
Lüdinghausen, Edith Buss-
Ingeborg Lapsien, Carola
Johannes Schütz, Dieter
er, Alf Reigl en het en
semble van het Theater der Stadt
nog niet thuis voelt. Om dat Hamburg, de Hamburger Singaka- Baden-Baden met het Südwestfunk
probleem nu ook thuis op te los- demie, de sopraan Edith Lang, orkest Baden-Baden o.l.v. Werner
zijn de Kangoeroeplaten
de alt Maria von Ilosvay, de tenor Meissner. Men kan over deze ope-
paischer Phonoklub te Stuttgart,
Kurt^Weiïfwil die de Platen niet
zal bij dat handel brengt
de Euro- Walter Geisler en de bas Franz
luisteren
geholpen
door de vooraf
draaide toelichting.
verband houdt en verkoopt. Heel
worden toepasselijk heeft men op de klei
ne plaatjes gedrukt: ,,Hi'
Wissen ist reines geniessen'
heldere derdaad, hoeveel
Crass. Het geheel o.l.v. Artur Ro
de gewone ther, de 75-jarige Duitse dirigent uit de 20-er jaren
club- die verbonden was aan de opera's de uitvoering
van Wiesbaden c
kan misschien af
spanning wensen, het geheel
In- toch een uitvoering geworden
denken zo men wil, het is
blijft een der sterkste tijdbeelden
n Duitsland. En
raak, zo sugges-
Berlijn Men tief en zo gaaf, dat deze plaat
heel veel aftrek zal vinden. Aldus
een serie die om meer dan één
reden ten sterkste kan worden aan-
i Wolfgang werk gaan leven, hoe sooner kan van dit werk.
al te weinig hoort bevolen.
CORN. BASOSKI.
..Hoofd van Semenchka
geel kwartsiet (18e dynastie)
met uitgesneden oogholten en
wenkbrauwen en doorboorde oren,
en „Hoofd van een prinses", ook
merkwaar- uit de 18e dynastie (16001085 v.
n van de talrijke hoof
de dochters van Echna-
ton met
verlengd hoofd. De
lenging van de schedel
was niet natuurlijk
dan ook
bij kinderen. Het
gevolg van een
deformerende esthetiek den hebben,
Model van
uit de 18e dynastie, geheel uit
aardewerk. Dit beeldje en xijt
kist dragen de naam van di
schrijver Amenhotep-Hoewy.
baviaan. Bij ongunstige uitslag zal
de dode door het monster bij de
merkwaardig weegschaal worden verslonden. De
uitslag is echter gunstig en de dode
wordt meegevoerd naar Osiris,
werkelijkheid Het bijzondere daarbij is dat de
toegepast Egyptenaren niet uitgingen van
hun zonden en die vergeven wil-
bewust
l de kunstenaar.
Dodenboek
dat
klaarden zonder zonden te zijn.
Een
nposant vrouwenbeeld 1»
dat van Merit, de zangeres in de
tempel van Amon. Het gestyleer-
de gelaat drukt in zijn gratie iet»
Papyrus, boventijdelijks en bovenmense-
lijks uit. Het is alsof Merit over
de mensen heenkijkt naar de
eeuwigheid. Natuurlijk ziel men
ook modellen van mummies en
mummiekisten, zoals dat uit Aby-
Dan volgt de begrafe- dos pe rjjke versieringen hebben
de kisten met de
lies en de kruiken alle een betekenis en in de mum-
i de ingewanden miekisten ziet men allerlei afbeel-
geborgen worden dingen uit het dagelijks leven van
/oortgetrokken op sleden. d epstorvpn<>
n Ho nnHorworolH nnn- Qe geSlOrvene.
dodenboek",
rol die de dode
graf werd meegegeven.
Men ziet hier de dode en
zijn vrouw in aanbidden
de houding. De bijgevoegd
de tekst is een zonnehym
In de onderwereld
gekomen wordt het hart
van de dode gewogen in
de weegschaal tegon een
figuurtje van de godin
van de waarheid onder
toezicht van de god Thot
in de gedaante van een
Een groep uit het Oude Rijk
13000—2300 v. Chr., voorstellend
koning Mykerinos als koning van
Boven-Egypte, tussen de godin
Mathor, oorspronkelijk een hemel-
godin, en een beeld van een nome
of provincie, die aan de koning
alle produkten moest brengen van
het gebied dat zij omvat.
Het is eigenlijk alles te veel om
op te noemen. Er is nog zoveel
meer, zoals prachtige sieraden
(de edelsmeedkunst stond op een
hoog plan in Egypte en men
gebruikte altijd halfedel
stenen), offertafels, san
dalen, amuletten, kelken,
schaaltjes, mozaïeken,
enz., alsook een Koran.
Wie het alles nauwkeurig
beziet zal bemerken dat
5000 jaar niet eens zo'n
groot tijdperk is. Deze
kunst staat dichter bij
ons dan we beseffen.
