Jlieuure fri ksrijc (JTourattl KASAVOEBOE houdt voet bii stuk Commentaar Grootmoeder (100) schildert nog NIEUWS in één oogopslag- Bolikango vrij BON Geen voorstel N.-Guinea aan over V.N. Vergoeding voor opname in verpleegtehuis? WOENSDAG 7 SEPTEMBER 1960 BUREAUS: Steenstraat 37 Directie, Redactie, Abonnementen- en Advertentie-afdeling TeL 31441 ABONNEMENTEN 7,50 per kwartaal; 2,55 per maand; 0,59 per week ADVERTENTIES: 0,20 per millimeter. Familieberichten 0,18 per millimeter (Bij contract belangrijke korting) Eenenveertigste jaargang no. 11965 CHRISTELIJK-NATIONAAL DAGBLAD „StaatvasCicfi is shtkfeves mgn bert ia tfffteaspotf Minister BEDANKT jongetje Zie pagina 5 De geruchtmakende verklaring over de „internationalisatie" van Nederlands Nieuw-Guinea, afkomstig van minister-presi dent De Quay, blijkt wel te moeten worden gelezen met een speciale „toelichting" van minister Luns, die deze aflegde voor zijn vertrek naar New York. Hij sprak o.a. van mis verstanden. Wat zou het Kongolese parlement vandaag beslissen? Kasa- voeboe heeft laten weten volkomen gerechtigd te zijn tot het afzetten van premier Loemoemba. Volgens de president staat het leger achter hem. Vele zorgen zijn er om het bergen van de oogst in ons land. Plaatselijk verschilt de situatie nogal wat. Maar als landelijk gemiddelde nemen landbouwdeskundigen aan, dat de graan oogst twintig procent minder zal opbrengen. Maastricht stelde onlangs, om aan de straatslijperij van een be paalde groep jongeren paal en perk te stellen, een „avondklok" in. Lang niet iedereen is het daarmee eens. De desbetreffende bepaling in de politieverordening stamt uit de bezettingstijd en het is niet onmogelijk, dat zij binnenkort zal worden ge schrapt. De ziekenfondsraad oordeelt het nodig dat ook verpleging in an erkend verpleegtehuis moet worden vergoed. Voor het eerste jaar zal dat 20 miljoen gulden kosten. Het driemanschap dat de Planta-affaire bij Unilever gaat onderzoeken, zal bestaan uit dr. W. Drees, S. H. de Monchy en dr. P. Rijkens. De Olympische Spelen: voor onze Flying Dutchmanzeiler ligt een bronzen plak in het bereik. En met een vijfde plaats van onze tienkamper Eef Kamerbeek mag Nederland beslist trots zijn. Jammer genoeg zijn de dames Gerda Kraan en Ineke ter Laak Speijk in haar series uitgeschakeld: zij liepen een ontaktische 800 meter. Cees Koch, onze discuswerper, haalde.de finale, maar onze turnsters hadden een slechte start. Wij kunnen alles T^it monster is de C.T.- 41, produkt van de Britse vliegtuigfabriek Armstrong-'Whitworth en te zien in „Fannborough", de jaarlijkse show der Britse vliegtuigbouwers, tevens een der beroemd ste shows ter wereld. Met een snelheid weilke die van het geluid verre overtreft, zal het in de toekomst radiografisch bestuurd naar zijn doel kunnen jagen. Wel in drukwekkend maar huiveringwekkend tevens. Is er eigenlijk wel een grens aan het menselijk kun nen op dit gebied? In ons „Gastenboek" houdt de auteur Godfried Bomans zich op zijn eigen wijze met die vraag bezig. Hij doet dat met humor dat vraagt men immers van hem. Maar de gedachte die hij ontwik kelt, is verre van humoris tisch. „Wat de mens kan fan taseren dat zullen mensen handen in een verre of na bije toekomst ook kunnen maken" daar komt het ongeveer op neer. En als hij de toekomst beelden van een Jules Verne erbij haalt, lijkt er iets waars in te zitten. Er zal wel niemand meer zijn dit door dit „wü kunnen alles" in een hoera-stemming komt. De meeste aan het menselijk vernuft ontsproten ontdekkingen hebben de dreiging in zich dat zij zich tegen die mens zullen ke- Het is de krant die u van dat alles op de hoogte houdt. -Dat kan op allerlei manie ren gebeuren: sensationeel mensverheerlijkend, fatalis tisch het kan ook zo zijn dat de krant u door dit alles heen wijst op Gods leiding met deze wereld. Onze krant is zo'n krant. En daarom is ze ook uw krant. En kan ze tevens de krant worden van uw vrien den en kennissen. Denkt u om de bon hieronder? Graag ingevuld opzenden aan ons bureau. Betaling geschiedt per week/ maand/kwartaal/per giró. (Doorhalen wat niet van tocpassin- is) Deze bon is ingezonden door: Kongolese troepen, die trouw gebleven zijn aan president Kasavoeboe zijn in Leopoldstad aangekomen, om de leider van de Bakongo te steunen in zijn strijd om de macht tegen Loemoemba. Zij hebben gisteren reeds Jean Bolikango, leider van de partij van de nationale eenheid en van de Bangala-stam uit de gevangenis bevrijd. Hij was op last van Loemoemba gear resteerd. Indonesië verrast over De Quay Dr. Ali Sastroamidjojo, het gewezen hoofd van de Indonesische delegatie bij de Verenigde Naties, heeft in Djakarta de persberichten volgens welke Neder land zou streven naar internationalise ring van Nederlands Nieuw-Guinea be stempeld als een verrassende afwijking van „Nederlands koppig volgehouden po litiek". In Nederland heeft de Federatie van Oud-Strijdersorganisaties in een telegram aan de minister-president haar ongerust heid uitgesproken en aangedrongen op onvoorwaardelijke handhaving van Ne derlands taak, daar internationalisering betekent, dat Nieuw-Guinea speelbal wordt van grote machten en ambitieuze dictatoren. pRESIDENT KASAVOEBOE van Kongo heeft gisteravond in een radio- A rede verklaard, dat hij nog steeds staatshoofd van Kongo is en dat zijn ministers niet de bevoegdheid hebben, hem af te zetten. De rede werd uit gesproken voor radio-Brazzaville, in het vroegere Franse Kongo en de om roeper verklaarde, dat een directe verbinding tot stand was gebacht tussen het radiostation en de ambtswoning van Kasavoeboe aan de andere zijde van de Kongorivier. Later werd medegedeeld dat een bandopname over de rivier was gesmokkeld. Kasavoeboe verklaarde, te kunnen rekenen op het Kongolesse leger in zijn strijd om de macht met de afge zette premier Loemoemba. „Mijn soldaten kennen mij. Zij weten dat alleen het welzijn van het lanii mij ter harte gaat. Ik weet, dat ik op hen kan rekenen. Ook hoop ik op de Verenigde Naties te kunnen steunen, omdat de redding van het land dit vereist", aldus de president. Hij herhaalde zijn mededeling, dat hij Loemoemba als premier had ontslagen en voegde er aan toe, dat hij vijf andere ministers eveneens terzijde had gescho ven. Verder beschuldigde hij Loemoemba er van. dat hij zich met geweld een weg had gebaand in het radiostation 'an Leopoldstad om onzinnige redevoe- •ingen te houden, waarin hij de Kon golezen opriep, in opstand te komen tegen het wettige gezag. Kasavoeboe zeide, dat de nieuwe pre- ier, Joseph Ileo, zich zou concentreren de ware problemen van Kongo. In ;n oproep tot de bevolking van Kongo (Van onze parlementsredactie. termkMajg voor zijn vertrek naar de Verenigde Staten met nadruk verklaard, dat er geen veramdeing is gekomen in het Nederlandse stand punt ten aanzien van de kwestie-Nieuw-Guinea. Het ligt volgens de be windsman ook bepaald niet in de bedoeling van de Nederlandse regering om straks, tijdens de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties, aan de volkerenorganisatie een nieuwe benadering van het probleem Nieuw- Guinea voor te stellen. dig en indringend (maar vertrouwelijk!) bespreken met de ambtgenoten der be vriende mogendheden (Australië, de V.S. c.d.) en met de secretaris-generaal van de U.N.O. Dergelijke besprekingen heb ben echter ook tijdens vorige Algemene Vergaderingen plaats gehad en vormen als zodanig dus geen nieuw element. Voor hot overige wenste de bewinds man zich niet te begeven dn speculatie ve beschouwingen, met name niet over de vraag of sedert het optreden van de VjN. in Kongo da omstandigheden voor een V.N.-beheer over Nw.~Guimea gun stiger zijn dan voorheen. Een der vra genstellers wees erop, dat volgens mi nister-president De Quay die omstan digheden wel gunstiger zijn geworden. M.r. Luns, die een scherp onderscheid wenste te maken tussen „beleid" en „omstandigheden", repliceerde met de op merking, dat het onderzoeken van de om standigheden en mogelijkheden een ter rein is, dat de minister van buitenlandse zaken en niet de minister-president explo reert. Hij sprak de hoop uit, dat de VJN. hun taak in Kongo tot een goed einde zullen weten te brengen, maar op het ogenlblik valt hieromtrent nog niets te er geen sprake is van een plan om in New York een ontmoeting te arrangeren tussen hem en president Sukarno, die ook naar de Algemene Vergadering komt. Het ini tiatief en de bereidheid tot een dergelijke ontmoeting kunnen uiteraard niet van een kant komen. Het feit, dat Indonesië de diplomatieke betrekkingen met Nederland heeft verbroken zal trouwens de totstand koming van een gesprek Luns-Sukarno vergemakkelijken. Zaterdag, hele of halve dag? Is een vrije zaterdag een hele of halve verlofdag? Dat is de vaag, die de inzet vormt van het geschil tussen de giffier' van de Staten van Utrecht en de ambte naar J. B. De ambtenaar houde het op een halve dag en voor de centrale raad van beroep te Utrecht beriep hij zich gisteren voor namelijk op de behandeling van de zaak voor het ambtenarengerecht te Utrecht, Dit gerecht liet vorig weten de vrije zaterdag als een hele verlofdag te beschouwen en gaf dus de griffier van de Utrechtse Sta ten gelijk. Ambtenaar B. meent nu dat de conclusie van dit gerecht onjuist is en dat zijn ar gumenten geenszins werden weerlegd: voor de ambtenaren in Utrecht geldit de vrije zaterdag als een halve verlofdag en dit was vóór de tweede oorlog bij de pro vincie het geval. De ambtenaar vroeg ver nietiging van de beslissing, die het Utrecht se ambtenarengerecht nam. De gemachtig de van de griffier pleitte voor de hele ver- Beiden moeten wachten tot 27 septem ber. Dan doet de centrale raad van beroep uitspraak. verklaarde hij: „U hebt twee maanden in kommer en smart doorgebracht, ter wijl het land langzaam maar zeker naar dictatuur en communisme afgleed." De rede werd driemaal herhaald. Geen antwoord Loemoemba kon niet op de beschul digingen van Kasavoeboe antwoorden, omdat de troepen van de Verenigde Na ties het radiostation van Leopoldstad hebben bezet. Toen Loemoemba opnieuw trachtte, tot het station door te dringen, werd hij resoluut teruggewezen. Strijdkrachten van de Verenigde Na ties hebben ook alle Kongolese vliegvel den geblokkeerd om te voorkomen, dat nog meer Russische vliegtuigen zullen landen, die op verzoek van Loemoemba versterkingen voor de voorgenomen aan val op Katanga aanvoeren. Senaat en Huis van Afgevaardigden van Kongo zouden in de loop van de dag in Leopoldstad bijeenkomen om zich uit te spreken over het conflict lussen Kasavoeboe en Loemoemba. Van het be sluit dat deze vergadering zal nemen, zal wellicht de toekomst van Kongo afhangen. Mocht het parlement onver hoopt onder politieke druk de zijde van Loemoemba kiezen, dan zal het heel moeilijk worden, een burgeroorlog ir Kongo te voorkomen. En dan zal he* land waarschijnlijk ook het eerste Afri kaanse slachtoffer van het internationale worden. Kiest het de kant Kasavoeboe, dan bestaat er hoop op (Zie vervolg op pagina 11) Dit zijn William Martin (links) en Bernon Mitchell, gefotogra feerd in Moskou op de perscon ferentie, waarin ze vertelden van de Amerikaanse veilig heidsdienst naar de Russen te zijn overgelopen. Ze „onthul den" dat Amerika in allerlei landen spioneert met een net van 2000 luisterposten, door 8000 militairen bemand. Martin en Mitchell voelden er niet meer voor. In Amerika ver moedt men dat beide mannen in Cuba door een Russische treiler zijn opgepikt. Enige commentaar van Washington: „Martin en Mitchell zijn ver raders". Commissie ingesteld voor onderzoek in Planta-affaire de interne com- de Raad van bestuur van Unilever N.V. verslag zal uitbrengen over de geruchtmakende Planta-affaire. samen gesteld. In deze commissie zuller. zit ting hebben: dr. W. Drees, oud-minister president en minister van staat, H. W. de Monchy, commissaris van de Holland Amerika Lijn, ondervoorzitter van de Kamer van koophandel te Rotterdam en dr. P. Rijkens, adviserend lid van de Raad van bestuur van Unilever N.V. Pieck gestorven Wilhelm Pieck, president van communistisch Oost-Duitsland, vanmorgen gestorven. H(j In een bulletin ondertekend door vier art- ordt mee gedeeld, dat de lood om 8.55 uur Nederlandse tijd Intrad. Een hartaanval van zondag werd la ter gevolgd door longonstcking. De Engelse prins Charles is met zijn elf jaren al een geestdriftig filmer. In Birkhall nam zijn grootmoeder dezer dagen een défilé af, en dat was voor de jonge Prins van Wales een prachtige gelegenheid, de camera te hanteren. Op de Oude Kunst- en Antiekbeurs in „Het Prinsenhof" te Delft is het mansportret van Rembrandt gekocht door een Nederlandse particulier. „Het Mauritshuis" in Den Haag kocht één van de drie schilderijen van Salomon van Ruysdael en het Rijksmuseum te Amsterdam de zwart Delfts aardewerk monnik. Iets heeft het ervan, of de Verenigde Naties zich gaan inlaten met de binnen landse aangelegenheden van Kongo. De radio is geblokkeerd en er is toezicht ge komen over de vliegvelden. Het is iets, en men doet verstandig er zich niet op te verkijken. Met de binnenlandse aangelegenheden van een land kunnen de Verenigde Na ties zich nu eenmaal nauwelijks be moeien, en wat er tot dusver gedaan is, draagt dan ook het karakter van orde maatregelen of heeft de strekking om anderen te verhinderen, zich wel tot partij te maken in de binnenlandse politiek. Hier ligt de onvermijdelijke beperkt heid in het kunnen der Verenigde Naties. Ten aanzien van de binnenlandse aan gelegenheden van Kongo vormen de Ver enigde Naties als het ware een Verenig de Machteloosheid. Daarom is ook hier de politiek van Rusland zo stuitend. Van de V.N. deel uitmakend, houdt het zich formeel afzij dig van hetgeen in Kongo gebeurt, daar- buitenom echter tracht het met zijn com munisme in Kongo te infiltreren. De beperkte bevoegdheid die zij heb ben, heeft de V.N. er tot dusver toe ge noopt, machteloos toe te zien, hoe een Loemoemba in het gezagsvacuüm, dat bij de onafhankelijkheidsverklaring van het land was ontstaan, in ontstellende onbe rekenbaarheid en als een ongeremde wil deman te keer is gegaan. Dc V.N. waren in feite machteloos, maar hun aanwezigheid ln het land kon niet temin de indruk wekken alsof deze Loe moemba mee met haar autoriteit han delde. Vandaar dat de nieuwste maatregelen van de V.N.. hoe bescheiden en beperkt ook, toch enige zin hebben. Dit geldt in de eerste plaats het blok keren van dc radio, zoals gezegd bedoeld als ordemaatregel. Vooral in de minder ontwikkelde ge bieden, waartoe Kongo zeker moge wor den gerekend, is de radio een machtig instrument. Zij schept de mogelijkheid om tot in de verste uithoeken van het land de mensen te bereiken. Bovendien draagt zij vooral daar een uitgesproken monopolistisch karakter, zodat men zeg gen kan, dat de macht heeft wie de radio heeft. Naast de radio de vliegvelden, die an dere mogelijkheid in een land als Kongo om de verbindingen te onderhouden. Het is van de V.N. nog altijd een be scheiden optreden. Zodat de vraag rijst of hiermee alles gedaan is wat gedaan zou kunnen worden. Op de Oceaan heerst een flinke de pressie-activiteit. Nabij IJsland ligt een diepe depressie, terwijl er vanochtend midden op de Oceaan een nieuwe de pressie tot ontwikkeling kwam. De in vloed van de depressies breidt zich op het ogenblik echter voornamelijk uit naar het zeegebied ten noordwesten van Schot- Een hogedrukgebied verplaatste zich van de Azoren in de richting van de Golf Boven Engeland bevond zich een Oceaanfront dat er tijdelijk regen heeft gebracht. Een storing langs dit front, die zich naar F ankrijk verplaatste was oor zaak. dat het front slechts heel langzaam Aanhoudend beter (Van onze soiaal-econom. redactie.) De Ziekenfondsraad is van mening, dat de ziekenfondsen in het vervolg ook een vergoeding moeten geven aan fondspatiënten die in erkende verpleegtehuizen moeten.worden op genomen. De raad heeft de minister van sociale zaken en .volksgezond heid van dit standpunt op de hoogte gebracht. Voor het eerste jaar schat de raad de kosten van de nieuv voorziening op 20 miljoen gulden. De nieuwe verstrekking moet aldus de Ziekenfondsraad voorzien ln de behoefte aan verpleging en reactiverings- mogelijkheden voor patiënten, die een bij zondere verpleging met daaraan verbon den behandeling nodig hebben, welke zij Lhiuls, met behulp van huisgenoten of wijkverpleegster, niet kunnen krijgen. De vergoeding van dc vcrplcegkosten kan niet onbeperkt zijn. De raad heeft geadviseerd de vergoeding te stellen op 50 pet. van de verpleegprijs van dc laag ste klasse van een vrepleegtehuis, tot een maximum vergoeding van f 7.50 per dag gedurende ten hoogste 365 dagen al dan niet aaneengesloten in een verpleegtehuis doorgebracht. Is verpleging gedurende maximumaantal van 365 dagen ge noten, dan ontstaat er weer een recht i een wachttijd van twee jaar. Opneming dient slechts te worden toe gestaan in door de Ziekenfondsraad er kende verpleegtehuizen. Gedurende zijn verblijf in het verpleegtehuis behoudt de verzekerde zijn recht op kosteloze genees kundige en farmaceutische hulp en op andere bestaande verstrekkingen. De kos ten hiervan -worden dus vergoed boven 50 pet. van de verpleegprijs. (Voor vervolg zie pag. 11) rjRANDMA MOSES', de In de stad New York wordt ter te verdienen. Toen rij S7 was, kunst, geschiedenis ol scholen, In musea in Amerika en Furo. Amerikaanse boerenvrouw gelegenheid van deze verjaar- huwde zij met een boeren- had gemaakt, in een winkel te pa. Haar vermogen wordt thans bijecht, ™0™as, Mo,e«. E»Slc Bridge. Twee Jaar later op bijna een miljoen dollar ge- w.o ,1. .t.h l„ it» VI..I. Ne„ ïork c,n ,cha, Een Eroo, |(uk v«n stelling van haar werk gehou- grandma Moses bracht vorig - op een verkoping meer de richting van Nederland bewoog. Bo de activiteit ervan in onze omgeving geleidelijk af. Hot front zal Nederland nog wel in de komende dertig uur kunnen passeren, maar vermoedelijk zal dit slechts hieir en daar wat motregen brengen. Na de frontpassage zal de wind naar west tot noordwest ruimen, waarbij de temperatuur maar weinig verandering zal ondergaan. De Bilt verwacht tot donderdagavond: Bewolkt, maar op de meeste plaatsen droog weer. Aanvankelijk weinig wind, later zwakke tot matige noordwestelijke wind. Weinig verandering in tempora tuur. (Opgemaakt om 11.15 uur). ZON EN MAAN HET WEER IN EUROPA Rapporten hedenmorgen 7 uur Eelde De Bil t Twen the Eindhoven 30 i tentoonstelling haar stukken gehouden. radio, televisie en film r„ilu vandaag in Eagle Bridge maken de schilderes tot onder- eigen boerenbedrijf te verwcr- den. Met haar"*tachtig ''jaren faar - - - wprn van hun publikaties. tone I- u-A in de staat New Xork haar hon derdste verjaardag. Gouverneur Nelson Rockefeller heeft deze dag officieel tot „Grandma- Moscs-dag" uitgeroepen, het geen wel illustreert hoe trots In 1905 trok het gezin Kwamen tien kinderen weer Anna Mary Robertson Moses naar Eagle Bridge, waar groot- werd als een van de tien kinde- moeder Moses nu nog hij haar ren van een Schots-Iers echt- zoon Forrest woont. paar in Eaglc Bridge geboren. Een Newyorkse kunsthande- stukken, Toen zij twaalf jaar oud was laar ontdekte in 1938 een paar werpen vai verliet zij de ouderlijke boerde- bonte schilderijen die grandma kregen een haar medeburgers op haar zijn. rij om als dienstmeisje de kost Moses, zonder enige kennis van particuliere ging grandma Moses al spoedig dan vierduizend dollar als een van dc vooraanstaande Grandma schilderde tot "voor vertegenwoordigsters van de kort dagelijks nog vijf zes „moderne primitieve kunst" in uren bij haar oude opklaptafel Amerika gelden. Ilaar schilder- in de strijkkamer van de boer- c allerlei onder- derij. Nadat zij dit jaar een i het boerenleven, longontsteking had gekregen, plaats in bekende kon zij echter niet zo lang meer verzamelingen en werken. De Amerikaanse atoomonderzeeër Zee draak is in Nome, Alaska, aangekomen na een reis onder het ys van de Noordpool van Portsmouth aan de Atlantische kust tot Nome aan de Stille Oceaan. De tocht heeft 35 dagen geduurd. De Zeedraak is de derde Amerikaanse duikboot die een tocht onder het poolijs door volbrengt.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1960 | | pagina 1