Christelijke wereld
vredesconferentie?
DE STSF
GEESTELIJK
LEVEN.
ARMOEDIG
Confererstïe van Europese kerken
stelde een gebed op
ZONDAGSBLAD
ZATERDAG 15 OKTOBER 1960
Voortleven
Bij de foto: De dienst is ten einde. Kerkgangers
verlaten het kerkgebouw van de Tsjechische Broeders
op de Koninklijke Wijnberg in Praag. Het leven
van de kerk speelt zich geheel in de kerkgebouwen
af, want Praag, dat een stad met prachtige kerken
was, is nu geheel in communistische handen. De
kerk kan alleen vrij spreken, zolang zij de bewinds
lieden niet openlijk aanvalt.
We zaten om een tafel wat gezellig na te kouten na
een drukke week van besprekingen. We, dat waren
enkele journalisten en de secretaris-generaal van de
Wereldraad van Kerken, dr. Visser 't Hooft. Natuur
lijk werden alle mogelijke persoonlijke herinneringen
opgehaald. Zo vertelde een van de journalisten van
een oude predikant die op sterven lag en toen de re
dactie van zijn krant liet opbellen met de vraag of ze
wel beschikten over een goede foto in verband met
zijn aanstaand overlijden.
,,Ik vraag me af," zei dr. Visser 't Hooft, ..wat de
eeuwigheid voor die man eigenlijk betekende, als hij
op zo'n ogenblik nog bezig kon zijn met zulke aard
se dingen. Die man wilde voortleven in de gedachten
van de mensen op aarde."
Het was maar zo'n losse opmerking, een uitgesproken
gedachte waar eigenlijk niemand op inging. Een an
der had al weer een heel ander verhaal maar deze
woorden haakten zich bij mij vast.
Deze predikant, die ik zelf ook nog gekend heb, wilde
voortleven in de gedachten van de mensen die hem
in grote scharen hadden beluisterd. Daarmede plaats
te hij zich op een lijn met de Farao's van Egyp
te, die hoge pyramiden bouwden, met koningen die
steden uit de grond stampten. Zij wisten dat ze moes
ten sterven, maar ze klampten zich toch aan deze aar
de vast. Ook deze predikant was in wezen aards- of
wereldsgezind.
Wereldsgezindheid
Wij denken bij wereldsgezindheid zo vaak aan dingen
als „dansen", „het werelds vermaak zoeken". Wij
hebben een lijn getrokken van dit mag niet en dat
mag wel, dit is christelijk en dat niet. Nog maar on
langs heeft een bepaalde gemeente in Zeeland uitge
sproken dat het verkeerd is om op zondag te wande
len. Daar wordt de lijn wel heel scherp getrokken,
daar valt heel veel onder de noemer „werelds" en
maar weinig onder de term „christelijk
Ongetwijfeld zullen er kerkmensen geweest zijn die het
bericht gelezen hebben en er hartelijk om hebben ge
lachen. Zij hebben zich hoog verheven gevoeld boven
de steile mensen die zulke dingen kunnen verbieden.
En toch vraag ik mij af of deze mensen, die dan zo
veel ruimer willen denken, niet in precies dezelfde
fout vervallen. Ook zij hebben lijnen getrokken al kan
er dan bij hen zoveel meer mee door. Juist dat „er
mee door kunnen" laat reeds zien dat zij ook in twee
terreinen denken. Zo hoorde ik het vorige week een
Hongaars predikant zeggen. Er is het koninkrijk van
deze wereld en het koninkrijk van God. Volgens hem
waren dat twee verschillende dingen die naast elkaar
staan. Ergens tussen die beide loopt een lijn, die
scheiding maakt tussen het een en ander, tussen wat
mag en wat verboden is.
Gezindheid van Christus
Moei het westen deelnemen aan de
T\e derde Praagse christelijke vredesconferentie heeft een oproep de wereld
ingezonden om een wereldconferentie te heieggen waar door theologen
en kerkelijke leiders uit Oost en West een poging kan worden ondernomen om
tot een werkelijke vrede in de wereld te komen. Deze oproep komt wel op een
heel ongelukkig tijdstip, omdat deze conferentie belegd wordt kort voor de
derde assemblee van de Wereldraad van Kerken, die eind volgend jaar
zal worden gehouden in de Indiase stad New Delhi. In een persconferentie te
Nyborg verklaarden de organisatoren van dit congres bij monde van de Prager
predikant, ds. I. N. Ondra, dat zij de Wereldraad beslist niet in de wielen wilden
rijden. Zij wilden het onderwerp van de vrede niet in New Delhi op tafel
leggen, omdat zij dan misschien de indruk zouden wekken dat zij deze assem
blee willen doen mislukken door een dergelijk controversieel onderwerp. Zij
meenden echter dat de wereldsituatie zodanig is dat moeilijk gewacht kan
worden tot 1962. De internationale spanningenzijn zo groot geworden dat de
kerken volgens henelkaar op dit punt zo spoedig mogelijk moeten vinden.
Vandaar dat zij hun conferentie in juni in de Tsjechoslowaakse stad Praag
willen houden.
Bewaar ons voor geestelijke
avonturiers, zeggen
1 oostelijke leiders van de kerk
We zijn als we gaan denken in twee terreinen zo ge
neigd om te vergeten dat de gehele wereld van God
is, ook al lijkt het er niet op. En dat de duivel zijn
uiterste best doet om het gehele terrein van het ge
loof onder zijn heerschappij te brengen.
Op die conferentie van Europese Kerken te Nyborg
legde de Nederlander dr. A. Th. van Leeuwen heel
sterk de nadruk op het feit dat de kerk ontchriste-
lijkt, of in misschien wat beter Nederlands, ontker
stend moet worden.
Daar zijn toen heel wat bezwaren tegen deze uitdruk
king naar voren gebracht. Toch doen we er goed aan
te beseffen dat in zekere zin zij een christelijke eis
Men kan de bijbel lezen, en toch werelds zijn. Ik her
inner uit mijn studententijd hoe wij soms op wilde
wijze met de bijbel kondén omspringen en de tekst
misbruiken voor ons eigen doel. En later heb ik ge
zien hoe sommige predikanten dat nog geneigd zijn
te doen, soms met de beste bedoelingen. Een tekst
is dan niet meer dan een bewijsvoering, een onder
streping van eigen persoonlijke inzichten. Dan mis
bruiken we Gods Woord om ons eigen straatje schoon
te vegen. Maar dat is werelds.
Wereldsgezindheid is niet alleen maar in een bepaalde
sfeer of op een bepaald terrein leven, niet alleen
maar doen wat verboden is. Paulus schrijft: „Laat
die gezindheid bij u zijn, welke ook in Christus Je
zus was." (Fil. 2 5). Wat was die gezindheid? Dat
hij wist Gode gelijk te zijn en toch op aarde kwam
om de mens te dienen, opdat de mens tot God ge
bracht kon worden.
Wereldsgezindheid is dus het omgekeerde, is dus niet
willen buigen, niet willen dienen, maar gediend wor
den, is „jezelf zo belangrijk achten dat je wilt voort
leven in de gedachten van de mensen op aarde." De
kerk is altijd weer geneigd te vergeten dat zij slechts
op aarde is om te dienen, zij denkt dat zij een groot
heid is die recht heeft van bestaan. Dan kan die kerk
heel christelijk zijn, maar zij is geen kerk meer, dan
kan een christen heel gelovig praten, maar hij is niet
christelijk meer.
Dan is het goed dat wij op een plaats komen waar
wij die christelijke uiterlijkheden verliezen, in die zin
ontkerstend worden, op ons naakte „ik" worden te
ruggeworpen, opdat we weer beseffen gaan, dat dat
„ik" met Christus moet sterven, opdat het met Hem
kan leven. Dan willen we niet langer voortleven in de
harten van de mensen, maar in het hart van God.
Het ziet er naar uit dat we 1961 nu
reeds het jaar kunnen noemen van de
internationale ontmoetingen van kerke
lijke leiders. In Berlijn wordt de Duitse
kerkedag gehouden die de Duitse gren
zen verre overschrijdt. In New Delhi
komen de kerken die bij de Wereldraad
zijn aangesloten voor de derde maal
bijeen. Op het eiland Rhodos komen na
Pasen de afgevaardigden van alle Oos
ters Orthodoxe Kerken bijeen voor een
pro-synode die een Orthodox concilie
moet voorbereiden. En bij dit alles
komt nu ook de uitnodiging om deel te
nemen aan een christelijke wereld
vredesconferentie die in juni 1961 in
Praag zal worden gehouden. In de ko
mende weken zullen vele kerken ook
een officiële uitnodiging krijgen om af
gevaardigden te sturen. Deze conferentie
is een uitvloeisel van de Praagse vre
desconferenties, waarvan er nu drie zijn
gehouden en die het westen bij voort
during een bijsmaak in de mond hebben
gegeven. Verschillende, ook Nederlandse
kerken zullen in de komende maanden
moeten beslissen of zij aan deze confe
rentie zullen deelnemen of niet. Daar
om willen wij nu reeds een overzicht
geven van de verschillende inzichten
die bij kerkelijke leiders zowel in Oost
als West-Europa leven.
Inmiddels is reeds een brief ge
zonden aan de Wereldraad van
Kerken te Genève, waarin de
Wereldraad en al de aangesloten
kerken worden uitgenodigd aan
de conferentie te Praag deel te der hen niet
nemen. In deze brief wordt onder kunnen
gezegd: „We zijn
ken valt, omdat zij hun omstan- ficatie van de bood-
digheden toch niet kunnen ver- schap van het evan-
anderen. Wie zal hun dit kwalijk gelie.
nemen, ook in onze bezettings- Daar komt bij dat
tijd konden wij niet allemaal ver- er ook wel degelijk
zetsstrijders zijn tegen de Duitse theologische bezwaren
bestaan tegen
lijk eenzijdij,
cent. Heeft Christus
niet gezegd: „Ik ben
niet gekomen om vre
de te brengen, maar
het zwaard." Is het
theologisch en bijbels
verantwoord te stre
ven naar een blijven
de vrede op aarde?
Is het kenmerk van
het laatste der dagen
niet juist dat er oor
logen zullen zijn en
geruchten van oorlo-
„Ja, wordt dan aan
gevoerd, maar het
blijft de opdracht van
de kerk om te stre
ven naar verzoening
ge- tussen de mensen. Dit
riskan- is waar. Het kenmerk
van het evangelie is
de prediking van ver
zoening, maar dan
niet van verzoening
tussen mensen in de
eerste plaats, maar
verzoening
overheersers.
Daar komt echter nog bij dat dergelijk eenzijdig
wij indertijd leefden in de hoop rpnt Hppft rhr"
van een spoedige bevrijding. De
ze hoop is voor de kerk achter
het ijzeren gordijn en zeker na
de vreselijke gebeurtenissen in
Hongarije volkomen gestorven.
Bovendien mogen wij ook niet
vergeten dat het oosten van Euro-
pa nooit de democratie heeft ge- £e ,vr(ïdf ar,?®'
kecd van het westen. Het heeft Is hrt kenmerk van
vrijwel altijd onder druk geleefd.
Balkanstaten hebben de over
heersing van de Turken gekend,
maar ook van de Oostenrijkse
monarchie.
Slechts zelden in de geschiede
nis van oost en west hebben de
kerken elkaar op zulk een grote
schaal kunnen ontmoeten als vo
rige week in Nyborg het geval
was. Juist daarom al
sprek over vrede een
te zaak, zelfs al zou er geen en
kele communistische meeloper on
der deze kerkelijke leiders zijn.
Wij zijn in het westen geneigd
de kerken achter het ijzeren gor
dijn te beklagen omdat zij geen
enkele vrijheid, bezitten en hun
werk beperkt is tot het houden Verzoening tussen .ueu.ei,
.......O.. veel alleen gebaseerd zijn die
overtuigd dat de gekruisigde
opgestane Heer van ons eist
wij al onze krachten inspannen
ten dienste van de vrede, verzoe
ning en een vreedzaam leven met
elkander. Het is niet de taak
dienst- kerk
het christendom
knecht van het een of ander poli
tiek blok te zijn. Het evangelie
als het Woord van God brengt
zijn boodschap van de liefde van
de Vredevorst, Jezus Christus,
aan alle mensen zowel in. Oost als
West. Christenen en niet-christe-
nen worden bedreigd door een
mogelijke wereldcatastrofe en de
gevolgen van haat en een koude
oorlog." Enkele regels verder
staat: „Onze verantwoordelijkheid
om de vrede te bewaren brengt
ons er toe duidelijk de gevaren
van de huidige wereldpolitiek uit
een te zetten."
Deze regels zal iedereen, zij ucm B
het misschien met een aantal gpVnndpn
Ifiin. SCVV1JUCJ1.
erediensten. Maar
groter gevaar is, dunkt
feit dat zij ook de besten on- daar
niet ontkomen ^en
jarenlange her- oos|. cw w
üenspoeling via communistische cratische volkeren
propaganda en anti-westerse be-
dat invloeding veel catastrofaler is dan
het gebrek aan vrijheid. Waarbij
dan nog bovendien komt dat de
westerse beschaving, geschapen
door de kerk, op haar beurt de
met God. Heeft het
in, zo vraagt het wes-
over verzoening tussen
west, tussen de demo-
het
dat de klassestrijd
ltijd predikt) te spreken,
ars van te voren vast staat dat
de regeringsleiders niet van ver
zoening willen weten? Welke zin
heeft een oproep tot vrede, zoals
heeft beïnvloed. Het die is uitgegaan van de Praagse
:onferentip en zal uitgaan van de
met elkaar gesproken kon
den over theologische kwesties,
maar eigenlijk alleen maar spra
ke was van een babylonische
spraakverwarring zo gauw het
ging over internationale -clitiek.
Zolang oost en west zich beide
niet kun-en losmaken van hun
politieke tiistorie is een gesprek
over vrede tot mislukken ge
doemd. Dat kan pas als in con
ferenties als Nyborg waar het
niet over internationale politiek
gaat eerst een grotere een
heid, een naar elkaar groeien, is
volgende?'
Wijlen ds. Spurgeon leidde
zijn (baptisten-)predikers zelf
op. Op 'n keer had een jonge
predikant de dienst des Woords
raagtekens, in oost en west kun
nen onderschrijven. Toch is het
animo voor een dergelijke confe
rentie in het Westen betrekkelijk
gering.
Politieke beïnvloeding
Wij probeerden enkele dagen
geleden dit gevoelen reeds cnder
woorden te brengen door te schrij-
ven „Rode vredesduif in Nyborg bezochten
opgelaten". Het betrof toen de
Praagse resolutie van de derde komt dit
christelijke vredesconferentie die msnstclling
Binnen enkele weken zullen de vervuld
kerken van het westen een prin-
cipiccl besluit moeten nemen of vroeï hij aan zijn leermeester
zij aan deze conferentie zullen diens oordeel; ter lering, 't Ant-
San NTdêriandDrul™rzïchk"fzU? w°«nl ..Een armoedige
dig houden. Er bestaat alleen de preek!"
mogelijkheid dat de Hervormde
Kerk een delegatie zal afvaardi
gen, al was het alleen maar, op
dat in Praag niet alleen maar en
kele „derde weg" mensen als
hervormden zullen spreken.
Een positieve beslissing in gun-
„Wilt u mij dan zeggen,
u dit zó vindt?" „Omdat Jezus
er niet in was!"
„Maar," zo hernam de jonge
man, „wij moeten toch uitleggen
vanzelfsprekend wat er in de tekst staat!" Het
antwoord was: „Weet gij niet. dat
van elke stad, van elk dorp, ja
van het kleinste gehucht in Enge
land, een weg naar Londen leidt?
Zo is er ook van élke Schriftuur
plaats een weg naar de hoofdstad
van de bijbel, d.i. naar Qiristus.
stige
i wordt in het oosten toe- Welnu dan,
- i. gejuicht. Dat geldt zeker
Pacifistische beïnvloeding de organisatoren, die natuurlijk
zoveel mogelijk kerken vertegen
woordigd wilden zien.
Daar oostelijke leiders, die over
Praag slechts met een schouder-
dragen. Ja, maar dan ophalen spreken, zou een dele-
ook niet vergeten dat gatie ook op prijs gesteld worden,
van Oost-Eurona als £o werd in een persoonlijk ge-
tegenwoordigd", sprek zelfs tegen ons gezegd dat
Maar is dan niet uit Praag een
boodschap gekomen van zowel
oostelijke als westelijke leiders;
Waren mijn beelden fout of w
ren mijn argumenten onlogisch
„Alles
orde, en tócf niets,
preek."
Christus voert, en mocht ik er
geen vinden, dan maak ik er een!
Ik zou over struiken en heggen
springen, maar ik moest naar
Hém, want een preek deugt voor
reuk van Chris-
is."
westelijke leiders di
'iten echter geheel voor
rekening spraken. Duidelijk
oren uit de sa-
de Nederlandse
officieel op de conferentietafel delegatie op de vorige, conferen-
van Europese Kerk werd gelegd Praa8-
door bisschop Novak. Deze reso
lutie is in vele westelijke bladen
eenzijdig genoemd en er is een
duidelijke argwaan ten opzichte flsi
van een volgende conferentie.
ke leiders aanvaard worden. Dat
kan Duitsland niet na al wat 'net
de wereld heeft aangedaan. Dat
kunnen zo vertelde men ons
alleen Nederland en- Noorwegen,
die geleden hebben onder over
heersing.
De Pools-orthodoxe bisschop
Doroschowitsch voelde deze arg
waan als een belediging aan en
zei dat vorige week ronduit op
een persconferentie met westelij
ke journalisten. Wij zijn
boodschappers van het commu
nisme", stelde hij.
Het is duidelijk dat we de oos
telijke kerkelijke leiders die
Praag bezochten en ook een vi
sum kregen voor de conferentie
in Nyborg niet over een kam
mogen scheren. Er zijn- kerkelijke
colloborateurs die het communis
tisch regiem volkomen aanvaar
den en menen dat christendom en
communisme heel gemakkelijk
kunnen samengaan. Er zijn ech
ter andere die van geen coëxis
tentie tussen kerk en staat wil
len weten. Er zijn
waarschijnlijk die
beste maken wat e
waren prof. dr. A. J. Ras-
t ds. Kr. Strijd. Beiden
aan de kant van het paci-
Men zou kunnen zeggen
dat zij wat In de politiek genoemd
wordt de „derde weg" vertegen
woordigen. Hetzelfde geldt voor
de Duitse nredikant dr. M. Nie-
möller en dr. H. Kloppenburg en
de Engelse pacifistische de eerste plaats is het mogelijk
Zou de Hervormde Kerk dit
doen, dan kunnen er twee dingen
gebeuren vertelde
quaker R. K. Ullmarn, die
geen Duitse afkomst 's. Deze mensen
amu- vertegenwoordigden de westerse
kr-ken niet.
In tegendeel, hun aanwezigheid
was er eerder de oorzaak van
dat de Praagse conferentie in een
slechte reuk is komen te staan.
dat het visum wordt geweigerd
door de landen achter het ijzeren
gordijn. Dan weet men duidelijk
dat Praag een eenzijdig commu
nistisch geïnspireerde geschiede-
t Schoonmaakmiddelen gezocht!
v ~iP 'n gegeven dag zijn ze er dus alle vier voor 't eerst, on-
2 wennig als katten in een vreemd pakhuis. Het is echt
een pakhuis trouwens, en het is in verschillende opzichten
bar vreemd. Zo op 't. eerste gezicht gaat het nog wel: wat
verveloos en wat verfomfaaid, zou men kunnen zeggen, maar
verder niet onnetjes. Natuurlijk kan men gerechtvaardigde
aanmerkingen maken op dat gemis aan kleur en aan schoon-
■h heid: het is lijnrecht in tegenspraak met de bedoeling van de
arbeid. Men wil mensen brengen tot het Heil in Christus,
jonge èn oude mensen.
Povere resultaten
Het ^•elangrijkste bezwaar tegen
Praag is echter het povere resul
taat dat var> een dergelijke be
spreking is te verwachten,
het juist dat kerken bij elkaa
men om alleen maar over de
de te spreken, zo wordt gevri
dig tiet Is dat geen beknotting
te ma- taak van de kerk
i simpli-
rgesc
Is. De tweede mogelijkheid is
dat door een werkelijk westerse
aanwezigheid de hele conferentie
uit elkaar spat, omdat dan pro
fetisch naar oost en west zal moe
ten worden gesproken, er het is
de vraag of Praag dat zou wil
len of zelfs maar zou kunnen
doen zonder communistisch repre-
Is saillemaatregclen tegen de kerk.
Over blijft dan nog de mogelijk
heid van een nietszeggende uit
spraak, maar daar is noch de
wereld, noch de kerk, noch de
zaak van de vrede mee gediend?
£)E CONFERENTIE van Euro- wij gezamenlijk
pese Kerken in Nyborg heeft neerleggen,
besloten aan de vertegenwoor
digde kerken een gebed voor te
leggen, dat in de eredienst zal
uw troon zijn, toen wij moedig hadden
moeten zijn.
W/IJ DANKEN U, dat Gij Uw SMEKEN U,
Kerk in de gehele wereld allen door
kunnen worden gebeden. Dit ge- bijeenvergaderd hebt en dat wij uwnitVl^Klli c
bed werd opgesteld op verzoek u daarom gemeenschappelijk Y7aarheïd i;
Russisch-orthodoxe mogen aanroepen, prijzen en lo
ven en samen Uw Woord mo
gen horen; dat Gij ons door
vooral
zijde, die er bij monde van bis
schop Johannes Wendland om
vroeg. Het gebed luidt als volgt:
Europa en i
reld Uw naa
zen en door t
Uw Heilige Woord en de heili- moedige gehoorzaamheid U zal
ge sacramenten versterkt en verheerlijken.
allen door Uw Heilige
Geest, opdat Uw Kerk, de fun
damenten en de zuilen van Uw
alle landen van
n de gehele we
lter ere zal prij-
blij-
In deze tijd van druk en ge- door de gave van Uw genade,
vaar, waarin de volkeren vrees
achtig zijn, komen wij voor uw
aangezicht, hemelse Vader, cn
bidden u in de naam van Jezus
Christus, uw geliefde Zoon, on
ze Heer: Hoor ons gebed dat
Muskiet
Toen bisschop Stephen Bayne Jr.
tot bestuurder van het Anglicaan
se bisdom in Londen werd be
noemd, vroeg men hem of hij
die Gij de Kerk hebt geschon
ken, het geloof verrijkt
sterkt.
VOOR ALLES gedenken tui)
voor Uw aangezicht al degenen
die om Uws Naams wille lij
den. Bewaar hen door Uw Geest
„r„ TT der hope en van moed en ver-
jyij SMEKEN U: Vergeef ons s{erk hen ioor Uw naUjheid
onze zonden, alle gebrek aan opdat 2y ook in üjtfer. geduldig
gehoorzaamheid, ootmoed en m vol hoop zullen zijn en gaar.
liefde. Vergeef ons dat wij on- ne zuUen doen wat zij om v.
ze broeders rsiet altijd naar be- wentv>il kunnen doen.
horen hebben lief gehad en dat
wij ons uit angst of uit hoog
moed uit de wereld hebben te
ruggetrokken waarin wij u door
onze blijde dienst behoorden te
belijden.
zijn nieuwe taak eens
schrijven.
„Ik ben zoiets als een
een nudistenkamp",
Bayne Jr„ „ik weet v
vilde i
jj^RBARM U over de volkeren
in deze onzekere gevaarlijke,
angstige tijd en help hen, opdat
ook door dz dienst van Uw Kerk
de vrede die alle verstand te bo-
ven gaat zal groe'en, en ver-
yËRGEEF ONS ook dat wij de sterk( m Uw geUel_
gemakkelijke weg gezocht de Zoon als de Vredeoorst ral
hebben, termijl mij strijd of lasWederkomen en „y in Uw geu
ten hadden moeten aanvaarden: wige mede zullen mogen Ie„e„
dat wij uit voorzichtigheid ge
zwegen hebben, toen wij van Uw BIDDEN U om Jezus
Waarheid hadden moeten getui- Christus' wil, onze Heer,
gen; dat wij bevreesd geweest Amen.
HERVORMDEN EN ARMINIUS
Ds. F. E. van Leeuwen over Armirtius in
„Hervormd Nederland":
Maar ook de orthodoxie is na drie eeuwen geheel
anders gaan denken over deze fundamentele leer
stukken. Wie de dogmatiek van Karl Barth leest,
ontmoet de predestinatieleer in zulk een gewijzigde
vorm dat er niet veel meer over is van het geestelijk
klimaat waarin de strijd tussen Arminius cn Comarus'
plaatsvond. En iedereen zal moeten erkennen dat
Barth onomstotelijk gelijk heeft met zijn kritiek op
Calvijn. Zijn fundamentele kritiek treft de voorstel
ling dat de uitverkiezing en verwerping Gods zonder
meer afgaat op een individuele zaligheid en ver
doeming van bepaalde mensen, terwijl er slechts ge
sproken mag worden over de verkiezing in
Christus. Bij Barth is de verkiezing Gods van
een „duister raadsbesluit" geworden tot een „triumf
der genade". En juist deze fundamentele wjjziging
is dezelfde waarvoor Arminius streed! Natuurlijk
was Arminius nog zozeer bevangen in de gehele
individualistische instelling op eigen zaligheid dat hij
niet bij machte is geweest om zich los te maken uit
deze grondfout van heel het protestantisme
VERDRAAGZAAMHEID
Ds. H. van der Werf in het blad van de bap
tisten: „De Christen":
Veel zogenaamde verdraagzaamheid is verklaarbaar
uit onverschilligheid, uit gebrek aan geestelijke
energie, uit gebrek aan een echte, persoonlijke over-
tuiging. En misschien ook hieruit, dat de moderne
mens zozeer bezig is massamens te worden dat hij
er niet meer van houdt, tegen de stroom op te roeien.
Wat we nodig hebben is, dat we tegelijk verdraag
zaam en fanatiek in de goede zin van het woord zijn.
Verdraagzaam: want we willen nicmands geweten
aanranden. Fanatiek: want we strijden geestdriftig
voor de zaak van de Heer die niet vreedzaam voort
bestaan kan naast de zaak van de boze.
GEREFORMEERDEN EN OECUMENE
Ds. H. W. Engelkens in de „Provinciale Kerk
bode ten dienste van de Gereformeerde Kerken
in de Provincie Utrecht en de classis Amers
foort":
Jonge mensen die goed weten waar
meerd zijn, kun je eventueel in eer
jeugdraad zetten. Maar laten anderen, die dat niet
weten er alsjeblieft buiten blijven, want ze stichten
er alleen maar onheil. In allerlei persorganen is van
daag te lezen, dat de Gereformeerde Kerken zich zij
het ook langzaam, bewegen in de richting van dc
aansluiting by dc Wereldraad van Kerken. Sommigen
menen, dat ook de nadere formulering van de basis
waarop de Wereldraad zich stelt, dit proces zal ver-
haasten. Het is moeilijk om in dit opzicht profe
zijde, óók een buitenkant En
het zou derhalve vanzelfspre
kend moeten zijn,
les een glanzende,
druk maakte; wanr
variant op een profetie de Naam des Heren geschreven stond in
deurknop en lampekap. In plaats daarvan is de deur zelf grie- j>
zelig kaal, de deurknoppen zijn lichtelijk tot zwaar verwrongen U
en weigerachtig om hun dienst naar behoren te vervullen en op
de lampekappen ligt een sluier van stof, aangevuld door wat
spinrag en enkele, tijdens de vakantieperiode uit verveling ge- 3
storven vliegen. In de toewijding van 't eerste ogenblik heeft 3
Jeanne één kap schoongeblazen; ze zal zich wel tienmaal be-
denken voor ze 't nog eens doet. want er dwarrelden zoveel on-
gerechtigheden op dat ze echt het gevoel had dat dit niet de 3
juiste aanpak was van het probleem.
c MEN ^an vragen: 's zo n gebouw, als zodanig dan wel de rechte 3
iVl benadering van 't veel diepere vraagstuk van 'n volkswijk?
Een bijzonder juiste vraag, maar wat wil men? Ongetwijfeld
heeft de buurt behoefte aan 'n fonkelnieuw jeugd-, wijk- of 3
buurthuis. Ongetwijfeld zou daarvan méér uitgaan dan van dit
w vervallen cavalje: het zou 'n dagelijkse opwekking zijn tot een P
c andere levensstijl, een blijdere wereld. Maar WIE zal dat be-
talen? WIE zal zorgen voor een nieuwe deur en voor nieuwe
Gcrefor- knoppen en kappen, voor vloeren en plafonds, voor stoelen en p
tafels, voor werkbanken en piano's? i>
„Nou. nou!" zegt iemand misprijzend „Kalm aan. Je hebt 4
't over stof en stof kan toch zeker afgenomen worden?!" Hij kijkt 3
'n beetje uitdagend en hij is misschien wel van mening dat ik
nu be.schaamd zwijg. Helaas is zwijgen niet mijn sterkste punt:
ik probeer het telkens weer te leren, maar wijk- en andere pre- le
dikanten zijn nu eenmaal gewend om het hoogste woord te -
laten zich dat niet zo gauw ontnemen.
Maar dit t
nU dat
Gereformeerde Kerken een aansluiting als boven
bedoeld eens verantwoord zouden achten, dit niet
een gevolg mag zyn van verzwakking van het kerk
besef in eigen kring en van gebrek aan liefde voor
de eisen kerk. Dan zou liet een sombere zaak zijn.
BELIJDENIS
Ds. H. G. Groenewoud in het „Hervormd
Weekblad":
Wat is een belijdenis? Bcelist geen shibboleth,
niet een kenmerk waarnaar men iemand gemakkelijk
kan beoordelen; zoiets als een scheikundige proef,
met behulp waarvan men even uitmaakt, hoe hoog
het vetgehalte van de melk is. Een kerkelijke lie-
lydenis is een uitspraak der kerk, waarin ze de
Christus naar de Schrift bclydt. En het handhaven
der belijdenis is niets anders dan de zorg der kerk
dat deze belijdenis niet wordt weersproken. Het gaat
dus om het belijden der kerk, als een Christus-
getuigenis.
CI1R.-GEREFORMEERDEN EN ARMINIUS
Ds. J. H. Velema in „De Wekker":
hebben
WAAR komt dat stof dan wel vandaan?" vraag ik derhalve
terug. „Nu moet U eens kijken naar dat plafond daar! Ziet
U dat het zo'n beetje bezig is om naar beneden te komen? Ge
looft U ook niet dat zich daar een geruisloos stroompje kalk en
weet ik wat voor verdere rommel 'n weg naar beneden baant?
En ziet u die wanden met die handbrede scheuren erin? En hebt
u in de gaten dat geen van de ramen meer echt stevig in z'n
sponningen zit en dat dus heel de dag stof van allerlei pluimage
naar binnen waait? Mooi! En hebt u verder verdisconteerd dat
in deze vertrekken honderden en honderden kinderen week in
week uit biniïendraven met al hun herrie en gestamp? Prachtig!
Wel. dan beseft u meteen dat dit stof tot het wezen van dit ge
bouw behoort. Dat zelfs een voornoemd spiksplinternieuw ge
bouw al weer binnen de week de nodige tekenen van gebruik
zou dragen. Dat zelfs een eikenhouten voordeur schaafwonden
zou vertonen van zoveel ongeduldig schoppende voeten. En dat
het hoogstens dan hier van dag tot dag brandschoon zou kun
nen blijven, als er een leger werksters beschikbaar was om alles
onafgebroken af te soppen en bij te boenen en op te poetsen,
mits geassisteerd door een andere heirmacht van werkers, die
niets deden dan elk nietig mankementje onmiddellijk herstel-
ten En na dat alles gezegd te hebben, speel ik blijmoedig
mijn laatste troef uit: „En wéét u wat een werkster kost?????
Mooi! nou dat geld hebben we dan precies niet!"
ONDERTUSSEN: de nieuwe staf staat wel wat verslagen naar
het interieur te kyken. Ze dwalen door de gangen, ze be
treden de verschillende vertrekken, ze loeren argwanend in een
kolenhok, dat aan de gevangen poort doet denken, en ze werpen
n bl.iJ5JP n soort keukentje. En op dat moment slaakt Jeanne
kreet. „Mensen, kijk daar staat 'n blik. flacon.
op wèt er staat! Ongetwijfeld bevat ook deze i
blijde
fles!" noerr
zaterdagavondkrant c
Maar de invloed van Arminius is onmiskenbaar E Hïtiuaua vorm Krant een advertentie waarin dat blik. of die fles
laar ae invioea van arminius is onmiskenbaar lu]de wordt aanbevolen. Maar k ben geen advertentierubriek
.an te wyzen, tot diep op het erf der gereformeerde g Was ik het maar! Ik zou misschien nog eens 'n niëuw eugdhuis
ïelijders. Een invloed, die alleen maar sterker wordt h kunnen bouwen! Of althans wat kunnen laten schoonmaken""
zijn bestrijder
en de verkiezing prediken, geljjk ii
beurd is en vandaag nog gebeurt.
wat kunnen laten schoonmaken!!!!
WIJKPREDIKANT.
