CHRISTFUJ
Uw probleem is het onze
Overweldigend begin van
Duitse tentcampagnes
Zielszorg geesteszieken
niet deprimerend
SNELFIX
Een woord voor vandaag
Interkerkelijke hulp niet
in plaats van zending
Religie buiten strijd om
presidentschap
S** Enkele kanttekeningen
ECHTSCHEIDING (I)
TNE Prof. Mr. B. M. Teldersstichting, die men zou kunnen noemen het weten
schappelijk bureau van de liberale partij ten onzent, heeft een knappe
studie in het licht pegeven over echtscheiding (te verkrijgen bij Martinus
Nijhoff te 's-Gravenhage).
De wetgeving met betrekking tot echtscheiding pleegt nogal eens onderwerp
uit te maken van discussie. Zulks is begrijpelijk. De huidige wetgeving is
niet bevredigend. Misschien moeten wc, in plaats van de huidige wetgeving,
hier spreken van de huidige rechtspractijk, maar die rechtspractijk is dan
kennelijk mogelijk onder de huidige wetgeving.
Die rechtspractijk is, dat, hoewel de wetgeving echtscheiding op grond
van onderlinge toestemming der echtgenoten uitsluit, deze vorm van echt
scheiding toch langs de omweg van de rechtspractijk in ons rechtsbestel is
binnengedrongen en daar zelfs de gangbare is geworden.
Dit geschiedt dan met behulp van een dusgenaamd verstekvonnis. De ene
echtgenoot beschuldigt de ander van overspel, dp ander spreekt deze be
schuldiging niet tegen, laat veelal verstek gaan, en het resultaat is, dat de
echtscheiding vervolgens zonder meer wordt uitgesproken.
Dit kan de bedoeling van de wet niet zijn, en in het rechtsleven pleegt men
van dit wetsgebruik dan ook te gewagen als van „de grote leugen". Intussen,
het gebruik is er, en zelfs in zeer ruime mate.
Wij waarderen het, dat ook dit rapport vanwege de liberale partij deze
situatie bij uitstek onbevredigend acht. Het keert zich tegen achterdeurtjes
die bedoelen om, in strijd ook met de uitdrukkelijke bewoordingen en be
doelingen van de wet, echtscheiding mogelijk te maken.
Iets anders is, of de wettelijke gronden voor echtscheiding, gronden dus
die de wet nadrukkelijk als zodanig opsomt, geen verruiming dienen te
ondergaan.
Thans zijn die gronden: overspel, kwaadwillige verlating, gevangenisstraf van
ten minste vier jaar, en zware verwonding of levensgevaarlijke mishandeling.
Als „nieuwe" grond wordt wel bepleit „ernstige ontwrichting van het huwe
lijk", ook aangeduid als „onheelbare tweespalt". Zo ook dit rapport vanwege
de liberale partij.
Verdient dit voorstel overweging?
ECHTSCHEIDING (II)
WAT bij de vraag naar de wettelijke gronden voor echtscheiding aan de
orde komt, is de vraag naar de functie van de wetgeving in deze.
Welke is hier de taak van de wetgeving? Dient zij slechts om het formele
bestaan van huwelijken te registreren? Of is het aan haar om voor te schrij
ven wat een huwelijk eigenlijk zijn moet?
Dit zijn twee uitersten, en geen van beide geven zij taak en functie van
de wetgeving in deze bevredigend weer.
Natuurlijk behoort de wetgeving op huwelijk en echtscheiding te zijn een
weerspiegeling in het wettelijke vlak van het hoge en geheel eigen karakter,
dat het huwelijk naar zijn aard heeft.
Aan de andere kant kan het hier niet de taak van de wetgeving zijn, de ge
huwden „de wet" voor te schrijven, wèl om hen te schragen en te steunen
in de instandhouding van het huwelijk, óók door hen te verhinderen de be
stendiging ervan te laten verworden tot een gril van hun willekeur.
Daarom is het huwelijk iets, dat de wetgeving van het huwelijk verre te
boven gaat. Niet de wetgeving op het huwelijk bepaalt het wezen van het
huwelijk, maar die wetgeving wordt door het wezen van het huwelijk bepaald.
Vandaar dat inderdaad de vraag mag rijzen, of invoering van een wettelijke
grond als „ernstige ontwrichting" of „onheelbare tweespalt" geen overwe
ging verdient. Dit namelijk in die gevallen, waarin het huwelijk zelf aan
zijn aard en wezen ontvallen is, niet meer geworden is dan een lege huls,
doch nauwelijks nog huwelijk genoemd mag worden.
Nieuw is deze gedachte niet. Zij is na de oorlog ook reeds van protestants-
christelijke zijde voorgedragen. Ja, wij herinneren ons, dat wij haar al in
de jaren dertig in de kolommen van onze krant hebben laten ontvouwen,
waarop reeds toen kritiek achterwege is gebleven.
Let wel: wat hier in het geding is, zijn wettelijke gronden voor echtscheiding.
Zij doen niet af aan de aard van het huwelijk als gemeenschap voor het
leven op de basis der liefde, een gemeenschap, de bestendigheid waarvan,
naar Goddelijk gebod, ieder onzer zal hebben te betrachten en aan het vast
houden waarvan in het bijzonder de kerk aandacht zal hebben te geven.
Maar wat indien het huwelijk niettemin aan zijn wezen ontvallen is?
En met zulke aan hun wezen ontvallen huwelijken is het, dat de wetgeving
te maken krijgt.
ECHTSCHEIDING (III)
TS dan „ernstige ontwrichting" of „onheelbare tweespalt" als wettelijke grond
voor echtscheiding te overwegen, er rijzen niettemin vragen. Vragen, niet
in de laatste plaats ingegeven door het, veelal onvermijdelijk, vage karakter
van dezo grond.
Niet dat wij van verruiming van gronden ccn belangrijke uitbreiding van
het aantal echtscheidingen hebben te vrezen. In ons land, waar de wet
geving op dit punt sedert 1838 onveranderd is gebleven, zijn dienaangaande
geen vergelijkingen mogelijk. Elders echter is wel gebleken, dat verruiming
van do gronden niet tot stijging in de cijfers heeft geleid.
Waarbij intussen te bedenken is, dat ten onzent en wellicht ook elders
die kwalijke rechtspractijk bestaat van de al te gemakkelijke echtscheidin-
gen-blj-verstek, een rechtspractijk die, indien niet reeds thans, zeker bij in
voering van een nieuwe grond voor echtscheiding onmogelijk gemaakt dien
de te worden.
Blijft het bezwaar van het vage karakter der omschrijving. Het zal de rech
ter zijn, die straks zal moeten bepalen, of het huwelijk metterdaad „ernstig
ontwricht" is en of het huwelijk heeft moeten wijken voor „onheelbare
tweespalt".
Ons vertrouwen in de rechter is groot, maar er wordt hem hier wel
grote bevoegdheid in handen gegeven. We kunnen ons bovendien indenken,
dat menig rechter deze bevoegdheid zou ervaren als een zAvare last.
Gelukkig is er dan de mogelijkheid, dat hij zich laat bijstaan door advies
colleges, die hem over de feitelijke gesteldheid van het huwelijk waarvan de
ontbinding is gevraagd zouden kunnen inlichten. Adviescolleges, waaraan, ne
men wij aan, zeker niet in de laatste plaats de belangen der eventueel uit
het huwelijk geboren kinderen ter harte zullen gaan.
Daarom zouden Avij overweging van invoering van deze nieuwe rechtsgrond
afhankelijk willen maken van het antwoord op de vraag, of hier zekere rechts-
voorzieningen in deze geest, als evenzovele garanties, te treffen zijn.
BILLY GRAHAM IN ESSEN
T wintigduizend
in de eerste
samenkomst
LIET ziet er naar uit, dat de enor
me Duitse tent, die gehuurd werd
voor de drie evangelisatie-campagnes
de Amerikaanse ecangelist Billy
Graham in Essen, Hamburg en Berlijn
ondanks te 20.000 zitplaatsen al te
klein is nog voor de bijeenkomsten
goed op gang zijn gekomen. De eerste
campagne van 6 dagen is zaterdag
avond in Essen begonnen en reeds toen
was de tent tot in z n uiterste hoeken
gevuld. Zondagavond moesten reeds
enkele duizenden met hun staanplaats
genoegen nemen. Met treinen en bus
sen kwamen zij uit het gehele Ruhr-
gebied naar de stad, waar het, in ver
band met een jaarbeurs toch al druk
was, om naar de eenvoudige en streng-
orthodoxe prediking van Graham te
luisteren.
Wie nog altijd gelooft dat de nu
40-jarige evangelist zijn gehoor door
muziek en zang en door zijn bijzon
dere prediking onder een soort hyp
nose brengt, moet in deze Duitse sa
menkomsten zijn ongelijk wel erken
nen. Het ontbreekt hier eigenlijk aan
alles wat zijn campagnes in Amerika
en Engeland, en ook de stadion-sa
menkomsten in Amsterdam en Rot
terdam zo aantrekkelijk maakte. Het
DE QUAY-LUNS
Do „onparlementaire medewerker" vai;
V r ij Nederland is tot de conclusie ge
komen, dat minister-president De Quay zeer
bewust vorige week zijn verklaringen over
bet Nieuw Guinea beleid heeft afgelegd.
Ook meent dezo medewerker, dat De Quay
en Luns bet over dit beleid bepaald
eens zijn. Wij lezen o.m. in Vrij Nederland
over de persconferentie, die minister Luns
aan boord van de Nieuw Amsterdam hield
De nauwelijks verholen scherpte in minis
ter Luns'verklaring bewees écu ding: wie e
ook aan naïcviteit als oorzaak van de ver
klaringen van de minister-president mocli
geloven, niet de minister van Buitenlandse
Zaken. Hij realiseerde zich blijkbuar, dal
minister-president De Quay met welhaast
machiavellistische vindingrijkheid de weg
had gevonden om het voldongen feit te
stellen, waartoe prof. De Qauy in de per
soonlijke debatten met zijn minister van
BZ nooit de kracht had kunnen vinden.
Er is de volgende morgen geen Avezenlijke
poging meer gedaan de lucht te
Luns reisde af naar New York en betaalde
bij zijn vertrek met gelijke munt, en diende
De Quay van repliek via hetzelfde
nicatiemiddel, de pers. Nog uren later
speurde de regeringsvoorlichtingsdienst
zenuwachtig naar opheldering van onduide
lijke passages in het recorderbandje
persconferentie van Luns, waarop De Quay
bij de Wereldomroep de hand had weten
te leggen. Dat bandje eenmaal gedraaid
hebbend, zal prof. De Quay met belang
stelling hebben gehoord dat mr. Luns twee
dingen on the record had vastgelegd: 1. de
gezaghebbende woordvoerder en prof. De
Quay zijn identiek; 2. de woorden van
minister-president zijn juist weergegev-
door de journalisten. Daardoor is de pas af
gesneden aan het gebruikelijke verantwoor
delijk stellen van de verslaggevers, wanneer
de prompte vragen van het KVP-kamerlid
Andriessen straks moeten Avordcn beant-
Ziekenhuispredikanten bijeen
TIJDENS de conferentie van
ziekenhuispredikanten, be
legd door de Raad voor Kerk en
Ziekenzorg, heeft ds. S. J. Pop-
ma, geestelijk verzorger van de
Valeriuskliniek in Amsterdam
gesproken over de zielszorg aan
geesteszieken.
Deze zielszorg, zei ds. Popma, is niet
alleen een zaak van dc geestelijke ver
zorger, maar vooral van de gemeen
ten, waaruit de zieke komt. Dc patiënt
moet weten, dat hij bij de kerk blijft
en dat hij niet wordt vergeten.
De geestelijke verzorging behoort ook
tot de taak van het verplegend perso
neel en de therapieleidcrs. Ook de arts
kan bet terrein van de zielszorg niet
geheel mijden, ook al is een taakver
deling tussen medicus en pastor ge
wenst. De medicus neemt het pastorale
clement reeds in zijn handen door bij
voorbeeld de manier, waarop hij de pa
tiënt naar de zielszorger verwijst.
Voor de predikant zijn de omgang en
het gesprek met de patiënt van het
grootste belang. Het zingen (oude zon
dagsschoolliederen roepen versleten her
avondmaalsviering. De taal van het
symbool blijft immers langer leven dan
het woord.
De pastor moet zijn patiënten onge
dwongen vergezellen als een gewoon
mens, die geen onbescheiden vragen
stelt cn hartelijk meeleeft. Hij moet hen
Lijm zonder klemmen met
van Ccta-Bever
programma
I tot het uiterst noodza
kelijke teruggebracht.
Beverley Shea, de solist, ontbreekt en
de jonge enthousiaste zangleider Cliff
Barrows, die ieder massakoor tot onge
kende prestaties weet op te voeren en
die in een paar eminuten de grootste
menigte uit alle macht doet zingen, zat
wel op het podium, maar werkte aan de
dienst niet mee. Het gehele voorpro
gramma voor de prediking duurde nau
welijks 15 minuten. De sterk gesticu
lerende Graham, die uitstekend maai
rustig vertaald werd, sprak veer
tig minuten.
De meesten der aanwezigen kon
den de spreker nauwelijks zien, maai
toen hij hen opriep om persoonlijk
voor Christus te kiezen, kwamen
hondrden naar voren.
Het is waar, er is een massaal koor
van bijna duizend stemmen. Het zong
onder leiding van een' Duits dirigent
van twee niet al te ingewikkelde, maar
ook zeker geen „populaire" liederen.
De samenzang werd begeleid door een
groot Posaunenehor, maar er was geen
zangleider om de aanwezigen tot gro
ter enthousiasme aan te zetten.
Kruis en aanstoot
Er werd een openingslied gezongen
en een lied tijdens de collecte; een
Duits predikant sprak een kort gebed
van enkele regels uit en toen kwam
Graham aan het woord.
Zijn thema was gisteravond de
kruisigde Christus, die de joden
aanstoot en de heidenen een dwaasheid
is. Graham wees op de belangrijke
gadering van cfe Verenigde Naties, die
in de komende dagen zal worden ge
houden en door vooraanstaande rege
ringsleiders bijgewoond zal worden. Zij
zullen zoeken naaf een antwoord op de
wereldproblemen, maar hij was van
mening dat zij het enige werkelijke ant
woord over het hoofd zullen
gekruisigde Christus.
Christus kwam niet in de eerste
plaats om wonderen te doen of
wereld te hervormen. Christus werd
geboren om te sterven. Hij was te goed
voor deze wereld. Hij liet de mensen
zien wat hen ontbrak. Hij verontrustte
hen. Daarom wilden ze hem kwijt.
Maar niet alleen de Joden en Romei
nen hebben de Heer gekruisigd. Ook nu
nog is het kruis van de Heiland in de
ogen van de mensheid een dwaasheid.
Als Christus alleen maar een leraar
was geweest en een genezer, of een her-
A'ormer, had de wereld hem toegejuicht,
maar nu Hij, de zondeloze, onze zonden
op Zich nam, werd het kruis een erger-
Graham was nog niet uitgesproken,
of de eersten stelden zich reeds voor
het podium op. Plotseling drongen
overal in de enorme langgerekte,
voor de lengte vrij smalle tent, m
zich door de dichte rijen om hun plaats
naast hem in te nemen. Geruisloos
stonden nazorgwerkers op en sloten
zich bij hen-aan-. Mannen naast
Organisatie
De organisatie was perfect. Er Averd
geen woord gesproken. Ieder scheen te
weten wat hij moest doen, ondanks het
feit dat er zoveel mensen naar voren
kwamen, dat er bijna geen nazorgwer-
kers genoeg waren. Tien minuten later
stroomde de tent leeg. Er was geen ge
roezemoes van stemmen. De mensen
zwegen nog toen zij reeds ver buiten de
tent waren.
De samenkomsten duren tot a.s. vrijdag.
Vandaag bracht Graham, die in de afge
lopen dagen lange gesprekken heeft ge
voerd met de theologen Barth en Brun-
ner nog een bezoek aan vice-kanselier
Erhard. Iedere middag leidt een Ame
rikaans predikant, ds. Ferguson, een
bijbelstudie. Morgenochtend spreken
Graham en de bekende jonge theoloog en
hoofdredacteur van het blad „Christianity
Today", Carl F. Henry tot de predikan
ten \-an het Ruhrgebied, waarvan maar
weinigen zich met heel hun hart achter
de methode van Graham stelden. (Hun
kerkgangers daarentegen zoveel te
enthousiaster).
Conjong met pensioen
(Van
i.redactie)
Op 4 november zal de heer J. A.
Conjong. voorzitter van de Nederlandse
Christelijke Grafische Bedrijfsbond, in
buitengewone algemene vergade
ring in Bellevufc te Amsterdam wegens
pensionering aftreden als voorzitter van
de bond. 's Middags zal tijdens een re
ceptie officieel afscheid genomen wor-
Tevens zal in deze vergadering de
nieuwe voorzitter worden gekozen,
voor door het bestuur bij enkele
kandidaatstelling is voorgedragen de
huidige algemeen secretaris, de heer G.
Beroe pi nsswerk
NED. HERV. KERK
Beroepen: door de Generale Synode
tot predikant voor buitengewone werk
zaamheden en predikant voor Parama
ribo: Ds. C. Groot te Brouwershaven.
Aangenomen: naar Tubbergen (Ov.)
Dr. A. ten Haaft, voorheen zendingspre
dikant te Zeist.
GEREF. KERKEN
Beroepen: te Doorn: Ds. H. Almeier te
Bunde Oost-Duitsland)
Bedankt: voor Barneveld en Gorkum:
Ds. H. Hogenhuis te Dokkum.
CHR. GEREF. KERKEN
Beroepen: te Maassluis: ds. H. Blom te
Meerkerk.
R.k. wereldconcilie
in 1962?
Paus Johannes heeft gezegd, dat het
/ereldconcilie van de r.k.-kerk naar
zijn mening waarschijnlijk in 1962 ge
houden zal worden..
De eenheid van de christenen is één
an de doelstellingen van het concilie,
aldus paus Johannes. Hij sprak in dit
verband over de terugkeer van de af
gescheiden broeders". Men moet al het
mogelijk doen voor die terugkeer, zo
zei hij. De r.-katholieken moeten die
afgescheiden broeders helpen opdat zij
hun dwalingen inzien. Van hun kant
moeten de r.-katholieken echter hun
vaak onjuist gedrag herzien: Dan zal
misschien eens kunnen spreken
één vaderhuis. „De r.k. kerk," zo
besloot paus Johannes, „zal haar deu
ren openen en zeggen: als gij Avilt,
komt dan binnen met gevoelens van
broederliefde."
Chr.-geref. jeugdappel
op 1 oktober
Het jeugdappèl, waarmee de Chr.-
geref. jeugd in Zuid-Holland ïiet nieuwe
vergaderjaar pleegt te beginnen, wordt
ook nu weer in Den Haag gehouden.
Ditmaal echter niet in de Jeruzalem-
kerk, doch in de nieuwe Nebokerk aan
de Rhijnvis Feithlaan (Moerwijk), en
wel op zaterdagmiddag 1 oktober, om
3.15 uur.
Ds. S. Wijnsma uit Broek op Langen-
dijk zal spreken over „De tijdgeest
richt zijn pijlen op de kerk" en ds J.
J. Rebel van Haarlem-Noord over „De
eenheid der kerken, een schild tegen de
pijlen van de tijdgeest".
De zanger Piet Sybrandy jr. werkt
aan dit appèl mee, alsook de organist
drs. H. Schuurhuis en twee blazers van
de Kon. Militaire Kapel.
„Wien lieb ik nevens TJ omhoog?" Dat is een regel die we
gemakkelijk genoeg zingen. Dat God „omhoog", in de hemel
is, daarvan zijn we zeker. En we zijn er even zeker van dat de
hemel ons alleen door God ontsloten kan worden.
Maar dan? „Wat zou mijn hart, wat zou mijn oog op aarde, ne
vens TJ, toch lusten?" volgt er in de psalm. Natuurlijk, dat
zingen gaat ons gemakkelijk genoeg af. Kijk maar eens in de
kerk om u heen hoe men uit volle borst het orgel volgt. Men
zingt de woorden uit hoevelen denken er ook maar één
ogenblik bij na wat ze eigenlijk zingen?
Want als we nadenken en gaan opsommen waaraan ons hart en
ons oog „lust hebben op aarde", dan komen we allerlei zaken
tegen die niet „nevens U", naast God komen te staan maar
boven God. Terwijl de psalmdichter toch kennelijk bedoeld
heeft dat oog en hart omhoog noch op aarde in iets anders lust
hebben dan in God. In Zijn woord en in Zijn dienst.
Toch, al denkt ge er ook nog zo slecht bij na: het verandert
niets aan de waarheid van dit woord. Buiten God is er niets.
In de hemel niet en op aarde niet. En als u alles ontvalt staat
Hij naast u.
Dr. Locher (Herv. Raad voor zending):
(Van een onzer verslaggevers)
De verbreking van de diploma
tieke betrekkingen door Indonesië
met Nederland heeft ons in Neder
land nauwelijks verrast, de zen
dingsarbeiders in Indonesië daar
entegen (op het ogenblik nog on
geveer veertig) zijn er diep door
geschokt. Men vraagt zich veront
rust af, wat er nu met de zending
staat te gebeuren. Is er een kans
op verdergaande isolering of zelfs
internering en hoelang zal er nog
zendinng in Indonesië én in Nieuw
Guinea kunnen worden bedreven?
Dit vertelde gistermiddag dr. G. P. H.
Locher, secretaris van de Hervormde
Raad voor de Zending in Oegstgeest op
een kerkdag in de Haagse Kloosterkerk,
waar speciaal het zendingsbeleid ter
sprake kwam.
De Raad voor de zending heeft
open oog voor deze vraagstukken, aldus
dr. Locher, en heeft daarom nog niet zo
lang geleden de synode verzocht elders
zendingsterreinen aan te wijzen. De
tuatie dwong daartoe.
beva
bevalt u
beter
Beva, betere vakkleding
past bij ieder beroep
Krimpvrij door Sanfor
Velen vragen zich af, zo zei spreker,
of de tot nu toe gevolgde zendiiigsmetlio-
de in Indonesië Avel de juiste is geweest
en of er zich Avanneer een andere me
thode Avas gekozen dezelfde proble
men zouden hebben voorgedaan. Er gaan
zelfs stemmen óp om interkerkelijke
hulpverlening in de plaats Aran de i
ding te stellen.
als vervanging wordt bedoeld.
Zeiiclingsmetliode
Sprekend over de door de Nederlandse
kerken gevolgde zendingsmethode, moest
spreker opiflerken dat eerst in 1870 een
eerste opleidingsschool voor inheemse
geestelijken in Indonesië is opgericht,
(deze kon tot stand komen door belang
rijke financiële steun van Groen van
Prinsterer, die zijn huis van 25.000 er
voor verkocht).
De door Nederland bedreven ending
in Indonesië is steeds nauw verbonden
geweest aan een koloniale onderneming.
Daarom noemde dr. Locher de komende
integratie van de internationale zen
dingsraad en de wereldraad van kerken
een zeer verheugende stap in de goede
richting.
Dit zou namelijk betekenen dat dc
zendingsraad een afdeling wordt van de
Avereldraad zodat geen enkel idee A'an
koloniale bcvocgding kan Avorden opgo-
Avekt. BoA'endien biedt deze integratie
de mogelijkheid tot een betere strategie
bepaling, d.w.z. dat de zendingsvelden
oarer heel de Avereld in internationaal
overleg kunnen Avorden verdeeld.
In dit verband bepleitte dr. Locher ook
zending in eigen land. bijvoorbeeld door
zendelingen uit Azië en Afrika „opdat wij
scherper zullen zien waar onze kerkelijke
stijl in strijd in strijd is met het Evan
gelie van Jezus Christus. Na afloop a
het referaat van dr. Locher volgde
discussie.
Onder de aanwezigen bevond zich ook
ds. H. Woldendorp, de zendingspredikant
die door de Duinoordgemeente (Klooster
kerk) naar Sorong op Nieuw-Guinea i
uitgezonden en onlangs met verlof is te
ruggekeerd.
Vooraanstaande Amerikanen, copale en methodistische bisschoppen.
De belangrijkste roonis-katholiekc gees
telijke is kardinaal Cushing, aartsbis
schop van Boston. Verder heeft nog
aartsbisschop Iakovos van de Grieks-or
thodoxe kerk de verklaring ondertekend.
Nixon verklaarde in een televisie-inter
view dat z.l. dc beste manier om dc gods
dienstkwestie buiten de verkiezingscam
pagne te houden is „er niet over te pra-
onder wie 55 protestanten, 29
rooms-katholieken en vijftien Jo
den, hebben zondag een verkla
ring uitgegeven waarin zij zich er
tegen verzetten dat de godsdien
stige gezindheid van de kiezers
rol gaat spelen bij de keuze
van een Amerikaanse president.
De democratische kandidaat,
Kennedy, is rooms-katholiek en
zijn republikeinse tegenstander,
Nixon, is Quaker.
Onder de protestantse leiders zyn epis-
nieuw \RATTEN-
MUIZÊjto-K PASTA
VLOKKEN
ROEIT ZE GENADELOOS UIT
SoAvjetaanval op
„revisionisme" en
„dogmatisme"
Op het congres van de Noordvietna-
mese communistische partij heeft Noe-
ritdin Moekhitdinof, lid van het presi
dium van het centraal comité der Rus
sische communistische partij, een felle
anval gedaan op het Zuidslavische
..revisionisme", aldus bericht het sow-
jetpersagentschap Tass. Hij keerde zich
echter ook tegen dc opvattingen van de
Chinese partijleiders, waarvan hij zei:
groot kwaad voor het wereld-
ie zijn de manifestaties van
dogmatisme en sectarisme".
„Onder het uiten van revolutionaire
frasen en zich verbergend achter
Word opgewekt
wakker!
Daar heeft uw eigen
horloger voor gezorgd toen
i u zich op hepi verliet bij da
aankoop van een allround
betrouwbare wekker.
Daar is hij dan ook vak-
het wereldmerk!
tici het Marxisme-Leninisme te
draaien, te ontkrachten cn het van de
werkelijkheid te a'ervreemden".
Anderzijds doen de Zuidslavische re
visionisten vergeefse pogingen om de
mogelijkheid van het vermijden van
oorlog te bewijzen ei. de beslissende in-
vloed van het socialistische kamp op
op het lot van de wereld te ontkennen.
werk, zo zei. ds. Popma nog, blijft
het werk van de Heilige Geest. Wat
bij mensen onmogelijk is, is mogelijk
bij God.
Sterven
Het sterfbed vraagt van de pastor
inzicht en Avijshcid, aandacht en lief
de, zei ds. A. Ilijnians, emeritus-pre
dikant te Amsterdam, in zijn refe-
Maar dan is er ook het verkeerde
verlangen in de dood te vluchten om
van de rroeiten af te zijn. Hier is een
gespierd pastoraat nodig. Een dergelij
ke vlucht is immers ongehoorzaamheid.
Er bestaat veel doodsangst, ging ds.
Hijmans verder. Dat komt ook, door
dat er voor de dood geen plaats is in
onze huizen en onze gedachten. Ja, zelfs
wordt de dood gecamoufleerd op de be
graafplaatsen. Maar de dood is de grote
ontmaskering. In zijn schaduw valt al
le schijn weg en staan wij naakt voor
God. Tallozen glijden weliswaar „zacht
en kalm" of „vredig" weg. Maar het is
zeer de vraag, aldus ds. Hijmans. of
deze vrede wel iets te maken heeft met
de vrede in God door Christus.
Niet deprimerend
Wie zou menen, dat het beoefenen
van zielszorg aan chronische zieken
een deprimerende bezigheid is, om
dat het patiënten geldt die een ver
pleeginrichting bevolken om daar te
sterven die vergist zich wel zeer.
Alsdus de emeritus-predikant der
Ned. Herv. Kerk ds. J. van Veen,
die sinds twee jaren verbonden is
het bekende „Zonnehuis" te
Beekbergen.
■■■■Mi
dit verafschuwen zij, want zij zijn bang
om medelijden met zichzelf te krijgen.
Zij zijn niet in het Zonnehuis gekomen
om er te sterven, maar om er te leven,
zij het ook op een andere wijze dan de
gezonden. Is leven alleen waardevol,
wanneer men gaan en staan kan, waar
men wil, of kan ook de gehandicapte
bestaan nog als gave Gods worden ge
waardeerd? Ook dit laatste is moge
lijk.
onteerd met hun minderwaardigheid.
Ziende op wie nog minder kan dan hij
zelf, kan de zieke vaak temeer
deren, wat hij nog kan.
De predikant die hier de zielszorg
mag beoefenen (d.i. het Woord verkon
digen, spreken van woorden als van
God), heeft een fijne intuïtie nodig;
een in-schouwen in het bestaan van een
ander. Samen met de zieke mag hij de
weg zoeken naar God: in de bediening
van het evangelie cn in het pastoraal
gesprek. Het fijnste contact wordt wel
beleefd bij de driemaandelijkse viering
van het avondmaal
De gemeenschap onderling Avordt in
deze „liggende gemeente" bijzonder be
leefd en telkens blijkt, dat ook bij van
huis uit onkerkelijken meer van de pre
diking en het gesprek blijft hangen dan
men wel zou vermoeden.
Antwoord: We weten niet hoe u aan
w vogels komt, maar als ze gekocht
zijn bij een goede vogelhandelaar, dan
is hij uw beste raadsman. Ongetwijfeld
heeft hij goed voer te koop Knoei dus
niet met goedkoop zaad want ook hier
geldt dat goedkoop veelal duurkoop is
Behalve zaad (rijpe en halfrijpe on
kruid- en graszaden) eten vogels ook
groen. Een soort dat bijna het gehele
jaar door te krijgen is en snel groeit,
is „vogelmuur"; het is weliswaar -
soort onkruid m
graag.
Vragen op elk gebied kunnen Avorden ingezonden aan het bureau
van ons blad. Iedere vraag afzonderlijk op een velletje papier, duidelijk
ondertekend met naam en adres. De antAvoorden worden per brief
verstrekt. Deze service is gratis voor onze abonnee's.
Vraag: Kunt u mij
ter bestrijding van mieren in mijn pro
visiekast?
1. Nederlander zijn en in het volle ge
not der burgerlijke en burgerschaps
rechten;
2. de leeftijd van 25 jaar hebben be
de vogels eten het
3. doen blijken
In de derde plaats moet u bedenken gedrag door middel
dat alle zaadetende vogels
goed zedelijk
ctenatuur verklaringen, op het getuigenis van vier
ook dierlijk voedsel eten: insecten, klei- bekende en geloofwaardig
ne wormpjes, enz. In gevangenschap
moeten ze dat dus ook hebben - moon aam*** on
in de handel verkrijgbaar als
scelvoeder". Tot en met auguj
ook miereneieren geven (die mogen
de plant warmer gezet worden, waar
door de bloemstengel flink rekt en zo
doende spoedig het kritieke stadium te
boven komt. Ook moet dan meer water
worden gegeven. Wanneer de plant te
koud cn te droog gehouden wordt, komt
de bloemknop namelijk niet verder en
verdroogt zoals bij u het geval is. Als
de stengel flink is gegroeid, kunt u de
middel geven plant wel weer wat koeler zetten, zo-
m dat u dan langer van de bloei kunt ge
nieten. Ook gebrek aan voedsel te
kleine pot, dus weinig grond en voed
sel kan van dat verdrogen oorzaak
zijn. Ofschoon de clivia niet van een
grote pot houdt moet ze, bij voorbeeld
na de bloei, toch verpot worden als de
pot èl te klein is. Gebruik tamelijk zwa
re. voedzame grond die vast aange
drukt moet worden.
meente of gemeenten, waar hij geduren-
jsunai aia „umvti- de de laatste zes jaren voortdurend 1
met augustus kunt WK heeft gehad.
4. het voorgeschreven
AntAA'oord: Een mierenplaag is een
zorg waarvan u niet ineens verlost zult
zijn. Er zijn allerlei bestrijdingsmidde
len. Het beste is natuurlijk de kast ge
heel leeg te halen en dan te bespuiten
met een of ander insectendodend mid
del of met water waarin gist is opgelost.
Andere middelen waarbij uw kast niet
leeg hoeft, zijn: 1. het leggen van vers
kervelkruid in de kast; 2. schoteltjes
neerzetten met gesuikerd bier of ho
ningwater, frambozenlimonade of ver- oiaaii ucclIiaim: UUA.
dunde likeur. Maar nogmaals: u raakt al beroemd geworden zangers
met ineens kwijt! -
Vraag: Mag een winnaar of winnares
an het vorige jaar het jaar daarop weer
an het Eurovisie-songfestival deelne-
En staat deelname ook open voor
niet blauw van kleur zijn want dan zijn gunstig gevolg hebben afgelegd;
tot bederf overgegaan). En als u
vogels eens wilt tracteren, geef
een paar meelwormen.
5. nadat zij het i
met gunstig
Vraag: Af en toe lees ik
at er ergens een notaris is benoemd
'ie benoemt die eigenlijk
voor in aanmerking?
dan gevolg hebben afgelegd, op
notariskantoren een werktijd van drie
jaar hebben volbracht. Deze bepaling
de krant blijft buiten toepassing ten aanzien van
emd een eervol ontslagen notaris of bij be
komen noeming van een notaris op
standplaats.
geressen?
AntAvoord: Beroemd of niet, iedereen
Vraag: Do bloemknop in mijn clivia
verdroogt steeds, overigens ziet de plant mag deelnemen, als hij of zij
er fris uit. Wat kan de oorzaak zijn" **"K 1
AntAvoord: Vermoedelijk hebben we
hier piet met een ziekte te maken maar
andere met een fout in de behandeling. Wan
neer de bloemknop zichtbaar is, moet
geheel nieuw liedje komt. Maar
de meeste beroemdheden voelen er niets
voor. Want de smaak van het publiek
is en blijft wisselvallig zodat de kans
op een debacle niet gering is. En dat
gaat in de meeste gevallen geld kosten!