ïlieutoe luiiisrt)e (üouranl
Doodstraf geëist
Commentaar
Westelijk voorstel
voor ontwapening
Nederlands plan
voor omdijking
Grootste paalzitter aller tijden
NIEUWS in één oogopslag-
BON
voor Menderes, Bayar en
36 van hun volgelingen
Macmillan jr.
contra sr.
ZATERDAG 15 OKTOBER 1960
BUREAUS: Steenstraat 37
Directie, Red&ctie, Abonmemerwten- ei
Advertentie-afdeling TeL 31441
ADVERTENTIES: 0.20 per millimeter.
Familieberichten 0,18 per millimeter
(Bij contract belangrijke korting)
Eenenveertigste jaargang no. 11997
CHRISTELIJKE AT ION AAL DAGBLAD
„Stanluostich is ^hcbleoen
tnyn tiert ia tc^easpoet"
25 JAAR
geleden
ADOEA
gewroken
Zie Zondagsblad
Een nieuw ontwapenmgsplan ligt ter tafel. Het is afkomstig
van de Ver. Staten, Engeland en Italië. Met de voorstellen van
Ghroesjtsjef zal de Algemene Vergadering der Ver. Naties het
Een geestelijk gebroken Menderes, de Turkse ex-premier, heeft
de doodstraf tegen zich horen eisen. Of de voorbereidingen
van het proces geheel hebben voldaan aan de normen, die
men in een democratie mag stellen, is de vraag als men de
berichten erover leest. Pas nu krijgen de verdedigers inzage
van de stukken.
Twee Nederlandse deskundigen hebben een plan opgesteld
tot omdijking van het gebied in Nubië, waarin wereldbe
roemde antieke cultuurmonumenten staan. Zij zullen tenge
volge van de aanleg van de nieuwe Assoeandam onder water
komen te staan, als geen drastische maatregelen worden ge-
De zending der Christelijk Gereformeerde Kerken, die vele
jaren onder de Toradja's van Midden-Celebes gewerkt heeft,
zal een nieuw arbeidsveld onder de Bantoenegers in Noord-
Transvaal vinden.
De Nederlandse regering is officieel niets bekend van bemid
delingspogingen die de premier van Malaya, Tengkoe Abdoel
Rahman, inzake Nieuw-Guinea tussen Nederland en Indo
nesië zou willen ondernemen.
Ons Zondagsblad: een Spaanse medewerkster schreef een
interessant artikel over de moeder van Dona Fabiola. Spe
ciale aandacht wordt gevraagd voor de laatste ronde van de
wedstrijd op Blad Zij.
Dam
Dammer
Dam-ster
De
2 foto is alleen maar
en grapje van d'e
fotograaf. In Amsterdam
ia gisteren de strijd om
het wereldkampioenschap
dammen begonnen. In
het hart van Amsterdam
is d'e Dam en dus re
deneerde de fotograaf:
het is aardig om dam
mers te laten dammen
op de Dam in Amster
dam. Als dammers fun
geerden een paar taxi
chauffeurs en om goed te
laten uitkomen dat het
echt de Dam is, dient het
nationaal monument als
achtergrond.
Een grapje dus maar de
fotograaf heeft wel gelijk als
hij hiermee in beeld wil
brengen dat topwedstrijden
als dit wereldtoernooi de be
langstelling voor het dam
spel een nieuwe stoot zul
len geven. Mensen die bord
en stenen' in lang niet meer
hebben aangekeken, halen
alles weer eens te voor
schijn en de jeugd, aangesto
ken door de roem en het
aureool dat topspelers nu
eenmaal ten deel vallen,
grijpt ook naar dé stenen
en verdiept zich in de moei
lijke maar schone combina
ties die op de honderd rui
ten te voorschijn getoverd
kunnen worden. De foto op
de Dam animeert tot het
worden van dammer en dam-
Nu is damster nog iets an
ders dan dam-ster. Om een
«ter te worden in het dam
spel moet er haast dagelijks
geoefend worden, moeten
haast dagelijks de kneepjes
van het spel voor uw neus
vfrorden gezet. Waarom zou
den we niet zeggen; „Om
dam-ster te worden moet u
onze krant lezen." Dan kunt
u iedere dag trainen en u
verwonderen over de prach
tige vondsten die onze NA-
spel-medewerker u weet
voor te zetten
Gelooft u niet dat u ooit
een dam-ster zult worden?
U hebt gelijk als u zegt dat
het heel wat gemakkelijker
is de bon ingevuld te krij
gen. Doe dat dan maar
wie weet, uw nieuwe abon
nee kan wel een adspidant-
wereldkampioen zijn.
(woonplaats)
Betaling geschiedt per week/
maand/kwartaal/per giro.
(Doorhalen wat niet van
toepassing ls).
Als bewijs van dankbaar
heid uwerzijds, ontvang Ik
graag het boek „Tlp-Parade"
op onderstaand adres:
Gespannen sfeer
in Rhodesië
Vrachtauto's met ln totaal een twee
duizend man Europese territoriale troe
pen, die onder meer met lichte machine
geweren zijn uitgerust, reden vrijdag de
Afrikaanse dorpen binnen, die gelegen
zün rondom de Zuid-Rhodesische hoofd
stad Salisbury en de steden Boelawajo en
Gwelo. Het betreft hier een voorzorgs
maatregel om in het komende weekeinde
herhaling van de uitgebreide wanorde
lijkheden te voorkomen, welke zich in
het afgelopen weekeinde, met verlies aan
mensenlevens, gewonden, en grote schade,
ln Salisbury hebben voorgedaan.
De militairen kunnen geen arrestaties
verrichten. Zij hebben slechts de bevoegd
heid de politie te helpen, wanneer deze
hierom vraagt.
TEGEN EX-PREMIER Adnan Menderes, ex-president Celal Bayar en 36
andere functionarissen van de in mei afgezette Turkse regering is
gisteren de doodstraf geëist. Dit gebeurde al op de eerste dag van het
monsterproces dat wordt gevoerd op het eilandje Yassi in de Zee van
Marmora. Tegen 365 voormalige parlementsleden van Menderes' ontbonden
Democratische partij werden straffen van vijf tot vijftien jaar geëist. Het
ten laste gelegde luidde in alle gevallen vrijwel gelijk: de grondwet met
voeten getreden. De hoofdverdachten werd bovendien verduistering van
overheidsgelden, corruptie en breideling van pers en oppositie ten laste
gelegd.
Er waren in totaal 403 verdachten,
die sinds 27 mei de dag waarop het
Turkse leger de macht greep ge
vangen worden gehouden. Enkele
dagen na de staatsgreep werden zij
naar het eilandje overgebracht.
Zwaar bewaakt door gewapende mi
litairen zaten zij gisteren op rijen
houten stoelen voor het uit zes bur-
gefs en drie militairen bestaande
rechtscollege.
ENGELAND, de Verenigde Staten en Italië hebben een ontwerpresolutie
voor de ontwapening opgesteld, die ter kennis is gebracht van de V.N.-
afgevaardigden. De bedoeling is, dat de politieke commissie der Algemene
Vergadering het ontwerp zal behandelen, te zamen met de plannen die
Chroesjtsjef heeft ingediend en die hij direct in de Assemblée aan de orde
gesteld wilde zien.
De indieners gaan. uit van zes be
ginselen voor een ontwapeningspro
gramma:
1. De ontwapening moet in stadia ge
schieden. De afzonderlijke maatre
gelen moeten zo snel mogelijk en
binnen bepaalde perioden worden
genomen.
2. De overgang naar een volgend sta
dium volgt als de maatregelen in
de voorgaande fase bevredigend
zijn uitgevoerd. Hierbij wordt het
voorbehoud gemaakt, dat een doel
treffend toezicht van kracht blijft
en dat tevoren overeenstemming is
bereikt over eventuele nieuwe
controlemaatregelen, die zullen
gelden voor de volgende etappe.
3. Ontwapeningsmaatregelen moeten
zo worden getroffen, dat geen land
of groep van landen in enig sta
dium een duidelijk militair voor
deel krijgt Er moet hl gelijkt
mate veiligheid zijn voor alle be
trokken staten.
4. Een internat, organisatie moet
(binnen het kader der V.N.) wor
den belast met het toezicht op dc
uitvoering der maatregelen. Ondei
meer zal dit toezicht moeten waar
borgen, dat de overblijvende troe
pensterkten en hun bewapening
niet groter zijn dan in elke fase
wordt toegestaan.
5. Onafscheidenlijk van elke over
eenkomst zullen de bepalingen moe
ten zijn. die voorzien in internatio
naal toezicht op de wijze van uit
voering der ontwapeningsmaatre-
6. Algemene en volledige ontwape
ning moet beginnen met maatrege
len die spoedig en onder afdoende
controle kunnen worden uitge
voerd in overeenstemming met
gevonden voor het toezicht op de na
leving van de overeen gekomen ont
wapeningsmaatregelen en het handha
ven van de vrede,
f. Er moet een veilige, vrije en open
wereld tot stand komen, waarin alle
volken beschermd zijn tegen de ge
varen van een onverhoedse aanval of
het uitbreken van een oorlog door
misrekening van één of meer der
betrokken partijen.
Engeland heeft nog een afzonderlijke
ontwerp-rcsolutie ingediend, waarin
wordt voorgesteld een internationale bij
eenkomst van deskundigen te houden,
waarop de „wijze van controlering van
ontwapeningsmaatregelen" zou moeten
worden besproken.
Doelstelling
Als doelstelling noemen de indieners
de volgende punten:
a.' Vermindering van de nationale strijd
krachten tot een peil dat voor de bin
nenlandse veiligheid nodig is en vor
ming van een VN.-vredesmacht.
b Uitschakeling van de vervoersmidde
len voor wapens met een massale ver
nietigende werking.
c. Uitschakeling van alle wapens voor
massale vernietiging.
d. De ruimte mag alleen voor weten
schappelijke doeleinden worden ge-
e Er moeten afdoende middelen worden
VERLOVINGSRINGEN
Alle moderne modellen
HORLOGES
De beste merken
GER0 CASSETTES
v. d. Water
Haarlemmerstraat 207
Oud-president Bayar hoorde de aan
klachten d-ie tegen hem werden inge
diend zwijgend aan. Hij zou artikel 41
van $je Turkse grondwet hebben geschon
den die de presi-dent voorschrijft a-ls on
partijdige man de republiek te regeren.
De zwaarste straf werd tegen hem geëist.
Het waren vaak wonderlijke zaken
die Bayar werden verweten. Huilend
legde hy een verklaring af over de ver
koop van een hond, die hy voor onge
veer 25.000 gulden zou hebben verkocht
aan het ministerie voor landbouw. Hij
sprak tegen dat het geld door hem ten
eigen bate zou zyn gebruikt. De hond
had hij gekregen van een Afghaanse
vorst en het geld dat het dier opbracht
zou zijn gebruikt voor de bouw
waterwerken naby Izmir.
Een blik in de rechtszaal, waar
het massaproces tegen 500 voor
aanstaande figuren in Turkije
wordt gehouden, en waarin de
doodstraf werd geëist tegen 38
politici, onder wie oud-president
Bayar en oud-premier Nlenderes,
die men rechts op de foto ziet.
(Telefoto)
Maurice Macmillan, de 39-jarige zoon
van de Britse premier, is op het congres
van de conservatieven te Scarborough
van leer getrokken tegen de regering van
zijn vader terzake van haar financiële
beleid. Een resolutie steunend, waarin
om lagere belasting en afremming van de
regeringsuitgaven wordt gevraagd, zei
hy dat het belastingpeil in Groot-Brit-
tannië niet élleen veel te hoog was maar
dat het ook aan controle en coördinatie
ontbrak. Zijn moeder, Lady Dorothy
Macmillan, bevond zich ook onder zyn
Franse postauto
beroofd: buit
1,75 miljoen
In de buurt van Nantes is gisteravond
een postauto van naar schatting 2.500.000
n. frs. (ongeveer 1.750.000 gulden) beroofd.
Het is de grootste roofoverval in Frank
rijk. Tot nu toe was het record de over
val op de auto van de Aga Khan, ln 1949,
waarby juwelen ter waarde van anderhalf
miljoen gulden werden gestolen.
De postauto maakte de gebruikelijke rit
tussen Heric en Chateaubriant, toen er
voor haar een kleine auto slipte en dwars
over de weg tot stilstand kwam. De post
auto kwam ermee in botsing. De chauf
feur hiervan stapte uit om de vier in
zittenden van de kleine auto te helpen,
maar zij vielen hem aan. Drie van de
rovers reden met de postauto weg, de
vierde volgde met de personenwagen. De
postauto is later met lege postzakken aan
de kant van de weg gevonden.
TAE PREMIER van Malakka Is onderweg
met bemiddelingspogingen voor Nw.-
Guinea. Merkwaardig is. dat de Indone
sische regering al schijnt te weten wat
ze inhouden, Nederland echter mag er
nog naar raden.
Bovendien krijgt men uit berichten de
indruk, dat de regering van Indonesië
met de voorstellen zelf instemt.
Nu heeft de Indonesische regering tot
dusver geweigerd in te stemmen met elk
voorstel, dat niet onmiddellijk Nieuw-
Guinea bij Indonesië voegde. Zo moes!
bijvoorbeeid Indonesië van welke „inter
nationalisering" ook van Nieuw-Guinea
niets hebben. Wanneer nu toch Indonesië
met het plan uit Malakka zon instemmen,
zou dit op tweeërlei moeten wijzen. Of
het voorstel is in feite geen bemiddeling,
of de regering van Indonesië is overstag
gegaan. Wij wachten af.
Intussen heeft nog bij de jongste be
handeling van de rijksbegroting in dc
Tweede Kamer onze regering haar poli
tiek met betrekking tot Nieuw-Guinea
bevestigd. Die politiek komt hierop neer.
dat het beleid jegens Nieuw-Guinea voor
de verantwoordelijkheid van Nederland
is. Het is een beleid, dat gericht is op een
7.0 spoedig mogelijke algehele zelfstan
digheid van dat gebied.
Ook de jongste uitnodiging van onze
regering, gericht tot de landen aangeslo
ten bij de V.N.. om zich ter plaatse over
dat beleid een oordeel te kunnen vormen,
betekent op dat beleid geen inbreuk.
Wij zijn nu belangstellend naar de po
ging tot bemiddeling, die uit Malakka zou
komen. Willen wij eerlijk zijn, dan moet
het ons van het hart, dat de behoefte aan
zulk een poging naar onze mening niet
dringend is.
Er is wel iets anders, dat voor Nieuw-
Guinea nodig is. En dat is de rustige en
zekere sfeer, vereist voor deze ontwikke
ling naar zelfstandigheid. Wanneer Nw.-
Guinea telkens weer in het nieuws komt,
doet dit aan die rust en zekerheid geen
goed. Ook niet, wanneer onze regering
zich vervolgens telkens weer beijvert om
op te merken, dat haar politiek ongewij
zigd blijft.
Er is ons teveel activiteit rondom
Nieuw-Guinea. Wij zien die activiteit
cn dan gericht op zelfstandigheid en on
afhankelijkheid, mag het zijn in vrijwil
lig samengaan met Nederland liever
op Nieuw-Guinea zelf.
gen de invoer die voor een betere levens
standaard nodig is. Van de vereiste gees
tesgesteldheid om de economische kwes-
Menderes verscheen als een gebro- ,ie ^moet te treden had hij op het
zijn rechters Met '"'en van de reee-
zwakke stem zei hij dat zijn geeste- r"£ ,'e,s k»nl"n bemerken.
u-uiHet congres nam met grote meerder
heid de resolutie aan.
lijke vermogens zeer geleden hebben
onder vijf maanden gevangenisstraf.
„Vijf maanden lang heb ik met nie
mand kunnen spreken. Ik zou meer
tijd willen vrggen om met mijn ver
dediger te praten. Tot dusver ben ik
dag en nacht door officieren be
waakt".
Ook de verdedigers vroegen meer tijd
om met hun cliëniten te kunnen spreken.
De officier van justitie antwoordde hier
op dat „de zg. cliënten gevangenen zijn
en de militaire commandant
zoek vam de advocaten zou moeten be
slissen". Blijkbaar is die beslissing nega
tief uitgevallen.
Slechts een dertigtal personen kon gis
teravond het eilandje Yassi verlaten. Zij
waren sedert de staatsgreep vastgehou
den voor ondervraging.
De Papoea-landsdienaren die
thans in Nederland vertoeven,
bezochten gisteren de Deltawer
ken in Zeeland. Bij de bouwput
van het Haringvliet werden zij
voorgelicht door de heer H.
Schuitemaker van Rijkswater-
Vijftien jaar lang heeft Frederick Jewell
p een boerderij in Engeland gewerkt
zonder een cent loon te ontvangen. Hij
kreeg alleen huisvesting, kleding en wat
tabak. Nu heeft de rechtbank bepaald
dat Jewell f 8820 moet ontvangen, zijnde
loon over de laatste twee jaar. Tot meer
kon zij de werkgever niet verplichten.
Eigenlijk had Jewell recht op f 85 000.
De AFGELOPEN WEEK heeft in het
grootste deel van Zuid-Holland 50 tot
70 mm regen gebracht, maar nog erger
was het in Noordholland, waar in een
groot gebied 120 tot 130 mm is gevallen.
Aan deze enorme regenperiode is nu
een einde gekomen. Bij Noord-Schotland
heeft zich een sterk hogedrukgebied ont
wikkeld, dat zich zowel boven Scandi
navië als West-Europa gaat uitbreiden.
Hierdoor komen er vrijwel geen buien
meer voor en krijgt het weer een wat
zonniger karakter. De temperatuur blijft
echter aan de lage kant, doordat er wat
koudere lucht uit het Noordoosten wordt
aangevoerd. In Brabant kwam vanmor
gen al lichte vorst voorOverdag stijgt
dc temperatuur tot 10 a 12 graden.
aan de actie welke de Unesco te
zamen met de regering der Ver
enigde Arabische Republiek voert
om de antieke cultuurmonumenten
in Nubië bij Assoean voor ondergang
te behoeden. Deze zullen nil. wan
neer niet tijdig maatregelen worden
getroffen onder water komen te
staan zodra de bouw van de nieuwe
Assoean-dam is voltooid.
In opdracht van dc Nederlandse re
gering en in samenwerking met de
Unesco en de betrokken Egyptische
autoriteiten is een plan om het tempel
complex op het eiland Philae door het
bouwen van drie dijken van de onder
gang te redden, door twee Nederlandse
deskundigen technisch volledig uitge
werkt. Dit schrijft minister Cals, in het
voorwoord van de catalogus der expo
sitie „Vijfduizend jaar kunst uit Egyp
te", die van 16 oktober tot Qn met 31
december a.s. in het Rijksmuseum te
Amsterdam wordt gehouden.
Genoemd plan zal door de Nederland
se delegatie naar de algemene confe
rentie der Unesco, die van 14 novem
ber tot 13 december a.s. te Parijs wordt
gehouden, officieel aan de Unesco
lening in overweging. „Deze bijdrage
moge de regering en het volk van de
Ver. Arabische Republiek sterken in de
overtuiging, dat de betekenis van de
oude Egyptische cultuur ook in Neder
land hoog wordt aangeslagen", aldus
minister Cals.
Bij Assoean wordt deze tweede kolos
sale stuwdam gebouwd om de bevloei
ing te verbeteren en de produktie van
energie op te voeren. Een gebied, zo
groot als de provincie Zuid-Holland
wordt veranderd in een waterreservoir
Maar de consequenties zijn dat in de
kom van het kunstmatige meer de tem
pels en graven van Nubië onder water
komen te staan, een rijk archeologisch
terrein wordt overspoeld en nog niet
ontgonnen vindplaatsen voorgoed onbe
reikbaar worden.
(Advertentie)
VOLGENDE WEEK
P.I.T.-COLLECTE
voor steun aan Prot. Militaire
tehuizen in Nederland en overzee,
het werk van vloot- en legerpre-
dikanten, kerstpakketten enz.
regering der VAR worden aangebo- GIRONR. 5163 UTRECHT.
„Maar Simeon is a
iets buitengewo'
telijkheden vo<
van sint Sime<
27 jaar op e
roestyn heeft gewoond
de scheuring in de kerk beste voorbeeld
ter herdenking gestorven", zei Samara,
de Styliet, die zullen dus nogmaals proberen
pilaar in de hem te herdenken".
De basis van de zuil,
het
af zijn hoge verblijfplaats heeft dc fanatieke heilige op
'an 30 km afstand van A'.
i het Syrische gebied
Christelyke architectuur
Volgens geschiedkundigen
was Simeon een schaapherder,
die op 13-jarige leeftijd
uen de mensen om hem te be
donderen en te bidden en ten
slotte verhuisde Simeon
weer gehavend en
overdekt lichaam
de pilaar naar beneden
trad,
de zuil, die 20 meter omhoog bracht het in
torende.
Kerken cn nachtvcrblyvi
rondom de voet
yf dagen de zuil, Simeon kreeg vele vol- Pe patriarch
de kerk, de
Dr. Yoessof Samai
van het departement
risme deelde mede, dat de rege- omgev»
ring reeds verleden jaar be
gonnen was met de voorberei
dende maatregelen voor dc
viering van de 1500ste gedenk
dag van de dood van de heilige,
maar dat zij haar plannen toen
niet heeft doorgezet met het uit
oog op mogelijke complicaties rijk
ln verband met geschillen tus
zonder eten voor de poort plat gclingen de zogenaamde keizer van het Oost-Romeinse
hoofd Verenigde Arabische Republiek op dc grond te hebben gelegen „pilaarheiligen" en pelgrims
6.000 krijgers met be-
irden toegelatei
Later droeg hy een gordel
klassieke Christelijke met scherpe punten aan de bin- die de aan wind en woestynhltte
nenzjjde om zyn vlees te kas- blootgesteldo heilige met vlam-
tjjden, ketende zichzelf in
ten verwachten", zei Samara, cel of begroef zich tot het hoofd
„want toen Simeon leefde, kwa
men duizenden pelgrims te voet
itrre landen, zoals Frank
en Indië.
Simeon ls een heilige
Volgens Samara heeft de na
zijn dood gebouwde kerk de
Staatsdienaren van het Ro- latere Gothische en Romaanse
meinse keizerrijk raadpleegden slyi geïnspireerd.
Nog groter eenzaamheid dan den, hun vragen
staatsaangelegenhe-
i de Grieks-ortbo- wiens heiligheid geen verschil
mening bestaat en de kerk nen.
het klooster zoekend,
bouwde hij een kleine cel op mandje
pilaar en ging daarin
roepend of ze ln ec
ir boven sturend.
Toen Simeon op 68-jarige
ln drommen kwa- leeftijd stierf, haalde men zijn catles zijn nog altijd te zien.
Stijgend
de komende nachten zullen nog iets kou
der worden, met kans op mistvelden en
ook in onze omgeving plaatselijke lichte
nachtvorst. Het is te verwachten dat deze
periode met wat mooier en rustiger
herfstweer verschillende dagen zal aan
houden.
De Bilt verwacht tot zondagavond:
Op de meeste plaatsen droog weer met
enkele overdrijvende wolkenvelden, af
gewisseld door opklaringen. Matige, tij
delijk vry krachtige, noordoostelijke
wind. Tamelijk koud. (Opgemaakt om
11.15 uur).
ZON EN MAAN
Zondag 16 oktober zon op 7.06, onder
17.45, maan op 2.12, onder 16.15 uur.
Maandag 17 oktober zon op 7.08, onder
17.42. maan op 3.19, onder 16.40 uur. 20
oktober 13.03 uur nieuwe maan.
HET WEER IN EUROPA
Rapporten hedenmorgen 7 uur
h. bow.
gh. bow.
De Duits-Scandinavische lucht vaartonder
handelingen zijn beëindigd daar West-
Duitsland bij zijn standpunt is gebleven
dat eerst dc Duits-Thailandse onderhande
lingen tot een einde moeten zijn gekomen
voor men de S.A.S.-rechten in Duitsland
bespreekt.
In Zuid-Rhodesië zullen een maand lang
geen (politieke) openbare bijeenkomsten
worden gehouden. In de hoofdstad Salis
bury kende men al sinds juli een derge
lijke maatregel.
Twee Amerikaanse toeristen zijn, na zeven
weken in Rusland te zijn vastgehouden,
over de grens gezet. Zij stonden als vermist
te boek.
