Er is meer gelijk dan eigen
Houten schoen" doet het
best in Nederland
nog
Chroesjtsjef
Nog nieuwe zegels over
de Olympische spelen
Meerderheid Stichting
achter de regering
Zwijndrechtse Heertje:
nu is het mijn beurt
blatfi
9
ZATERDAG 24 SEPTEMBER i960
Klompen worden
T^R WORDT wel eens kritiek
geoefend op Nederlandse
reclameplaatjes van boeren en
boerinnen op klompen. En men
beweert dan bij hoog en by
laag, dat we die tijd al lang
achter ons hebben. Maar met
een variatie op een bekende
slagzin uit een andersoortige
reclame zouden we toch willen
zeggen: „In Nederland worden,
ook nu nog, veel meer klompen
gedragen dan u denkt".
(Van een onzer redacteuren.)
T ATEN we reëel zijn: zo lang ons
-L* lage landje laag blijft en
voorlopig blijven we nog zinken
zullen velen het nooit buiten klom
pen kunnen stellen.
Wie dat niet gelooft, moet maar
eens in de Kiimpenerwaard gaan
kijken, langs de Hollandse IJssel en
de Lek, waar onder aan de dijken
stapels wilgen- en populierenstam-
men 'liggen, stapels als huizen zo
groot. Of men ga eens op verkenning
in het Brabantse land, waar diverse
hieuwe fabriekjes verrezen, om aan
de grote vraag te blijven voldoen. En
dat zijn dan nog maar twee van de
elf provincies die we rijk zijn.
Trouwens, een blik in een aflevering
van het klompenmakersblad leerde ons,
dat alle 351 bedrijven en bedrijfjes te-
tarnen, waar tot op heden nog klompen
worden gemaakt, er jaarlijks nog altijd
zo'n vier d vijf miljoen paar „uitdruk
ken". Een cijfer, dat stellig niet te ver
waarlozen is evenmin als de circa dui
zend man, die er hun brood nog mee
verdienen.
„De klompen gaan er niet uit", zei
'Jan van der Wijngaard 56ons onlangs
nog, toen hij druk bezig was in zijn
zonnige werkplaatsje in Heeswijk (ge
meente Linschoten), aan de provinciale
weg Rotterdam, Gouda, Utrecht. Mijn
grootvader en mijn vader hebben nooit
anders gedaan en ik eigenlijk ook niet"
Jan van der Wijngaard is een opge
ruimde baas, die alles alleen doet. Hij
heeft helaas geen zoons; wel drie doch
ters, van wie de oudste 15 is. En het ziet
er dus niet naar uit, dat nog eens een
vierde geslacht Van der Wijngaard daai
in die bruingeteerde sohuur, naast het
poldergemaal, de klompenmakerij in ere
zal houden. Maar dochters plegen nogal
eens te trouwen, en wie zal zeggen, of
bij de mannen harer keuze geen klom
penmaker zal zijn.
„Ik mag helemaal niet mopperen",
gaat Van der Wijngaard verder. Ik ben
m'n eigen baas en ik heb een vaste klan
tenkring, die ik op m'n gemak kan be
dienen. Bovendien ben ik. net als vader
en grootvader, machinist van het gemaal.
En naast m'n huis, dat juist aan de an
dere kant van het gemaal staat het
„waitermachien" staat dus tussen zijn
woning en werkplaats in heb ik nog
een flinke tuin, waar ik ook graag een
paar uurtjes per dag zoek breng".
OERDEGELIJK
Vóór hij met z'n klompenverhaal ver
der gaat laat hij ons eerst het gemaal
even zien. Het is oerdegelijk geconstru
eerd, met veel koper en zo, en van de
betonnen vloer kun je eten. Dat is een
compliment voor zijn vrouw, die zich zo
even haast een tikkeltje jaloers toonde
op zijn werkplaats, omdat daar in deze
kille zomer zo lekker het zonnette schijnt.
.,'t Machien is nou elektrisch", aldus
Van der Wijngaard. ,.A1 van 1941 af.
Maar toen m'n vader het beheerde en
die deed dat 47 jaar was het een stoom
gemaal. Dóórvoor. dus in grootvaders
tijd, deed een windmolen het werk".
Wanneer we terugkeren naar de werk
plaats, zien we een der dochters met een
reusachtige klomp rondklauteren ove,j
een hoop bomen, die tot hoog boven de
kippenren liggen opgeslagen. Op het erf.
al weer in de zon, staan links en recht»
tientallen paren pas vervaardigde klom
pen te drogen. En onder een afdak van
zinken golfplaat, vlak langs de IJssel, is
een grote hijsapparaituur opgesteld met
zware rollen. Een apparaat, dat onz»
klompenmaker de gelegenheid biedt. d°
dikke bomen, die per schuit worden aan
gevoerd, zonder het laten van veel zweet
droppels, op z'n erf te krijgen en in mo
ten te zagen.
„Wat een bakbeest van een klomp hé!"
roept het dochtertje uit. „Van wie is-tie
„Waarschijnlijk niet van de buriremees-
ter", merken we op. En daar is Van der
Wijngaarde het wel mee p»ns. Maar
van wie hy dan wèl is, blijft een „fa
brieksgeheim". „Iedereen wil niet weten
dat hjj zulke kano's van klompen nodig
heeft", luidt het commentaar. „Buiten
werks 38 centimeter, binnenwerks 32 cen
timeter en 15 centimeter breedDat
zUn toch geen voeten meer, dat zijn po
ten! of zouden er in ons landje nog men
sen rondlopen, die aan deze klomp niet9
hebben omdat hy te klein is? Mocht men
u zoiets schrüven, dan hoor ik het graag.
Ik zal prompt er voor zorgen, dat die
man een paar klompen krUgt, waarin hy
Wèl past".
GEEN CONFECTIE
Men hoort het al: hier is een klompen
maker aan het woord die maatwerk le
vert. Vandaar, dat zijn schuur vol hangt
met afgedragen klompen, die steeds weer
als model dienen, als er één of meer pa
ren tegelijk van worden besteld. Of-
desgevraagd naar
maat geleverd
schoon de meeste vraag bestaat naar af
metingen van 27—30 centimeter binnen
werks, moet toch vaak een paar oude
klompen eraan te pas komen omdat er
zoveel mensen zijn met knobbels en an
dere voetgebreken. Dat nu is de kracht
van Jan van der Wijngaard.
„Aan confectie-klompen hebben jullie
lieden niets", zegt hij. ..Natuurlijk maak
ik ook wel wat klompen voor de vuist
weg. Voor kinderen vooral, wier voeten
doorgaans nog niet bedorven zijn. Dat
zijn dan klompjes van 1415 centimeter
binnenwerks de kleinste die ik maak
en wat daarop volgt. Voorts wat
klompen voor volwassenen, in de meest
gangbare maten.
Deze zomer is een wel by uitstek goede
voor ons bedryf. De vele regen maakt de
Klompen nl. erg nat en natte klom
pen slyten veel harder dan droge. De
laatste maanden lopen de meeste men
sen maar 4 5 weken op 'n paar klom
pen, tegen verleden zomer wel 8 weken.
Om dezelfde reden zyn wilgen klompen
ook te prefereren boven die van populie
renhout. Dit trekt water aan, waardoor
ze zwaar worden en gauwer op zyn. Wil-
genklompen zyn waterdicht en tevens
Voor klompen van wilgenhout, die, al
naar de grootte, bij mij f 4 a f 4.50 kos
ten, betaalt men dan ook altijd een paar
dubbeltjes meer dan voor populieren.
De boeren beschouwen deze zelfs als
tweede soort. Ik schilder ook, voor zover
men dat verlangt, al m'n klompen zelf.
Daarvoor reken ik zeven stuivers extra".
IN ANDERHALF UUR
Dan neemt Van der Wijngaard een brok
wilgenhout, die reeds de lengte heeft van
een flinke klomp. Met een bijltje hakt
hy er de ruwe buitenvorm uit. Vervol
gens zet hij de vorm klem op een ma
chine om hem uit te hollen. Dat gebeurt
met een vlijmscherp en nogal vreemd ge
modelleerd byteltje dat bovenop een
lange, dunne ijzeren staaf is gemonteerd,
waarmee alle mogelijke zwaaibewegingen
kunnen worden gemaakt, terwijl tevens
de afstand tot het blok hout variabel is.
Als' de elektrische schakelaar is omge
draaid en de draaiende staaf tegen het
houtblok wordt gedrukt, vliegen de weg-
gefraisde houtsnippers alle kanten uit.
Net zo lang, tot er nu ook een ruwe bin
nenvorm is ontstaan.
Nu gaat een oude modelklomp dienst
doen. Deze is eveneens op de machine
klemgezet, evenwijdig aan de klomp-in-
wording. In deze modelklomp steekt een
soortgelijke ijzeren staaf, maar niet voor
zien van een bijteltje. Door nu met deze
staaf nauwkeurig de hele binnenkant
van de modelklomp te laten aftasten,
maakt de staaf in de nieuwe klomp pre
cies de zelfde bewegingen en ontstaat er
een klomp, waarvan de binnenzijde vol
komen gelijk is aan die van het oude
In een andere machine wordt nog eens
de buitenkant onderhanden genomen en
wel zo, dat bij het wegslijpen van het
overtollige hout precies de lijnen van de
modelklomp worden gevolgd. Ten slotte
komt dan nog het zgn. nawerken van de
binnenkant, wat met een groot klompen
makersmes gebeurt, dat aan één uiteinde
met een oog aan een werkbankje wordt
vastgezet.
..Hoeveel paar klompen maakt u op
„Dat is ongelijk", zi
gaard. „Over een paai
uur. Ja, als het moet
in een uur. 't Hangt er
af, hoeveel tijd je aan
besteden. Mijn vader i
gt Van der Wijn-
doe ik circa lVi
kan het ook nog
wertgens veel van
de afwerking wil
n grootvader heb-
altijd voor honderd procent uit
hand gemaakt. Ik heb dat ook nog
gedaan tot 1946 toe. Toen kwamen er
hier Belgen met machines leuren. Want
die waren er vóór de oorlog nog nie*
veel. In Nederland tenminste niet. In
Frankrijk werkten ze er al een veertig
jaar geleden mee. Nou. die Belgen heb
ben zaken met me gedaan. Tot ons bei
der genoegen. Als je immers nu nog
alles met de hand moest doen zouden
de klompen veel te duur worden. Het
hout kost ook geld. En niet te vergeten
het transport".
TWAALF PAAR
„Ja, van tijd tot tijd ga ik de boeren
af om bestellingen op te nemen. Er zijn
wel boeren bij, die twaalf paar tegelijk
bestellen".
„Nee, voor de handel werk ik niet.
Uitsluitend voor particulieren. Daarvooi
zit ik hier goed. Veel mensen die op het
land werken. En voorts is hier een steen-
gaasfabriek, een dakpannenfabriek en
een steenfabriek. In zulke fabrieken wor
den ook altijd veel klompen gedragen.
Trouwens in diverse bedrfjven in de grote
steden even goed. Ik denk bijv. aan de
melkfabrieken, aan t»? pa al de metaalfa-
brieken, op scheepswerven enz. enz.
Nee, met de klompen zit het nog
wel „snor". Ik vrees eerder een over-
produktie van televisies en auto's dan
van klompen. In de autobranche
maken ze zich immers nu al zorgen.
Daarvan zal ik wel nooit last hebben.
Tenzij ik geen hout genoeg meer zou
kunnen krijgen. Maar dan is hier
water genoeg om m'n hengeltje uit te
(Vervolg van pagina 1)
Gedurende de volgende fase zou de
aanmaak van andere wapens voor mas
sale vernietiging, zoals biologische en
ohemische wapens, moeten worden ge
staakt en zouden de bestaande voorra
den moeten worden vernietigd. De le
gers zouden tot een nader te bepalen
omvang moeten worden verkleind.
In de derde en laatste fase zou dan
de opheffing van de strijdkrachten moe
ten worden voltooid. Slechts kleine af
delingen militie, voor handhaving van
binnenlandse orde, voorzien van lichte
wapens zouden mogen worden gehand-
Na algehele en algemene ontwapening'
zouden de landen zich moeten verplich
ten eenheden van de militie ter beschik
king te stellen van de Veiligheidsraad.
Een deel van de vrijgekomen gelden
zou kunnen worden gebruikt voor. de
hulp aan achtergebleven gebieden.
De premier deed later in zyn rede
voering een aanval op de Belgische
houding in Kongo en verklaarde dat de
Fransen in Algerye voor een onrecht
vaardige zaak stryden. Ook de andere
koloniale landen kregen een veeg uit
de pan. Ten slotte stelde Chroesjtsjei
de volgende verklaring over het toe
kennen van onafhankeiykheid aan ko
loniale landen voor
1. Onmiddellijke onafhankelijkheid
voor. alle landen en gebieden.
2. Opruiming van alle kolonialistische
bruggehoofden in de vorm van be
zittingen en pachtgebieden op het
grondgebied van andere staten.
3. Alle lande moeten zich nauwkeurig
houden aan de bepalingen van het
handvest der V.N. met betrekking
tot gelijkheid en eerbied voor Je
soevereine rechten en territoriale
integriteit van alle landen.
Voor steekpartij
30 mnd. geëist
De Utrechtse rechtbank heeft gisteren
de zaak behandeld tegen de 50-jarige
metselaar G. T. uit Utrecht, die moest
terecht staan wegens bedreiging met
zware mishandeling en poging tot
moord. Twee jaar en zes maanden ge-1
vangenisstraf met aftrek luidde de eis j
van de officier van justitie. Bij zijn
wilde de officier in aanmerking nen
dat de verdachte zelf met een traproede
in het gezicht is geraakt en zyn linker
oog moet missen.
Een familiedrama vormde de achter
grond van het gebeurde. Verdachte ging
op Hemelvaartsdag zijn vrouw bezoeken,
die sinds enige jaren samen woont met
de 45-jarige Utrechtse autohandelaar H.
van L. Gewapend met een dolkmes en
een ploertendoder vervoegde hij zich aan
de woning van Van L. De vrouw, die T.
aan de deur zag staan waarschuwde de
broer van de haar man, die T. verzocht
heen te gaan. T. bedreigde de man ech
ter met het dolkmes en toen Van L.
kwam toelopen stak hy in het wilde weg
om zich heen.
Zijn raadsman, mr. A. Quispel conclu
deerde tot vrijspraak.
Blinden hoeven
niet meer op een
hond te wachten
Koningin Juliana, die gisteren een van
de vele gasten was bij het 25ste verja
ringsfeest van de opleidingsschool voor
blindengeleidehonden te Amsterdam,
heeft enige tijd gesproken met de blin
de en dove dr. G. van der Mey uit Ame-
rongen.
Dr. Van der Mey is wiskundige by de
PTT en speciaal belast met het ontwerpen
en construeren van rekenmachines. Het
gesprek dat de Koningin met hem voer
de was mogelijk door de aanwezigheid
van mevrouw Van der Mey, die de woor
den van de Koningin overbracht in het
nandalfabet. Bovendien kon het „ge
sprek" worden gevoerd via een schrijf
machine,-die de letters terstond in braille
tikt, zodat dr. Van der Mey de vragen
Kan „voelen".
Het 25-jarig bestaan van het geleide-
hondenfonas ging gepaard met ae inge
bruikneming van zestien nieuwe kenneis,
een ziekenmricniing voor nonden en een
•ueuwe speelplaats.
De Vorstin Dracht o.m. een bezoek aan
net zogenaamde trainingsveld, waar Juies
de Corte met zyn nond demonstreerde
hoe gemakkelijk een blinde met een opge
leide hond zich over moeilijke straten,
trappen enz. kan bewegen.
De voorzitter van de stichting, mr.
E. L. M. M. baron Speyart van Woerden
vertelde tydens de byeenkomst dat de
lange wachtlijsten nu tot het verleden
behoren: aan iedere aanvrage om een
geleidehond kan terstond worden vol-
Goudmijnging
snel failliet
Twee jaar gevangenisstraf met aftrek
heeft de procureur-generaal by het Arn
hemse gerechtshof gisteren geëist tegen
de 44-jarige boekhouder H. J. de R. uit
Oosterbeek en één jaar met aftrek tegen
de even oude bankwerker M. A. uit Ny-
megen. Beiden worden verdacht van
manipulaties met geld, dat was bestemd
om een steenfabriek een betere finan
ciële basis te geven.
De verdachten zouden een valse voor
stelling van zaken hebben gegeven over
de mogelijkheden van hun snel groeiend,
jong bedrijf, waardoor een aantal kleine
luiden werd bewogen duizenden guldens
te storten in dit bodemloos blijkende
Men rekende op aanzienlyke winsten,
maar die bleken alleen te bestaan in de
verbeelding der beide firmanten. De
fabriek ging failliet en sleepte de geld
schieters in haar ondergang mee. Er
waren bedragen belegd van soms wel
30-000 gulden.
Uitspraak op 7 oktober.
VOOR ONZE FILATELISTEN
weer achter de rug, maar dat
betekent niet, dat nu ook de Olym-
piadezegels ophouden te verschijnen.
Integendeel, de stroom kabbelt nog
rustig verder, en elk land dat graag
een graantje meepikt van de verza
melaars (gelukkig behoort onze PTT
niet tot die groep!) beijvert zich om
desnoods te laat. toch nog met een
serie op de markt te komen. Het zou
komisdh zijn, als het eigenlijk niet zo
triest was.
Een la-md als Mongolië (misschien zyn
er wel twaalf mensen die schrijven kun
nen!) dat geen enkele vertegenwoordiger
naar Rome zond, kwam met een lange
serie, in Homgarye gedrukt. Deze is
waarschijnlijk nooit in Mongolië zelf ge
weest, wamt de bestellingen worden door
Hongarije uitgevoerd!
De Engelse kolonie Nigeria, die pas op
1 oktober vry wordt, en zich nu reed6
met huid en haar voor zyn postzegelbe
wind aan een Amerikaanse firma ver
kocht, deelt al via dat agentschap mee,
dat ze een serie van zes Olympiadeze-
gels zal uitgeven! Suriname, eveneens in
handen van het Lehman-agentschap,
kwam met een serie van vijf zegels voor
Rome (in ons vorig artikel afgebeeld)
doch zond één man naar Romedie
zich eohter versliep en niet uitkwam!
Op de afb. 1 en 2, geven we als afslui
ting van het Olympiademotief een twee
tal uit een grote serie van Rusland: ka
no- en ruitersport.
Israël organiseert weer een grote na
tionale filatelistische tentoonstelling ln
Tel Avlv. Ter gelegenheid daarvan werd
afb. 3 uitgegeven, een Joodse postruiter
uit een oude kopergravure uit Praag.
Tevens verschynt dan een groot blok,
waarop de hele gravure, met daarop dit
zelfde figuurtje door een perforatie on
derstreept!
West-Berlijn geeft ieder jaar een toe
slagserie uit, ten bate van vakantde-uit-
aendimgen van de Berlynse kinderen
naar Westduitslaod, om hen enige weken
verademing te schenken op het platte-
Door geharrewar met de kunstcommis
sie die zyn fiat aan zegelontwerpen ge-
moet, en <üe zeer geporteerd is voor
de moderne kunsbuitingen en naturalis
tische voorstellingen haat, moest de uit-
C.N.V. neemt
genuanceerd
standpunt in
(Van
vciaal-economische redactie.)
de Arbeid heeft zich gisteren
diepgaand beraden over de vraag of
onder de gedifferentieerde loonpoli
tiek de mogelijkheid dient te be
staan om c.a.o.'s tussentijds open te
breken, indien althans de produkti-
viteitsstijging daartoe aanleiding
geeft. Zowel de vertegenwoordigers
van de centrale werkgevers- als van
centrale werknemersorganisa-
Chinese officier
naar India
uitgeweken
De onderbevelhebber van de in het ge
bied van Sjigatse gelegerde eenheden
van het communistische Chine „bevrij
dingsleger". Tsjang Johoe Son, is naar
de Indische staat Sikkim uitgeweken.
Hij verklaarde uit Tibet te zyn gevlucht,
omdat hy het leven daar ondragelijk be
gon te vinden. Hy dwong een Tibetaanse
onder bedreiging met een revolver, hem
de weg naar Sikkim te wijzen. Na een
eerste ondervraging zyn zy onderge
bracht in de gevangenis van Gangtok.
de hoofdstad van Sikkim.
Men gelooft, dat Tsjang Johoe Son in
het bezit was van belangrijke documen
ten, toen hij de Tibetaanse grens overstak.
D
e nu 42-jarige J. K. uit Zwijn-
dreaht, die in 1958 naar het bui
tenland verdween, omdat hij zich
aan oplichting had schuldig gemaakt
voor drieëneenhalve ton, is, nu hij
weer op vrije voeten is, een actie te
gen zijn vroegere geldschieters be
gonnen. Reeds tijdens de rechtzaak
in januari 1959 vertelde hij dat zijn
geldschieter^ hem grote sommen
hadden geleend tegen hoge rente en
op zeer korte termijn.
teveel betaald was, terug te vorderen.
De leningen van K. werden meestal afge
sloten op een schuldbekentenis, waarin
vermeld sto^d, dat het geleende bedrag
renteloos werd gegeven, op voorwaarde,
dat het bedrag binnen een bepaalde ter
mijn, soms enkele uren, terugbetaald
moest worden. Mondeling werd echter
een zeer hoge rente, weieens duizend
procent, toegezegd De geldschieters heb
ben nu of valsheid in geschrifte gepleegd
(als zij toegeven toch rente ontvangen
te hebben) of zij hebben ten onrechte be
dragen geïncasseerd van K. die groter
zijn dan het geleende bedrag. K. wil
van het geld dat hij terug zal krijgen,
zijn krediteuren betalen.
'N MIJN vorig artikel behandelde
ik enige woorden, die men vaak
met elkaar verwart. Er zijn er echter
nog veel meer en ik zal er nog enige
bespreken.
In sommige provincies maakt men geen
verschil tussen de woorden besmet-
1 ij k en overerfelijk. Wie met
de taal van deze provincies niet op de
hoogte is, zal dat misschien vrij dwaas
vinden. Maar dat neemt niet weg dat
hier met een feit te doen hebben.
Besmettelijk noemen we een ziekte, die
>p een ander kan overgaan door bv. een
inLmoeting of een aanraking van voor
verpen, die de zieke in handen of aan
het lichaam heeft gehad. Vandaar ook
ve besmettelijk in figuurlijke zin ge
bruiken, zoals in besmettelijke vrees.
Overerfelijk is echter heel wat anders.
Dit zeg men van kwalen die van ouders
op kinderen overgaan. Ik heb wel eens
imen dat de geneeskundigen op dit
punt nog lang niet tot overeenstemming
sijn gekomen. Maar de volksmening is
rtellig dat bv. kanker en tbc overerfe-
Nog steeds verwarren schryvers van
allerlei ontwikkeling de woorden des-
s en i n d e r t ij d. Ik heb op deze
verwarring, geloof ik, vroeger al eens
de aandacht gevesitSgd, maar er gaat geen
d^ig voorbij of ik vind ze alweer ver
keerd gebruikt. Indertijd ziet op een vol
komen onbepaalde tijd, een periode vroe
ger, waarover geen enkele andere aan
wijzing is gegeven dan een vroeg ver
leden. Destijds ziet altijd op een nader
omschreven of genoemde tijd. Wie dus
destijds lett. in die tijd) bezigt, zonder
dait de hoorder of lezer weet welke tijd
precies is bedoeld, gebruikt, het woord
verkeerd. Het is een der meest
komende fouten in het gedrukte Neder-
beelden,
grijpen.
Twee woorden, die elkaar ook nog wel
ens de voorrang betwisten, hoewel ge
heel ten onrechte, zijn wettig en wet-
1 ij k Een testament, een bepaling
kan wettig zijn of onwettig. Men bedoelt
ermee dat ze ln overeenstemming zijn
wat de wet op een zeker punt heeft
voorgeschreven. Er is dus een groot ver
schil tussen een wettige en een wette
lijke bepaling. De laatste uidrukking ge
bruikt men om een bepaling aan te ge-
die in een wet is opgenomen. Zo
an er wetteiyke bepalingen ten op
zichte van de verkoop van sterke dran
ken. Maar een wettige bepaling is er
envoudig een, die niet met een wet ln
strijd is. Men kan dus een wettig huwe
lijk aangaan. Dit betekent dat dit huwe-
door dr. F. C. Dominirns
lijk met geen enkele wettelijke bepaling
strijd is. Hieruit volgt dus dat het
woord onwettelijk maar zelden zal gebt
zigd worden, alt! ans veel minder dan
onwettig.
Onwettelijk beduidt: zonder wettelijke
grond. Een woordenboek geeft als
beeld: die gratificatiën zijn onwetteiyk
verleend. Men ziet uit dit voorbeeld dat -
onwettelijk wel mevstal ook onwettig zal I komt deze
zyn, want in beide gevallen komen we
tot da gedachte: on recht- natig. Het fijne
verschil laat ik aan de juristen over
Het komt me voor dat L't een mooi kluif-
Hoewel er een geweldig verschil ln be
tekenis bestaat tussen groots en
grotesk, kunnen sommige schrijvers
de verleiding niet weerstaan die twee
woorden in eikaars plaats te gebruiken.
Ik kan dit, geloof ik, wel verklaren. Het
woord grotesk betekent niets anders dan
belachelijk, potsierlijk, maar de mens is
eenmaal geneigd in de vergrotende
i te spreken, als hij opgewonden raakt.
We spreken van een luiaard en als we dit
duidelijk willen zeggen, maken we er
itsluiaard van. Zo gaat het ook met
wonderlijk en wonderbaarlijk, komisch
oerkomisch en zovele andere. Wat is
nu verleidelijker dan van groots bij
wijze van versterking grotesk te maken?
Is alleen jammer dat het woord grotesk
u eenmaal een andere betekenis heeft.
Het verschil tussen genegen en
e n e i g d is wait moeilijker aan te ge
en dan bij de vorige woordparen het
geval was. Men zou het ruwweg zo kun
stellen: geneigd is in de meeste ge
vallen een versterking van genegen. Wi<
genegen is iets te doen heeft er geei
bezwaar tegen, denkt er wel over. Wi<
echter geneigd is iets te doen, helt ec
sterk toe over. In een van mijn leerboe
ken heb ik ter verklaring van
schil deze zin opgenomen: Ik ben in dit
bijzondere geval wel genegen je geloof
te schenken, hoewel Ik best weet dat je
in het algemeen geneigd bent het r
de waarheid niet al te nauw te nem
In deze zin komt m.i. het verschil
sterkte van betekenis tussen de beide
woorden goed uit.
Ten slotte kom ik nog even terug op
mijn vroegere bespreking van het ver
schil tussen reden en oorzaak. In
hetzelfde boek dat lk zoëven aanhaalde,
'oor: „De strenge vorst
is de oorzaak dat mijn r>
zijn gestorven, om welke red
in 't vervolg beter met stro zal laten
beschermen".
Men lette er op dat gezegd wordt:
welke reden en door welke oorzaak.
Hieruit volgt ml. logisch het verschil
tussen de woorden waarom en waardoor,
daarom en daardoor, omdat en doordat.
ties stonden op het standpunt dat
partijen in een bedrijfstak juridisch
inderdaad dit recht tot openbreking
hebben.
Ook
i het
dat
daarbij overwegingen van algemeen
belang een rol dienen te spelen. Een
meerderheid in het bestuur vond
ichter dat thans een openbrekint'
onaanvaardbaar is, omdat een al«?e
loonbeweging onze nationale
bedreigen.
Deze meerderheid bestond uit de werk
geversvertegenwoordigers met uitzonde
ring van het C.S.W.V., de confessionele
middenstands- en landbouw-organlsatles
de K.A.B. Het C.N.V. stelde zich dus
met het N.V.V. en het C.S.W.V. op het
landpunt, dat onder de huidige omstan
digheden de ca.o.'s opengebroken moe
ien kunnen worden.
Een brief, waarin deze standpunten
in vastgelegd, zou vandaag aan de re
gering worden gericht. Vermoedelyk zal
de regering er daarna geen behoefte
hebben opnieuw met het stich
tingsbestuur te spreken. Wel is het be
tuur van de Stichting nog voornemens
-rijdag te gaan praten over wat er moet
gebeuren met de meer dan twintig
ar 1 januari aflopen. Ho«-
zal bij de tweede fase van de vrijere
loonvorming, byv. het produktivitelts-
kriterium. gehanteerd dienen te worden?
Bovendien is er nog het probleem van
z.g. achterblijvers.
Standpunt C.N.V.
Het C.N.V. heeft zich dus in zyn stand
punt losgemaakt van zyn partners ln
het Convent van chrlsteiyk-socialc or
ganisaties. Zowel donderdagmiddag als
gistermorgen heeft het convent nog ver
gaderd, maar het C.N.V. bleek zich niet
te kunnen verenigen met de gedachten-
gang van de andere groeperingen ln de
nventskring. Overigens zal mer
or moeten waken de zaak te sterk
■art-wlt te stellen. Naar onze Indruk
het beslist niet de mening van het
C.N.V. dat er nu maar ongelimiteerd
entyds loonsverhogingen moeten wor
den toegestaan welke bepaalde bedryfs-
takken op grond van de produktivltelts-
ontwikkellng overeen zouden komc
Het N.V.V. gaat op het ogenblik veel
meer die kant uit. Hier zou men kunnen
spreken van een geheel vrije loonpoli
tiek. die de socialisten voorstaan.
Het C.N.V. stelt dat grote voorzich
tigheid betracht moet worden met tus
sentijdse openbreking, maar men vraagt
zich daarbij af of indien de produktivi-
teit boven een bepaalde norm stygt, ei
niet toch tussentijds iets gedaan moet
worden. Daarbij erkent men dnt de al
gemene economische situatie een belang
rijke factor is en eventueel zullen extra
loonstijgingen nog in de tyd gespreid
moeten worden.
Bovendien denkt het C.N.V., evenals
de regering, sterk ln de richting var
winstdelingen, spaarregelingen. onder
nemingsgewyze differentiatie, verbetc
ring pensioenregelingen en pas ln de
laatste plaats aan directe loonsverhogln
gen voor een hele bedryfstak.
Bij zijn beoordeling van looneisen wil
gave maanden verschoven worden, zodat
de reeks pas uitkwam na de vakanties!
Het viertal (afb. 4. 5, 7, 8) dat als oompro-
uiit de bus kwam. spreekt voor zich
zelf: kinderen op sombere bovenhuizen,
i in het jachtige stadsverkeer (4 en 5)
1 ontspannen i-n bos of aan het strand,
en 8).
In Rio de Janeiro hielden de Baptisten
sn wereld-congres. Brazilië stond op zijn
postzegels bij deze massale meeting stil:
afb. 6, een sober kruis, het embleem
der wereldalliantie van baptisten, en de
toelichtende tekst. Nigeria, zoeven al ge
noemd in verband met zijn voorgenomen
Olympiade nakomertjes, heeft ook de
herdenikdngszegels al klaar, die op 1 ok
tober zullen verschijnen, ter gelegenheid
de onafhankeiykheid (afb. 9): kaart
Afrika waarop in wit Nigeria, de
vrijheidetoorts, en de vredesduif die van
Nigeria uit, de wereld in vliegt, met de
witte baan van een staartster!
Nieuw-Zeeland, bescheiden, sympa
thiek en verzorgd in zyn zegeluitgaven,
geeft ieder jaar zijn tweetal gezondftieids-
toeslaigizegels uit. Dit jaar weer twee fris-
vogelzegels (afb. 10 en 11), het beken
de ijsvogeltje, en de bonte lorre, inheetn-
vogels. die al meermalen voor een
postzegel van dat land poseerden. Deze
week zyn de Europazegels van de veer
tien landen verschenen, die alle (met
uitzondering van Oostenrijk) afspraken.
het bekroonde Finse ontwerp te kiezen.
Engeland dat zich meestentijds afzijdlig
houdlt, en als het belooft mee te werken,
dat min of meer contre coeur en eigen
gereid doet, bleef deze traditie getrouw.
Het wiel met de negentien spaken komt
nog op voor, dat wel, maar daar-
e houdt alle overeenkomst ook op;
ouderwetse linten moeten de afkorting
„Cept" toelichten, en het portret van de
Koningin mag niet ontbreken. Blykbaar
om vermelding van de landsnaam als
gebruikelijk te vermijden, want in strijd
met de U.P.U. bepalingen heeft het oud
ste postzegelland dit nog nooit gedaan.
Ik zou wel eens willen weten wat de
Fin Rahikainen zegt van zyn gemal-
traitreerde ontwerp! (afb. 12).
De Kolen- en Staalgemeenschap ver
wacht. dat de staalproduktie in 1960 ruim
15 procent zal stijgen tot 72,8 miljoen ton.
De onverkochte kolenvoorraden bij de
mijnen zullen van 31,2 min tot 28,5 min
ton dalen en die kolenwinning in het laat
ste kwartaal zal 58,9 min ton bedragen
of 2,5 min mdnder dan een jaar tevoren.
Jtisso
BLADVERNIEUWER
tijdige bladafval.
Voortdurc
MEDICA-'i HERTOGENBOSCH
het C.N.V. sterke aandacht schenken
aan de punten 3, 5 en 7 van de algemene
aanwijzing, die handelen over de pro-
duktiviteit, de arbeidsmarkt en de prij-
zen. Het Christelyk vakverbond staat
bovendien op het standpunt dat een deel
van de produktiviteitsruimte in prijsver
laging tot uitdrukking zal moeten komen
sn dat loonsverhoging niet tot prijsstU-
;ing mag leiden.
Het verschil met de andere organi
saties is echter dat het C.N.V. het
onjuist vindt tegen een bedrijfstak als
de metaal op het ogenblik nee te
zeggen, terwijl er toch wel degelijk
een sterke produktiviteitsstijging is
aan te wijzen. Het standpunt van het
C.N.V. kent dus een nuanceverschil
ten opzichte van het standpunt van
de meerderheid in het stichtingsbe
stuur. maar het is er niet op alle
punten tegengesteld aan. Maandag
morgen komt de verbondsraad van
het C.N.V. in buitengewone vergade
ring bijeen
