Jlieuure fri ksrijc (JTourattl
KASAVOEBOE
houdt voet bii stuk
Commentaar
Grootmoeder (100) schildert nog
NIEUWS in één oogopslag-
Bolikango vrij
BON
Geen voorstel
N.-Guinea aan
over
V.N.
Vergoeding voor opname
in verpleegtehuis?
WOENSDAG 7 SEPTEMBER 1960
BUREAUS: Steenstraat 37
Directie, Redactie, Abonnementen- en
Advertentie-afdeling TeL 31441
ABONNEMENTEN 7,50 per kwartaal;
2,55 per maand; 0,59 per week
ADVERTENTIES: 0,20 per millimeter.
Familieberichten 0,18 per millimeter
(Bij contract belangrijke korting)
Eenenveertigste jaargang no. 11965
CHRISTELIJK-NATIONAAL DAGBLAD
„StaatvasCicfi is shtkfeves
mgn bert ia tfffteaspotf
Minister
BEDANKT
jongetje
Zie pagina 5
De geruchtmakende verklaring over de „internationalisatie"
van Nederlands Nieuw-Guinea, afkomstig van minister-presi
dent De Quay, blijkt wel te moeten worden gelezen met een
speciale „toelichting" van minister Luns, die deze aflegde
voor zijn vertrek naar New York. Hij sprak o.a. van mis
verstanden.
Wat zou het Kongolese parlement vandaag beslissen? Kasa-
voeboe heeft laten weten volkomen gerechtigd te zijn tot het
afzetten van premier Loemoemba. Volgens de president staat
het leger achter hem.
Vele zorgen zijn er om het bergen van de oogst in ons land.
Plaatselijk verschilt de situatie nogal wat. Maar als landelijk
gemiddelde nemen landbouwdeskundigen aan, dat de graan
oogst twintig procent minder zal opbrengen.
Maastricht stelde onlangs, om aan de straatslijperij van een be
paalde groep jongeren paal en perk te stellen, een „avondklok"
in. Lang niet iedereen is het daarmee eens. De desbetreffende
bepaling in de politieverordening stamt uit de bezettingstijd
en het is niet onmogelijk, dat zij binnenkort zal worden ge
schrapt.
De ziekenfondsraad oordeelt het nodig dat ook verpleging in
an erkend verpleegtehuis moet worden vergoed. Voor het
eerste jaar zal dat 20 miljoen gulden kosten.
Het driemanschap dat de Planta-affaire bij Unilever gaat
onderzoeken, zal bestaan uit dr. W. Drees, S. H. de Monchy
en dr. P. Rijkens.
De Olympische Spelen: voor onze Flying Dutchmanzeiler ligt
een bronzen plak in het bereik. En met een vijfde plaats
van onze tienkamper Eef Kamerbeek mag Nederland beslist
trots zijn. Jammer genoeg zijn de dames Gerda Kraan en
Ineke ter Laak Speijk in haar series uitgeschakeld: zij liepen
een ontaktische 800 meter. Cees Koch, onze discuswerper,
haalde.de finale, maar onze turnsters hadden een slechte start.
Wij kunnen
alles
T^it monster is de C.T.-
41, produkt van de
Britse vliegtuigfabriek
Armstrong-'Whitworth en
te zien in „Fannborough",
de jaarlijkse show der
Britse vliegtuigbouwers,
tevens een der beroemd
ste shows ter wereld. Met
een snelheid weilke die
van het geluid verre
overtreft, zal het in de
toekomst radiografisch
bestuurd naar zijn doel
kunnen jagen. Wel in
drukwekkend maar
huiveringwekkend tevens.
Is er eigenlijk wel een
grens aan het menselijk kun
nen op dit gebied? In ons
„Gastenboek" houdt de
auteur Godfried Bomans
zich op zijn eigen wijze met
die vraag bezig. Hij doet dat
met humor dat vraagt
men immers van hem. Maar
de gedachte die hij ontwik
kelt, is verre van humoris
tisch. „Wat de mens kan fan
taseren dat zullen mensen
handen in een verre of na
bije toekomst ook kunnen
maken" daar komt het
ongeveer op neer.
En als hij de toekomst
beelden van een Jules Verne
erbij haalt, lijkt er iets
waars in te zitten.
Er zal wel niemand meer
zijn dit door dit „wü kunnen
alles" in een hoera-stemming
komt. De meeste aan het
menselijk vernuft ontsproten
ontdekkingen hebben de
dreiging in zich dat zij zich
tegen die mens zullen ke-
Het is de krant die u van
dat alles op de hoogte houdt.
-Dat kan op allerlei manie
ren gebeuren: sensationeel
mensverheerlijkend, fatalis
tisch het kan ook zo zijn
dat de krant u door dit alles
heen wijst op Gods leiding
met deze wereld.
Onze krant is zo'n krant.
En daarom is ze ook uw
krant. En kan ze tevens de
krant worden van uw vrien
den en kennissen. Denkt u
om de bon hieronder? Graag
ingevuld opzenden aan ons
bureau.
Betaling geschiedt per week/
maand/kwartaal/per giró.
(Doorhalen wat niet van
tocpassin- is)
Deze bon is ingezonden door:
Kongolese troepen, die trouw gebleven
zijn aan president Kasavoeboe zijn in
Leopoldstad aangekomen, om de leider
van de Bakongo te steunen in zijn strijd
om de macht tegen Loemoemba. Zij
hebben gisteren reeds Jean Bolikango,
leider van de partij van de nationale
eenheid en van de Bangala-stam uit de
gevangenis bevrijd.
Hij was op last van Loemoemba gear
resteerd.
Indonesië verrast over
De Quay
Dr. Ali Sastroamidjojo, het gewezen
hoofd van de Indonesische delegatie bij
de Verenigde Naties, heeft in Djakarta
de persberichten volgens welke Neder
land zou streven naar internationalise
ring van Nederlands Nieuw-Guinea be
stempeld als een verrassende afwijking
van „Nederlands koppig volgehouden po
litiek".
In Nederland heeft de Federatie van
Oud-Strijdersorganisaties in een telegram
aan de minister-president haar ongerust
heid uitgesproken en aangedrongen op
onvoorwaardelijke handhaving van Ne
derlands taak, daar internationalisering
betekent, dat Nieuw-Guinea speelbal
wordt van grote machten en ambitieuze
dictatoren.
pRESIDENT KASAVOEBOE van Kongo heeft gisteravond in een radio-
A rede verklaard, dat hij nog steeds staatshoofd van Kongo is en dat zijn
ministers niet de bevoegdheid hebben, hem af te zetten. De rede werd uit
gesproken voor radio-Brazzaville, in het vroegere Franse Kongo en de om
roeper verklaarde, dat een directe verbinding tot stand was gebacht tussen
het radiostation en de ambtswoning van Kasavoeboe aan de andere zijde
van de Kongorivier. Later werd medegedeeld dat een bandopname over de
rivier was gesmokkeld.
Kasavoeboe verklaarde, te kunnen
rekenen op het Kongolesse leger in
zijn strijd om de macht met de afge
zette premier Loemoemba. „Mijn
soldaten kennen mij. Zij weten dat
alleen het welzijn van het lanii mij
ter harte gaat. Ik weet, dat ik op
hen kan rekenen. Ook hoop ik op de
Verenigde Naties te kunnen steunen,
omdat de redding van het land dit
vereist", aldus de president.
Hij herhaalde zijn mededeling, dat hij
Loemoemba als premier had ontslagen
en voegde er aan toe, dat hij vijf andere
ministers eveneens terzijde had gescho
ven. Verder beschuldigde hij Loemoemba
er van. dat hij zich met geweld een
weg had gebaand in het radiostation
'an Leopoldstad om onzinnige redevoe-
•ingen te houden, waarin hij de Kon
golezen opriep, in opstand te komen
tegen het wettige gezag.
Kasavoeboe zeide, dat de nieuwe pre-
ier, Joseph Ileo, zich zou concentreren
de ware problemen van Kongo. In
;n oproep tot de bevolking van Kongo
(Van onze parlementsredactie.
termkMajg voor zijn vertrek naar de Verenigde Staten met nadruk
verklaard, dat er geen veramdeing is gekomen in het Nederlandse stand
punt ten aanzien van de kwestie-Nieuw-Guinea. Het ligt volgens de be
windsman ook bepaald niet in de bedoeling van de Nederlandse regering
om straks, tijdens de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties, aan
de volkerenorganisatie een nieuwe benadering van het probleem Nieuw-
Guinea voor te stellen.
dig en indringend (maar vertrouwelijk!)
bespreken met de ambtgenoten der be
vriende mogendheden (Australië, de V.S.
c.d.) en met de secretaris-generaal van
de U.N.O. Dergelijke besprekingen heb
ben echter ook tijdens vorige Algemene
Vergaderingen plaats gehad en vormen
als zodanig dus geen nieuw element.
Voor hot overige wenste de bewinds
man zich niet te begeven dn speculatie
ve beschouwingen, met name niet over
de vraag of sedert het optreden van de
VjN. in Kongo da omstandigheden voor
een V.N.-beheer over Nw.~Guimea gun
stiger zijn dan voorheen. Een der vra
genstellers wees erop, dat volgens mi
nister-president De Quay die omstan
digheden wel gunstiger zijn geworden.
M.r. Luns, die een scherp onderscheid
wenste te maken tussen „beleid" en
„omstandigheden", repliceerde met de op
merking, dat het onderzoeken van de om
standigheden en mogelijkheden een ter
rein is, dat de minister van buitenlandse
zaken en niet de minister-president explo
reert. Hij sprak de hoop uit, dat de VJN.
hun taak in Kongo tot een goed einde
zullen weten te brengen, maar op het
ogenlblik valt hieromtrent nog niets te
er geen sprake is van een plan om in New
York een ontmoeting te arrangeren tussen
hem en president Sukarno, die ook naar
de Algemene Vergadering komt. Het ini
tiatief en de bereidheid tot een dergelijke
ontmoeting kunnen uiteraard niet van een
kant komen. Het feit, dat Indonesië de
diplomatieke betrekkingen met Nederland
heeft verbroken zal trouwens de totstand
koming van een gesprek Luns-Sukarno
vergemakkelijken.
Zaterdag, hele
of halve dag?
Is een vrije zaterdag een hele of halve
verlofdag? Dat is de vaag, die de inzet
vormt van het geschil tussen de giffier'
van de Staten van Utrecht en de ambte
naar J. B.
De ambtenaar houde het op een halve
dag en voor de centrale raad van beroep
te Utrecht beriep hij zich gisteren voor
namelijk op de behandeling van de zaak
voor het ambtenarengerecht te Utrecht, Dit
gerecht liet vorig weten de vrije zaterdag
als een hele verlofdag te beschouwen en
gaf dus de griffier van de Utrechtse Sta
ten gelijk.
Ambtenaar B. meent nu dat de conclusie
van dit gerecht onjuist is en dat zijn ar
gumenten geenszins werden weerlegd:
voor de ambtenaren in Utrecht geldit de
vrije zaterdag als een halve verlofdag en
dit was vóór de tweede oorlog bij de pro
vincie het geval. De ambtenaar vroeg ver
nietiging van de beslissing, die het Utrecht
se ambtenarengerecht nam. De gemachtig
de van de griffier pleitte voor de hele ver-
Beiden moeten wachten tot 27 septem
ber. Dan doet de centrale raad van beroep
uitspraak.
verklaarde hij: „U hebt twee maanden
in kommer en smart doorgebracht, ter
wijl het land langzaam maar zeker naar
dictatuur en communisme afgleed." De
rede werd driemaal herhaald.
Geen antwoord
Loemoemba kon niet op de beschul
digingen van Kasavoeboe antwoorden,
omdat de troepen van de Verenigde Na
ties het radiostation van Leopoldstad
hebben bezet. Toen Loemoemba opnieuw
trachtte, tot het station door te dringen,
werd hij resoluut teruggewezen.
Strijdkrachten van de Verenigde Na
ties hebben ook alle Kongolese vliegvel
den geblokkeerd om te voorkomen, dat
nog meer Russische vliegtuigen zullen
landen, die op verzoek van Loemoemba
versterkingen voor de voorgenomen aan
val op Katanga aanvoeren.
Senaat en Huis van Afgevaardigden
van Kongo zouden in de loop van de
dag in Leopoldstad bijeenkomen om zich
uit te spreken over het conflict lussen
Kasavoeboe en Loemoemba. Van het be
sluit dat deze vergadering zal nemen,
zal wellicht de toekomst van Kongo
afhangen. Mocht het parlement onver
hoopt onder politieke druk de zijde van
Loemoemba kiezen, dan zal het heel
moeilijk worden, een burgeroorlog ir
Kongo te voorkomen. En dan zal he*
land waarschijnlijk ook het eerste Afri
kaanse slachtoffer van het internationale
worden. Kiest het de kant
Kasavoeboe, dan bestaat er hoop op
(Zie vervolg op pagina 11)
Dit zijn William Martin (links)
en Bernon Mitchell, gefotogra
feerd in Moskou op de perscon
ferentie, waarin ze vertelden
van de Amerikaanse veilig
heidsdienst naar de Russen te
zijn overgelopen. Ze „onthul
den" dat Amerika in allerlei
landen spioneert met een net
van 2000 luisterposten, door
8000 militairen bemand. Martin
en Mitchell voelden er niet
meer voor. In Amerika ver
moedt men dat beide mannen
in Cuba door een Russische
treiler zijn opgepikt. Enige
commentaar van Washington:
„Martin en Mitchell zijn ver
raders".
Commissie ingesteld
voor onderzoek in
Planta-affaire
de interne com-
de Raad van bestuur van
Unilever N.V. verslag zal uitbrengen over
de geruchtmakende Planta-affaire. samen
gesteld. In deze commissie zuller. zit
ting hebben: dr. W. Drees, oud-minister
president en minister van staat, H. W. de
Monchy, commissaris van de Holland
Amerika Lijn, ondervoorzitter van de
Kamer van koophandel te Rotterdam en
dr. P. Rijkens, adviserend lid van de
Raad van bestuur van Unilever N.V.
Pieck gestorven
Wilhelm Pieck,
president van
communistisch
Oost-Duitsland,
vanmorgen
gestorven. H(j
In een bulletin
ondertekend
door vier art-
ordt mee
gedeeld, dat de
lood om 8.55 uur
Nederlandse tijd
Intrad. Een
hartaanval van
zondag werd la
ter gevolgd door longonstcking.
De Engelse prins Charles is met
zijn elf jaren al een geestdriftig
filmer. In Birkhall nam zijn
grootmoeder dezer dagen een
défilé af, en dat was voor de
jonge Prins van Wales een
prachtige gelegenheid, de camera
te hanteren.
Op de Oude Kunst- en Antiekbeurs
in „Het Prinsenhof" te Delft is het
mansportret van Rembrandt gekocht
door een Nederlandse particulier. „Het
Mauritshuis" in Den Haag kocht één
van de drie schilderijen van Salomon
van Ruysdael en het Rijksmuseum te
Amsterdam de zwart Delfts aardewerk
monnik.
Iets heeft het ervan, of de Verenigde
Naties zich gaan inlaten met de binnen
landse aangelegenheden van Kongo. De
radio is geblokkeerd en er is toezicht ge
komen over de vliegvelden. Het is iets,
en men doet verstandig er zich niet op
te verkijken.
Met de binnenlandse aangelegenheden
van een land kunnen de Verenigde Na
ties zich nu eenmaal nauwelijks be
moeien, en wat er tot dusver gedaan is,
draagt dan ook het karakter van orde
maatregelen of heeft de strekking om
anderen te verhinderen, zich wel tot partij
te maken in de binnenlandse politiek.
Hier ligt de onvermijdelijke beperkt
heid in het kunnen der Verenigde Naties.
Ten aanzien van de binnenlandse aan
gelegenheden van Kongo vormen de Ver
enigde Naties als het ware een Verenig
de Machteloosheid.
Daarom is ook hier de politiek van
Rusland zo stuitend. Van de V.N. deel
uitmakend, houdt het zich formeel afzij
dig van hetgeen in Kongo gebeurt, daar-
buitenom echter tracht het met zijn com
munisme in Kongo te infiltreren.
De beperkte bevoegdheid die zij heb
ben, heeft de V.N. er tot dusver toe ge
noopt, machteloos toe te zien, hoe een
Loemoemba in het gezagsvacuüm, dat bij
de onafhankelijkheidsverklaring van het
land was ontstaan, in ontstellende onbe
rekenbaarheid en als een ongeremde wil
deman te keer is gegaan.
Dc V.N. waren in feite machteloos, maar
hun aanwezigheid ln het land kon niet
temin de indruk wekken alsof deze Loe
moemba mee met haar autoriteit han
delde.
Vandaar dat de nieuwste maatregelen
van de V.N.. hoe bescheiden en beperkt
ook, toch enige zin hebben.
Dit geldt in de eerste plaats het blok
keren van dc radio, zoals gezegd bedoeld
als ordemaatregel.
Vooral in de minder ontwikkelde ge
bieden, waartoe Kongo zeker moge wor
den gerekend, is de radio een machtig
instrument. Zij schept de mogelijkheid
om tot in de verste uithoeken van het
land de mensen te bereiken. Bovendien
draagt zij vooral daar een uitgesproken
monopolistisch karakter, zodat men zeg
gen kan, dat de macht heeft wie de radio
heeft.
Naast de radio de vliegvelden, die an
dere mogelijkheid in een land als Kongo
om de verbindingen te onderhouden.
Het is van de V.N. nog altijd een be
scheiden optreden. Zodat de vraag rijst
of hiermee alles gedaan is wat gedaan
zou kunnen worden.
Op de Oceaan heerst een flinke de
pressie-activiteit. Nabij IJsland ligt een
diepe depressie, terwijl er vanochtend
midden op de Oceaan een nieuwe de
pressie tot ontwikkeling kwam. De in
vloed van de depressies breidt zich op het
ogenblik echter voornamelijk uit naar
het zeegebied ten noordwesten van Schot-
Een hogedrukgebied verplaatste zich
van de Azoren in de richting van de Golf
Boven Engeland bevond zich een
Oceaanfront dat er tijdelijk regen heeft
gebracht. Een storing langs dit front, die
zich naar F ankrijk verplaatste was oor
zaak. dat het front slechts heel langzaam
Aanhoudend beter
(Van onze soiaal-econom. redactie.)
De Ziekenfondsraad is van mening,
dat de ziekenfondsen in het vervolg
ook een vergoeding moeten geven
aan fondspatiënten die in erkende
verpleegtehuizen moeten.worden op
genomen. De raad heeft de minister
van sociale zaken en .volksgezond
heid van dit standpunt op de hoogte
gebracht. Voor het eerste jaar schat
de raad de kosten van de nieuv
voorziening op 20 miljoen gulden.
De nieuwe verstrekking moet aldus
de Ziekenfondsraad voorzien ln de
behoefte aan verpleging en reactiverings-
mogelijkheden voor patiënten, die een bij
zondere verpleging met daaraan verbon
den behandeling nodig hebben, welke zij
Lhiuls, met behulp van huisgenoten of
wijkverpleegster, niet kunnen krijgen.
De vergoeding van dc vcrplcegkosten
kan niet onbeperkt zijn. De raad heeft
geadviseerd de vergoeding te stellen op
50 pet. van de verpleegprijs van dc laag
ste klasse van een vrepleegtehuis, tot een
maximum vergoeding van f 7.50 per dag
gedurende ten hoogste 365 dagen al dan
niet aaneengesloten in een verpleegtehuis
doorgebracht. Is verpleging gedurende
maximumaantal van 365 dagen ge
noten, dan ontstaat er weer een recht
i een wachttijd van twee jaar.
Opneming dient slechts te worden toe
gestaan in door de Ziekenfondsraad er
kende verpleegtehuizen. Gedurende zijn
verblijf in het verpleegtehuis behoudt de
verzekerde zijn recht op kosteloze genees
kundige en farmaceutische hulp en op
andere bestaande verstrekkingen. De kos
ten hiervan -worden dus vergoed boven
50 pet. van de verpleegprijs.
(Voor vervolg zie pag. 11)
rjRANDMA MOSES', de In de stad New York wordt ter te verdienen. Toen rij S7 was, kunst, geschiedenis ol scholen, In musea in Amerika en Furo.
Amerikaanse boerenvrouw gelegenheid van deze verjaar- huwde zij met een boeren- had gemaakt, in een winkel te pa. Haar vermogen wordt thans
bijecht, ™0™as, Mo,e«. E»Slc Bridge. Twee Jaar later op bijna een miljoen dollar ge-
w.o ,1. .t.h l„ it» VI..I. Ne„ ïork c,n ,cha, Een Eroo, |(uk v«n
stelling van haar werk gehou- grandma Moses bracht vorig
- op een verkoping meer
de richting van Nederland bewoog. Bo
de activiteit ervan in onze
omgeving geleidelijk af. Hot front zal
Nederland nog wel in de komende dertig
uur kunnen passeren, maar vermoedelijk
zal dit slechts hieir en daar wat motregen
brengen. Na de frontpassage zal de wind
naar west tot noordwest ruimen, waarbij
de temperatuur maar weinig verandering
zal ondergaan.
De Bilt verwacht tot donderdagavond:
Bewolkt, maar op de meeste plaatsen
droog weer. Aanvankelijk weinig wind,
later zwakke tot matige noordwestelijke
wind. Weinig verandering in tempora
tuur. (Opgemaakt om 11.15 uur).
ZON EN MAAN
HET WEER IN EUROPA
Rapporten hedenmorgen 7 uur
Eelde
De Bil t
Twen the
Eindhoven
30
i tentoonstelling
haar stukken gehouden.
radio, televisie en film r„ilu
vandaag in Eagle Bridge maken de schilderes tot onder- eigen boerenbedrijf te verwcr- den. Met haar"*tachtig ''jaren faar
- - - wprn van hun publikaties. tone I- u-A
in de staat New Xork haar hon
derdste verjaardag. Gouverneur
Nelson Rockefeller heeft deze
dag officieel tot „Grandma-
Moscs-dag" uitgeroepen, het
geen wel illustreert hoe trots
In 1905 trok het gezin
Kwamen tien kinderen weer
Anna Mary Robertson Moses naar Eagle Bridge, waar groot-
werd als een van de tien kinde- moeder Moses nu nog hij haar
ren van een Schots-Iers echt- zoon Forrest woont.
paar in Eaglc Bridge geboren. Een Newyorkse kunsthande- stukken,
Toen zij twaalf jaar oud was laar ontdekte in 1938 een paar werpen vai
verliet zij de ouderlijke boerde- bonte schilderijen die grandma kregen een
haar medeburgers op haar zijn. rij om als dienstmeisje de kost Moses, zonder enige kennis van particuliere
ging grandma Moses al spoedig dan vierduizend dollar
als een van dc vooraanstaande Grandma schilderde tot "voor
vertegenwoordigsters van de kort dagelijks nog vijf zes
„moderne primitieve kunst" in uren bij haar oude opklaptafel
Amerika gelden. Ilaar schilder- in de strijkkamer van de boer-
c allerlei onder- derij. Nadat zij dit jaar een
i het boerenleven, longontsteking had gekregen,
plaats in bekende kon zij echter niet zo lang meer
verzamelingen en werken.
De Amerikaanse atoomonderzeeër Zee
draak is in Nome, Alaska, aangekomen na
een reis onder het ys van de Noordpool
van Portsmouth aan de Atlantische kust
tot Nome aan de Stille Oceaan. De tocht
heeft 35 dagen geduurd. De Zeedraak is
de derde Amerikaanse duikboot die een
tocht onder het poolijs door volbrengt.