Nawerking van „weer maken"
nog niet op te lossen
3«e ene mn^..
Wereldklimaatrace is in volle gang (2)
Door broeikas-effect
stijgt temperatuur
Werkgevers metaal
zien vele gevaren
in loonsverhoging
Nog steeds geen spoor
van vermiste kleuter
l&utcc/i
Mijnheer (in zijn auto)
ontdekt „de radio"
7
zaterdag 24 september 1960
eventuele beheersing van het wereldklimaat zou hebben? Kunnen
de Sowjets, -die op meteorologisch gebied al heel ver zijn, dank zij
hun onderzoekingen in de afgelopen 25 jaren, nu al werkelijk de
weersgesteldheid naar hun hand zetten? Dat kunnen zij niet en de
Amerikanen zijn daartoe op dit ogenblik evenmin in staat. De Rus
sen hebben zelfs moeten toegeven, dat zij niet in staat zijn de conse
quenties, die een afdamming van de Beringstraat, tussen Siberië en
Alaska zou hebben, te overzien. Als zij dit ene facet van het probleem
thans nog niet kunnen oplossen, hoe zouden zij dan een ramp kunnen
veroorzaken, door bij het uitbreken van een oorlog, bij voorbeeld een
regenperiode of een droogteperiode naar Amerika te „sturen"?
Nee, zover is de mens gelukkig
niet Hij zou wellicht in staat zijn
het weer regionaal te beïnvloeden,
maar het veroorzaken van weken
lange stortbuien, zou wel eens als
een boemerang kunnen werken en
ook de Russische weerkundigen
hebben het antwoord nog niet ge
vonden.
Het naar een „prettig klimaat"
voeren van de weersomstandigheden
boven enkele grote steden, zou al
zo'n kolossale menselijke ingreep in
de natuur vergen, dat dit met geen
mogelijkheid geheim zou kunnen
worden gehouden en deskundigen
achten het dan ook volkomen uitge
sloten, dat een „kunstmatig kli
maat" door een oorlogvoerende par
tij als een geheim wapen achter de
hand zou kunnen worden gehouden.
Althans op dit ogenblik nog niet.
Maar zowel de Russen als de Ame
rikanen hebben gedurende 't inter
nationaal geofysisch jaar en daar
na, zulke vorderingen gemaakt, dat
dezelfde experts een dergelijke be
heersing in de toekomst voor mo
gelijk houden,
Niet alleen de expedities naar de
Poolstreken, waarover wij in ons
vorig artikel schreven, maar ook de
Spoetniks, Explorers en Vanguards
heoben bij deze vorderingen een
belangrijke rol gespeeld.
Roetschild
Voor zover thans bekend is, heb
ben Amerikaanse meteorologen in
het Noordpoolgebied een manier
ontdekt om steden te verwarmen,
zonder dat dit nadelen op klimato
logisch gebied in naburige streken
zal opleveren. De Amerikanen noe
men dit „het broeikas-effect". Dit
een term, die de weerkundigen
gebruiken om een stijging van twee
[raden Fahrenheit aan te duiden
11 de algemeen heersende tempera
tuur op het noordelijk halfrond, ge
durende de laatste honderd jaar.
Enorm kolen- en oliegebruik heeft
die periode zoveel carboondioxy-
in de atmosfeer gebracht, dat er
n onzichtbaar roetschild in de
hogere luchtlagen is ontstaan. Dit
schijnt als een broeikas de zonne
warmte vast te houden, waardoor
de temperatuur langzamerhand ho
ger wordt. Recente Amerikaanse
studies in de Poolgebieden wijzen
op, dat dergelijke stijgingen ook
gelanceerd door de beroemde
en natuurkundige dr. John E.
Neumann, die voorstelde de ijsvel
den per vliegtuig te besproeien met
en fijne koolstof. Dit, zo zei hij,
zou het „broeikas-effect" aanzienlijk
verhogen en de lange winters onge
twijfeld tot het hoogste Noorden
beperkt houden. De kettingreactie,
die het gedeeltelijk smelten van het
Poolijs met zich zou brengen, stelde
evenwel de onderzoekers voor onop
losbare problemen.
Overstroming
Er zou immers hierdoor zo'n ont
zagwekkende hoeveelheid water vrij
komen, dat vrijwel alle laag gele
gen streken van onze aardbol (en
Nederland wel in de allereerste
plaats) zouden worden overstroomd.
Bovendien zou de warmere lucht
ook haar invloed doen gelden op
alle gletschers ter wereld, met alle
rampzalige gevolgen van dien. Som
mige weerkundigen hebben zelfs be
rekend, dat het zeepeil overal zo'n
vijftig meter hoger zou komen te
liggen. Als een controle van het
wereldklimaat voor de mensheid zo
riskant is, waarom proberen de
Sowjets en de Amerikanen dit dan
toch? Het is in dit geval precies
hetzelfde als bij de rakettfenrace
tussen deze wereldmachten.
Amerika weet, dat Rusland al bij
na 25 jaar met deze onderzoekingen
bezig is en kan uit strategische over
wegingen niet achterblijven. Als het
Kremlin werkelijk in staat zou zijn
een nieuw ijstijdperk aan het Wes
telijk halfrond op te dringen, dan
het is nu al zo nat
Amerikaans blad
over Troonrede
„Soms is het toelaatbaar, zich af te
vragen in hoeverre het westelijke bond
genootschap afhangt van de kracht van
zijn grote leden dan wel van het gezond
verstand van de kleinere," schrijft de
Christian Science Monitor in een hoofd
artikel, getiteld „Nederland en het Wes-
Het blad vervolgt: „Dit is zo'n moment.
De rede die koningin Juliana deze week
in de Haagse Ridderzaal heeft gehouden,
is een toepasselijke bijdrage tot het
debat in West-Europa over de weg die
moet worden ingeslagen om tot eenheid
te komen."
„Tegenover de plannen van president
De Gaulle aangaande het maken van de
gemeenschappelijke markt tot een over
heersende factor in het Europese leven,
zelfs op gevaar af de Atlantische ge
meenschap te verzwakken, stelt de Ne
derlandse regering een feit over de
gemeenschappelijke markt zélf in het
licht, waaraan niet dikwijls aandacht
wordt besteed. Dit is, dat zij leden heeft
die veel minder tevreden met een zuiver
Europese economisch-politieke unie zou
den zijn dan met een lossere overeen
komst, gebaseerd op de noodzaken die
tot oprichting van de N.A.V.O. hebben
geleid." Aldus de Christian Soience
Monitor.
Buitenlands bezoek
sterk toegenomen
Het Centraal bureau voor de statistiek
deelt mede dat in de periode januari tm.
juni ruim 1.526.000 overnachtingen van
buitenlandse gasten in hotels werden ge
registreerd. Ten opzichte van de overeen
komstige periode van 1959 betekent dit
toeneming met 247.000 overnachtin
gen of 19 procent.
De toeneming van het aantal over
nachtingen gold voor toeristen uit alle
waargenomen landen behalve Noorwe
gen. Het sterkst was de stijging voor de
bezoekers uit Engeland en Schotland
(54.000 of 28 procent). Zwitserland (12.000
of 28 procent) en Frankrijk (18.000 of
procent). Het aantal overnachtingen
gasten uit de Verenigde Staten nam
toe met 74.000 (20 procent), uit Duits
land met 74.000 (20 procent) en uit Dene
marken en IJsland met 2500 (11 procent).
Het aantal overnachtingen van geal
lieerde militairen steeg met 7500 (10
procent) vergeleken bij het eerste half
jaar 1959.
voelen de Amerikanen zich terecht
verplicht om op hun beurt ook deze
wetenschap te bezitten. Ook op dit
gebied geldt dus de wet van het
Als men deze militaire mogelijk
heden zou uitschakelen kon de we
tenschap zich ongetwijfeld zo ver
ontwikkelen, dat gunstiger weer aan
de meeste streken (op bestelling)
zou kunnen worden geleverd. Voor
lopig zal het en dit is maar ge
lukkig overigens wel loslopen met
dat weer maken door de moderne
mens en zal deze kunstmatige in
greep op de door God geleide na
tuur nog wel een fantastische utopie
vap elkaar beconcurrerende onder
zoekers blijken te zijn.
(Van een onzer verslaggevers.)
de werkgevers in de me-
blijkt onderling
2rir"dènUon'ïerdhetS^X™?^S ee° ^PSaa-d verschil van mening
Fahrenheit daalt, ontwikkelt zich te bestaan over de vraag of de lonen
een dichte mist van ijskristallen. in deze bedrijfstak moeten worden
Deze mist vermindert de vorming verh<K>gd. Een groot deel van deze
van koude lucht aan de oppervlak-
te door het inkrimpen van de uit- werkgevers meent dat loonsverho-
straling der zonne-energie, zowel op ging slechts aanvaardbaar is als deze
het ijs als in de atmosfeer. Die stra- de prijMn mag worden doorbe-
len worden als het ware vlak bij de
grond gevangen gehouden. Dit heeft rekend.
een lichte temperatuurstijging tot Dit is gebleken tijdens een vergadering,
gevolg, niet slechts op de plaats die dezer dagen in Utrecht werd gehou-
zelf, maar bovendien in die gebie- den, een gecombineerde bijeenkomst van
den, waarheen de wind deze lucht de Metaalbond en de Vereniging van
voert. De Amerikaanse Poolonder- Werkgevers in de Metaalindustrie. Naar
zoekers zijn thans bezig een manier schatting 600 a 700 werkgevers hebben
te vinden om een dergelijke mist over deze brandende kwestie urenlang ge-
kunstmatig in het gehele Poolge- sproken.
bied te doen ontstaan. In deze vergadering kwam vast te staan
Zij verwachten hiervan, dat dit dat de meningen over al of geen loons-
zelfs een stijging van het kwik met verhogingen elkaar vrijwel in evenwicht
twintig graden in de hand zal wer- houden. Wel was men het er unaniem
ken, waardoor de ijzige Poolwinden, over ee°s dat er in de praktijk in vrijwel
die nu in Canada en in het Noorde- geen enkel Seval de zgn. ruimte aanwezig
lijk deel van de States een zeer zal 2«n om over te gaan tot loonsverho-
langdurige winter veroorzaken, aan- gl"g-
zienlijk zouden worden „opge- Toch ,s ongeveer de helft van de werk-
warrnd" gevers, die hier aanwezig waren, geneigd
tot loonsverhoging. Als motief hiervoor
Om dit te bereiken willen de Ame- Werd aangevoerd dat in de metaalindus-
nkanen drastische maatregelen ne- trie een tendens naar leegloop merkbaar
men. Zo'n mist kan alleen maar is. Het verloop is thans zeer groot
met damp worden opgeroepen, en De categorie voorstanders van loonsver-
daartoe zouden Poolijs en water van
de omringende zeeën moeten wor
den verdampt. En dit willen ze be
reiken met atoombommen! Een
minder ingrijpende methode om de
hoging bestaat voornamelijk uit leden van
de Amsterdamse afdeling van de Metaal-
bond, zoals de Amsterdamse Droogdok
Maatschappij, Werkspoor, Fokker. De te
genstanders betoogden o.a. dat loonsver
hoging geen oplossing van de problemen
zal brengen. Volgens deze werkgevers zal
een loonsverhoging in de metaalindustrie
misschien aanleiding zijn tot stijgingen
In andere takken van bedrijf.
Uitvoerig werd ook gesproken over de
consequenties van loonsverhogingen voor
de prijzen. In dit verband sprak de meer
derheid zich uit voor doorberekening. Ge
zegd werd voorts dat men indien tot
loonsverhoging zal worden besloten
prijs stelt op bindende afspraken met de
minister van economische zaken.
Uit al deze feiten blijkt wel dat de po
sitie van de werkgeversdelegatie in de
vakraad metaal zeer moeilijk is. Achter
deze vertegenwoordiging staat immers
geen eensgezinde mening van de branche,
die zij vertegenwoordigt.
Insiders achten de mogelijkheid niet
uitgesloten dat besloten zal worden gedif
ferentieerde loonsverhoging per onderne
ming toe te staan voor de ondernemin
gen, waar de economische ruimte aan
wezig wordt geacht. Dit geeft dan op
nieuw aanleiding tot spanningen, omdat
de ondernemingen bij onderhandeling met
de werknemers tegen elkaar kunnen
worden uitgespeeld.
Bovendien kan men zich afvragen
of de huidige richtlijnen voor de
loonpolitiek ook voorzien in een der
gelijke loonvorming per onderneming.
HF;
ET zoeken naar het vermiste
twee en een half jaar oude jon
getje Hansje Marbus uit Sittard, de
jongste uit een gezin van vijf kinde
deren, dat donderdagmorgen tegen
half negen de ouderlijke woning
verliet om naar een speeltuin te
gaan en van wie sindsdien elk spoor
ontbreekt, is gisteren de hele dag
voortgezet, maar zonder resultaat.
Teleurgesteld keerden 's avonds vier
honderd militairen, die de politie
van Sittard geassisteerd hadden, te
rug naar hun garnizoenen van Maas
tricht en Roermond.
Het onderzoek gaat in twee richtin
gen. Enerzijds wordt gezocht in de rich
ting van een ongeluk, anderzijds worden
de nasporingen naar een eventueel mis
drijf onverdroten voortgezet.
De kans is groot, dat het jongetje in
de snel stromende Geleenbeek is ver
dronken, doch de politie van Sittard sluit
de mogelijkheid van een misdrijf niet
uit.
Twee compagnieën militairen hebben
systematisch het bos aan beide zijden van
de Tudderseweg, waarop het kind voor
het laatst is gezien, afgezocht. Het wa
terschap heeft de beken leeg laten lo
pen door de sluizen aan de bovenkant
af te sluiten. De bodem is nauwkeurig
afgezocht. Het spookbeeld van de moord
te Sevenum, die nog steeds niet is opge
lost staat achter het grootscheepse on
derzoek te Sittard. Vele burgers melden
zich aan om met politie en militairen
het veld in te trekken. Ook vannacht
gingen grote groepen burgers voorzien
van lampen en schijnwerpers op zoek.
Korporaal verongelukt
in Suriname
Korporaal Hardenberg is donderdag
middag kort na een ongeluk met een door
hem bestuurde jeep van de troepenmacht
in Suriname op de weg van Paramaribo
naar het vliegveld Zanderij overleden.
Drie andere inzittenden zijn gewond,
doch verkeren niet in levensgevaar. De
vermoedelijke oorzaak is het plotseling
leeg lopen van een band.
Het slachtoffer werd zaterdagochtend
op de rooms katholieke begaafplaats ter
aarde besteld.
De Cubaanse regering heeft gister
avond Carolyn Stacy die op de Ameri
kaanse ambassade in Havanna werkt be
volen het land binnen 24 uur te verlaten.
Zij zou zich schuldig hebben gemaakt
aan onwettige activiteit". Enkele dagen
geleden was er al 'n andere Amerikaanse
het land uitgezet
Rudolf Meyer op
de VARA-troon
Een merkwaardige mengeling van op
pervlakkige vrolijkheid en diep-mense- 0 Na het NTS-joumaal dat om 8.20
lijke tragiek was het kenmerk van Bert uur is afgelopen volgt in een KRO-
Garthoffs elfde televisiepresentatie programma de actualiteitenrubriek. Om
Anders dan anderen". 8.30 uur is er een filmreportage over
Het zat er tijdens de kunstrubriek al Paraguay, om 9 uur begint de show
in, dat Bert Haanstra's nieuwe film ver„Zaterdagavond-akkoorden met Teddy
want zou zijn aan het komende pro- en Henk Scholten als gastvrouw en
gramma. Toch verraste het, dat niet gastheer en de uitzending wordt om 10
Haanstra zelf, maar de in filmkringen uur besloten met de Hitchcock-film „De
zo welbekende producent Rudolf Meyer handen van meneer Ottermole".
hoofdpersoon werd en op de vermaarde
„troon" terechtkwam.
Een gemoedelijke, goedlachse man,
deze filmmaker, die een ganse reeks
Nederlandse produkties op zijn naam
heeft staan. Duitser van geboorte, al
veertig jaar in het vak en daarvan 27
in Nederland.
De vader van Jetty Pearl was het.
die hem als het ware naar Nederland
trok, omdat Duitsland-onder-Hitler niet
veilig meer was voor hem.
En hier maakte hij zijn films: Pyg
malion, Morgen gaat 't beter, Ergens in
Nederland, Vadertje Langbeen en ver
scheidene andere. Bert Garthoff be
schikte weer over tal van foto's, maar
natuurlijk kregen we ook flitsen uit
Rudolf Meyers films te zien.
En goede vrienden en bekenden,
vanavond
0 De KRO verzorgt, als gewoonlijk,
in de vooravond een klassiek concert,
dat ditmaal op de plaat staat. U hoort
werken van Grieg en Sibelius in „Popu
laire klassieke" van 7.25 tot 8.20 uur.
Om 9 uur wordt een herhaling van het
hoorspel „Het stenen hart" uitgezon
den en om 11 uur spreken Manus Wil»
lemsen en Bert Roelofs samen over
0 Van de VARA krijgen we eerst
weer muziek uit Donauland, waarbij
ook bekenden van radioluis- vanavond de beroemde Nederlandse
teraars en televisiekijkers, zoals Louis bariton Theo Baylé van de Weense
de Bree en Lily Bouwmeester, die even- opera optreedt. Zomeravondsfeer nog in
tjes in een speciaal televisierelais uit het cabaret „Veranda" om 9.40 uur,
Amsterdam in haar kleedkamer haar sportrubriek om 10.05 uur en om 10.40
goede vriend complimenteerde. uur nog eens Bob Scholte voor de
Er werd spontaan omhelsd en lang- microfoon.
durig handen geschud in de Singerzaal,
kortom, het was weer allemaal „naar Programma VOOf morgen
den aard".-
Maar tussen al deze opgewektheid
door speelde ook het stuk levensver
haal van Rudolf Meyer tijdens de oor-
log: zijn grote ijver voor mede-vervolg- PjJ
]nr\r,rtntin r n n
st 10.37
kerkdienst lil.30
ZONDAGi
,'crsum I, 402 m. 746 bc,
poslduivenber 8
i960
VARA:
18 Gevar
9.45 Geestelijk leven, toespraak.
"PRO: lO.Oo V d kind. IKOR: 10.30 Inl
mgelisch
slotte zijn deportati
Auschwitz, waar hij, tezamen met de va
der van Anne Frank en enige andere 11.45 De hervormde kerkbomvai
gedeporteerden, op het laatst van de vandaag afgesloten, lezing. AJVRO: 12.00
oortop door te. werd bevrijd.
Opnieuw werd Nederland zyn vader- stand in de wereld, lezing 13.17 Meded
land, opnieuw maakte hij hier films en of gram 13.20 Gram M.Oo Boekibespr 14.20
zijn jongste successen behaalde hij te- Mozartdag: 14.20—15.00 Viool en piano j5.00
zomen met Bert Hoon,trein ..Fanfare» -[£»> VM»
en in de nieuwe produktie „De zaak 17.00 Kerkdienst. VARA. 17.30 V d jeugd
M.P.", die nog in première moet gaan. 17.5q Nwb en eportudtsk Daarna: sporU
maar al door Amerika is aangekocht. - t.
Hèt moment Mn de kwam aan m<n'muz T(K30 Cabaret. AVRO: 20.00° N-wf
het slot, toen de hele Giethoornse fan- 20.05 Lichte muz 21.00 Journ 21.15 Lichte
fare luid blazend opmarcheerde en er nniz 32.15 Er zijn grenzenpraatje 22.30
eerst recht handen konden worden ge- Nws en SOS-ber 22.45 Zangrecital 23.10
Lichte muz 23.15 Sporturtsl 23.20 New
York calling 23.25 DLdhte muz 23.55—24.00
Met het gezelschap bleek zelfs bur- nwb.
gemeester Van de Goot meegekomen Hilversum II, 298 m. 1007 kc/s. NCRV:
fe zjjn, met ambtsketen en al, want hij 8?5 cn wee rove rz 8.ió Gram. IKOR:
aanvaardde tevens het cadeoo dot de |;*j iVstrlm
heer Meyer als herinnering aan deze mis 10.00 Hoogmis 11.30 Gram 12.15 Gram
avond kreeg: een Rudolf Meyer-bank, 12.20 Lezing over de reclassering 12.25
die in Giethoorn aan de Dorpsstraat LWhjte muz 12.55 Act 13.00 Nws 13.05 De
zal worden geplaatst. De bank werd emuz^i3.SoeZBoe)cb3êspr 1Ï00
Filharm ork 14.45 Letterkun
•nlijkheden, die ik gekend het
ontworpen door de NTS-tekenaar Jan Rotterdam
der Does.
Zo werd het weer een gezellig en door
Bert Garthoff met alle zorg geleide
avond, die Rudolf Meyer, naar hij ver
zekerde „echt goed heeft gedaan".
Idem 16.00 Spori
16.30 Nalbije en verre horizonten, sa
menspraak. CONVENT VAN KERKEN:
17.00 Samenkomst van het Leger des Heils
NCRV18.30 Verz progr 19.00 Nws uit
'Cv- ci.no RedeJ
Cals 20.10 Gram 20.45 Gram 21.35 S
ach tig voorjaar, klanlklbeeld 22.25
bespr 22.30 Nws 22.4o Avondgebed 22.53
- —am 23.55—24.00
sieprogr. COl
KEN: 17.00 Gercf
20.00 Film 20.15 Kunetprogr 20.45 Show-
spel. AVRO, KRO, VARA en VPRO:
22.00—22.30 Sportact.
Ik had mijn goede vriend in maanden niet gezien, toen we elkaar
plotseling ontmoetten in de draaideur van een Haags café-restaurant,
waar ik, even tussen het werk door, een kop koffie wilde gaan verschal
ken op het moment dat hij zich van die ochtendplicht had gekweten.
Nadat we, met verraste gebaren enthousiast een paar maal waren rond
gedraaid in de hoop elkaar te pakken te krijgen, stonden
samen buiten en even later vierden we het weerzien binnen, vanzelf
sprekend O'ver twee koffiekoppen heen. En hij, zich mijn stiel herinne- ianddl2°43 ^ansmuz^O)1 Nwjf il. 15 Meded
rend, begon meteen: „Merkwaardig, zeg, ik heb een autoradio sinds A1320 Promenade-enk en solist
r, J 13.5a Beureber 14.00 Graan 15.30 Het huis
twee maanden. En wil je wel geloven, dat er een hele nieuwe wereld .n de wildernis, hoorspel 16.45 zangrecital
Moot* 177e je ovenoeaaan 7" 1.7.15 Gram 17.5o Mil comm.
moot* me is opengegaan ls Nws 181l5 PoMt Iezirag 18-25 ^3.
teursprogr 19.00 Pianorecital 19.30 V d
door een morgenwijding. Tot mijn jeugd 20.00 Nws 20.05 Lichte muz 20.35
schande had ik er nog nooit een ge- Lezing 20.5o Orgel en plano 2i-iö Journaal
hoord, want in de vakantie zijn we j*1*30 Latqns-Arnerik muz 22.00 Radio Fii-
radioloos cn als ik eens een enkele bc"T"'van N™
keer ziek ben, dénk ik eenvoudig niet 23.15 C
.morgenwijding dééd 't 'T XZZÏÏJÏZSS l
„Nou, ik zou huichelen als ik daar Nws 8.15 Radiokrant 8 35 Gram 9j
tei. Ik vond het merk- zieken 9.30 Gram 9.40 V d vrom
ineens tijd had om er Theologische etherleergang 11.00
rustig naar te luisteren, zomaar onder
Nu is mijn vriend bepaald geen m
van lyriek, nooh van overdadig e
thousiasme. Een licht tikje cynisme
hem zelfs niet vreemd. Reden
ik deze uitspraak voorlopig slimme-
tjes beantwoordde met een veelzeggen
de blik-uit-de-ooghoek, maar het bleek
hem werkelijk ernst te zijn. Hp
Omstandig legde hij me uit, hoe zijn helemaal ja op
verjaardag hem de autoradio had op- waardig dait ik
Programma voor maandag
Hilversum I, 402 m. 746 I
.00 Nws 7.10 Gym 7.20 Gra
,15 Gram 9.00 Gym v d vrouw 9.10 De
Voordracht 12.00 Lichte
geleverd.
„Gerda had dat nu eenmaal
hoofd, ze vindt dat je, wanneer je
gelijks zoveel uren op de weg zit,
radio nodig hebt om eventuele slape-
SOS-ber 22.45 A
1 23.55—24.00 Nws.
m II, 298 m. 1007 kc/s. NCRV:
)ordraoht 1,1.45 Gram i2.00 Klave-
righeid te voorkomen
ïr muziek, een kort klassiek program- 12.33 Voltomuz 12.55 Gra
na, heel plezierig om te horen." Nws 13.15 Metropcvle ork en solist ïi.i:
„Hij dronk zijn koffiekop leeg en be- 9.t^rr! lrt 08 Schoolradio 14.36 Gra
amusement te verschaffen. Nu had ik
echt niet teveel verwachting van zo'n
dingmaar ja, ik wou haar plezier
niet bederven en ze collecteerde de
hele familie rond en zo kreeg ik auto-
„En toen je "m eenmaal had. viel
het mee....?"
„Om je de waarheid te zeggen heb
ik die eerste dag een beetje op die
knopjes gedrukt om Gerda een plezier
te doen. En nu moet je het vooral niet
overdreven van me vinden, maar de
tweede dag werd ik ineens geboeid
je wat gon te grinniken.
1 17.0
V d klei
Beursber 17.46 Re
lea-krondek, door 1
ing 19.00 Nwi
57
Ete altijd
CETA BEVER'
de beproefde
BUITENBIJTS
Dana was een felle jonge vrouw, donker van
Poolgebieden te verwarmen werd, haar, een lang, slank en aantrekkelijk type Ze
nu al weer enkele jaren geleden, wist zich te kleden en haar gang was lichtelijk
- heupwiegend als een vrucht van natuurlijk zelf
behagen. Ze was juist te beschaafd om niet ordi
nair te zijn, maar zij had bij de eerste aanblik
toch iets van het zigeunertype. Zij wat niet fana
tiek voor de Nederlandse zaak, maar zij was
fanatiek van aard, het was een furie en een engel
tegelijk, een tijgerin en een poes. Als haar verzet
op de een of andere manier was geprikkeld of
wanneer haar onrecht was aangedaan, dan was
ze gevaarlijk. Ze kon haten of beminnen, een
tussenweg bestond er voor haar niet.
Zo was zij de dochter van een even fanatieke
vader, een zeer intelligente boer van Zuid-Ame
rikaanse afkomst. Het grootste deel van zijn fa
milie woonde en werkte nog daar. Zijn vrouw
was een geboren en getogen Nederlandse en het
was haar heimwee geweest, wat hem eens naar
Nederland had gedreven. Het waren sluwe en ge
vaarlijke tegenstanders voor de Duitsers en nach
telijke tochten, waarvan niemand de bestemming
wist, waren geen bijzonderheid. Niemand zal ooit
hun verhalen horen. Dit alles las ik van de foto,
die Henk mij liet zien, waar hij met de familie
op stond.
„Kijk, dat is ze", wees zijn vinger, maar hij
had het evengoed kunnen laten. „Dat weet ik
ook wel", zei ik bijna snauwend en ik kon helaas
mijn ogen nie> van het type afhouden. Ik was
blond, niet fanatiek en naar ik meen te bezonnen.
Misschien had ze als ze niet zo'n beslag op hem
had gelegd, als Henk het ongeluk niet had ge
had, dat hem een poos in bed hield waarbij hij
was aangewezen op haar zorgen, een ander ver
kozen. Henk heeft het mij niet verteld, maar ik
Australiër na kort
geding in vrijheid
(Van onze correspondent)
Vervroegd uitspraak doende heeft de
president van de rechtbank te Breda in
ret kort geding dat door mr. P. P. Lap
uit Bergen op Zoom namens zijn Austra
lische cliënt de aannnemer F. Smulders
*as ingesteld, gevonnist dat S. in vrij
heid zou worden gesteld, zulks met on
middellijke ingang, indien door F. S. zijn
laspoort en reisbiljet ter griffie ter recht
zak wordt ingeleverd. Dit in afwach-
[ine van de uitslag der nog lopende
hoofdprocedure.
Europees recht. Op initiatief van oud
minister prof. mr. I. Samkalden, mr. C.
k C. Wyckerheld Bisdom en enige an-
here juristen is gistermiddag in Den
jkag een Nederlandse vereniging voor
:es recht opgericht.
öoor heRm. steqqeRö»
de bezetter streed.
Het was eind 1943, dat hij met Dana, heel vroeg,
terwijl het nog donker was, met paard en wagen
reed naar een hoeve, die Henk niet kende en ook
nooit meer terug zou vinden, want de weg ging
links en rechts, langs bospaadjes, hobbelige land
weggetjes en smalle bruggetjes zonder ophouden.
Maar Dana wist blijkbaar precies de weg, zij
moest dit werk meer hebben gedaan, gezien de
zekerheid waarmede zij het dier langs de moei
lijkste plekken joeg. Er werd geen woord ge
sproken en haar lippen waren geknepen. Soms
even keek ze op en kwam er ontspanning op haar
gezicht en gleed er opeens een glimlach over als
een vlaag zonneschijn over een donker land.
Het einddoel bleek een eenzame schuur te zijn
die bij een vervallen hoeve behoorde. De achter
grond werd gevormd door een gebombardeerde
fabriek. Daar was blijkbaar op haar komst
gewacht, want de deuren van de schuur zwaaiden
open en zonder aarzeling stuurde zij de wagen
het donkere gat in. Eerst toen zij eenmaal binnen
was kwamen er twee mannen te voorschijn. Er
werd fluisterend gesproken en Henk hoorde Dana
zeggen „Goed volkladen maar".
De lading bestond uit vier zware langwerpige
kisten die voorzichtig in de laadbak werden ge
tild en daarna werden afgedekt door een zeil.
Daarover gingen zakken met aardappelen en
gerst. Het was onmiskenbaar een lading wapens
en munitie, maar er werd niet gesproken en Dana
gaf ook tijdens de weg terug geen enkele ver
klaring. De verklaringen van dit alles kwamen
pas toen de Duitsers al lang de vlag hadden
moeten strijken, en Dana Henk's vrouw was.
Op de terugweg gebeurde het. De lange steile
stralenbundels van de zoekliehtbatterijen stonden
onrustig tegen de lucht en het nog verwijderde
gezoem van de vliegtuigen waren de berucht*
tekenen uit die dagen dat er gevaren dreigden
Dana zei alleen: „Ik wou voor een lief ding, dat
we thuis waren. Als het spul begint zitten we
hier niet veilig. Dat is hier een lelijke hoek. De
woorden waren haar nog niet uit de mond of hel
motorgeronk zwol plotseling met een enorme
snelheid aan. Het moeten toestellen zijn geweest
die laag over de landen streken. Van alle kanten
brak het vuur los. Een regen van mitrailleur
kogels sloeg over de weg en Dana joeg paard en
wagen met een vaart onder een paar hoge eiken
langs de kant van de weg en sprong in een droge
greppel. Henk sprong aan de andere kant van de
wagen maar viel gelijk op de weg neer. Dana liet
verschrikt een kreet horen en kroop ondanks het
vuur onder de wagen door naar Henk. Intussen
grauwde zij tegen het paard dat onrustig snui
vend voor de wagen stond en neiging vertoonde
om er vandoor te gaan.
Even snel als het gevaar was opgedoken was
het ook weer verdwenen.
(Wiordit vervolgd.)
„En sindsdien luister ik naar och- W'
tendprogramma's cn naar lunchpro-
gramma's en naar middaguitzendin- is!oo ^Orgelspel
genzo met happen en snappen baar kunstbezit, lJ
natuiurlijik. Maar wil je geloven, dat ber 19.10 Lidhtc
ik er van alles van opsteek? Ik hoor }®;50^^Ucbte muz 20.10 _Exod\
het groentennieuws en recepten en
de schoolradio en ziekenhalfuurtjes
ennetja, vrouwenprogramma's.
Lach niet, maar ze zijn dikwijls niet
alleen amusant maar ook leerzaam.
Man, als je overdag je werk hebt,
denk je dat de radio alleen maar
avondprogramma's heeft, maar zo
"s morgens gaat er wat door, hoor!"
„Dat had je elke dag in je radio-
(I) 21.3o Ki
22.45 Avondoverdciïk'in'g 23.00
Geen 1
.55—24.00 Nws.
programmablad of in de krant kunnen ^1°^!
ien", zei ik een beetje droog.
„Ach
GRAMMOFOONPLATENPROGRAMMA
DRAADOMROEP
(over de 4e l(jn)
Maandag 26 soptemfber i960 van 18—20
I. Ludwig van Beethoven: Sym-
Mei
brio.
21. Adagio mol-
Adagio. Allegro
tto. Allegro molto
1 e v
Berlijn
von Wc
>rkest in
ÏOUja, maar wie kijkt daar- Phdlharmoitieeh Orkest van
naar ais het je eigenlijk met aangaat? Ferenc Frlcsay. PI Carl Man
Weet je, in alle ernst, wat mij nu zo ber: Concertstuk voor plano i
opvalt? Dat je door die radioprogram- kI,t' ®P* Langihetio AlH
ma's telkens geconfronteerd wordt di, - Pr«to gioC°M>,
met woelden waarin je je nauwelijks ke.1, Berlijn ill.
Of nooit echt verdiept. Neem nou zo'n Mendelssohn Bartholdy: l Ouverture
ziekenlhalfufur.... of een bejaardenuit- Midzomernachtedroom op. 21, Concertge-
zendinig of zo'n rubriek warenkennis olv- Edaiard van Beinum. 2.
voor de vrouw... de programma's ®c!S "rSto
mogen je meer of minder bevallen, poco agitato, Vivace non troppo. Aduurin
brengen je toch in een andere Allegro vivacissimo, Symphoi
sfeer en dikwijls tot andere inzioh-
Robcrt Schi
Intermezzo.
rg olv. Fer
1 Leitner. IV.
plar
mato^' A'.'e®ro affettuoso.
Monique Haas, piano;' Philharmo-
Orkest van Berlijn olv. Eugen Jo-
Hij praatte nog een beetje door en
kwam eindelijk met zijn conclusie:
„Je zult het misschien gek vinden,
maar als je zo'n paar uur achter el-
kaar moet rijden, blijf je onwille-
keurig luisteren naar dingen die je staande het feit dat u
anders nooit zoudt aanzetten. Op paraten voor herit ap"
zichzelf vind ik dat ook winst, juist P ie me San hoo
in zo'n jachtige tijd." 'n Vn bcPaald ln hoek
wilt drijven.... goed, dan zal ik ie
"J.' Vroe£ lk'. nog altiid een tikje toegeven dat ik die „populaire opvat-
sceptisch ben je nu langzamerhand ting" óók heb gehad. Meer nog want
ook tot de populaire opvatting geko- je houdt tóch niet op eer ik hét heb
i"?n. dat ,de radio maar -een geluids- gezegd: ik heb in m'n auto de radio
fabriek is, waar je op den duur zee- „ontdekt". Natuurlijk zou ik geen re-
SS!, lïï.J°-rdt? f" ?at.».hc' aUejnaal vuulun uur per dag achter mekaar
a^e uitzendingen kunnen aanhoren,
h!? wLiT a J?aar dat ls dc bedoeling niet.
Hij keek me een poosje taxerend aan Goed. Maar ik meen het als ik zeg dat
en zei toen langzaam: „Nou ja. Ik ik een hoop leuke en goeie dingen
weet wel dat ik dat vroeger ook heb hoor. Nou tevreden
gezegd. Daar doel je natuurlijk op." „Laten we er nog 'een laatste kop
a o'n,maar j g voor koffie °P drinken," zei ik, „en vertel
de hand he?Tegenwoordig is het bon me dan eens, hoe je zaken ervoor
ton, om televisie afschuwelijk en radio staan."
beneden peil te noemen. Niettegen- En dart deed-le.
