KONGO IN EEN DAG:
mm
een zee van indrukken
Nederlands beheer
onder V.N.-toezicht
^jie ene avonb..
De Quay zou gezegd hebben:
VARA stelt zich in op
vijfdaagse werkweek
Voorzitter van jaarbeurs
vergat" bestuursraad
7
DINSDAG 6 SEPTEMBER 1960
Elizabethstad:
Keurige Afrikanen
in een keurig hotel
Albertstad:
Zwijgende Baloeba
achter barricades
Leopoldstad:
Honden zoeken er
vergeefs hun bazen
Leopoldstad. Eén dag
Kongo, een grote verscheiden
heid van indrukken. Het begon des
morgens in het mondaine hotel van
de Sabena bij Elizabethstad in Ka-
tanga. In de bar hing nog de siga
rettenrook van het grote gezel
schap gasten en stedelingen, dat
daar de vorige avond had gezeten.
Veel verschil met vóór de over
dracht van de souvereiniteit kan er
niet zijn geweest. Het kleine gezel
schap Afrikanen dat in een hoek
zat de mannen in nette pakken,
altijd een tikje kleuriger dan Euro
peanen, en de vrouwen in wijd
uitstaande inheemse kledij met
zwierige hoofddoeken op zou er
al een jaar tevoren zijn toegelaten.
Op het vliegveld even later de geme
lijkheid van slaperig grondpersoneel en
de waakzaamheid van de Katangese
gendarmerie, die zich overigens nooit
met Europeanen bemoeit omdat
Tsjombe van hen alleen maar heeft te
winnen. De verwarring bij het vertrek:
koffers in een verkeerd toestel, stoelen
die uit het gecharterde toestel van Air
Kongo moeten worden gehaald en die
ten slotte toch hadden mogen blijven
staan. De berusting van het vliegend
personeel van Air Kongo (is Sabena) j
over het tekortschieten van het admi
nistratief personeel van deze maat
schappij, bij wie de klanten voor de
normale service als om een gunst moe
ten bedelen. De koele ochtendwind en
de rode zon boven het roestbruine land-
Het vliegtuig is gecharterd door de
Verenigde Naties: er vliegen vijf Ierse
militairen mee en twee journalisten
krijgen van hen een lift. De reis gaat
eerst naar Albertstad aan het reusach
tige Tanganjikameer. De piloten van
de Air Kongo hebben nu al anderhalve
maand onder grote spanning gevlogen.
Eerst de evacuatie van de Belgen, waar
voor dag en nacht werd doorgewerkt.
Nu het vliegen op laatsen in het binnen
land, waarbij zich dagelijks nieuwe on-
verwachte situaties voordoen. De be
manning van dit toestel was gisteren
in Loeloeaburg bijna de inzet geweest
van de schietpartij tussen de Kongo
lese Force Publique cn Tunesische troe
pen van de Verenigde Naties. Eén van
de piloten is al eens" uit het toestel ge-1
sleurd en met de dood bedreigd, omdat
de Force Publique in hem een Belgische
parachutist meende te ontdekken.
Vandaag begint de reis met een
brandje in het bagagecompartiment van
de Convair. De passagiers zien het op
stijgen van de rook, het ingespannen
wrikken aan de panelen, het bezorgde
omzien van de eerste piloot en zij kijken
tersluiks naar de wildernis beneden.
Als na een kwartier de duimen van de
bemanning omhoog gaan, drogen ze
ven mannen bijna gelijktijdig met hun
zakdoeken de binnenkant van hun han-
Albertstad: een vliegveld aan het
blauwe meer, dat klotsend tegen de
oever slaat. Er hangen wat Europea
nen rond en er staan kleine zwarte mili
tairen van Mali en jonge Belgische sol
daten gepost. De zeshonderd Belgen
die hier nog wonen, leven in grote
spanning. De dag tevoren is er een uit
barsting geweest: een blanke planter
en twee inheemse politiemannen wer
den door een menigte Baloeba gedood;
een Belgische militaire arts kreeg sla
gen met de machete, het grote kapmes,
over hoofd en schouder.
De spanning houdt aan. Er is door de
opstandige Baloeba een barrikade op
geworpen op de brug, die de beide
stadsdelen scheidt. De soldaten van Mali
hebben er een opening in gemaakt, op
dat de Belgische mannen naar hun werk
konden gaan. maar bij die opening staat
een grote menigte Baloeba, gewapend
met pijl en boog, met lans en machete,
zwijgend naar die enkele vertegenwoor
digers van de wereldorganisatie te sta
ren. De troepen van Mali worden in
verband met de moeilijkheden thuis
afgelost door Ieren. Van de Belgen, die
hier aanvankelijk tweehonderd man
hadden liggen, is juist vapmorgen de
(Vervolg 1
JN AANSLUITING i
i pagina 1)
tan de verklaringen
t prof. De Quay is het volgende (in
middels dus door de Rijksvoorlichtings
dienst tegengesproken) Reuterberioht de
wereld ingezonden:
„In gezaghebbende Nederlandse kringen
in Den Haag is maandagavond verklaard,
dat Nederland de Verenigde Naties zei
voorstellen Nederlands Nieuw-Guinea iz
internationaliseren mogelijk met medewe-
king van de Verenigde Staten, India e
Australië.
In antwoord op vragen werd gezegd, dat
het nog niet bekend is, wanneer Nederland
een dergelijk voorstel zou doen om de toe
komst van dit door Indonesië opgeëiste
gebied te regelen.
Op de vraag in welke vorm de Neder
landse regering zich internationalisatie in
het bestek van de V-N. voorstelt, werd in
genoemde kringen ten antwoord gegeven,
dat een beheerschapsgebied het meest ge
schikt schijnt te zijn.
De gezaghebbende woordvoerder deelde
mede: ,,Wij proberen de Papoea-bevolking
van NIederlands Nieuw-Guinea voor te be
reiden voor zelfbestuur op een zo spoedig
mogelijk tijdstip.
Hij voegde daaraan toe, dat aan de be
volking dan de keuze zou worden gelaten,
wat zij wil doen. „Ais zij zegt, dat zij zich
met Indonesië wil verenigen, dan heeft zij
De woordvoerder noemde het met het
oog op de gebeurtenissen in Kongo twijfel
achtig of de V.N. bereid zullen zijn, de ver
antwoordelijkheid in Nederlands Nieuw-
Guinea op zich te nemen. Een manier
waarop dit mogelijk zou kunnen 'gebeu
ren, was Nederland het beheer te laten
voortzetten onder toezicht van de V.N.
of onder toezicht van een aantal door de
V-N. aan te wijzen landen.
De woordvoerder zei, dat Nederland
de V.N. reeds gepolst heeft en het was
duidelijk geworden dat de volkerenorga
nisatie het in dit stadium niet gewenst
achtte de verantwoordelijkheid in Neder
lands Nieuw-Guinea op zich te nemen.
Desondanks achtte Nederland het ge
wenst een nieuw voorstel in deze geest
aan de V.N. te doen".
Ook de Amerikaanse persbureaus As
sociated Press en United Press zonden
een bericht over dit persgesprek uit zon
der de naam van de zegsman te noemen.
A.P. voegde eraan toe dat minister Luns
de mogelijke „internationale" oplossing
Meningsverschil
over visum
De autoriteiten van Nederlands Nieuw-
Guinea zullen een inreisvisum verstrek
ken aan de Britse antropoloog prof. Max
Gluckman, hoewel deze van de Austra
lische autoriteiten geen toestemming
heeft verkregen om Australisch Nieuw-
Guinea te bezoeken, aldus is medegedeeld
door mr. J. H. C. Insinger, Nederlands
ambassaderaad te Canberra.
Prof. Gluckman is hoogleraar in de so
ciale antropologie aan de universiteit van
Manchester en is thans in Australië op
verzoek van de Australische nationale
universiteit De Australische regering
heeft geen reden opgegeven voor de wei
gering, Zij sprak niet de verklaring van
Gluckman tegen dat zij moet hebben ge
handeld op grond van een ongunstig ge
heim rapport.
Mr. Insinger zeide dat zijn ambassade
geen overleg had gepleegd met de Austra
lische regering, daar dit een zaak van
de Nederlandse autoriteiten te Hollandia
was, die de verstrekking van een visum
hadden aanbevolen.
Het visum zou aan Gluckman worden
verleend daar hij een man van uitsteken
de hoedanigheden en internationale be
kendheid is.
N.-Guinea in New York zal bespre
ken met secretaris-generaal Mammar-
skjoeld van de V-N. eMinister Luns ver
trekt vanmiddag met de Nieuw-Amster-
DAF bouwt wagens
in Spanje
Van Doornes Aanhangwagenfabriek
J.V. is begonnen met de bouw van aan
hangwagens en opleggers in Spanje. Hier
voor is samen met de importeur van
DAF-bedrijfwagens de DAF Sociedad
Anonima Espanola opgericht. Een terrein
twee hectaren is gekocht met een be
staande fabriek en een kantoor van 3000
vierkante meter, op 12 km van het cen
trum van Madrid dicht bij het vliegveld
jas en de Spaanse Pegaso-bedrijfswa-
genfabriek. Dit is de vijfde buitenlandse
vestiging.
Voorlopig bouwt men 8 tons aanhang--
wagens, doch binnenkort begint men met
12 tons enkelas-oplegger en een tank-
oplegger voor 11 ton wijn. Later worden
er nog andere produkten gebouwd en ge
assembleerd.
Van der Mandele
neemt afscheid
(Van een onzer verslaggevers)
Mr. dr. K. P. van der Mandele zal
afscheid nemen van de Rotterdamse
kamer van koophandel en fabrieken. In
de gisteren gehouden vergadering van
de kamer heeft hij namelijk medede
ling gedaan van zijn wens om eind okt.
van dit jaar van zijn mandaat'als voor
zitter te worden ontheven.
Op l november wordt de heer Van
der Mandele, Rotterdams „grand old
man", tachtig jaar. Het voorzitterschap
van de kamer van koophandel bekleedt
hij sinds januari 1938.
Hij hoopt enkele in de sfeer van de
werkzaamheden van de Rotterdamse
kamer hem opgedragen taken, zoals
bijvoorbeeld het voorzitterschap van de
Unie van Kamers van Koophandel van
het Rijngebied, te blijven vervullen.
G. C. D. baron van
Hardenbroek t
In Utrecht is gisteren overleden de
grootmeester van het Huis der Koningin,
mr. G. C. D. baron van Hardenbroek
Baron van Hardenbroek werd op straat
onwel.
Hij werd op 17 februari 1902 geboren
Hij studeerde rechten in Leiden. Op 1
mei 1946 werd hij benoemd tot thesaurier
van de Koningin en tot kamerheer in
buitengewone dienst. Zijn benoeming
tot opperceremoniemeester en grootmees
ter van het Huis der Koningin volgde op
1 mei 1947. De functie van opperceremo
niemee'ster heeft baron Van Hardenbroek
tot 1 februari 1955 vervuld. Wegens
nemende werkzaamheden werd hem op
zijn verzoek op de meest eervolle u
ontslag verleend.
Baron van Hardenbroek is, voor
aan het hof kwam, directeur geweest
de Nederlandse Handelmaatschappij te
Zwolle. Voorts heeft hij zitting gehad in
verschillende waterschapsbesturen.
Dragline in huis. In Kapelle aan de IJs-
sel is gisteravond een dragline va
Ketensche dijk gesukkeld en zes meter
lager in een woning tot stilstand geko
men. De bovenverdieping, waarin eei
van drie meter kwam, werd onbruikbaar.
helft voor afvoer naar België vertrok
ken. Het toestel laat vier Ieren achter:
wanneer het over de landingsbaan
taxiet ziet het sergeant James Barron
lang, breed, rood en met klassieke
snor zwijgend en onaandoenlijk bij
het stationsgebouw de wacht houden.
De stengun voor de borst.
Even eten
Het volgende doel is Coma, in het
merengebied van de provincie Kivoe.
Er is evenwel een intermezzo. Zoals
in de steden hebben de Belgen ook in
de landen hun adresjes. In dit deel van
Afrika eet men het best in Oesoemboera
en die paar honderd kilometers meer
zijn daarbij onbelangrijk. Eten in Oe
soemboera dus.
Onder de maaltijd komt een telegram
binnen uit Albertstad, dat er een uit
barsting is geweest en dat er onder de
Malimannen doden zijn gevallen. De
Ierse officier vraagt het hoofdkwartier
van de Verenigde Naties in Elizabeth-
ville een vliegtuig te sturen en even
tueel versterkingen. Zijn toestel gaat
door naar Goma. Daar staan grote
groepen zwijgende Afrikanen, velen
met wapenen in de hand, rondom het
vliegveld. Amerikanen zijn bezig de
motor van een C-130 te vervangen. Een
andere C-130 staat klaar voor vertrek
naar Leopoldville. Een Rode Kruis-team
dat hier gestrand is, wil ook graag
naar de Kongolese hoofdstad, die uit de
rest van Kongo de laatste dagen niet te
bereiken is. Het vliegtuig, dat hen van
daag zou brengen, is vanmorgen aan
gehouden in het gevaarlijke Loeloea
burg, er is na de landing niets meer
van vernomen. De Amerikaanse kom-
mandant vindt het goed. Een kwartier
later is het kleine groepje lifters onder
gedompeld in het geweldige lawaai,
dat de hal van een kabine kan men
niet meer spreken van deze Her
cules vult.
Het is donker, wanneer Leopoldstad
wordt bereikt. Er hangt een vochtige
warmte onder de dikke wolkendeken,
die hier een groot deel van het jaar de
zon en de sterren verborgen houdt. Er
patrouilleren soldaten uit Ghana op het
vliegveld, dat de laatste weken voort
durend in het wereldnieuws verschijnt.
De Ghanese soldaten genieten een goede
roep: het zijn voor een deel veteranen
uit Birma, gedisciplineerde ijzervreters.
In het moderne, ruime stationsgebouw
overal fluisterende groepjes blanken.
Men ziet slechts een man van de ge
vreesde Force Publique, klein en pezig,
in grijs uniform gestoken, die naast een
waardig schrijdend lid van de keizer
lijke lijfwacht van Ethiopië voortsuk
kelt. Aan de camouflagepakken op zijn
helm zal hij in deze wereld van beton
en asfalt niet veel hebben. De bus vult
zich met passagiers naar de stad, waar
van men de lichten in de verte ziet.
Niemand wordt aangehouden, niemand
wordt ondervraagd ofschoon iedereen
zijn papieren gereed houdt.
Beest meenemen
"Leopoldstad maakt de indruk
van een stad waar niets aan de
hand is. De mensen zitten in me
nigten op de terrassen, de etalages
zijn verlicht, de lichtreclames bran
den. Voor de afgeladen hotels staan
de jongens met souvenirs, kranten
en aanbiedingen om uw schoenen
te repareren. „Taxi. monsieur?", i
klinkt het van alle kantenHet
hotel is Vlaams, de patron en zijn
vrouw zitten te midden der gasten.
Overal lópen honden en katten
rond. „Die kunt ge toch niet laten
verhongeren"zegt de bazin. „Ze
zijn van mensen die naar België
zijn vertrokken. Die mensen zijn
geen beesten waard geweest. Ik
geef ze te eten, maar daar gaat het
niet alleen om. Ze zoeken gezellig
heid. Ze willen vriendschap van de
mensen. Awel, meneer, kunt ge
geen beest meenemen naar uw
land?" Veertien katten, welgeteld,
strijken langs de benen van de gas
ten. Vier honden laten zich op de
rug kloppen. Hier hebben de bees
ten een voorlopig huis gevonden.
Elders in Kongo ziet men verma
gerde honden schuw door de lobby
van een hotel of over het terras
van een café dwalen. Ze snuffelen
aan de broekspijpen van de gasten,
maar ze herkennen nergens de
geur van hun baas. Ze zoeken al
weken.
Grote schade op
St.-Maarten
Gezaghebber J. J. Beaujon van de
Bovenwindse eilanden meldt, dat de schade
op Sint Maarten zeer groot is, doch dat
er voor zover bekend geen slachtoffers
zijn gevallen, en niemand gewond werd.
Na een inspectietocht door de hoofd
plaats Philipsburg en de districten yan
het eiland meldt hij, dat alle telefoon
leidingen en masten verdwenen zijn.
Het lichtnet is onbruikbaar. Van vele
huizen zijn de daken afgerukt en enkele
huizen zijn geheel vernield. Verder is
er grote sohade aangericht door de regen
en de zee. Op het vliegveld zijn de an
tennes uitgevallen en de bakenzender
is verdwenen. De plaats Simsonbaai is
geheel ontruimd.
De telefoonverbindingen van Sint
Maarten met Curasao zijn hersteld,
evenals die met Saba en St. Eustatius.
Deze laatste eilanden hebben niet ge
leden van de orkaan.
Op het Britse eilandje Anguilla, acht
kilometer benoorden Sint-Maarten, zijn
personen om het leven gekomen
zeventien gewond. Drie kwart van
de huizen is met de grond gelijk ge-
Comité Zuid-Afrika:
Nederland moet tegen
apartheid stemmen
Het Comité Zuid-Afrika heeft aan alle
leden der Staten-Generaal een schrijven
gericht met betrekking tot de houding
van de Nederlandse delegatie in de Al
gemene Vergadering van de V.N. in zake
het rassenbeleid van Zuid-Afrika. Blij
kens deze brief is het niet langer te bil
lijken, dat Nederland zich onthoudt van
stemming in de V.N. wanneer het over
apartheid gaat, terwijl de meerderheid
i het Nederlandse volk evenals de re
gering en volksvertegenwoordiging de
apartheid afwijzen.
Kongolese leiders
(Vervolg van pagina 1)
lm Ehsafaetihstad protesteerde premier
Tsjombe tegien „de ongelooflijke bar
baarsheden van de troepen vam Loemoem-
ba im Bakwanga. Volgens Tsjombe wor
den van Bakwanga uit de omliggende
dorpen met mortieren beschoten. „De
oommunistische inmenging" blijkt voor
al uit de voortreffelijke bewapening van
de Loemoemba-troepen, aldus Tsjombe.
Inmiddels is het dodencijfer van de
oorlog om de mijnprovincie tot in de
duizenden gestegen. Vrijwilligers uit
Katanga hebben de grenzen van de
provincie Kasai de grenzen van de
den reeds contact hebben gehad met
de troepen van Loemoemba.
Een hoogtepunt in het Winter- Actualiteiten ven geïmporteerde pro-
i ta n a i grammas zullen dan niet langer de btn-
programma van de VARA vormt *enlandse
programma's behoeven te
de viering van het 35-jarig bestaan onderbreken.
van deze omroepvereniging. De De VARA is van mening dat een
jubileumdata is 1 november a.s. en (niet-commercieel) tweede programma
in 1963 zeker kan worden gefinancierd;
er zal een hele week uitzending daaiIX>m moet ^ds nu die mogelijk-
nl. van 30 oktober t.m. 5 november heid worden voorbereid. Daartoe wordt
aan ie herdenking van dit feit <*n s°-de opleiding voor techni-
- sche en artistieke kraohten binnenkort
worden gewijd, gestart. Deze opleiding hing ml. niet af
Voorts gaat de VARA zich wat van voldoende leerlingen, maar van
de radioprogramma's betreft instel- bekwame leermeesters en om dlie te
c j 77. verwerven moest de televisie in Neder-
ten op een S-daagse werkweek. |and eerst eroei.„ „pdat men voldoende
Overigens wordt over het geheel ervaring kon opdoen.
hetzelfde programmaschema als in Wat voor een tweede programma ab-
het vorige winterseizoen aange- solute voorwaarde is: vermeerdering
houden. va_" st 10 s'
Voor de overige opvattingen van de
Dit alles werd ons medegedeeld ty- VARA betreffende het omroepbestel en
dens een persconferentie jvelke^ de het omroepbeleid refereerde de heer
- Broeksz aan de rede welke de voorztt-
VARA gistermiddag hield
secretaris, de heer J. B. Broeksz, hei
woord voerde.
Deze vertelde eerst een en ander over
de studiobouw voor televisie, welke be
lemmerd wordt door het overladen
bouwprogramma in het Gooi. Op het
ogenblik gaat de bouw van een nieuw
Diaconessenhuiis in Hilversum
Burger zaterdag
VARA-Verenigingsraad hield (en waar
van wij u gisteren in deze rubriek uit
voerig verslag gaven).
W inter programma
Wat
de win terprog ramma's be-
dan staat de bouw van een lagere tech- treft zal er dus in de eerste week vain
nische school nog op de urgentielijst. november grote aandacht worden be-
De VARA acht het niet juist dat stu- steed aan het VARA-jubileum.
diobouw voor televisie hierop moet Beginnen we met de radio, ds-n zien
wachten, want deze betreft een natio- we dat de VARA, die enige maanden
naai belang dat nu aan regionale be- geleden ter gelegenheid van de boeking
langen ondergeschikt gemaakt wordt. van baar 500.000ste lid verschillende op-
Ook de uitvoering van bouwplannen drachten verstrekte, in deze week ver
van de omroep verenigingen moet in schillende resultaten van deze opdraoh-
fasen geschieden vanwege de enorme ten 1" de ether zal brengen. Zo o.m.
bouwactiviteit in het Gooi. De VARA verscheidene herinneringen aan het op
hoopt over uiterlijk vier maanden de richtingsjaar 1925, de uitvoering van
tweede fase van haar bouwplan te een kindercantate op tekst van Han G.
hebben verwezenlijkt. Deze omvat o.m. Hoekstra en gecomponeerd door Paul
vier radiostudio's, welke dan kunnen Chr. van Westering, van een bekroond
worden ingericht door de NRU. Het zal kinderhoorspel, van drie lichte muziek-
echter wel voorjaar 1961 worden eer de werkjes, bekroonde werkstukjes uit
technische installaties zover zijn, dat een wedstrijd voor geluidsjagers en een
het nieuwe complex in gebruik kan speciale uitzending van „Dit is Uw
worden genomen. leven".
Later zal pas de derde fase kunnen Ook later in het seizoen zullen nog
worden uitgevoerd en deze geeft dan resultaten van opdrachten worden uit
eindelijk de kans op het optrekken van gevoerd.
een gróte zaal, waarnaar alle omroep- Tussen de vele gehandhaafde radio
verenigingen, vooral ten behoeve van rubrieken vinden we enkele nieuwe: zo
de orkesten, reikhalzend uitzien. zal op de maandagavonden welke de
Sprekende over het „oude vraag- VARA ter beschikking heeft een zgn.
stuk" van het omroepbestel merkte „blokprogramma", te produceren door
de heer Broeksz nog op, dat men een Bc>b Spaak en te presenteren door Aad
federatieve noch een nationale om- Bos amusement brengen. O.m. bevat dit
roep „ideaal" kan noemen. Geen programma een woordenspel en een
enkele vorm is Ooit ideaal, maar de „Paulus de boskabouter" voor grote
huidige voldoet naar de mening van mensen- Marimba blijft en de avond
I de VARA het best voor Nederland, wordt besloten met een symfonie-
Hetgeen niet wil zeggen", aldus de
VARA-secretaris, „dat
veel aan te verbeteren valt. Bijvoor
beeld meer samenwerking en betere
programmacoördinatie".
Over televisie zeidé de heer Broecksz,
dat op den duur zeker een langer
avondprogramma zowel als een tweede
programma gewenst is. Een tweede
programma zou naar VARA-inzicht niet
alleen dienen opdat de kijkers kunnen
kiezen, maar ook om de ongetwijfeld Verder komt di<
Op woensdagavond, telkens van
10.20—10.30 uur, zal dr. W. Drees ver
tellen uit zijn leven, dat hij dan ziet
tegen de achtergrond van maatschap
pelijke en politieke gebeurtenissen
uit de laatste 50 jaren.
De vrijdagavond han-dlhaaft de ene
,Je
Bel
kwantiteit toenemende Eurovisie-
uitzendingen en mogelijke programma's
uit Oost-Europa of zelfs van nog ver
der uit de wereld die door Eurovisie
kunnen worden overgenomen, onder te
Dr. G. v. d. brengen.
VERBOUWING WERD GEANNULEERD j
biedt de andere week
Canto - grammofoonplatenprogi
avond het spelletj'
„Wie
i het?'
r>
De raad van beheer van de
Koninklijke Nederlandse Jaarbeurs
was niet op de hoogte van het be
sluit, dat de verbouwingsplannen
annuleerde. Het besluit werd geno
men door de voorzitter van de raad,
dr. G. van der Wal, de ondervoor
zitter, mr. J. Mildus, en een van de
directeuren, dr. Van Royen. De elf
leden waren zeer verbaasd over de
gang van zaken en zij zullen de
kwestie binnenkort aan de orde
stellen.
Het verbouwingsplan werd ontworpen
voor de frontpartij van het jaarbeurster
rein aan de Croeselaan en voor een over
kapping van het terras van de Juliana-
haL Volgens mr. Milius werden de plan
nen niet gerealiseerd tengevolge van „een
reeks interne factoren".
Niet alleen werd buiten de raad om
het verbouwingsplan geannuleerd, maar
ook werd door de voorzitter van de raad
het jaarbeursstructuurplan aan het
Utrechtse gemeentebestuur toegezonden.
Dit plan werd vergezeld van een nota
over het jaarbeursbeleid. Deze belangrijke
stukken zijn niet aan de leden van de
raad toegezonden.
Jan Goderie
reeks klankbeelden.
De zaterdagochtend zal 100 minuten
herhalingsprogramma's gaan brengen,
zulks met het oog op de mogelijke
5-daagse werkweek. De zaterdagmid
dag krijgt daarom ook een ander
karakter met de ene week een toneel-
matinee en de andere een muziek-
matinee, telkens ongeveer tussen half
drie en half vijf.
Op zaterdagavond zal het amuse
mentsprogramma o.m. twee elkaar om
de week afwisselende cabaretseries om
vatten. De ene heet „Warwinkel" en
wordt geschreven door de jonge auteur
Guus Vleugel, het andere is een pro
gramma rondom Ton van Duinhoven
en wordt samengesteld door een groep
bekende radio-auteurs.
De show „Week uit week in" keert
terug met nieuwe rubrieken en spel
letjes.
In de ernsbige muziekprogramma's
wordt een rubriek over orkestrepetities
opgenomen. Ook staan verscheidene
oratoria en opera's genoteerd. In
januari wijdt de VARA een week aan
„de gekleurde volkeren" in woord en
De persdienst verklaarde op gezag van
de voorzitter van de raa.d van beheer,
dat de kwestie van het al dan niet in- uc
lichten van de leden der raad, donderdag 5 'muziek*
Uit het bedrijfsleven kwam kritiek op van mee" „Artistencafé' w.
het instituur van adviescommissies, dat de l dagavondshow. Nieuw zijn d"e series
jaarbeurs kent. Volgens ir. W. M. F. Mul- ,.oP bezoek bij belangrijke en interes-
Stokv^Ro«erdarn,jS sante figUren", en een geregeld optre-
zijn gasten,
Ier, directeur
er op het gebied van beurzen- en tentoon-
stellingsbeleid een zekere verwarring
ontstaan. Meermalen wordt de wens ver
nomen, tot een kleinere frekwentie en
een beperking van het aantal beurzen te
komen. De wens om tot een zekere orde
ning te geraken blijkt volgens de heer
Muller vooral uit het feit, dat 43 van de
49 bijeengeroepen organisaties een uitno
diging om te spreken over deze materie
reeds hebben aanvaard.
41
Als Samu zich zover zou kunnen bevrijden,
dat hij achter de piano zou gaan zitten, dan was
er ontzettend veel gewonnen, voor hem, voor
Martha en voor ons. Het zou een eiland van
schoonheid worden midden in een stormende zee
van ellende en verdriet. „Doe je het?" Ik smeekte
Samu er haast om en Inge stond mij daarin bij.
Martha keek met een mat glimlachje naar
Samu op en ik geloof dat zij zelf in spanning
was, of Samu de energie zou kunnen opbrengen.
Samu aarzelde lang. „Het is maar droevige
muziek uiteraard niet? Zij zal je niet opbeuren.
Nee, ik bederf de stemming er maar mee. Het is
nu juist zo goed, laten we dat nu alsjeblieft zo
houden" en ondanks onze protesten ging hij voort
te betogen dat we beter wat gezellig konden
babbelen.
„Dan komen we toch weer op het oude thema
terug" zei Inge. „Kansen wegen en er steeds naast
zitten, want wat we graag willen en dromen,
gebeurt toch niet."
„Bah", mopperde juffrouw Krol. „Wat bent
u vrolijk. Juffrouw De Jong is het verstandigste
van ons allemaal, meneer De Levi most maar 'es
fijn voor ons spelen net as vroeger" en weer
vertelde zij van de pianostemmer, die altijd zo'n
honger had en de piano voor niks kwam stem
men, als 'ie maar iets te eten kreeg. „En of ik
nou zeg, maar m'n lieve man d'r wordt nooit
meer op gespeeld.... 't geeft niks hij komt
terug om te stemmen. „Zoiets moet je toch bij
houden juffrouw Krol", zegt ie dan en mejuf
frouw Krol giechelde tevreden.
„Nou hoor je het Samu" zei ik, „de piano is
goed bijgehouden, je moest het maar doen".
Het werd die avond toch een uur of negen ge
loof ik eer Samu zover kwam, dat hij naar boven
ging om zijn muziek te halen. Hij kwam terug
met zijn vioolkist en enkele bladen dichtbeschre
ven muziekpapier.
r o m a n
ÖOOR h€Rm. StGQQ 6RÖ&
„Wanneer heb je die dingen toch gemaakt
Samu", vroeg ik hem nog.
„Och die thema's speelden al zo lang in mijn
gedachten en misschien is het wel goed dat het
zo lang duurde eer ik ze kon uitwerken, want nu
waren ze naar mijn gevoelen volkomen rijp om
te verwerken."
Al pratende ging hij achter de piano zitten en
schikte hij de vellen voor zich. Ik ontstak de
kaarsen op de kaarsenhouders en zette mij toen
schuin achter hem, omdat ik hem wilde obser
veren bij zijn spel. Inge schoof naast mij en Mar
tha ging naast Samu staan om de bladzijden
te keren.
Het was buiten en in het huis dodelijk stil,
Alleen de zachte tik van de pendule was te horen.
Toen legde Samu zijn handen op het klavier en
begon te spelen.
Hij had gelijk, het was sombere muziek, mu
ziek van een aangrijpende droefheid, donker van
toon en waar soms in enkele maten een glimpje
vreugde doorbrak, werd zij weer opgevangen in
het fascinerende ritme van het dreigende grond
thema.
Ik was zo gespannen door de muziek en ge
vangen in bewondering voor Samu, dat ik alles
om mij heen vergat Nu wist ik het zeker, Samu
was een kunstenaar bij de gratie Gods. Deze
Van het Holland Festival zeradi. de
KRO tussen 8.15 uur een uitvoering
van Berlioz' „La Damnation de
Faust" uit. U hoort, onder leiding
van Henk Spruit, het omroeporkest,
het omroepkoor en solisten. Van
10.40 tot IC uur gevarieerde lichte
muziek.
De AVRO presenteert tussen 8.05
en 9.05 uur fragmenten uit de ope
rette „Der liebe Augustin" van Leo
Fall, een studio-uitvoering die op 18
februari j.l. voor het eerst de ether
inging. Aansluitend een herhaling
van Paul Bornkamp en daarna een
half uurtje amusement in de Tivoli-
club. Om 10 en 11.45 uur: nieuws
uit Rome.
vanavond
9 Met het agrarisch journaal begint
om 7.30 uur. de NTS-uitzending,
welke verder om 8 uur het dage
lijks journaal en het weerbericht
brengt en daarna Olympisch aller
lei. De KRO vertoont dan van
8.3010 uur de film „Lourdes en
zijn wonderen" en van 1010.55
kunt u dan nog kijken naar een
halve voetbalwedstrijd in de halve
finale in Rome.
Tins uit het buitenland
Brussel Vlaams om 8 uur op 324
m zijn avondprogramma. Na wat
vrolijke grammofoonmuziek speelt
het NIR omroeporkest dan tussen
9.20 en 10 uur werken van Albert,
Saint-Saëns en Berlioz.
9 Het Londense Promenadeconcert
is vanavond gewijd aan werken van
Handel, Mozart, Liszt, Bartók en
Smetana. Sir Malcolm Sargent diri
geert het BBC Symfonieorkest en u
kunt meeluisteren op 464 m tussen
7.30 en 9.35 uur.
Evangelisatiedienst
in de Friese taal
Op woensdagavond 7 september, kunt
u In het radioprogramma van de
NCRV luisteren naar een Evangelisatie-
dienst in de Parkkerk te Leeuwarden,
welke in de Friese taal wordt ge
houden.
Er zijn twee voorgangers: dr. K. H.
Sicoama, Ned. Herv. predikant te
Sneek en ds. Bernard Smilde, Geref.
predikant te Grot eg ast. Zij sprkeen
resp. over de onderwerpen „Tinke wy
om God?" en „Tinkt God om us?"
Verder zal Lol'kje Nicolay uit Dok-
kum declameren, Jantje Terpstra uit
Leeuwarden zingen en voor koorzang
zorgt het Chr. Vocaal Bubbelkwartet
uit Menaldum. Organist is de heer O.
Plat. De uitzending begint om 8 uur en
duurt ongeveer een uur.
Tom Poes komt
op de televisie
Het is dan eindelijk zover voor
de jeugdige televisiekijkers. Tom Poes
konrt op het scherm. Het overbekende
geesteskind van Marten Toonder zal in
Bert Brugmans Marionettentheater op
treden in een serie van acht voorstel
lingen voor het KRO-kinderprogramma,
te beginnen op woensdagmiddag 7 sep
tember a.s. De strip heet „Tom Poes
en de eohoput".
Programma voor morgen
WOENSDAG 7 SEPTEMBER l9«o
m I. 402 m. 746 kc/s. VARA:
710 Gym 7.20 Gram 8 00 Nws
- d voedingemarkl
a vrouw 9 10 Gram (om
:rst). VPRO: 10 00 School
radio- VARA: 10.20 V d vrouw 1100
RVU: Ben jaar bij de Yogi's, door
mevr mr L Eversdijk-Smulders twee
de lezing 11-30 Gram 1(2-00 Orgelspel en
zang 12 33 Voor het platteland, lezing 12 38
Gram 13 00 Nws 13,15 TentoonsteTlings-
kalender '13-20 Lichte muz 13.45 De we
reld wil bedrogen zijn, lezing 14.00 Gram
15-00 V d Jeugd 1(7-00 Gram 17 50 Rege-
rimgsuitz: Emi gratie rub ri ek Het emigra
tiepraatje van H A van Luyk.
18 00 Nws en cornm 18 20 Lichte muz
18-40 Olympische Spelen 19.00 V d kind
19 10 Hammond-trio- V'PIRO: i9-30 V d
jeugd VARA: 20.00 Nws 20 05 Metropoie-
ork 20 35 Het scheidsgerecht, hoorspel
21.35 Lichte muz 22-00 Gram 22 20 Sport
22-30 Nws 22 40 Viool en piano 23 00 Ge
sproken portret 23.15 Voordracht en muz
8.18 Gram 8-55 Tips
j „Toerisme in Nederland" met dr. Van
Egeraat, korte door Nederlandse
auteu-rs geschreven éénacters en, op
zaterdagavond, „Tv-toto" een showpro-
gramma met een soort gok-element
vaaraan kijkers kunnen meedoen.
Over de VARA-plannen voor hoor-
spelen en televisietoneel berichten wij
nog nader.
mens moest God de kans geven. Hij had veel te
geven. Een begenadigde ziel die haar diepste ge
voelens kon vertolken in klanken, die aanspraak
hadden van het woord en in mij steeg het innige
gebed: „God spaar hem! Laat hem mogen leven!"
Ik begon te verlangen naar de oplossing van
Samu's thema. Ik wilde horen of hij nog geloof en
moed had, of hij de harmonie nog boven de ver
nielende verwarring zou kunnen vindenmaar
het bleef naar mijn gevoel nacht zonder einde.
De blijde kleuren bleven uit, de beweging bleef
ernstig en ingetogen en het eindigde of iemand na
diep nadenken opstond en zuchtte en zei: „Zo
is het en niet anders. Ik kan het nu eenmaal niet
anders zien en zo zal het blijven en zo zal het
sterven.... en dat was zijn leven, ons leven, de
wereld, de cultuur, och, alles. De stilte die hierop
volgde had iets benauwends. Er hing een druk
in de kamer, waaraan wij niet ontkwamen.
Samu keerde zich naar mij en het kwam mij
voor dat hij die druk ook zelf ervaarde, want
hij zei: „Ik heb het je wel gezegd, maar jullie
wilden het beslist. Ik zal het tweede stuk maar
niet spelen. Geef Mozart maar."
Geen van ons wilde er echter iets van weten.
Wij hielden aan, dat hty ook het andere stuk
moest spelen, want we vonden het eerste prach
tig. Dat laatste woord was er volkomen naast.
Prachtig was iets anders, maar ik heb er tot
vandaag nog geen woord voor gevonden, ook
toen ik het later eens kon laten spelen door een
knap pianist, die er grote bewondering voor had
en het demonische muziek noemde. Ook dat was
naar mijn gevoel niet juist, want Samu had nim
mer iets van demonie in zijn werk, maar mis
schien ligt het wel hieraan, dat deze muziek
speelde tegen de achtergrond van de gebeurte
nissen in die dagen, tegen de achtergrond van
alles wat we die avond in huize Krol beleefden,
waarvoor ik nooit een andere formule heb kun
nen vinden dan „die ene avond".
(Womdjt verrvol©dJ
Gram 7,30 Een woord voor
8-00 Nws 8 15
00 V d zieken
9.30 Gram 9.40 V d vrouw 10-15 Gram 10 30
Morgendienst 1100 Gram 12-Oo Gram 1-2-10
Pianospel 12.30 Land- en tuln'bouwmeded
12 33 Lichte muz 12 45 Olympische Spelen
13 00 N-ws 13.15 Met Pit op pad. lezing
13.20 Lichte muz 13-45 Kamermuz (De
programma's van 15-20—17 20 kunnen on
derbroken worden voor reportages v d
Olympische Spelen) 15.20 Gram 15 3"
bespr 13-30 RVU: De grote vraagstukken
op het gebied van de waterstaat in Ne
derland. door ir M de Bruyn Eerste le
zing 19 00 Nws en weerber 19.10 Medsjes-
i SOS-ber 22 4 0 Grs
denking 23-00 Platennieuws 23-45 Olympi
sche Spelen 23 55— 24.00 Nws
Telcvlsleprogr. NTS: 14 00 Intern Jeugd-
journ KRO: 14.10 V d kind- NTS: 14-55—
16 30 Eurovlsiej Olympische Spelen 19.00
riposa Azul (Cardosa), Los In
dies; El nino (Cha quito). Orkest Cha-
quito; El cha cha cha del tren (Zapata),
Los Indios: Sentimental Journey (Green).
Orkest Fra.vk Chakrfie.ci; Twilight
the trail (Mitchell), Johnny Ray; Jamai
can Jamboree (Valentine), Orkest Philip
Green; I wantdha around (Merill). Eartba
Kitt; Et>b tide (Maxwell), Orkest. Stanley
springtime
Eddie Heywood; Mathdlde
y (Woiski). Max Woiski: Midnight
rha (Vyvyan), Orkest Chaquito: Ba-
boat song (Arkln), Max Woiski: High
(Tiomkln'-). Orkest Frank Chacks-
Muetapha. Corry Brokken: Rendez-
ley I
Mil oi
(k; Je r
van Burg; Tire l'aiguile cha cha
(Barclay). Orkcsl Francis Bay: Le piano
dun pauvre (Ferré), Lou van Burg; Dea
rest darling (Heywood). Orkest Eddie
Heywood; Mes clefs, mes cliques, mes
claques (Magenta), Agl-aé; Caravan (El
lington). Orkest Chaquito; On ne salt
Jamais (Aznavour), Jacqueline Francois:
All the way (Van Heuzoni. Orkesl Frank
Chacksfield: PhlMstlns (Braseens). Georges
Brwerfc: Mexico oléi (Ramirez). Orkest
Philip Green: Les amoureux des bancs pu.
bites (Brassens). Georges Brawens i2th
Street rag (Bowman;, Orkeyt Stanley
nCxr: j??0i_0nSIc Cél«tln (Boiling) Ma-
gall Nok!Tea for two cha cha (Youmana)
Orkest Francis Bay: When vou're Smiling
'Flshei
>mpty c
Erro!
(Rachm
and
If this
the blui
Dickenson. Buddy
Clarence Johnson, Marlowe Morris, Aaron
Bell, Joe Jones,
