Uw probleem is het onze
■m
Kerk moet Y.N. vragen
om eclite ontwapening
Meningen van anderen
Een woord voor vandaag
Vrouwenzendingsdag met
mannelijke leiding
Kerken komen tot leven
door elkaar te dienen
2
RECHT VAN WERKNEMER NIET
VERKORTEN
OP loonpolitiek gebied in Nederland is een belangrijke beslissing gevallen.
De regering heeft zich in een brief aan de Stichting van de Arbeid uit
gesproken tegen een voortijdige openbreking van c.a.o.'s ter tussentijdse
verhoging van de lonen. De regering vreest, dat wanneer de lonen over de
hele linie op het ogenblik in beweging zouden komen, onze huidige gunstige
economische positie hiervan grote nadelen zou ondervinden.
Voorts Is gebleken, dat de Tweede Kamer in meerderheid dit standpunt van
de regering deelt, zodat het bedrijfsleven zich zal hebben te schikken in het
beleid van de regering, ook op dit punt.
Een belangrijk deel van het bedrijfsleven, o.w. twee van de drie werknemers-
vakcentralen, was en is een andere gedachte toegedaan. Hier acht men de
economische situatie niet zo precair, dat er geen beperkte tussentijdse loons
verhoging mogelijk zou zUn.
De toekomst zal moeten leren, wie het gelijk aan zijn zijde heeft gehad.
Op het ogenblik hebben we echter te maken met de praktische situatie, dat
c.a.o.'s niet voortijdig opengebroken mogen worden. Zijn werkgevers en werk
nemers in een bedrijfstak het erover eens, dat er toch iets gedaan kan worden
ter verbetering van de arbeidsvoorwaarden, dan zal men deze ruimte moeten
aanwenden voor verbeteringen, die buiten de c.a.o. vallen.
Een van de eerste bedrijfstakken die daarmee te maken krijgt is waarschijn
lijk de metaalindustrie. Officieel moet weliswaar de reactie van het College
van Rüksbemiddelaars op het bereikte loonakkoord (openbreking van de
c.a.o. en verhoging van de lonen) nog afgewacht worden, maar het is zonne
klaar, dat, gelet op het standpunt van regering en Tweede Kamer, het loon
akkoord voor de metaalindustrie door het College niet in behandeling kan
worden genomen.
De vakraad voor de metaalindustrie zal dan naar onze mening voor de taak
komen te staan uitsluitend te zoeken naar verbeteringen in de arbeidsvoor
waarden, die buiten de c.a.o. vallen.
Wij zouden dit nog eens duidelijk willen onderstrepen, omdat naar onze
mening ook in de thans ontstane situatie de werknemers in de metaalindustrie
recht hebben op de sociale verbeteringen, welke mogelijk zijn geworden door
de prodnktiviteitsstijging.
In werkgeverskring zal men er begrip voor moeten hebben, dat de huidige
sociaal-economische situatie het noodzakelijk maakt, dat in bedrijven waar
op het ogenblik bijv. nog geen winstdelingen en spaarregelingen bestaan, deze
op de kortst mogelijke termijn moeten worden gerealiseerd en dat men des
noods maar tijdelijke noodoplossingen moet zoeken.
MELKVET-POLITIEK
XJET bestuur van het produktschap voor zuivel heeft deze week weer eens
11 uitvoerig gepraat over een verhoging van het vetgehalte in de consump-
tiemelk. Ons grote boteroverschot, ons lagere vetpercentage in de consumptie-
melk vergeleken bij de andere E.E.G.-landen, de toenemende welvaart cn de
algemene neiging van het publiek tot het kopen van kwalitatief betere pro-
dukten, dit alles werden argumenten geacht, die pleiten voor verhoging van
het vetpercentage in onze consumptiemelk van 254 tot 3%.
Hiertegenover stond echter een belangrijk nadeel, dat met name door de
„werknemers" in het bestuur van het produktschap naar voren werd gebracht,
namelijk de verhoging van de straatprijs voor de melk.
Het voorstel, de prijsstijging van twee cent ter verhoging van het vetgehalte
te laten betalen door de consument en door de producent samen, dus één cent
verhoging van de straatprijs en één cent voor rekening van de Nederlandse
veehouder, kreeg niet de meerderheid van stemmen. De stemmen staakten,
en dus moest een beslissing uitgesteld worden tot een volgende bestuurs
vergadering.
Het tweede, minder ver strekkende voorstel om de straatprijs voor de melk
te handhaven en te zien hoeveel het vetpercentage van de melk verhoogd zou
kunnen worden ook bij gelijkblijvende prijs, kwam daardoor niet aan bod.
Deze vertraging is teleurstellend, omdat nu het advies van het produktschap
wellicht onvoldoende kan meespelen bij de vaststelling door de minister
een eventueel ander vetpercentage van de melk en bij de bepaling van de
nieuwe garantie- en verrekenprijs voor de melk.
Teleurstellend was ook de houding van een der bestuursleden, tevens be
stuurslid van de A.N.A.B., de agrarische bedrijfsbond aangesloten bij het N.V.V.
Nadat het bestuur al reeds enkele jaren unaniem op het standpunt had
gestaan, dat het vetpercentage van de consumptiemelk toch eigenlijk op een
meer natuurlijk peil gebracht zou moeten worden, namelijk van 254 op 3
procent, bleek thans plotseling deze eenheid verbroken. De verhoging van
de melkprijs is altijd een moeilijk punt geweest, maar thans verzette bedoeld
bestuurslid zich heftig tegen een verhoging van het vetpercentage zonder meer.
Het is wel opmerkelijk, dat, nu de verhoging van het vetgehalte enige kans
van slagen lijkt te hebben, omdat thans ook de minister van landbouw hier
welwillend tegenover staat, een bestuurslid, dat nauw gelieerd is met de
socialistische vakbeweging-, plotseling van standpunt verandert. Meh kun
nen veronderstellen, dat in dit nieuwe standpunt een politiek belang wordt
gesteld boven het algemeen maatschappelijk belang, dat hetrbestuur van
een produktschap heeft te dienen.
Toen bedoeld bestuurslid geen enkele bijval oogstte, deed hij ten slotte een
compromis-voorstel, volgens hetwelk de stijging van het vetpercentage van
de melk waarschijnlijk met minder dan een half procent zou stijgen, met het
daaraan verbonden voordcel dat de melkprijs dan in het geheel niet zou
behoeven te stijgen.
Het onbehagelijk gevoel, dat de politiek in dc discussie was betrokken bleef
echter. De politiek behoort immers in het bestuur van een produktschap
niet thuis.
Russisch voorstel in Nyborg
(Van onze kerknieuws-redacteur)
DE Russisch-orthodoxe bis
schop Johannes Wendland
heeft de conferentie van Euro
pese kerken in Nyborg voorge
steld een boodschap op te stellen
voor de Ver. Naties, waarin ge
pleit wordt om toch vooral te ko
men tot een daadwerkelijke vorm
van ontwapening. Dit voorstel
werd ingediend in een van de drie
discussiegroepen, die moeten po
gen tot een samenvatting te ko
men van wat op deze conferentie
in de gesprekken is bereikt. Hij
deelde dit mede op een van de
grootste persconferenties, die
ooit met vertegenwoordigers van
de Ooster-orthodoxe kerken is
gehouden, waar orthodoxe leiders
aanwezig waren van Moskou tot
Cyprus.
„Wij geloven", zo zei bisschop Johan
nes, „dat wij In onze Oosterse theologie
een schat bewaren, die we ook het Wes
ten moeten aanbieden. Wij hebben op
deze conferentie gesproken over dc
dienst van de kerken en deze dienst
willen we ook de kerken in het Westen
verlenen.
Wü zyn bijeengebracht door de inter
nationale politieke spanningen en als
kerken zijn wij verplicht elkaar te hel
pen. Daarom willen wij ook van onze
kant de christenen bijstaan, opdat zij
niet in een verschrikkelijke atoom-oor
log zullen worden betrokken".
Vrede propageren
.Wij willen de christenen van
Westen vragen met ons te bidden'
vervolgde hij. „Maar dat niet alleen.
Wij willen ook de vrede propageren
door in verschillende samenkomsten
van kerken mee te spreken en mee te
denken. Van onze kant willen wij doen
wat tpt de vrede dient in deze politieke
situatie. Wij zijn ervan overtuigd, dat
de ontwapening een zegen zal zijn. Om
deze reden hebben wij dit voorstel in
gediend om de Ver. Naties te vragen
toch vooral door te gaan met het stre
ven naar ontwapening. De orthodoxe
kerken willen niet alleen spreken met
de christenen van het Westen, i
ook over de Oceaan hun geluid van
langen naar vrede laten horen".
Advertentie
Belediging
persoonlijk geluid liet de
Nyborgconferentie
behoudt losse vorm
De conferentie van Europese Kerken
heeft eenstemmig besloten haar
voort te zetten. De gedachte om
Raad van Europese Kerken te stichten
is verworpen, omdat men toch liever
aan de huidige, lossere vorm vasthoudt.
Besloten werd evenwel om te komen tot
een sterker presidium, cn een uitbrei
ding van het raadgevend comité.
Het presidium zal worden uitgebreid
an drie tot vijf leden. Naast dr. E.
Emmen, aartsbisschop dr. Jaan Kiivit
bisschop dr. H. Lilje, werden geko-
de Anglicaanse bisschop van Shef
field dr. L. Hunter en de Russisch-or
thodoxe bisschop Johannes Wendland.
Dr. H. Harms werd opnieuw tot secre
taris benoemd op voorwaarde dat hij
zal zorgen voor voldoende hulp bij het
vervullen van zijn taak. Het raadge
vend comité werd uitgebreid van 11 tot
15 leden.
Om de arbeid financieel mogelijk te
maken, zal een beroep worden gedaan
op de kerken die zich lieten vertegen
woordigen. Als voorwaarde werd ge
steld, dat het budget de 27.000 niet
mag overschrijden.
Ten behoeve van de kerken zal een
kwartaalblad worden uitgegeven. De
volgende conferentie zal najaar 1962
worden gehouden.
Het is goed om in sombere buien in de psalmen te lezen.
Omdat die psalmen zo dikwijls de gemoedsstemming van de
dichter weergeven èn toch altijd weer eindigen in een loflied
op Gods goedertierenheid en trouw.
Lees de psalmen 51 en verder die alle de naam van David
dragen. Psalm 51 is het gebed van de zondaar, die zich in
diep berouw tot God wendt, omdat hij nergens anders meer
een uitweg ziet. In de twee volgende hekelt de dichter het
gedrag van de lasteraar en de overmoed van de nihilistische
dwaas. En zo gaat het door: alles wat bij tijd en wijle ook in
ons omgaat vindt ge er in terug. De somberheid en de jaloezie
jegens anderen zo goed als het zich ellendig voelen om eigen
tekortkomingen.
Maar in al die psalmen vindt men telkens weer woorden als
deze: Maar ik ben als een groenende olijfboom in het huis
van God. Ik vertrouw op Gods goedertierenheid altoos en
immer. Voor altoos zal ik U loven omdat Gij het gedaan hebt!"
Als de mens zich vol vertrouwen tot God wendt, zijn noden
en zorgen, zijn boze gedachten en zijn boze daden aan God
voorlegt als hij dat eerlijk doet zonder terughoudendheid,
dan zal er een rust over hem komen die jaloers maakt. En
die toch voor ieder mens bereikbaar is!
Hot besluit van minister Cols tot in
krimping van dc mondelinge eindexamens
der middelbare scholieren heeft in en
kele bladen verzet ontmoet. Dc minister
gebruikte als motief, dat het met het be
perkte aantal beschikbare deskundigen niet
langer mogelijk is het sterk toegenomen
aantal kandidaten in do daarvoor uitge
trokken periode te examineren. De N.R.C.
bijv. schrijft: „Het wegvallen van een
mondeling deel van het examen kan v°or
een examinandus ongelukkig uitvallen;
heeft hij voor het schriftelijk werk een 5
gekregen, dan heeft hy geen kans meer
dit cijfer in ccd mondeling gedeelte in te
halen. Wat uarc consequenties kan hebben,
bijv. bjj pogingen om een studiebeurs te
krijgen. In theorie verandert er aan het
onderwijs misschien niets. Maar de prak
tijk zal makkelijk naar vervlakking kunnen
afglijden. Het psychologisch effect lijkt bij
do voorbereiding van de inkrimpingsbe-
(-luiten niet bijzonder in beschouwing te
zijn genomen. Is wel voldoende nagegaan,
of geen winst kan worden behaald door
meer personen ook gepensioneerde
hoogleraren cn leraren gedurende kor-
to tijd als gecommitteerde te laten optre
den. voorts door gecommitteerden systema
tisch dichter bjj huis te laten opereren? De
loterij, die nu bij de eindexamens zal wor
den gehouden, is bovendien moeilijk tc
verdedigen; zy zal tot gevolg hebben, dat
niet allo kandidaten over één kam worden
geschoren, hetgeen onbillijkheid betekent.
Is wel voldoende nagegaan, of men de ge
lijkheid van behandeling niet zou ku
handhaven door do duur van verschillende
onderdelen der examens te verkorten?"
Ook Het Vaderland vraagt zich af,
of dc juiste maatregelen wel zijn genomen.
„Andere maatregelen zyn nl. ook denk
baar. liet ambt van deskundige kan aan
trekkelijker worden gemaakt, dc examens
zouden in een andere periode afgenomen
kunnen worden, waardoor meer krachten
beschikbaar zijn omdat Ze niet langer
de perikelen van de overgang in beslag
worden genomen. Ook zou men hebben
kunnen denken aan een zekere reorgani
salie in dc af te nemcti examens zelf. Dc
minister heeft echter de gemakkelijkste
weg gekozen, de omvang van de monde
linge examens wordt beperkt door enkeh
vakken op tc offeren. Nu deze weg is ge
kozen, is duidelijk wat er zal gebeuren
als straks dc ingevoerde verkortingen niet
afdoende zijn. Dan kan immers gerekend
worden op verdere verschralingen. De
•uitaten van de eindexamens wijzen
der op een verslechtering dan op een
betering, hoewel dit laatste door toepas
sing van moderne onderwijsmethoden
ëo lijn der verwachtingen zou liggen.
WAT IS „EFFECT SORTEREN"?
JN het Gereformeerd Weekblad
1 (Kok, Kampen) gaat prof. dr.
Herman Ridderbos in op de bete
kenis van de nieuwe en scherpe
re omschrijving van de basis-for
mule van de Wereldraad, waar
omtrent de vraag is gesteld, of
zij zodanig zal functioneren, dat
zij ook „effect sorteert".
Prof. Ridderbos schrijft o.m.:
De vraag is nu wat onder dit ef
fect sorteren van de basisformule
moet worden verstaan.
Onze synodes hebben tot nu toe
hieronder verstaan: zolang de ba
sisformule niet in staat is kerken
van meer of minder vrijzinnige
signatuur, zoals er bijv. zovele in
Amerika zijn, de Wereldraad te
houden, biedt de basis voor ons
geen enkele waarborg.
Van de zijde van de Wereldraad
is hierop echter steeds geantwoord:
Het is niet billijk ons werk als
Wereldraad te beoordelen naar
wat er in de bij ons aangesloten ker
ken wel gezegd en gedaan, beleden
of geloochend wordt. Gij moet ons
beoordelen naar hetgeen wij als
Wereldraad zélf zeggen en doen,
publiceren en propageren. Als gij
kunt aantonen, dat in dit leven en
werken van de Wereldraad iets ge
schiedt, dat met de belijdenis van
Jezus Christus als God en Zalig
maker in strijd is, dan hebt gij
recht en reden om tot ons te zeg-
?en: uw grondslag sorteert geen el
ect. Maar zolang gij in ons eigen
leven als Wereldraad een zodanige
verloochening van de grondslag
niet kunt aanwijzen, hebt ge geen
recht ons te veroordelen op grond
van wat gij in de bij ons aangeslo
ten kerken afkeurt.
schuilt. Dat geldt van het stand
punt der synode. Om een wat sterk
beeld te gebruiken (waarbij men
vooral op. het tertium comparatio-
nis moet letten!): als een groep
van notoire dronkaards en geheel
onthoudersvereniging opricht en op
de vergaderingen van die vereni
ging enkel thee drinkt, doch thuis
ieder voor zich het oude dronke
mansleven vrolijk voortzet, zal nie
mand deze geheelonthouding ge
heel serieus kunnen nemen. In dit
licht moet men de argwaan van ve
le orthodoxe kerken tegen de We
reldraad zien. Men moet zich niet
verbazen, dat kerken, die (als bijv.
de Nederlands Gereformeerde of de
confessionele Amerikaanse kerken)
zélf in de strijd tegen het libera
lisme en de vrijzinnigheid gedwon
gen werden op zichzelf te staan,
wel wat raar opgekeken hebben,
toen zij al deze all-in-kerken plotse
ling onder de orthodoxe banieren
van dè Wereldraad vergaderd za
gen; men moet zich bok niet ver
wonderen, dat zij toen niet aan
stonds bereid waren tesamen met
die alle zich onder deze banier te
verenigen.
ANDERZIJDS zal niemand zich
op de duur kunnen onttrekken
aan de eis, die de Wereldraad stelt,
dat hij, voor wat de ernst en het
effect van zijn grondslag aangaat,
beoordeeld wenst te worden naar
zijn eigen optreden en niet naar
dat van de in de Wereldraad parti
ciperende kerken. Dat wil niet zeg
gen, dat er tussen beide geen ver
band zou zijn. Men kan geen stevi
ge vuist maken met zieke vingers.
Er is dan ook, bijv. van r.k. zijde,
niet ten onrechte gezegd, dat de
Wereldraad in de kracht van zijn
optreden en belijden belemmerd
wordt door de zwakke en dubbel
zinnige positie, die onderscheiden
deelnemende kerken t.a.v. de
grondslag innemen. Toch is het
met de waarheid in strijd, wanneer
men het voorstelt alsof de Wereld
raad eigenlijk niet anders ls dan
een afspiegeling van de dubbelzin
nigheid, waarmee in vele kerken
met de christelijke belijdenis wordt
omgegaan. Veeleer i? het zo, dat
in do Wereldraad het centrale Bij
belse getuigenis, zoals dat in de
grondslag tot uitdrukking is ge
bracht, van overwegende betekenis
is. Bij meer dan een gelegenheid is
duidelijk gebleken, dat in het be
raad van al deze kerken en in de
wijze waarop daaraan uitdrukking
is gegeven in uitspraken en conclu
sies, de positieve krachten domi
neerden en de Bijbelse grondslag
een niet te passeren grenslijn bleek
te zijn voor wat de Wereldraad al
dan niet voor zijn rekening wenst
te nemen.
basisformule. Ongetwijfeld is ook
de tegenwoordige grondslag niet
anders dan uit de Schrift te funde
ren cn te interpreteren. Maar dal
men thans uitdrukkelijk aan de
woorden: „Jezus Christus God en
Zaligmaker" wil toevoegen: naar
de Schriften bewijst nog eens te
meer. dat de centrale commissie
over de Bijbelse normering van de
grondslag geen twijfel wil laten be
staan en alzo aan het christelijk
fundament van wat door en in de
Wereldraad geschied niet geknoeid
Poolse bisschop Wladimir Doroschl-
witsch horen. Hij zei, dat hij en de zij-
nen van achter het IJzeren Gordijn op
deze conferentie het gevoel hebben ge
kregen, dat vele westelijke kerkelijke
leiders denken, dat zij door hun rege
ringen naar deze conferenties worden
gestuurd om een bepaalde communist!
sche boodschap door te geven wa<
niet met hun hart achterstaan.
Hij ontkende dit ten enenmale ei
,,Wij voelen deze gedachte aan al:
belediging".
Vervolgens legde hij uit waaroi
kerken uit het Oosten zoveel over
de spreken. „Wij hebben veel meege
maakt. Zelf heb ik mij, zonder dat ik
tiet wist, gewassen met zeep die door
de Duitsers uit mensenlichamen was
gemaakt. Als ik naar mijn handen
kijk, schaam ik mij er nog voor dat zo
iets in onze wereld kon gebeuren. Daar-
zijn wij ervoor, dat alle barrières
worden verbroken en wij in een vlam
liefde worden verenigd, opdat onze
kinderen niet meer zulle huilen en onze
wen niet meer zullen lijden en op-
wij samen de aardse zegeningen
zullen kunnen smaken die God ons wil
schenken. Wij zijn ervan overtuigd dat
de wereld re-
Deze Poolse bisschop besloot zijn op
merking' met de woorden: „Wat de
christenen ons in het verleden hebben
aangedaan (daarbij doelde hij kenne
lijk op het Duitse nationaal-sociallsme,
dat in een land met een volkskerk is
ontstaan) hebben wij geheel vergeven".
Wereldraad
Op de vraag, of de Russisch-ortho
doxe Kerk in de nabije toekomst offici
eel zal, toetreden, tf>t de Wereldraad
Kerken,antwoordde de Russische bis
schop Johannes Wéndland, dat zijn kerk
zich-steeds meerden meer Verbonden
weet met de oecumenische beweging.
„Deze conferentie cn het feit dat wij
met zo'n sterke delegatie zijn gekomen,
zijn er het bewijs van. Wij 2ier
richting waarin wij willen gaan", z
hij nog, „maar waarheèn deze richting
leidt, weten wij nog niet".
Koptische monniken
terug in klooster
De Egyptische monniken moeten in
hun klooster terugkeren, willen zij niet
het gevaar lopen hun status te verlie
zen. Het hoofd van de Koptische Or-
thodoxse Kerk in Egypte, Pope Kyrel-
les Vi, heeft de monniken hiertoe op
dracht gegeven, omdat al te velen hun
ner proberen een leven als seculiere
geestelijken in grote en kleine steden
te verenigen met het genieten var
voorrechten van kloosterlingen.
Tal van monniken begonnen zich
dubbel inkomen te verzekeren door
dienst te doen in kerken en bijdragen
van kerkelijke gemeenten te incasseren
en tegelijkertijd toelagen voor levens
onderhoud van hun kloosters te
vaarden.
Pope Kyrelles heeft nu de toelagen
voor alle monniken vastgesteld; zij mo
gen niet langer giften van de buitenwe
reld aanvaarden.
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
Aangenomen: naar Haulerwijk (toez.)
J. Visser, vic te Den Helder.
Bedankt: voor Oud-Beijerland, J. den
Besten te Dirksland.
Benoemd: tot geestelijk verzorger van
het Nederlands sanatorium te Davos, W.
Mettingh-van Rijn, legerpredikant depot
artillerie te Breda.
GEREF. KERKEN
Bedankt: voor Bolsward en Hengelo
Ov.) (vac. R. Slofstra), J. W. Vlaande-
en te DelfzijL
Aan de V.U. zijn geslaagd vooi
kand. ex. theologie de heren J. ter Horst
Q. Huyzer, beiden te Den Haag.
GEREF. GEMEENTEN
Amsterdam, de heer J. Oldekamp, die
mitsdien beroepbaar is.
Voor het eerste deel van het prop. ex.
slaagden; mej. J. Londo en de heer P. J.
"an Schayk.
Voor het toelatingsexamen slaagden:
mej. M. Tuinman en de heer A. Hoekema.
Ds. C. F. Brüsewitz te Utrecht slaagde
tn de gem. universiteit te Amsterdam
)or het doet ex. theologie.
DOOPSGEZ. BROEDERSCHAP
(Van een onzer verslaggevers)
Op de te Utrecht gehouden vrouwenzendingsdag heeft mevr. H.
SchuurmanNijhoff, die veertien jaar deze dagen leidde, afscheid
genomen als voorzitster. Het was een merkwaardig moment, toen
zij in deze vrouwenvergadering de voorzittershamer overreikte aan
een man! Want nu de Raad voor de Zending der hervormde kerk
zelf deze dagen onder zijn hoede zal nemen, kwam de leiding in
handen van dr. J. H. Stelma, voorzitter van de Raad.
Oorspronkelijk ging de
dingsdag uit van de Vrouwenzendings-
bond. Deze werd in 1947 geïncorporeerd
in de vereniging Nederlandse zendings
corporaties (Oegstgeest). In de Raad
voor de Zending houdt mevr. Schuur
man zitting. Zij treedt echter ook af als
voorzitster van de Commissie Vrouwen
werk van die Raad. Daar wordt zij op
gevolgd door mevr. E. Gramberg-Van
der Hoeven, die onlangs terugkeerde uit
De vrouwenzendingsdag heeft altijd
een geheel eigen karakter, dat inter
kerkelijk bepaald is, niettegenstaande
zijn herkomst uit de hervormde kerk.
De begroeting van gerepatrieerde of
met verlof zijnde zendingsmensen geldt
ook hen, die uit andere kerken of
dingscorporaties komen. Aanwezig
ren, behalve zendingsarbeiders
„Oegstgeest" ook missionaire werkers
uit de gercf. kerken, de morgenland
zending, de broedergemeente, de baptis
tenzending, de vrije evangelische zen
ding, de geref. zendingsbond en het bij
belgenootschap.
Mej. Chr. Slotemaker de Bruine, die
kortgeleden definitief uit Indonesië te
rugkeerde, heeft in een interessante
causerie het zendingswerk ln Indonesië,
zoals het er in 1960 uitziet, vergeleken
met de situatie in 1935, toen ze er aan
kwam om het werk onder vrouwen en
meisjes te beginnen.
i Wie destijds in Indonesië arriveerde,
Dr. Nissiotis in Nyborg
Voor velen hier in Nyborg, op
de conferentie van Europese ker
ken, was het referaat van de
Grieks-orthodoxe directeur van
het instituut Bossey van de We
reldraad, dr. N. A. Nissiotis, een
openbaring.
Ds. Nissiotis sprak over „De diako-
nia (dienst) van de kerken onder el
kaar" Zijn referaat was diep-theologisch
en wortelde sterk in het Oosterse den
ken, waard'oor het voor de Westerse
mens moeilijk te begrijpen was, maar
bood tegelijkertijd een aantal punten,
die velen bijzonder aanspraken.
Hij gebruikte het woord „diakonia" om
zich te kunnen distantiëren van
humanistisch dienen van elkaar en
aan te geven, dat de dienst van de kerk
niet een soort kerkelijke filantropie is,
maar alleen kan voortgroeien uit het
verzoenend sterven van Jezus Christus
en de werken van de Heilige Geest. Dia
konia, zo stelde hij, is d'e overstroming
van de genade naar de ander.
Een ander, opmerkelijk feit was dat
in dit referaat niet gevraagd werd naar
de ware kerk. De Oosterse orthodoxie
ziet veelal de protestanten alleen i
ils ketters, en hun meeleven in de oecu
menische beweging is dan ook vaak
sterk bepaald vanuit de zendingsge
dachte.
De Westerse kerken, zo zei dr.Nlsslotis,
dragen zorgen voor elkaar. Hy erkende
de waarheid van het gezegde, dat er
geen kerk is, die niet negatief beïn
vloed is door de scheuring van Gods II
c'iaam, maar meende dat ook gezegd moet
worden: „Er is geen berk, die niet nieuw
leven heeft ontvangen door het dienen
van de ander".
Hiermede wilde hij niet zeggen,
de kerken alleen maar bepaalde dingen
van elkaar moeten overnemen. Want dan
kunnen we gemakkelijk gaan denken d'at
wij het evenwicht hebben gevonden en er
nu wel zijn.
Het is slechts mogelijk enkele aspec
ten van dit referaat weer te geven. Hét
is te theologisch en te zeer geworteld in
het Oosterse d'enken om het volledig
recht te doen. Een kerkeliike leider uit
het Westen zei ons zelfs: „Dit moet
taald worden", maar duidelijk is ni
dat velen uit Oost en West met dit
referaat, dat zowel de orthodoxe als pro
testantse kerken nieuwe gezichtsounten
biedt, bezig zijn en in de komende maan
den en misschien jaren bezig zullen
blijven.
Het heeft ook al een praktisch resul
taat opgeleverd De Russisch-orthodoxe
bisschop Wendland heeft gevraagd of het
niet mogelyk is een fornmtw-gebed op
te stellen, dat in de erediensten
Oost en West, van protestantse ei.
thodoxe signatuur kan worden gebruikt
als voorbede voorr elkaar. Dit voorstel
is aangenomen en het gebed zal door
het nieuwgekozen comité, dat de vol
gende conferentie van Europese Kerken
gaat voorbereiden, worden opgesteld.
i- ontmoette eerst een heleboel Nederlan
ders eer hij met de eigenlijke bevolking
in aanraking kwam. In de huizen langs
de grote wegen woonden Nederlanders.
Bij de loketten in openbare gebouwen
werd automatisch aan Nederlanders
voorrang verleend. Geliefde manifesta
ties waren altijd de Oranjefeesten. In
de schoolbesturen zaten Nederlanders;
ook kwamen de leerkrachten uit Ne
derland.
Het Nederlandse stempel was duide
lijk op Indonesië gedrukt. Veel van on
ze landgenoten rekenden ook alleen
maar met Nederland.
Toen mej. Slotemaker enige jaren ge
leden voor de laatste maal naar Indo
nesië ging en iemand naar haar stand
plaats vroeg, zei ze dat dit Malang was.
„Malang?" riep de ander uit, „daar
is toch niemand meer!" Nee, Nederlan
ders niet, maar zij vergat de 300.000 ei
genlijke bewoners van Malang!
Toch was er ln 1935 al duidelijk iels
in het groeien wat we nationalisme
jemen. Ook in deze zin, dat sommige
kerken al zelfstandigheid hadden. De
oostjavaanse kerk, reeds in 1931 zelf
standig, telde toen .al vrouwen in de
kerkeraad.
Momenteel is er van dat beeld uit
1935 totaal niets meer over. De weinige
Nederlanders die er nog in de zending
arbeiden, zijn hoogstens medearbeiders.
Er is bij de Indonesische christenen
ook een schroom om met Nederlanders
samen te werken. Men spreekt trouwens
liever niet van „zending" dat woord
is te koloniaal geladen maar van
evangelisatie.
Hoe de wég van de Indonesische
christenheid (100.000 christenen op "76
miljoen inworièrs) zal zijn, is niet te
zeggen. In ieder geval is het een moei
lijke weg. Daarom moet de oecumeni
sche verbondenheid van de Nederlandse
met de Indonesische kérken blijven,
uitkomend in voortdurend gebed en of
fer. „Dit kunnen we in Nederland van
de kerken in Indonesië leren, dat zij
veel sterker met elkaar verbonden zijn.
Ze weten heel goed, dat ze zich niet
verdeeldheid kunnen per-
de luxe
mitteren"
Van de overige spreeksters en spre
kers op de vrouwenzendingsdag noemen
wij nog mevr. K. A. Busia, echtgenote
tl prof. Busia uit Ghana, die in 1959
Nederland is komen wonen voor het
bezetten van een leerstoel in de socio
logie van Afrika te Leiden. Mem Busia
schetste de positie van de vrouw in
Ghana. In veel opzichten is deze nog
primitief, hoewel er een snelle vooruit
gang is. Vee] meisjes gaan tegenwoor
dig naar school, al is het middelbaar
en hoger onderwijs voor velen nog on
bekend terrein. Dat houdt mede ver
band met de opvatting dat een ontwik
kelde vrouw geen kinderen meer kan
krijgen omdat ze te laat trouwt.
Zo kent Ghana slechts zes vrouwe
lijke artsen, één tandarts en vijf vrou-
weh die rechten gestudeerd hebben. Op
de universiteit behoort maar één pro
cent van de studenten tot het vrouwe
lijk geslacht.
Voor de handel hebben de vrouwen
van Ghana buitengewone gaven (de
handel tussen grossier en winkelier), -
speciaal de volkomen onontwikkelde
vrouwen, die niet op school zijn geweest
maar die financiersters van de eerste
orde zijn.
Vijftien procent van de bevolking in
Ghana behoort tot het christendom. Toch
is het aanzien van Ghana door het
christendom bepaald. Wat de kerk aan
de mensen van Ghana moet leren is
het verstaan en goed gebruik der vrij
heid. Velen dachten dat je in een vrij
land niet hoeft te werken en dat je jè
gewoon de eigendommen van anderen
kunt toeëigenen. Dat. heeft het morele
peil niet omhoog gebracht. Aan de
christenvrouwen van Ghana de moei
lijke taak om het staatsburgerschap
voor te leven aan haar landgenoten.
Vraag: Ik ben een zittende zieke van
82 jaar en mag dus volgens het lijstje
dat u onlangs in de krant afdrukte,
2000 calorieën per dag tot mij nemen.
Nu weet ik weinig van die calorieën af
kunt u mij zeggen hoeveel dat in
grammen is?
Antwoord: Allereerst moet u dit be
denken: goede voeding berust niet
alleen op toevoer van het juiste aantal ongeveer
Vragen op elk gebied kunnen worden Ingezonden aan het bureau
van ons blad Iedere vraag afzonderlijk op een velletje papier, duidelijk
ondertekend met naam en adres. De antwoorden worden per brief
verstrekt. Deze service is gratis voor onze abonnee's.
calorieën, van dezelfde sporen is natuurlijk het begin i
wijsheid. Helaas zyn er nog lang niet
voldoende specialistisch opgeleide leer- VC11
krachten, die kinderen met leeszwakte ste vitaminesoorten?
calorieën. De calorieën moeten worden hoeveelheid karnemelk slechts 340, om-
verschaft door koolhydraten (meel, sui- dat daar het vet uit is.
ker) en ook door eiwitten en vetten. 100 gram bruin brood geeft 250 calo-
Ook moeten er voldoende minerale stof- riecn, eenzelfde hoeveelheid wittebrood kunnen helpen hun gebrek te
fen en vitamines worden toegevoegd en 260 calorieën. nen. Dit is echter wel nodig. Zo
er moet voor variatie worden gezorgd. Andere meelsoorten: 100 gram gries- bijvoorbeeld kunnen plaatsvindei
Precies uitrekenen hoeveel calorieën meel verschaft 360 calorieën, 100 gram school voor „partieel-defecten".
u binnen zult krijgen, kunt u niet. „Wij maïzena 370, 100 gram erwten of bonen
-..-I.--* ongeveer 350 calorieën; 100 gram pinda's
daarentegen geven liefst 600 caL (be
vatten veel vet).
Wellicht hebt u op deze wijze enig
inzicht gekregen. Maar deze raad: als u
van uw dokter alles eten mag doe dat
(Dit betekent niet dat dit vette dan. Van alles wat en van alles een
matige hoeveelheid.
Vraag: Wat is leesblindheid? Zijn de
oorzaken altijd dezelfde? Is
te doen en wordt het wel
stof. Juist door het vele
het water kan ook groene alg ontstaan.
Overigens, deze alg is niet slecht voor
de vissen, Als u de kom op een minder
lichte plaats zet of een poosje afdekt
tegen het licht, zal de alg afsterven en
kan ze weggeheveld worden.
Vraag: Welke manier van koken ver
nietigt de meeste vitaminen: normaal
koken, koken met stapelpannen of ko
ken met de pressurecooker? Kunt u dit
uitleggen ten i
willen u echter toch een paar voorbeel
den geven opdat u zich enigszins een
voorstelling kunt vormen.
100 gram vlees levert 150 tot 200 calo
rieën als het niet al te vet is; vet var
kensvlees, spek of rookworst echter veel
vlees zoveel „gezonder" zou zijn.
tegendeel: matigheid in het vetgebruik
verdient aanbeveling!).
100 gram ei (ongeveer 2 eieren) leve-
i de dooiers en 215 met andere leesstoornissen?
dus 360 calo-
145 calorieën i
van de eiwitten,
rieën. Hét eten ■■■■■BHIHHI
streeks 50 gram verschaft u dus onge- wordt deze kwestie diepgaand bestu-
Vraag: Mijn zoon heeft een ronde
kom met drie goudvissen, verder wat
planten en wat slakjes. De kom staat
voor een raam op het noorden. Nu kaï
hij het water niet helder houden. Een
maal per week maakt hij het schoon
maar na een dag wordt het alweer
groen en aan het eind v
je de visjes haast niet
1CIB aai, moet hij doen om het water helder
verward houden?
Antwoord: Bij de toebereiding van
voedsel kan alleen vitamine C worden
vernietigd. Er zijn hiervoor twee oor
zaken: blootstellen aan zuurstof en ver
hitten. Het is duidelijk dat de pressure
cooker in dit geval het gunstigs' werkt,
omdat de pan goed is afgesloten (er
komt dus geen zuurstof uit de lucht bij)
.*n omdat er maar gedurende korte tijd
verhit wordt.
Vraag: Hoe ver is men in ons lartd
de week kun met kleurentelevisie? Over hoeveel jaar
zien. Wat zullen we een uitzending in kleuren
tegémoet kunnen zien?
Antwoord: Kleurentelevisie ls ln ons
Antwoord: De oorzaak is dat de kom land technisch ryp. De invoering t
het licht staat; daardoor ont- hangt af van de aandrang die wordt uit-
deerd door psychologen en artsen. De want zoals u schreef groeien er planten
wording van zulk een stoornis op te in en die zorgen voor de nodige zuur-
