OPENBARINGEN
beheersen
hei land van de
ZATERDAG 22 OKTOBER 1960
Liever spreken met het volk dan eten met de autoriteiten
IXE VLAG van Thailand rood-wit-blauw-wit-rood in horizontale banen, de blauwe tweemaal
zo breed als de rode en witte, zal maandag uitgestoken worden voor het jonge konings
paar Phumipol en Sirikit, dat voor een driedaags staatsbezoek aan Nederland in Den Haag
aankomt.
TWEE jonge moderne mensen, die toch diep geworteld zijn in oude tradities. Koning Phumipol
(hij wordt op 5 december 33 jaar) werd in Cambridge (Massachusetts) geboren als jongste
zoon van prins en prinses Mahidol van Songkhla. Prins Mahidol was een broer van koning
Prajadhipok, die in 1934 overleed. Weinig kon men toen nog vermoeden dat de kleine prins
Phumipol eens tot de troon zou worden geroepen
sten, al groeit de industrie ge
stadig. Die industrie is in de mees
te gevallen ook gebaseerd op de
voortbrengselen van het land.
Verwerking van rijst, rubber, ka
toen, kapok, suiker en kokosno
ten. bijvoorbeeld, terwijl daar
naast de tinwinning een belang
rijke rol speelt.
Nederland heeft reeds heel oude
banden met Thailand. Op 7 no
vember 1601 verschenen voor het
eerst twee Nederlandse schepen
op de rede van Pattani. De ka
piteins zagen wel wat in de han
del en een factorij werd gesticht.
Na enkele jaren werd in Ayudhia
een tweede factorij gebouwd,
maar in 1741 kwam er een tijd,
dat vreemdelingen niet meer wel
kom waren in het oude land der
Thais. Na honderd jaar echter
zette Thailand de vensters naar
de wereld weer open. Er werd
met Nederland op 17 december
1860 een handelsverdrag gesloten,
dus binnenkort komt er een eeuw
feest. Een verdrag dat een groei
end handelsverkeer, dat nog
steeds in intensiteit toeneemt, ten
gevolge heeft gehad. In 1959 voer
de Nederland voor 68 349 000
naar Thailand uit aan melkcon-
serven, baggermachines, chemi
sche produkten, elektro-technische
produkten, textiel, machines en
motoren.
De export van Thailand naar
Nederland toont van jaar tot jaar
grote verschillen, veroorzaakt
door de verschillen in de rijstin-
kopen door de Nederlandse rege
ring. In 1959 werd slechts voor
21.396 000 uit Thailand in ons
land geïmporteerd..de jaren daar
voor 'lag de Nederlandse import
tussen de 28 en de dertig miljoen
gulden.
Boeddha
Thailand is een typisch Boed
dhistisch land. Vierennegentig
procent van de bevolking is boed
dhistisch, Architectuur, toneel, li
tteratuur, schilderkunst en vooral
de beeldhouwkunst staan in hel
teken van Boeddha. Er zijn in
Thailand miljoenen Boeddhabeel
den Sommige groot en pompeus
werken van wel dertig meter
breed, andere fijngesneden in
miniatuur in jade of zilver. Ook de
schilders vonden in het afbeelden
Boeddha steeds nieuwe inspi-
ming en gevoelens. In een lang
zaam tempo worden de bewegin
gen met grote gratie uitgevoerd.
Ieder houding, elk gebaar heeft
een betekenis. De paren houden
elkaar niet vast, maar toch
wordt in deze dansen tussen de
partners een volkomen harmonie
uitgebeeld.
Traditie
Ja het leven van de Thai
wordt wel beheerst door tradi
tie. Plechtigheden en feestelijk
heden geschieden volgens een
nauwkeurig vaststaand ritu
eel. Maar ook in het dagelijks
leven worden tal van gebruiken,
verband houdend met de gods
dienst, in acht genomen.
Daar is bijvoorbeeld de zorg
voor Phra Phum, de huisgeest.
Allereerst de zorg om Phra Phum
zover te krijgen, dat hij zijn in
trek wil nemen in een speciaal
voor hem gebouwd miniatuur
huisje op een paal in de tuin van
het huis. Een astroloog moet eerst
nauwkeurig plaats van oprichting
en de datum van de installatie
van de woning van Phra Phum be
palen. Wat ook beslist wordt, ze
ker is, dat de plaats zover van
het huis moet zijn, dat de scha
duw van het dak niet over de wo
ning van de huisgeest kan vallen.
Ironing Phumipol van Thailand
is erin geslaagd zijn moder
ne begrippen en opvoeding in
harmonie te brengen met de
oude tradities. Links de koning
als modern mens; rechts de ko
ning zoals de Thais hun koningen
al vele eeuwen hebben gekend.
Mens en geest behoren immers tot
verschillende werelden en kunnen
dus, aldus de Thai, niet samenle
ven onder de schaduw van een dak.
Wanneer de plek gevonden is,
wordt een paal ingeslagen en daar
op komt een miniatuurhuis op
ooghoogte, met de voorzijde
meestal naar het noorden. Het
huis heeft maar één kamer en
een soort waranda. Een afbeel
ding van de Phra Phum, eerst op
hout geschilderd, dan uitgesne
den. wordt in de schrijn aange
bracht en uitnodigend worden op
de waranda gaven in voedsel en
bloemen gelegd. En als de Phra
Phum zijn intrek in de schrijn
heeft genomen wordt hij iedere
avond geëerd met bloemen of lek
kernijen.
Niet alleen de huisgenoten heb
ben de plicht de huisgeest te eren.
Ook de gast zal niet mogen na
laten zijn eerbewijzen aan Phra
Phum te brengen. Nachtmerries
zouden zijn straf zijn, indien hij
zulks verzuimde!
Harmonie
Koning Phumipol van Thailand
is erin geslaagd zijn moderne be
grippen en opvoeding in harmonie
te brengen met de oude tradities.
Onder zijn leiding zijn grote cam
pagnes begonnen ter bestrijding
van ziekte, ter bevordering van
het onderwijs, ter ontwikkeling
van het land. Steeds was het een
koninklijk voorbeeld, dat tot offer
vaardigheid en werkzaamheid aan
spoorde. Koningin Sirikit, de jong
ste koningin ter wereld heeft even
zeer haar aandeel hiertoe bijge
dragen. Haar werk als presidente
van het Rode Kruis is stimu
lerend. Dat zij de wens te kennen
heeft gegeven hier in Nederland
het unieke instituut van de Henri
Dunant te willen zien, heeft dan
ook wel degelijk een grond. Im
mers Thailand heeft evenals ons
land, vele waterwegen,
ratie
r het
In 1946 bij de plotselinge dood
van zijn bioer Amanda werd Phu
mipol uit Zwitserland, waar hij
studeerde, teruggeroepen omdat
het koningschap hem wachtte.
Thailand (land van de vrijheid)
was toen reeds een land, dat de
oude beslotenheid had laten va
ren en zich open zette naar het
Westen. Men begreep, dat de
achttienjarige nog te jong was
om de zware last van het koning
schap op zich te nemen en stelde
een regentschap in. Hierdoor kreeg
prins Phumipol de gelegenheid
zich nog drie jaar in Zwitserland
verder te bekwamen, waarbij hij
zich vooral toelegde op de juri
dische studie en staatswetenschap-
In zijn hart echter
tograferen, filmen, componeren
en musiciseren zijn de liefhebbe
rijen, waarin deze jonge koning
ontspanning zoekt. Hij heeft een
eigen orkest, waarin hij als cla
rinettist optreedt en dat zich gere
geld voor de radio
doet horen.
Zwitserland is voor de koning
een land vol goede herinneringen,
want hij vond er prinses Sirikit,
de nu 27-jarige koningin. Op 28
april 1950 trouwden zij. omringd
door de oosterse pracht en de
eeuwenoude tradities van hun va
derland Op 5 mei 1950 werden zij
tot koning en koningin getroond.
Al waren beiden in het buiten
land opgevoed, het jonge paar
was en is bezield door de wens
het vaderland te dienen. Niet al
leen in moderne zin, doch ook be
reid de oude zeden te handhaven.
Een man geldt in Thaland voor
velen slechts volwassen indien hij
tot priester gewijd is. Koning
Phumipol besloot in 1956, daar hij
als staatshoofd ook Verdediger
van het geloof is, zich tot Boed
dhistisch priester te laten wijden.
Koningin Sirikit oefende het re
gentschap uit en de koning trok
zich terug in het klooster van de
Bevornivestempel om daar als
nederig bedelmonnik dienst te
Bedelmonnik
Nu moet men zo'n bedelmon
nik zich niet voorstellen als een
onnozele vieze bedelaar, die wat
penningen bij elkaar tracht te
krijgen. De bedelmonnik verricht
d"> nederige taak het voedsel voor
zijn medekloosterlingen bijeen te
garen. Voorzien van een grote
mand of kom trekt hij langs de"
huizen, steevast iedere morgen, en
krijgt er een hand- of schepvol
rijst, vruchten of ander voedsel.
De verdere dag wordt in het
klooster besteed aan studie en ge
bed.
Het volksgeloof wil, dat In de
drie maanden kloosterleven, die
de jongeman meestal op zijn twin
tigste jaar ondergaat, hij tot zulk
een goed mens wordt, dat de
poorten van de hel voor hem ge
sloten zullen blijven. Iedere ouder
wenst zulk een zoon te hebben en
wie zelf geen zoon heeft kan een
andere jongeman helpen zijn mon
nikschap te verwerven. Monnik
kan namelijk alleen hij worden,
die zonder financiële schulden is.
De jonge man, die uit het
klooster komt is een khon' suk,
een rijp man, die goed en kwaad
kan herkennen. De jongeman, die
naar de hand van een meisje
dingt, zal dan ook in de eerste
plaats van de vader van zijn uit
verkorene de vraag krijgen of hij
een khon suk is.
Oude banden
Thailand is wat oppervlakte be
treft iets groter dan Frankrijk en
telt. 23 000 000 inwoners, waarvan
Thailand 19.OOO.OOO Thais zijn en 3 000 000
Chinezen.
De landbouw en houtwinning.
hij
Fo-
pels en paleizen.
Het is vooral de bouwkunst, die
Thailand voor de vreemdeling
tot een sprookjesachtig land
maakt. Sierlijk, dikwijls glanzend
met een gouden gloed of glinste
rend met rode tegels, verheffen
zich de gebogen puntige daken te
gen de strakblauwe lucht. Steeds
kleiner worden de daken, die bo
ven elkaar geplaatst zijn, soms
tot torenhoogte. Overal vindt men
de tempels, waarbij dan bijna
steeds een klooster behoort. De
bedelmonnik is in de Thaise hui
zen, vooral op het platteland, een
dagelijkse gast.
De tempel is een complex van
gebouwen en opgebouwd uit vier
hoofdelementen. Omringd door
een zware muur ligt de hoofdtem
pel of bot zo, dat het grote Boed
dhabeeld naar het oosten gericht
kan zijn. De hoofdtempel wordt
weer geflankeerd door een wand-
galerij, geheel bezet met Boeddha
beelden. Een kring van kleine ge
bouwtjes herbergen bibliothe
ken, graven, preekhallen e.d. ter
wijl in kleine gebouwtjes met de
typische spitse torentjes, de pra-
chedi's, relikwieën bewaard wor-
Ook de letterkunde is aan de
godsdienst gewijd, slechts het to
neel, dat met de muziek en nauw
daarmee verbonden, een zeer
belangrijke plaats inneemt, staat,
hoe traditioneel ook, los van de
religie. Het gemaskerde spel,
waarbij de acteurs en actrices de
kunstige gouden hoofdtooi dra
gen. is meestal geïnspireerd op
romantische verhalen, waarin ko
ningen en reuzen de hoofdrollen
spelen.
Voor de Thai is de dans ech
ter de beste uitbeelding van stem-
van ^fokanneó
Een hemels heelal van sterren,
een aangezicht als de zon,
zo heb ik God gezien,
nabij, die een stem was van verre,
voltooiend wat Hij begon,
een blinkende God voor wien
ik neer viel als blind en dood,
maar Hij legde zijn witte hand,
over mij heen als een kleed,
Hij legde de eeuwigheid bloot
voor mijn ogen aan alle kant.
Ik spreek wat geen sterveling weet,
ik spreek door geheimen omgeven,
ik spreek door de dood heen van leven.
Tekst: dr. J. W. Schulte Nordholt. - Tekening: Ria Exel.
Nieuwe serie van Ria Exel
T~)E Haagse tekenares en schilderes Ria Exel is bij onze lezers
geen onbekende meer. Vorig jaar heeft ze voor ons blad
een tiental Psalmillustraties gemaakt, waarbij we de Psalmen
in verschillende vertalingen afdrukten. Deze serie heeft heel
veel ingang gevonden cn was te zien als een hernieuwd stre
ven de kunst weer in dienst van het Evangelie te stellen. Ria
Exel heeft nu een nieuwe serie etsen gemaakt, waarbij zij zich
liet inspireren door gedeelten uit de Openbaringen van Johan-
flP het gebied van de bijbelillustratie heeft Ria Exel de laat-
ste tijd veel gedaan. Bij het Schotse Bijbelgenootschap
in Edinburgh won ze vorig jaar de hoofdprijs voor bijbelillu
straties en wel door het inzenden van de ets bij Psalm 23. „De
Heer is mijn Herder". De 170 inzendingen uit alle landen wer
den toen door een internationale jury beoordeeld.
T^ïEZER dagen kreeg Ria Exel. op voorstel van de Duitse
kunstenaar Otto Dix, de opdracht om voor het Kathe
Vogt Verlag in Berlijn 40 litho's over de Bergrede te maken
en binnenkort verschijnt bij het Verlag der Kunst in Dres
den een boek met een overzicht over haar grafisch werk.
T)E Ned. Bijbelkioskvereniging wil bovendien de reeds door
Ria Exel in ons land gepubliceerde etsen uitgeven en wil
haar ook een opdracht geven voor de illiLstratie van de bijbel.
De nieuwe serie over de Openbaringen van Johannes, waar
mee we vandaag beginnen en die tien weken lang op de eerste
pagina van ons Zondagsblad zal verschijnen, zal verrijkt wor
den met verzen van de bekende Nederlandse dichter dr. J. W.
Schutte Nordholt. die op het gebied van de Protestantse
dichtkunst reeds veel heeft gepubliceerd.
Vlak voor de kust van liet grote
Schotse eiland Skye liggen ver
scheidene kleinere eilandjes, die
al sinds eeuwen bij de rijkere in
gezetenen van Engeland en Schot
land zeer in trek zijn. Vooral die
genen die ,,Sir" of „Lady" voor
hun naam mogen zetten en die
nog niet zo lang geleden een on
bekommerde bankrekening beza
ten, waar men eveneens „Sir" te
gen kon zeggen, wisten met der
gelijke kleine brokjes natuur
schoon wel raad. Zij zetten er
jachthuizen op, verpachtten een
deel van de grond aan een of meer
boeren en brachten een deel van
hun leven zo comfortabel en zon
der zorgen in hun eigen domein
Een van die eilandjes voor Skye
welks naam we niet zullen noe
men, heeft een voor Nederlandse
begrippen respectabele grootte
van 2400 hectare. Er staat een
jachthuis op met drie ontvangka
mers. vijf slaapkamers, drie be
diendenkamers, drie badkamers,
een keuken, een bediendenzitka
mer; voorts een tuinmanswoning,
een opzichterswoning, nóg een
huisje, een boerderij met hoeve en
weer twee huisjes. Zou U er wil
len wonen? Het is te koop, in
Gorssel, Gelderland. Per hectare
is de prijs even laag alle ge
bouwen, 800 schapen en een aantal
koeien inbegrepen als de Drent
se heidegrond in de goedkoopste
periode tussen de eerste en dc
.weede wereldoorlog, namelijk tus
sen de 200 en 250. En de mar
die het verkoopt is een eenvoud1
ge Geldersman, zoon van eer
boer in de buurt van Eibergen, di<
tn 1928 in Almelo een klein lande
rijenbureau begon en nu een vai
de grootste makelaars in gronr
net of zonder opstallen is van on
Opzichter
,,Ik was 27 toen ik voor mezelf
jegon", vertelt de heer Bennink.
„Enige jaren geleden had ik ge
werkt bij de Twentsche Ontgin
ningsmaatschappij met als stand
plaats Almelo en Tubbergem Als
boerenzoon had ik mijn opleiding
voor de laüdbouw gehad. In die
jaren dat ik opzichter was bij
het ontginnen van heidevelden
Limburg,
die op een veiling een perceel hei
de had gekocht, om de diensten
van mijn werkgever aan te bie-
De Hamert
„In Almelo ben ik toen begon
nen. Mijn eerste transactie: een
boerderij op de Pixen, bij Wier
den. Maar al binnen dat eerste
jaar namen de zaken een grote
vlucht. Op 9 juli 1929 begon mijn
zaak, in april 1930 strekte mijn
werkterrein, zich al uit over
Friesland en de Veluwe. In die
tijd kocht ik ook
te bekend landg<
De Hamert, voor
de heer F. J. ten
Bos, een in
dustrieel."
„Vergeleken b(j
nu was de grond
toen spotgoed
koop. Dezelfde
Drentse heide
grond die toen
62.50 per hec
tare kostte doet nu ongeveer
f 2.500. Grond die toen
150 per ha. kostte, kan men nu
nisschien nog voor 2.500, maar
•erder voor 3.000 tot 4.000 ko
pen. Vakkennis? Ik kende toen
k met zaken begon wel de prijs
verhoudingen, de waarde van
houtopstanden cn de kwaliteit van
de grond. Geleidelijk aan ben ik
overgegaan van het agrarische ge
deeltc naar het luxe gedeelte
daarbij leerde ik al doende."
Adverteren
„Maar hoe wéét U dat ergens
iemand een goed heeft dat hij wil
verkopen?"
„Je moet op pad gaan met oen
jachthondinstinct. Vroeger, toen
ik me meer tot boerderijen en an
dere agrarische objecten bepaal
de, nam ik in de auto wel eens
een boer mee, die langs de kant
var de weg stond. Als hij dan
weer uitstapte, met een lekker si
gaartje toe, wist ik vaak al heel
wat meer. En véél adverteren. Er
zijn na de oorlog jaren ge
weest dat ik voor 10.000 per
jaar aan advertenties zette.
„Mijn eerste landgoed in het
buitenland lag in België, in het
gebied van Eupen en Malmedy.
Ik had het zo goed als verkocht
aan een industrieel in Alkmaar,
toen de conferentie van München
plaats vond. „Ik koop het niet"
zei deze Alkmaarder toen tegen
mij, „want het was omstreden ge
bied, en als straks de Duitsers
weer beginnen ben ik mijn nieuwe
bezitting zo kwijt." De man zou
gelijk gehad hebben, als Duitsland
de oorlog niet had
Een eiland?
Koop het
in Gorssel
Ma;
nu, achteraf ge
zien: had hij het
maar wel gedaan.
De prijs was
toen 210.000,
momenteel is de
waarde ruim één
„Vooral door
de Nederlandse
pachtwet, die énig is in West-
Europa en die de volkomen on
juiste situatie schept dat de waar
de van boerengrond nog steeds op
het niveau van 1940 ligt. terwijl
alle andere grond enorm is geste
gen, doe ik in boerderijen en boe
rengrond weinig meer. Misschien
verkoop ik nog een of twee boer
derijen per jaar cn, bovendien,
wel wat meer kleine boerderijtjes
die niet meer als zodanig in ge
bruik komen en dus buiten de be
perkingen van de grondkamer
vallen.
Ook in andere opzichten zijn de
wettelijke bepalingen vaak een le
lijke belemmering. Zo heb ik in
één jaar voor 15.000 aan inko
men gederfd, bijvoorbeeld omdat
een aspirantkoper geen toestem
ming kreeg het huis op een land
goed te verbouwen of het als een
centrum voor bejaarden in te rich-
„Neen, dan zijn Luxemburg en
Frankrijk wat dat betreft pret
tiger landen om in te werken.
Daar zijn helemaal geen bouwver
ordeningen en geen planologische
plannen. Wie daar een bezitting
van mij koopt kan er mee doen en
laten wat hij wil. Ik ben nu in
Luxemburg bezig met gronden na
bij een nieuw stuwmeer, waar
men, uit een oogpunt van re
creatie, veel belangstelling voor
heeft."
„Dit is een boeiend beroep,
maar zeer druk. Ik rij bijna
100.0000 kilometer per jaar, ik
heb juist de 2 miljoenste kilome
ter van mijn loopbaan achter me
gelaten. De mensen beseffen ove
rigens vaak niet hoeveel kos
ten dit vaak met zich mee brengt.
40.000 per jaar moet er binnen
komen voordat ik kan beginnen
zelf iets te verdienen. Alleen mijn
telefoonrekening loopt al tot zo'n
5.000 op".
„In Nederland raken we zo lang
zamerhand een beetje uitgekeken.
De afgelopen jaren heb ik wel 50
grote landgoederen verkocht, voor
een deel aan levensverzekerings
maatschappijen, die er hun geld
in beleggen, voor een deel aan
grote bedrijven, of instellingen,
die ze bijvoorbeeld als recreatie
oorden gebruiken. In mijn voor
oorlogse brochures schreef ik al:
„Ruimte wordt goud waard".
Dat is volkomen waar gebleken.
Als er huizen tekort zijn kun je
er al dan niet geforceerd, genoeg
bij bouwen. Maar ruimte valt
nu eenmaal niet te scheppen. En
dus gaal de waarde ervan naar
gelang de vraag groter wordt om
hoog."
„Ik zie dan ook inderdaad dat
mijn transactie* zich langza
merhand meer in het buitenland
zullen afspelen. Dit Schotse eiland
waarvoor ik nu al twee gega
digden heb is er wat Schot
land betreft het begin van. Voor
de prijs van dat eiland zou men
In ons land nog geen 200 ha.
slechte grond kunnen kopen...."
