Vandaag staat Leiden
jaarlijks Vebo-teken
in
Royal McBee maandag in
nieuwe fabriek
Restauratie van de
Marekerk-koepel
aanbesteed
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
DONDERDAG 22 SEPTEMBER 1960
Aantrekkelijke zuivelshow in De Waag
Kind met brandwonden
Gistermorgen om half elf kreeg de
jarige Cornelis Betgen. in een wonin_
de Oranjegracht de hete inhoud
een koffiepot over zich heen. Met
brandwonden aan borstje en armen werd
in een ziekenhuis opgenomen.
Agenda voor Leiden
Donderdag
Waaggebouw, 11-6 uur.- Zuivelshow.
Schouwburg, 8 uur: Ned. Comedie
Cyprienne, van Victoriën Sardou,
O.
Wijk achter Zijlsingel, 7.30 uur: Lam
pionoptooht speeltuinvereniging One
Eiland.
Wijfcgebouw Bethel, Stille Rijn 13, 8
uur: hulpvereniging Leiden van de Geref.
Zendingsbond in de Herv. Kerk, ds
Gerssen te Utrecht bespreekt een zen
dingsonderwerp.
Zomerzorg, 8 uur: Kynologenvereni
ging Rijnland, mevrouw P. Grondrezon—
Ives Browne over verkenningen in dt
kynologie; F. A. J. Alofs over kynolo
gische ervaringen in Tsjechoslowakije.
Schuttershof, 8 uur v.m. Opening Vebo-
Jongeren-
jongerendag.
Veemark iterrein, 8.30-1
wedstrijden.
Schuttersveld, 1-3 uur: Paarden,
ponyshow (gratis toegang).
Schuttershof, 3 uur; Prijsuitreiking
jongerenwedstrijd.
Waaggebouw, 2-6 uur: Zuivelsho'
De Doelen, 5.30 n.m.: Rijnlandse Club
van het verbond van prot.-chr. werkge
vers in Nederland, dr. G. A. Kohnstamm,
Arnhem, over Democratisering van het
bedrijfsleven.
Schouwburg, 8 uur, Ned. Comediie met
Cyprienne, van Victoriën Sardou,
K. en O.
Academie 4.15 uur: Inaugurele rede
prof. dr. A. E. Cohen.
De Burcht, 8 uur: Algemene vergade
ring Kon. Ned. Voetbalbond afd. Leiden,
Clubhuis Oosterkwartier, 8 uur: Dah
lia-avond D.E.V.
Speelibuan Korfcenaerstraat, 7 uur n.m.
Tuinkermis.
Zaterdag
Ons Centrum. Kaasmarkt, 23.45 uur
Start wandeltochten t.b.v. nazorg t.b.c.-
patiënten.
Jeugdhuis De Moriaan, Hoogl. Kerk-
gracht 44, 2.30, uur: Opening weekeinde
winterwerk Centrale raad Jeugdwerk,
Herv. Gemeente Leiden; 8 uur: Causerie
ds. P. Lugtigheid, Den Haag.
Antondus clubhuis, 8 uur: Cabaretavond
S.R.O.
Stadsgehoorzaal, 10 uur: Nationaal Zit-
volleybaltoernooi sportclub De Sleutels,
bond Ned. Mil. Oorlogsslachtoffers; Doe
lenkazerne, 8 uur: Sportshow.
Waaggebouw, 8.30-6 uur: Zuivelshow.
Stationsplein, 2 uur: Excursie N.C. Reis-
-V. naar staatsbossen van Noordwijk.
Speeltuin Kortenaersbraat, 211* uur:
Tuinkermis.
Leidse Volkshuis, 3 uur: Kinderpro
gramma Dappere Dodo: 8 uur: Poppen-
opera 'lElisir d'amore, van Donizetti.
Films
Trianon (2.30, 7 en 9-15 uur) Mag ik deze
dans van u? (18 jaar).
Rex (2.30, 7.15 en 9.15 uur) Hongkong
affaire (14 jaar); donderdag: 'sNachts
langs de trottoirs (18 jaar).
Luxor (2.3Ó. 7 en 9.15 uur) Totale oorlog
(14 jaar).
Casino (2.30, 7 en 9.15 uur) De grote ont
snapping (14 jaar); donderdag: Het
Bolshoi-ballet (14 jaar).
Lido (2.30, 7 en 9.15 uur) Doctor in love
(18 jaar).
Studio (2.30, 7 en 9.15 uur) Hiroshima,
mon amour (18 jaar).
Films van vrydag af
Casino (2.30, 7 en 915 uur); Tien secon
den van de hel (14 jaar).
Lido (2.30. 7 en 915 uur): Ik heb ge
zondigd (14 jaar).
Luxor (2.30. 7 en 9.15 uut)De boeka
niers (14 jaar).
Rex (2.30, 7.15 en 915 uur): Misdadige
meisjes (18 jaar); donderdag: De man
<^e verdwijnen moest (14 jaar).
Studio (2.30, 7 en 9.15 uur): Hiroshima,
mon amour (18 jaer).
Trianon (2.30, 7 en 9.15 uur): Angst (18
dat deze Vebo een positieve bijdrage zal
leveren voor de verheffing van de
stapel in Rijn- en duinstreek.
Mr. dr. J. H. Patijn, secretaris-generaal
van het departement van landbouw,
«erij en voedselvoorziening, sprak het
eigenlijke openingswoord. Hij prees het
initiatief dat de heer Bonda sr. destijds
nam. Zijn naam blijft met de Vebo
bonden. Dr. Patijn had illustere m
ontdekt in het programmaboekje, zoals
Cesar, Fidel, de Spoetnik en een Neder
landse prinsessenaam. Tevreden was hij
over het aantal inzendingen van varkens.
Hij sprak de hoop uit dat deze Vebo, zoals
gebruikelijk, een succes zou worden.
kt
Enkele leerlingen van de Lucas
van Leydenschool aan de Aal
markt hebben vanmorgen vóór
de officiële opening al een kijkje
genomen in het Waaggebouw,
waar bekroonde Leidse en
Goudse boerenkazen tot en met
zaterdag worden tentoongesteld.
Het is alleen de vraag of, wan
neer deze jeugd volwassen is, de
boerenkaasmakerij niet helemaal
zal zijn verdwenen.
Foto N. van d'er Horst.
Commissaris van de Koningin
nam défilé af
IV] OG MAAR nauwelijks was het vanmorgen licht geworden of tussen de
herfstachtige nevels begonnen in de omgeving van het Schuttersveld
de voorbereidingen voor de zilveren Vebo. Beschut tegen de september
morgenkou, werden kostbare dieren uitgeladen. Wat dat betreft, zal een
nieuwe veemarkt niet alleen op menselijke dankbaarheid kunnen rekenen.
De jury moest om half negen met haar werk beginnen en daarom had het
Vebo-bestuur erop aangedrongen, dat alle inzendingen Voor die tijd op hun
plaats zouden staan. Het duurde toch nog wel enkele uren, voordat de uit
slagen bekend waren. Om 2 uur vanmiddag paradeerden de bekranste er
bevlagde dieren voor rar. J. Klaasesz, commissaris van de Koningin ir
Zuid-Holland, die telkenjare vai^ zijn belangstelling voor de Vebo blijk
geeft. Vanmorgen werd in het Waaggebouw de vijfentwintigste Vebo ge
opend onder grote en officiële belangstelling. Oud-voorzitter J. W. Bonda
is in Canada en kon dus deze hoogtijdag van „zijn" Vebo niet persoonlijk
meemaken.
Ze
iperalieve vereniging
voor kunstmatige inseminatie G.A. te
Hazerswoude, van mevrouw M. J. M.
Straathof-van Blokland uit Rijpwetering,
S. J. van der Stoel uit Zoelerwoude,
A. H Rotteveel uil Oude Wetering, P.
C. Rotteveel uit Rijpwetering, H. Roest
uit Zoeterwoude, Jac. Rijlaarsdam uit
ALphen aan den Rijn, mevrouw A. C.
Paardekoper uit Zoelerwoude, H. An-
genent uit Woubrugge, H. F. J. Mooren
Leimuiden, H. van der Lip uit Ha
zerswoude, J. van der Lip uit Ter Aar,
L. Treur uit Leimuiden, J. C. Klerk uit
Hazerswoude en nog vele, vele andere
amen van bedrijven, waar men hoge
isen stelt aan net vee en dus garant is
oor goede inzendingen.
Maar ook zijn er heel wat bekende
amen onder de dieren, namen die elk
jaar zijn terug te vindfen in de lijst van
deelnemers. Kinderen worden gepresen
teerd van Wetisens Teatske's Adema,
Reina's Johan van Barend, Cor
Asinga, Notaris Piet, Harkera Adema-
bloed en Reinder ^van de Horne,
die de leek
die de echte fokker als
in de oren klinken.
symfonii
De heren K. Adema en A. Stoor
vogel zijn goede bekenden in he
Waaggebouw en zij zorgden ervoo\
dat de Leidse kaas een verdiende ei
dus zorgvuldig afgetaste en ufge
proefde beoordeling kreeg. In het
Waaggebouw staat het Nederlands
Zuivelbureau, dat zorg draagt voor
kookdemonstraties met zuivelp'i
dukten, kaasgerechten presenteert
filmvoorstellingen houdt.
Opening
Voor de officiële opening in het Waag
gebouw om 10 uur vanmorgen bestond
grote belangstelling. Onder anderen wa
ren daar de heer A. C. A. Deerenberg,
lid van Gedeputeerde Staten van Zuid-
Holland namens de commissaris van de
Koningin, jhr. mr. F. H. van Kinschot,
burgemeester van Leiden, de wethouders
S. Menken en mr. J. Drijber, raadsleden,
burgemeesters uit de omliggende plaatsen,
mr. J. Bool, gemeente-secretaris van Lei
den en vertegenwoordigers van agrari
sche corporaties.
De Vebo-voorzitter, de heer P. Buck,
wees erop in zijn begroetingswoord dat
de Vebo niet voldoende heeft aan morele
steun. Ook financieel meeleven is ge
wenst en hij dankte voor de vele mede
werking die men telkenjare ondervindt.
Het bestuur is hoopvol voor de nieuw
veemarkt, al is men ervan overtuigd dat
men niet zomaar over de kosten kan
heenstappen.
Ir Buck dankte voor de ongeveer hon
derd vrijwilligers, zonder wie de Vebo
onmogelijk zou zijn. In zijn dankwoord
betrok hij in het bijzonder de heer M.
Weima, directeur van de markt- ei haven
dienst in Leiden. Het is vandaag wel een
jubileum-Vebo, maar de viering wordt
het komend jaar verschoven. Op
Fokker N. S. Onderwater uit
Stompwijk slaat enkele minuten
voordat de jury komt een laatste
controleblik op zijn zeug met
negen biggenwaarvan de jeugd
samen nog geen jaar oud is.
Fato N. van d«r Horst
deze zilveren expositie is het aantal in
zendingen echter weer gestegen in ver
gelijking met het vorige jaar. Hij wenste
V eemar
p verzoek van ir. Buck sprak de Leid-
vethouder van de bedrijven, mr. Drjj-
over de plannen van de nieuwe vee-
•kt. Graag had deze als geschenk by
het zilveren jubileum een nieuwe markt
aangeboden, maar dat gaat nu eenmaal
I niet. De plannen voor een nieuwe markt
dateren al van het jaar 1929. Maar nog
nooit is het zover geweest dat een plan
bestckklaar was. Mr. Dryber wees op de
lange weg die het plan nog moet gaan.
Nu vier raadscommissies hun fiat hebben
gegeven, moet de raad geheel of in meer
derheid een daartoe strekkend besluit ne
men. Dat zal waarschijnlijk nog niet in
de eerstkomende vergadering zijn. Dan
gaan de papieren naar Gedeputeerde Sta
ten. Zolang de begroting van Leiden nog
een tekort vertoont, zal dit voorstel een
punt van diepgaande beraadslagingen uit
maken in het college van G.S., zo veron
derstelde de wethouder. Er is echter al
contact geweest tussen het Leidse ge
meentebestuur en G.S.
Volgens burgemeester en wethouders
loet aan dit plan de hoogste urgentie
worden geschonken. Het is duidelijk dat
het college wil bouwen op het Schutters
veld en dat kan niet zolang er geen
ve veemarkt is. En zonder een ver
vangend feestterrein is een Leids 3ijok-
toberfeest ondenkbaar. Ook om verkeers
technische redenen is een nieuwe vee
markt gewenst. De stijging van de aan
voer is dit jaar zeker 10 pet en daarom
heeft een nieuwe markt een grote toe
komst. Mr. Drijber zei goede moed te
houden dat binnen redelijke tijd de markt
kan worden gebouwd.
De heer Deerenberg kon, nu zo»
vele malen het college van G. S. in
de toespraken was genoemd, niet
achterblijven iets te zeggen. Hij ver
zekerde dat het plan welwillend zal
worden bekeken, maar het moet pas
sen in het geheel van het financiële
beleid van rijk en provincie.
N DE KAMER van de centrale kerk
voogdij van de Hervormde Gei
bü de Pieterskerk, deelde de heei
Iterson, die enerzyds was geflankeerd
Duizend werkers uit Leiden e.o.
iHüte3
de ongekend sterke vlucht die de Royal McBee Nederland N.V. aa
Rooseveltstraat te Leiden heeft genomen- Wanneer ir. W. L. van Lakerveld
maandagmorgen de nieuwe fabriek zal openen, dan zal een stevig samen
gaan van Amerikaanse en Nederlandse zakeninitiatieven van na de oorlog
een hoogtepunt bereiken. Niemand'ook de directie niet had gedacht
dat binnen enkele jaren deze schrijfmachine-industrie zo wijd de vleugels
zou uitslaan, dat een geheel nieuwe fabriek nodig zou zijn. Een complex,
berekend in de, misschien nog niet eens zo heel verre toekomst,
de gebouwen en daarmee de capaciteit te verdubbelen. De chemische af
deling is zelfs al op zo'n verdubbeling ingericht.
De nieuwe fabriek, die staat a
la-aiu, genoemd tra ar d© Ameri kaans
logspresiiden.t, werd gebouwd door de Hol-
laindse Betommaatsdhappij urit Den H;
voor ongeveer een miljoen dollars. De
inhoud van de fabriek sruimte -is 48.630 m3,
waarbij nog 7.720 voor administratieve
ruimten moet worden gerekend. Er zijn
350 heipalen van ieder 22 meter Lengte
nodig geweest. Rondom is ongeveer 8500
m2 trottoir, kiinkerbestratóng en sintelver-
harding gelegd.
Directeur van Royal McBee Nederland
N.V. is ae heer F. J. Berrendorf. Hij heeft
bij de bouw nauw samengewerkt met do
ontwerpers, het Rotterdams ingenieurs-
en achiteotenbuneau A. G. en J. D. Post-
ma, bouwmeester onder meer van de
DAF-Iabrieken in Eindhoven.
De produktie van de onderneming
wordit voor het grootste deel geëxpor
teerd naar meer dan honderd landen.
Vóór 'het eind van 1960 zai Ln Nederland
een produiktie zijn benaikt van totaal
750.000 machines
Dé McBee Binder Company in Athens,
Ohio, werd in 1904 opgericht door Charles
F. McBee en Henry Zenner. In 1932 werd
de naam veranderd in The McBee Com
pany. Twee jaar later rioht/be T, F. Ryan
onder technische leiding van E. B. Hess
en L. C. Meyers de Royal Typewriter
Company op en begon de eerste ser.e
Royal schrijfmachines op de markt tc ko
men. Twintig jaar later, in 1926 dus. kwam
de Royal portable en vijf jaar na de oor
log zag men die eerste Royal eleoti
de machines komen.
Wie de namen van beide fabrieken
goed heeft gelezen,
huidige bedrijf kent, heeft begrepen dat
men bot fusie overging, waanbij van elke
naam een deel werd genomen
Royal McBee. Presiden't-i
Allan Ryan. In 1953 was in Nederland
Royal-fabriek gesticht en ook d-ie n,
werd gewijzigd. In 1957 kwam voor de ge
fuseerde bedrijven wel een bijzonder
hoogtepunt: de tienmiljoenste Royai, ge
fabriceerd ln de moederfabriek te Hart
ford-Connecticut, was een feit.
Er is heel wat voor nodig voordat men
een schrijfmachine kant en klaar op de
expeditie-afdeling ziel. Een schrijfma
chine is geen koffiemolen en elk onder
deeltje moet nauwkeurig zijn afgesteld.
Vanzelfsprekend is dat dn hoge mate bij
de elektrische maohines het geval, maar
ook een gewone portable moet zonder
enige wrijving of speling functioneren.
De nieuwe fabriek heeft daartoe een
aanbad afdelingen gecreëerd, die teder
voor zich is beiast met de vervaardiging
van een deel van de machine. Een uitge
breid controles;1, leem tracht er garant
voor te zijn dat geen enkele machine de
fabriek onlaat die niet nauwkeurig is
beproefd.
likkelde
In een gezellig met planten ver
sierd vertrek werken meisjes aaii
een uiterst minutieus werkje:
het inzetten van de schrijfmachi
neletters op de ring, zonder daar
bij een fout in de lettervolgorde
te maken.
-en de bcspuilingslakkcn.
I is ongetwijfeld voor de duizend
employees maandag een hoogtijdag, want
kerkvoogd I'elinck
kerkvoogd Gysman
Sterrc (Leiderdorp), i
landsc aanbesteding
van de koepel der Marekerk
isseerd.
Er waren drie inschrijvers, te weten de
N.V. Bouw- en Exploitatiebedrijf B. J.
Huurman en zn. te Leiden met een be
drag van f 158.145 de N.V, Aannemers
bedrijf D. Huurman jr. te Deift met
f 149.200 en de fa. L. Woudenberg en zn.
Ameide met een bedrag van f 137.900.
De gunning is aangehouden. Het be-
•otingsbedrag werd niet bekendgemaakt,
aar de inschrijvingsbedragen benaderen
it van de begroting.
De genoemde bedragen betreffen alleen
de aannemerskosten. Daar komen nog
)ij de kosten van de architect, de op-
iehter, de administratie en van bijko
mende werken. Het aandeel van de Her-
ormde Gemeente in de kosten zal tien
röcent bedragen. Rijk, provincie en ge-
ieente dekken dus negentig procent.
Als de laatste vergunning binnen is
ordt spoedig met hel werk begonnen. De
heer Van der Sterre deelde mee, dat de
lering als het meezit zeker niet lan
ger dan een jaar in beslag zal nemen. De
godsdienstoefeningen kunnen gewoon
jaan. Men zal proberen de kerk
te vrij te laten van steigerwerk. Dat
betekent, dat alleen de lantaarn (het
gedeelte van de kerk waarop de koepei
wordt omsteigerd.
lAdve.
INZAKE EEN BESCHIKKING VAN DE
MINISTERS VAN FINANCIËN EN ECO
NOMISCHE ZAKEN KUNNEN WIJ
THANS TOT 150.— KREDIET VER
STREKKEN ZONDER de le BETALING
VAN 15»/, BIJ AANKOOP.
GELUKKIG VALLEN DAAR DE MEESTE
ARTIKELEN ONDER DIE WIJ VOEREN.
ZOALS ALLE DAMES WINTERMAN
TELS- HEREN DEMI'S EN HEREN
KOSTUUMS. VELE MERK MATRASSEN
UBICA en AUPING, en een groot
ment KARPETTEN (uitgezonderd dus
artikelen met een hogere prijs dan
f 150.00 p. st. Voor Stofzuigers blijft 15°/«
idhaafd. Voor WASMACHINES en
CENTRIFUGES wordt dit 20°/o. Wij kun-
l' echter uit voorraad leveren ZON
DER EERSTE BETALING ONZE BE
KENDE EN BEROEMDE MARJO CEN
TRIFUGE a 139— (allen 220 volt). Des-
nst NU ook ons DAMES SUÉDE
JASJE van 129.(ook de nieuwe kleur
NEGRO) ZONDER Je BETALING (mini-
4.— p.w. of 15.— p. mnd.).
VOOR WONINGTEXTIEL, DAMES EN
HEREN KONFEKTIE, JONGENS EN
MEISJES ..COATS" EN REGENKLE
DING, TECHNISCHE EN HUISHOUDE
LIJKE ARTIKELEN.
ADR. VAN OOY JR, BREESTRAAT 39
Leiden. „Hel huis van vertrouwen dat
reeft".
N.V. Brandstoffenhandei
„Leiden"
Aan de directeur van de N.V. Algc-
ïcene Brandstoffenhandel „Leiden", de
heer J. van Leeuwen, is na bijna veer
tig dienstjaren wegens het bereiken van
de pensioengerechtigde leeftijd eervol
ontslag verleend met ingang van 1 ok
er aanstaande. Op die dag wordt
half 3 tot half 5 in de Turk een
eptie gehouden. De nieuwe directeur
de heer G. ,1. de Jong.
wel het officiële tintje dat bij de opening I
elke fabriek behoort. En zeker bij
dergelijk bedrijf, dat in enkele jaren
e kring van Luidse industrieën zich I
plaats m de eerste rjj veroverde.
De hoofdingang van de Royal McBee
aan dc Rooseveltstraat te Leiden.
Maandag wordt het bcdryf officieel
geopend.
