DOOR EENZIJDIGHEID VERSTARRING
t&g&i x, woxfAidictatuuK
KAMERMUZIEK VAN
VROEGER EN NU
Js
in de orgel-cultuur
M
ZONDAGSBLAD
ZATERDAG 8 OKTOBER 1960
HET ral In ons kleine,
dichtbevolkte land altijd
wel een twistpunt blijven, of
wij bij de huisvesting van
die grote groepen van ons
volk, die aangewezen zijn op
de woningen, die In massa worden gebouwd, als ideaal kunnen na de oorlog het aantal woonlagen te passen aan de behoeften
blijven vasthouden aan het eengezinshuis met tuin als de normale kef v^^brede massfde^e- We"Sen bevolking
en meest verlangde woonwijze. Volgens velen is hier een radicale volking de bouw in vier lagen re' Wanneer wij echter zien,
ombuiging nodig on zal overal, waar voel mensen gehuisvest Ael gorden Men geeft zich ech- "!.1' '"''1.d!
iii t onvoldoende rekenschap
moeten worden, geen andere oplossing dan de etagewoning of door deze ontwikkeling geen
_Voor het
Jonge gezin
hoogbouw
.funest
nische vi
balkons
blijft een feit, dat het leven van
Wanneer wij echter zien, hoe jonge klnderen hoge w00nge-
elfs het hoge woongebouw mogelijk zijn.
steden maar ook ln vele
andere gemeenten, de hoogbouw De kinderen zijn de toekomst
bewust wordt bevorderd, dan Van ons volk en het probleem van
moeten wij constateren, dat de de opgroeiende jeugd vervult ve
rheden zich maar bitter^ wel- ien met grote zorg. En nu zijn
wij bezig, dit probleem te
N zijn onlangs verschenen proef
schrift „Moderne woonidea-
Nederland" Er gaat een stroom van hoog-
Ernstige bezwaren nigFv
htige belan
de te huisvesten bevol
king aantrekken.
het kind zich
beklemd voelt
land. Sommigen zijn jeven gewieid wordt aange-
niet tot zijn recht komt. eerst jetoensohap hebben gegeven
van de imotieveni, die de overheid
tot haar ons inziens afkeurens
waardig standpunt hebben ge
bracht.
Het eerste motief, dat ook het
meest tot het grote publiek
«nu waai sPree^t, is het gebrek aan ruimte.
de bewoners i
wijken over het algemeen staan Andere
tegenover de moderne
anderen verrichte sociologische bouwen geen uit een esthetisch
onderzoekingen aangetoond, hoe oogpunt aanvaardbare woonwij-
J """"1- ken kunnen 'wo'rdén gebouwd.
•nenen, dat de vraag
naar een eengezinshuis met een
tuin een overblijfsel van gezins-
individualisme is. dat zo spoedig
mogelijk door een gezond ge-
slit oordeel hebben "over ïe "vër- memschapsgevoel moet worden
hoging van het technische
gerief, de ruimere toetreding
Wij hebben er geen enkel be
zwaar tegen, dat onze nieuwe
woonwijken worden verlevendigd
door erkele hoge woongebouwen
voor die bevolkingsgroepen, die
aan deze woonvorm de voorkeur
igeven.
■aangewezen is op de
overbevolkt. Den Haag is
practisoh volgebouwd. Wil men
de snel toenemende bevolking nog
binnen een beperkt territoir kun
nen huisvesten, dan zal men het
in de hoogte imoeten zoeken.
vcii Naast dit hoofdmotief spelen
dan nog als secundaire motieven
1architec-
s studie blijkt, dat de
ln den regel een gun- m„1JCU,ai„6CVUa ,»n,Ck wuiucu
vérvangè^^it^laateTpkaf'ITe- woningwetbouw, welke tot doel
vorderd worden door de bouw heeft de houw van woningen van
van hoge woongebouwen met ge- een beperkte huur, en dan door
t meenschappelijke voorzieningen. de overheidspolitiek gedwongen meensohapsgedachte te bevoi
1 En allen tezamen beroepen wordt, bewoner
zich op het ruimtegebrek
licht, lucht en zonneschijn
betere groenvoorziening, maar ti:
zij ernstige bezwaren hebben t<
gen het opeengestapelde wonen e
het gedwongen gebruik van gi
meenschappelijke voorzieningen.
het verlangen
tonische accenten in de c
wijken en het streven om
een imeer geconcentreerde woon
wijze .met gemeenschappelijke
ngeni de saamhorigheid
ijikbewoners
land ^en het tekort aan uitbrei
dingsmogelijkheid in vele ge
meenten. die eenvoudig geen an-
In het bijzonder bij de gezinnen dere mogelijkheid laten.
paal" te worden, die
slachtoffer
waartegen
met kracht daent te verzetten.
feitelijk
Aan deze motieven dient een af-
een woondictatuur zonderlijke beschouwing te wor-
gehele volk zich d€n gewijd.
Prof. Dr. Ir. H. G. v. BEUSEKOM
Andere dimensie
jonge kinderen en deze
vormen de grote meerderheid van
de bewoners van de nieuwe wij
ken constateert Dr. de Jonge
een overwegende voorkeur voor .r
laagbouw met het oog op de nood- hoge woongebouw gepropageerd,
zakelijke vrijheid voor de ontwik- waarin het visuele contact met
keling van het gezinsleven, het be- de aarde is verbroken
De handen van de organist zoeken telkens
eigen speelruimte
de kinderen en de mindere over
last van geluiden en andere hin
derlijke gevolgen van het opeen
gestapeld wonen.
Uit deze studie blijkt duidelijk,
dat zowel het arbeidersgezin als
het middenstandsgezin met kinde
ren de voorkeur geeft aan een oouwen in onze nieuwe wij
eengezinshuis met een tuin en dat als architectonische accenten
het slechts noodgedwongen het ker aanvaardbaar en zelfs ge-
flats in drie of f
andere di
mensie woont. Door een derge
lijk gebouw op poten te plaat
sen, wordt de andere wereld,
waarin men woont, nog duidelij
ker gedemonstreerd.
Wij achten dergelijke woonge-
Pleidooi voor
programma*
vernieuwing
gaven. Dit impliceert echter schreef. Leerling
geenszins dat men andere com po-
EER dan ooit is ons de laatste tijd gebleken dat de "*®ten, 2011 moeten verwaarlozen.
gen aanvaardt.
Een kleine groep van de bevol
king blijkt voorkeur te hebben
voor hoogbouw. Deze groep be
staat voornamelijk uit kinderloze
gezinnen, oudere echtparen, on
volledige gezinnen, alleenlevenden
enst. Maar men bestemme
voor die bijzondere gezins-
ien, die een voorkeur voor
dergelijke woonwijze hebben.
ter vergelijking
programma's van de orgelconcerten een welhaast land van de literatuur te beian-
schrikbarende beperking kennen. Het komt ons wenselijk zonder gehecht zijn
Wij moeten echter ernstig be
zwaar maken, dat deze woon-
•ordt opgedrongen
Volgt men de discussie ln de De enorme hoogbouw
vakpers en in de dagbladpers, dan HmmTUnd te Berlijn.
valt niet i
andere
Woningbouw in massa
hoogbouw genoegen moeten
men en zich daaraan moeten aan
passen.
Binnen de grenzen
Wï
de indruk te ontko
men, dat onze stedebouwkundige
ontwikkeling, zeker in het Westen dimensie woont.
van ons land, maar ook elders een
D-» stedebouwers en volkshuis-
vesftngdeskundigen spreken over
woongebouwen van twaalf of veer
tien verdiepingen, alsof dit de ge-
woonste zaken van de wereld TJEZE woongebouwen dit
ziin'.JE,V,'d" «rgeloze lezer komt dient te worden vooropgesteld dat "zïj"*bij" het"ontwerpen" van
geleidelijk tot de gedachte, dat er zijn bestemd voor gezinnen, nieuwe woonwijken met ernst
de bouw van_ torenhuizen op die ^aangewezen zijn op de wo- trachten, binnen de grenzen
:a. Het gaat dus het mogelijke, de woonwijze
Kostbare voorzieningen
TTET EERSTE la van technische
J-J- aard. Een hoog woongebouw
van laten wij zeggen veertien-ver
diepingen vraagt geheel andere,
en in ieder geval veel kostbaar
der constructiemethoden dan een
eenvoudig eengezinshuis met één
verdieping en een kap.
Bovendien moet een dergelijk
gebouw worden uitgerust met
verschillende, leder voor zich
kostbare voorzieningen, zoals lif
ten, centrale verwarming, vuilnis-
stortkokers, huistelefoon, enz.
Zonder deze voorzieningen is een
dergelijk gebouw onbewoonbaar.
De vraag is nu, hoe het ontwerp
moet worden gemaakt en hoe de
bouw moet worden georganiseerd,
opdat de totale kosten blijven be
neden de grens, die voor de toe
komstige bewoners redelijk kan
worden geacht.
Met deze vraag houden de ont
werpers. de constructeurs en de
bedrijfsdeskundigen zich met
ernst bezig. Het is een uitermate
belangrijke vraag, die op tech-
nisch-economisch terrein ligt.
Het tweede probleem ligt ln het
sociaal-pedagogische vlak. De gro
te meerderheid van ons volk heeft
een al dan niet uitgesproken voor
keur voor een eengezinshuis met
een tuin en heeft geen enkel v
langen om ln een torenhuis
worden opgeborgen.
Integendeel, zij voelt dit als
i ^tek
woningwetbouw, die de zorg heeft werken van Bach en Buxtehude. Ofschoon
Gezien hei zeer grote pcrcenia- dëré kêu/hebbS en" df"gezta" derdaad doorgaans geconfronteerd wordt met meester-
df'bevolklnBëeniezlnshS's" ™ietuw?dwykëndl'de """grot" werken> is het toch niet iuist het publiek onbekend te
l, gedwongen laten met het werk van andere componisten.
keur geeft aai
niet tuin, is het niet mogelijk, de meerderheid
woningbouw geheel aan worden een
sen der bevolking aan te vaarden, die niet voldoet
In de grotere steden zal male menselijke eisen.
hoger percentage
Frescobaldi
Franz Tunder, schoonvader
Buxtehude. Verder zijn er
het Hans Leo Hassler, Georg Böhm
(wiens werk in 1929 opnieuw werd
uitgegeven I. Vincenz Lübeck, Ni-
zijn gehe- kolaus Bruhns, Johann Froberger,
Johann Kasper von Kerl (leerling
van Frescobaldi en leraar van
Pachelbel) en tenslotte Georg
Muffat die Toccata's schreef.
Van de Duitse componisten van
deze eeuw willen we noemen Hu-
go Distier, Ernst Pepping, Paul
Hindemlth. Siegfried Reda, Ar
nold Schoenberg, Hugo Hanebeck,
Friedrich Zipp, Hans Micheelsen,
"ft/TEN kan hoog opgeven s
sparen van de natuur,
scheppen van ruimte, het toepas
sen van de meest moderne tech-
Want een probleem dreigt het inderdaad te worden. Jals( de se„„emde
Hoofdschotel op vrijwel alle orgelconcerten vormen de deskundigheid stelt het publiek in
hier in- staat ander werk op de juiste
waarde te leren schatten. Daar
bij komt nog dat juist bij orgel
concerten Immer een jeugdig pu
bliek aanwezig Is. Jonge mensen
die de (muziek) taal van deze
eeuw verstaan. Die ook Interesse
hebben in oudere, onbekende com-
Maakt men nader kennis met P™l»ten. Een jeuKdtk publiek dal
nieuwing als algemeen verschijn- dit publiek dan blijkt dat men open staat voor het nieuwe, dat ai Olivier Messiaen, Gaston Li-
sel. Onze symfonie-orkesten doen hier te doen heeft met muzieklief- dit nieuwe wil onderzoeken, wil taize, Jean Langlais. Jehan Alain,
beoordelen en desnoods veroorde-
Een ieder die in de wereld van passen, ook
de muziek enigszins thuis is kent andere eeuv
Jonge kinderen het probleem van programma
composities uit
reeds veel om het inzicht te
ruimen. Op het terrein van de re
citals draait men op een enkele
uitzondering na nog in het zelfde
kringetje. De bezoekers
kamermuziek-concerten
hebbers die een zekere deskundig
heid 'bezitten op het gebied van
orgels en organisten. Wellicht kan
men het met deze mening niet
immer eens zijn, het is een feit
de dat men eigen inzicht weet te ver
dedigen en uiteen te zetten. Deze
Deze lijst is nog met vele
componisten uit te breiden.
Componisten uit de 17e eeuw
van Frankrijk zijn o.a. Francois
Couperin, en Jehan Titelouze. Be
langrijk uit de 20e e
Gabriël Fauré en Maurice Duruffé.
len.
Ié.
Grootse taak
Nederland
me, en O^sTeeliS
xamermuzieK-concerten oaaren- aeaigen en uueen ie zetten, ueze VV ander he-hhpn a a n vetoond welk 7 -,
broken. tegen komen doorgaans regelma- deskundigheid vloeit o.a. voort uit een "Sta ?x£Sm Sc onle 2ÏÏP2",1!
grote en grootse taak
organisten hebben. De jeugd heeft
belangstelling voor orgelmuziek.
Die jeugd van nu is ook het pu
bliek van straks. Jonge
cuvic het volgende feit. Men kent de
.„j. orgelcomposities door en door.
Steeds opnieuw kan men een be-
tevergeefs paaid werk beluisteren. Juist om-
mfp1CHnCerten die straks zelf kinderen hebben
meer aan een- Hopelijk hebben zij dan nog zo-
aaar ae- veej belangstelling in orgelmu-
„k—beluiste- 5iek dat zij. hun ..Aderen
heeft men uitgebreid verge-
aanraking met het
van componisten die
re concertprogramm
zoekt. Het gebied van de opera
wel zeer beperkt. Het publiek bezoekt,
vraagt werken met een veristi- maal per week
sche inslag en aangezien kunst zelfde werken of werken
noodzakelijkerwijs een zakelijk zelfde componisten kan beluiste- deze concerten zuUen
karakter dient te dragen, krijgt ren, heeft men
het publiek ook verisme. Zonder lijkingsmateriaal.
publiek geen volle kas. Zonder kas
geen solisten enz.
104 maal Bach
orgel-literatuur kennis te maken.
ook de ge-
de gehele *t
to malrrm laert.
druk leggen op zijn grote beteke
nis. Het is een gelukkig verschijn
sel dat we juist in dit seizoen veel
composities van Sweelinck op de
orgel-programma's tegenkomen.
Doch er zijn ook nog andere com
ponisten die onze aandacht ver
dienen. We noemen daarvan Ja
cob Buus die een aantal Ricerca-
ri heeft nagelaten. Hij was leer
de grote Adriaan Wil-
Verder Anthonie van
Speciale aandacht willen
gebouw betreden. Een geheel ei
gen publiek treft men daar. Het
orgelpubliek. Men ziet die vaste
bezoekers bij een orgelconcert
het oostelijk deel van de stad. En- dit werk. Verder bleken
kele dagen later 'kan men dezelf-
de bezoekers een programma zien
kopein bij een orgelconcert in een
geheel ander gedeelte van de stad.
•schijnsel frapperend, als Buxtehude
doch ook de toondichters
uit deze eeuw. De oude Italiaan
se meesters, de vele Duitse com
ponisten, de Poolse en Tsjechi-
„lg „16U. sche componisten, de huidige schenken aan de huidige Neder-
rten 104 x een compositie Franse componisten-generatie. Er landse componistengeneratie,
van Bach, Preludium en Fuga in zlJn reeds organisten die hebben
G spande daarbij de kroon, niet ziJ ®en geheel eigen
minder dan elf maal speelde i irv"
'erschijnsel ook belangrijk. Welk
en ongehoorde mogelijkhedi
dit publiek
composities uit deze
met Bach meent te
moeten verbinden. Talrijke ma
len ziet men de combinatie Bux-
te stellen meÖde orgelmuziek tehude-Bach op de programma's,
het algemeen. Niet alleen met Gelukkig zijn er ook organisten
kan die het programma willen uitbrei
dingen we er op aan dat men
bij. orgelconcerten een korte toe
dezelfde lichting op het programma geeft.
Gelukkig heeft men in sommige
kerken de belangrijkheid hiervan
componist die reeds ingezien. In Den Haag is
',ot al ^meerdere malen
wereldformaat, werken die de
eeuwen zullen trotseren. Doch
wel omdat iedere Nederlander
die beweert van muziek te houden
landgenoten
geschied Hoor de organist Jan d'ent kennen. Slechts Indien
Schmitz met onze kunstredacteur
Corn. Basoski als commentator.
Wie Bach is hoeft men meestal
niet te vertellen, doch
deze composities kent kan
men oordelen. Het Is onjuist te
beweren „dat 't toch allemaal
programma-vernieuwing toe- den. Ook zij zijn evenals wij door- overgaan tot meerdere afwisse- niks is", zonder dat
gezinnen van arbeiders en
middenstanders met beperkt
inkomen in welke woonbehoefte
de woningwetbouw, d.w.z. de
bouw door toegelaten corporaties
cuucci, »ucu Ull ai!) eeiI me* voorschot en bijdrage van de
ernstige beklemming, die tekort overheid, wenst te
doet aan de behoeften
zinsleven.
De vraag is nu, hoe door de ge
zamenlijke invloed van sociale Van de bouw van torenhuizen.
"ÜfÜïïfWïï? Jo,,|!e S"21™™ kintaen, d|e
woonbeSvtaé" 'K '!l gezegd,. En
Deze woningwetbouw wordt
thans door de overheid min of
meer gedrongen ln de richting LIEFDE tot de natuur is
genoegen leert nemen met deze
nieuwe woonvorm en dat het de
ze leert gebruiken zonder anderen
in ernstige mate te hinderen.
Beide problemen acht men blijk-
opgelost, dat de opbouwen.
ieder aangeboren. Het
kleine variant op een be-
iemand van toepassing is, is
Den Haag. geen andere Cus'dan wel ."P d' componist Franz Schubert Steeds
VIA NAALD
ÉN HAAI
linig van de prograimma\<
toelichting zeker onmisbaar. Zo
stellen we ons voor dat men een
gehele serie kan opbouwen, waai-
successievelijk de gehele
orgel-literatuur doorneemt. Van de
14e tot de 20e
studie heeft gemaakt
veelzijdige oeuvre van de Neder
landse toondichters.
Weik
prachtig terrein ligt dat men voldoende van zijn werk
hier open, welk
den, welk een
voor de interpreet. Tal
dekkingen kunnen organist
bliek samen beleven. De band tus-
beiden, waarvan nu reeds dik-
s, kan hierdoor al-
hechter worden.
in i
geving hun gezinsleven i
kunstmatige noot hij met volle teugen
wordt er gemusiceerd met
vond hij inspiratie bij de lichtheid, muzikaliteit en zui.v..- -
j sp e O] a _„dere heeft enkele variaties, die Hmde- T7AN welke componisten
Welke componisten
mogelijkhe- kent. Het is bovendien best moge
ervaring lijk dat men toevallig een compo-
ont- sitie gehoord heeft dat nu niet
het meest geslaagde geestes-pro-
duct was. Componisten uit vorige
eeuwen schreven immers ook wel
eens een compositie waarvan men
niet zou zeggen dat ze 't product
van zulk een meester was.
baar reeds
verantwoordelijke instanties
onze grote steden het thans aan
durven. deze woonvorm voor ar
beiders- en middenstandsgezin
nen bewust te propaganderen. tekort
zond gezinsleven. Van pedagogi-
Rotterdam en Den Haag sche zijde rijzen hiertegen dan
ook ernstige protesten.
wat de natuur hem aan sehoon-
ssen maakten hem blij en
klank en kleur.
Beperking woonlagen
TN ROTTERDAM heeft de wet-
houder op „Opbouwdag" van
dit jaar een hoog woongebouw,
gebouwd in opdracht van de Ge- De woningbouw in onzt
meentelijke Dienst van Volkshuis- heeft zich in de loop der j
vesting, in gebruik genomen. ,,Ho- leidelijk ontwikkeld van het
ge woongebouwen", aldus de wet- gezinshuis via het beneden.
,zijn in een moderne bovenhuis tot de etagebi
Hij beklaag- drie en vier woonlagen,
de hoge kos- de bevolkingsconcentratie
de centrale grote steden was dit tot op zeke-
iSB u" hoogte niet te ontgaan.
Vooral in zijn jeugd, toen hij
huisvesting doet in ernstige mate nog zijn geld moest verdienen als dchubert weer op de natuurlyriek
onderwijzer, vluchtte hij graag in van het lied terug,
zijn vrije tijd naar het land
te genieten vj
van vogels en
het jaar 1817 in Wenen, toen een
vernieuwing van het schoolonder-
Het lied
genlijk altijd uit-
het dartele spel gangspunt van de componist Schu-
vissen. Zo ook in bert geweest. Om enkele voor
beelden te noemen: uit zijn lied ^tL
00k
Maar de wat dikke polyfoni
zijn vroegere werken heeft hier wijls sprake
plaats gemaakt voor een klassie- leen nog
ke doorzichtigheid, waarbij 'theel
korte eerste deel als muzikale ge-
dachtenbron fungeert. Het 3e deel
heid, dat ik de plaat meerdere heeft enkele variaties, die Hinde- -
malen achter elkaar draaide i" d'1 V men muziek kunnen kiezen
arbi, me vooral het parelende werk ontdekt men^. zu.v.re to- De vraag stenn is de vraag be- vo„
antwoorden. De lijat die we hier poni,teS die ook
Het Keller-Quartett heeft beide '«ten ™1"en 's b«sl1" n"" com'
werken in een zeer muzikale uit- willen slechts een aan-
drukking en een bijzonder homo- wijzing geven waarop men kan
geen spel uitgebracht, terwijl de v0°r £?u^en:
plaat opname-technisch ook van "alle: de bakermat van de mu
goed gehalte is. De liefhebbers ziek kent natuurlijk ook orgelcom-
Onze lijd
i Frank Glazer opviel.
■nkkinv preen Quar*et noemde ik kort gele-
e nahnirllriek d<!n d«Zd rubriek al eerder als
een uitstekend muzikale groeper
ring, toen in verband met de uit
voering van strijkkwartetten van
Bartók. DE EUROPESE FONO-
CLUB uit Amsterdam heeft nu
Strijkkwartet van Bartók
vernieuwing van nei scnooionaer- „Der Wanderer" maakte Schu- „iteebracht
wijs de leerkrachten aanmerkelijk bert later zijn grote Wanderer .7®
moderne kan-
zullen zeker plezier beleven
ziek Ponisien. Niet
leen de Sonata da Chiesa heeft ge
componeerd zoals men wel eens
schijnt te denken. Doch ook Toe-
iedere oude cata,- Passacaglia, Quattro Studi,
CORN. BASOSKI.
stad niet te
de zich echter
ten, met namt
voorzieningen, waardoor de hu-
steden minder vrije tijd liet. Op
•en ge- van zijn wandelingen werd Schu
bert getroffen door de lenige be
wegingen van een forel in hel
jw in water en hij schreef er terstond moll
Gezien zijn lied „Die Forelle" op. met Forelle'
de die echt typerende begeleiding en Forellen Kwintet
die opgewekte zangmelodie, eerst Het vierde deel
PhantflPHHHPHPHi
„Der Tod und das Madchen'
diende als basis voor zijn later
geschreven Strijkkwartet in d-
dezelfde titel), en „Die
varieerde hij in zijn
A-dur op. 114.
Pd»"°' l/r-Tdehen"
Heinrich Ziehe, 2e viool, Franz
Schessl, altviool en Max Braun,
cello). Het is het 6e Strijkkwartet
van Bartók, met aan de andere
zijde van de plaat het Strijkkwar
tet in Es (uit 1943) van Paul Hin-
demilti. (30 cm. Opera-plaat 1135).
Het 6e Strijkkwartet van Bar-
Vóór 1940 heeft de overtieid er ber-gespannen als de
dit gebouw, dat
gen met twee, drie of vier ka
mers bevat, op gemiddeld 29,
per week komen, waarin begre
pen 12,50 servicekosten. - -
Het gemeenstebestuur van Den dVvie? wónfngèn'bivèn'ê't
Haag heeft het zover gekregen. kaar. in Den Haag was drie la-
gen de norm met al:
vier lagen aan enkele brede
gen. Bovendien werd steed.s
wat humoristisch, later wat
brengt de
forel het geheel ademt zulk
echter voortdurend met ernst gevangen wordt. Dit lied droeg vensblijheid, dat Schubert intens *ók
i ook de woningbouwvereni
gingen woongebouwen met 12 en
14 verdiepingen gaan bouwen.
„Het standpunt, dat het bou
wen van flati in drie en vier
woonlagen in ieder opzicht #het
zeker percentage eengezins-
beste was, is verlaten", zo wordt huizen te bouwen.
i de zijde van de gemeentelij- in Amsterdam en Rotterdam
hij op aan zijn nieuwe vriend Jo-
beperken. In Amsterdam sef Hüttenbrenner Schubert was
toen nog maar 20 jaar, maar
wist reeas in zijn liederen zijn
schoonste natuurlyriek uit te zin
met als uitzondering gen.
- - - Datzelfde lied, dat in 1820 ver
scheen als bijlage van het Ween-
moge- se tijdschrift voor kunst, litera-
de grote stad tuur, toneel en mode. was zeer
populair bij de familie Koller in
Steyr, waar Schubert des
genoten moet Hebben. De
schijnt hem te hebben opgenomen Strijkkwartet. Het is
in een wereld van oneindige ''8 werk,
schoonheid en geluk, zoals
zijner biografen opmerkte.
graag vertoefde i
veel meer ingeKeera aan net oe WÈfe
vierde-
het 2e deel
marskarakter heeft met gi-
taareffecten en gepunteerde rit
men. Het 3e deel is een soort
IMPERIAL heeft dit Forellen- burleske met een walseffect. In
1 Kwintet op de plaat vastgelegd d't 4
in een vertolking, die ik tot de ^éid
schoonste reken die ik ken. Het
werkwordt uitgevoerd door Th« |r|5 klankeffecten,
Fine Arts Quartet (Leonard Sor» m
hij ook kin, viool, Irving Timer, altviool.
ke Woningdienst geconstateerd, zelfs tussen de woningtellingen vriendschap sloot met de huisge- George Sepkin,
wste projecten bestaan van 1919 en 1947 het percentage
uit torenhuizen, of zoals de Wo- eengezinshuizen toegenomen; in
ningdienst zegt „palen" op afstan- Den Haag is het echter van 27
eigen melodisch-rit-
fljkdom doen sprekend.
Het Strijkkwartet ln Es
Paumgartner. Voor hem Siegel, bas) met Frank Glazer Paul Hindcmith (geb. 1895) toont
de vleugel. (30 cm langspeel
plaat ILX 1003). Hier is de gehe
le nursterieuze natuurwereld
nog de meer polyfoon inge
stelde Hindemith, die de grootste
muzikale expressie in een sterke
componist is echter muziek
druk verschenen. Er is veel in
handschrift. Belangstelling verdie
nen echter de 14e eeuwse Fran
cesco Landini (uitvoerig bespro
ken door dr. Nolthenius in haar
voortreffelijke boek „Renaissan
ce in mei"), verder Giovanni da
Cascia en de 16e eeuwse compo
nisten Andrea Gabrieli (leraar
van Hassler en Schütz), Claudio
Merulo (die tevens orgelbouwer
en uitgever was) en Antonio de
Cabezon, de blind geboren orga-
Intermezzi, Vier Chorals i
Sinfonie per Organo.
Henk Badings: Prelude 1, 2, 3,
en 4, Toccata.
Sem Dresden: Toccata. Koraal
en Fuga.
Albert de Klerk: Inventionen.
Fuga. Sonate, Ricer-
:are, Passacaglia.
Hans Kox: Preludium en Fuga.
uwn. uc 1I1CC1 Ton de Leeuw: Introduzione en
bekende Demenico Zipoli, Antonio Fu8a-
tenslotte Girolaoio B. v. d, Sigtenhorst Meyer:
Fantasia, Passacaglia en Fuga.
I gajtekend pilt t« geven.
Vivaldi
Frescobaldi.
In Engeland treffen We naast
Henry Purcell d« volgende com- We hebben in dit overzicht
ponisten: William J3urd, John slechts in het kort een richtlijn
Bull (die meer dan 150 orgelconv billen geven. De aandacht te ves-
positles op zijn naam heeft staan) tigen op het verschijnsel der een-
en John Pepusch, componist o.a. zijdighêM lag in onze bedoeling,
van de Beggars Opera. Moge 't *0 wórden dat de orgel-
In Duitsland zijn het er zeer cultuur een voorbeeld gaat Wor-
veel. Naast de algemeen bekende den van een algehele uitbreiding
componisten zijn er Samuel van het muziek-repertolre, fcowei
Scheidt (leerling van Sweelinck enerzijds de uitvoerende kunste
en de eerste grote componist van naar. het publiek, de componist
Protestantse Koraalbewerkingen), als anderzijds de kunst in het al-
Nog twee leerlingen van Swee- gemeen kan zulks ten goede ko-
ADR. HAGER,
linck n.l. Heinrich Scheidemann
